وبلاگ

درخصوص مسلوب الاراده بودن افراد مست و معتاد به مواد مخدر و یا روانگردان
 
استاد راهنما:
دکتر حسن حیدری
 
بهار  1394
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
«فهرست مطالب»
چکیده:. 1
مقدمه. 2
بیان مسئله:. 4
مرور ادبیات و سوابق مربوطه. 6
انگیزه های انتخاب موضوع. 7
اهداف مشخص تحقیق. 7
سؤالات تحقیق. 7
فرضیه‏های تحقیق. 8
جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق. 8
تعریف واژه‏ها و اصطلاحات فنی و تخصصی. 8
روش تحقیق. 9
فصل نخست: بررسی مبنایی مستی و مسئوولیت. 10
1-1- تعریف مست و مستی. 10
1-2- صفات مستی. 11
1-3- عوارض مستی. 12
1-4- اسباب مستی. 12
1-4-1- الكل. 12
1-4-1-1- فرق الكلیسم و مستی ارادی. 15
1-4-1-2- اندازه می برای مستی. 16
1-4-1-3- عوارض اعتیاد به الكل. 17
1-4-1-4- ارتباط مصرف الكل با ارتكاب جرم. 18
1-4-2- مواد مخدر. 19
فصل دوم: مواد روانگردان و تاثیر بر مسئولیت کیفری. 25
2-1-انوع مواد روانگردان. 25
2-2- انواع مواد مخدر و روانگردان تأثیر آنها در فرد. 30
2-2-آثار مواد روانگردان  بر فرد. 47
2-2-1- مواد مختل کننده حواس پنجگانه. 47
2-2-2-عوارض روانی و جسمانی مواد روانگردان. 48
2-2-3-مواد شادی بخش و انرژی زا. 49
2-2-4-مواد زایل کننده عقل. 50
2-5- عوارض اعتیاد به مواد وانگردان. 51
2-6- ارتباط مصرف مواد مخدر با ارتكاب جرم. 52
2-7- عوارض اعتیاد به مواد روانگردان. 57
2-8- ارتباط مصرف مواد روانگردان با ارتکاب جرم. 59
2-9- انواع مستی و مستی از نظر میزان تأثیربر دستگاه عصبی. 60
2-10-تحلیل و ارزیابی مسئولیت کیفری افراد متأثر از سوء مصرف مواد روانگردان. 61
فصل سوم: بررسی آثار مستی و میزان آن. 65
3-1- انواع مستی. 65
3-1-1- مستی از نظر میزان تاثیر بر دستگاه عصبی. 65
3-1-2- مستی تام. 66
3-1-3- مستی نسبی. 66
3-1-4- مستی بر مبنای قصد شخصی مست. 67
3-2- مستی ارادی. 68
3-3- مستی ارادی به انگیزه ارتكاب جرم. 69
3-4-مستی ارادی بدون انگیزه ارتكاب جرم. 70
3-5- مستی غیر ارادی. 71
3-6-تعریف مسئوولیت. 71
3-7-انواع مسئوولیت. 72
3-8- اركان مسئوولیت كیفری. 72
فصل چهارم: وجود یا فقدان مسئوولیت كیفری در مستی ارادی. 75
4-1- وجود مسئوولیت كیفری در مستی ارادی. 80
4-1-1- الامتناع بالاختیار لاینافی الاختیار. 80
4-1-2-ترجیح منافع عمومی بر عواطف و امیال اشخاص. 81
4-1-3-جرم بودن اسباب مستی. 82
4-2-فقدان مسئوولیت كیفری در مستی ارادی. 83
4-3-فقدان قصد حین ارتكاب جرم. 83
4-4-عدم تأمین اهداف مجازات. 85
4-5-عدم تأثیر انگیزه در ارتكاب جرم. 86
4-6- مستی در قانون مجازات اسلامی و قانون اقدامات تأمینی. 86
4-6-1- ماده 53 قانون مجازات اسلامی قدیم. 86
4-6-2-ماده 224 قانون مجازات اسلامی. 87
4-6-

3-مستی علت مشدوده كیفر (ماده 718 قانون مجازات اسلامی)  88
4-6-4- ماده 7 قانون اقدامات تأمینی. 89
4-7- مستی در قانون مجازات اسلامی جدید(ماده 154) ایران و حقوق انگلیس:. 90
نتیجه ‌گیری. 94
فهرست منابع. 96
 
چکیده:
دیر زمانی است که مسلوب الارادگی به عنوان یک عامل موثر بر عقل یا اختیار و در ردیف عواملی مانند جنون، صغر و اجبار، به عنوان یکی از علل رافع مسئولیت کیفری و بعضا به عنوان عامل موثر بر مجازات، در سیستم های حقوقی مطرح و دیدگاه مختلفی راجع به آن بیان گردیده است. در فقه اسلامی و به ویژه فقه امامیه نیز موضوع مسلوب الارادگی و تاثیر آن بر مسئولیت جزایی اشخاص و استحقاق آنها برای تحمل کیفر مسبوق به سابقه بوده و احکام خاصی پیرامون شرب خمر و مستی ناشی از آن در حالتی که فرد تحت تاثیر آن مرتکب گردد آمده است. از منظر حقوقی مجازات زمانی بر مرتکب جرم تحمیل می شود که از لحاظ کیفری، مسوول شناخته شود. در نظام حقوقی ایران، به رغم شناسایی و تصدیق مستی به عنوان یکی از علل مانع مسوولیت کیفری، ابعاد و زوایا و نحوه‌ی تأثیر آن بر مسوولیت کیفری مرتکب جرم چندان روشن نیست و ملاک، ضابطه و مرجع تشخیص مستی مشخص نیستند. ماده 154 قانون مجازات اسلامی، مسوولیت کیفری مست و افراد معتاد به مواد رواگردان را ترتیب جدیدی پیش بینی کرده است به طوری که اگر معلوم گردد شخص در زمان ارتکاب مسلوب الاراده بوده از وی سلب مسئولیت کیفری بعمل می آید ولی در صورتی که شرب خمر به منظور ارتکاب جرم باشد، مرتکب به مجازات شرب خمر و جرم ارتکابی محکوم می‌گردد. با توجه به مفهوم مخالف ماده مذکور، شرب خمر می‌تواند رافع مسوولیت کیفری باشد ولی مانع اجرای مجازات شرعی به دلیل مصرف مواد سکرآور نخواهد بود. قانون‌گذار به آثار ایراد خلل به اراده و اختیار و قوّه‌ی تمییز در نتیجه‌ی مستی و اتخاذ رویکرد حقوقی در خصوص تعیین ضابطه و مرجع تشخیص مستی و اهتمام ویژه نسبت به مسائل مستحدثه و داروهای روان‌گردان جدید است و به طور کلی تدوین مقررات جامع و مانع در خصوص ارتکاب جرایم در حال مستی است.
واژگان کلیدی: مستی، الکل، مسلوب الاراده، روانگردان، مواد مخدر.
 
مقدمه:  
در میان احكام تاسیسی اسلام روند تحریم شرب خمر جالب است زیرا به تدریج صورت گرفت. ابتدا بدون ضمانت اجرا مردم را از نوشیدن مسكرات  بر حذر داشت. بعد از آن با شیوه بطلان نماز هنگام مستی از موارد ارتكاب و استعمال مسكر كاست و در نهایت آن را عملی شیطانی معرفی كرده و آنها را از زمره نجاسات به حساب آورد. خداوند در آیه 90 و 91 سوره مائده می فرماید:
«یا ایها الذین آمنوا انما الخمر و المیسر و الانصاب و الازلام رجس من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلكم تفلحون انما یزید الشیطان ان یوقع بینكم العداوه و البعضاء فی الخمر و المسیر و یصدكم عن ذكر الله و عن الصلوه فهل انتم منتهون»
(( ای اهل ایمان شراب و قمار و بت پرستی و تیرهای گروبندی همه اینها پلید و از عمل شیطان است از آن البته دوری كنید تا رستگار شوید. شیطان قصد آن دارد كه به وسیله شراب و قمار میان شما عداوت و كینه برانگیزد و شما را از ذكر خدا و نماز باز دارد پس آیا شما از آن دست بر می دارید؟))
امام صادق (ع) نیز در تحف العقول می فرمایند:
((… از نوشابه ها هر آنچه زیادش عقل را زایل نكند نوشیدنش عیب ندارد. هر آنچه زیادش مستی آورد و عقل را تغییر دهد كم آن نیز حرام است)).
هنگامی كه بحث مستی پیش آمد، دانشمندان علوم نظری در مقابل آن جبهه گیری كردند از جمله شاعران، فقیهان، عارفان و … . بسته به اینكه مجرای این اندیشه چیست، دیدگاه و بنابراین نتایج متفاوت خواهد بود. حتی در میان خود این گروه ها نیز مكاتبی بوجود آمد كه با سایر مكاتب آن گروه اختلاف عقیده دارند. اگر فقط از جنبه ی فقهی به این مسئله پرداخته شود با توجه به اینكه نظرات بی شماری در این رشته وجود دارد مجال پرداخت به همه ی آنها نیست. بنابراین باید مشخص شود در كدام فرع از رشته ی حقوق باید به آن پرداخته شود.
آیا در زمره حقوق كیفری یا جرم شناسی باید مورد بررسی قرار گیرد؟
این بحث از آنجا ناشی می شود كه بین این دو رشته ارتباط نزدیكی وجود دارد. چرا كه قوانین كیفری ثمره بحث جرم شناسان است. این كه اصل مجازات باشد یا نه اهداف  آن چه باشد و…  همه مورد بحث جرم شناسان است. از سوی دیگر موضوع جرم شناسی مجرم است كه آنرا حقوق كیفری تعیین می كند. بنابراین این دو لازم و ملزوم یكدیگرند. در اینجا از حقوق كیفری استفاده می شود تا روشن شود كه این شخص مجرم و بنابراین مسنحق كیفر است یا نه. بنابراین از اصول مورد قبول حقوق كیفری استفاده خواهد شد. خود موضوع مسئوولیت كیفری یكی از مباحث بسیار مهم و در عین حال اختلافی در حقوق است و ما بدون اثبات آن نمی توانیم حكمی استخراج كرده و به شخص مست تحمیل نماییم. بنابراین بیشتر مباحث حول محور مسئوولیت كیفری خواهد بود.  بنا به روش دانشمندان و فقیهان ابتدا موضوعات تعریف خواهند شد و سپس به اصل مسئله یعنی حمل موضوع بر محمول و قابلیت یا عدم قابلیت آن پرداخته خواهد شد.
 
بیان مسئله:
طبق ماده 154 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 «مستی و بی‌ارادگی حاصل از مصرف اختیاری مسکرات، مواد مخدر و روانگردان و نظایر آنها، مانع مجازات نیست، مگر اینکه ثابت شود مرتکب حین ارتکاب جرم به طور کلی مسلوب‌الاختیار بوده است. ولی چنانچه ثابت شود مصرف این مواد به منظور ارتکاب جرم یا با علم به تحقق آن بوده است و جرم مورد نظر واقع شود به مجازات هر دو جرم محکوم می‌شود.» همان‌طور که ملاحظه می‌شود، ماده مذکور به درستی، مستی را ناشی از مصرف سایر مسکرات (غیر از الکل مثل مواد مخدر) هم می‌داند و موضعی را که اکثر حقوقدانان نسبت به آن اتفاق نظر دارند، می‌پذیرد.
طبق قانون فعلی، صرفاً در صورتی مستی رافع مسئولیت کیفری نیست که به قصد ارتکاب جرم باشد، در حالی که در ماده فوق‌الذکر، در صورتی که مرتکب بدون قصد، اما با علم به اینکه در نتیجه مستی مرتکب جرم می‌شود، خود را مست کند و مرتکب جرم نیز شود، باز هم نمی‌توان به مستی استناد کند و به مجازات هر دو جرم شرب خمر، مصرف مواد مخدر و مجازات ارتکاب یافته محکوم خواهد شد.
عوامل درونی شامل اختلالات روانی و جنون، مستی و اشتباه و عوامل بیرونی، اکراه و اجبار و ضرورت، دفاع مشروع و امر آمر می‌‏باشند. هر یک از این عوامل در صورتی که میزان تأثیر آن‌ها کم بوده و ارکان مسئولیت کیفری موجود باشد می‌‏تواند به عنوان عامل مخففه مجازات نظر گرفته شود. شخصی که در حالت مستی قرار گرفته است در صورتی که تأثیر مستی تام باشد توان شناخت ماهیت رفتار خود را نداشته و در‌‌ همان حال بر اعمال خود کنترل ندارد. بدین جهت شخصی که از مواد روان گردان و مخدر استفاده می کند ممکن است در زمان سرخوشی مسلوب الاراده شده و قدرت کنترل بر اعمال خود را نداشته باشد. که در پژوهش حاضر بر آنیم تا به پاسخ سوالات مبهم در این زمینه را شناسایی کنیم. یعنی اینکه آیا موارد روان گردان باعث سلب اراده و اختیار