وبلاگ

با عنوان : مطالعه فرایند ISOMAX و بررسی مدلسازی سینتیکی واکنش

در ادامه مطلب می توانید تکه هایی از ابتدای این پایان نامه را بخوانید
و در صورت نیاز به متن کامل آن می توانید از لینک پرداخت و دانلود آنی برای خرید این پایان نامه اقدام نمائید.
 

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب
دانشکده تحصیلات تکمیلی
سمینار برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
مهندسی شیمی – طراحی فرایند
عنوان:
مطالعه فرایند ISOMAX و بررسی مدلسازی سینتیکی واکنش
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
امروزه واحد آیزوماکس به صورت مدرن گسترش یافته است، چون ارزش این فرایند برای تغییرات مطلوب در مشخصات نفت خام است. هدف اکثر واحدهای آیزوماکس، تولید بیشتر بنزین است. سه واکنش مهم در این فرایند ایزومریزاسیون، هیدروژناسیون و کراکینگ می باشد.
واکنش های کراکینگ گرماگیر می باشند ولی واکنش کلی هیدروکراکینگ گرمازا می باشد. گرمای حاصل باعث افزایش   دمای راکتور می گردد. گرمای حاصل باعث افزایش دمای راکتور می گردد که برای کاهش دمای راکتور باید هیدروژن سرد در راکتور تزریق کردو
کاتالیست های فرایند آیزوماکس معمولا شامل ترکیبات فلزی نشانده روی پایه می باشد. این کاتالیست های برای دو منظور به کار می روند. یکی تقویت واکنش های هیدروژناسیون و دیگری تقویت واکنش های کراکنیگ می باشد.
مقدمه
هیدروکراکینگ یک فرایند ثانویه مهمی در صنعت نفت می باشد و یکی از فرایندهای مهم در ارتقای کیفیت برش های نفتی به شمار می رود. خوراک این فرایند معمولا در محدوده گازوئیل خلا تا پسماندهای نفتی می باشد. فرایند شامل کراکینگ اجزاء سنگین نفتی در حضور هیدروژن است. فرایند از نظر زیست محیطی مشکلی ندارد. این فرایند برای ماکزیمم کردن محصولات میان تقطیر، گازوئیل به کار می رود.
هدف از انجام این پروژه پیش بینی رفتار سینتیکی واکنش هیدروکراکینگ در فشار بالا است که در نتیجه می توان توزیع محصولات را پیش بینی کرد.
فصل اول: کلیات
1-1) هدف:
هیدروکراکینگ از لحاظ اهمیت دومین فرایند در صنعت نفت می باشد و یکی از فرایندهای مهم در ارتقای کیفیت برش های نفتی به شمار می رود. با اینکه فرایند هیدروژن دار کردن یکی از قدیمی ترین فرایندهای کاتالیستی در صنعت پالایش نفت است، ولی در بین فرایندها تنها فرایند هیدروکراکینگ توسعه زیادی یافته است.
2-1) پیشینه تحقیق:

جناب آقای دکتر طالب بدری
 
 
سال تحصیلی:  1393-1392
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                       صفحه

 

چکیده 1

 

فصل اول: کلیات… 2

1-1- مقدمه. 3

1-2- بیان مسأله. 5

1-3- اهمیت پژوهش… 11

1-4- اهداف پژوهش… 14

1-4-1- اهداف کلی.. 14

1-4-2- اهداف جزئی.. 14

1-4-3- اهداف کاربردی.. 14

1-5- سؤالات پژوهش… 14

1-6- تعریف متغیرهای پژوهش… 15

1-6-1- تعریف نظری.. 15

1-6-2- تعریف عملی.. 15

 

فصل دوم:ادبیات وپیشینه پژوهش… 17

2-1- مقدمه. 18

2-2- اعتیاد و عوامل مؤثر بر آن. 18

2-2-1- نظریه‌های سبب شناسی.. 19

2-2-1-1- نظریه ژنتیکی.. 19

2-2-1-2- نظریه روان‌پویشی.. 19

2-2-1-3- نظریه‌های رفتاری‌نگر. 20

2-2-1-4- نظریه‌های شناختی.. 21

2-2-1-5- نظریه‌های رفتاری و شناختی رفتاری.. 21

 

2-3- دلبستگی.. 22

2-3-1- فرایند شکل‌گیری دلبستگی.. 24

2-3-2- انواع سبک‌های دلبستگی.. 25

2-3-3- اختلال‌های مرتبط با دلبستگی.. 26

2-3-4- عملكرد بیولوژیكی سیستم دلبستگی.. 26

2-4- مهارت‌های مقابله‌ای.. 28

2-4-1- انواع مهارت‌های مقابله‌ای.. 28

2-5- طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه. 31

2-5-1- شکل‌گیری طرح‌وارهای ناسازگار. 32

2-5-2- عملکرد طرح‌وارههای ناسازگار. 33

2-5-3- طرح‌واره‌های شرطی و غیر شرطی.. 33

2-6- تاب‌آوری.. 34

2-6-1- مدل‌های تاب‌آوری.. 35

2-6-2- ابعاد تاب‌آوری.. 36

2-7- ارتباط اعتیاد با متغیرهای پژوهش… 37

2-8 – پیشینه پژوهشی.. 41

2-8-1- پژوهش‌های انجام شده در خارج از کشور. 41

2-8-2- پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور. 45

2-8-3- جمع بندی پژوهش‌ها 50

 

فصل سوم:روش پژوهش… 52

3-1- مقدمه. 53

3-2- روش پژوهش… 53

3-3- جامعه آماری.. 53

3-4- روش نمونه گیری و حجم نمونه. 53

3-5- ابزار پژوهش… 54

3-5-1- پرسشنامه‌ی سبک‌های دلبستگی بزرگسالان. 54

3-5-1-1- ویژگی های روان‌سنجی.. 54

3-5-2- پرسشنامه‌ی مقابله با فشار روانی.. 55

3-5-2-1- ویژگی های روان‌سنجی.. 56

3-5-3- مقیاس تاب‌آوری کونور و دیویدسون ( ٢٠٠3 ) 57

3-5-3-1- ویژگی های روان‌سنجی.. 57

3-5-4-پرسشنامه طرح‌واره ناسازگار یانگ… 59

3-6- روش اجرای آزمون. 60

3-7- روش تحلیل اطلاعات… 60

 

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها 61

 

4-1- مقدمه. 62

4-2- آمارهای توصیفی.. 62

4-3- آمارهای استنباطی.. 76

4-4- یافته‌های جانبی.. 80

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری.. 84

5-1- مقدمه. 85

5-2- بحث و تفسیر نتایج.. 85

5-3- تبیین یافته‌ها 90

5-4- محدودیت‌های پژوهش… 92

5-5- پیشنهادات… 93

 

فهرست منابع. 94

Refrences. 100

پیوست… 101

 

                    

 

فهرست جدول‌ها

 

عنوان                                                                                                       صفحه                        

جدول (3-1) آزمون آلفای كرونباخ بر روی متغیر سبکهای دلبستگی.. 55

جدول (3-2) آزمون آلفای كرونباخ بر روی سبکهای مقابلهای و ابعاد آن. 57

جدول (3-3) آزمون آلفای كرونباخ بر روی متغیر تاب‌آوری.. 58

جدول (3-4) آزمون آلفای كرونباخ بر روی متغیر طرح وارههای ناسازگار. 60

جدول(4-1) توزیع افراد براساس سن و وضعیت اعتیاد. 62

جدول(4-2) توزیع افراد براساس تحصیلات و وضعیت اعتیاد. 64

جدول(4-3) توزیع افراد براساس شغل و وضعیت اعتیاد. 66

جدول(4-4) توزیع افراد براساس وضعیت تأهل و وضعیت اعتیاد. 68

جدول(4-5) توزیع افراد براساس تعداد فرزند و وضعیت اعتیاد. 70

جدول(4-6) آمارهای توصیفی سبکهای دلبستگی و خرده مقیاسهای آن در افراد سالم و بیمار. 72

جدول(4-7) آمارهای توصیفی سبکهای مقابلهای در افراد سالم و بیمار. 73

جدول(4-8) آمارهای توصیفی طرح‌واره‌های ناسازگار در افراد سالم و بیمار. 74

جدول(4-9) آمارهای توصیفی تاب‌آوری در افراد سالم و بیمار. 75

جدول(4-10) آزمون تحلیل واریانس بین وضعیت اعتیاد و سبک‌های دلبستگی.. 76

جدول (4-11) میانگین و انحراف معیار وضعیت اعتیاد و سبک‌های دلبستگی.. 76

جدول(4-12) آزمون تحلیل واریانس بین وضعیت اعتیاد و سبک‌های مقابلهای.. 77

جدول (4-13) میانگین و انحراف معیار وضعیت اعتیاد و سبک‌های دلبستگی.. 77

جدول(4-14) آزمون تحلیل واریانس بین وضعیت اعتیاد و طرح‌وارههای ناسازگار. 78

جدول (4-15) میانگین و انحراف معیار وضعیت اعتیاد و طرح‌وارههای ناسازگار. 78

جدول(4-16) آزمون تحلیل واریانس بین وضعیت اعتیاد و تاب‌آوری.. 79

جدول (4-17) میانگین و انحراف معیار وضعیت اعتیاد و تاب‌آوری.. 79

جدول(4-18) همبستگی بین وضعیت اعتیاد و سبک مقابله‌ای مسئله‌مدار. 80

جدول (4-19) معادله رگرسیون و آماره های آن بین وضعیت اعتیاد و مقابله مسئله‌مدار. 80

جدول(4-20) متغیرهای خارج شده از مدل. 80

جدول(4-21) همبستگی بین وضعیت اعتیاد و سبک دلبستگی نزدیکی.. 81

جدول (4-22) معادله رگرسیون و آماره های آن بین وضعیت اعتیاد و سبک دلبستگی نزدیکی.. 81

جدول (4-23) متغیرهای خارج شده از مدل. 81

جدول(4-24) آزمون T دو گروه مستقل بین وضعیت اعتیاد و طرح‌وارههای ناسازگار. 82

جدول (4-25) میانگین و انحراف معیار وضعیت اعتیاد و طرح‌وارههای ناسازگار. 82

جدول(4-26) آزمون T دو گروه مستقل بین وضعیت اعتیاد و تاب‌آوری.. 83

جدول (4-27) میانگین و انحراف معیار وضعیت اعتیاد و تاب‌آوری.. 83

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                     صفحه

نمودار (4-1) توزیع افراد براساس سن و وضعیت اعتیاد. 63

نمودار (4-2) توزیع افراد براساس تحصیلات و وضعیت اعتیاد. 65

نمودار (4-3) توزیع افراد براساس شغل و وضعیت اعتیاد. 67

نمودار (4-4) توزیع افراد براساس وضعیت تأهل و وضعیت اعتیاد. 69

نمودار (4-5) توزیع افراد براساس تعداد فرزند و وضعیت اعتیاد. 71

 

چکیده

بدون تردید مصرف مواد مخدر یكی از بزرگترین معضلات اجتماعی جوامع كنونی محسوب می‌شود و كمتر كشوری را در جهان می‌توان یافت كه از آسیب‌ها و معضلات آن درامان باشد(موسوی،1388). سوء مصرف مواد و وابستگی و اعتیاد به آن اختلالی پیچیده است که با علل و آثار زیستی، روانی، اجتماعی و معنوی همراه است. در هم پیچیدگی عوامل زیستی، روانی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی این گرفتاری و معضل را به یکی از پیچیده‌ترین مشکلات فردی، خانوادگی و اجتماعی تبدیل کرده است. امروزه اعتیاد یک مشکل سلامتی و بهداشت عمومی در سر تا سر جهان و در تمام کشورها محسوب می‌شود (زرین کلک، 1388).

هدف از انجام این پژوهش مقایسه سبک‌های دلبستگی، مهارت‌های مقابله‌ای، طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و تاب‌آوری در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد با افراد غیر مبتلا بوده است.جامعه آماری این تحقیق طبق آمار محاسبه شده 150 نفر بوده که شامل تمامی افراد مذکر مبتلا و غیر مبتلا به سوء مصرف مواد اپیوییدی شهر لار می‌باشد و حجم نمونه مورد پژوهش که از طریق جدول مورگان و فرمول کوکران محاسبه گردیده 108 نفر می‌باشد که شامل دوگروه 54 نفری است .گروه اول دربر گیرنده افراد بیماری است كه بین رده‌ی سنی 20 تا 60 سال قرار داشته و از ابتدای امسال برای درمان به كلینیك های شفا گستر و آیندگان واقع در شهر لار مراجعه کرده‌اند و گروه دوم شامل افراد سالم و غیر مبتلا بوده که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و تلاش گردید با بهره گرفتن از متغیرهای سن، جنس، سطح تحصیلات و… با گروه اول همتاسازی شوند. این بررسی به روش علی- مقایسه ای صورت گرفته و جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های سبک‌های دلبستگی بزرگسالان کالینز و رید، مقابله با فشار روانی اندلر و پارکر، مقیاس تاب‌آوری کونور و دیویدسون و طرح‌واره ناسازگار یانگ بهره گرفته شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS18 استفاده گردید. نتایج حاصل نشان داد که: در سبک دلبستگی نزدیکی بین افراد سالم و معتاد تفاوت وجود دارد و این تفاوت در سطح 02/0 معنی‌دار است. اما طبق میانگین بدست آمده بین دو سبک وابستگی و اضطراب تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. میانگین حاصل شده از پرسشنامه سبک‌های مقابله‌ای بیانگر این بود که در سبک مقابله‌ای مسأله‌مدار بین افراد سالم و معتاد تفاوت وجود دارد و این رابطه در سطح00/0 معنی‌دار است. اما در دو سبک مقابله‌ای دیگر یعنی هیجان‌مدار و اجتناب‌مدار این تفاوت معنی‌دار نیست.همچنین میانگین طرح واره های ناسازگار در بین این دو گروه تفاوت وجود دارد و این تفاوت درسطح 02/0 معنی‌دار است.مقدار نمره بدست آمده از پرسشنامه تاب‌آوری نیز نشان داد که بین افراد سالم و معتاد در این مقیاس تفاوتی وجود ندارد در نتیجه این رابطه معنی‌دار نمی‌باشد.

 

کلید واژه ها:سبک‌های دلبستگی، مهارت‌های مقابله‌ای، طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه، تاب‌آوری، سوء مصرف مواد.

 

 

فصل اول

کلیات

 

1-1- مقدمه

سوء مصرف مواد یكی از مهمترین مشكلات عصر حاضر می‌باشد كه گسترده‌ی جهانی پیدا كرده است مشكلی كه میلیون‌ها زندگی را ویران و سرمایه‌های كلان ملی را صرف هزینه مبارزه، درمان و صدمات ناشی از آن می کند. روزانه تعداد زیادی بر شمار مبتلایان این مصیبت افزوده گشته و بر این اساس عوارض آن كه شامل اختلالات جسمی، روانی، خانوادگی، فرهنگی، اقتصادی- اجتماعی می‌باشد؛ باعث از بین رفتن مرزهای فرهنگی جامعه و به خطر افتادن سلامت روانی و اقتصادی بشر می‌گردد. كشور ما به دلایل متعدد فرهنگی از قبیل باورهای غلط و سنتی مردم و یا موقعیت جغرافیایی و هم جواری با دو كشور بزرگ تولید كننده دارای شرایط كاملاً بحرانی و حساس می‌باشد و مبتلایان به اعتیاد همه روزه باعث ایجاد خسارت سنگین اقتصادی و فرهنگی به جامعه می‌گردند (مناجاتی وهمکاران،1382).

عوامل چندی ممكن است افراد را مستعد مصرف دارو بنماید، از آن جمله است: پرورش یافتن در یك خانواده‌ی ناشاد، وجود والدینی كه یا آسان‌گیر هستند یا اینكه الگویی برای سوء استفاده از دارو فراهم می‌كنند، تأثیرات دوستان، و ناهمنوایی اجتماعی با ادامه‌ی مصرف دارو وابستگی در شخص به وجود می‌آید كه خود نیاز تازه‌ای می‌آفریند كه باید ارضا شود( اتكینسون[1]، اتكینسون و هیلگارد[2]،1995، ترجمه براهنی و همكاران، 1378). طبق نظریه بالبی[3] جدایی از منبع ایمنی بخش (مادر)، می‌تواند با گسستگی ارتباط فرد با دیگر افراد جامعه و گرایش او به سمت مواد مخدر به منظور فرار از ترس‌ها، اضطراب‌ها وپناه بردن به رویا و… ارتباط داشته باشد. با مطالعات بر روی كودكان پرورشگاهی مشخص شد كه دلبستگی در سال‌های اولیه زندگی یك نیازبیولوژیکی است. در مورد بزرگسالان اگرچه نیاز به پیوند اجتماعی دیگر برای بقاء ضروری نیست، ولی در نبود پیوند صمیمی، انسان در معرض طیف گسترده ای از بیماری‌های روانی و جسمی‌قرار می‌گیرد، از قبیل ضعف دستگاه ایمنی، اقدام به خودکشی، سوء مصرف مواد و دیگر اشکال آسیب‌های روانی (موسوی، 1388). یکی دیگر از عوامل شخصیتی که ارزیابی آن در تبیین آمادگی به اعتیاد منطقی به نظر می‌رسد، سبک‌های مقابله با فشار روانی است. طبق نظر لازاروس[4] مقابله،كوشش های شناختی و رفتاری برای مهار خواست‌های درونی و بیرونی مخصوص است. لازاروس و همكاران (1974)، مقابله را به عنوان كوشش هایی جهت حل مسأله تعریف كرده اند كه توسط فرد زمانی صورت می‌گیرد كه الزاماتی كه او با آن‌ها روبه رو شده است بالاتر از آن چه تا به حال بوده باشد وهمچنین موجبات كاهش منابع سازگاری وی را فراهم آورده باشند. اما آن چه كه در كل استنباط می‌شود، این است كه مهارت‌های مقابله با استرس دارای مفهوم گسترده و مؤلفه های شناختی و رفتاری چندی است. به طور كلی مقابله به عنوان كوششی برای افزایش سازگاری فرد با محیط یا تلاش به منظور پیشگیری از بروز پیامدهای منفی شرایط فشارزا توصیف شده است (ابراهیمی و همکاران، 1381). مداخلات روان‌شناختی اخیر در اعتیاد، نظیر پیشگیری از عود (مارلات و گوردن[5]،1985)، یا مصاحبه انگیزشی(میلر[6]،1985)، ریشه در تئوری یادگیری اجتماعی دارند. این رویکرد ها به وسیله این تئوری که رفتارهای اعتیادی به وسیله سیستم باور های سوگیرانه حفظ شده و هدف نهایی آن‌ها بازسازی شناختی است، حمایت می‌شوند. یانگ[7] درسال 1990یک مدل طرح‌واره‌ای متمرکز بر محتوای اختصاصی آسیب‌پذیری شخصیتی ارائه کرد. مدل‌های بک[8] و همکارانش و یانگ، هر دو بر اساس توصیف آدلر[9](1926)، از وجه اشتراک افراد، در جبران احساس بی کفایتی و نیز در اجتناب از موقعیت‌هایی است که احتمال دارد این طرح‌واره‌ها را فعال کنند. از آن‌جا که طرح‌واره‌ها اغلب در عمق شخصیت فرد جای گرفته‌اند و مثل الگوهای عادتی، سال‌ها وجود داشته‌اند، برخی افراد در کنار گذاشتن آن‌ها مشکل دارند(لیهی[10]، 2005؛ ترجمه فتی و همکاران،1387).

تا کنون شیوه‌های درمانی متعددی مانند روان‌کاوی، رفتار درمانی، گروه درمانی، دارو درمانی و غیره بر روی بیماران مبتلا به اختلال‌های اعتیادی صورت گرفته است، اما هر یک از این شیوه‌ها تا حدودی اثرگذار بوده‌اند و عود و بازگشت سوء مصرف مواد را همراه داشته‌اند و هزینه‌های متعددی را به فرد و جامعه تحمیل می‌کند. از همین رو اینکه به چه علت فرد معتاد پس از تلاش برای ترک دچار عود می‌شود همواره مورد سؤال بوده است و در خصوص سبب شناسی اعتیاد و ترک موفق و نا موفق اعتیاد عوامل مختلفی چون مسائل زیست شناختی، جامعه‌شناختی و روان‌شناختی مطرح است، اما به نظر می‌رسد پاسخ شخص به مواد اعتیادآور تلفیقی ناشی از عوامل مختلف فردی، خانوادگی واجتماعی باشد (خوش لهجه صدق و همکاران،1391).

مفهوم تاب‌آوری نیز یک چارچوب جدید را در زمینه پیشگیری از اعتیاد مطرح می‌کند. این رویکرد از مبدأ کاهش عوامل خطرساز محیطی(که زمینه ساز بروز رفتارهای ناسازگار و اختلالات روانی هستند)، به سمت تاب‌آوری و ارتقاء آن می‌باشد. در این چارچوب جدید، شناخت عوامل محافظت کننده محیطی، اصلی است که از آن می‌توان مانند سپری در مقابل اثرات زیان آور عوامل خطرساز استفاده کرد. به علاوه آگاهی و شناخت آسیب‌پذیری های فردی که تهدیدی برای تاب‌آوری به شمار می‌رود از اهمیت زیادی برخوردار است.تاب‌آوری به عنوان محصول تعامل عوامل فردی و محیطی و آن چه که در طی سال‌های رشد کودکی و نوجوانی در فرد شکل می‌گیرد و پرورش می یابد مطرح می‌گردد. تاب‌آوری می‌تواند با تقویت عوامل محافظت کننده در محیط کودک همراه با ارتقاء مهارت‌های زندگی و توانایی‌های شخصی وی توسعه یابد. نا گفته نماند که هر فرد می‌تواند در موقعیتی تاب‌آور و در موقعیتی دیگر غیر تاب‌آور باشد، که به کیفیت ارتباط فرد با عوامل خطر و عوامل محافظت کننده بستگی دارد(زرین کلک،1388).

مقدّمه. 2

   أ) بیان مسأله. 2

   ب) اهمّیّت و ضرورت تحقیق.. 3

   ج) اهداف تحقیق.. 4

   د) فرضیه های تحقیق.. 4

   هـ) پیشینه‌ی تحقیق.. 4

   و) روش تحقیق.. 5

   ز) ساختار تحقیق.. 5

بخش نخست: کلّیّات تحقیق

فصل نخست: مفهوم شناسی.. 7

   مبحث نخست: واژه شناسی تداخل اسبباب 7

گفتار نخست:تداخل اسباب و مسبّبات……………………………………………………………………………………………..7

      گفتار دوم: عدم تداخل اسباب و مسبّبات…………………………………………………………………………………..9

 

 

عنوان                                                                                                               صفحه

   مبحث دوم: مفاهیم مرتبط با تداخل.. 10

       گفتار نخست مفهوم شرط.. 10

گفتار دوم: مفهوم سبب………………………………………………………………………………………………………………..11

فصل دوم: ادلّه‌ی قائلین به تداخل و عدم تداخل اسباب و مسبّبات… 12

   مبحث نخست: شرح اقوال، تحلیل و نقد آراء. 12

      گفتار نخست: تحلیل و نقد ادلّه‌ی قائلین به تداخل اسباب و مسبّبات… 12

      گفتار دوم: تحلیل و نقد ادلّه‌ی قائلین به عدم تداخل اسباب و مسبّبات… 17

      گفتار سوم: تحلیل و نقد ادلّه‌ی قائلین به تفصیل.. 28

   مبحث دوم:  سایرمباحث مرتبط با قاعده 31

      گفتار نخست: استثناء قاعده تداخل یا عدم تداخل. 31

      گفتار دوم: مقتضای اصل عملی.. 33

بخش دوم: نحوه‌ی تداخل در قصاص و دیّات

فصل نخست: تداخل و عدم تداخل جنایات عمدی و غیر عمدی در جنایات عمدی.. 39

    مبحث نخست: تداخل و عدم تداخل جنایات مادون نفس در قصاص نفس… 40

      گفتارنخست: تداخل و عدم تداخل قصاص عضو در قصاص نفس… 40

         الف ـ محل نزاع از منظر فقها 46

         ب ـ نقد و بررسی دیدگاه قانون‌گذار. 47

      گفتار دوم: تداخل و عدم تداخل منافع اعضاء در قصاص نفس… 49

   مبحث دوم: تداخل و عدم تداخل جنایات عمدی و غیرعمدی در قصاص عضو. 49

      گفتار نخست: تداخل و عدم تداخل قصاص اعضاء در یک‌دیگر. 49

      گفتار دوم: تداخل و عدم تداخل منافع اعضاء در قصاص عضو. 53

      گفتارسوم: تداخل و عدم تداخل ارش در قصاص عضو. 56

فصل دوم: تداخل و عدم تداخل جنایات عمدی و غیر عمدی در جنایات غیر عمدی.. 58

   مبحث نخست: تداخل و عدم تداخل جنایات عمدی و غیر عمدی در دیّه‌ی نفس… 58

      گفتار نخست: تداخل و عدم تداخل دیّه‌ی عضو در دیّه‌ی نفس… 58

      گفتار دوم: تداخل و عدم تداخل قصاص عضو در دیّه‌ی نفس… 61

      گفتار سوم: تداخل و عدم تداخل منافع اعضاء در دیّه‌ی نفس… 63

   مبحث دوم: تداخل و عدم تداخل جنایات غیر عمدی در دیه‌ی عضو. 65

      گفتار نخست: تداخل یا عدم تداخل دیّه‌ی اعضاء در یک‌دیگر. 65

      گفتار دوم: تداخل و عدم تداخل دیّه‌ی منافع اعضاء در دیّه‌ی عضو. 70

      گفتار سوم: تداخل و عدم تداخل ارش در دیّه‌ی عضو. 73

نتایج و پیشنهادها

   أ) نتایج.. 80

 

   ب) پیشنهادات… 81

کتاب‌نامه…………………………………………………………………………………………………………………………………….82

چکیده انگلیسی.. 86

 

 

 

 
 
چکیده:
تداخل اسباب و مسبّبات در جنایات شامل دو اصل فقهی، «تداخل قصاص» و «تداخل دیّات» می‌شود که در نتیجه‌ی عمدی و غیر عمدی بودن جنایات ایجاد می‌شود. از این رو ممکن است حالات متعدّدی در تداخل قصاص و دیّات پیش آید مانند قصاص عضو در قصاص نفس یا تداخل دیّه‌ی عضو در دیّه‌ی نفس یا قصاص اعضاء در یکدیگر و یا دیّه‌ی اعضاء در یکدیگر.

بنابراین پرداختن به احکام این قاعده مستلزم تفکیک صورت های مختلف مسأله بین قصاص و دیّات است.  در نتیجه‌ی این تقسیم بندی واحد و متعدّد بودن ضربات وارده از سوی جانی و نحوه‌ی جنایت بر مجنیٌ علیه حکم به تداخل و یا عدم تداخل جنایات صورت گرفته را تغییر می‌دهد.

در برخی از این موارد میان فقها اجماع صورت گرفته است که قانون‌گذار در کلام خود آن حکم را بیان نموده است، مانند آن‌جا که جانی با یک ضربه قلب مجنیٌ علیه را پاره که منتهی به مرگ وی شود. در این صورت چنان‌چه ضربه وارده عمدی باشد، جانی محکوم به قصاص نقس ودر صورت غیر عمدی بودن ضربه محکوم به دیّه نفس می‌شود و قصاص یا دیّه‌ی عضو (قلب) در قصاص و دیّه‌ی نفس تداخل می‌کند.

در برخی از موارد مطرح شده در کلام فقها و قانون‌گذار آن‌جایی که موضوع نه اجماعی است و نه حکم خاصی وجود دارد حسب مورد قائل به تداخل و یا عدم تداخل شده‌اند مانند یک ضربه‌ی عمدی و ایراد چند جنایت.

قانون‌گذار در این قانون مصوب 1/2/1392 در بحث تداخل جنایات آن‌جا که اجماعی در خصوص آن صورت نگرفته و حکم خاصی نیز وجود ندارد، بیشتر از نظریه‌ی مشهور فقها پیروی نموده است.

 

کلید واژه‌ها: تداخل اسباب، تداخل مسببّات، عدم تداخل اسباب، عدم تداخل مسببّات، تداخل در قصاص، تداخل در دیّات.

 

مقدّمه
أ) بیان مسأله:
یکی از مباحث اصولی فقه مسأله‌ی تداخل و عدم تداخل اسباب و مسبّبات است. این اصل فقهی در جنایات شامل دو بحث تداخل قصاص و دیّات می‌شود، که قانون اخیرالتصویب مجازات اسلامی در فصل دوم از کتاب قصاص و فصل هفتم از کتاب دیّات به صورت مجزا و در برخی از مواد دیگر این قانون به صورت پراکنده در خصوص جنایات بیان شده است که برگرفته از فقه می‌باشد. در این تحقیق مفاهیمی هم‌چون؛ تداخل اسباب، تداخل مسبّبات، عدم تداخل اسباب، عدم تداخل مسبّبات، مفهوم شرط و سبب برای روشن

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب
عنوان                                                                      صفحه         

چکیده. 1

فصل اول: مقدمه. 3

1-1- بیان مسئله. 3

1-2- اهمیت و اهداف پروژه. 5

فصل دوم: مروری بر مطالعات انجام شده. 7

2-1- پلیمریزاسیون تعلیقی.. 9

2-1-1- دور همزن.. 9

2-1-2- غلظت پایدار کننده. 10

2-2-  سیلیکات­های لایه ای.. 11

2-3- هدف از اصلاح سطحی نانوخاک رس و روش­های آن.. ….15

2-4-  هدف از اصلاح سطح و لبه صفحات خاک رس توسط اصلاح کننده های سیلانی و چگونگی پیوند خوردن آن بر سطح   18

2-5-  ساختار نانو کامپوزیت­های سیلیکاتی لایه ای.. 19

2-5-1- نانوکامپوزیت لخته ای.. 19

2-5-2- نانوکامپوزیت میان لایه ای.. 19

2-5- 3- نانوکامپوزیت ورقه ورقه شده. 20

2-6- روش­های تهیه نانو کامپوزیت­های حاوی خاک رس… 20

2-6-1-  روش فیزیکی.. 21

2-6-1-ا- روش محلولی.. 21

2-6-1-ب- روش اختلاط مذاب… 22

 

2-6-2- روش شیمیایی.. 24

2-6-2-ا- روش پلیمریزاسیون  درجا 24

2-7- روش­های شناسایی مورفولوژی نانوکامپوزیت­ها 25

2-7-1- پراش اشعه ایکس…. 27

2-7-2- میکروسکوپ الکترونی عبوری.. 28

2-8-  خواص نانوکامپوزیت­ها 28

2-9-  بررسی کار­های انجام شده. 30

فصل سوم : تجربی.. 45

3-1-مواد مصرفی.. 45

3-2-اصلاح مجدد نانو ذرات خاک رس… 48

3-3-تهیه مخلوط حاوی مونومر / خاک رس… 49

3-4- تهیه نانوکامپوزیت پلیمر/ خاک رس اصلاح شده. 49

3-4-1- تهیه پلی متیل متاکریلات به روش سوسپانسیونی.. 49

3-4-2- تهیه نانوکامپوزیت­های پلی متیل متاکریلات / خاک رس اصلاح شده به روش پلیمریزاسیون سوسپانسیونی­درجا 50

3-4-3- تهیه نانوکامپوزیت به روش اصلاح درجا و پلیمریزاسیون درجا 53

3-5- دستگاه­ها و آزمون­های مورد استفاده جهت بررسی نوع ساختار و خواص حرارتی و مکانیکی نانو کامپوزیت­ها 54

3-5-1- آزمون طیف سنجی زیر قرمز(FTIR). 54

3-5-2- آزمون پراش اشعه ایکس(XRD). 54

3-5-3- آزمون گرماوزن سنجی(TGA). 55

3-5-4- آزمون خواص گرمایی دینامیکی- مکانیکی(DMTA). 55

3-5-5-  آزمون میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM). 55

3-5-6- آزمون اندازه گیری زاویه تماس(Contact angle). 56

 

3-5-7- آزمون اندازه گیری درصد ژل(Gel content). 56

فصل چهارم : نتیجه گیری و پیشنهادات… 58

4-1- نتیجه گیری.. 58

4-2- پیشنهادات… 61

منابع 62

فهرست اشکال

شکل 2-1 ساختار خاک رس مونت موریلونیت… 13

شکل 2-2ریز ساختار مونت موریلونیت 14

شکل 2-3  تصویری از اصلاح لایه­های خاک رس توسط کاتیون­های آلی.. 16

شکل 2-4  مدل­های رشد زنجیره­های آلکیلی، a: زنجیره­های کوتاه، b: زنجیره های متوسط، c : زنجیره­های بلند   17

شکل2-5   a : واکنش هیدرولیز.b :واکنش تراکمی.. 18

شکل 2-6  انواع ساختار­های نانوکامپوزیت­ پلیمر / خاک رس، a : ساختار لخته ای، b: ساختار میان لایه ای، c: ساختار ورقه ورقه ای بانظم ، d: ساختار ورقه ورقه ای بی نظم.. 20

شکل 2-7  نفوذ زنجیره­های پلیمر درون صفحات خاک رس به روش محلولی.. 22

شكل2-8  شمایی ازتهیه نانوکامپوزیت به روش لاتکس…. 22

شكل 2-9  شمایی از تهیه نانوکامپوزیت­ به روش مذاب زنجیره­های پلیمری.. 23

شكل 2-10  شمایی از تهیه نانوکامپوزیت به روش پلیمریزاسیون درجا 25

شكل 2-11 حالت­های مختلف پراکنش ذرات خاک رس اصلاح شده در ماتریس پلیمری با بهره گرفتن از آزمون­های پراش اشعه ایکس و میکروسکوپ الکترونی عبوری.. 26

شكل 2-12 طرحی از پراش اشعه ایکس…. 27

 

شكل2-13 بهبود خواص سدی نانوکامپوزیت با حضور نانو ذرات خاک رس… 30

شكل 2-14 ساختار مولکولی اصلاح کننده­ها، a : چهاروجهی کوکو آمین ، b : تری متوکسی وینیل سیلان.. 35

شكل 2-15 مراحل اصلاح خاک رس کلوزیت 20A و تهیه نانوکامپوزیت پلیمر / خاک رس… 39

شكل 3-1 ساختار یون­های آمونیومی اصلاح کننده­ های خاک رس معدنی.. 47

شكل 3-2 ساختار اصلاح کننده­ های سیلانی.. 47

شکل3-3 شمایی از یک قطره نانو کامپوزیت… 50

فهرست جداول

جدول 2-1 ساختار شیمیایی خاک های رس­ اسمکتیت رایج، M :کاتیون تک ظرفیتی ، X :درجه جانشینی کاتیون­های هم ریخت درصفحات هشت وجهی.. 13

جدول 2-2 نتایج آزمون پراش اشعه ایکس]50[. 31

جدول 2-3 نتایج آزمون پراش اشعه ایکس برای خاک رس اولیه و اصلاح شده ونانو کامپوزیت های تهیه شده با آنها]53[. 36

جدول 2-4 نتایج آزمون پراش اشعه ایکس]54[. 37

جدول 2-5  نتایج آزمون پراش اشعه ایکس برای خاک رس اولیه و اصلاح شده و نانو کامپوزیت های تهیه شده]55[. 40

جدول 2-6 نتایج آزمون پراش اشعه ایکس برای خاک رس اولیه و اصلاح شده]56[. 42

جدول 3-1 مشخصات مواد شیمیایی استفاده شده. 45

جدول 3-2 مقادیر مونومر و خاک­های رس یک و دوبار اصلاح شده. 49

جدول 3-3 دستور العمل تهیه  نانوکامپوزیت های NKT و NKD دردرصد های وزنی 1و3.. 51

جدول 3-4 دستورالعمل تهیه نانوکامپوزیت­های تهیه شده با خاک رس دوبار اصلاح شده. 52

جدول 3-5 دستورالعمل تهیه نانوکامپوزیت هایNKTMPS دردرصدهای وزنی مختلف…. 52

جدول 3-6 دستورالعمل تهیه نانوکامپوزیت های تهیه شده به روش اصلاح درجا 53

جدول 3-7 دستورالعمل تهیه نمونه ها جهت بررسی مقدار ژل.. 57

 

چکیده
دراین تحقیق،  نانو کامپوزیت­های پلی متیل متاکریلات / خاک رس، حاوی درصد­های وزنی مختلفی از خاک­رس (براساس ماده معدنی موجود در ساختار آنها)  به روش پلیمریزاسیون سوسپانسیونی درجا تهیه شدند. خاک­های رس­ یکبار اصلاح شده مصرفی مشتمل بر خاک­های رس کانیپیا تی(KT) و کانیپیا دی(­KD­) بودند که به ترتیب توسط نمک­­های تری متیل اکتا دسیل آمونیوم برماید(TMO) و دی متیل دی اکتا دسیل آمونیوم برماید(DMO) که از نظر تعداد زنجیره آلکیلی موجود در ساختارشان با یکدیگر متفاوت هستند آلی شده­اند. آزمون­های پراش اشعه ایکس، گرماوزن سنجی و گرمایی دینامیکی – مکانیکی بر روی نانو کامپوزیت­های تهیه شده انجام شد. نتایج آزمون پراش اشعه ایکس برای نمونه هایی با 3 % وزنی از خاک رس یکبار اصلاح شده نشان دادند که ساختار  نانوکامپوزیت­های تهیه شده از نوع میان لایه ای است . همچنین با افزایش درصد وزنی خاک رس یکبار اصلاح شده درون ماتریس پلیمری، پایداری حرارتی و خواص گرمایی دینامیکی – مکانیکی شامل مدول و دمای انتقال شیشه ای نمونه­های نانوکامپوزیتی افزایش یافت.

درمرحله دیگر از این تحقیق، خاک رس یکبار اصلاح شده KT توسط اصلاح کننده های سیلانی  3- متاکریلوکسی پروپیل تری متوکسی سیلان (MPS) و N- (n-بوتیل)-3-آمینوپروپیل تری متوکسی سیلان (1189) مجددا اصلاح شد. اصلاح مجدد خاک­رس KT با هدف اصلاح لبه­ها به منظور افزایش سازگاری بین خاک رس و پلیمر صورت گرفت تا با توزیع مناسب خاک رس دوبار اصلاح شده درون بستر پلیمری و بر هم کنش قوی در فصل مشترک خاک رس و ماتریس پلیمری، خواص نانو کامپوزیت نهایی بهبود یابد. اصلاح کننده­ های سیلانی یاد شده دارای گروه­های متوکسی هستند که پس از هیدرولیز، قابلیت اتصال به لبه­ها را ازطریق انجام واکنش تراکمی با گروه­های هیدروکسیل موجود در لبه­ها پیدا می­ کنند. اصلاح کننده سیلانی MPS ازجمله اصلاح کننده های فعال است که دارای گروه وینیلی در انتهای ساختار خود می باشد، درحالیکه اصلاح کننده سیلانی 1189 یک اصلاح کننده غیر فعال به شمار می آید که توانایی شرکت در واکنش­های پلیمریزاسیون را ندارد. آزمون­های  پراش اشعه ایکس، گرماوزن سنجی، طیف سنجی زیر قرمز و اندازه گیری زاویه تماس برروی خاک ­های رس دوبار اصلاح شده انجام شد . نتایج مربوط به آزمون پراش اشعه ایکس حاکی از افزایش فاصله بین صفحات خاک­های رس دوبار اصلاح شده بود که پس از شستشوی خاک­های رس دوبار اصلاح شده با تولوئن، فاصله بین صفحات کاهش یافت. نتایج آزمون گرماوزن سنجی نشان می دهد که مقدار ماده معدنی باقی مانده در خاک­های رس دوبار اصلاح شده کمتر شده است. همچنین طیف­های مربوط به اعدادموجی ساختار­ اصلاح کننده­ های سیلانی در آزمون طیف سنجی زیر قرمز مشاهده شد که حضور اصلاح کننده­ های سیلانی در ساختار خاک رس را تائید می کنند . نتایج آزمون اندازه ­گیری زاویه تماس نشان داد که با اصلاح مجدد خاک رس یکبار اصلاح شده ماهیت آب گریزی ماده بیشتر شده است. نانوکامپوزیت­های متشکل از پلیمر / خاک­ رس دوبار اصلاح شده در 3% وزنی تهیه شدند و تحت آزمون پراش اشعه ایکس قرار گرفتند. نتایج نشان داد که فاصله بین صفحات در نانوکامپوزیت­های حاوی خاک رس دوبار اصلاح شده با مقدار  nm77/3 نسبت به فاصله بین صفحات درنانوکامپوزیت حاوی خاک رس یکبار اصلاح شده بامقدارnm 6/3 افزایش داشته است که این امر به سازگاری هرچه بیشتر خاک رس دوبار اصلاح شده و پلیمر نسبت داده شد. همچنین پایداری حرارتی نانوکامپوزیت­های حاوی 3% وزنی از خاک رس دوبار اصلاح شده در مقایسه با پلیمر خالص بیشتر شده است.

از سوی دیگر،  نانو کامپوزیت­های پلی متیل متاکریلات حاوی خاک رس دوبار اصلاح شده با MPS، در درصد ­های وزنی 25/0، 5/0، 75/0 و 1 تهیه شدند و آزمون­های مختلفی همچون اندازه گیری درصد ژل ، گرمایی دینامیکی – مکانیکی بر روی آنها انجام شد. بر اساس ننایج حاصله، با افزایش درصد وزنی خاک رس دوبار اصلاح شده، درصد ژل افزایش یافت. همچنین مدول و دمای انتقال شیشه ای برای نانوکامپوزیت­های حاوی 25/0% تا 5/0% وزنی ازخاک رس روندی صعودی را نشان داد که با افزایش درصد وزنی خاک رس دوبار اصلاح شده به میزان 75/0% و 1% وزنی روند نزولی مشاهده شد. تصاویر گرفته شده توسط میکروسکوپ الکترونی عبوری از نانوکامپوزیت حاوی 5/0% وزنی از خاک رس دوبار اصلاح شده نشان­دهنده توزیع مناسب صفحات خاک رس درون بستر پلیمری با ساختار ورقه ورقه شده هستند، اگرچه اندکی ساختار میان لایه­ای نیز قابل مشاهده است. همچنین مدول  نانوکامپوزیت­ تهیه شده با 5/0% وزنی از خاک رس دوبار اصلاح شده با مقدار 07/1 GPa درمقایسه با مدول نانوکامپوزیت حاوی 5/0% از خاک رس یکبار اصلاح شده KT با مقدارGPa 86/0افزایش چشم­گیری را نشان داد. علاوه بر این،  نتایج آزمون حرارتی دینامیکی – مکانیکی  مربوط به نانوکامپوزیت حاوی 5/0%وزنی از خاک رس دوبار اصلاح شده تقریبا معادل نتایج مربوط به نانوکامپوزیت تهیه شده با 3% وزنی از خاک رسKT است. درنتیجه با درصدکمتری­ازخاک­رس­دوباراصلاح­شده­می­توان­به­خواص­مکانیکی­بالاتری­دست­یافت.

کلیدواژه : پلی متیل متاکریلات، نانو ذرات خاک رس ،  نانوکامپوزیت، پلیمریزاسیون سوسپانسیونی، درجا

فصل اول
مقدمه
در این فصل به کلیاتی در مورد بیان مسئله، اهمیت و اهداف این پژوهش پرداخته خواهد شد.

1-1   بیان مسئله
نانو کامپوزیت ها از توزیع یا پراکنش ذرات نانو در یک ماتریس تشکیل می شوند. ماتریس می تواند یک جزئی یا چند جزئی باشد و ممکن است حاوی موادی باشد که خاصیت هایی همچون تقویت کنندگی، چقرمگی و هدایت کنندگی را به سیستم وارد کند.

واژه نانوکامپوزیت، به کامپوزیت هایی که حداقل یکی از ابعاد فاز پراکنده در آن در مقیاس نانوباشد، اطلاق می شود. نانو کامپوزیت ها براساس ابعاد ذرات فاز پراکنده به سه دسته تقسیم می شوند :

هر سه بعد فاز پراکنده در مقیاس نانومتری هستند. به عنوان مثال ذرات سیلیکای کروی به دست آمده با روش سل– ژل یا پلیمریزاسیون درجا از این دسته اند.

فصل اوّل: کلیات  و مفاهیم 2

1-1. مقدّمه 3

1-2. بیان مسئله 2

1-3. سوال اصلی 2

1-4. سؤالات فرعی 3

1-5. ضرورت تحقیق 3

1-6. اهداف 4

1-7. فرضیه های تحقیق 4

1-8 .روش شناسی 4

1-9. روش و ابزار گردآوری اطلاعات 4

1-10. قلمرو تحقیق 5

1-11. پیشینه تحقیق 5

1-12. مفاهیم کلیدی 6

1-12-1 حق 6

1-12-1-1 حق در اصطلاح فقه 6

1-12-1-2 مهم‌ترین دیدگاهها در بارۀ حق : 7

1-12-1-3  واژه «حقوق» 9

1-12-2 جنسی 10

1-12-2-1 جنسیت 11

1-12-2-2 غریزه جنسی 11

1-12-2-3 غریزه جنسی در آیات و روایات 13

1-12-3. زوجین 17

1-12-3-1 تعریف اصطلاحی زوجین: 18

1-12-4  فریقین 20

1-12-5 تمکین 20

1-12-5-1 تمکین عام 21

1-12-5-2 تمکین خاص 22

1-12-6 نشوز 23

1-12-6-1 تعریف نشوز در کلمات فقها 24

1-12-6-2 نشوز در فقه عامه 25

فصل دوّم: اقوال وادله فقهای شیعه در مورد حقوق جنسی زوجین 27

2-1 حقوق جنسی زوج 28

2-1-1 حق تمکین 28

2-1-1-1 ادله لزوم تمکین 29

2-1-1-1-1 قرآن 30

2-1-1-1-2 سنّت 34

2-1-1-1-3 عقل 37

2-1-1-1-4 اجماع 37

2-1-1-2 تمکین درعقد موقت 37

2-1-2 حق استمتاع 38

2-1-2-1 ادله حق استمتاع 39

2-1-2-1-1 قرآن 39

2-1-2-1-2 روایات 40

2-1-2-1-3 عقل 42

2-1-2-2 اقسام استمتاع 42

2-1-2-2-1 استمتاع حلال 43

2-1-2-2-2 استمتاع حرام 44

2-1-3 حق مضاجعت و مباشرت 45

2-1-3-1 معنای لغوی مضاجعت و مباشرت 46

2-1-3-2 مفهوم فقهی مضاجعت 47

2-1-3-3 ادله مضاجعت 50

2-1-3-3-1 قرآن 50

2-1-3-3-2 روایات 52

2-1-3-4 ادله مباشرت 54

2-1-3-4-1 قرآن 55

2-1-3-4-2 روایات 57

2-1-5 حق عزل 59

2-1-5-1 عزل 61

2-1-5-2 مشروعیت عزل 61

2-2 حقوق جنسی زوجه 63

2-2-1 حق مواقعه 64

2-2-1-1 ادله مواقعه 66

2-2-1-1-1 قرآن 66

2-2-1-1-2 روایات 68

2-2-1-1-3 عقل 70

2-2-1-2 آماده سازی زن در مواقعه 70

2-2-1-3 مواقعه از غیر محلّ توالد و تناسل (وطی در دبر) 74

2-2-2 حق مضاجعت 75

2-2-3 حق قَسم 76

2-2-3-1 ادله حق قَسم 77

2-2-3-1-1 قرآن 77

 

2-2-3-1-2 روایات 79

2-2-3-1-3 تأسّی به پیامبر(ص) 81

2-2-3-1-4 اجماع 82

2-2-3-2 مضاجعت در قَسم 82

2-2-3-3 موارد سقوط حق قَسم 84

2-2-3-3-1زوجه ناشزه 84

2-2-3-3-2 زوجه صغیره 85

2-2-3-3-3 مجنونۀ مطبقه‌(دائمى) 86

2-2-3-3-4 مسافرت زوجه به غیر اذن زوج 87

2-2-3-3-5 سقوط حق القَسم در سفر‌ 88

2-2-3-4 حق قسم در عقد موقت 88

فصل سوم : اقوال وادله فقهای اهل سنّت در مورد حقوق جنسی زوجین 90

3-1 حقوق جنسی زوج 91

3-1-1 حق الطاعه (حق تمکین) 91

3-1-1-1 ادله حق الطاعه (حق تمکین) 92

3-1-1-1-2 حدیث 95

3-1-2 حق استمتاع 97

3-1-3-1 ادله حق استمتاع 98

3-1-3-1-1 قرآن 98

3-1-3-1-2 روایت 99

3-1-3-2 استمتاع حرام 100

3-1-4 حق مباشرت 100

3-1-4-1 ادله حق مباشرت 101

3-1-4-1-1 قرآن 102

3-1-4-1-2 سنّت 104

3-1-4-2 مقدمات مباشرت 106

3-1-5 حق عزل 107

3-1-6-1 اقوال فقهای عامه در عزل 108

3-2-6-2 ادله فقهای عامه در جواز عزل 111

3-2 حقوق جنسی زوجه 113

3-2-1 حق مواقعه 113

3-2-1-1 ادله حق مواقعه 113

3-2-1-1-1 قرآن 114

3-2-1-1-2 سنّت 115

3-2-1-2 اقوال فقهاء 117

3-2-1-3 مواقعه از غیر محلّ توالد و تناسل (وطی در دبر) 119

3-2-2 حق مبیت(همخوابی) 124

3-2-3 حق قَسم 125

3-2-3-1 ادله حق قَسم 126

3-2-3-1-1 قرآن 126

3-2-3-1-2 سنّت 127

3-2-3-1-3 اجماع 128

3-2-3-2 اقوال فقهاء 128

3-2-3-3 موارد سقوط حق قسَم 131

3-2-4 حق حبس(حق امتناع از تمکین) 132

3-3 تتمه بحث : مهمترین نقاط اختلاف واشتراک فرقین در حقوق جنسی زوجین 134

3-3-1 موارد اشتراک 134

3-3-2 موارد اختلاف 135

3-3-3 نتیجه گیری 137

فهرست منابع 139

1- مقدّمه
اصولاً تمام قوا و غرایزی که در وجود انسان نهاده شده است لغو و بیهوده نیست بلکه ناشی از حکمت و مصلحتی مهم برای انسان و ادامه حیات اوست که از جمله این غرایز که در تمام موجودات زنده یافت می شود غریزه جنسی است و از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. بنابراین تحقیر و ناچیز شمردن این غریزه و احیاناً غیر اخلاقی انگاشتن و پست و پلید خواندن این غریزه نه امر درستی است و نه از اهمیت آن می کاهد و نه مجوّزی برای نپرداختن جدّی و همه جانبه به این موضوع بسیار دقیق و اثر گذار هست.

از طرفی نارسایی جنسی بی‏شک اهداف ازدواج را تحت تأثیر قرار می‏دهد و از استحکام روابط خانوادگی می‏کاهد ازاین‏رو نظامهای قانون‏گذاری و شرایع ادیان الهی از کنار این موضوع نادیده‏ نگذشته‏اند و با وضع مقرراتی به تأثیر اختلالات و مشکلات جنسی‏ در روابط زناشویی و زندگی خانوادگی زوجین پرداخته‏اند. اهمیت‏ مشکلات جنسی تا حدی است که قانون‏گذاران نظامهای مختلف گاه‏ در این موارد به فروپاشی زندگی خانوادگی رضایت داده‏اند .یکی از مهمترین حقوق زوجین‏ در زندگی زناشویی، وجود رابطه جنسی و حق جنسی است. برپایه تفاوت میل جنسی زن و مرد، در فقه اسلامی و احادیث شیعی در زمینه ارضای غریزه جنسی حقوق و تکالیف متفاوتی برای زن و شوهر وجود دارد. تبیین وظایف مشترک و مختص جنسی زن و مرد در راستای تفاوت میل جنسی آنان است که به آن اشاره خواهد شد.

 

1-2. بیان مسئله
در اندیشه دینی و تفکر شیعی غریزه جنسی و میل برگرفته از آن از نیرومندترین امیال انسانی است از این رو در تفکر دینی به ارضای این نیاز از طریق ازدواج تأکید فراوان شده است. بر همین مبنا فقهای گرانقدر با الهام از آیات و روایات، ازدواج را در حالت عادی امری مستحب و برای کسانی که نیاز شدید جنسی دارند واجب می دانند. بدین ترتیب اولین و با اهمیت ترین نهاد اجتماعی، یعنی خانواده شکل می گیرد. این نهاد مقدس، علاوه بر تأمین نیازهای جسمی و روحی و روانی انسان، بستر مناسبی برای تولید نسل و پرورش آن است از این رو مهمتر از تشکیل خانواده داشتن خانواده ای سالم، استوار، پاک، و همسری همراه، همدل و هم درد است. بدون شک یکی از ارکان مهم استحکام یک زندگی مشترک داشتن روابط سالم، معقول و متعادل جنسی می باشد که خلل در این رکن باعث تزلزل سایر ارکان زندگی مشترک می باشد. برقراری و تعادل در زندگی مرهون شناخت احکام وحقوق جنسی و رعایت آن از سوی هریک از زوجین می باشد.

زیرا به اعتراف روان شناسان روابط جنسی همسران و نحوه آن می تواند آثار بسیار مهمی در سلامت روحی روانی زوجین و ایجاد خانواده و جامعه سالم داشته باشد و یا عامل بسیار مؤثری در ایجاد اختلافات روحی روانی و از هم گسیختگی بنای خانواده و به تبع آن جامعه باشد. از این رو در دین مبین اسلام، ارضای جنسی و رضایت مندی آن برای هر دو شریک رابطه جنسی اهمیت فراوانی دارد و به همین دلیل، آموزه های دینی برای تأمین این مهم حقوق مشترک و مختصی را در برقراری روابط جنسی زوجین در نظر گرفته اند.

1-3. سوال اصلی
        مهمترین حقوق جنسی زوجین از دیدگاه فریقین چیست؟

1-4. سؤالات فرعی
1- مراد ازحقوق جنسی چیست؟واقسام حقوق جنسی کدام است؟

2- اقوال فقهای امامیه در مورد حقوق جنسی زوج چیست؟ و مستندات آن کدام است؟

3- اقوال فقهای امامیه در مورد حقوق جنسی زوجه چیست؟ و مستندات آن کدام است؟

4- اقوال فقهای اهل سنت در مورد حقوق جنسی زوج چیست؟ و مستندات آن کدام است؟

5- اقوال فقهای اهل سنت در مورد حقوق جنسی زوجه چیست؟ و مستندات آن کدام است؟

6- مهمترین نقاط اختلاف واشتراک اقوال فقهای فرقین در مورد حقوق جنسی زوجین چسیت؟

1-5. ضرورت تحقیق
ارضای نیازهای جنسی از کارکردهای اصلی نهاد خانواده در طول تاریخ بوده است وجای انکارنیست که نارضایتی جنسی همسران به هر دلیلی می تواند پیامدهای جبران ناپذیری را بر آرامش فردی و خانوادگی همسران و پرورش فرزندان به همراه داشته باشد. طبق آمار رسمی ارائه شده ازمراجع ذی ربط در مسائل خانواده بیش از ٧٠ % طلاق ها در جامعه، ناشی از عدم ارضاء نیاز جنسی بین همسران است. یکی ازحقوقهای مهمیکه زن وشوهر در برابر یکدیگر حقوق جنسی است که رعایت آن توسط زوجین نقش بسزایی در استحکام خانواده و روابط زناشویی خواهد داشت.

1-6. اهداف
تبیین مهمترین حقوق جنسی زوجین از دیدگاه فقهای شیعه و سنّی . همچنین شناسایی برخی احکام خاص اسلامی در مورد حقوق جنسی همسران و نشان دادن کارآمدی برخی احکام اسلامی در برخی امور فردی و اجتماعی و تبیین این حقوق از نظر عملی برای دادگاههای اسلامی .

1-7. فرضیه های تحقیق
حقوق جنسی تعیین شده در اسلام برای زوجین بر گرفته از آیات و روایات است.

حق جنسی هیچ یک از زوجین نادیده گرفته نشده است.

تفاوتهایی بین زوجین در زمینه حقوق جنسی وجود دارند که با طبیعت آنها سازگار و هماهنگ است.

1-8 .روش شناسی
برای بررسی حقوق جنسی زوجین از دیدگاه فریقین ، مبنای پژوهش، قرآن کریم و روایات و دیدگاههای  فقهی است که با یافته های جدید علمی در این موضوع به روش اجتهادی مورد توصیف و تحلیل قرار گرفته است.

1-9. روش و ابزار گردآوری اطلاعات
 در این پژوهش با مراجعه به کتابخانه ها، سایت ها، مجلات و نرم افزارهای مربوط به حوزه فقه و حقوق و منابع دینی از تمامی منابع فیش برداری شد و با توجه به منابع فقه شیعه ومنابع فقه اهل سنت به استنباط مسائل می پردازیم و جهت اطلاع از آرای فقهاء و صاحب نظران از مقالات و مجلات تخصصی فقه وحقوق  استفاده می شود.

1-10. قلمرو تحقیق
این تحقیق از نظر زمانی و مکانی محدود به قلمرو خاصی نیست. البته از نظر موضوعی قلمرو آن محدود به باب النکاح فقه می باشد و از لحاظ منابع فقهی نیز محدود به قرآن کریم و روایات چهارده معصوم علیهم السلام می باشد.

1-12. مفاهیم کلیدی
1-12-1 حق
واژۀ حق در لغت به معناى ثبوت و ثابت[1] و ضدّ باطل آمده است.[2] راغب می گوید: اصل حقّ بمعنى مطابقت و موافقت است.[3] صاحب مجمع گوید: حقّ آنست که شى‌ء در موقع خود واقع شود.[4] سخن مجمع عبارت اخراى قول راغب است پس معناى حقّ مطابقت و وقوع شى‌ء در محل خویش است و آن در تمام مصادیق قابل تطبیق است. لغت نامه دهخدا معانى متعددى براى این واژه ذکر می کند ازجمله : راست کردن سخن، درست کردن وعده، یقین نمودن، ثابت شدن، غلبه کردن به حق، موجود ثابت ونامی از اسامی خداوند متعال.[5] با توجه به آنچه بیان شد، روشن مى گردد که «حق» واژه اى عربى است که به معناى «ثبوت» و «تحقق» است و گاه معادل آن در زبان فارسى «هستى پایدار» به کار برده مى شود[6] یعنى هر چیزى که از ثبات و پاى دارى بهره مند باشد، حق است.

1-12-1-1 حق در اصطلاح فقه
  در فقه اهل سنّت، از حق تعریف نشده است[7]، ولی فقهای شیعه تعاریف گوناگونی ازآن بیان داشته اند و درتمایز آن ازحکم و ملک، در کلمات فقها بحثهاى بسیار و نظرات مختلفى مطرح است؛ بدون آنکه به نتیجه‌اى مشخص و شفاف- که حق را از آن دو کاملا متمایز، و خصایص و ویژگیهاى هریک را معلوم کند- رسیده باشند. از این رو، برخى فقها چیزهایى را از مصادیق حق بر شمرده‌اند؛ در حالى که برخى دیگر آنها را جزو احکام مى‌دانند[8].

1-12-1-2 مهم‌ترین دیدگاهها در بارۀ حق :
1- حق عبارت است از مرتبه‌اى از سلطنت؛ ضعیف‌تر از سلطنت موجود در ملکیت، که شارع مقدس آن را براى انسان به عنوان انسان یا براى فردى معین بر چیزى قرار داده است،خواه آن چیز عینى خارجى باشد، مانند حق تحجیر، نسبت به زمین موات وحق مرتهن، نسبت به عین رهنى وحق طلبکار نسبت به اموال میّت؛ یا انسانى معیّن، مانند حق قصاص که متعلق آن جانى است؛ و یا عقدى، مانند حق خیار که متعلقش عقد مى‌باشد. در همۀ این موارد، صاحب حق بر متعلق حقّ خود گونه‌اى سلطنت دارد؛ لیکن قلمرو این سلطنت جهتى خاص است، بر خلاف ملک که گسترۀ سلطنتى آن همۀ جهات را در بر مى‌گیرد.[9]

2- حق مرتبۀ ضعیفى از ملک یا نوعى از آن است. در نتیجه صاحب حق نسبت به آنچه زمام آن در دست او است، مالک مى‌باشد.[10]

 البته برخى فقها، دو دیدگاه یاد شده را یکى دانسته و گفته‌اند: مراد کسانى که حق را به مرتبۀ ضعیف ملک تعریف کرده‌اند این است که ملک و حق هر دو از مقولۀ سلطنت هستند؛ با این تفاوت که ملک، سلطنتى قوى و حق سلطنتى ضعیف است، نه این که ملک به لحاظ شدّت و ضعف و کمال و نقص داراى مراتبى است که مرتبۀ قوى و کامل آن، ملک و مرتبۀ ضعیف و ناقصش حق است.[11]

3- حق عبارت است از اعتبارى خاص- غیر از اعتبار سلطنت و ملک- که داراى آثارى ویژه است، یکى از آن آثار، سلطنت بر فسخ در حق خیار یا بر تملک به عوض در حق شفعه و یا بدون عوض در حق تحجیر مى‌باشد [12].

4- حق عبارت است از اعتبارى خاص- غیر از اعتبار ملک و سلطنت- که نزد عقلا سلطنت بر اسقاط و نقل را در پى دارد. بنابر این تعریف، حق، سلطنت و قدرت اعتبارى بر اسقاط و نقل نیست؛ لیکن نزد عقلا هر صاحب حقّى بر متعلق حق خود و تصرف در آن سلطنت دارد.[13]

5- حق با حکم یکى است و تنها تفاوت آن دو در آثار است. در این دیدگاه، حق عبارت است از حکم تکلیفى یا وضعى که به فعل انسان تعلق مى‌گیرد و قابل اسقاط است، تفاوت آن با حکم ‌اصطلاحی آن است که حکم اسقاط ناپذیر است؛ چرا که امر آن به دست مکلف نیست[14]. با توجه به دیدگاه مختلف فقهاء آنچه که مسلّم است ، اصل همدوشی حق و تکلیف است. امام على (ع) مى‌فرمایند: «لایجرى [الحق] لأحدٍ إلّاجرى علیه و لایجرى علیه إلّاجرى له».[15] حق و تکلیف متلازم همدیگرند، هر ذیحق تکلیفی دارد وهر مکلّف را حقی هست، مثلاً اگر زن بر شوهر حق دارد، شوهر هم به پرداخت حق زن مکلّف است . حقوق محدودند و به تعبیر استاد مطهرى: «در حقیقت باید گفت، انسان حقى دارد و حق انسان حدى دارد»؛[16] مثلًا انسان، حق فکر، تملیک، تصرف، شنیدن، بطش، راه رفتن، بطن، فرج، استراحت، تغذى و… را دارد ولى همه این‌ها حدّى دارد، همان طور که اعضا و جوارح انسان حق و‌ حدودى دارند، یک فرد در جامعه هم همین طور است. بنابراین صاحب حق بودن دو طرفى است و در واقع حق و تکلیف دو روى یک سکه‌اند، هیچ گاه نمى‌شود فردى بر دیگرى حقّى داشته باشد امّا آن دیگرى بر او حقّى نداشته باشد مگر در یک مورد، آن هم فقط خداوند است: «و لو کان لَاحدٍ ان یجرى لَهُ و لَا یَجرى علیه لکانَ ذلک خالصاً لِله سُبحانَهُ»[17] علت این امر هم این است که مبناى حق در مورد خداوند؛ با دیگران فرق دارد. حق براى افراد به معنى انتفاع بردن است، ولى حق خداوند؛ یعنى دیگران در مقابل او تکلیف دارند.

1-12-1-3  واژه «حقوق»