پایان نامه قانون حمایت خانواده-:انواع صلاحیت
در قلمرو دادرسی های مدنی قانونگذار دو نوع صلاحیت در نظر گرفته است؛ که یکی صلاحیت ذاتی و دیگری صلاحیت محلیِ محاکم است.
1 -صلاحیت ذاتی
برای تشخیص صلاحیت ذاتی محاکم در مراجع قضاوتی می بایست صنف، نوع و درجه آنان مشخص گردد. مقصود از صنف مرجع در سازمان قضاوتی؛ این است که مرجع رسیدگی کننده جزو مراجع قضایی است یا مراجع اداری. خود هر یک از صنف ها به دو نوع عمومی و اختصاصی تقسیم می شوند. مقصود از نوع در سازمان قضاوتی؛ مشخص نمودن این مورد است که مرجع رسیدگی کننده، جزو مراجع عمومی است یا مراجع اختصاصی. مراجع عمومی؛ مراجعی هستند که صلاحیت رسیدگی به تمامی دعاوی را دارند، مگر آن چه را که قانون از صلاحیت آنان خارج کرده است و مراجع اختصاصی؛ مراجعی هستند که صلاحیت رسیدگی به هیچ دعوایی را ندارند، مگر آن چه که قانون در صلاحیت آنان قرار داده است. مقصود از درجه در سازمان قضاوتی به سلسله مراتب قضایی که دادگاه در هر صنف دارا می باشد، گویند که در حال حاضر مقصود از آن در سلسله مراتب سازمان قضاوتی، طبقه بندی دادگاه ها به بدوی و تجدید نظر می باشد.( سریر، ، 1386 ،
| zusa.ir |
ص 15)
مقررات مربوط به صلاحیت ذاتی، جزو قواعد آمره می باشند؛ بدین معنا که امکان تراضی برخلاف آن وجود ندارد و اگر توافقی در این باره شود، باطل و بلا اثر است[1]. برای مثال دعوای مطالبه مهریه در صلاحیت ذاتی دادگاه خانواده است، لذا زوجین نمی توانند توافق کنند که دادگاه تجدید نظر و یا دادگاه نظامی برای رسیدگی به دعاوی آنان صالح باشد.
2 صلاحیت محلی(نسبی)
پس از تعیین صلاحیت ذاتی از حیث صنف، نوع و درجه باید مشخص گردد که از بین تمام مراجع همان صنف، نوع و درجه، دادگاه کدام محل، صلاحیت رسیدگی به دعوا را دارد. به عبارت دیگر پس از احراز صلاحیت ذاتی باید مشخص گردد که از بین چند دادگاه هم عرض، کدام یک از دادگاه ها، صلاحیت رسیدگی به دعوا را دارد.( همان، ص 17)
