وبلاگ

1-1-1-آفرینش،خلق.. 4

1-1-1-1-دراصطلاح حکمت… 5

1-1-1-2-کاربرد درنهج البلاغه. 6

1-1-2-مفاهیم قریب المضمون.. 6

1-1-2-1-إبداع. 6

1-1-2-1-1-دراصطلاح حکمت… 7

1-1-2-1-2-کاربرد درنهج البلاغه. 8

1-1-2-2-إنشاء 9

1-1-2-2-1-دراصطلاح حکمت… 9

1-1-2-2-2-کاربرد درنهج البلاغه. 10

1-1-2-3-ایجاد. 11

1-1-2-3-1-دراصطلاح حکمت… 11

1-1- 2-3-2-کاربرد درنهج البلاغه. 11

1-1-2-4-إخْتِراع‏. 12

1-1-2-4-1-دراصطلاح حکمت… 12

1-1-2-4-2-کاربرد درنهج البلاغه. 12

1-1-2-5-تکوین‏.. 12

1-1-2-5-1-دراصطلاح حکمت… 13

1-1-2-5-2-کاربرد درنهج البلاغه. 14

1-1-2-6-فیض…. 14

1-1-2-6-1-دراصطلاح حکمت… 14

1-1- 2-6-2-کاربرد درنهج البلاغه. 15

1-1-2-7-صنع.. 15

1-1-2-7-1-در اصطلاح حکمت… 15

1-1-2-7-2-کاربرد درنهج البلاغه. 16

1-1-3-مفاهیم مرتبط… 16

1-1-3-1-حدوث… 16

1-1-3-1-1-دراصطلاح حکمت… 18

1-1-3-1-2-کاربرد درنهج البلاغه. 19

1-1- 3-2-قدم‏. 20

1-1-1-آفرینش،خلق.. 4 1-1-1-1-دراصطلاح حکمت… 5 1-1-1-2-کاربرد درنهج البلاغه. 6 1-1-2-مفاهیم قریب المضمون.. 6 1-1-2-1-إبداع. 6 1-1-2-1-1-دراصطلاح حکمت… 7 1-1-2-1-2-کاربرد درنهج البلاغه. 8 1-1-2-2-إنشاء 9 1-1-2-2-1-دراصطلاح حکمت… 9 1-1-2-2-2-کاربرد درنهج البلاغه. 10 1-1-2-3-ایجاد. 11 1-1-2-3-1-دراصطلاح حکمت… 11 1-1- 2-3-2-کاربرد درنهج البلاغه. 11 1-1-2-4-إخْتِراع‏. 12 1-1-2-4-1-دراصطلاح حکمت… 12 1-1-2-4-2-کاربرد درنهج البلاغه. 12 1-1-2-5-تکوین‏.. 12 1-1-2-5-1-دراصطلاح حکمت… 13 1-1-2-5-2-کاربرد درنهج البلاغه. 14 1-1-2-6-فیض…. 14 1-1-2-6-1-دراصطلاح حکمت… 14 1-1- 2-6-2-کاربرد درنهج البلاغه. 15 1-1-2-7-صنع.. 15 1-1-2-7-1-در اصطلاح حکمت… 15 1-1-2-7-2-کاربرد درنهج البلاغه. 16 1-1-3-مفاهیم مرتبط… 16 1-1-3-1-حدوث… 16 1-1-3-1-1-دراصطلاح حکمت… 18 1-1-3-1-2-کاربرد درنهج البلاغه. 19 1-1- 3-2-قدم‏. 20 1-1-3-2-1-دراصطلاح حکمت… 20 1-1-3-2-2-کاربرد درنهج البلاغه. 21 1-1-3-3-تجلّی.. 21 1-1-3-3-1-دراصطلاح حکمت… 22 1-1-3-3-2-کاربرد درنهج البلاغه. 23 1-1-3-4-تطوّر 23 1-1-3-4-1-دراصطلاح حکمت… 24 1-1-3-4-2-کاربرد درنهج البلاغه. 25 1-1-3-5-حلول.. 26 1-1-3-5-1-دراصطلاح حکمت… 26 1-1-3-5-2-کاربرد درنهج البلاغه. 26 1-2-مبانی کلی وچارچوب­های نظری مسألهی آفرینش درحکمت سینوی.. 27 1-2-1-مبانی هستی شناسی.. 27 1-2-1-1-مسائل مربوط به وجود. 28 1-2-1-2-اطلاق وجود براشیاء 28 1-2-1-3-تمایزوجود وماهیت… 29 1-2-1-4-نسبت بین وجودوماهیت… 30 1-2-1-5-حقیقت واصالت وجود. 32 1-2-1-6-تقسیم موجودات به واجب وممکن.. 33 1-2-2-مبانی دین شناسی.. 34 1-2-2-1-جایگاه وحی ونبوت درمسأله­ی آفرینش درحکمت سینوی.. 34 1-2-2-1-1-عقل فعال منبع علوم وحیانی.. 36 1-2-2-1-2-برخورداری نبی ازعقل قدسی.. 37 1-2-2-1-3-چگونگی اتصال نفس باعقل فعال.. 38 1-2-2-2-جایگاه امامت وعصمت درنزدبوعلی سینا 39 1-3-سیری گذرا براحوال وآثارشیخ الرئیس…. 43 1-3-1-جایگاه اندیشه ورزی پیرامون مسأله­ی آفرینش دراحوال او 43 1-3-2-منبع­شناسی جایگاه خلقت درآثارابن سینا 46 1-4-کلیاتی پیرامون نهج البلاغه وگردآورنده آن.. 47 1-4-1-سخنی پیرامون نهج البلاغه. 47 1-4-1-1-ویژگی­های نهج البلاغه. 47 1-4-1-1-1-کلام فوق بشری.. 47 1-4-1-1-2-برجستگی ادبی.. 47 1-4-1-2-وصف خلقت درنهج البلاغه. 48 1-4-1-2-1-آفرینش جهان پرتویی از علم وقدرت حق.. 48 1-4-1-2-2-كیفیت آفرینش جهان و نظام هستی.. 49 1-4-2-سیدشریف رضی8.. 50 1-4-2-1-مختصری از زندگی شریفش…. 50 1-4-2-2-جایگاه حکمت واندیشه های فلسفی-کلامی درآثاروتألیفات سیدرضی8.. 51 نتیجه فصل.. 53 فصل دوم: ماهیت آفرینش 54 2-1-نظریه های مختلف درباب آفرینش…. 55 2-1-1-دیدگاه متکلمین وعلت مخالفت مشائین با آن.. 56 2-1-1-1-اشکالات وارد بردیدگاه متکلمین.. 57 2-1-2-حلول وهمه خدایی.. 58 2-1-3-نظریه­ی تطوّرو تکامل.. 58 2-1-4-تجلّی.. 58 2-1-5-فیض…. 58 2-2-ماهیت آفرینش از نگاه نهج البلاغه. 59 2-2-1-علم الهی و چگونگی ایجاد موجودات… 60 2-3-ماهیت آفرینش ازنگاه ابن سینا 61 2-3-1-منشأ پیدایش نظریه­ی فیض…. 61 2-3-2-تفسیرنظریه­ی فیض…. 63 2-3-2-1-کیفیت صدور کثرت از وحدت… 65 2-4-نقد دیدگاه ابن سینا در باب آفرینش بر اساس نهج البلاغه. 67 2-5- مقایسه نظریه­ی فیض و تجلّی.. 67 2-5-1-کیفیت تجلی و تشأن.. 69 2-6-تطابق دیدگاه صدرا با دیدگاه امام J… 70 نتیجه فصل.. 71 فصل سوم: علل آفرینش….. 72 3-1-اصل علیت در تفکر علوی.. 76 3-2-اقسام علت… 78 3-2-1-علل وجود. 80 3-2-1-1-علت فاعلی.. 80 3-2-1-1-1-علت فاعلی طبیعی.. 81 3-2-1-1-2-علت فاعلی الهی.. 81 3-2-1-1-3-اقسام فاعل.. 82 3-2-1-1-3-1-فاعل بالعنایه. 83 3-2-1-1-3-1-1-تفسیرعنایت الهی.. 83 3-2-1-1-3-2-فاعل بالتجلّی.. 85 3-2-1-2-علت غایی.. 86 3-2-1-2-1-علت غایی در طبیعت… 86 3-2-1-2-1-1-نظریه­ی ارسطو دربارهی علت غایى.. 86 3-2-1-2-2-علت غایی خداوند ازخلقت… 88 3-2-1-2-2-1-غایت­مندی با توجه به غایت فاعل.. 89 3-2-1-2-3-1-1-غنای پروردگار 89 3-2-1-2-2-1-2-غرض از خلقت، علم و عشق ذاتی خدا به خیر و کمال.. 91 3-2-1-2-2-2-غایت­مندی با توجه به غایت فعل.. 92 3-2-1-2-2-2-1-خداوند غایت الغایات است… 93 3-2-1-2-2-2-2-وصف غایت الغایات درکلام امیرالمؤمنین G.. 96 3-2-1-2-2-2-3-خدای حکیم و غایت­مندی در نهج البلاغه. 97 3-2-1-3-رابطه­ی علت غایی با علت فاعلی.. 98 3-2-2-علل ماهیت… 99 3-2-2-1-1-ملاک نیاز معلول به علت… 100 3-2-2-1-2-نظریه­ی امکان ماهوی.. 100 3-2-2-1-3-ریشه یابی نظریه­ی فقروجودی درحکمت سینوی.. 102 3-2-2-1-3-1-فاصله گرفتن ابن سینا ازتفسیر ارسطویی علیت… 102 3-2-2-1-3-2-گامی ازامکان ذاتی به سوی فقروجودی.. 104 3-2-2-2-علت مادی.. 108 3-2-2-2-1-اثبات هیولا ی اولی.. 112 3-2-2-2-2-علت مادی عالم درنهج البلاغه. 113 3-2-2-3-علت صوری.. 115 نتیجه فصل.. 117 فصل چهارم: مراتب آفرینش….. 118 4-1-اقسام موجودات… 119 4-2-(قاعده­ی الواحد) یا ربط کثیر به واحد. 121 4-3-قاعده الواحد ونقدآن براساس نهج البلاغه. 123 4-4-عقول وافلاک کثیر. 126 4-5-عالم عقول در حکمت سینوی.. 128 4-5-1-عقل اول.. 129 4-5-2-تطبیق عقل اول در روایات با عقل اول در آثار ابن سینا 130 4-5-3-نظریه­ی افلاک نه­گانه. 131 4-6- عالم عقول یا فرشتگان درنهج البلاغه. 133 4-6-1-ملائکه در نهج البلاغه. 133 4-6-1-1-تجرد ملائکه. 134 4-6-1-2-زمان خلقت ملائکه. 134 4-6-1-3-رؤیت فرشتگان.. 138 4-6-1-4-خواب فرشتگان.. 140 4-7-نقد نظریه­ی افلاک نه گانه و عقول عشره بر اساس نهج البلاغه. 143 4-7-1-آسمان­هاى هفت­گانه. 144 4-8-عالم مثال.. 146 4-8-1-دیدگاه حکماء مشاء 148 4-9-عالم ماده 148 4-9-1-نقش عقل فعال در حیات مادی.. 148 4-9-2-حدوث وقدم جهان.. 149 4-9-2-1-اقسام حدوث و قدم. 149 4-9-2-1-ادله­ی متکلمان بر حدوث جهان.. 150 4-9-2-2-استدلال ابن سینا بر قدم زمانی عالم.. 151 4-9-2-3- پذیرش حدوث ذاتی عالم ودلایل آن.. 152 4-9-3-حدوث عالم از دیدگاه نهج البلاغه. 154 4-9-4-کیفیت پیدایش عالم محسوس یا مادی.. 156 4-9-4-1-عالم طبیعت… 158 4-9-4-1-1-طبیعت کل.. 159 4-9-4-1-2-عنصر کل.. 159 4-9-4-1-3-ماهیت جسم.. 160 4-9-4-1-3-1-اقوال مختلف در حقیقت جسم.. 164 4-9-5-عالم نفوس…. 165 4-9-5-1-تعریف نفس…. 166 4-9-5-2-پیدایش نفوس و چگونگی حدوث آن.. 167 4-9-5-2-1-حدوث روحانی نفوس…. 169 4-9-5-2-2-دلایل حدوث نفوس…. 170 4-9-5-3-اقسام نفوس…. 171 4-9-5-3-1-تکوین نفس نباتی.. 172 4-9-5-3-2-تکوین نفس حیوانی.. 172 4-9-5-3-3-نفس انسانی.. 174 4-9-6-سلسله های بعدی موجودات تا مبدأ کل.. 176 نتیجه فصل.. 178 الف) منابع فارسی… 179 ب) منابع عربی… 184 ج) مقالات… 188 د) سایت­ها 188

1-1-3-2-1-دراصطلاح حکمت… 20

1-1-3-2-2-کاربرد درنهج البلاغه. 21

1-1-3-3-تجلّی.. 21

1-1-3-3-1-دراصطلاح حکمت… 22

1-1-3-3-2-کاربرد درنهج البلاغه. 23

1-1-3-4-تطوّر 23

1-1-3-4-1-دراصطلاح حکمت… 24

1-1-3-4-2-کاربرد درنهج البلاغه. 25

1-1-3-5-حلول.. 26

1-1-3-5-1-دراصطلاح حکمت… 26

1-1-3-5-2-کاربرد درنهج البلاغه. 26

1-2-مبانی کلی وچارچوب­های نظری مسألهی آفرینش درحکمت سینوی.. 27

1-2-1-مبانی هستی شناسی.. 27

1-2-1-1-مسائل مربوط به وجود. 28

1-2-1-2-اطلاق وجود براشیاء 28

1-2-1-3-تمایزوجود وماهیت… 29

1-2-1-4-نسبت بین وجودوماهیت… 30

1-2-1-5-حقیقت واصالت وجود. 32

1-2-1-6-تقسیم موجودات به واجب وممکن.. 33

1-2-2-مبانی دین شناسی.. 34

1-2-2-1-جایگاه وحی ونبوت درمسأله­ی آفرینش درحکمت سینوی.. 34

1-2-2-1-1-عقل فعال منبع علوم وحیانی.. 36

1-2-2-1-2-برخورداری نبی ازعقل قدسی.. 37

1-2-2-1-3-چگونگی اتصال نفس باعقل فعال.. 38

1-2-2-2-جایگاه امامت وعصمت درنزدبوعلی سینا 39

1-3-سیری گذرا براحوال وآثارشیخ الرئیس…. 43

1-3-1-جایگاه اندیشه ورزی پیرامون مسأله­ی آفرینش دراحوال او 43

1-3-2-منبع­شناسی جایگاه خلقت درآثارابن سینا 46

1-4-کلیاتی پیرامون نهج البلاغه وگردآورنده آن.. 47

1-4-1-سخنی پیرامون نهج البلاغه. 47

1-4-1-1-ویژگی­های نهج البلاغه. 47

1-4-1-1-1-کلام فوق بشری.. 47

1-4-1-1-2-برجستگی ادبی.. 47

1-4-1-2-وصف خلقت درنهج البلاغه. 48

1-4-1-2-1-آفرینش جهان پرتویی از علم وقدرت حق.. 48

1-4-1-2-2-كیفیت آفرینش جهان و نظام هستی.. 49

1-4-2-سیدشریف رضی8.. 50

1-4-2-1-مختصری از زندگی شریفش…. 50

1-4-2-2-جایگاه حکمت واندیشه های فلسفی-کلامی درآثاروتألیفات سیدرضی8.. 51

نتیجه فصل.. 53

فصل دوم: ماهیت آفرینش 54

2-1-نظریه های مختلف درباب آفرینش…. 55

2-1-1-دیدگاه متکلمین وعلت مخالفت مشائین با آن.. 56

2-1-1-1-اشکالات وارد بردیدگاه متکلمین.. 57

2-1-2-حلول وهمه خدایی.. 58

2-1-3-نظریه­ی تطوّرو تکامل.. 58

2-1-4-تجلّی.. 58

2-1-5-فیض…. 58

2-2-ماهیت آفرینش از نگاه نهج البلاغه. 59

2-2-1-علم الهی و چگونگی ایجاد موجودات… 60

2-3-ماهیت آفرینش ازنگاه ابن سینا 61

2-3-1-منشأ پیدایش نظریه­ی فیض…. 61

2-3-2-تفسیرنظریه­ی فیض…. 63

2-3-2-1-کیفیت صدور کثرت از وحدت… 65

2-4-نقد دیدگاه ابن سینا در باب آفرینش بر اساس نهج البلاغه. 67

2-5- مقایسه نظریه­ی فیض و تجلّی.. 67

2-5-1-کیفیت تجلی و تشأن.. 69

2-6-تطابق دیدگاه صدرا با دیدگاه امام J… 70

نتیجه فصل.. 71

فصل سوم: علل آفرینش….. 72

3-1-اصل علیت در تفکر علوی.. 76

3-2-اقسام علت… 78

3-2-1-علل وجود. 80

3-2-1-1-علت فاعلی.. 80

3-2-1-1-1-علت فاعلی طبیعی.. 81

3-2-1-1-2-علت فاعلی الهی.. 81

3-2-1-1-3-اقسام فاعل.. 82

3-2-1-1-3-1-فاعل بالعنایه. 83

3-2-1-1-3-1-1-تفسیرعنایت الهی.. 83

3-2-1-1-3-2-فاعل بالتجلّی.. 85

3-2-1-2-علت غایی.. 86

3-2-1-2-1-علت غایی در طبیعت… 86

3-2-1-2-1-1-نظریه­ی ارسطو دربارهی علت غایى.. 86

3-2-1-2-2-علت غایی خداوند ازخلقت… 88

3-2-1-2-2-1-غایت­مندی با توجه به غایت فاعل.. 89

3-2-1-2-3-1-1-غنای پروردگار 89

3-2-1-2-2-1-2-غرض از خلقت، علم و عشق ذاتی خدا به خیر و کمال.. 91

3-2-1-2-2-2-غایت­مندی با توجه به غایت فعل.. 92

3-2-1-2-2-2-1-خداوند غایت الغایات است… 93

3-2-1-2-2-2-2-وصف غایت الغایات درکلام امیرالمؤمنین G.. 96

3-2-1-2-2-2-3-خدای حکیم و غایت­مندی در نهج البلاغه. 97

3-2-1-3-رابطه­ی علت غایی با علت فاعلی.. 98

3-2-2-علل ماهیت… 99

3-2-2-1-1-ملاک نیاز معلول به علت… 100

3-2-2-1-2-نظریه­ی امکان ماهوی.. 100

3-2-2-1-3-ریشه یابی نظریه­ی فقروجودی درحکمت سینوی.. 102

3-2-2-1-3-1-فاصله گرفتن ابن سینا ازتفسیر ارسطویی علیت… 102

3-2-2-1-3-2-گامی ازامکان ذاتی به سوی فقروجودی.. 104

3-2-2-2-علت مادی.. 108

3-2-2-2-1-اثبات هیولا ی اولی.. 112

3-2-2-2-2-علت مادی عالم درنهج البلاغه. 113

3-2-2-3-علت صوری.. 115

نتیجه فصل.. 117

فصل چهارم: مراتب آفرینش….. 118

4-1-اقسام موجودات… 119

4-2-(قاعده­ی الواحد) یا ربط کثیر به واحد. 121

4-3-قاعده الواحد ونقدآن براساس نهج البلاغه. 123

4-4-عقول وافلاک کثیر. 126

4-5-عالم عقول در حکمت سینوی.. 128

4-5-1-عقل اول.. 129

4-5-2-تطبیق عقل اول در روایات با عقل اول در آثار ابن سینا 130

4-5-3-نظریه­ی افلاک نه­گانه. 131

4-6- عالم عقول یا فرشتگان درنهج البلاغه. 133

4-6-1-ملائکه در نهج البلاغه. 133

4-6-1-1-تجرد ملائکه. 134

4-6-1-2-زمان خلقت ملائکه. 134

4-6-1-3-رؤیت فرشتگان.. 138

4-6-1-4-خواب فرشتگان.. 140

4-7-نقد نظریه­ی افلاک نه گانه و عقول عشره بر اساس نهج البلاغه. 143

4-7-1-آسمان­هاى هفت­گانه. 144

4-8-عالم مثال.. 146

4-8-1-دیدگاه حکماء مشاء 148

4-9-عالم ماده 148

4-9-1-نقش عقل فعال در حیات مادی.. 148

4-9-2-حدوث وقدم جهان.. 149

4-9-2-1-اقسام حدوث و قدم. 149

4-9-2-1-ادله­ی متکلمان بر حدوث جهان.. 150

4-9-2-2-استدلال ابن سینا بر قدم زمانی عالم.. 151

4-9-2-3- پذیرش حدوث ذاتی عالم ودلایل آن.. 152

4-9-3-حدوث عالم از دیدگاه نهج البلاغه. 154

4-9-4-کیفیت پیدایش عالم محسوس یا مادی.. 156

4-9-4-1-عالم طبیعت… 158

4-9-4-1-1-طبیعت کل.. 159

4-9-4-1-2-عنصر کل.. 159

4-9-4-1-3-ماهیت جسم.. 160

4-9-4-1-3-1-اقوال مختلف در حقیقت جسم.. 164

4-9-5-عالم نفوس…. 165

4-9-5-1-تعریف نفس…. 166

4-9-5-2-پیدایش نفوس و چگونگی حدوث آن.. 167

4-9-5-2-1-حدوث روحانی نفوس…. 169

4-9-5-2-2-دلایل حدوث نفوس…. 170

4-9-5-3-اقسام نفوس…. 171

4-9-5-3-1-تکوین نفس نباتی.. 172

4-9-5-3-2-تکوین نفس حیوانی.. 172

4-9-5-3-3-نفس انسانی.. 174

4-9-6-سلسله های بعدی موجودات تا مبدأ کل.. 176

نتیجه فصل.. 178

الف) منابع فارسی… 179

ب) منابع عربی… 184

ج) مقالات… 188

د) سایت­ها 188