وبلاگ

2-1-2- معنای اصطلاحی ( مفهوم امنیت)…………………………………………………………………………………….11
2-2- مفهوم امنیتی شدن……………………………………………………………………………………………………………..12
2-3- ویژگی‌های امنیت………………………………………………………………………………………………………………13
2-3-1-امنیت به عنوان هدف حقوق کیفری…………………………………………………………………………………..13
2-3-2- امنیت به عنوان ابزار حقوق کیفری…………………………………………………………………………………..14
2-4- گونه‌های امنیت…………………………………………………………………………………………………………………14
2-4-1- امنیت فردی………………………………………………………………………………………………………………….15
2-4-2- امنیت ملّی…………………………………………………………………………………………………………………….15
2-4-2-1- امنیت سیاسی……………………………………………………………………………………………………………16
2-4-2-2- امنیت اقتصادی………………………………………………………………………………………………………….17
2-4-2-3- امنیت اجتماعی………………………………………………………………………………………………………….19
2-4-2-4- امنیت فرهنگی…………………………………………………………………………………………………………..20
2-4-2-5- امنیت محیط زیست……………………………………………………………………………………………………20
2-4-2-6- امنیت محیط فضای سایبر……………………………………………………………………………………………21
2-4-3- امنیت بین‌المللی…………………………………………………………………………………………………………….22
2-5- مبانی امنیتی‌شدن حقوق‌کیفری…………………………………………………………………………………………….23
2-5-1- نقش دولت در امنیتی شدن……………………………………………………………………………………………..24
2-5-1-1- ایجاد ثبات در امنیت و نظم عمومی……………………………………………………………………………..24
2-5-1-2- ایجاد ثبات در حاکمیت سیاسی…………………………………………………………………………………..24
2-5-1-3- ایجاد ثبات جهت حفظ منافع جهانی……………………………………………………………………………25
2-5-2- نقش بزهکاران در امنیتی‌شدن………………………………………………………………………………………….25
2-5-2-1- تکثر و تنوع اقدام‌های مجرمانه مخل امنیت……………………………………………………………………25
2-5-2-2- ماهیت و شیوه ارتکاب جرایم……………………………………………………………………………………..26
فصل سوم: آثار امنیتی شدن حقوق کیفری
3-1- نقض اصول حقوق کیفری………………………………………………………………………………………………….28
3-1-1- نقض اصل برائت…………………………………………………………………………………………………………..28
3-1-2- عدول از اصل سرزمینی بودن قوانین جزایی………………………………………………………………………29
3-1-3- عدول از اصل قانونی‌ بودن مجازات‌ها………………………………………………………………………………30
3-1-4- بازداشت بی‌مدت و رواداشت شکنجه………………………………………………………………………………31
3-1-5- دادرسی با شتاب……………………………………………………………………………………………………………32
3-2- جرم‌انگاری……………………………………………………………………………………………………………………….33
3-2-1- جرم‌انگاری‌های نوین……………………………………………………………………………………………………..33
3-2-1-1- جرایم تروریستی ناشی از شرکت در اجتماع بزهکاران……………………………………………………34
3-2-1-2- حمایت مالی از اقدامات تروریستی………………………………………………………………………………34
3-2-1-3- عدم توجیه منابع مالی…………………………………………………………………………………………………35
3-2-1-4- تروریسم سایبری……………………………………………………………………………………………………….35
3-2-1-5- تروریسم زیست‌محیطی………………………………………………………………………………………………36
3-2-2- استعمال تعابیر و اصطلاحات کلی و مبهم…………………………………………………………………………37
3-2-3- قانون‌گذاری پیش‌دستانه………………………………………………………………………………………………….38
3-2-4- گسترش دامنه جرم‌انگاری تا اعمال مقدماتی……………………………………………………………………..38
3-3- تهدید آزادی‌های افراد جامعه از سوی دولت…………………………………………………………………………39
3-3-1- ضبط گفت و شنودها و کنترل‌نامه‌ها…………………………………………………………………………………40
3-3-2- بازرسی مبادی ورود و خروج………………………………………………………………………………………….40
فصل چهارم: جلوه‌های امنیتی شدن در حقوق‌کیفری ایران
4-1- جلوه‌های امنیتی‌شدن در بعد ماهوی حقوق کیفری…………………………………………………………………43
4-1-1- مبانی جرم‌انگاری…………………………………………………………………………………………………………..43
4-1-1-1- تهدید منافع و امنیت داخلی………………………………………………………………………………………..43
4-1-1-2- تهدید منافع و امنیت بین‌المللی……………………………………………………………………………………44
4-1-2- جلوه‌های جرم‌انگاری ناشی از امنیتی‌شدن…………………………………………………………………………  45
4-1-2-1- جرم‌انگاری در راستای حمایت از امنیت سیاسی……………………………………………………………45
1- اقدامات تروریستی و محاربه…………………………………………………………………………………………………..45
2- بغی و براندازی……………………………………………………………………………………………………………………..50
3- جاسوسی و خیانت به کشور……………………………………………………………………………………………………52
4-1-2-2- جرم‌انگاری در راستای حمایت از امنیت اقتصادی………………………………………………………….59
1- جرایم سازمان‌یافته…………………………………………………………………………………………………………………59
2- پول‌شویی……………………………………………………………………………………………………………………………..67
3- اخلال در نظام اقتصادی………………………………………………………………………………………………………….74
4-1-2-3- جرم‌انگاری در راستای حمایت از امنیت فضای سایبر…………………………………………………….75
1- تهدید امنیت سیاسی از طریق فضای سایبر………………………………………………………………………………..76
2- تهدید امنیت اقتصادی از طریق فضای سایبر………………………………………………………………………………77
3- تهدید امنیت نظامی از طریق فضای سایبر………………………………………………………………………………….79
4-2- جلوه‌های امنیتی شدن در بعد شکلی حقوق کیفری………………………………………………………………..81
4-2-1- تشکیلات و نهادهای رسیدگی کننده………………………………………………………………………………..82
4-2-1-1- ضابطان…………………………………………………………………………………………………………………….82
1- نیروی انتظامی……………………………………………………………………………………………………………………….83
2- پلیس فتا……………………………………………………………………………………………………………………………….85
3- وزارت اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………………86
4-2-1-2- دادگاه اختصاصی……………………………………………………………………………………………………….88
1- تعین صلاحیت بر مبنای نوع جرم…………………………………………………………………………………………….89
2- تعیین صلاحیت بر مبنای نوع مجازات………………………………………………………………………………………90
3- تعیین صلاحیت بر مبنای شخصیت متهمان……………………………………………………………………………….92
الف- جرایم ارتکاب یافته توسط نظامیان……………………………………………………………………………………….92
ب- جرایم ارتکاب یافته توسط روحانیون…………………………………………………………………………………….93
ج- جرایم ارتکاب یافته توسط اطفال……………………………………………………………………………………………94
4-2-2- آیین دادرسی افتراقی………………………………………………………………………………………………………95
4-2-2-1- تحدید تضمینات دادرسی……………………………………………………………………………………………96
1- بازداشت موقت……………………………………………………………………………………………………………………..96
2- منع مداخله وکیل…………………………………………………………………………………………………………………..97
3- دادرسی علنی………………………………………………………………………………………………………………………..99
4-2-2-2- جهان شمول کردن فرایند رسیدگی…………………………………………………………………………….100
1- همکاری‌های بین‌المللی جهت مقابله و پیشگیری از جرایم سازمان‌یافته و تروریسم………………………101
2- حاکمیت اصل صلاحیت جهانی محاکم کیفری………………………………………………………………………..103
3- حاکمیت اصل صلاحیت واقعی محاکم کیفری…………………………………………………………………………106
4- استرداد مجرمان……………………………………………………………………………………………………………………110
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات
5-1- نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………………………………………116
5-2- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………118
فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………………………120
چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………..125
 
  
 چکیده:
امنیت‌گرایی در حقوق‌کیفری ایران، طی سال‌های اخیر با بوجود آمدن پدیده‌های مجرمانه جدید و خطرناکی نظیر تروریسم و جرایم سازمان‌یافته مانند پول‌شویی و قاچاق مواد مخدر و جرایم سایبری بویژه تروریسم سایبری، راه پیدا کرده که هم‌زمان با پیشرفت علم و فناوری در عرصه جهانی، مظاهر آن با اشکال نوین خودنمایی کرده و به سبب پیچیدگی ساختار گروه‌های مجرمانه مرتکب این‌گونه جرائم، جهانی‌شدن و سهولت ارتباطات در سطح جهان و همچنین امکان گذر از مرزها، ویژگی فراملی پیدا کرده است و با وضع قوانین و کنوانسیون‌های سخت، تضییع حقوق اشخاص را در پی‌داشته است. در این نگاشته، ابتدا به مفهوم امنیت و امنیتی‌شدن حقوق‌کیفری پرداخته، سپس ضمن بیان جلوه‌های امنیتی‌شدن حقوق‌کیفری ایران در بعد ماهوی و شکلی، آثار امنیتی‌‌شدن حقوق‌کیفری بر حقوق و آزادی‌های افراد جامعه  نیز مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
واژگان کلیدی: امنیتی شدن – نظام حقوق کیفری ایران –  جرم انگاری – تحدید تضمینات دادرسی
 
 
فصل اول:
 
کلیات پژوهش
 

مقدمه
یکی از ارزش‌های اساسی که اصلی‌ترین نیاز و زیربنای همه‌ی فعالیت‌‌های انسان است، امنیت و احساس آرامش برای کار و تلاش و اطمینان از استفاده به هنگام و مناسب از ثمره تلاش انسانی است. انسان به طور طبیعی علاقه‌مند است جان، مال، کرامت، حیثیت، آزادی، شخصیت و باورهای وی از تعرض مصون و محفوظ باشد. بنابراین امنیت، در شمار اصلی‌ترین ارزش‌هایی است که انسان اجتماعی و ایدئولوژی‌های سازنده تفکر و شیوه عمل انسان، برای ایجاد و تضمین آن برنامه‌‌ریزی و از ابزار حقوق‌کیفری برای تنظیم نوع و چگونگی واکنش در قبال نقض آن بهره می‌برند.
با وجود اینکه نیاز به امنیت، نیازی طبیعی است و استفاده از حقوق‌کیفری و اهرم سرکوب و مجازات برای ایجاد با تضمین امنیت سابقه‌ای به درازای عمر بشر دارد، در عین حال دیدگاه‌ها راجع به امنیت و حوزه‌هایی که بشر خواستار ایجاد بستری امن در آنها است، از یک سو از نوع ایدئولوژی حاکم و نگاه انسان و رسالت نقش مورد انتظار از وی، و از سوی دیگر ناشی از رشد و تکامل بشر و نیازهای جدید متأثر است.
بدون تردید نگرانی‌های بشر معاصر، نسبت به شیوع ناهنجاری‌های مرتبط با محیط زیست، محیط مجازی (سایبر)، قاچاق سلاح، قاچاق انسان، تجارت غیر قانونی مواد مخدر، تروریسم و … که به شکل گسترده‌ای امنیت جامعه انسانی را هدف گرفته‌اند، به طور طبیعی واکنش‌هایی را به همراه خواهد داشت که به دلیل ویژگی فراملی جرایم، واکنش‌ها هم به صورت بین‌المللی و عام خواهد بود و همه‌ی نظام‌های سیاسی، صرف نظر از نظام ارزشی ملّی خود، به ناچار با تحولات این حوزه‌ها همراه خواهند شد.
به عبارت دیگر، برخی از ارزش‌های اساسی که نیازمند حمایت حقوق‌کیفری است، ارزش‌هایی جهانی است که رعایت آنها تضمین کنننده‌ی امنیت جهانی و بی‌اعتنایی به آنها اخلال در امنیت عمومی بین‌المللی تلقی خواهد شد.
امروزه در کشورهایی که داعیه‌دار آزدی فردی بوده و هستند، وظیفه یا بهانه ایجاد یا تضمین امنیت، به شکل گسترده‌ای دخالت دولت در مسائل شخصی شهروندان را سبب شده است؛ جمع‌آوری و مبادله اطلاعات شخصی، استراق سمع مکالمات تلفنی، تفتیش و کنترل ارتباطات الکترونیکی مانند داده پیام‌ها یا محتویات رایانامه‌ها یا پیام‌های کوتاه در این رابطه قابل ذکر است. همچنین به دلیل این که امنیت توسط دولت‌ها عرضه می‌شود، محدود کردن آزادی‌های افراد از طریق جرم‌انگاری‌ها و سرکوب کیفری، ساده‌ترین راه برای تحقق این امر تلقی شده و از سوی دیگر،  بسیاری از حقوق افرادی که مظنون به تهدید نمودن امنیت ملّی هستند، موقع دادرسی و محاکمه آنها، رعایت نمی‌گردد و با دادرسی افرادی که چنین مظنونیتی ندارند، کاملاً تفاوت قائل شده است.
 

بیان مسئله:
امنیت یکی از مقوله‏های مهّم هر کشور جهت اجرای قوانین و پدید آوردن نظم و آرامش است؛ به طوری که برای هر دولت- ملّتی از قداست خاصی برخوردار است. چرا که دست‏یابی به سایر اهداف ملّی و بین‏المللی همانند توسعه (سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) قدرت، اقتدار، ثبات، مشروعیت و … به نوعی وابسته و در گرو حصول امنیت ملّی است؛ و در نقطه مقابل هر نوع اقدام و حرکتی که سبب مخدوش شدن این اهداف گردد به عنوان مخل امنیت تلقی شده و سبب فاصله گرفتن مردم از حکومت، عدم تمکین نسبت به قانون، عدم مشارکت، و ناامنی در کشور خواهد شد.
امروزه جرایم فراملّی و سازمان‏یافته‏‏ مانند، قاچاق انسان و مواد مخدر، پول‏شویی، تروریسم و… از جمله تهدیداتی است که بیم دولت‏ها را برانگیخته و برای پیشگیری و مقابله با این‏گونه جرایم به تصویب قوانین و مقرّرات سخت‌گیرانه و امنیت محور متوسل شده‏اند، که اتخاذ این سیاست‏ها در مقام تحدید حقوق بشر و آزادی‏های فردی برآمده است. در واقع امنیتی‏شدن زمانی ظهور می‏یابد که: الف) سابقه تهدید یا تجاوز علیه امنیت وجود داشته باشد. ب) تهدید یا تجاوز استمرار داشته باشد. ج) دولت برای مقابله با تهدید یا تجاوز اقدام‏‏هایی فراتر از گذشته اتخاذ کند، هر چند اقدام جدید وضع قانون باشد. د) اقدام‏های دولت در مقام تحدید حقوق و آزادی‏های اشخاص و پیش‏بینی

2-1-2- معنای اصطلاحی ( مفهوم امنیت)…………………………………………………………………………………….11
2-2- مفهوم امنیتی شدن……………………………………………………………………………………………………………..12
2-3- ویژگی‌های امنیت………………………………………………………………………………………………………………13
2-3-1-امنیت به عنوان هدف حقوق کیفری…………………………………………………………………………………..13
2-3-2- امنیت به عنوان ابزار حقوق کیفری…………………………………………………………………………………..14
2-4- گونه‌های امنیت…………………………………………………………………………………………………………………14
2-4-1- امنیت فردی………………………………………………………………………………………………………………….15
2-4-2- امنیت ملّی…………………………………………………………………………………………………………………….15
2-4-2-1- امنیت سیاسی……………………………………………………………………………………………………………16
2-4-2-2- امنیت اقتصادی………………………………………………………………………………………………………….17
2-4-2-3- امنیت اجتماعی………………………………………………………………………………………………………….19
2-4-2-4- امنیت فرهنگی…………………………………………………………………………………………………………..20
2-4-2-5- امنیت محیط زیست……………………………………………………………………………………………………20
2-4-2-6- امنیت محیط فضای سایبر……………………………………………………………………………………………21
2-4-3- امنیت بین‌المللی…………………………………………………………………………………………………………….22
2-5- مبانی امنیتی‌شدن حقوق‌کیفری…………………………………………………………………………………………….23
2-5-1- نقش دولت در امنیتی شدن……………………………………………………………………………………………..24
2-5-1-1- ایجاد ثبات در امنیت و نظم عمومی……………………………………………………………………………..24
2-5-1-2- ایجاد ثبات در حاکمیت سیاسی…………………………………………………………………………………..24
2-5-1-3- ایجاد ثبات جهت حفظ منافع جهانی……………………………………………………………………………25
2-5-2- نقش بزهکاران در امنیتی‌شدن………………………………………………………………………………………….25
2-5-2-1- تکثر و تنوع اقدام‌های مجرمانه مخل امنیت……………………………………………………………………25
2-5-2-2- ماهیت و شیوه ارتکاب جرایم……………………………………………………………………………………..26
فصل سوم: آثار امنیتی شدن حقوق کیفری
3-1- نقض اصول حقوق کیفری………………………………………………………………………………………………….28
3-1-1- نقض اصل برائت…………………………………………………………………………………………………………..28
3-1-2- عدول از اصل سرزمینی بودن قوانین جزایی………………………………………………………………………29
3-1-3- عدول از اصل قانونی‌ بودن مجازات‌ها………………………………………………………………………………30
3-1-4- بازداشت بی‌مدت و رواداشت شکنجه………………………………………………………………………………31
3-1-5- دادرسی با شتاب……………………………………………………………………………………………………………32
3-2- جرم‌انگاری……………………………………………………………………………………………………………………….33
3-2-1- جرم‌انگاری‌های نوین……………………………………………………………………………………………………..33
3-2-1-1- جرایم تروریستی ناشی از شرکت در اجتماع بزهکاران……………………………………………………34
3-2-1-2- حمایت مالی از اقدامات تروریستی………………………………………………………………………………34
3-2-1-3- عدم توجیه منابع مالی…………………………………………………………………………………………………35
3-2-1-4- تروریسم سایبری……………………………………………………………………………………………………….35
3-2-1-5- تروریسم زیست‌محیطی………………………………………………………………………………………………36
3-2-2- استعمال تعابیر و اصطلاحات کلی و مبهم…………………………………………………………………………37
3-2-3- قانون‌گذاری پیش‌دستانه………………………………………………………………………………………………….38
3-2-4- گسترش دامنه جرم‌انگاری تا اعمال مقدماتی……………………………………………………………………..38
3-3- تهدید آزادی‌های افراد جامعه از سوی دولت…………………………………………………………………………39
3-3-1- ضبط گفت و شنودها و کنترل‌نامه‌ها…………………………………………………………………………………40
3-3-2- بازرسی مبادی ورود و خروج………………………………………………………………………………………….40
فصل چهارم: جلوه‌های امنیتی شدن در حقوق‌کیفری ایران
4-1- جلوه‌های امنیتی‌شدن در بعد ماهوی حقوق کیفری…………………………………………………………………43
4-1-1- مبانی جرم‌انگاری…………………………………………………………………………………………………………..43
4-1-1-1- تهدید منافع و امنیت داخلی………………………………………………………………………………………..43
4-1-1-2- تهدید منافع و امنیت بین‌المللی……………………………………………………………………………………44
4-1-2- جلوه‌های جرم‌انگاری ناشی از امنیتی‌شدن…………………………………………………………………………  45
4-1-2-1- جرم‌انگاری در راستای حمایت از امنیت سیاسی……………………………………………………………45
1- اقدامات تروریستی و محاربه…………………………………………………………………………………………………..45
2- بغی و براندازی……………………………………………………………………………………………………………………..50
3- جاسوسی و خیانت به کشور……………………………………………………………………………………………………52
4-1-2-2- جرم‌انگاری در راستای حمایت از امنیت اقتصادی………………………………………………………….59
1- جرایم سازمان‌یافته…………………………………………………………………………………………………………………59
2- پول‌شویی……………………………………………………………………………………………………………………………..67
3- اخلال در نظام اقتصادی………………………………………………………………………………………………………….74
4-1-2-3- جرم‌انگاری در راستای حمایت از امنیت فضای سایبر…………………………………………………….75
1- تهدید امنیت سیاسی از طریق فضای سایبر………………………………………………………………………………..76
2- تهدید امنیت اقتصادی از طریق فضای سایبر………………………………………………………………………………77
3- تهدید امنیت نظامی از طریق فضای سایبر………………………………………………………………………………….79
4-2- جلوه‌های امنیتی شدن در بعد شکلی حقوق کیفری………………………………………………………………..81
4-2-1- تشکیلات و نهادهای رسیدگی کننده………………………………………………………………………………..82
4-2-1-1- ضابطان…………………………………………………………………………………………………………………….82
1- نیروی انتظامی……………………………………………………………………………………………………………………….83
2- پلیس فتا……………………………………………………………………………………………………………………………….85
3- وزارت اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………………86
4-2-1-2- دادگاه اختصاصی……………………………………………………………………………………………………….88
1- تعین صلاحیت بر مبنای نوع جرم…………………………………………………………………………………………….89
2- تعیین صلاحیت بر مبنای نوع مجازات………………………………………………………………………………………90
3- تعیین صلاحیت بر مبنای شخصیت متهمان……………………………………………………………………………….92
الف- جرایم ارتکاب یافته توسط نظامیان……………………………………………………………………………………….92
ب- جرایم ارتکاب یافته توسط روحانیون…………………………………………………………………………………….93
ج- جرایم ارتکاب یافته توسط اطفال……………………………………………………………………………………………94
4-2-2- آیین دادرسی افتراقی………………………………………………………………………………………………………95
4-2-2-1- تحدید تضمینات دادرسی……………………………………………………………………………………………96
1- بازداشت موقت……………………………………………………………………………………………………………………..96
2- منع مداخله وکیل…………………………………………………………………………………………………………………..97
3- دادرسی علنی………………………………………………………………………………………………………………………..99
4-2-2-2- جهان شمول کردن فرایند رسیدگی…………………………………………………………………………….100
1- همکاری‌های بین‌المللی جهت مقابله و پیشگیری از جرایم سازمان‌یافته و تروریسم………………………101
2- حاکمیت اصل صلاحیت جهانی محاکم کیفری………………………………………………………………………..103
3- حاکمیت اصل صلاحیت واقعی محاکم کیفری…………………………………………………………………………106
4- استرداد مجرمان……………………………………………………………………………………………………………………110
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات
5-1- نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………………………………………116
5-2- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………118
فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………………………120
چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………..125
 
  
 چکیده:
امنیت‌گرایی در حقوق‌کیفری ایران، طی سال‌های اخیر با بوجود آمدن پدیده‌های مجرمانه جدید و خطرناکی نظیر تروریسم و جرایم سازمان‌یافته مانند پول‌شویی و قاچاق مواد مخدر و جرایم سایبری بویژه تروریسم سایبری، راه پیدا کرده که هم‌زمان با پیشرفت علم و فناوری در عرصه جهانی، مظاهر آن با اشکال نوین خودنمایی کرده و به سبب پیچیدگی ساختار گروه‌های مجرمانه مرتکب این‌گونه جرائم، جهانی‌شدن و سهولت ارتباطات در سطح جهان و همچنین امکان گذر از مرزها، ویژگی فراملی پیدا کرده است و با وضع قوانین و کنوانسیون‌های سخت، تضییع حقوق اشخاص را در پی‌داشته است. در این نگاشته، ابتدا به مفهوم امنیت و امنیتی‌شدن حقوق‌کیفری پرداخته، سپس ضمن بیان جلوه‌های امنیتی‌شدن حقوق‌کیفری ایران در بعد ماهوی و شکلی، آثار امنیتی‌‌شدن حقوق‌کیفری بر حقوق و آزادی‌های افراد جامعه  نیز مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
واژگان کلیدی: امنیتی شدن – نظام حقوق کیفری ایران –  جرم انگاری – تحدید تضمینات دادرسی
 
 
فصل اول:
 
کلیات پژوهش
 

مقدمه
یکی از ارزش‌های اساسی که اصلی‌ترین نیاز و زیربنای همه‌ی فعالیت‌‌های انسان است، امنیت و احساس آرامش برای کار و تلاش و اطمینان از استفاده به هنگام و مناسب از ثمره تلاش انسانی است. انسان به طور طبیعی علاقه‌مند است جان، مال، کرامت، حیثیت، آزادی، شخصیت و باورهای وی از تعرض مصون و محفوظ باشد. بنابراین امنیت، در شمار اصلی‌ترین ارزش‌هایی است که انسان اجتماعی و ایدئولوژی‌های سازنده تفکر و شیوه عمل انسان، برای ایجاد و تضمین آن برنامه‌‌ریزی و از ابزار حقوق‌کیفری برای تنظیم نوع و چگونگی واکنش در قبال نقض آن بهره می‌برند.
با وجود اینکه نیاز به امنیت، نیازی طبیعی است و استفاده از حقوق‌کیفری و اهرم سرکوب و مجازات برای ایجاد با تضمین امنیت سابقه‌ای به درازای عمر بشر دارد، در عین حال دیدگاه‌ها راجع به امنیت و حوزه‌هایی که بشر خواستار ایجاد بستری امن در آنها است، از یک سو از نوع ایدئولوژی حاکم و نگاه انسان و رسالت نقش مورد انتظار از وی، و از سوی دیگر ناشی از رشد و تکامل بشر و نیازهای جدید متأثر است.
بدون تردید نگرانی‌های بشر معاصر، نسبت به شیوع ناهنجاری‌های مرتبط با محیط زیست، محیط مجازی (سایبر)، قاچاق سلاح، قاچاق انسان، تجارت غیر قانونی مواد مخدر، تروریسم و … که به شکل گسترده‌ای امنیت جامعه انسانی را هدف گرفته‌اند، به طور طبیعی واکنش‌هایی را به همراه خواهد داشت که به دلیل ویژگی فراملی جرایم، واکنش‌ها هم به صورت بین‌المللی و عام خواهد بود و همه‌ی نظام‌های سیاسی، صرف نظر از نظام ارزشی ملّی خود، به ناچار با تحولات این حوزه‌ها همراه خواهند شد.
به عبارت دیگر، برخی از ارزش‌های اساسی که نیازمند حمایت حقوق‌کیفری است، ارزش‌هایی جهانی است که رعایت آنها تضمین کنننده‌ی امنیت جهانی و بی‌اعتنایی به آنها اخلال در امنیت عمومی بین‌المللی تلقی خواهد شد.
امروزه در کشورهایی که داعیه‌دار آزدی فردی بوده و هستند، وظیفه یا بهانه ایجاد یا تضمین امنیت، به شکل گسترده‌ای دخالت دولت در مسائل شخصی شهروندان را سبب شده است؛ جمع‌آوری و مبادله اطلاعات شخصی، استراق سمع مکالمات تلفنی، تفتیش و کنترل ارتباطات الکترونیکی مانند داده پیام‌ها یا محتویات رایانامه‌ها یا پیام‌های کوتاه در این رابطه قابل ذکر است. همچنین به دلیل این که امنیت توسط دولت‌ها عرضه می‌شود، محدود کردن آزادی‌های افراد از طریق جرم‌انگاری‌ها و سرکوب کیفری، ساده‌ترین راه برای تحقق این امر تلقی شده و از سوی دیگر،  بسیاری از حقوق افرادی که مظنون به تهدید نمودن امنیت ملّی هستند، موقع دادرسی و محاکمه آنها، رعایت نمی‌گردد و با دادرسی افرادی که چنین مظنونیتی ندارند، کاملاً تفاوت قائل شده است.
 

بیان مسئله:
امنیت یکی از مقوله‏های مهّم هر کشور جهت اجرای قوانین و پدید آوردن نظم و آرامش است؛ به طوری که برای هر دولت- ملّتی از قداست خاصی برخوردار است. چرا که دست‏یابی به سایر اهداف ملّی و بین‏المللی همانند توسعه (سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) قدرت، اقتدار، ثبات، مشروعیت و … به نوعی وابسته و در گرو حصول امنیت ملّی است؛ و در نقطه مقابل هر نوع اقدام و حرکتی که سبب مخدوش شدن این اهداف گردد به عنوان مخل امنیت تلقی شده و سبب فاصله گرفتن مردم از حکومت، عدم تمکین نسبت به قانون، عدم مشارکت، و ناامنی در کشور خواهد شد.
امروزه جرایم فراملّی و سازمان‏یافته‏‏ مانند، قاچاق انسان و مواد مخدر، پول‏شویی، تروریسم و… از جمله تهدیداتی است که بیم دولت‏ها را برانگیخته و برای پیشگیری و مقابله با این‏گونه جرایم به تصویب قوانین و مقرّرات سخت‌گیرانه و امنیت محور متوسل شده‏اند، که اتخاذ این سیاست‏ها در مقام تحدید حقوق بشر و آزادی‏های فردی برآمده است. در واقع امنیتی‏شدن زمانی ظهور می‏یابد که: الف) سابقه تهدید یا تجاوز علیه امنیت وجود داشته باشد. ب) تهدید یا تجاوز استمرار داشته باشد. ج) دولت برای مقابله با تهدید یا تجاوز اقدام‏‏هایی فراتر از گذشته اتخاذ کند، هر چند اقدام جدید وضع قانون باشد. د) اقدام‏های دولت در مقام تحدید حقوق و آزادی‏های اشخاص و پیش‏بینی

۱-۲) بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………… 5

1-3) ضرورت و اهمیت پژوهش………………………………………………………………………………….. 7

1-4) اهداف پژوهش:…………………………………………………………………………………………………. 8

1-4-1) اهداف کلی پژوهش:……………………………………………………………………………………….. 8

1-4-2) اهداف جزئی پژوهش……………………………………………………………………………………… 8

1-5) فرضیه‌های پژوهش……………………………………………………………………………………………. 9

1-6) محدودیت‌های پژوهش……………………………………………………………………………………… 10

1-7) تعریف واژه‌ها و اصطلاحات پژوهش……………………………………………………………………. 10

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه ی پژوهش

2-1) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. 12

2-2-1)مبانی نظری پژوهش……………………………………………………………………………………….. 12

2-2-1-1)مبانی کلی آناتومیکی ناحیه ساق……………………………………………………………………… 12

2-2-1-1-1) درشت‌نی ……………………………………………………………………………………………. 14

2-2-1-1-2) نازک‌نی ……………………………………………………………………………………………… 17

2- 2- 2 ( بیومکانیک دویدن ……………………………………………………………………………………… 18

2-2-2-1 ( مراحل دویدن ………………………………………………………………………………………… 18

2-2-2-2)الگوی دویدن …………………………………………………………………………………………… 21

2-2-4)کفش نهرین(آدیبست)……………………………………………………………………………………. 23

2-2-5) استرس فراکچر …………………………………………………………………………………………… 24

2-2-6)پیشینه پژوهش……………………………………………………………………………………………… 38

2-3)نتیجه‌گیری…………………………………………………………………………………………………. 39

فصل سوم : روش‌شناسی پژوهش

3-1)مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. 41

3-2)طرح پژوهش و روش پژوهش: ……………………………………………………………………… 41

3- 3 ) مشخصات آزمودنی‌ها ………………………………………………………………………………. 41

3-3-1 ) جامعه و نمونه آماری …………………………………………………………………………….. 41

3-3-2) آزمودنی‌ها ……………………………………………………………………………………………. 41

3-3-2-1) شرایط عمومی ورود به آزمون ……………………………………………………………….. 41

3-4) متغیرهای پژوهش ……………………………………………………………………………………… 42

3-4-1) متغیر مستقل …………………………………………………………………………………………. 42

3-4-2) متغیر وابسته ………………………………………………………………………………………… 42

3-5) پروتکل پژوهش ………………………………………………………………………………………. 43

3-6) تجهیزات و ابزار اندازه‌گیری …………………………………………………………………………. 44

3-6-1) ابزار اندازه‌گیری قد و وزن آزمودنی‌ها …………………………………………………………. 44

3-6-2) ابزار ثبت متغیرهای سینتیکی ……………………………………………………………………… 44

3-6-3) ابزار کنترل سرعت دویدن ………………………………………………………………………… 45

3-7) نحوه جمع‌آوری داده‌ها ……………………………………………………………………………….. 45

3-7-1) کفش‌های موردمطالعه………………………………………………………………………………. 46

3-7-1-1)کفش آدیداس……………………………………………………………………………………… 46

3-7-1-2) کفش نهرین(آدیبست)………………………………………………………………………….. 46

3-7-2) ثبت اطلاعات سینتیک………………………………………………………………………………. 47

3-7-3) نحوه محاسبه متغیر وابسته…………………………………………………………………………. 47

3-8) روش آماری……………………………………………………………………………………………… 47

فصل چهارم: تجزیه‌وتحلیل یافته ­های پژوهش

4-1)مقدمه………………………………………………………………………………………………………….   49

4-2) توصیف داده­ها………………………………………………………………………………………………… 49

4-3) آزمون فرضیه‌های تحقیق…………………………………………………………………………………. 51

4-3-1) آزمون فرض اول………………………………………………………………………………………….. 51

4-3-2)  آزمون فرضیه دوم……………………………………………………………………………………. 52

4-3-3) آزمون فرضیه سوم ………………………………………………………………………………….. 53

4-3-3-1) فرض چهارم…………………………………………………………………………………………… 54

4-3-3-2) فرض پنجم…………………………………………………………………………………………….. 56

4-3-3-3) فرض ششم…………………………………………………………………………………………….. 57

4-3-3-4) فرض هفتم……………………………………………………………………………………………… 58

4-3-3-4) فرض هشتم…………………………………………………………………………………………….. 59

فصل پنجم : نتایج و پیشنهادات

5-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………………. 62

5-2) خلاصه‌ای از نحوه‌ی انجام پژوهش و یافته‌ها………………………………………………………….. 62

5-3) بحث و بررسی……………………………………………………………………………………………….. 63

5-3-1) متغیرهای حداکثر نیروی غیرفعال عمودی و خلفی………………………………………………… 63

5-3-2) متغیرهای سرعت بارگذاری نیروهای عمودی و خلفی……………………………………………. 65

5-3-3) متغیرهای زمان رسیدن به حداکثر نیروهای عمودی و خلفی…………………………………….. 65

5-4) نتیجه‌گیری……………………………………………………………………………………………………… 67

5-5) پیشنهاد‌ها………………………………………………………………………………………………………. 68

پیشنهاد‌ها برای جامعه……………………………………………………………………………………………….. 68

پیشنهاد‌ها برای تحقیقات آتی……………………………………………………………………………………… 68

منابع…………………………………………………………………………………………………………………….. 70

چکیده لاتین…………………………………………………………………………………………………………… 75

چکیده:

مقدمه: دویدن امروزه به عنوان یکی از رایج­ترین فعالیت حرکتی در میان ورزشکاران و افراد جامعه مطرح شده است. هدف از تحقیق حاضر مقایسه تأثیر کفش­های آدیداس و نهرین بر برخی از متغیرهای بیومکانیکی مرتبط با شکستگی استرسی درشت­نی در دوندگان تفریحی مرد جوان سالم بود.

مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، 15مرد جوان سالم (با میانگین سنی 27/2±37 سال، قد 39/5±93/180 سانتی‌متر و جرم 84/8±30/85 کیلوگرم)، در شرایط یکسان، با کفشهای نهرین و آدیداس جداگانه عمل دویدن با سرعت کنترل شده را انجام دادند. نیروی عکس العمل زمین شامل حداکثر نیروهای عکس­العمل در دو جهت عمودی و قدامی- خلفی، سرعت بارگذاری نیروهای عمودی و قدامی- خلفی، زمان رسیدن به حداکثر نیروهای عمودی و قدامی- خلفی و در نهایت زمان کل این نیروها در مرحله اتکای دویدن با بهره گرفتن ازصفحه نیروسنج اندازه گیری شد. اطلاعات بدست امده با آزمون تی همبسته در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت (P<=0.05, Version20).

یافته‌ها: نتایج نشان داد که اگر چه بین دو نوع کفش، در متغیرهای حداکثر نیروهای عکس­العمل عمودی و قدامی- خلفی، سرعت بارگذاری نیروهای عمودی و قدامی- خلفی، زمان رسیدن به حداکثر نیروهای عمودی و قدامی- خلفی و زمان کل این نیروها در مرحله اتکای دویدن، تفاوت معنی­داری مشاهده نشد (P>0.05)، با وجود این، زمان رسیدن به حداکثر نیروی عکس­العمل عمودی زمین در کفش آدیداس 8% بیشتر از کفش نهرین بود (P=0.01).

نتیجه‌گیری نهایی : بین دو نوع کفش آدیداس و نهرین بعنوان کفش های استاندارد و محلی در برخی از نیروهای اعمال شده به پا طی دویدن تفاوتی وجود ندارد. بنابراین کفش نهرین می ­تواند با ویژگی­های یکسان جذب نیرو و کاهش ریسک­فاکتورهای آسیبی دویدن با هزینه کمتر برای دوندگان تفریحی پیشنهاد شود.

فصل اول: طرح پژوهش

1-1- مقدمه

دویدن یکی از شایع‌ترین فعالیت‌های حرکتی است که در عصر حاضر با پیشرفت علم و فناوری فرهنگ ورزش به‌واسطه توصیه‌های پزشکی و افزایش و بهبود نگرش مردم به کیفیت زندگی افزایش‌یافته است، به‌طور مثال بیش از 30 میلیون نفر در آمریکا دویدن را برای سرگرمی و اوقات فراغت خود انتخاب کرده‌اند. به‌طورکلی دویدن باعث فشار بر اندام تختانی به‌ویژه مچ و ساق شده که این امرمی‌تواند عامل بروز آسیب‌های ناشی از تکرار شود که شایع‌ترین این آسیب‌ها تیبیا استرس فراکچر است. همان‌طور که گفته شد در طول فعالیت‌های بدنی به‌ویژه دویدن، در مرحله تماس پا با زمین، همواره تحت تأثیر بار[1] و نیروهایی از طرف زمین بوده که این بار به‌وسیله اندازه‌گیری نیروهای عکس‌العمل زمین[2] می‌تواند موردبررسی قرار گیرد.

این‌طور به نظر می‌رسد که کفش به‌عنوان اولین لایه حائل بین پا و زمین یکی از موارد مورد توجه درزمینهٔ ارزیابی نیروهای عکس‌العمل زمین باشد، به‌عنوان نمونه، مطالعات، افزایش معناداری در عوامل مؤثر بر بروز آسیب تیبیا استرس فراکچر را هنگام دویدن با پای‌برهنه در مقایسه با دویدن با کفش گزارش کردند.

بنابراین کفش نقش مهمی در کاهش این نیروها بر اندام تحتانی ایفا کند. با توجه به اینکه اکثر کمپانی‌های معتبر داخلی و خارجی ادعاهای مختلفی مبنی بر مؤثرتر بودن محصولاتشان در کاهش نیروهای فوق‌الذکر مطرح کرده‌اند و ما در این پژوهش به بررسی برخی از این ادعاها.

2-1- بیان مسأله

شکستگی ناشی از فشار[1] یک نوع آسیب استخوانی است که خود را با درد در نواحی مختلفی از اندام تحتانی نشان می‌دهد، این نواحی به ترتیب تکرر در بروز آسیب در استخوان درشت‌نی و بخش دور از تنه نازکی نی، استخوان‌های سوم و دوم کف‌پایی، بخش فوقانی ران و گردن ران و بخش دور از تنه ران بروز می‌کند (بیشوف[2] و همکاران2010). مطالعات انجام‌شده درزمینهٔ دویدن نشان می‌دهد که 24٪-67٪ دوندگان تفریحی از آسیب‌های مرتبط با دویدن رنج می‌برند، استرس فراکچر بیش از 50٪ از کل آسیب‌های دوندگان را شامل می‌شود (میلنر[3]و همکاران 2006, ادوارد [4]و همکاران ,2010 , بیشوف و همکاران2010 )

طی دویدن، هنگامی‌که پا با زمین تماس برقرار کرده و در مرحله اتکا[5] قرار می‌گیرد، تحت تأثیر نیروی عکس‌العمل زمین[6] (GRF) می‌باشد. نیروی عکس‌العمل زمین همواره ثابت نیست به‌طوری‌که افزایش سرعت دویدن و گام برداری، حداکثر نیروی عمودی زمین را حدود 2 تا 5 برابر وزن بدن افزایش می‌دهد. در ادبیات پژوهش کاهش مقدار نیروی عکس‌العمل زمین یکی از اهداف اصلی تولیدکنندگان کفش بشمار می‌آید و جذب ضربات همیشه به‌عنوان یک مشکل اساسی مطرح بود.(نیگ و همکاران، 2010)[7]. رویکردهای مختلفی در سنجش تأثیرات کفش بر نیروهای عکس‌العمل زمین در بهبود عملکرد، موردتوجه پژوهشگران بوده که از آن‌ها می‌توان به وزن کفش (لوگان[8] و همکاران، 2010؛ نیگ و همکاران 2010، ویگرنیگ[9] و همکاران 2009)، سختی[10] (بیشوپ [11]و همکاران 2006) ، جنس و ساختار کفش (بیشوپ و همکاران 2006، لوگان و همکاران 2010، شارما [12]و همکاران 2010، ویگرنیک و همکاران 2009) و شکل هندسی[13] کفش (تاناگوچی[14] و همکاران 2012) اشاره نمود. بررسی‌ها نشان داده است که کفش می‌تواند با کاهش مقدار نیروهای وارده، احتمال بروز آسیب را در دویدن کاهش دهد (بیشوپ و همکاران 2006، اورت[15] و همکاران 2011، لوگان و همکاران 2010، مگ گینس و همکاران 2005، موندرمن و همکاران 2007، نیگ و همکاران 2006، نیگ و همکاران 2010، نواچک[16] و همکاران 1998، شارما و همکاران 2010، ویگرنیک و همکاران 2009، زیفچوک[17] و همکاران 2005).

تنوع کفش‌های مختلف در مراکز تجاری به‌ویژه کفش‌های خارجی ضمن تحمیل هزینه‌های سنگین بر متقاضیان ممکن است کارایی لازم در امر پیشگیری از آسیب شکستگی ناشی از فشار را نیز به همراه نداشته باشد.دراین‌ارتباط، ازجمله کفش‌های موجود در بازار که دارای برند معتبری است و به‌عنوان یک کفش ورزشی استاندارد و موفق در سطوح بین‌المللی شناخته می‌شود و از اقبال عمومی بالایی برخوردار است کفش Adidas response cushion 20m می‌باشد. از انجاییکه کفش مذکور مجهز به فنّاوری‌های adiprene و  formotion برای جذب حداکثر ضربه در برخورد پاشنه با زمین است، که ویژگی Adiprene از طریق افزایش اثر بالشتکی و formotion هم به‌وسیله نرم کردن برخورد پاشنه از طریق ایجاد حرکت مستقل برای پاشنه این امر را محقق می‌سازند. از سوی دیگر، ازجمله تولیدات داخلی با تأکید بر تولید ملی، کفش ورزشی نهرین است، که به نظر می‌رسد دارای پارامترهای یک کفش استاندارد برای دویدن می‌باشد. ازاین‌رو محقق درصدد است تا دو کفش آدیداس به‌عنوان برند معتبر خارجی و کفش نهرین به‌عنوان یک محصول ملی را ازنقطه‌نظر نیروهای وارده از زمین (نیروی عمودی عکس‌العمل زمین[18]، سرعت بارگیری[19] ، نیروی خلفی عکس‌العمل زمین[20] و سرعت بارگیری) که مرتبط با آسیب شکستگی ناشی از فشار در استخوان درشت‌نی[21] شناخته‌شده‌اند را مورد مقایسه و تجزیه‌وتحلیل قرار داده، و به این پرسش پاسخ دهد که آیا کفش‌های داخلی توانایی رقابت با برندهای معروف و معتبر خارجی در کاهش نیروهای برخوردی، و همچنین در جلوگیری از بروز آسیب شکستگی ناشی از فشار را دارد ؟

3-1- ضرورت و اهمیت پژوهش

*دویدن تفریحی از پرطرفدارترین ورزش‌ها در اقشار مختلف اجتماعی محسوب می‌شود و یکی از ملزومات این ورزش پرطرفدار کفش مناسب است.

با توجه به این‌که قیمت بسیار بالای کفش‌های معتبر خارجی ممکن است این شبهه را ایجاد کند که تمرین سالم و به‌دوراز آسیب واقعاً هزینه بالایی دارد و کفش‌های ورزشی با برندهای مختلف خارجی نسبت به برندهای داخلی عملکرد بهتری در کاهش میزان ریسک فاکتورها در آسیب‌های مرتبط با دویدن دارند. این فرضیه هنوز از طریق یک پژوهش علمی رد یا پذیرفته‌نشده است.درنتیجه این مشکلات ما را به سمت انتخاب یک جایگزین داخلی مناسب برای این‌گونه کفش‌ها سوق می‌دهد که بتوانند نیازهای ورزشی ما در داخل کشور را برآورده کنند.

همان‌طوری که بیان شد، یکی از شرکت‌های داخلی که درزمینهٔ طراحی و ساخت کفش ورزشی فعالیت می‌کند شرکت نهرین است .

قیمت کفش نهرین موردنظر(شکل 2-1) حدود 95 هزار تومان تخمین زده‌شده درحالی‌که قیمت کفش آدیداس موردنظر(شکل 1-1) حدود 855 هزار تومان می‌باشد که با شرایط اقتصادی کنونی به نظر قیمت محصول داخلی منصفانه‌تر است و اکثر اقشار جامعه که مشتاق به ورزش هستند اگر از کیفیت و سلامت ساختاری و حمایتی این کفش مطمئن شوند، می‌توانند از جایگزین مناسبی برای کفش‌های خارجی استفاده کنند. ازجمله شاخص‌هایی که در کیفیت کفش می‌تواند مؤثر باشد، بررسی و مقایسه برخی از این شاخص‌ها ازجمله: اوج نیروی عمودی عکس عمل زمین ،سرعت بارگذاری نیروی عمودی عکس‌العمل ،اوج نیروی خلفی عکس‌العمل زمین می‌باشد، که محقق در این پژوهش در پی بررسی و مقایسه این پارامترها در بین دو کفش می‌باشد.

1 –stress fracture

[2] -bischof et al 2010

[3] -Milner et al 2006

[4] -Edward’s et al 2010

[5] -stance phase

[6] -ground reaction force

[7] -nigge et al 2010

[8] -logan et al 2010

سایت مرجع دانلود پایان نامه های فارسی
 
تربیت بدنی
جغرافیا
حقوق
رشته مدیریت
روانشناسی و علوم تربیتی
زیست شناسی
شیمی
صنایع غذایی
علوم اجتماعی – جامعه شناسی
علوم ارتباطات
عمران
مدیریت آموزشی و برنامه ریزی درسی
معماری و شهرسازی
مهندسی برق
مهندسی شیمی
مهندسی صنایع
مهندسی کامپیوتر
 

خانه
 

برای پیدا کردن پایان نامه مورد نظرتان عبارت مورد نظر خودتان را در کادر زیر جستجو کنید:

 
جستجو در سایت :

 

1-1- بیان مساله…………………………………………………. 4

1-1-1- تعاریف تقلب علمی……………………………………. 5

1-1-2- نوع­شناسی تقلب علمی…………………………….. 8

1-1-2-1- تقلب در آزمون­ها………………………………………. 9

1-1-2-2- تقلب در تکالیف درسی و پژوهشی……………….. 9

1-1-2-3- سوءرفتارهای علمی……………………………….. 10

1-1-3- نوع­شناسی تقلب علمی بر اساس تعاریف عملی….11

1-1-3-1- تقلب………………………………………………….. 11

1-1-3-2- سرقت علمی……………………………………….. 12

1-1-3-3- جعل…………………………………………………… 13

1-1-3-4- تحریف……………………………………………….. 13

1-1-3-5- تسهیل عدم صداقت علمی……………………….. 15

1-1-3-6- ارائه نادرست………………………………………… 15

1-1-3-7- قصور در مشارکت…………………………………… 15

1-1-3-8- کارشکنی (علمی)………………………………… 15

1-1-4- تکنولوژی­های نوین ارتباطی و ظهور انواع جدید از تقلب علمی…..16

1-1-5- تقلب به مثابه رفتار انحرافی………………………… 17

1-2-  ضرورت و اهمیت پژوهش………………………………. 19

1-3-  اهداف پژوهش………………………………………….. 23

1-3-1- هدف کلی………………………………………………. 23

1-3-2- اهداف جزئی…………………………………………… 23

1-4-  سؤالات پژوهش………………………………………… 23

فصل دوم پیشینه پژوهش…………………………………….. 24

مقدمه…………………………………………………………… 25

2-1-  پژوهش‏های داخلی…………………………………….. 25

2-2- پژوهش‏های خارجی……………………………………… 31

2-3- جمع­بندی پیشینه پژوهش……………………………… 49

فصل سوم چهارچوب نظری……………………………………. 53

مقدمه…………………………………………………………… 54

3-1- نظریه یادگیری اجتماعی ایکرز…………………………. 54

3-1-1- مفاهیم نظریه یادگیری اجتماعی…………………… 57

3-1-1-1- پیوند افتراقی……………………………………….. 57

3-1-1-1-1- ارتباط بین پیوند افتراقی و دیگرنظریه ­ها ………58

3-1-1-2- تعاریف……………………………………………….. 58

3-1-1-2- 1- ارتباط بین تعاریف و دیگر نظریه ­ها…………… 60

3-1-1-3- تقویت افتراقی……………………………………… 61

3-1-1-3-1- ارتباط بین تقویت افتراقی و دیگر نظریه­ ها…….62

3-1-1-4- تقلید………………………………………………….63

3-1-1-4-1- ارتباط بین تقلید و دیگر نظریه‌ها………………. 64

3-1-2- فرایند نظریه یادگیری اجتماعی………………………..64

3-1-3-تقلب/عدم صداقت علمی و یادگیری اجتماعی………66

3-2- نتیجه ­گیری……………………………………………….. 67

3-3- فرضیه­ های تحقیق………………………………………. 68

3-3-1- فرضیه اصلی……………………………………………. 68

3-3-2- فرضیه ­های فرعی………………………………………. 68

فصل چهارم روش………………………………………………. 69

4-1- روش پژوهش و ابزار گردآوری داده ­ها ……………………..70

4-2- جامعه آماری……………………………………………….. 70

4-3- حجم نمونه………………………………………………….70

4-4- روش نمونه­ گیری………………………………………….. 70

4-5- اعتبار و پایایی ابزار سنجش……………………………… 71

4-5-1- اعتبار سازه نظری مقیاس تقلب علمی……………… 71

4-5-2- اعتبار سازه‌ تجربی مقیاس­های یادگیری اجتماعی….. 71

4-5-2-1- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول………………………. 72

4-5-2-1-1- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول پیوند افتراقی…… 75

4-5-2-1-2- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول تعاریف…………… 76

4-5-2-1-3- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول متغیرهای تقویتی افتراقی….77

4-5-2-1-4- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول تقلید……………. 79

4-6- پایایی ابزار سنجش……………………………………….. 80

4-7- تصریح مفاهیم و سنجش متغیرها ………………………..80

4-7-1- تقلب علمی…………………………………………….. 80

4-7-1-1- تقلب در امتحان………………………………………. 81

4-7-1-2- تقلب در تکالیف درسی…………………………….. 81

4-7-1-3- سرقت علمی………………………………………….. 81

4-7-1-4- جعل علمی……………………………………………. 82

4-7-1-5- تحریف علمی………………………………………….. 82

4-7-1-6- تسهیل تقلب برای دیگران……………………………. 82

4-7-2- یادگیری اجتماعی…………………………………………. 83

4-7-2-1- پیوند افتراقی……………………………………………. 84

4-7-2-2- تعاریف……………………………………………………. 84

4-7-2-3- تشویق……………………………………………………. 86

 

4-7-2-4- عکس­ العمل……………………………………………… 86

4-7-2-5- بازدارندگی………………………………………………… 87

4-7-2-6- پاداش……………………………………………………… 87

4-7-2-7- تقلید………………………………………………………. 88

4-8- هم‌ارز کردن……………………………………………………. 88

4-9- به­ هنجار کردن داده ­ها………………………………………… 89

4-10- تکنیک تجزیه و تحلیل داده ­ها ……………………………….89

4-11- مسائل اخلاقی……………………………………………….. 89

فصل پنجم توصیف داده ­ها…………………………………………… 91

5-1- توصیف متغیرهای زمینه ­ای…………………………………… 92

5-1-1- توصیف پاسخگویان برحسب جنسیت…………………….. 92

5-1-2- توصیف پاسخگویان برحسب مقطع تحصیلی…………….. 92

5-1-3- توزیع پاسخگویان برحسب معدل به تفکیک جنسیت……. 93

5-1-4- توزیع پاسخگویان برحسب دوره تحصیلی به تفکیک جنسیت……93

5-1-5- توزیع پاسخگویان برحسب گروه­های سنی به تفکیک جنسیت….94

5-1-6- توزیع پاسخگویان برحسب وضعیت تأهل به تفکیک جنست……….94

5-1-7- توزیع پاسخگویان برحسب محل سکونت به تفکیک جنسیت…….95

5-1-8- توزیع پاسخگویان برحسب دانشکده به تفکیک جنسیت….95

5-2- توصیف متغیرهای اصلی تحقیق……………………………… 96

5-2-1- توصیف ابعاد تقلب علمی (متغیر وابسته)……………….. 96

5-2-1-1- توصیف گویه­های بعد تقلب امتحانی…………………… 96

5-2-1-2- توصیف گویه­های بعد تقلب در تکالیف درسی…………. 98

5-2-1-3- توصیف گویه­های بعد سرقت علمی………………….. 100

5-2-1-4- توصیف گویه های بعد جعل علمی……………………. 102

5-2-1-5- توصیف گویه­های بعد تحریف علمی…………………… 104

5-2-1-6- توصیف گویه­های بعد تسهیل تقلب برای دیگران……..106

5-2-2- توزیع تقلب علمی پاسخگویان بر حسب جنسیت…….108

5-2-3- توصیف متغیرهای یادگیری اجتماعی (متغیر مستقل)…109

5-2-3-1- توزیع ابعاد متغیر پیوند افتراقی………………………. 109

5-2-3-1-1- توزیع گویه­های بعد کیفیت هنجاری- مولفه نگرش دوستان….109

5-2-3-1-2- توزیع گویه­های بعد ارتباطی- تعداد دوستان………..111

5-2-3-1-3- توزیع گویه­های بعد ارتباطی- مولفه میزان ارتباط با دوستان….113

5-2-3-2- توزیع ابعاد متغیر عکس ­العمل………………………….115

5-2-3-2-1- توزیع گویه­های  بعد عکس العمل- شدت عکس العمل دوستان….115

5-2-3-3- توزیع متغیر تشویق…………………………………….. 118

5-2-3-3-1- توزیع گویه­های بعد تشویق- تشویق دوستان…….. 118

5-2-3-4- توزیع ابعاد متغیر بازدارندگی………………………….. 120

5-2-3-4-1- توزیع گویه­های بعد بازدارندگی- مؤلفه بازدارندگی رسمی قطعیت…….120

5-2-3-4-2- توزیع گویه های بعد بازدارندگی- مؤلفه بازدارندگی غیر رسمی قطعیت….122

5-2-3-5- توزیع ابعاد متغیر پاداش……………………………….. 124

5-2-3-5-1- توزیع گویه­ های متغیر پاداش- مولفه تقویت کننده­ های اجتماعی و غیر اجتماعی مثبت……124

5-2-3-6- توزیع ابعاد متغیر تعاریف……………………………….. 126

5-2-3-6-1- توزیع گویه­های ابعاد متغیر تعاریف…………………. 126

5-2-3-7- توزیع متغیر تقلید………………………………………. 129

5-2-3-7-1- توزیع گویه­های متغیر تقلید- مؤلفه تقلید از دیگران مهم……129

5-2-4- جداول تقاطعی…………………………………………… 131

5-2-4-1- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب دانشکده ……….131

5-2-4-2- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب دوره تحصیلی….132

5-2-4-3- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب ترم تحصیلی….. 132

5-2-4-4- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب معدل تحصیلی… 133

5-2-4-5- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب محل سکونت…..134

5-2-5- ماتریس ضرایب همبستگی متغیرهای مستقل و وابسته….135

فصل ششم تحلیل داده ­ها………………………………………. 137

6-1- آزمون­های تفاوت معنی­داری………………………………….. 138

6-1-2- آزمون­ تفاوت معنی­داری برحسب متغیرهای زمینه­ای….138

6-1-2-1- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب جنسیت……..138

6-1-2-2- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب گروه سنی……139

6-1-2-3- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب دانشکده……. 140

6-1-2-3-1- تفاوت میانگین تقلب علمی برحسب دانشکده با بهره گرفتن از آزمون Tukey

6-1-2-4- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب دوره تحصیلی…142

6-1-2-5-آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب مقطع تحصیلی…143

6-1-2-6- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب ترم تحصیلی……144

6-1-2-6-1- تفاوت میانگین تقلب علمی برحسب ترم تحصیلی با بهره گرفتن از آزمون Tukey

6-1-2-7- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب معدل……… 146

6-1-2-7-1- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب معدل با بهره گرفتن از آزمون Tukey

6-2- مدل­یابی معادلات ساختاری…………………………………… 147

6-2-1- آزمون فرضیه ­ها با بهره گرفتن از مدل معادلات ساختاری……..147

6-2-1-1- ارزیابی نیکویی برازش مدل ساختاری تحقیق در کل نمونه….148

6-2-1-2- نتایج آزمون مدل ساختاری تحقیق در کل نمونه………… 149

6-2-2- مدل ساختاری یادگیری اجتماعی به تفکیک جنسیت……. 152

6-2-2-1- ارزیابی نیکویی برازش دو مدل تدوین شده برای دانشجویان پسر و دانشجویان دختر…..152

6-2-2-2- نتایج آزمون مدل ساختاری برای دانشجویان پسر و دانشجویان دختر…..152

فصل هفتم نتیجه­ گیری……………………………………………….. 157

7-1- بحث و نتیجه­ گیری……………………………………………… 158

7-2- دلالت­های سیاستی نظریه یادگیری اجتماعی در پیشگیری از تقلب علمی….165

7-3- محدودیت­های تحقیق……………………………………………. 166

7-4- پیشنهادهای پژوهشی تحقیق………………………………… 167

منابع…………………………………………………………………… 168

پیوست­ها………………………………………………………………… 174

چکیده:

دانشگاه­ها و مراکز آموزش عالی به‌عنوان پدیده­ا­ی از مدرنیته، دانش لازم را برای توسعه همه‌جانبه‌ی جامعه فراهم می­آورند. یکی از مسائلی که می‌تواند در کارکردهای این نهادهای آموزشی اختلال ایجاد کند، پدیده تقلب علمی به ‌مثابه رفتاری انحرافی است. نظریه یادگیری اجتماعی ایکرز به‌عنوان چهارچوب نظری این تحقیق انتخاب و بر مبنای آن مدل ساختاری­­ای که روابط علّی بین متغیرهای مکنون را مشخص می­ کند تدوین شد. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار جمع­آوری داده­ ها پرسشنامه می­باشد. جمعیت تحقیق شامل کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه هرمزگان در سال تحصیلی 93-92 می‌باشند که 410 نفر به ‌عنوان نمونه، مورد مطالعه قرارگرفته‌اند. برای توزیع پرسشنامه روش نمونه گیری تصادفی طبقه­ای متناسب مورداستفاده قرار گرفت. توصیف متغیر وابسته نشان می­دهد که در مجموع، رفتارهای متقلبانه علمی (تقلب در امتحان، تقلب در تکالیف درسی، سرقت علمی، جعل علمی، تحریف علمی، تسهیل تقلب برای دیگران) در میان دانشجویان به میزان 4/97 درصد شیوع دارد، به‌گونه‌ای که تنها 6/2 درصد (11 نفر) اظهار کرده­اند که اصلا تقلب علمی نداشته اند. بر اساس تحلیل آزمون مدل ساختاری تحقیق، برازش داده­های مشاهده‌شده با مدل نظری تحقیق تأیید شد. اثر متغیرهای پیوند افتراقی، تعاریف، عکس­العمل و پاداش بر تقلب علمی معنادار بودند؛ درحالی‌که اثر متغیرهای تشویق، باز­دارندگی و تقلید معنادار نبودند. درنهایت، نتایج نشان می­دهد که نظریه یادگیری اجتماعی قادر به تبیین تقلب علمی است و قابلیت تبیین این نظریه، هم برای دانشجویان پسر و هم برای دانشجویان دختر مورد تأیید واقع شد.

مقدمه:

ظهور دانشگاه و مراکز آموزش­­عالی به شکل کنونی، پدیده­­ی دوره­ی مدرنیته است. دانشگاه­ها به روایت فیلسوفان روشنگری حلقه اتصال ضروری بین عقل و پیشرفت شناخته می­شوند که به‌عنوان بخشی جدایی­ناپذیر از پروژه­ی بزرگ مدرنیته، دانش را برای منافع جامعه، تولید و بازتولید می­ کنند (مک­لین[1]، 2006: 26). دانشگاه در فراهم آوردن دو پیش­شرط زندگی اجتماعی نقش مهمی دارد که این پیش‌شرط‌ها عبارت­اند از: 1- تعهد اخلاقی برای مشارکت و همکاری اجتماعی در جهت تحقق جامعه‌ی قانون­مند مدنی و دفاع از ارزش­های والای حیاتی مانند گفت ­­و­گو، هم­فهمی، دیگرپذیری، انسان­دوستی و عدالت­خواهی؛ 2- دانایی و فن­آوری، تولید دانش فنی و کاربردی، نوآوری و روزآمد و کارآمد کردن علم و فن و هنر برای پاسخ­گویی به نیازهای متنوع جانشین­ناپذیر و پایان­ناپذیر (موسسه پژوهش‌های اجتماعی، 1377؛ به نقل از فاضلی، 1387: 201). با توجه به کارکردها و اهداف بیان‌شده و ضرورت وجود دانشگاه­ها و مراکز آموزش­عالی، یکی از مسائلی که می‌تواند در کارکردهای این نهادهای آموزشی اختلال ایجاد کند و مانع رسیدن این نهادها به اهدافشان باشد، پدیده تقلب­علمی[2] و یا عدم ­صداقت­علمی[3] است.

تقلب علمی را به ‌عنوان امری غیراخلاقی، فریب­کارانه و خلاف قوانین آموزشی تعریف کرده­اند که در آن ارزش­ها و هنجارهای یک محیط علمی زیر پا گذاشته می­شوند. با رشد نهادهای آموزشی و حجم انبوه ورودی به دانشگاه­ها، شیوع این مسئله در سال­های اخیر نهادهای آموزشی را با مشکلات فراوانی روبه‌رو کرده است و بخشی از سیاست­گذاری­ها در حوزه آموزش­عالی، به مبارزه با این پدیده اختصاص یافته­است. رسانه‌های عمومی و ادبیات حرفه‌ای تقلب علمی را به سبب وقوع بالای اعمال فریبکارانه در میان دانشجویان و اختلال­های مربوط به آموزش و فرایند ارزیابی در کلاس درس (لرش[4]، 1999: 103) و هم­چنین تأثیرات منفی که تقلب علمی بر کل جامعه به‌جای می­گذارد، به‌عنوان یک مشکل بسیار بزرگ شناخته­اند. با وجود این­که تقلب علمی در بلندمدت می ­تواند اثرات زیان­باری را حتی به‌مراتب شدیدتر از سایر رفتارهای انحرافی برای جامعه به همراه داشته باشد؛ اما به تأسف باید گفت، به تقلب­ علمی در کشور ما هنوز به‌عنوان شکلی جزئی از رفتار انحرافی نگریسته می­شود و حتی گاهی ساده­تر از این.

 افرادی که رفتارهای متقلبانه علمی را ساده انگاشته­اند، این نکته را فراموش کرده­اند که فساد اداری، اختلاس، جرائم یقه­سفید و …که در رسانه­ها و محافل عمومی بازتاب می­یابند، ممکن است ریشه در رفتارهای متقلبانه علمی و جامعه­پذیری مجرمانه آن‌ها در دوران تحصیل داشته باشد؛ چنان‌که بسیاری از پژوهش­های خارجی بر این ارتباط مهر تأیید نهاده­اند.

مسیر توسعه­ی همه­جانبه در یک جامعه بر محور تولید علم است، فارغ­التحصیلانی که با ارزیابی نادرست به دلیل تقلب در آزمون­ها، دانشگاه را به اتمام رسانده­اند؛ پژوهش­هایی که بر پایه سرقت علمی، داده­های نادرست، جعل و تحریف بوده ­اند؛ به‌هیچ‌وجه نخواهند توانست جامعه را با تولید علم همراه کنند. بلکه دیری نخواهد پایید که جامعه از مدار تولید علم خارج می­شود. علی­رغم دغدغه­ی جهانی نهادهای آموزشی همانند تأسیس نهادهای بین‌المللی[5] مرتبط برای جلوگیری از تقلب علمی و ترویج اخلاق علمی، تنظیم مقررات و قواعد اخلاقی در هر دانشگاه و تحقیقات فراوان در خارج از کشور، مسئله تقلب علمی در کشور ما، نه به گونه‌ی جدی در نهادهای آموزشی جهت تنظیم مقررات و قواعد اخلاقی به آن پرداخته‌شده و نه‌چندان جایی در پژوهش­های اجتماعی دارد. با توجه به خلاء پژوهشی موجود در بررسی تقلب علمی از دیدگاه جامعه‌شناختی، پژوهش حاضر به بررسی نقش یادگیری اجتماعی در تقلب علمی میان دانشجویان دانشگاه هرمزگان می ­پردازد.

این پژوهش به روش قیاسی و در هفت فصل سامان یافته­است. در فصل اول به بررسی تعاریف، نوع­شناسی و بیان پی­آمدهای تقلب علمی پرداخته­­ایم. فصل دوم به بررسی مطالعات پیشین و دسته­بندی آن­ها اختصاص یافت. در فصل سوم چهارچوب نظری تحقیق و در فصل چهارم روش، مورد بحث واقع‌شده­ است. فصل پنجم به توصیف داده­ ها اختصاص دارد. در فصل ششم با بهره گرفتن از آزمون­های تفاوت معنی­داری و مدل معادلات ساختاری به تحلیل متغیرهای تحقیق پرداخته ­ایم و فصل هفتم این مجموعه به نتیجه­ گیری و بحث اختصاص یافت.

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- بیان مسأله

تشخیص تاریخ سوء­رفتار علمی[1] حداقل به قرن هفدهم بازمی‌گردد. مدتی پیش از آن­که جوامع علمی سلطنتی در انگلستان و فرانسه ایجاد شوند، اختلافاتی در مورد حقوق تالیف و اختراع شکل گرفته بود. پس از آن به­تدریج مفاهیمی هم­چون مالکیت­فکری[2]، کپی­رایت، حق­ثبت و علامت­تجاری در جهان غرب پذیرفته و بوسیله­ی سیستم­های قانونی پشتیبانی شدند. تاریخ تحقیق و اکتشاف، همواره مملوء است از مناقشه­های چشم­گیری که «چه کسی اولین نفر است؟» و همراه با این مناقشه­ها اتهاماتی از قبیل مفاهیم دزدیده­شده[3]، داد­های جعل شده[4]، متون سرقت شده[5]، خرابکاری[6] کار تحقیقی و حتی کردارهای تنفر برانگیزتر از این، مطرح شده­است (دکو[7]، 2002: 2). با ظهور نهادهای جدید آموزش­عالی به شکل کنونی و سیستم آزمون­ها و ظهور تکنولوژی­های نوین ارتباطی، رفتارهای متقلبانه علمی شکل جدیدتر و پیچیده­تری را به خود گرفته­است. از آنجا که در جامعه­ امروز بخش مهمی از موفقیت زندگی اجتماعی افراد در گرو موفقیت آنها در دانشگاه است، تلاش برای رسیدن به مدرک دانشگاهی جهت دستیابی به سرمایه ­های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی به مساله­ی مهمی تبدیل شده و در این مسیر ممکن است ارزش­ها و اخلاقیات علمی زیرپا گذاشته شوند.

تحقیقات انجام گرفته در زمینه­ عدم صداقت دانشگاهی درصد بسیار بالایی از شیوع تقلب علمی را در نهادهای آموزشی گزارش داده‌اند. خدایی (2011) با توجه به نتایج تحقیق خود بیان می‌کند که 95 درصد از دانش آموزان به تقلب در طول سال تحصیلی اعتراف کرده‌اند و موفقیت 75 درصد آنان در تقلب گزارش شده­است. نخعی و سیدحسینی (1384) گزارش می‌دهند از دیدگاه تعداد قابل توجهی از دانشجویان پزشکی که جمعیت مورد تحقیق را تشکیل می­داده­اند، برخی از انواع تقلب مورد تأیید آن‌ها بوده و فراوانی نسبی آن‌ها تا 50 درصد بوده است. در پژوهش بورآسا[8] (2011) به طور کلی 77 درصد از نمونه تحقیق بر اساس پاسخ به 24 رفتار تقلبی، تقلب خود را گزارش داده‌اند. مونیکا[9] و دیگران (2010) اظهار کرده‌اند 61 درصد از افراد تحقیق، از میان شش نوع رفتار تقلبی‌ای که در تحقیق بیان شده، دو نوع از این رفتارها را به صورت جدی انجام داده‌اند و 70 درصد آنان حداقل یک بار مرتکب رفتارهای تقلب شده‌اند. علیوردی­نیا و صالح نژاد (1392) در تحقیق اخیر خود گزارش داده­اند که حدود 9/31 درصد از دانشجویان در حد متوسط به بالا، در جلسات امتحانی تقلب کرده­اند. میزان تقلب در سی­ سال گذشته به‌طور منظم در حال افزایش بوده و با پیشرفت فن­آوری­های جدید به حدی شایع شده که می‌توان آن را معضلی همه­گیر در مراکز آموزشی دانست (مرداک، 2006، به نقل از خامسان، 1390). آن­چنان که زابو و آندروود[10] (2004) بیان می­ کنند در حدود 32 درصد از دانش­ آموزان به سرقت علمی[11] با بهره گرفتن از اینترنت، به منظور تحقق اهداف آکادمیک خود اعتراف کرده­ اند.

1-1-1- تعاریف تقلب علمی

یک مسئله‌ی جدّی در تحقیقات مربوط به عدم صداقت­علمی، توافق اندکی است که بر روی تعریف عدم صداقت­علمی و تقلب وجود دارد (بویسِن[1]، 2007: 5). با وجود مطالعات منتشرشده­ی متعدد از رفتارهای متقلبانه علمی، هنوز هیچ اجماعی در مورد یک تعریف استاندارد از این اصطلاح وجود ندارد (مارسدن[2]، 2008؛ موهنی[3]، 2007). تمامیِ پژوهش­هایی که در حوزه رفتارهای مربوط به تقلب علمی انجام‌گرفته به ابهام بر سر تعریف و نوع­شناسی این رفتارها اذعان داشته اند. تعریف تقلب علمی یا عدم صداقت­علمی گسترده است؛ اصطلاح مبهمی که بسیاری از اشکال متفاوت و رفتارهای مختلف را در بردارد (موهنی[4]، 2007). قوانین اجتماعی معمولاً صریح هستند، درحالی‌که اغلب درجه­ای از ابهام در باب رفتارهای مربوط به تقلب علمی وجود دارد. در تلاش برای روشن کردن آنچه به‌منزله‌ی تقلب علمی است، مؤسسات آموزشی اغلب آیین‌نامه‌ها­ و مقرراتی را برای رفتارهای متقلبانه علمی ارائه می­ کنند که تعاریف خاصی را شامل می­شود (بوراس و همکاران، 2007). از آن­جا که تفاوت­های روش­شناختی و مفهومی موجب می­شود بر سر نرخ رفتارهای متقلبانه علمی اختلاف­نظر پیش بیاید (علیوردی­نیا و صالح­نژاد، 1392) و از طرفی تغییر تعاریف و اختلافات جزئیِ ذهنی ممکن است به شیوع رفتارهای متقلبانه کمک کند (رولیاس، 2004؛ به نقل از مارسدن، 2008). در این بخش از پژوهش با تکیه بر پیشینه­ی پژوهشی تلاش می­شود که به نوع­شناسی عدم صداقت­علمی و تفاوت­ها و هم­پوشانی­های آن­ پرداخته شود.

برای ورود به تعریف عدم صداقت علمی باید از اصطلاح صداقت[5] آغاز کرد. روشن کردن تعریف صداقت، ما را در فهم عدم صداقت علمی و تقلب علمی یاری خواهد داد. ریشه صداقت «integrity» به زبان انگلیسی مشتق شده از کلمات لاتین «integer» و «integrates» به معنی کامل[6] و یا کل[7]، تمامیت[8] قسمت­های مختلف از خود واقعی فرد است. در فلسفه اخلاق کلمه «integrity» به ‌طور نزدیکی با فضایلی که یک فرد «خوب[9]» را تشکیل می­دهند، مرتبط­ است (مک فارلن[10] و همکاران، 2012: 2). با توجه به تعریف صداقت می­توان صداقت ­علمی را بی­نقصی و بی­عیبی در کارهای علمی تعریف کرد که با نوعی فضایل اخلاقی همراه است. مرکز صداقت علمی[11] اصطلاح صداقت علمی را این­گونه تعریف کرده­است:

«صداقت علمی، ولو در مواجهه با سختی، یک تعهد نسبت به پنج ارزش اساسیِ درستکاری[12]، اعتماد، بی­طرفی[13]، احترام و مسئولیت­ پذیری[14] است. از این ارزش­ها اصول رفتاری جریان می­یابد که قادر می­سازد جوامع دانشگاهی آرمان­های خود را به عمل تبدیل سازند» (مرکز صداقت علمی، اکتبر 1999: 4).

این مرکز، صداقت علمی را اساس تدریس، یادگیری، تحقیق و خدمت و پیش­نیازی برای تحققِ اعتماد کامل، احترام و مسئولیت­ پذیری می­داند (همان، 1999). اجتماع آموزشی[15] ­ای که صداقت علمی را حفظ می­ کند در حال نشان دادن احترام[16] به ارزش­های اجتماع­ای است که پایه و اساسی را برای آموزش­عالی[17] و کل جامعه فراهم می­ کند (سادل­مایر[18]، 2005: 2). هنگامی که از این ارزش­ها و به عبارت دیگر از اصول صداقت­علمی تخطی می­شود؛ آنگاه آن را به‌عنوان عدم صداقت­علمی یا تقلب­علمی می­شناسند. کریستنسن[19]، 2011: 10؛ هاگس و مک­کیب[20]، 2006) تقلب­علمی و عدم صداقت­علمی در برخی پژوهش­های مربوط به این حوزه، در یک معنی و به صورت مترادف به کار برده­ شده ­اند (نگاه کنید به؛ بایسِن، 2007؛ مارسدن، 2008). با این حال در برخی دیگر از مطالعات، عدم صداقت­علمی را مفهومی وسیع­تر از تقلب در نظر گرفته­اند و تقلب را یکی از انواع عدم صداقت­علمی می­دانند (نگاه کنید به: سادل­مایر، 2005؛ کلُزبلیکر[21]، 2007: 26-27؛ وایتلی و اسپیگل[22]، 2002: 17-16؛ آکبولوت[23] و همکاران، 2008: 464). در همه­ی انواع رفتارهای مربوط به عدم صداقت علمی که در پژوهش­ها، آیین­نامه­ها و مقررات دانشگاه­ها از آن نام برده شده و یا نزد اعضای هیأت علمی، پژوهشگران و دانشجویان ارائه می­شود و یا جامعه آن را خلاف ارزش­های اخلاقی می­داند، عمل «تقلب­کردن[24]» را ذیل مفهوم و تعریفی که لغت­نامه­ها عرضه می­ کنند، می­توان مشاهده کرد. به عنوان نمونه در فرهنگ آنلاین مریام- وبستر[25] تقلب­کردن تحت عنوان: «شکستن یک قاعده یا قانون که معمولا برای به دست­آوردن چیزی انجام می­شود»، «نقض قوانین از روی بی­صداقتی» تعریف شده­است (وبستر، 2014). در همه رفتارهای مربوط به تقلب­علمی، افراد به گونه­ای از فریب و نیرنگ متوسل می­شوند. با این اوصاف، دو اصطلاح عدم صداقت علمی و تقلب علمی می­توانند به یک معنی به کار برده شوند[26]. علاوه بر این هاگس و مک­کیب (2006: 50) از یک اصطلاح سوم یعنی سوء رفتار علمی نیز نام می­برند و اظهار می­ کنند که اصطلاحات عدم­صداقت علمی و سوءرفتار علمی در اشاره به طیف وسیعی از رفتارهای غیر اخلاقی است که برخی از دانشجویان برای کامل کردن کار علمی­شان در آن درگیر می شوند و این دو اصطلاح غالبا به جای یکدیگر به کار می­روند.

هدف از تقلب به دست­آوردن یک مزیت شخصی در یک موقعیت خاص است. بیشتر مطالعات درباره­ی اعمال غیرصادقانه در محیط علمی، تعریف تقلب را مطابق به دست آوردن یک مزیت غیرمنصفانه[27] به وسیله­ی فریب یا سرپیچی از قانون و تخطی از سیاست­های نهادی درصداقت و تخطی از قوانین و مقررات در یک محیط دانشگاهی تعریف کرده­اند (بلُدگود و همکاران[28]، 2008؛ تورن-فیگوئروا[29]، 2010: 26). برخی از نویسندگان تقلب را به عنوان تخطی از نقش­ها یا انتظارات برای اعمال یا وظایف علمی خاصی تعریف می­ کنند (مارسدن، 2008: 9). هم­چنین تقلب را به عنوان اعمال یا تلاش­های فریب­آمیز ِ[30] یک دانشجو برای استفاده از وسایل ممنوعه یا غیر قابل قبول در هر کار علمی تعریف کرده­اند (تورن-فیگوئروا، 2010). به نظر تاس[31] (2010: 441) تقلب می ­تواند شامل ارائه نادرست[32] افراد از دانش خودشان یا نشان­دادنِ خود به عنوان یک فرد دارایِ دانش به گونه­ای فریبکارانه، تعریف شود.

در بسیاری از پژوهش­های انجام شده، تقلب به عنوان رفتاری غیراخلاقی همراه با قصد و نیت قبلی تعریف شده­است­ (تورن­فیگوئروا، 2010). طبق نظر کلنرود[33] (2009: 507) «تقلب بدون شک یک پدیده وابسته به اخلاق[34] است»؛ از این­رو دسته­ای از تعاریف در عدم صداقت علمی بر بعد اخلاقی متمرکز شده­اند. در وسیع­ترین سطح، عدم صداقت علمی به عنوان یک «رفتار غیر اخلاقی[35]» تعریف می­شود (مارسدن، 2008). تقلب رفتاری را نشان می­دهد که از «هنجارهای اخلاقی» دور می­شود و بطور فریب­آمیزی در تلاش برای به دست­آوردن چیزهای با ارزش، از قوانین تخلف می­شود (بلُدگود و همکاران، 2008). مطالعات دیگر، پدیده تقلب علمی را به عنوان یک تضاد بین فرهنگ جوانان و هنجارهای سیستم آموزشی یا به عنوان نشانه­ای از فرهنگ­های متفاوت در برنامه ­های آموزشی متفاوت تلقی می­ کنند (کلنرود، 2009: 507). با توجه به توضیحات فوق می­توان گفت رفتارهای غیراخلاقی، فریبکارانه و خلاف­قانون در یک محیط آموزشی محور تعریف تقلب علمی را تشکیل می‌دهند.

[1]-Boysen  

[2] -Marseden

[3] -Muhney

[4] -Muhney

[5]– Integrity

[6]– Whole

[7]– Entire

[8]– Integrating

[9] – Good

[10] – Macfarlane

[11]– Center for academic integrity 

[12]– Honesty

[13]– Fairness

[14] -Adversity

[15] – learning community 

[16] – Respect

[17] – Higher Education

[18]-Saddlemire

[19] -Christensen

[20] -Hughes & McCabe

[21] -Clos-bleeker

[22] -WhitIey & spiegel

[23] -Akbulut

[24] -Cheat

[25] -Merriam-Webster

[26] – در تمامی ادبیات پژوهش حاضر دو اصطلاح عدم صداقت علمی و تقلب علمی در یک معنی به کار برده شده­اند.

[27] -Unfair Advantage 

[28] -Bloodgood

[29]– Thorne-Figueroa

[30]– Fraudulent

[31] -Tas

[32]– Misrepresentation

[33] – Colnerud

[34] – Moral

[35] – Unethical behaviour

[1] -Academic Misconduct

[2]– Intellectual Property

[3] -Stolen Concepts