اضطراب نشان میدهد که انگیزش درونی دارای یک رابطه مثبت با شاخص سلامت مانند اعتمادبهنفس، آرامش، مسئولیت، خلاقیت و خود شکوفایی درحالیکه انگیزه بیرونی دانشگاهی یک رابطه مثبت با شاخص رفتارهای ناسازگار مانند ترک، اضطراب، سوءمصرف الکل و بیتفاوتی نسبت به مسئولیت دارد (دسی[54] و رایان[55]، ۲۰۰۰). در همین راستا پژوهش لواسانی، ویسانی و شریعتی (۲۰۱۴) نشان داد، تمامی ابعاد انگیزه تحصیلی اضطراب آمار را تحت تأثیر قرار میدهد و اهداف پیشرفت از طریق انگیزه تحصیلی است که بهعنوان یک عامل انگیزشی اضطراب آمار را تحت تأثیر قرار میدهد.
باوجود پژوهشهای بسیاری که درزمینهی سوابق غیر موقعیتی اضطراب آمار صورت گرفته است، اطلاع اندکی در مورد صفات شخصیتی دانشجویانی که سطوح بالایی از اضطراب آمار را تجربه میکنند، وجود دارد (چوو و دیلون، ۲۰۱۴). ویژگیهای شخصیتی دانشجویان دارای نگرش مثبت نسبت به آمار در مقایسه با دانشجویان با نگرش منفی نسبت به آمار چگونه است؟ آیا دستهبندی که مشخصات مختلف جمعیتی (دموگرافیک) دانشجویان را ارائه میدهد؛ وجود دارد؟
درواقع پژوهش حاضر در پی آن است که به این سؤال پاسخ دهد، از میان عوامل غیر موقعیتی، موقعیتی و محیطی کدام عامل بیشتر در پیشبینی و تبیین اضطراب آمار دانشجویان روانشناسی تأثیرگذار است؛ و نقش هرکدام از عوامل انگیزشی (انگیزه تحصیلی، اهداف پیشرفت، انتظار موفقیت) شناختی (سازماندهی، مرور، فراشناخت) شخصیتی (ویژگیهای شخصیتی)، حمایت اجتماعی و نیازهای روانشناختی بهعنوان عوامل غیر موقعیتی و محیطی در تبیین اضطراب آمار چگونه است. مثلا اینکه چگونه اهداف پیشرفت تحصیلی بر اضطراب آمار تأثیر میگذارد؟
کدامیک از اهداف عملکردی، اجتنابی و یا تبحری بر میزان اضطراب آمار نقش دارد؟ و یا نگرش نسبت به آمار و مفاهیم مرتبط به آن در دانشجویان روانشناسی چگونه است؟ آیا این نگرش بر میزان اضطراب آمار تأثیرگذار است؟ و اینکه این متغیرها میتوانند پیشبینی کنندهی قوی برای اضطراب آمار دانشجویان باشند؟ و آیا رابطهای بین ویژگیهای شخصیتی دانشجویان رشتهی روانشناسی و اضطراب آمار وجود دارد؟ آیا تفاوتی بین اضطراب آمار دانشجویان دختر و پسر وجود دارد؟ آیا بین نیازهای روانشناختی (شایستگی، ارتباط، خودمختاری) و اضطراب آمار رابطهای وجود دارد؟ آیا میزان حمایت عاطفی که دانشجویان از اطرافیان خود دریافت میکنند، میتواند پیشبینیکننده میزان اضطراب آمار دانشجویان باشد؟ درواقع هدف پژوهش حاضر، شناسایی پیشایندهای اضطراب آمار و یافتن راهبردهایی برای کاهش آن است. علاوه بر این پژوهش حاضر به دنبال بررسی پیامدهای اضطراب آمار بر انگیزش (خودکارآمدی تحصیلی، ارزش تکلیف) و شناخت (سطح پردازش) است، تا علاوه بر آنکه بر آگاهی دانشآموختگان از ماهیت و علل اضطراب آمار افزوده شود، با آگاهی بر پیامدهای اضطراب آمار، راهکارها و پیشنهادهایی جهت کاهش اضطراب آمار دانشجویان روانشناسی از سوی پژوهشگران علاقهمند ارائه شود.شکل 1-1- مدل پیشنهادی پژوهش حاضر
1-3- اهمیت و ضرورت مسئله:
اضطراب امتحان شرایطی را برای دانشجویان ایجاد میکند که کسانی که به آن دچار میشوند قادر به یادآوری مطالب یاد گرفتهشده نیستند. ازجمله اضطرابهای امتحان، اضطراب آمار است که به نظر میرسد دانشجویان در داخل کشور در رشتهی روانشناسی و علوم تربیتی از آن رنجبرده و امتحان آمار توصیفی، استنباطی و روش تحقیق که اصطلاحات و مفاهیم آماری در آن فراوان یافت میشود منبع استرس و اضطراب فراوانی برای دانشجویان باشد. اثرات منفی اضطراب آمار بهخوبی مستند شده است و مجموعهای از تحقیقات درزمینهی رابطه منفی بین اضطراب آمار و پیشرفت آمار صورت گرفته است (بل[56]، ۲۰۰۱؛ اونوگبازی و سیمن، ۱۹۹۵؛ اونوگبازی، ۱۹۹۵، ۲۰۰۳؛ ترمبلی[57]، گاردنر[58] و هیپل، ۲۰۰۰؛ زاناکیس[59]، والنزی[60]، ۱۹۹۷)؛ بهعبارتدیگر، دانشجویانی که سطوح بالاتری از اضطراب آمار را تجربه میکنند، گرایش به عملکرد پایینتری در امتحانات آمار دارند. اثرات منفی اضطراب آمار، محققان را وادار میکند که به انجام پژوهش در حوزهی اضطراب آمار، بهمنظور روشن شدن ماهیت آن و اطلاعرسانی برای مداخلات بپردازند (چوو و دیلون، ۲۰۱۴).
درواقع دروس مرتبط با مفاهیم آماری نقش تعیینکنندهای در موفقیت در مقاطع بالاتر تحصیلی دانشجویان دارد و مهارتهای مرتبط با آن علاوه بر اعتمادبهنفس بالا آنها را قادر میسازد یافتههای خود را بهطور تجربی و آماری مورد آزمون قرار دهند؛ و از دانشجویان در این رشتهی تحصیلی انتظار میرود که بر مفاهیم آماری و کاربردهای آن تسلط داشته باشند؛ اما وجود اضطراب آمار، مانعی برای این هدف است. به بیانی دیگر مهارتهای کمی در رابطه بامطالعه و درک واقعیت اجتماعی برای دانشجویان علوم اجتماعی مهم است، بااینحال دانشجویان، تمایل به اجتناب از روشهای کمی و حتی ترس از روشهای آماری دارند (اسلوتماکرز[61]، ۲۰۱۴). مهمتر از آن اینکه به دلیل وجود اضطراب آمار کمتر دانشجویان روانشناسی به دنبال یادگیری و تسلط بر این واحد درسی برمیآیند و در پی آن به هنگام فارغالتحصیلی توان تجزیهوتحلیل مسائل را ندارند و لذا تسلط کمتری بر نرمافزارهای مرتبط به آمار ازجمله SPSS و PLAS و AMOS دارند؛ و ازآنجاکه اضطراب میتواند عملکرد را در یک کلاس و درنهایت تسلط بر موضوع را مختل کند (چرنی و کنی، ۲۰۰۵)؛ لزوم پژوهش درزمینهی عوامل مؤثر بر ایجاد اضطراب آمار ضروری به نظر میرسد. اهمیت این موضوع در آنجا است که دانشجویانی که از اضطراب آمار رنج میبرند، در مقاطع بالاتر با مشکل جدی درزمینهی درک و کاربرد آمار مواجه میشوند. در کشور ما تحقیقات اندکی در این زمینه انجامشده است. درنهایت در مورد دانشجویانی که در معرض خطر اضطراب آمار هستند، شناسایی عوامل و پیشایندهای اضطراب آمار امری ضروری به نظر میرسد؛ و نتایج تحقیق باعث خواهد شد که محققان راهکارهای لازم برای کاهش اثرات مخرب اضطراب آمار را ارائه نمایند.
1-4- هدفهای پژوهش
۱-۴-۱- هدف اصلی:
آزمون مدل مفروض رابطه بین حمایت اجتماعی، ویژگیهای شخصیتی، نیازهای روانشناختی، راهبردهای یادگیری خودتنظیم، انتظار موفقیت، معدل ترم گذشته، انگیزه درونی، اهداف پیشرفت با سطح پردازش، خودکارآمدی و ارزش تکلیف از طریق میانجیگری اضطراب آمار و ابعاد آن.
۱-۴-۲- اهداف فرعی:
۱. تعیین رابطه بین حمایت اجتماعی با سطح پردازش۲. تعیین رابطه بین حمایت اجتماعی با خودکارآمدی
۳. تعیین رابطه بین حمایت اجتماعی با ارزش تکلیف
۴. تعیین رابطه بین ویژگیهای شخصیتی با سطح پردازش
۵. تعیین رابطه بین ویژگیهای شخصیتی با خودکارآمدی۶. تعیین رابطه بین ویژگیهای شخصیتی با ارزش تکلیف
۷. تعیین رابطه بین نیازهای روانشناختی با سطح پردازش
۸. تعیین رابطه بین نیازهای روانشناختی با خودکارآمدی
۹. تعیین رابطه بین نیازهای روانشناختی با ارزش تکلیف
سایت های دیگر :