وبلاگ

 است[4] حقا که نعمت مسکن از مهم ترین نعمت هایی است که تا آن نباشد، بقیه گوارا نخواهد بود.[5]

برخورداری از مسکن و سرپناه ، آن قدر اهمیت دارد که اگر صاحب خانه،ورشکست شود، اسلام، خانه را از مستثنیات دیون دانسته و طلبکار، حق مصادره و مطالبه ی آن را ندارد . چنان که در روایت معتبره ی حلبی از امام صادق (ع) آمده است :« لَا تُبَاعُ الدَّارُ وَ لَا الْجَارِیَهُ فِی الدَّیْنِ وَ ذَلِکَ لِأَنَّهُ لَا بُدَّ لِلرَّجُلِ مِنْ ظِلٍّ یَسْکُنُهُ وَ خَادِمٍ یَخْدُمُه[6]؛ خانه و خدمتکار ، در ارتباط با بدهکاری فروخته نمی شود و این بدان جهت است که انسان به سایه ای که در آن سکنی گزیند و خدمتکاری که به او خدمت نماید، احتیاج دارد . »

تاکید به داشتن خانه بزرگ و وسیع ، علل زیادی ممکن است داشته باشد،یکی از آن شاید این باشد که که کسی که خانه مناسب ندارد، هیچگاه نمی تواند میهمان داری و پذیرایی از برادران دینی داشته باشد و یا به گونه آبرومندانه نمی تواند انجام دهد؛ و به خصوص راز این تربیت دینی هنگام کثرت فرزندان و رسیدن آن ها به حد بلوغ و یا در شرف بلوغ قابل دقت و تامل است . در این زمینه روایات زیادی وارد شده است که به دلیل رعایت اختصار از بیان همه ی آن ها خودداری می شود.

است[4] حقا که نعمت مسکن از مهم ترین نعمت هایی است که تا آن نباشد، بقیه گوارا نخواهد بود.[5] برخورداری از مسکن و سرپناه ، آن قدر اهمیت دارد که اگر صاحب خانه،ورشکست شود، اسلام، خانه را از مستثنیات دیون دانسته و طلبکار، حق مصادره و مطالبه ی آن را ندارد . چنان که در روایت معتبره ی حلبی از امام صادق (ع) آمده است :« لَا تُبَاعُ الدَّارُ وَ لَا الْجَارِیَهُ فِی الدَّیْنِ وَ ذَلِکَ لِأَنَّهُ لَا بُدَّ لِلرَّجُلِ مِنْ ظِلٍّ یَسْکُنُهُ وَ خَادِمٍ یَخْدُمُه[6]؛ خانه و خدمتکار ، در ارتباط با بدهکاری فروخته نمی شود و این بدان جهت است که انسان به سایه ای که در آن سکنی گزیند و خدمتکاری که به او خدمت نماید، احتیاج دارد . » تاکید به داشتن خانه بزرگ و وسیع ، علل زیادی ممکن است داشته باشد،یکی از آن شاید این باشد که که کسی که خانه مناسب ندارد، هیچگاه نمی تواند میهمان داری و پذیرایی از برادران دینی داشته باشد و یا به گونه آبرومندانه نمی تواند انجام دهد؛ و به خصوص راز این تربیت دینی هنگام کثرت فرزندان و رسیدن آن ها به حد بلوغ و یا در شرف بلوغ قابل دقت و تامل است . در این زمینه روایات زیادی وارد شده است که به دلیل رعایت اختصار از بیان همه ی آن ها خودداری می شود. دسته دیگری از روایات که در این مورد وارد شده ، از هرگونه افراط و زیاده روی در مورد خانه و منزل نهی نموده است و از ساختن بناء و ساختمان بیش از حد لازم و با انگیزه های غیر دینی و عقلی بر حذر می دارد. از دیدگاه قرآن و روایت، احداث بناهایی که ثمره چندانی ندارد، کاری عبث و بیهوده معرفی شده است. در حدیثی آمده است که روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله از گذرگاهی می گذشت، چشمش به ساختمانی افتاد که یکی از انصار ساخته بود. هنگامی که صاحب آن بنا نزد حضرت آمد و سلام کرد، ایشان صورت را از او برگردانید. پس از آنکه وی علت بی اعتنایی حضرت را دریافت، برگشت و بنا را با خاک یکسان کرد. در پی این جریان رسول خدا (ص) فرمود: اِنَّ لِکُلِّ بَناءٍ یبْنی وَبالٌ عَلی صاحِبِه یومَ القیامَهِ اِلا ما لابُدَّ مِنْهُ.[7]بی تردید، هر بنایی که ساخته شود، روز قیامت باری بر دوش صاحبش خواهد بود؛ مگر آنچه گریزی از آن نیست (مورد نیاز وی است . هم چنین، از امام صادق (ع) نقل است: کُلُّ بَناءٍ لَیسَ بِکَفافٍ فَهُوَ وَبالٌ عَلی صاحِبِه یوم َالقیامَه [8]ِ؛ هر ساختمانی که بیشتر از حد کافی باشد، روز قیامت وبال صاحبش خواهد بود.

دسته دیگری از روایات که در این مورد وارد شده ، از هرگونه افراط و زیاده روی در مورد خانه و منزل نهی نموده است و از ساختن بناء و ساختمان بیش از حد لازم و با انگیزه های غیر دینی و عقلی بر حذر می دارد.

از دیدگاه قرآن و روایت، احداث بناهایی که ثمره چندانی ندارد، کاری عبث و بیهوده معرفی شده است. در حدیثی آمده است که روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله از گذرگاهی می گذشت، چشمش به ساختمانی افتاد که یکی از انصار ساخته بود. هنگامی که صاحب آن بنا نزد حضرت آمد و سلام کرد، ایشان صورت را از او برگردانید. پس از آنکه وی علت بی اعتنایی حضرت را دریافت، برگشت و بنا را با خاک یکسان کرد. در پی این جریان رسول خدا (ص) فرمود: اِنَّ لِکُلِّ بَناءٍ یبْنی وَبالٌ عَلی صاحِبِه یومَ القیامَهِ اِلا ما لابُدَّ مِنْهُ.[7]بی تردید، هر بنایی که ساخته شود، روز قیامت باری بر دوش صاحبش خواهد بود؛ مگر آنچه گریزی از آن نیست (مورد نیاز وی است .

هم چنین، از امام صادق (ع) نقل است: کُلُّ بَناءٍ لَیسَ بِکَفافٍ فَهُوَ وَبالٌ عَلی صاحِبِه یوم َالقیامَه [8]ِ؛ هر ساختمانی که بیشتر از حد کافی باشد، روز قیامت وبال صاحبش خواهد بود.

Error establishing a database connection

Error establishing a database connection

 واقع، می توان گفت که استنباط خلاف از سکوت خلاف حق سکوت متهم است. نمی توان به متهم گفت که حق سکوت دارد و هم در صورت سکوت، سکوت وی علیه او تفسیر خواهد شد .

الزام متهم به پاسخ دادن به پرسش ها و نقض حق سکوت وی این اثر را هم خواهد داشت که ممکن است متهم برای منحرف کردن ذهن پلیس یا مقام قضایی از حقیقت امر، مطالبی غیر واقعی و دروغین را بیان کند که با محترم شمردن سکوت وی این تالی فاسد هم منتفی خواهد شد.

نباید تصور کرد که با الزام متهم به پاسخگویی و د رواقع نادیده گرفتن حق سکوت وی می توان راه را برای فرار متهم از پی گرد و مجازات بست، بلکه تنها با انجام تحقیقات کامل و جمع آوری دقیق دلایل می توان چنین راه گریزی را بست. مقام قضایی یا پلیس باید بدون ارتکاء به اظهارات متهم در این فکر باشد که چگونه می تواند اتهام را اثبات کند. زیرا، بالاترین فرض آن است که متهم ارتکاب جرم اقرار می کند. در این حالت، بحث موضوعیت یا طریقت داشتن اقرار مطرح می شود و با توجه به اینکه دادرس کیفری باید سرانجام به اقناع وجدانی برسد و نمی تواند فقط بر اساس اقرار وی تصمیم بگیرد، اتکاء به اقرار اثر مهمی نخواهد داشت. افزون بر آن، اقرار تنها راه اثبات اتهام نیست و دادرس باید در پی دلایلی باشد که بتوان آنها واقع، می توان گفت که استنباط خلاف از سکوت خلاف حق سکوت متهم است. نمی توان به متهم گفت که حق سکوت دارد و هم در صورت سکوت، سکوت وی علیه او تفسیر خواهد شد . الزام متهم به پاسخ دادن به پرسش ها و نقض حق سکوت وی این اثر را هم خواهد داشت که ممکن است متهم برای منحرف کردن ذهن پلیس یا مقام قضایی از حقیقت امر، مطالبی غیر واقعی و دروغین را بیان کند که با محترم شمردن سکوت وی این تالی فاسد هم منتفی خواهد شد. نباید تصور کرد که با الزام متهم به پاسخگویی و د رواقع نادیده گرفتن حق سکوت وی می توان راه را برای فرار متهم از پی گرد و مجازات بست، بلکه تنها با انجام تحقیقات کامل و جمع آوری دقیق دلایل می توان چنین راه گریزی را بست. مقام قضایی یا پلیس باید بدون ارتکاء به اظهارات متهم در این فکر باشد که چگونه می تواند اتهام را اثبات کند. زیرا، بالاترین فرض آن است که متهم ارتکاب جرم اقرار می کند. در این حالت، بحث موضوعیت یا طریقت داشتن اقرار مطرح می شود و با توجه به اینکه دادرس کیفری باید سرانجام به اقناع وجدانی برسد و نمی تواند فقط بر اساس اقرار وی تصمیم بگیرد، اتکاء به اقرار اثر مهمی نخواهد داشت. افزون بر آن، اقرار تنها راه اثبات اتهام نیست و دادرس باید در پی دلایلی باشد که بتوان آنها را به طور عینی ارزیابی کرد (صادقی، 1381: 28). نمی توان گفت که متهم بی گناه چیزی برای پنهان کردن ندارد یا دلیلی برای ترس ندارد. زیرا، هر متهمی هر چند بی گناه ممکن است بخواهد چیزی را پنهان کند. برای مثال، ممکن است اطلاعاتی را که احتمالاً دیگران علیه وی مورد استفاده قرار می دهد، پنهان کند یا ترس آن را داشته باشد که در صورت بیان حقیقت، از طرف دیگران در معرض آسیب قرار گیرد یاحتی ممکن است از روی سادگی مطالبی را اظهار کند که نوعی اقرار به ارتکاب جرم انگاشته شود. بنابراین،­هر شخصی با ملاحظه­ی اوضاع و احوال مربوط به­خود تصمیم می­گیرد . متهم با سکوت خود همه ی تکلیف اثبات را بر عهده ی دادستان قرار می دهد. اساسا،ًتکلیف اثبات همه ی رکن های تشکیل دهنده ی جرم بر عهده ی دادستان است و متهم الزامی به اثبات چیزی ندارد. از این رو می توان گفت در مواردی که تکلیف اثبات وارونه می شود، حق سکوت متهم در معرض خطر قرار می گیرد. نمونه ی این موارد را می توان در فرض های قانونی مربوط به مفروض دانستن رکن مادی یا روانی از طرف قانون گذار مشاهده کرد. 1-8 تفسیر سکوت این تصور وجود دارد که افراد بی گناه توضیحات لازم را درباره ی کارهای خود ارائه خواهند داد و فقط مجرمان از سکوت به منزله ی سپر دفاعی استفاده می کنند. ولی، به نظر می رسکه این مساله را باید از بعد تضمین دادرسی عادلانه برای متهمان بررسی کرد. خودداری متهم از پاسخ دادن به پرسش ها را به دو گونه می توان علیه وی مورد استفاده قرار داد. نخست، خودداری متهم از سخن گفتن را با مجرمیت وی منطبق بدانیم. این استدلال را جرمی بنتام به شرح زیر بیان کرده است: بی گناه مدعی حق صحبت کردن می شود؛ زیرا، مجرم است که به امتیاز سکوت استناد می کند. به عبارت دیگر، سکوت متهم بیانگر مجرمیت وی است. زیرا، بی را به طور عینی ارزیابی کرد (صادقی، 1381: 28).

نمی توان گفت که متهم بی گناه چیزی برای پنهان کردن ندارد یا دلیلی برای ترس ندارد. زیرا، هر متهمی هر چند بی گناه ممکن است بخواهد چیزی را پنهان کند. برای مثال، ممکن است اطلاعاتی را که احتمالاً دیگران علیه وی مورد استفاده قرار می دهد، پنهان کند یا ترس آن را داشته باشد که در صورت بیان حقیقت، از طرف دیگران در معرض آسیب قرار گیرد یاحتی ممکن است از روی سادگی مطالبی را اظهار کند که نوعی اقرار به ارتکاب جرم انگاشته شود. بنابراین،­هر شخصی با ملاحظه­ی اوضاع و احوال مربوط به­خود تصمیم می­گیرد .

متهم با سکوت خود همه ی تکلیف اثبات را بر عهده ی دادستان قرار می دهد. اساسا،ًتکلیف اثبات همه ی رکن های تشکیل دهنده ی جرم بر عهده ی دادستان است و متهم الزامی به اثبات چیزی ندارد. از این رو می توان گفت در مواردی که تکلیف اثبات وارونه می شود، حق سکوت متهم در معرض خطر قرار می گیرد. نمونه ی این موارد را می توان در فرض های قانونی مربوط به مفروض دانستن رکن مادی یا روانی از طرف قانون گذار مشاهده کرد.

 

 

1-8 تفسیر سکوت

این تصور وجود دارد که افراد بی گناه توضیحات لازم را درباره ی کارهای خود ارائه خواهند داد و فقط مجرمان از سکوت به منزله ی سپر دفاعی استفاده می کنند. ولی، به نظر می رسکه این مساله را باید از بعد تضمین دادرسی عادلانه برای متهمان بررسی کرد.

خودداری متهم از پاسخ دادن به پرسش ها را به دو گونه می توان علیه وی مورد استفاده قرار داد. نخست، خودداری متهم از سخن گفتن را با مجرمیت وی منطبق بدانیم. این استدلال را جرمی بنتام به شرح زیر بیان کرده است: بی گناه مدعی حق صحبت کردن می شود؛ زیرا، مجرم است که به امتیاز سکوت استناد می کند. به عبارت دیگر، سکوت متهم بیانگر مجرمیت وی است. زیرا، بی 

1-1-1-آفرینش،خلق.. 4

1-1-1-1-دراصطلاح حکمت… 5

1-1-1-2-کاربرد درنهج البلاغه. 6

1-1-2-مفاهیم قریب المضمون.. 6

1-1-2-1-إبداع. 6

1-1-2-1-1-دراصطلاح حکمت… 7

1-1-2-1-2-کاربرد درنهج البلاغه. 8

1-1-2-2-إنشاء 9

1-1-2-2-1-دراصطلاح حکمت… 9

1-1-2-2-2-کاربرد درنهج البلاغه. 10

1-1-2-3-ایجاد. 11

1-1-2-3-1-دراصطلاح حکمت… 11

1-1- 2-3-2-کاربرد درنهج البلاغه. 11

1-1-2-4-إخْتِراع‏. 12

1-1-2-4-1-دراصطلاح حکمت… 12

1-1-2-4-2-کاربرد درنهج البلاغه. 12

1-1-2-5-تکوین‏.. 12

1-1-2-5-1-دراصطلاح حکمت… 13

1-1-2-5-2-کاربرد درنهج البلاغه. 14

1-1-2-6-فیض…. 14

1-1-2-6-1-دراصطلاح حکمت… 14

1-1- 2-6-2-کاربرد درنهج البلاغه. 15

1-1-2-7-صنع.. 15

1-1-2-7-1-در اصطلاح حکمت… 15

1-1-2-7-2-کاربرد درنهج البلاغه. 16

1-1-3-مفاهیم مرتبط… 16

1-1-3-1-حدوث… 16

1-1-3-1-1-دراصطلاح حکمت… 18

1-1-3-1-2-کاربرد درنهج البلاغه. 19

1-1- 3-2-قدم‏. 20

1-1-1-آفرینش،خلق.. 4 1-1-1-1-دراصطلاح حکمت… 5 1-1-1-2-کاربرد درنهج البلاغه. 6 1-1-2-مفاهیم قریب المضمون.. 6 1-1-2-1-إبداع. 6 1-1-2-1-1-دراصطلاح حکمت… 7 1-1-2-1-2-کاربرد درنهج البلاغه. 8 1-1-2-2-إنشاء 9 1-1-2-2-1-دراصطلاح حکمت… 9 1-1-2-2-2-کاربرد درنهج البلاغه. 10 1-1-2-3-ایجاد. 11 1-1-2-3-1-دراصطلاح حکمت… 11 1-1- 2-3-2-کاربرد درنهج البلاغه. 11 1-1-2-4-إخْتِراع‏. 12 1-1-2-4-1-دراصطلاح حکمت… 12 1-1-2-4-2-کاربرد درنهج البلاغه. 12 1-1-2-5-تکوین‏.. 12 1-1-2-5-1-دراصطلاح حکمت… 13 1-1-2-5-2-کاربرد درنهج البلاغه. 14 1-1-2-6-فیض…. 14 1-1-2-6-1-دراصطلاح حکمت… 14 1-1- 2-6-2-کاربرد درنهج البلاغه. 15 1-1-2-7-صنع.. 15 1-1-2-7-1-در اصطلاح حکمت… 15 1-1-2-7-2-کاربرد درنهج البلاغه. 16 1-1-3-مفاهیم مرتبط… 16 1-1-3-1-حدوث… 16 1-1-3-1-1-دراصطلاح حکمت… 18 1-1-3-1-2-کاربرد درنهج البلاغه. 19 1-1- 3-2-قدم‏. 20 1-1-3-2-1-دراصطلاح حکمت… 20 1-1-3-2-2-کاربرد درنهج البلاغه. 21 1-1-3-3-تجلّی.. 21 1-1-3-3-1-دراصطلاح حکمت… 22 1-1-3-3-2-کاربرد درنهج البلاغه. 23 1-1-3-4-تطوّر 23 1-1-3-4-1-دراصطلاح حکمت… 24 1-1-3-4-2-کاربرد درنهج البلاغه. 25 1-1-3-5-حلول.. 26 1-1-3-5-1-دراصطلاح حکمت… 26 1-1-3-5-2-کاربرد درنهج البلاغه. 26 1-2-مبانی کلی وچارچوب­های نظری مسألهی آفرینش درحکمت سینوی.. 27 1-2-1-مبانی هستی شناسی.. 27 1-2-1-1-مسائل مربوط به وجود. 28 1-2-1-2-اطلاق وجود براشیاء 28 1-2-1-3-تمایزوجود وماهیت… 29 1-2-1-4-نسبت بین وجودوماهیت… 30 1-2-1-5-حقیقت واصالت وجود. 32 1-2-1-6-تقسیم موجودات به واجب وممکن.. 33 1-2-2-مبانی دین شناسی.. 34 1-2-2-1-جایگاه وحی ونبوت درمسأله­ی آفرینش درحکمت سینوی.. 34 1-2-2-1-1-عقل فعال منبع علوم وحیانی.. 36 1-2-2-1-2-برخورداری نبی ازعقل قدسی.. 37 1-2-2-1-3-چگونگی اتصال نفس باعقل فعال.. 38 1-2-2-2-جایگاه امامت وعصمت درنزدبوعلی سینا 39 1-3-سیری گذرا براحوال وآثارشیخ الرئیس…. 43 1-3-1-جایگاه اندیشه ورزی پیرامون مسأله­ی آفرینش دراحوال او 43 1-3-2-منبع­شناسی جایگاه خلقت درآثارابن سینا 46 1-4-کلیاتی پیرامون نهج البلاغه وگردآورنده آن.. 47 1-4-1-سخنی پیرامون نهج البلاغه. 47 1-4-1-1-ویژگی­های نهج البلاغه. 47 1-4-1-1-1-کلام فوق بشری.. 47 1-4-1-1-2-برجستگی ادبی.. 47 1-4-1-2-وصف خلقت درنهج البلاغه. 48 1-4-1-2-1-آفرینش جهان پرتویی از علم وقدرت حق.. 48 1-4-1-2-2-كیفیت آفرینش جهان و نظام هستی.. 49 1-4-2-سیدشریف رضی8.. 50 1-4-2-1-مختصری از زندگی شریفش…. 50 1-4-2-2-جایگاه حکمت واندیشه های فلسفی-کلامی درآثاروتألیفات سیدرضی8.. 51 نتیجه فصل.. 53 فصل دوم: ماهیت آفرینش 54 2-1-نظریه های مختلف درباب آفرینش…. 55 2-1-1-دیدگاه متکلمین وعلت مخالفت مشائین با آن.. 56 2-1-1-1-اشکالات وارد بردیدگاه متکلمین.. 57 2-1-2-حلول وهمه خدایی.. 58 2-1-3-نظریه­ی تطوّرو تکامل.. 58 2-1-4-تجلّی.. 58 2-1-5-فیض…. 58 2-2-ماهیت آفرینش از نگاه نهج البلاغه. 59 2-2-1-علم الهی و چگونگی ایجاد موجودات… 60 2-3-ماهیت آفرینش ازنگاه ابن سینا 61 2-3-1-منشأ پیدایش نظریه­ی فیض…. 61 2-3-2-تفسیرنظریه­ی فیض…. 63 2-3-2-1-کیفیت صدور کثرت از وحدت… 65 2-4-نقد دیدگاه ابن سینا در باب آفرینش بر اساس نهج البلاغه. 67 2-5- مقایسه نظریه­ی فیض و تجلّی.. 67 2-5-1-کیفیت تجلی و تشأن.. 69 2-6-تطابق دیدگاه صدرا با دیدگاه امام J… 70 نتیجه فصل.. 71 فصل سوم: علل آفرینش….. 72 3-1-اصل علیت در تفکر علوی.. 76 3-2-اقسام علت… 78 3-2-1-علل وجود. 80 3-2-1-1-علت فاعلی.. 80 3-2-1-1-1-علت فاعلی طبیعی.. 81 3-2-1-1-2-علت فاعلی الهی.. 81 3-2-1-1-3-اقسام فاعل.. 82 3-2-1-1-3-1-فاعل بالعنایه. 83 3-2-1-1-3-1-1-تفسیرعنایت الهی.. 83 3-2-1-1-3-2-فاعل بالتجلّی.. 85 3-2-1-2-علت غایی.. 86 3-2-1-2-1-علت غایی در طبیعت… 86 3-2-1-2-1-1-نظریه­ی ارسطو دربارهی علت غایى.. 86 3-2-1-2-2-علت غایی خداوند ازخلقت… 88 3-2-1-2-2-1-غایت­مندی با توجه به غایت فاعل.. 89 3-2-1-2-3-1-1-غنای پروردگار 89 3-2-1-2-2-1-2-غرض از خلقت، علم و عشق ذاتی خدا به خیر و کمال.. 91 3-2-1-2-2-2-غایت­مندی با توجه به غایت فعل.. 92 3-2-1-2-2-2-1-خداوند غایت الغایات است… 93 3-2-1-2-2-2-2-وصف غایت الغایات درکلام امیرالمؤمنین G.. 96 3-2-1-2-2-2-3-خدای حکیم و غایت­مندی در نهج البلاغه. 97 3-2-1-3-رابطه­ی علت غایی با علت فاعلی.. 98 3-2-2-علل ماهیت… 99 3-2-2-1-1-ملاک نیاز معلول به علت… 100 3-2-2-1-2-نظریه­ی امکان ماهوی.. 100 3-2-2-1-3-ریشه یابی نظریه­ی فقروجودی درحکمت سینوی.. 102 3-2-2-1-3-1-فاصله گرفتن ابن سینا ازتفسیر ارسطویی علیت… 102 3-2-2-1-3-2-گامی ازامکان ذاتی به سوی فقروجودی.. 104 3-2-2-2-علت مادی.. 108 3-2-2-2-1-اثبات هیولا ی اولی.. 112 3-2-2-2-2-علت مادی عالم درنهج البلاغه. 113 3-2-2-3-علت صوری.. 115 نتیجه فصل.. 117 فصل چهارم: مراتب آفرینش….. 118 4-1-اقسام موجودات… 119 4-2-(قاعده­ی الواحد) یا ربط کثیر به واحد. 121 4-3-قاعده الواحد ونقدآن براساس نهج البلاغه. 123 4-4-عقول وافلاک کثیر. 126 4-5-عالم عقول در حکمت سینوی.. 128 4-5-1-عقل اول.. 129 4-5-2-تطبیق عقل اول در روایات با عقل اول در آثار ابن سینا 130 4-5-3-نظریه­ی افلاک نه­گانه. 131 4-6- عالم عقول یا فرشتگان درنهج البلاغه. 133 4-6-1-ملائکه در نهج البلاغه. 133 4-6-1-1-تجرد ملائکه. 134 4-6-1-2-زمان خلقت ملائکه. 134 4-6-1-3-رؤیت فرشتگان.. 138 4-6-1-4-خواب فرشتگان.. 140 4-7-نقد نظریه­ی افلاک نه گانه و عقول عشره بر اساس نهج البلاغه. 143 4-7-1-آسمان­هاى هفت­گانه. 144 4-8-عالم مثال.. 146 4-8-1-دیدگاه حکماء مشاء 148 4-9-عالم ماده 148 4-9-1-نقش عقل فعال در حیات مادی.. 148 4-9-2-حدوث وقدم جهان.. 149 4-9-2-1-اقسام حدوث و قدم. 149 4-9-2-1-ادله­ی متکلمان بر حدوث جهان.. 150 4-9-2-2-استدلال ابن سینا بر قدم زمانی عالم.. 151 4-9-2-3- پذیرش حدوث ذاتی عالم ودلایل آن.. 152 4-9-3-حدوث عالم از دیدگاه نهج البلاغه. 154 4-9-4-کیفیت پیدایش عالم محسوس یا مادی.. 156 4-9-4-1-عالم طبیعت… 158 4-9-4-1-1-طبیعت کل.. 159 4-9-4-1-2-عنصر کل.. 159 4-9-4-1-3-ماهیت جسم.. 160 4-9-4-1-3-1-اقوال مختلف در حقیقت جسم.. 164 4-9-5-عالم نفوس…. 165 4-9-5-1-تعریف نفس…. 166 4-9-5-2-پیدایش نفوس و چگونگی حدوث آن.. 167 4-9-5-2-1-حدوث روحانی نفوس…. 169 4-9-5-2-2-دلایل حدوث نفوس…. 170 4-9-5-3-اقسام نفوس…. 171 4-9-5-3-1-تکوین نفس نباتی.. 172 4-9-5-3-2-تکوین نفس حیوانی.. 172 4-9-5-3-3-نفس انسانی.. 174 4-9-6-سلسله های بعدی موجودات تا مبدأ کل.. 176 نتیجه فصل.. 178 الف) منابع فارسی… 179 ب) منابع عربی… 184 ج) مقالات… 188 د) سایت­ها 188

1-1-3-2-1-دراصطلاح حکمت… 20

1-1-3-2-2-کاربرد درنهج البلاغه. 21

1-1-3-3-تجلّی.. 21

1-1-3-3-1-دراصطلاح حکمت… 22

1-1-3-3-2-کاربرد درنهج البلاغه. 23

1-1-3-4-تطوّر 23

1-1-3-4-1-دراصطلاح حکمت… 24

1-1-3-4-2-کاربرد درنهج البلاغه. 25

1-1-3-5-حلول.. 26

1-1-3-5-1-دراصطلاح حکمت… 26

1-1-3-5-2-کاربرد درنهج البلاغه. 26

1-2-مبانی کلی وچارچوب­های نظری مسألهی آفرینش درحکمت سینوی.. 27

1-2-1-مبانی هستی شناسی.. 27

1-2-1-1-مسائل مربوط به وجود. 28

1-2-1-2-اطلاق وجود براشیاء 28

1-2-1-3-تمایزوجود وماهیت… 29

1-2-1-4-نسبت بین وجودوماهیت… 30

1-2-1-5-حقیقت واصالت وجود. 32

1-2-1-6-تقسیم موجودات به واجب وممکن.. 33

1-2-2-مبانی دین شناسی.. 34

1-2-2-1-جایگاه وحی ونبوت درمسأله­ی آفرینش درحکمت سینوی.. 34

1-2-2-1-1-عقل فعال منبع علوم وحیانی.. 36

1-2-2-1-2-برخورداری نبی ازعقل قدسی.. 37

1-2-2-1-3-چگونگی اتصال نفس باعقل فعال.. 38

1-2-2-2-جایگاه امامت وعصمت درنزدبوعلی سینا 39

1-3-سیری گذرا براحوال وآثارشیخ الرئیس…. 43

1-3-1-جایگاه اندیشه ورزی پیرامون مسأله­ی آفرینش دراحوال او 43

1-3-2-منبع­شناسی جایگاه خلقت درآثارابن سینا 46

1-4-کلیاتی پیرامون نهج البلاغه وگردآورنده آن.. 47

1-4-1-سخنی پیرامون نهج البلاغه. 47

1-4-1-1-ویژگی­های نهج البلاغه. 47

1-4-1-1-1-کلام فوق بشری.. 47

1-4-1-1-2-برجستگی ادبی.. 47

1-4-1-2-وصف خلقت درنهج البلاغه. 48

1-4-1-2-1-آفرینش جهان پرتویی از علم وقدرت حق.. 48

1-4-1-2-2-كیفیت آفرینش جهان و نظام هستی.. 49

1-4-2-سیدشریف رضی8.. 50

1-4-2-1-مختصری از زندگی شریفش…. 50

1-4-2-2-جایگاه حکمت واندیشه های فلسفی-کلامی درآثاروتألیفات سیدرضی8.. 51

نتیجه فصل.. 53

فصل دوم: ماهیت آفرینش 54

2-1-نظریه های مختلف درباب آفرینش…. 55

2-1-1-دیدگاه متکلمین وعلت مخالفت مشائین با آن.. 56

2-1-1-1-اشکالات وارد بردیدگاه متکلمین.. 57

2-1-2-حلول وهمه خدایی.. 58

2-1-3-نظریه­ی تطوّرو تکامل.. 58

2-1-4-تجلّی.. 58

2-1-5-فیض…. 58

2-2-ماهیت آفرینش از نگاه نهج البلاغه. 59

2-2-1-علم الهی و چگونگی ایجاد موجودات… 60

2-3-ماهیت آفرینش ازنگاه ابن سینا 61

2-3-1-منشأ پیدایش نظریه­ی فیض…. 61

2-3-2-تفسیرنظریه­ی فیض…. 63

2-3-2-1-کیفیت صدور کثرت از وحدت… 65

2-4-نقد دیدگاه ابن سینا در باب آفرینش بر اساس نهج البلاغه. 67

2-5- مقایسه نظریه­ی فیض و تجلّی.. 67

2-5-1-کیفیت تجلی و تشأن.. 69

2-6-تطابق دیدگاه صدرا با دیدگاه امام J… 70

نتیجه فصل.. 71

فصل سوم: علل آفرینش….. 72

3-1-اصل علیت در تفکر علوی.. 76

3-2-اقسام علت… 78

3-2-1-علل وجود. 80

3-2-1-1-علت فاعلی.. 80

3-2-1-1-1-علت فاعلی طبیعی.. 81

3-2-1-1-2-علت فاعلی الهی.. 81

3-2-1-1-3-اقسام فاعل.. 82

3-2-1-1-3-1-فاعل بالعنایه. 83

3-2-1-1-3-1-1-تفسیرعنایت الهی.. 83

3-2-1-1-3-2-فاعل بالتجلّی.. 85

3-2-1-2-علت غایی.. 86

3-2-1-2-1-علت غایی در طبیعت… 86

3-2-1-2-1-1-نظریه­ی ارسطو دربارهی علت غایى.. 86

3-2-1-2-2-علت غایی خداوند ازخلقت… 88

3-2-1-2-2-1-غایت­مندی با توجه به غایت فاعل.. 89

3-2-1-2-3-1-1-غنای پروردگار 89

3-2-1-2-2-1-2-غرض از خلقت، علم و عشق ذاتی خدا به خیر و کمال.. 91

3-2-1-2-2-2-غایت­مندی با توجه به غایت فعل.. 92

3-2-1-2-2-2-1-خداوند غایت الغایات است… 93

3-2-1-2-2-2-2-وصف غایت الغایات درکلام امیرالمؤمنین G.. 96

3-2-1-2-2-2-3-خدای حکیم و غایت­مندی در نهج البلاغه. 97

3-2-1-3-رابطه­ی علت غایی با علت فاعلی.. 98

3-2-2-علل ماهیت… 99

3-2-2-1-1-ملاک نیاز معلول به علت… 100

3-2-2-1-2-نظریه­ی امکان ماهوی.. 100

3-2-2-1-3-ریشه یابی نظریه­ی فقروجودی درحکمت سینوی.. 102

3-2-2-1-3-1-فاصله گرفتن ابن سینا ازتفسیر ارسطویی علیت… 102

3-2-2-1-3-2-گامی ازامکان ذاتی به سوی فقروجودی.. 104

3-2-2-2-علت مادی.. 108

3-2-2-2-1-اثبات هیولا ی اولی.. 112

3-2-2-2-2-علت مادی عالم درنهج البلاغه. 113

3-2-2-3-علت صوری.. 115

نتیجه فصل.. 117

فصل چهارم: مراتب آفرینش….. 118

4-1-اقسام موجودات… 119

4-2-(قاعده­ی الواحد) یا ربط کثیر به واحد. 121

4-3-قاعده الواحد ونقدآن براساس نهج البلاغه. 123

4-4-عقول وافلاک کثیر. 126

4-5-عالم عقول در حکمت سینوی.. 128

4-5-1-عقل اول.. 129

4-5-2-تطبیق عقل اول در روایات با عقل اول در آثار ابن سینا 130

4-5-3-نظریه­ی افلاک نه­گانه. 131

4-6- عالم عقول یا فرشتگان درنهج البلاغه. 133

4-6-1-ملائکه در نهج البلاغه. 133

4-6-1-1-تجرد ملائکه. 134

4-6-1-2-زمان خلقت ملائکه. 134

4-6-1-3-رؤیت فرشتگان.. 138

4-6-1-4-خواب فرشتگان.. 140

4-7-نقد نظریه­ی افلاک نه گانه و عقول عشره بر اساس نهج البلاغه. 143

4-7-1-آسمان­هاى هفت­گانه. 144

4-8-عالم مثال.. 146

4-8-1-دیدگاه حکماء مشاء 148

4-9-عالم ماده 148

4-9-1-نقش عقل فعال در حیات مادی.. 148

4-9-2-حدوث وقدم جهان.. 149

4-9-2-1-اقسام حدوث و قدم. 149

4-9-2-1-ادله­ی متکلمان بر حدوث جهان.. 150

4-9-2-2-استدلال ابن سینا بر قدم زمانی عالم.. 151

4-9-2-3- پذیرش حدوث ذاتی عالم ودلایل آن.. 152

4-9-3-حدوث عالم از دیدگاه نهج البلاغه. 154

4-9-4-کیفیت پیدایش عالم محسوس یا مادی.. 156

4-9-4-1-عالم طبیعت… 158

4-9-4-1-1-طبیعت کل.. 159

4-9-4-1-2-عنصر کل.. 159

4-9-4-1-3-ماهیت جسم.. 160

4-9-4-1-3-1-اقوال مختلف در حقیقت جسم.. 164

4-9-5-عالم نفوس…. 165

4-9-5-1-تعریف نفس…. 166

4-9-5-2-پیدایش نفوس و چگونگی حدوث آن.. 167

4-9-5-2-1-حدوث روحانی نفوس…. 169

4-9-5-2-2-دلایل حدوث نفوس…. 170

4-9-5-3-اقسام نفوس…. 171

4-9-5-3-1-تکوین نفس نباتی.. 172

4-9-5-3-2-تکوین نفس حیوانی.. 172

4-9-5-3-3-نفس انسانی.. 174

4-9-6-سلسله های بعدی موجودات تا مبدأ کل.. 176

نتیجه فصل.. 178

الف) منابع فارسی… 179

ب) منابع عربی… 184

ج) مقالات… 188

د) سایت­ها 188

Error establishing a database connection

Error establishing a database connection