1-1- بیان مساله…………………………………………………. 4
1-1-1- تعاریف تقلب علمی……………………………………. 5
1-1-2- نوعشناسی تقلب علمی…………………………….. 8
1-1-2-1- تقلب در آزمونها………………………………………. 9
1-1-2-2- تقلب در تکالیف درسی و پژوهشی……………….. 9
1-1-2-3- سوءرفتارهای علمی……………………………….. 10
1-1-3- نوعشناسی تقلب علمی بر اساس تعاریف عملی….11
1-1-3-1- تقلب………………………………………………….. 11
1-1-3-2- سرقت علمی……………………………………….. 12
1-1-3-3- جعل…………………………………………………… 13
1-1-3-4- تحریف……………………………………………….. 13
1-1-3-5- تسهیل عدم صداقت علمی……………………….. 15
1-1-3-6- ارائه نادرست………………………………………… 15
1-1-3-7- قصور در مشارکت…………………………………… 15
1-1-3-8- کارشکنی (علمی)………………………………… 15
1-1-4- تکنولوژیهای نوین ارتباطی و ظهور انواع جدید از تقلب علمی…..16
1-1-5- تقلب به مثابه رفتار انحرافی………………………… 17
1-2- ضرورت و اهمیت پژوهش………………………………. 19
1-3- اهداف پژوهش………………………………………….. 23
1-3-1- هدف کلی………………………………………………. 23
1-3-2- اهداف جزئی…………………………………………… 23
1-4- سؤالات پژوهش………………………………………… 23
فصل دوم پیشینه پژوهش…………………………………….. 24
مقدمه…………………………………………………………… 25
2-1- پژوهشهای داخلی…………………………………….. 25
2-2- پژوهشهای خارجی……………………………………… 31
2-3- جمعبندی پیشینه پژوهش……………………………… 49
فصل سوم چهارچوب نظری……………………………………. 53
مقدمه…………………………………………………………… 54
3-1- نظریه یادگیری اجتماعی ایکرز…………………………. 54
3-1-1- مفاهیم نظریه یادگیری اجتماعی…………………… 57
3-1-1-1- پیوند افتراقی……………………………………….. 57
3-1-1-1-1- ارتباط بین پیوند افتراقی و دیگرنظریه ها ………58
3-1-1-2- تعاریف……………………………………………….. 58
3-1-1-2- 1- ارتباط بین تعاریف و دیگر نظریه ها…………… 60
3-1-1-3- تقویت افتراقی……………………………………… 61
3-1-1-3-1- ارتباط بین تقویت افتراقی و دیگر نظریه ها…….62
3-1-1-4- تقلید………………………………………………….63
3-1-1-4-1- ارتباط بین تقلید و دیگر نظریهها………………. 64
3-1-2- فرایند نظریه یادگیری اجتماعی………………………..64
3-1-3-تقلب/عدم صداقت علمی و یادگیری اجتماعی………66
3-2- نتیجه گیری……………………………………………….. 67
3-3- فرضیه های تحقیق………………………………………. 68
3-3-1- فرضیه اصلی……………………………………………. 68
3-3-2- فرضیه های فرعی………………………………………. 68
فصل چهارم روش………………………………………………. 69
4-1- روش پژوهش و ابزار گردآوری داده ها ……………………..70
4-2- جامعه آماری……………………………………………….. 70
4-3- حجم نمونه………………………………………………….70
4-4- روش نمونه گیری………………………………………….. 70
4-5- اعتبار و پایایی ابزار سنجش……………………………… 71
4-5-1- اعتبار سازه نظری مقیاس تقلب علمی……………… 71
4-5-2- اعتبار سازه تجربی مقیاسهای یادگیری اجتماعی….. 71
4-5-2-1- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول………………………. 72
4-5-2-1-1- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول پیوند افتراقی…… 75
4-5-2-1-2- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول تعاریف…………… 76
4-5-2-1-3- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول متغیرهای تقویتی افتراقی….77
4-5-2-1-4- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول تقلید……………. 79
4-6- پایایی ابزار سنجش……………………………………….. 80
4-7- تصریح مفاهیم و سنجش متغیرها ………………………..80
4-7-1- تقلب علمی…………………………………………….. 80
4-7-1-1- تقلب در امتحان………………………………………. 81
4-7-1-2- تقلب در تکالیف درسی…………………………….. 81
4-7-1-3- سرقت علمی………………………………………….. 81
4-7-1-4- جعل علمی……………………………………………. 82
4-7-1-5- تحریف علمی………………………………………….. 82
4-7-1-6- تسهیل تقلب برای دیگران……………………………. 82
4-7-2- یادگیری اجتماعی…………………………………………. 83
4-7-2-1- پیوند افتراقی……………………………………………. 84
4-7-2-2- تعاریف……………………………………………………. 84
4-7-2-3- تشویق……………………………………………………. 86
4-7-2-4- عکس العمل……………………………………………… 86
4-7-2-5- بازدارندگی………………………………………………… 87
4-7-2-6- پاداش……………………………………………………… 87
4-7-2-7- تقلید………………………………………………………. 88
4-8- همارز کردن……………………………………………………. 88
4-9- به هنجار کردن داده ها………………………………………… 89
4-10- تکنیک تجزیه و تحلیل داده ها ……………………………….89
4-11- مسائل اخلاقی……………………………………………….. 89
فصل پنجم توصیف داده ها…………………………………………… 91
5-1- توصیف متغیرهای زمینه ای…………………………………… 92
5-1-1- توصیف پاسخگویان برحسب جنسیت…………………….. 92
5-1-2- توصیف پاسخگویان برحسب مقطع تحصیلی…………….. 92
5-1-3- توزیع پاسخگویان برحسب معدل به تفکیک جنسیت……. 93
5-1-4- توزیع پاسخگویان برحسب دوره تحصیلی به تفکیک جنسیت……93
5-1-5- توزیع پاسخگویان برحسب گروههای سنی به تفکیک جنسیت….94
5-1-6- توزیع پاسخگویان برحسب وضعیت تأهل به تفکیک جنست……….94
5-1-7- توزیع پاسخگویان برحسب محل سکونت به تفکیک جنسیت…….95
5-1-8- توزیع پاسخگویان برحسب دانشکده به تفکیک جنسیت….95
5-2- توصیف متغیرهای اصلی تحقیق……………………………… 96
5-2-1- توصیف ابعاد تقلب علمی (متغیر وابسته)……………….. 96
5-2-1-1- توصیف گویههای بعد تقلب امتحانی…………………… 96
5-2-1-2- توصیف گویههای بعد تقلب در تکالیف درسی…………. 98
5-2-1-3- توصیف گویههای بعد سرقت علمی………………….. 100
5-2-1-4- توصیف گویه های بعد جعل علمی……………………. 102
5-2-1-5- توصیف گویههای بعد تحریف علمی…………………… 104
5-2-1-6- توصیف گویههای بعد تسهیل تقلب برای دیگران……..106
5-2-2- توزیع تقلب علمی پاسخگویان بر حسب جنسیت…….108
5-2-3- توصیف متغیرهای یادگیری اجتماعی (متغیر مستقل)…109
5-2-3-1- توزیع ابعاد متغیر پیوند افتراقی………………………. 109
5-2-3-1-1- توزیع گویههای بعد کیفیت هنجاری- مولفه نگرش دوستان….109
5-2-3-1-2- توزیع گویههای بعد ارتباطی- تعداد دوستان………..111
5-2-3-1-3- توزیع گویههای بعد ارتباطی- مولفه میزان ارتباط با دوستان….113
5-2-3-2- توزیع ابعاد متغیر عکس العمل………………………….115
5-2-3-2-1- توزیع گویههای بعد عکس العمل- شدت عکس العمل دوستان….115
5-2-3-3- توزیع متغیر تشویق…………………………………….. 118
5-2-3-3-1- توزیع گویههای بعد تشویق- تشویق دوستان…….. 118
5-2-3-4- توزیع ابعاد متغیر بازدارندگی………………………….. 120
5-2-3-4-1- توزیع گویههای بعد بازدارندگی- مؤلفه بازدارندگی رسمی قطعیت…….120
5-2-3-4-2- توزیع گویه های بعد بازدارندگی- مؤلفه بازدارندگی غیر رسمی قطعیت….122
5-2-3-5- توزیع ابعاد متغیر پاداش……………………………….. 124
5-2-3-5-1- توزیع گویه های متغیر پاداش- مولفه تقویت کننده های اجتماعی و غیر اجتماعی مثبت……124
5-2-3-6- توزیع ابعاد متغیر تعاریف……………………………….. 126
5-2-3-6-1- توزیع گویههای ابعاد متغیر تعاریف…………………. 126
5-2-3-7- توزیع متغیر تقلید………………………………………. 129
5-2-3-7-1- توزیع گویههای متغیر تقلید- مؤلفه تقلید از دیگران مهم……129
5-2-4- جداول تقاطعی…………………………………………… 131
5-2-4-1- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب دانشکده ……….131
5-2-4-2- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب دوره تحصیلی….132
5-2-4-3- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب ترم تحصیلی….. 132
5-2-4-4- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب معدل تحصیلی… 133
5-2-4-5- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب محل سکونت…..134
5-2-5- ماتریس ضرایب همبستگی متغیرهای مستقل و وابسته….135
فصل ششم تحلیل داده ها………………………………………. 137
6-1- آزمونهای تفاوت معنیداری………………………………….. 138
6-1-2- آزمون تفاوت معنیداری برحسب متغیرهای زمینهای….138
6-1-2-1- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب جنسیت……..138
6-1-2-2- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب گروه سنی……139
6-1-2-3- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب دانشکده……. 140
6-1-2-3-1- تفاوت میانگین تقلب علمی برحسب دانشکده با بهره گرفتن از آزمون Tukey
6-1-2-4- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب دوره تحصیلی…142
6-1-2-5-آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب مقطع تحصیلی…143
6-1-2-6- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب ترم تحصیلی……144
6-1-2-6-1- تفاوت میانگین تقلب علمی برحسب ترم تحصیلی با بهره گرفتن از آزمون Tukey
6-1-2-7- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب معدل……… 146
6-1-2-7-1- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب معدل با بهره گرفتن از آزمون Tukey
6-2- مدلیابی معادلات ساختاری…………………………………… 147
6-2-1- آزمون فرضیه ها با بهره گرفتن از مدل معادلات ساختاری……..147
6-2-1-1- ارزیابی نیکویی برازش مدل ساختاری تحقیق در کل نمونه….148
6-2-1-2- نتایج آزمون مدل ساختاری تحقیق در کل نمونه………… 149
6-2-2- مدل ساختاری یادگیری اجتماعی به تفکیک جنسیت……. 152
6-2-2-1- ارزیابی نیکویی برازش دو مدل تدوین شده برای دانشجویان پسر و دانشجویان دختر…..152
6-2-2-2- نتایج آزمون مدل ساختاری برای دانشجویان پسر و دانشجویان دختر…..152
فصل هفتم نتیجه گیری……………………………………………….. 157
7-1- بحث و نتیجه گیری……………………………………………… 158
7-2- دلالتهای سیاستی نظریه یادگیری اجتماعی در پیشگیری از تقلب علمی….165
7-3- محدودیتهای تحقیق……………………………………………. 166
7-4- پیشنهادهای پژوهشی تحقیق………………………………… 167
منابع…………………………………………………………………… 168
پیوستها………………………………………………………………… 174
چکیده:
دانشگاهها و مراکز آموزش عالی بهعنوان پدیدهای از مدرنیته، دانش لازم را برای توسعه همهجانبهی جامعه فراهم میآورند. یکی از مسائلی که میتواند در کارکردهای این نهادهای آموزشی اختلال ایجاد کند، پدیده تقلب علمی به مثابه رفتاری انحرافی است. نظریه یادگیری اجتماعی ایکرز بهعنوان چهارچوب نظری این تحقیق انتخاب و بر مبنای آن مدل ساختاریای که روابط علّی بین متغیرهای مکنون را مشخص می کند تدوین شد. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار جمعآوری داده ها پرسشنامه میباشد. جمعیت تحقیق شامل کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه هرمزگان در سال تحصیلی 93-92 میباشند که 410 نفر به عنوان نمونه، مورد مطالعه قرارگرفتهاند. برای توزیع پرسشنامه روش نمونه گیری تصادفی طبقهای متناسب مورداستفاده قرار گرفت. توصیف متغیر وابسته نشان میدهد که در مجموع، رفتارهای متقلبانه علمی (تقلب در امتحان، تقلب در تکالیف درسی، سرقت علمی، جعل علمی، تحریف علمی، تسهیل تقلب برای دیگران) در میان دانشجویان به میزان 4/97 درصد شیوع دارد، بهگونهای که تنها 6/2 درصد (11 نفر) اظهار کردهاند که اصلا تقلب علمی نداشته اند. بر اساس تحلیل آزمون مدل ساختاری تحقیق، برازش دادههای مشاهدهشده با مدل نظری تحقیق تأیید شد. اثر متغیرهای پیوند افتراقی، تعاریف، عکسالعمل و پاداش بر تقلب علمی معنادار بودند؛ درحالیکه اثر متغیرهای تشویق، بازدارندگی و تقلید معنادار نبودند. درنهایت، نتایج نشان میدهد که نظریه یادگیری اجتماعی قادر به تبیین تقلب علمی است و قابلیت تبیین این نظریه، هم برای دانشجویان پسر و هم برای دانشجویان دختر مورد تأیید واقع شد.
مقدمه:
ظهور دانشگاه و مراکز آموزشعالی به شکل کنونی، پدیدهی دورهی مدرنیته است. دانشگاهها به روایت فیلسوفان روشنگری حلقه اتصال ضروری بین عقل و پیشرفت شناخته میشوند که بهعنوان بخشی جداییناپذیر از پروژهی بزرگ مدرنیته، دانش را برای منافع جامعه، تولید و بازتولید می کنند (مکلین[1]، 2006: 26). دانشگاه در فراهم آوردن دو پیششرط زندگی اجتماعی نقش مهمی دارد که این پیششرطها عبارتاند از: 1- تعهد اخلاقی برای مشارکت و همکاری اجتماعی در جهت تحقق جامعهی قانونمند مدنی و دفاع از ارزشهای والای حیاتی مانند گفت وگو، همفهمی، دیگرپذیری، انساندوستی و عدالتخواهی؛ 2- دانایی و فنآوری، تولید دانش فنی و کاربردی، نوآوری و روزآمد و کارآمد کردن علم و فن و هنر برای پاسخگویی به نیازهای متنوع جانشینناپذیر و پایانناپذیر (موسسه پژوهشهای اجتماعی، 1377؛ به نقل از فاضلی، 1387: 201). با توجه به کارکردها و اهداف بیانشده و ضرورت وجود دانشگاهها و مراکز آموزشعالی، یکی از مسائلی که میتواند در کارکردهای این نهادهای آموزشی اختلال ایجاد کند و مانع رسیدن این نهادها به اهدافشان باشد، پدیده تقلبعلمی[2] و یا عدم صداقتعلمی[3] است.
تقلب علمی را به عنوان امری غیراخلاقی، فریبکارانه و خلاف قوانین آموزشی تعریف کردهاند که در آن ارزشها و هنجارهای یک محیط علمی زیر پا گذاشته میشوند. با رشد نهادهای آموزشی و حجم انبوه ورودی به دانشگاهها، شیوع این مسئله در سالهای اخیر نهادهای آموزشی را با مشکلات فراوانی روبهرو کرده است و بخشی از سیاستگذاریها در حوزه آموزشعالی، به مبارزه با این پدیده اختصاص یافتهاست. رسانههای عمومی و ادبیات حرفهای تقلب علمی را به سبب وقوع بالای اعمال فریبکارانه در میان دانشجویان و اختلالهای مربوط به آموزش و فرایند ارزیابی در کلاس درس (لرش[4]، 1999: 103) و همچنین تأثیرات منفی که تقلب علمی بر کل جامعه بهجای میگذارد، بهعنوان یک مشکل بسیار بزرگ شناختهاند. با وجود اینکه تقلب علمی در بلندمدت می تواند اثرات زیانباری را حتی بهمراتب شدیدتر از سایر رفتارهای انحرافی برای جامعه به همراه داشته باشد؛ اما به تأسف باید گفت، به تقلب علمی در کشور ما هنوز بهعنوان شکلی جزئی از رفتار انحرافی نگریسته میشود و حتی گاهی سادهتر از این.
افرادی که رفتارهای متقلبانه علمی را ساده انگاشتهاند، این نکته را فراموش کردهاند که فساد اداری، اختلاس، جرائم یقهسفید و …که در رسانهها و محافل عمومی بازتاب مییابند، ممکن است ریشه در رفتارهای متقلبانه علمی و جامعهپذیری مجرمانه آنها در دوران تحصیل داشته باشد؛ چنانکه بسیاری از پژوهشهای خارجی بر این ارتباط مهر تأیید نهادهاند.
مسیر توسعهی همهجانبه در یک جامعه بر محور تولید علم است، فارغالتحصیلانی که با ارزیابی نادرست به دلیل تقلب در آزمونها، دانشگاه را به اتمام رساندهاند؛ پژوهشهایی که بر پایه سرقت علمی، دادههای نادرست، جعل و تحریف بوده اند؛ بههیچوجه نخواهند توانست جامعه را با تولید علم همراه کنند. بلکه دیری نخواهد پایید که جامعه از مدار تولید علم خارج میشود. علیرغم دغدغهی جهانی نهادهای آموزشی همانند تأسیس نهادهای بینالمللی[5] مرتبط برای جلوگیری از تقلب علمی و ترویج اخلاق علمی، تنظیم مقررات و قواعد اخلاقی در هر دانشگاه و تحقیقات فراوان در خارج از کشور، مسئله تقلب علمی در کشور ما، نه به گونهی جدی در نهادهای آموزشی جهت تنظیم مقررات و قواعد اخلاقی به آن پرداختهشده و نهچندان جایی در پژوهشهای اجتماعی دارد. با توجه به خلاء پژوهشی موجود در بررسی تقلب علمی از دیدگاه جامعهشناختی، پژوهش حاضر به بررسی نقش یادگیری اجتماعی در تقلب علمی میان دانشجویان دانشگاه هرمزگان می پردازد.
این پژوهش به روش قیاسی و در هفت فصل سامان یافتهاست. در فصل اول به بررسی تعاریف، نوعشناسی و بیان پیآمدهای تقلب علمی پرداختهایم. فصل دوم به بررسی مطالعات پیشین و دستهبندی آنها اختصاص یافت. در فصل سوم چهارچوب نظری تحقیق و در فصل چهارم روش، مورد بحث واقعشده است. فصل پنجم به توصیف داده ها اختصاص دارد. در فصل ششم با بهره گرفتن از آزمونهای تفاوت معنیداری و مدل معادلات ساختاری به تحلیل متغیرهای تحقیق پرداخته ایم و فصل هفتم این مجموعه به نتیجه گیری و بحث اختصاص یافت.
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1- بیان مسأله
تشخیص تاریخ سوءرفتار علمی[1] حداقل به قرن هفدهم بازمیگردد. مدتی پیش از آنکه جوامع علمی سلطنتی در انگلستان و فرانسه ایجاد شوند، اختلافاتی در مورد حقوق تالیف و اختراع شکل گرفته بود. پس از آن بهتدریج مفاهیمی همچون مالکیتفکری[2]، کپیرایت، حقثبت و علامتتجاری در جهان غرب پذیرفته و بوسیلهی سیستمهای قانونی پشتیبانی شدند. تاریخ تحقیق و اکتشاف، همواره مملوء است از مناقشههای چشمگیری که «چه کسی اولین نفر است؟» و همراه با این مناقشهها اتهاماتی از قبیل مفاهیم دزدیدهشده[3]، دادهای جعل شده[4]، متون سرقت شده[5]، خرابکاری[6] کار تحقیقی و حتی کردارهای تنفر برانگیزتر از این، مطرح شدهاست (دکو[7]، 2002: 2). با ظهور نهادهای جدید آموزشعالی به شکل کنونی و سیستم آزمونها و ظهور تکنولوژیهای نوین ارتباطی، رفتارهای متقلبانه علمی شکل جدیدتر و پیچیدهتری را به خود گرفتهاست. از آنجا که در جامعه امروز بخش مهمی از موفقیت زندگی اجتماعی افراد در گرو موفقیت آنها در دانشگاه است، تلاش برای رسیدن به مدرک دانشگاهی جهت دستیابی به سرمایه های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی به مسالهی مهمی تبدیل شده و در این مسیر ممکن است ارزشها و اخلاقیات علمی زیرپا گذاشته شوند.
تحقیقات انجام گرفته در زمینه عدم صداقت دانشگاهی درصد بسیار بالایی از شیوع تقلب علمی را در نهادهای آموزشی گزارش دادهاند. خدایی (2011) با توجه به نتایج تحقیق خود بیان میکند که 95 درصد از دانش آموزان به تقلب در طول سال تحصیلی اعتراف کردهاند و موفقیت 75 درصد آنان در تقلب گزارش شدهاست. نخعی و سیدحسینی (1384) گزارش میدهند از دیدگاه تعداد قابل توجهی از دانشجویان پزشکی که جمعیت مورد تحقیق را تشکیل میدادهاند، برخی از انواع تقلب مورد تأیید آنها بوده و فراوانی نسبی آنها تا 50 درصد بوده است. در پژوهش بورآسا[8] (2011) به طور کلی 77 درصد از نمونه تحقیق بر اساس پاسخ به 24 رفتار تقلبی، تقلب خود را گزارش دادهاند. مونیکا[9] و دیگران (2010) اظهار کردهاند 61 درصد از افراد تحقیق، از میان شش نوع رفتار تقلبیای که در تحقیق بیان شده، دو نوع از این رفتارها را به صورت جدی انجام دادهاند و 70 درصد آنان حداقل یک بار مرتکب رفتارهای تقلب شدهاند. علیوردینیا و صالح نژاد (1392) در تحقیق اخیر خود گزارش دادهاند که حدود 9/31 درصد از دانشجویان در حد متوسط به بالا، در جلسات امتحانی تقلب کردهاند. میزان تقلب در سی سال گذشته بهطور منظم در حال افزایش بوده و با پیشرفت فنآوریهای جدید به حدی شایع شده که میتوان آن را معضلی همهگیر در مراکز آموزشی دانست (مرداک، 2006، به نقل از خامسان، 1390). آنچنان که زابو و آندروود[10] (2004) بیان می کنند در حدود 32 درصد از دانش آموزان به سرقت علمی[11] با بهره گرفتن از اینترنت، به منظور تحقق اهداف آکادمیک خود اعتراف کرده اند.
1-1-1- تعاریف تقلب علمی
یک مسئلهی جدّی در تحقیقات مربوط به عدم صداقتعلمی، توافق اندکی است که بر روی تعریف عدم صداقتعلمی و تقلب وجود دارد (بویسِن[1]، 2007: 5). با وجود مطالعات منتشرشدهی متعدد از رفتارهای متقلبانه علمی، هنوز هیچ اجماعی در مورد یک تعریف استاندارد از این اصطلاح وجود ندارد (مارسدن[2]، 2008؛ موهنی[3]، 2007). تمامیِ پژوهشهایی که در حوزه رفتارهای مربوط به تقلب علمی انجامگرفته به ابهام بر سر تعریف و نوعشناسی این رفتارها اذعان داشته اند. تعریف تقلب علمی یا عدم صداقتعلمی گسترده است؛ اصطلاح مبهمی که بسیاری از اشکال متفاوت و رفتارهای مختلف را در بردارد (موهنی[4]، 2007). قوانین اجتماعی معمولاً صریح هستند، درحالیکه اغلب درجهای از ابهام در باب رفتارهای مربوط به تقلب علمی وجود دارد. در تلاش برای روشن کردن آنچه بهمنزلهی تقلب علمی است، مؤسسات آموزشی اغلب آییننامهها و مقرراتی را برای رفتارهای متقلبانه علمی ارائه می کنند که تعاریف خاصی را شامل میشود (بوراس و همکاران، 2007). از آنجا که تفاوتهای روششناختی و مفهومی موجب میشود بر سر نرخ رفتارهای متقلبانه علمی اختلافنظر پیش بیاید (علیوردینیا و صالحنژاد، 1392) و از طرفی تغییر تعاریف و اختلافات جزئیِ ذهنی ممکن است به شیوع رفتارهای متقلبانه کمک کند (رولیاس، 2004؛ به نقل از مارسدن، 2008). در این بخش از پژوهش با تکیه بر پیشینهی پژوهشی تلاش میشود که به نوعشناسی عدم صداقتعلمی و تفاوتها و همپوشانیهای آن پرداخته شود.
برای ورود به تعریف عدم صداقت علمی باید از اصطلاح صداقت[5] آغاز کرد. روشن کردن تعریف صداقت، ما را در فهم عدم صداقت علمی و تقلب علمی یاری خواهد داد. ریشه صداقت «integrity» به زبان انگلیسی مشتق شده از کلمات لاتین «integer» و «integrates» به معنی کامل[6] و یا کل[7]، تمامیت[8] قسمتهای مختلف از خود واقعی فرد است. در فلسفه اخلاق کلمه «integrity» به طور نزدیکی با فضایلی که یک فرد «خوب[9]» را تشکیل میدهند، مرتبط است (مک فارلن[10] و همکاران، 2012: 2). با توجه به تعریف صداقت میتوان صداقت علمی را بینقصی و بیعیبی در کارهای علمی تعریف کرد که با نوعی فضایل اخلاقی همراه است. مرکز صداقت علمی[11] اصطلاح صداقت علمی را اینگونه تعریف کردهاست:
«صداقت علمی، ولو در مواجهه با سختی، یک تعهد نسبت به پنج ارزش اساسیِ درستکاری[12]، اعتماد، بیطرفی[13]، احترام و مسئولیت پذیری[14] است. از این ارزشها اصول رفتاری جریان مییابد که قادر میسازد جوامع دانشگاهی آرمانهای خود را به عمل تبدیل سازند» (مرکز صداقت علمی، اکتبر 1999: 4).
این مرکز، صداقت علمی را اساس تدریس، یادگیری، تحقیق و خدمت و پیشنیازی برای تحققِ اعتماد کامل، احترام و مسئولیت پذیری میداند (همان، 1999). اجتماع آموزشی[15] ای که صداقت علمی را حفظ می کند در حال نشان دادن احترام[16] به ارزشهای اجتماعای است که پایه و اساسی را برای آموزشعالی[17] و کل جامعه فراهم می کند (سادلمایر[18]، 2005: 2). هنگامی که از این ارزشها و به عبارت دیگر از اصول صداقتعلمی تخطی میشود؛ آنگاه آن را بهعنوان عدم صداقتعلمی یا تقلبعلمی میشناسند. کریستنسن[19]، 2011: 10؛ هاگس و مککیب[20]، 2006) تقلبعلمی و عدم صداقتعلمی در برخی پژوهشهای مربوط به این حوزه، در یک معنی و به صورت مترادف به کار برده شده اند (نگاه کنید به؛ بایسِن، 2007؛ مارسدن، 2008). با این حال در برخی دیگر از مطالعات، عدم صداقتعلمی را مفهومی وسیعتر از تقلب در نظر گرفتهاند و تقلب را یکی از انواع عدم صداقتعلمی میدانند (نگاه کنید به: سادلمایر، 2005؛ کلُزبلیکر[21]، 2007: 26-27؛ وایتلی و اسپیگل[22]، 2002: 17-16؛ آکبولوت[23] و همکاران، 2008: 464). در همهی انواع رفتارهای مربوط به عدم صداقت علمی که در پژوهشها، آییننامهها و مقررات دانشگاهها از آن نام برده شده و یا نزد اعضای هیأت علمی، پژوهشگران و دانشجویان ارائه میشود و یا جامعه آن را خلاف ارزشهای اخلاقی میداند، عمل «تقلبکردن[24]» را ذیل مفهوم و تعریفی که لغتنامهها عرضه می کنند، میتوان مشاهده کرد. به عنوان نمونه در فرهنگ آنلاین مریام- وبستر[25] تقلبکردن تحت عنوان: «شکستن یک قاعده یا قانون که معمولا برای به دستآوردن چیزی انجام میشود»، «نقض قوانین از روی بیصداقتی» تعریف شدهاست (وبستر، 2014). در همه رفتارهای مربوط به تقلبعلمی، افراد به گونهای از فریب و نیرنگ متوسل میشوند. با این اوصاف، دو اصطلاح عدم صداقت علمی و تقلب علمی میتوانند به یک معنی به کار برده شوند[26]. علاوه بر این هاگس و مککیب (2006: 50) از یک اصطلاح سوم یعنی سوء رفتار علمی نیز نام میبرند و اظهار می کنند که اصطلاحات عدمصداقت علمی و سوءرفتار علمی در اشاره به طیف وسیعی از رفتارهای غیر اخلاقی است که برخی از دانشجویان برای کامل کردن کار علمیشان در آن درگیر می شوند و این دو اصطلاح غالبا به جای یکدیگر به کار میروند.
هدف از تقلب به دستآوردن یک مزیت شخصی در یک موقعیت خاص است. بیشتر مطالعات دربارهی اعمال غیرصادقانه در محیط علمی، تعریف تقلب را مطابق به دست آوردن یک مزیت غیرمنصفانه[27] به وسیلهی فریب یا سرپیچی از قانون و تخطی از سیاستهای نهادی درصداقت و تخطی از قوانین و مقررات در یک محیط دانشگاهی تعریف کردهاند (بلُدگود و همکاران[28]، 2008؛ تورن-فیگوئروا[29]، 2010: 26). برخی از نویسندگان تقلب را به عنوان تخطی از نقشها یا انتظارات برای اعمال یا وظایف علمی خاصی تعریف می کنند (مارسدن، 2008: 9). همچنین تقلب را به عنوان اعمال یا تلاشهای فریبآمیز ِ[30] یک دانشجو برای استفاده از وسایل ممنوعه یا غیر قابل قبول در هر کار علمی تعریف کردهاند (تورن-فیگوئروا، 2010). به نظر تاس[31] (2010: 441) تقلب می تواند شامل ارائه نادرست[32] افراد از دانش خودشان یا نشاندادنِ خود به عنوان یک فرد دارایِ دانش به گونهای فریبکارانه، تعریف شود.
در بسیاری از پژوهشهای انجام شده، تقلب به عنوان رفتاری غیراخلاقی همراه با قصد و نیت قبلی تعریف شدهاست (تورنفیگوئروا، 2010). طبق نظر کلنرود[33] (2009: 507) «تقلب بدون شک یک پدیده وابسته به اخلاق[34] است»؛ از اینرو دستهای از تعاریف در عدم صداقت علمی بر بعد اخلاقی متمرکز شدهاند. در وسیعترین سطح، عدم صداقت علمی به عنوان یک «رفتار غیر اخلاقی[35]» تعریف میشود (مارسدن، 2008). تقلب رفتاری را نشان میدهد که از «هنجارهای اخلاقی» دور میشود و بطور فریبآمیزی در تلاش برای به دستآوردن چیزهای با ارزش، از قوانین تخلف میشود (بلُدگود و همکاران، 2008). مطالعات دیگر، پدیده تقلب علمی را به عنوان یک تضاد بین فرهنگ جوانان و هنجارهای سیستم آموزشی یا به عنوان نشانهای از فرهنگهای متفاوت در برنامه های آموزشی متفاوت تلقی می کنند (کلنرود، 2009: 507). با توجه به توضیحات فوق میتوان گفت رفتارهای غیراخلاقی، فریبکارانه و خلافقانون در یک محیط آموزشی محور تعریف تقلب علمی را تشکیل میدهند.
[1]-Boysen
[2] -Marseden
[3] -Muhney
[4] -Muhney
[5]– Integrity
[6]– Whole
[7]– Entire
[8]– Integrating
[9] – Good
[10] – Macfarlane
[11]– Center for academic integrity
[12]– Honesty
[13]– Fairness
[14] -Adversity
[15] – learning community
[16] – Respect
[17] – Higher Education
[18]-Saddlemire
[19] -Christensen
[20] -Hughes & McCabe
[21] -Clos-bleeker
[22] -WhitIey & spiegel
[23] -Akbulut
[24] -Cheat
[25] -Merriam-Webster
[26] – در تمامی ادبیات پژوهش حاضر دو اصطلاح عدم صداقت علمی و تقلب علمی در یک معنی به کار برده شدهاند.
[27] -Unfair Advantage
[28] -Bloodgood
[29]– Thorne-Figueroa
[30]– Fraudulent
[31] -Tas
[32]– Misrepresentation
[33] – Colnerud
[34] – Moral
[35] – Unethical behaviour
[1] -Academic Misconduct
[2]– Intellectual Property
[3] -Stolen Concepts
3ـ منفعتها، مصلحتها و علاقههای فردی، شخصی، خانوادگی و گروهی.
بدیهی است هر سه دسته از منفعتهای یاد شده جزو ماهیت تصمیمگیری و مدیریت راهبردی كشور محسوب میشوند كه بیتوجهی به هر یك از این سه بُعد میتواند موجب نارضایتی شده، به بروز خشونت بینجامد. مدیریت راهبردی كشور بایستی در سیاستگذاریها و تصمیمگیریهای كلان كشور با ایجاد آمیزهای كارآمد از سه مؤلفه منافع ملی، مصالح شرعی و علایق و منافع فرد فردِ جامعه، باز شناسی چهارگانه زیر انجام دهد:
1ـ بازشناسی دینی و تبیین مصالح شرعی و دینی و التزام به آنها.
2ـ بازشناسی ملی و تبیین منافع عام و ملی و تعقیب آنها.
3ـ بازشناسی سیاسی در سطوح فردی و گروهی، دریافت مقتضیات انسان، به رسمیت شناختن حقوق شهروندی و فراهم آوردن بستر و زمینههای تحقق آنها.
4ـ بازشناسی حوزههای رقابت و تبیین مرزها و نمادین سیاسی كشور و طراحی ساز و كارهای اجرایی برای رعایت و التزام به آنها.
ب) همانگونه كه گفته شد یكی از مشكلات اساسی در فرایند رقابتهای سیاسی، جامعهناپذیری سیاسی و در نتیجه نداشتن فرهنگ رقابت است.
یكی از راه های اساسی رفع این معضل، تحول در نظام آموزشی كشور است به گونهای كه بتوان در تحقق فرآیند جامعهپذیری سیاسی كه رقابت پذیری سالم، تحملپذیری غیر و رقیب، حقوق شهروندی پرهیز از مطلقانگاری خود، برخی از شاخصهای آنست گام برداشت؛ همچنین در این فرایند باید رعایت قاعده بازی سیاسی، قانونهای موضوعه، میثاقهای ملی و همزیستی مسالمت آمیز در صدد برنامههای آموزشی قرار گیرد. رسانههای جمعی، مطبوعات، خانواده و دین از جمله مجاری عمده و اساسی فرهنگپذیری سیاسی بشمار میآید كه بایستی در برنامهریزی بصورت جدی مدنظر قرار گیرد.
ج) گسترش فرهنگ مشاركتی:
یكی دیگر از راهكارهایی كه تحلیلگران برای رهایی از بنبست خشونتهای رقابتی پیشنهاد میكنند آغاز تمرین رقابت در حوزههای كوچكتر و تعمیم آن در سطح اجتماعی ملی است. این گروه معتقدند قبل از آن كه حقوق سیاسی افراد جامعه به رسمیت شناخته شود و حتی پیش از آن كه توده مردم بتوانند فعالیت سیاسی بكنند ضروری است اعضای جناحها به فعالیت بازی سیاسی روی آورند و حقوق سیاسی اعضای جناحهای سیاسی را به رسمیت بشناسند. لازم است افراد در جامعه نخست فعالیتهای سیاسی خود را در یك حوزه كوچكتر به آزمون گذاشته تا پس از آن كه به شكل عرف و عادت درآمد و به تجربه در سطح رفتار فردی كشیده شد بتدریج و گام بگام به حوزههای بزرگتر جامعه انتقال داده شود تا از این طریق فرهنگ مشاركتی در جامعه رواج یافته و شهروندان بدان خو گیرند.
این شیوه ضمن آنكه قاعدههای بازی سیاسی را به افراد واكنشگران میشناساند، روحیه تعامل و همزیستی با رقبا را در آنها تقویت و جمعگرایی را در جامعه افزایش میدهد. تشكیل گروههای دوستی، تشكلهای عام المنفعه خیریهای و اتحادیههای صنفی از جمله گروههای كوچكی هستند كه میتوانند تمرین مشاركت و رقابت از طریق آنها آغاز شود.
د) یكی دیگر از راهبردهایی كه برای خروج از بحرانهای سیاسی ناشی از رقابتهای سیاسی پیشنهاد میشود تدوین چارچوب مناسب برای تحقق فراشدهای رقابتی است این چارچوب باید بگونهای باشد كه:
اولا: خطوط قرمز و مرزهای نمادین اجتماع ملی به گونهای شفاف تعریف و تعیین شده باشند تا حزبها به سادگی بتوانند این خطوط را تشخیص داده و از آنها پیروی نمایند.
ثانیاً: قاعدهها و چارچوب یاد شده از فراخی لازم برخوردار باشند، به نحوی كه افراد و گروهها به سادگی خودی و غیرخودی تلقی نشوند.
ثالثاً: در تنظیم قاعدهها و چارچوب یاد شده شرایط زمانی، مكانی، قومی، فرهنگی و دینی لحاظ گردد، به نحوی كه تمامی گروه های قومی، سیاسی و دینی كه كلیت و اصل نظام و بنیادهای سیاسی ـ دینی آن را پذیرفتهاند بتوانند در آن فعالیت و رقابت كنند.
رابعاً: این خطوط قرمز و مرزهای نمادین نباید به گونهای متعدد و متراكم ترسیم شوند كه با گسترش دامنة این خطوط، محدودیتها و ممنوعیتهای زیادی برای گروه ها، افراد و نخبگان ایجاد شود زیرا در حالت تراكم و تكثر خطوط قرمز و ممنوعه، حیطه فعالیت افراد و گروه ها تنگ و محدود شده و آنها در جریان فعالیتها به سادگی با این خطوط برخورد و آنرا نقض خواهند كرد. بنابراین در طراحی مرزهای نمادین و خطوط ممنوعه در نظام سیاسی بر دو اصل باید تاكید كرد.
1ـ محدود بودن این خطوط
2ـ تكیه بر برائت افراد و گروههای سیاسی
خامساً: ساز و كارهای تضمینی طراحی شود به گونهای كه سرپیچی و رعایت نكردن افراد و گروههای سیاسی از خطوط قرمز با هزینههای سنگین همراه باشد.
هـ) گفتمان رقابت در ایران باید به گونهای در برنامههای كلان كشور، طراحی و تنظیم گردد كه رقابتهای سیاسی از مرحله «محدودسازی» آغاز و پس از طی كردن مرحله «تثبیت» به مرحله «تكثر» ختم گردد. در مرحله محدودسازی؛ هدف، جلوگیری از بروز و ظهور حزبها و گروههایی است كه با كلیت نظام و بنیادهای دینی آن مخالف بوده، درصددند فضای رقابتی جامعه را آلوده، با فرصت طلبی، قدرت سیاسی را تصاحب كنند. در مرحله دوم؛ هدف، فراهمسازی شرایطی است كه حزبها و گروههای سیاسی و انقلابی و مورد تأیید، امكان حضور یافته و با ایجاد آگاهی سیاسی در اعضا و تودهها و نخبگان سیاسی بتوانند به تدریج وارد عرصه فعالیتهای سیاسی و رقابتهای صحیح گردند.
و در مرحله تكثر؛ به رقابت به عنوان عامل تثبیت سیاسی و افزایش وفاق، نگریسته شود. در این مرحله بایستی شرایط مناسب برای گسترش فعالیتهای حزبی و رقابتهای سیاسی فراهم گردد. حزبها و گروه های موجود مورد حمایت قرار گیرند و امكانات برای تأسیس نهادهای جدید و تازه فراهم شود. بدیهی است هدف از مرحله بسط و گسترش؛ رقابتهای سیاسی سالم است.
پیشینة تحقیق
در پژوهش حاضر مفروض گرفتن رقابت به عنوان یكی از مكانیزمهای مهم تكامل و پیشرفت جامعه سیاسی و كارآمد كردن نظام سیاسی با نگرش حفظ مصالح نظام در چارچوب امنیت و حفظ آن كه یكی از اساسیترین دغدغههای اندیشهگران ایرانی بوده و هست.
با توجه به قومیتهای مختلف و متعدد در حوزه سرزمینی ایران پرداختن به رقابتهای مثبت و تحولآور آن كه امنیت ایران به ثبات میرساند یكی از وظایف ملی و مهینی و تعهد اسلامی هر ایرانی است لذا بنظر میرسد در دهة قبل به صورت گسترده به این امور پرداخته نشده است و یا اگر هم كاری انجام شده محدود و در خود نظام جمهوری اسلامی در حال حاضر قابل بهرهمندی كافی نیست لذا پژوهش حاضر در عین حال كه یك مبحث از تاریخ رقابتهای ایران اسلامی را بررسی میكند و امیدوار هستیم با نگاه نقادانه و پژوهشگرانه بتوانیم نتایج علمی و مستدلی را ارائه نمائیم.
هدف پژوهش
این پژوهش بررسی علل رقابتهای مثبت و منفی و تأثیر آن بر امنیت ملی كشور ایران را دنبال میكند كه رشد و آگاهی سیاسی ملت ایران و مشاركت سیاسی آنان در عرصههای مختلف سیاسی بعد از انقلاب میباشد كه با بررسی جوانب، آن منافع این رقابت كه باعث تصمیمسازیهای آگاهانه و ایجاد اقتدار بینالمللی و پذیرش نظام بینالملل و ثبات سیاسی چند برابر میكند و باعث وفاق اجتماعی و تسریع در بدست آوردن هدفهای بزرگ و بلند را كه خواسته هر ملت در عرصههای اجتماعی ـ سیاسی ـ اقتصادی و … را بدنبال دارد خواهد شد.
سؤال اصلی
رقابتهای سیاسی چه تأثیری بر امنیت ملی دارد؟
سؤالات فرعی
1ـ شاخصهای وفاق در جمهوری اسلامی چیست؟
2ـ شاخصهای رقابت سیاسی در جمهوری اسلامی چیست؟
3ـ شاخصهای امنیت ملی در جمهوری اسلامی چیست؟
متغیر مستقل: رقابت سیاسی
متغیر وابسته: امنیت ملی
فصل اول : کلیات تحقیق
1-1-مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………… 3
1-2- بیان مسأله ………………………………………………………………………………………………………………………… 3
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق …………………………………………………………………………………………………. 4
1-5- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………… 5
1-4- سئوال های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….5
1-6- فرضیه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….. 6
1-7- متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….6
1-8- مدل تحلیلی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………7
1-9- قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….. 7
1-9-1- قلمروموضوعی……………………………………………………………………………………………………………….7
1-9-2 – قلمرو مكانی…………………………………………………………………………………………………………………7
1-9-3 – قلمرو زمانی…………………………………………………………………………………………………………………..7
1-10- تعریف مفهومی و عملیاتی واژگان کلیدی تحقیق ……………………………………………………………………8
فصل دوم : مبانی نظری
2-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………. 10
2-2- ملی گرایی مصرفی…………………………………………………………………………………………………………. 11
2-2- 1- مفهوم ملی گرایی (ناسیونالیسم)……………………………………………………………………………………….11
2-2- 2- سابقه ملی گرایی…………………………………………………………………………………………………………. 13
2-2- 3- ملی گرایی در ایران……………………………………………………………………………………………………… 14
2-2- 4- ملی گرایی اقتصادی…………………………………………………………………………………………………….. 16
2-2- 5- ارتباط بین ملی گرایی و بازاریابی: مفهوم ملی گرایی مصرفی…………………………………………………18
2-2- 6- اثرات كشور مبدأ (COO)………………………………………………………………………………………………21
2-2- 7- اثر كشور مبدأ در كشور های درحال توسعه……………………………………………………………………….23
2-2- 8- رابطه اثر كشور مبدأ و ملی گرایی مصرفی………………………………………………………………………… 24
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-2- 9- نام تجاری و تأثیر آن بر ملی گرایی مصرفی……………………………………………………………………….25
2-2- 10- سطح آسیب پذیری نام های تجاری خارجی از ملی گرایی مصرفی………………………………………27
2-2- 11- الگوی پردازش اطلاعات مصرف كنندگان ملی گرا………………………………………………………….31
2-2- 12- جهانی شدن و تاثیر آن بر ملی گرایی……………………………………………………………………………..33
2-2- 13- انگیزه های ملی گرایی مصرفی در عصر جهانی شدن…………………………………………………………36
2-2- 14- خصومت گرایی مصرفی………………………………………………………………………………………………37
2-3- عوامل تأثیر گذار بر ملی گرایی مصرفی…………………………………………………………………………………41
2-3-1- محیط اقتصادی……………………………………………………………………………………………………………..42
2-3-2- محیط سیاسی……………………………………………………………………………………………………………….43
2-3-3- متغیرهای جمعیت شناختی………………………………………………………………………………………………45
2-3-3- 1- سن………………………………………………………………………………………………………………………..46
2-3-3- 2-جنسیت……………………………………………………………………………………………………………………46
2-3-3- 3- سطح تحصیلات………………………………………………………………………………………………………47
2-3-3- 4- درآمد………………………………………………………………………………………………………………….. 47
2-3-3- 5- قومیت و نژاد…………………………………………………………………………………………………………. 47
2-3-3- 6- طبقه اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………48
2-3-4- عوامل اجتماعی – روانشناختی………………………………………………………………………………………. 49
2-3-4- 1- پذیرش فرهنگی………………………………………………………………………………………………………50
2-3-4-2-جهان گرایی(جهان اندیشی)………………………………………………………………………………………..51
2-3-4- 3- وطن پرستی…………………………………………………………………………………………………………….52
2-3-4- 4- تهدید اقتصادی ادارك شده……………………………………………………………………………………….53
2-3-4- 5- سنت گرایی (محافظه كاری )……………………………………………………………………………………..54
2-3-4- 6- جمع گرایی فردگرایی…………………………………………………………………………………………….. 55
2-3-4- 7- مادی گرایی…………………………………………………………………………………………………………….56
2-3-4-8- جزمیت اندیشی…………………………………………………………………………………………………………56
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-3-4- 9- تجمل گرایی مصرفی………………………………………………………………………………………………..57
2-3-4-10- ارزش ها………………………………………………………………………………………………………………..59
2-3-4-11- سبك زندگی………………………………………………………………………………………………………….60
2-4-پیامدهای ملی گرایی مصرفی……………………………………………………………………………………………….62
2-4- 1- پیامد های نهایی……………………………………………………………………………………………………………62
2- پیامد های میانجی………………………………………………………………………………………………………………….63
-5- عوامل تعدیل كننده شدت ملی گرایی مصرفی………………………………………………………………………….65
2-5- 1- ضرورت ادارك شده محصول………………………………………………………………………………………..66
2-5- 2- تشابه با كشور مبدأ محصول…………………………………………………………………………………………….66
2-5- 3- ویژگی های طبقه محصول………………………………………………………………………………………………68
2-6 – استراتژی های بازاریابی در ارتباط با ملی گرایی مصرفی…………………………………………………………..69
2-7- مقیاس اندازه گیری ملی گرایی مصرفی(CETSCALE )……………………………………………………………71
2-8- پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….75
فصل سوم : روش شناسی تحقیق
3-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………… 80
3-2- روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………. ………………80
3-3- جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………….80
3-4- نمونه آماری……………………………………………………………………………………………………………………..81
3-5 – متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….82
3-6- روش های جمع آوری داده ها………………………………………………………………………………………………..82
3-7- ابزار سنجش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………83
3- 8 – نحوه امتیاز بندی پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………84
3- 9 – روایی پرسشنامه………………………………………………………………………………………………………………85
3-10- تعیین پایایی پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………….85
3-11- روش تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………………..86
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………….. 89
4-2- آمار توصیفی …………………………………………………………………………………………………………………..90
4-2-1- جنسیت ………………………………………………………………………………………………………………………90
4-2-2- تحصیلات ………………………………………………………………………………………………………………….91
4-2-3- سن…………………………………………………………………………………………………………………………….92
4-2-4- وضعیت تأهل و تجرد……………………………………………………………………………………………………..93
4-2-5- درآمد ماهیانه………………………………………………………………………………………………………………..94
4-2-6- متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….95
4-3- نتایج حاصل از تحلیل استنباطی دادهها……………………………………………………………………………………95
4-3-1- آزمون کالموگروف-اسمیرنوف……………………………………………………………………………………….95
4-3-2- آزمون رگرسیون……………………………………………………………………………………………………………96
4-3-3- آزمون همیستگی فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………..102
4-3-2-1- فرضیه اول……………………………………………………………………………………………………………….102
4-3-2-2- فرضیه دوم…………………………………………………………………………………………………………….. 103
4-3-2-3- فرضیه سوم………………………………………………………………………………………………………………104
4-3-2-4- فرضیه چهارم……………………………………………………………………………………………………………105
4-3-2-5- فرضیه پنجم……………………………………………………………………………………………………………..106
4-3-2-6- فرضیه اصلی…………………………………………………………………………………………………………….107
4-4- سایر یافته های تحقیق………………………………………………………………………………………………………..109
4-4-1-آزمون T دو جامعه مستقل و U من- ویتنی……………………………………………………………………..109
4-4-2- آزمون فریدمن…………………………………………………………………………………………………………….119
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1- نتایج حاصل از یافته های تحقیق………………………………………………………………………………………….122
5-1-1- نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل توصیفی………………………………………………………………………….. 122
5-1-2- بحث دربارهی نتایج حاصل از آزمون کالموگروف-اسمیرنوف…………………………………………….123
5-1-3- بحث دربارهی نتایج حاصل از آزمون فرضیات تحقیق ……………………………………………………. 123
5-1-3-1- نتایج حاصل از فرضیه اول………………………………………………………………………………………… 123
5-1-3-2- نتایج حاصل از فرضیه دوم………………………………………………………………………………………… 124
5-1-3-3- نتایج حاصل از فرضیه سوم……………………………………………………………………………………….. 124
5-1-3-4- نتایج حاصل از فرضیه چهارم……………………………………………………………………………………..125
5-1-3-5- نتایج حاصل از فرضیه پنجم……………………………………………………………………………………….126
5-1-3-1- نتایج حاصل از فرضیه اصلی………………………………………………………………………………………127
5-1-4- نتایج آزمون رگرسیون ………………………………………………………………………………………………..128
5-1-4- بحث دربارهی نتایج حاصل از آزمون های T دو جامعه مستقل و Uمن- ویتنی………………………..129
5-1-5- بحث دربارهی نتایج حاصل از آزمون فریدمن………………………………………………………………… 130
5-2- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………130
5-2-1- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتایج به دست آمده از تحقیق…………………………………………………131
5-2-1-1- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتیجه فرضیه اول………………………………………………………………131
5-2-1-2- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتیجه فرضیه دوم…………………………………………………………….. 131
5-2-1-3- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتیجه فرضیه سوم……………………………………………………………..131
5-2-1-4- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتیجه فرضیه چهارم…………………………………………………………..131
5-2-1-5- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتیجه فرضیه پنجم…………………………………………………………….132
5-2-1-6- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتیجه فرضیه اصلی………………………………………………………….. 132
5-3- ارائه پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی……………………………………………………………………………………133
5-4- محدودیت های تحقیق…………………………………………………………………………………………………. ….133
منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………. .135
پیوست: پرسشنامه ها……………………………………………………………………………………………………………… …153
چکیده
تحقیق حاضر تحت عنوان شناسایی عوامل مؤثر بر ملی گرایی مصرفی از دیدگاه مصرف كنندگان خودرو در استان قم انجام گرفته است . هدف از انجام آن، شناسایی عوامل اجتماعی روانشناختی ملی گرایی مصرفی و مشخص کردن رابطه این عوامل با ملی گرایی مصرفی از دیدگاه مصرف كنندگان خودرو می باشد. به منظور سنجش ملی گرایی مصرفی ازمقیاس CETSCALE ( شیمپ و شارما،1987) و همچنین پرسشنامه حسین زاده سادیانی (1386) استفاده گردید.
روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی و از شاخه همبستگی است و به روش پیمایشی انجام شده است. از ابزار پرسشنامه دارای روایی و پایایی مناسب، برای گردآوری داده های مربوط به متغیرهای تحقیق استفاده شد. از روش نمونه گیری تصادفی ساده برای دسترسی به اعضای نمونه استفاده بعمل آمد.
بر اساس نتایج آزمون رگرسیون مؤلفه های « وطن پرستی»، « پذیرش فرهنگی »، « جهان گرایی »، « تجمل گرایی »و « تهدید ادراك شده اقتصادی » بر «ملی گرایی مصرفی » تاثیر دارند .
از آزمون همبستگی برای آزمون فرضیه های تحقیق بهره برداری شد، نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن حاکی از وجود همبستگی بین عوامل اجتماعی روانشناختی ملی گرایی مصرفی با ملی گرایی مصرفی بود. در سطح اطمینان 95 درصد، فرضیه اصلی و هر 5 فرضیه ، تأیید شدند. مؤلفه وطن پرستی، جهان گرایی و تهدید ادراك شده اقتصادی دارای همبستگی مثبت و مولفه پذیرش فرهنگی و تجمل گرایی دارای همبستگی منفی هستند.
واژگان کلیدی :
ملی گرایی مصرفی ، وطن پرستی، جهان گرایی ،تهدید ادراك شده اقتصادی ، پذیرش فرهنگی، تجمل گرایی ، مصرف كنندگان خودرو استان قم
1-1- مقدمه
از آنجایی كه مصرف كالاهای داخلی هر كشوری نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه صنایع داخلی آن كشور داشته و بر متغیرهای كلان اقتصادی نیز تأثیر گذار می باشد ، حمایت از تولید و مصرف كالاهای داخلی همواره در اولویت سیاست گذاری های اقتصادی و بازرگانی كشور قرار داشته است . در زمینه حمایت از مصرف كالاهای داخلی، اقداماتی نظیر تشویق هموطنان به مصرف كالای داخلی، اعمال تعرفه بر كالاهای وارداتی و ملزم نمودن سازمان های دولتی به تأمین مایحتاج خود از تولیدات داخلی در چند سال اخیر رواج یافته است.
1-2- بیان مسأله
یكی از مباحث مطرح در اقتصاد و بازرگانی « ملی گرایی » می باشد و به نظر می رسد كه مردم ایران از گرایشات ملی گرایانه و متعاقبا « ملی گرایی مصرفی » بالایی برخوردارند و این گرایشات ملی گرایانه می تواند به عنوان مزیت رقابتی برای محصولات داخلی در برابر محصولات خارجی بشمار آید.
اما علی رغم ترغیب به مصرف كالاهای داخلی و حمایت از تولیدات داخلی به طرق مختلف مانند محدود نمودن ورود كالاهای خارجی و طرح موضوعاتی مانند محصول ملی (بعنوان مثال خودرو ملی )، گرایش زیادی به كالاهای و خارجی حتی تأمین آنها بصورت قاچاق مشاهده می گردد. بنابراین آگاهی از میزان ملی گرایی مصرفی و سنجش آن بصورت علمی ضروری به نظر می رسد.
لذا در این تحقیق بررسی عوامل موثر بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان قمی بعنوان یکی از شهرهای ایران و تعیین متغیرهای تاثیر گذار بر این گرایش و نیز تأثیر این گرایش بر ارزیابی محصولات داخلی و خارجی می باشیم تا با آگاهی از میزان تمایل مصرف كنندگان به چشم پوشی از مطلوبیت مصرف كالاهای خارجی به خاطر گرایشات ملی گرایانه ، دولت در برنامه ریزی های خود جهت حمایت از تولیدات داخل ، مبارزه با كالاهای قاچاق ، نظارت بر واردات و حتی در صورت تحریم تجاری ایران از جانب سایر كشورها، تاثیر این عامل را مد نظر داشته باشد و تولید كنندگان ایرانی نیز از میزان حمایت مصرف كنندگان ایرانی از كالاهای داخلی و بعبارت دیگر مزیت داخلی بودن محصولات تولیدی خود نسبت به محصولات رقبای خارجی خود آگاهی داشته و در برنامه ریزی های خود لحاظ نمایند.
این تحقیق در نظر دارد میزان ملی گرایی مصرفی در میان مصرف كنندگان استان قم را اندازه گیری نموده و تأثیر متغیر های اجتماعی روانشناختی بر ملی گرایی مصرفی و درنهایت تأثیر ملی گرا یی مصرفی بر ارزیابی كالاهای داخلی و خارجی در طبقات مختلف كالایی را مورد بررسی قرار دهد.
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق
رشد و توسعه اقتصادی هر كشوری منوط به افزایش تولید و آن نیز به نوبه خود به زنجیره مصرف مربوط است . بر این اساس بازار مصرف هر كشوری می تواند نقش موثری در ارتقای تولید آن كشور ایفا نماید . بدین منظور آگاهی از میزان تمایل به مصرف كالاهای داخلی و شناسایی عوامل افزاینده و یا كاهنده این تمایل می تواند برای بنگاه های داخلی در رقابت با شركتهای بین المللی بسیار موثر باشد تا بتوانند از این تمایل به عنوان مزیتی رقابتی در بازار كشور ایران به نفع خود استفاده نمایند.
با مطرح شدن عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی و آزاد سازی واردات كالاهای خارجی، شركتهای ایرانی می توانند با آگاهی از میزان ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان ایرانی ، به تولید كالاهایی كه ملی گرایی مصرفی بیشتری نسبت به آنها وج ود دارد ، اقدام نموده و خود را برای رقابت تنگاتنگ با كالاهای خارجی در حوزه هایی كه گرایش ملی گرایانه كمتری وجود دارد، آماده نمایند.
با مشخص شدن میزان ملی گرایی مصرفی و میزان تمایل و یا عدم تمایل به محصولاتی كه با نام ملی عرضه می شوند، دولت در سیاستگذاری های خود در زمینه حمایت و یا عدم حمایت از این محصولات بهتر می تواند تصمیم گیری نماید.
با تحریم تجاری ایران در محافل سیاسی و اقتصادی و نیز در هنگام تحریم مصرف كالاهای خارجی و یا تعلیق روابط تجاری با برخی از كشورها كه هرازگاهی بدنبال بروز تنش های سیاسی و یا مذهبی از طرف ایران اعمال می گردد ، آگاهی از میزان تمایل و رضایت مصرف كنندگان از این تحریم ها و چشم پوشی آنها از مطلوبیت كالاهای خارجی و اعمال آنها در تصمیم گیری های سیاسی ضروری به نظر می رسد.
طبق بیانات مقام معظم رهبری که سال گذشته را به نام سال تولید ملی ، حمایت از کار و سرمایه ایرانی بیان نمودند ، با بهره گرفتن از تمایلات ملی گرایانه مصرفی و افزایش آنها می توان از این عامل در جهت كاهش قاچاق كالا به كشور استفاده نمود.
1-4- اهداف تحقیق
هدف اصلی
شناسایی رابطه بین عوامل اجتماعی روانشناختی و ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم
اهداف فرعی
شناسایی تاثیر وطن پرستی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم
شناسایی تاثیر پذیرش فرهنگی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم
شناسایی تاثیر جهان گرایی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم
شناسایی تاثیر تجمل گرایی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم
شناسایی تاثیرتهدید ادراك شده اقتصادی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم
1-5- سئوال های تحقیق
سئوال اصلی تحقیق
عوامل اجتماعی روانشناختی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم موثر است؟
سئوال های فرعی تحقیق
وطن پرستی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم موثر است؟
پذیرش فرهنگی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم موثر است؟
جهان گرایی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم موثر است؟
تجمل گرایی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم موثر است؟
تهدید ادراك شده اقتصادی و ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم موثر است؟
1-6- فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی تحقیق
عوامل اجتماعی روانشناختی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم موثر است.
فرضیه های فرعی تحقیق
وطن پرستی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم موثر است.
پذیرش فرهنگی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم موثر است.
جهان گرایی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم موثر است.
تجمل گرایی بر ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم موثر است.
تهدید ادراك شده اقتصادی و ملی گرایی مصرفی مصرف كنندگان خودرو در استان قم موثر است.
1-7- متغیرهای تحقیق
متغیرهای تحقیق عبارتند از:
متغیر مورد بررسی
مولفه ی مورد بررسی
متغیر مستقل
(عوامل اجتماعی روانشناختی)
وطن پرستی
پذیرش فرهنگی
جهان گرایی
تجمل گرایی
تهدید ادراك شده اقتصادی
متغیروابسته
(ملی گرایی مصرفی)
ملی گرایی مصرفی
جدول1-1: متغیرهای تحقیق
1-8- مدل تحلیلی تحقیق
شکل 1-1: مدل تحلیلی تحقیق
1-9- قلمرو تحقیق
1-9-1 – قلمرو موضوعی
آنچه که در این تحقیق به عنوان محور اصلی مطرح است، شناسایی عوامل اجتماعی روانشناختی مؤثر بر ملی گرایی مصرفی از دیدگاه مصرف كنندگان است . بر این اساس ، مباحث مربوط به ملی گرایی مصرفی و عوامل اجتماعی روانشناختی موثر آن شامل وطن پرستی ، پذیرش فرهنگی ، جهان گرایی ،تجمل گرایی ،تهدید ادراك شده اقتصادی، قلمرو موضوعی این تحقیق را تشکیل می دهند.
1-9-2 – قلمرو مكانی
قلمرو مکانی این تحقیق، مصرف کنندگان خودرو در استان قم می باشد.
1-9-3 -قلمرو زمانی
قلمرو زمانی بین بهمن1391 تا شهریور 1392 می باشد.
1-10- تعریف واژگان کلیدی تحقیق
ملی گرایی مصرفی : میزان اعتفاد مصرف كنندگان یك كشور به مصرف كالاهای ساخت آن كشور و ترجیح كالاهای داخلی بر كالاهای تولید شده توسط سایر كشورها می باشد.
پذیرش فرهنگی : به آگاهی، درك و علاقه برای پذیرش سایر فرهنگ ها اشاره دارد و به میزان باز بودن فرهنگ ، تمایل به تعامل با مردم سایر كشورها و فرهنگ ها، آشنایی با آداب و رسوم آنها و نیز تجربه نمودن غذا، لباس و كالاهای ساخت آنها بستگی دارد.
تهدید اقتصادی ادارك شده : تهدید اقتصادی بر تهدید ادرك شده ای كه كارگران صنایع داخلی در معرض آن هستند، دلالت دارد . این تهدید شامل نگرانی كاهش درآمد، از دست دادن شغل خود و یا نزدیكان و سایر هموطنان در اثر واردات و خرید محصولات خارجی می باشد.
تجمل گرایی مصرفی : به تمایل مصرف كنندگان جهت ابراز توانایی خود در خرید كالاهای لوكس و گران قیمت اشاره دارد تا بدین وسیله دیگران را با توانایشان برای پرداخت قیمت های بالا بخصوص برای محصولات پرستیژی تحت تاثیر قرار بدهند.
جهانگرایی( جهان اندیشی ): برخورداری از نگرش جهانی به مسایل انسانی ، اهمیت دادن به كل جامعه بشری بجای تأكید بر ملیتی خاص ، علاقه به تفاهم جهانی و همدلی با سایر جوامع می باشد.
فصل دوم
مبانی نظری
2-1- مقدمه
با شروع هزارة سوم، جهان در حال مشاهدة اوج گیری دو جریان متضاد می باشد : ملی گرایی و جهانی شدن (اكونومسیت، 1999 ). در حالیكه در عصر شدت گرفتن هوشیاری جهانی، لزومی به صحبت دربارة ملی گرایی احساس نمی شود، اما ملی گرایی در كشورهای مختلفی در حال افزایش است و بصورت یكی از چالش هایی تبدیل شده است كه جهانی شدن با آن مواجه است (اسمیت، 1992 ). در تلاش جهت برطرف نمودن تناقض تجدید حیات ملی گرایی در عصر جهانی شدن اقتصاد، اسمیت ( 1995) بیان می نماید، دولت های ملی[1] به عنوان موضوع مورد علاقه در جهان مدرن باقی مانده اند. زیرا یك حافظة ملی محور اصلی هویت است . در واقع نیاز به هویت مستقل است كه سبب بروز
سایت مرجع دانلود پایان نامه های فارسی
تربیت بدنی
جغرافیا
حقوق
رشته مدیریت
روانشناسی و علوم تربیتی
زیست شناسی
شیمی
صنایع غذایی
علوم اجتماعی – جامعه شناسی
علوم ارتباطات
عمران
مدیریت آموزشی و برنامه ریزی درسی
معماری و شهرسازی
مهندسی برق
مهندسی شیمی
مهندسی صنایع
مهندسی کامپیوتر
خانه
برای پیدا کردن پایان نامه مورد نظرتان عبارت مورد نظر خودتان را در کادر زیر جستجو کنید:
جستجو در سایت :
سرکار خانم دکتر نازنین ملکیان
شهریور 1392
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه ، اهداف ، روش های اجرا و نتایج بدست آمده ) :
امروزه در هیچ جای جهان جامعه ای را نمی یابیم که مصون از انواع آسیبهای اجتماعی باشد .اعتیاد وسوءاستفاده افراد از موادمخدر از جمله مسائل اجتماعی است كه بشریت را در معرض خطر جدی قرار داده و غالب كشورهای جهان به نحوی از انحاء با این معضل اجتماعی مواجه هستند . تلویزیون به عنوان یک رسانه جمعی قوی می تواند هم در بازنمایی این گروه و هم در نشان دادن مسائل و مشکلات آنها فعالیت داشته باشد در مطالعه حاضر اولین سئوالی که مطرح می شود این است که تلویزیون در برنامه های خود ،خصوصاً در سریالهای تلویزیونی که پربیننده ترین برنامه های این رسانه جمعی است ، چقدر توانسته وضع موجود معتادان را به بینندگان نشان دهد و تا چه میزان پیامدهای اعتیاد و مسائل معتادان را با محتوایی مناسب به تصویر بکشد؟ مطالعه محتوای سریالهای پخش شده از سیمای مرکز هرمزگان در رابطه با معتادان که درسالهای 90 – 88 پخش شده است می تواند از جهات گوناگون از جمله : جامعه پذیر کردن ، الگو دهی ،تغییر نگرش ، جهت دهی به اندیشه ها ، آگاهی دهی به مخاطبین و دادن اطلاعات به تولید کنندگان برنامه هایی در این رابطه نیز حائز اهمیت باشد . دراین پژوهش هدف ، شناخت میزان به تصویر کشیده شدن گروه معتاد در سریالهای مورد بررسی برحسب جنس ، سن، شغل ، تحصیلات ، وضع تأهل ، درآمد و مقولاتی چون برخورد افراد جامعه و همچنین خانواده با فرد معتاد است . جامعه آماری در این پژوهش شامل كلیه سریالهایی است که توسط شبكه استانی مرکز هرمزگان در سالهای 1388 و 1390پخش شده و به اعتیاد پرداخته اند . نمونه مورد مطالعه دربرگیرنده هشت سریال است که به طور تصادفی انتخاب شده اند . سریالهایی که بیش از 17 قسمت داشته اند به طور تصادفی 13 قسمت آنها انتخاب شده و در کل 67 قسمت مشتمل بر 2680 دقیقه مورد تحلیل محتوا قرار گرفته است . روش تحقیق در این پژوهش مطالعه اسنادی و تحلیل محتوا و منبع مورد مطالعه سریالهاست. در این پژوهش نخست متغیرها مشخص شده ، سپس شاخصها ی هر متغیر شناسایی ، كدگذاری و شمارش می شوند .
یافته های این تحقیق شامل دو بخش است که بخش اول ، بررسی نتایج مطالعات میدانی در رابطه با معتادان و بخش دوم ، تحلیل محتوای سریالهای نشان داده شده در این رابطه در سالهای 90–88 می باشد . نتایج مطالعه نشان داد که : سریال « پرواز در حباب » بیشترین صحنه ها را در رابطه با اعتیاد ، مسائل و مشکلات آن مطرح کرده است . در کلیه سریالها تنها مردان معتاد به تصویر کشیده شده اند در حالی که مطالعات میدانی مورد بررسی نشان داده است که زنان معتاد مسائل و مشکلات خاص خود را دارند که باید به طور خاص به آنها پرداخته شود . هم در مطالعات میدانی و هم در سریالها ، جوانان معتاد بیشترین میزان را داشته اند . بیکاری و تجرد مهمترین ویژگی معتادان است .
کلید واژگان : اعتیاد . پیامدهای اعتیاد . وضعیت اجتماعی .وضعیت اقتصادی .وضعیت جمعیت شناختی . تلویزیون
فهرست مقالات مستخرج از پایان نامه
تحلیل محتوای وضعیت جامعه شناختی معتادین در سریال های پخش شده از استان هرمزگان
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : کلیات
1-1 پیشگفتار …………………………………………………………………………………………………………………………………. 2
1-2 بیان مساله ……………………………………………………………………………………………………………………………..2
1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….4
1-4 هدف های تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….5
1-5 سوال های تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………..6
1- 6 فرضیه ها ………………………………………………………………………………………………………………………………..6
فصل دوم : ادبیات تحقیق
2-1 مقدمه ( معضل اعتیاد – قدرت رسانه )…………………………………………………………………………………9
2- 2 مبانی و چهار چوب نظری تحقیق ………….. …………………………………………………………………………13
2- 3 پیشینه مطالعاتی تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 25
فصل سوم : روش شناسی تحقیق
3-1روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………..38
3- 2 جامعه آماری و نمونه مورد مطالعه………………………………………………………………………………………..38
3-3 جمع آوری داده ها ………………………………………………………………………………………………………………..39
3-4 تعریف نظری مفاهیم اصلی ……………………………………………………………………………………………….. 39
3-5 تعریف عملیاتی مفاهیم ………………………………………………………………………………………………………. 39
3-6 واحد تحلیل ………………………………………………………………………………………………………………………….40
3-7 واحد ثبت و واحد شمارش ………………………………………………………………………………………………….40
3-8 اعتبار و روایی داده ها ………………………………………………………………………………………………………….41
3-9 تحلیل داده ها ……………………………………………………………………………………………………………………..41
فصل چهارم : یافته های مربوط به تحلیل محتوای سریال ها
مقدمه
4-1 صحنه های مربوط به اعتیاد در سریال ها …………………………………………………………………………44
4-2 جنس شخصیتهای معتاد …………………………………………………………………………………………………45
4-3 سن شخصیتهای معتاد …………………………………………………………………………………………………….46
4-4 شغل شخصیتهای معتاد ………………………………………………………………………………………………….47
4-5 وضع تأهل شخصیتهای معتاد ……………………………………………………………………………………………48
4-6 تحصیلات شخصیتهای معتاد ………………………………………………………………………………………………49
4-7 سن بر اساس صحنه ها ……………………………………………………………………………………………………..50
4-8 شغل بر اساس صحنه ها ……………………………………………………………………………………………………51
4-9 وضعیت تأهل بر اساس صحنه ها ………………………………………………………………………………………52
4-10 تحصیلات بر اساس صحنه ها …………………………………………………………………………………………..53
4-11 درآمد بر اساس صحنه ها ………………………………………………………………………………………………..53
4-12 پایگاه طبقاتی بر اساس صحنه ها ……………………………………………………………………………………54
4-13 منطقه محل سکونت بر اساس صحنه ها …………………………………………………………………………55
4-14 خاستگاه جغرافیایی بر اساس صحنه ها …………………………………………………………………………..56
4-15 دوستان بر اساس صحنه ها ……………………………………………………………………………………………..57
4-16 ثبات خانوادگی بر اساس صحنه ها ………………………………………………………………………………….58
4-17 انگیزه اعتیاد بر اساس صحنه ها ……………………………………………………………………………………..59
4-18 پیامد اعتیاد بر اساس صحنه ها ………………………………………………………………………………………60
4-19 نوع برخورد خانواده با معتاد بر اساس صحنه ها ……………………………………………………………….61
4-20 برخورد جامعه با معتاد بر اساس صحنه ها ………………………………………………………………………62
4-21 نگرش فرد معتاد نسبت به اعتیاد بر اساس صحنه ها ……………………………………………………..63
4-22 نوع مواد مصرفی بر اساس صحنه ها …………………………………………………………………………………64
4-23 پیشنهادات ارائه شده برای ترک اعتیاد بر اساس صحنه ها ………………………………………………65
4-24 ویژگیهای افراد بعد از ترک بر اساس صحنه ها ……………………………………………………………….66
4-25 نگرش مردم نسبت به ترک اعتیاد بر اساس صحنه ها …………………………………………………….67
4-26 سریال و جنس……………………………………………………………………………………………………………………68
4-27 سریال و سن………………………………………………………………………………………………………………………..69
4-28 سریال و شغل ……………………………………………………………………………………………………………………70
4-29 سریال و تحصیلات…………………………………………………………………………………………………………….71
4-30 سریال و درآمد…………………………………………………………………………………………………………………..72
4-31 سریال و وضع تأهل…………………………………………………………………………………………………………..73
4-32 سریال و منطقه محل سکونت…………………………………………………………………………………………74
4-33 سریال و خاستگاه جغرافیایی……………………………………………………………………………………………75
4-34 سریال و انگیزه اعتیاد……………………………………………………………………………………………………..76
4-35 سریال و برخورد خانواده…………………………………………………………………………………………………77
4-36 سریال و برخورد جامعه…………………………………………………………………………………………………..78
4-37 سریال و نگرش نسبت به اعتیاد………………………………………………………………………………………79
4 -38 سریال و نوع مواد………………………………………………………………………………………………………….80
4-39 سریال و نگرش مردم نسبت به ترک اعتیاد…………………………………………………………………..81
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1 مقدمه …………………………………………………………………. ……………………………………………………….. 83
5-2 نتیجه گیری …………………………………………………………………………. …………………………………… 83
5-3 پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………….. 88
5-4 فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………….90
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره(4- 1) : توزیع فراوانی صحنه های مربوط به اعتیاد در سریال ها ………………………….44
جدول شماره(4- 2) : توزیع فراوانی داده های مربوط به جنس شخصیتهای معتاد ……………………..45
جدول شماره(4- 3) : توزیع فراوانی داده های مربوط به سن شخصیتهای معتاد …………………………46
جدول شماره(4= 4) : توزیع فراوانی داده های مربوط به شغل شخصیتهای معتاد ……………………….47
جدول شماره(4- 5) : توزیع فراوانی داده های مربوط به وضع تأهل شخصیتهای معتاد ………………48
جدول شماره(4- 6) : توزیع فراوانی داده های مربوط به تحصیلات شخصیتهای معتاد…………………49
جدول شماره(4- 7) : توزیع فراوانی داده بر حسب سن ……………………………………………………………….50
جدول شماره(4- 8) : توزیع فراوانی داده بر حسب شغل………………………………………………………………..51
جدول شماره(4- 9) : توزیع فراوانی داده بر حسب وضعیت تأهل…………………………………………………52
جدول شماره(4- 10) : توزیع فراوانی داده بر حسب تحصیلات……………………………………………………53
جدول شماره(4- 11) : توزیع فراوانی داده بر حسب پایگاه طبقاتی………………………………………………54
جدول شماره(4- 12) : توزیع فراوانی داده بر حسب منطقه محل سکونت……………………………………55
جدول شماره(4- 13) : توزیع فراوانی داده بر حسب خاستگاه جغرافیایی……………………………………..56
جدول شماره(4- 14) : توزیع فراوانی داده بر حسب دوستان………………………………………………………..57
جدول شماره(4- 15) : توزیع فراوانی داده بر حسب ثبات خانوادگی……………………………………………..58
جدول شماره(4- 16) : توزیع فراوانی داده بر حسب انگیزه اعتیاد………………………………………………..59
جدول شماره(4- 17) : توزیع فراوانی داده بر حسب پیامد اعتیاد……………………………………………….60
جدول شماره(4- 18) : توزیع فراوانی داده بر حسب نوع برخورد خانواده با معتاد………………………..61
جدول شماره(4- 19) : توزیع فراوانی داده بر حسب برخورد جامعه با معتاد……………………………….62
جدول شماره(4- 20) : توزیع فراوانی داده بر حسب نگرش فرد معتاد نسبت به اعتیاد……………..63
جدول شماره(4- 21) : توزیع فراوانی داده بر حسب نوع مواد مصرفی……………………………………………64
جدول شماره(4- 22) : توزیع فراوانی داده بر حسب پیشنهادات ارائه شده برای ترک اعتیاد……….65
جدول شماره(4- 23) : توزیع فراوانی داده بر حسب ویژگیهای بعد از ترک……………………………………66
جدول شماره(4- 24) : توزیع فراوانی داده بر حسب نگرش مردم نسبت به ترک اعتیاد………………..67
جدول شماره(4- 25) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و جنس…………………………………………68
جدول شماره(4- 26) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و سن……………………………………………..69
جدول شماره(4- 27) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و شغل …………………………………………70
جدول شماره(4- 28) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و تحصیلات…………………………………71
جدول شماره(4- 29) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و درآمد………………………………………..72
جدول شماره(4- 30) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و وضع تأهل…………………………………73
جدول شماره(4- 31) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و منطقه محل سکونت…………………74
جدول شماره(4- 32) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و خاستگاه جغرافیایی…………………75
جدول شماره(4- 33) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و انگیزه اعتیاد……………………………..76
جدول شماره(4- 34) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و برخورد خانواده……………………….77
جدول شماره(4- 35) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و برخورد جامعه…………………………78
جدول شماره(4- 36) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و نگرش نسبت به اعتیاد……………79
جدول شماره(4- 37) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و نوع مواد………………………………….80
جدول شماره(4- 38) : توزیع فراوانی داده ها بر حسب سریال و نگرش مردم به ترک اعتیاد……81
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار شماره(4- 1) ……………………………………………………………………………………………………………………..44
نمودارشماره(4- 2) ………………………………………………………………………………………………………………………45
نمودار شماره(4- 3) ……………………………………………………………………………………………………………………..46
نمودارشماره(4- 4) ………………………………………………………………………………………………………………………47
نمودار شماره(4- 5) ……………………………………………………………………………………………………………………..48
نمودارشماره(4- 6) ………………………………………………………………………………………………………………………49
نمودار شماره(4- 7) …………………………………………………………………………………………………………………….50
نمودارشماره(4- 8) ……………………………………………………………………………………………………………………..51
نمودار شماره(4- 9) …………………………………………………………………………………………………………………….52
نمودار شماره(4- 10) ………………………………………………………………………………………………………………….53
نمودار شماره(4- 11) ………………………………………………………………………………………………………………….54
نمودار شماره(4- 12) …………………………………………………………………………………………………………………..55
نمودار شماره(4- 13) …………………………………………………………………………………………………………………..56
نمودار شماره(4- 14) …………………………………………………………………………………………………………………..57
نمودار شماره(4- 15) …………………………………………………………………………………………………………………..58
نمودار شماره( 4-16) …………………………………………………………………………………………………………………..59
نمودار شماره(4- 17) …………………………………………………………………………………………………………………..61