وبلاگ

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

محمد بن‌العباس بن‌علی بن‌مروان بن‌الماهیار(متوفای قرن چهارم) از جمله محدثان معاصر کلینی ; می‌باشد. او دارای آثار متعددی در موضوعات فقه، اصول، تفسیر قرآن و … است. روایات تفسیری وی در  چهار کتاب‌ «تأویل ما نزل فی النبی 6، تأویل ما نزل من القرآن فی أهل بیت :، تأویل ما نزل فی شیعتهم، تأویل ما نزل فی أعدائهم»، به عنوان منبع برای مفسران بعد از خود بوده است. مساله اصلی این پژوهه بازیابی، گونه‌شناسی و اعتبارسنجی سندی روایات تفسیری ابن‌الماهیار می‌باشد. ابتدا از باب مقدمه به شناخت‌نامه علمی ابن‌الماهیار پرداخته شده است. بازشناسی کتاب‌های ابن‌الماهیار در تفسیر قرآن، بازیابی روایات تفسیری ایشان که شامل 563 روایت تفسیری و مستدرک بازیابی روایات تفسیری ابن‌الماهیار، از مباحث مهمی است که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است. گونه‌شناسی روایات تفسیری ایشان که عبارتند از روایات سوره ـ آیه شناخت، معنا شناخت، تفسیری ـ تبیینی، تأویلی، جری و تطبیق، و مرتبط در بخش دیگری مورد توجّه قرار گرفته است. در این میان روایات جری و تطبیق بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده‌اند. محتوای اصلی این روایات اثبات بنیاد قرآنی, امامت و ولایت ائمه : می‌باشد. در آخر ملاک و معیار اعتبارسنجی سندی روایات ابن‌الماهیار بیان شده است و نتیجه‌ی آن طبق نظر متأخران به دلیل وجود راوی ضعیف، مهمل، مجهول و … جزء روایات حسن، موثق و ضعیف محسوب می‌شود، اما از منظر قدما ضعف سند موجب ضعف روایت نمی‌شود. بنابراین روایات ابن‌الماهیار با توجّه به ملاک و معیار قدما، حدیث صحیح تلقی می‌شود.

کلید واژه ها : ابن الماهیار، بازیابی، روایات تفسیری، گونه شناسی، اعتبارسنجی سندی.

 

فهرست مطالب

فصل اول. 1

پیشگفتار. 2

1.1. کلیات.. 3

1.1.1. مسأله تحقیق…………………   3

1.1.2. سؤالات تحقیق.. 4

1.1.3. فرضیات پژوهش………………….    4

1.1.4.ضرورت و اهداف………………….    5

1.1.5. پیشینه پژوهش……..    5

1.1.6. روش و مراحل پژوهش……………    5

1.1.7. روش و ابزار گردآوری اطلاعات………………… 5

1.1.8. نتایج علمی و عملی تحقیق…………….   6

1.2. مفاهیم………….. 6

1.2.1. بازیابی……………   6

1.2.1.1. بهره‌ها و فواید…… 7

1.2.1.2. ضرورت و اهداف بازیابی.. 7

1.2.1.3. قواعد  و روش‌های بازیابی.. 7

1.2.2. تأویل………….   8

1.2.3. روایت تفسیری.. 10

1.2.4. گونه‌شناسی روایات تفسیری.. 10

1.2.4.1. روایات آیه ـ سوره شناخت… 11

1.2.4.2. روایات معنا شناخت…….. 11

1.2.4.3. روایات تفسیری ـ تبیینی…….. 11

1.2.4.4. روایات تأویلی.. 11

1.2.4.5. روایات جری و تطبیق……. 11

1.2.4.6. روایات مرتبط. 12

1.2.5. اعتبارسنجی سندی.. 12

1.3. شناخت‌نامه‌ی ابن‌الماهیار. 12

1.3.1. نام و نسب……………..    12

1.3.2. شخصیت علمی.. 13

1.3.2.1. اساتید و مشایخ.. 14

1.3.2.2. شاگردان ابن‌الماهیار.. 15

1.3.2.3. آثار ابن‌الماهیار.. 15

1.3.2.4. سرگذشت آثار… 16

1.3.3. شخصیت رجالی ابن‌الماهیار.. 18

1.3.3.1. نماى سیاسى ـ مذهبى قم و بغداد در زمان حیات ابن‌الماهیار.. 19

فصل دوم. 21

2.1. کتب چهارگانه ابن‌الماهیار. 22

2.1.1. طرق ابن‌الماهیار.. 22

2.1.2. استناد و اهمیت کتب ابن‌الماهیار.. 23

2.1.3. سرچشمه‌های انعکاس دهندۀ روایات تفسیری کتب ابن‌الماهیار.. 24

2.1.4. بازتاب روایات تفسیری کتب ابن‌الماهیار در منابع بعد از خود. 25

2.1.5. جایگاه ابن‌الماهیار در انتقال تراث تفسیری امامیه. 26

2.1.6. محتوا و مضمون روایات تفسیری کتب ابن‌الماهیار.. 27

2.1.7. منابع کتب ابن الماهیار.. 27

2.1.8. تفاوت پژوهه حاضر با کتاب تأویل ما نزل من القرآن الکریم. 29

2.2. روش بازیابی روایات تفسیری ابن‌الماهیار.. 31

2.2.1. بازیابی روایات تفسیری ابن الماهیار.. 32

(3) سورة آل عمران. 33

(4) سورة النساء. 36

 

(5) سورة المائدة 37

(7) سورة الأعراف… 38

(9)سورة التوبة. 39

(13) سورة الرعد. 39

(16) سورة النحل. 41

(17) سورة اسراء. 42

(18) سورة الکهف… 47

(19) سورة مریم. 50

(20) سورة طه. 52

(21) سورة الأنبیاء. 55

(22) سورة الحج. 59

(23) سورة المؤمنون. 68

(24) سورة النور. 70

(25) سورة الفرقان. 73

(26) سورة الشعراء. 76

(27)سورة النمل. 80

(28) سورة القصص…. 84

(29)سورة العنكبوت.. 88

(30) سورة الروم. 91

(31) سورة لقمان. 92

(32)سورة السجدة 93

(33) سورة الأحزاب.. 95

(34) سورة سبأ 100

(35) سورة الملائكة / فاطر. 102

(36) سورة یس… 104

(37)سورة الصافات.. 105

(38) سورة ص…. 107

(39) سورة الزمر. 108

(40)سورة المؤمن. 111

(41)سورة فصلت.. 112

(42)سورة الشوری.. 115

(43) سورة الزخرف… 117

(44) سورة الدخان. 123

(45) سورة الجاثیة. 124

(46) سورة الأحقاف… 125

(47) سورة محمد. 126

(48) سورة الفتح. 128

(49) سورة الحجرات.. 129

(50) سورة ق.. 130

(51) سورة الذاریات.. 131

(52) سورة الطور. 131

(53) سورة النجم. 132

(54) سورة القمر. 136

(55) سورة الرحمن. 136

(56) سورة الواقعه. 139

(57)سورة الحدید. 140

(58) سورة المجادلة. 145

(59) سورة الحشر. 147

(60) سورة الممتحنة. 149

(61) سورة الصف… 149

(62)سورة الجمعة. 152

(63) سورة المنافقون. 152

(64) سورة التغابن. 153

(66) سورة التحریم. 153

(67) سورة الملك.. 154

(68) سورة القلم. 155

(69) سورة الحاقة. 156

(70) سورة المعارج.. 158

(72) سورة الجن. 159

(74) سورة المدثر. 160

(75) سورة القیامة. 161

(76) سورة الإنسان. 161

(77) سورة المرسلات.. 163

(78) سورة النبأ 163

(79) سورة النازعات.. 164

(80) سورة عبس… 165

(81)سورة التکویر. 165

(82) سورة الانفطار. 167

(83) سورة المطففین. 167

(84) سورة الانشقاق.. 169

(85) سورة البروج.. 169

(87) سورة الأعلی.. 170

(88) سورة الغاشیة. 170

(89) سورة الفجر. 171

(90) سورة البلد. 171

(91) سورة الشمس… 172

(92) سورة اللیل. 173

(93) سورة الضحى‏ 174

(94) الشرح‏ 174

(95) سورة التین‏ 175

(97) سورة القدر. 176

(98) سورة البینة. 177

(99) سورة الزلزلة. 178

(100) سورة العادیات.. 179

(101) سورة القارعة. 180

(102) سورة التکاثر. 181

(103) سورة العصر. 182

(104) سورة الهمزة 182

(107)سورة الدین‏ 182

(108) سورة الکوثر. 182

(112) سورة الإخلاص…. 183

2.2.2.  مستدرک بازیابی روایات تفسیری کتب ابن‌الماهیار.. 184

(2) سورة البقرة 185

(3) سورة آل عمران. 185

(5) سورة المائده 186

(9)سورة التوبة. 187

(11) سورة هود. 188

(13) سورة الرعد. 189

(17) سورة اسراء. 189

(33) الأحزاب.. 189

(35) سورة فاطر. 190

(58) سورة المجادلة. 190

(66) سورة التحریم. 191

(69) سورة الحاقة. 191

(98) سورة البینة. 192

2.2.3. تعداد روایات براساس کتب منسوب به ابن‌الماهیار.. 193

فصل سوم. 194

3.1. گونه‌شناسی روایات تفسیری ابن‌الماهیار. 195

3.1.1. روایات آیه/سوره شناخت………….    195

3.1.1.1. فضائل سوره. 195

3.1.1.2. زمینه‌های تاریخی/ داستانی نزول آیه…………….  197

3.1.1.3. شأن نزول آیه. 200

3.1.1.4. سبب نزول…………   233

3.1.2. روایات معنا شناخت… 237

3.1.3. روایات تفسیری/تبیینی…………… 238

3.1.4. روایات تأویلی.. 254

3.1.5. روایات جری و تطبیق.. 276

3.1.6. روایات مرتبط.. 342

3.1.7. شرح کلی محتوای روایات تفسیری ابن‌الماهیار.. 352

3.1.8. بررسی انواع گونه‌شناسی روایات ابن‌الماهیار براساس جدول.. 358

فصل چهارم. 361

4.1. اعتبار سنجی سندی روایات تفسیری ابن‌الماهیار. 362

4.1.1. ملاک در اعتبار سنجی اسناد روایات ابن‌الماهیار………………………   362

4.1.1.1. بررسی روایان اسناد روایات ابن‌الماهیار.. 365

نتایج. 408

کتابنامه………………………………………………………………………………………………………………………………………409

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

کلیات و مفاهیم

 

 

 

 

   پیشگفتار
عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ 7 قَال‏: … الْإِمَامُ یَهْدِی إِلَى الْقُرْآنِ وَ الْقُرْآنُ یَهْدِی إِلَى الْإِمَام‏.[1]

دستیابی و فهم مراد کلام الهی پس از پیامبر اکرم 6 به وسیله‌ی امامان معصوم : است که این بزرگواران متصل به زبان وحی و آشنا به محکم، متشابه، ناسخ و منسوخ، تأویل، بطن و بطون آیات قرآن هستند. پس از پیامبر اکرم 6، راویان و اصحاب سؤالات و ابهامات خود را درباره‌ی آیات قرآن از ائمه : می‌پرسیدند و پاسخ آن را دریافت و در کتب و نسخه‌هایی گردآوری و تدوین می‌کردند.

با توجه به مجموع اطلاعات تاریخی، تراجم و کتب رجالی، امروزه اطمینان داریم، روایات معصومین :، از جمله روایات تفسیری، توسط اصحاب و راویان حدیث، در مجموعه کتب تفسیری، موضوعی، گردآوری و نسخه‌برداری می‌شده است، هر چه این روایات و آموزه‌ها به زمان حضور امامان معصوم : و از زبان اصحاب خاص گردآوری شده باشد دارای اهمیت ویژه‌ای است.

متأسفانه، بخش عمده‌ایی از این کتب و نسخه‌های گران‌قدر که میراث ارزشمندی از روایات شیعه است در گذر تاریخ و حوادث به دست ما نرسیده است؛ اما گزارشات کتب رجالی، تراجم و تاریخی، حاکی از وجود این کتب و نسخه‌ها تا چند سده پس از دوران تدوین این کتب و انتقال آن به سایر کتاب‌های قرون بعد دارد. دین پژوهان، از گذشته تاکنون، دست‌یابی و گردآوری روایات کتب مفقود شده، از آثار متأخر را در قالب یک کتاب مدون، مورد اهتمام قرار داده‌اند.

از جمله‌ی این آثار گرانبار اما مفقود، نگاشته‌ها و کتب ابن‌الماهیار، یکی از راویان و محدثان امامی شیعه است که دارای آثار متعدد در موضوعات متنوع، از جمله فقه، اصول، اوائل، دواجن، قرائت و تفسیر قرآن بوده است. وی در زمان غیبت صغری و هم عصر با کلینی می‌زیسته است. متأسفانه هیچ یک ازآثار او به طور کامل و در یک کتاب مدون به دست ما نرسیده است، اما روایات تفسیری او در متون حدیثی به طور پراکنده گزارش شده است.

پژوهش حاضر با هدف دستیابی به روایات تفسیری و اندیشه‌های ژرف این محدث فرزانه، سامان یافته است. اطمینان از درستی یافته‌ها، بازیابی، گونه‌شناسی و اعتبارسنجی از دیگر اهداف این پژوهه بود که در فصل‌های

مقدمه

توسعه­ در ابعاد و سطوح مختلف همواره یکی از اصلی ترین دغدغه ها و اهداف برنامه ریزی های انجام گرفته درکشورهای مختلف است. “دو عامل تاثیر گذار بر توسعه، بهره وری و کارآفرینی[1] هستند که در دهه های اخیر در استراتژی های توسعه جایگاه ویژه ای یافته اند. کارآفرینی استاندارد معمولاً به رشد بهره وری می انجامد و رشد بهره وری در توسعه اقتصادی، اجتماعی، بهبود وضعیت اشتغال، استاندارد کار، کنترل تورم وکاهش فقر اهمیت دارد و تا حدی چگونگی رقابت را در عرصه بین المللی تعیین     می کند”(دادگر و غلامزاده،1389 :62).

از سوی دیگر سازمان های امروزی در مواجهه با تغییرات سریع دانش و تکنولوژی، تنوع تقاضاهای جامعه و رقابت روز افزون با چالش هایی رو به رو هستند که رفع آن نیازمند شناسایی فرصت ها، ارزیابی شرایط و تلاش برای نوآوری و نوسازی در ساختارها و فعالیت ها می باشد( هیونن[2]، 1999، به نقل از یعقوبی فرانی و همکاران، 1387). تلاش برای مقابله با چنین چالش هایی منجر به شکل گیری مفهوم کارآفرینی سازمانی شده است. کارآفرینی سازمانی به خدمت گرفتن رفتارهای کارآفرینانه در یک سازمان با ثبات است ( اچولز و نیک[3]، 1998). به عبارت دیگر در چنین سازمان هایی همه کارکنان خود را در برابر اهداف سازمان متعهد می دانند و برای پیشرفت آن، تمام تلاش خود را به کار می گیرند. در این میان ساختار سازمان به عنوان کالبد اصلی سازمان نقشی اثر گذار در ایجاد بستری مناسب برای رفتار کارکنان دارد. لذا بررسی ارتباط میان کارآفرینی سازمانی و ساختار سازمانی از مسائل مهمی است که در این پژوهش به آن پرداخته می شود.

بیان مسئله
بحث کارآفرینی با توجه به اهمیت آن در ابعاد مختلفی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.” اقتصاددانان به کارآفرینان به عنوان عامل تحول جامعه، ایجاد کسب وکار جدید و به‌ طور کلی رشد اقتصادی و سود آفرینی آنان توجه دارند و از کارآفرینان به عنوان موتور توسعه اقتصادی نام می ‌برند و معتقدند که امروزه نقش کارآفرینان در توسعه اقتصادی از سرمایه بیشتر است” (علوی،1382: 27). روان‌شناسان که در سه دهه یعنی طی سال­های 1950 تا 1970 مطالعات قابل توجهی در زمینه کارآفرینی انجام داده­اند تلاش علمی قابل توجهی برای پاسخ به این سوال اساسی انجام داده­اند که آیا اصولاً امکان بررسی و شناخت ویژگی‌ها وخصوصیات افراد خلاق، کارآمد، مبتکر، ساعی وکوشا وجود دارد؟ بنابراین جستجو برای تعیین ویژگی‌های روان شناختی مشترک افراد کارآفرین از جمله مباحث مهم مورد نظر روان شناسان می­باشد. عمده تأکید روان شناسان در این زمینه به روی خصوصیات فردی افراد کارآفرین بوده است. لذا در تبیین و ترسیم مدلی جامع در این حوزه و نیز ارائه معیارهای مشخص و دقیق برای ارزیابی ویژگی‌های کارآفرینی توفیق چندانی نداشتند. با توجه به این محدودیت، دیدگاه­ها و نظریات جامعه شناختی مطرح گردید که عمدتاً تأثیر عوامل اجتماعی را در حوزه کارآفرینی مورد تأکید قرار دادند. یعنی در پاسخ به این سوال که آیا فقط ویژگی‌های فردی است که باعث موفقیت فرد می‌شود؟ جامعه‌شناسان عوامل دیگری هم چون  سوابق و تجربیات فردی و هم چنین تأثیر محیط و فرهنگ را مورد توجه قرار دادند. ایمانی (1388) معتقد است که این دو اندیشه با هم تلاقی پیدا کرده و به همین دلیل جوامع، دولت‌ها و سازمان‌ها به فکر شناسایی بستر مناسب برای   رشد و پرورش کارآفرینان افتادند که مقوله جدیدی است. اما در اواخر دهه 80 میلادی نویسندگان علوم مدیریت نیز کارآفرینی را مورد توجه قرار دادند و علی رغم مدت کوتاهی که صرف موضوعات کارآفرینی در مدیریت شده نتایج گسترده‌ای به دست آمده است . “مکتب مدیریت معتقد است که کارآفرین شخصی است که راه‌اندازی یک کسب و کار را سازمان‌ دهی یا اداره کند و ریسک را به خاطر سود بپذیرد” (وبستر،1996به نقل از صالحی عمران و رستمی،1388: 23). با وجود اختلاف نظرها تقریباً همه این مکاتب بر نوآور بودن، تصمیم­گیر بودن، متعهد بودن و مخاطره پذیر بودن کارآفرین اتفاق نظر دارند.

ساختار اقتصادی دنیای امروز با گذشته به طور اساسی تفاوت دارد. شاخص‌های سخت افزاری و دارایی‌های مشهود که دیروز در جایگاه یک بنگاه اقتصادی نقش تعیین کننده داشت، جای خود را به نوآوری، ابداع، خلق محصولات جدید و دارایی‌های نرم افزاری داده است. لذا توسعه اقتصادی دنیای امروز بر پایه نوآوری و خلاقیت و استفاده از دانش استوار است. این اقتصاد را اقتصاد مبتنی بر دانش یا اقتصاد دانش محور می‌گویند. توسعه کارآفرینی در اقتصاد دانش­ محور امری حیاتی است و بارها توسط صاحب نظران مختلف مورد تأکید قرار گرفته است. از آنجا که کارآفرینی نقشی کارساز در توسعه اقتصادی دارد و رشد و توسعه اقتصادی در یک نظام زمانی میسر است که افرادی در بین سایر آحاد جامعه با خطر پذیری اقدام به نوآوری کرده و با نوآوری آنها روش ها و راه­حل های جدید، جایگزین راه های ناکارآمد قبلی شود (مرادی،1387) و نیز با توجه به دیدگاه مک کللند[4](1961) که با رشد و توسعه برخی از ویژگی ها در افراد می توان رشد اقتصادی را در جوامع مختلف فراهم کرد، لذا توجه به کارآفرینی وپرورش زمینه های تحقق آن در جوامع امروز یک ضرورت است. پوستیگو[5](2002) کارآفرینی را حاصل برخورد ویژگی های فردی کارآفرینان با محیطی می­داند که در آن نشو و نما یافته­­اند. هم­چنین بهرامی (1386) به استناد مطالعات انجام گرفته در زمینه کارآفرینی معتقد است ویژگی­هایی که موجب می شوند فرد کارآفرین شود توارثی نیست بلکه اکتسابی می باشد و از این رو فراهم کردن محیط مناسب وآموزش هایی که این ویژگی ها و تجربیات را در افراد تقویت کند، ضروری می باشد.

از دیدگاه زالی و همکاران(1386) مهم‌ترین و جامع‌ترین ویژگی­های کارآفرینی در مدل جامع کارآفرینی مشاهده می‌شود. این مدل که توسط مؤسسه توسعه کار آفرینی هند[6] ارائه شده، پنج ویژگی را برای کارآفرینان برمی شمرد که عبارتند از انگیزه پیشرفت[7]، استقلال‌طلبی[8]، ریسک‌پذیری[9]، خلاقیت[10] و عزم و اراده.

از دیدگاه مک کللند افراد کارآفرین در مورد ” نیاز به توفیق، چند ویژگی دارند:1- مسئولیت پذیری شخصی تعیین اهداف و نیل به آنها با تلاش شخصی 2- پذیرش مخاطرات معقول ومعتدل به عنوان مهارت در عملکرد 3-آگاهی از نتایج کار ودریافت بازخورد از عملکرد” (امیری،55:1388). هم­چنین احمدپور(1387) توفیق طلبی را تمایل به انجام کاری در استاندارد های عالی جهت موفقیت در موقعیت های رقابتی تعریف می کنند. از سوی

MOIP یکی از شاخه های Over IP است که بر روی ارتباط بین دو مودم از طریق خط IP متمرکز شده است. بلوک دیاگرام کلی این بخش به صورت شکل 1 است.

همانگونه که مشخص شده است، سیستم شامل چهار بخش است که عبارت است از دو مودم و دو دروازه. ارتباط بین دو دروازه از طریق شبکه IP و ارتباط بین مودم ها و دروازه ها از طریق خط PSTN برقرار می شود. بسته به قابلیت سیستم می توان انواع مدولاسیون های سری V و همچنین الگوریتم های تصحیح خطا و فشرده سازی را لحاظ

 

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه……………………………… 2

1-1-  بیان مساله تحقیق…………………………….. 3

1-2-  اهمیت و ضرورت تحقیق……………………………. 6

1-3-  اهداف تحقیق…………………………….. 7

1-4-  سوال های تحقیق…………………………….. 7

1-5-  فرضیه های تحقیق…………………………….. 8

1-6-  مدل مفهومی تحقیق…………………………….. 8

1-7-  قلمرو تحقیق…………………………….. 9

1-8-  جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق…………………………….. 9

1-9-  روش پژوهش…………………………… 10

1-10- جامعه آماری و حجم آن……………………………10

1-11- بر آورد حجم نمونه و روش نمونه گیری…………………………… 10

1-12-  روش گرد آوری اطلاعات ……………………………10

1-13- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………… 11

1-14-  متغیرهای پژوهش…………………………… 11

1-15-مفاهیم، تعاریف واژه ها و اصطلاحات (نظری و عملیاتی)…………… 11

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

مقدمه…………………………… 16

2-1-  بخش اول: مبانی نظری…………………………….. 16

2-1-1- معرفی بازاریابی…………………………….. 16

2-1-2- تعریف بازاریابی…………………………….. 18

2-1-3- تاریخچه بازاریابی…………………………….. 21

2-1-4- انواع بازاریابی…………………………….. 24

2-1-5- مزایای بازاریابی…………………………….. 28

2-1-6- مفهوم تبلیغات…………………………….. 29

2-1-7- تاریخچه تبلیغات…………………………….. 30

2-1-8- تاریخچه تبلیغات در ایران……………………………. 34

2-1-9- تعاریف تبلیغات…………………………….. 34

2-1-10-  اصول تبلیغات…………………………….. 36

2-1-11-  طبقه بندی تبلیغات…………………………….. 37

2-1-11-1- طبقه بندی بر مبنای بازار هدف ……………………………37

2-1-11-2- طبقه بندی بر مبنای منطقه جغرافیایی …………….. 38

2-1-11-3- طبقه بندی بر مبنای رسانه……………………………38

2-1-11-4- طبقه بندی بر مبنای عملکرد …………………………… 39

2-1-12-  تبلیغات بازرگانی……………………………. 40

2-1-13-  وابستگی هیجانی و برنامه ریزی رفتاری………………. 41

2-1-14-  نظریه اسنادی…………………………….. 42

2-1-15-  نظریه انگیزۀ پیشرفت……………………………… 42

2-1-16-  نظریه کنترل- ارزش هیجان‌های پیشرفت……………. 43

2-1-17-  انواع هیجان ها…………………………… 43

2-1-18-  تبلیغات و ارتباط آن با مشتریان……………………………. 45

2-1-19-  شدت تبلیغات و سودآوری…………………………….. 47

2-1-20-  شدت تبلیغات و میزان فروش……………………………… 49

2-1-21-  رفتار مصرف کننده…………………………… 49

2-1-22-  دیدگاه های رفتار مصرف کننده ……………………………55

2-1-23-  مدل تصمیم گیری مصرف کننده…………………………… 58

2-1-24-  رفتار خرید……………………………. 60

2-1-25-  ارزیابی رفتار مصرف کننده پس از خرید………….. 62

2-1-26-  تاریخچه پیدایش و گسترش بیمه……………………………64

2-1-27-  جایگاه صنعت بیمه بعد از انقلاب اسلامی ایران……………………………67

2-1-28-  تصویب قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری وآشنایی با نهاد نظارت بر بیمه در ایران………67

2-1-29-  ارکان بیمه مركزی ایران……………………………. 69

2-2-  بخش دوم: پیشینه پژوهشهای انجام شده……………………………. 70

2-2-1- مطالعات داخلی…………………………….. 70

2-2-2- مطالعات خارجی…………………………….. 71

2-3-  جمع بندی…………………………… 74

2-3-1- جمع بندی پیشینه تجربی و نظری تحقیق……………… 74

2-3-2- جمع بندی پیشینه نظری تحقیق…………………………….. 74

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

مقدمه……………………………77

3-1-  نوع روش تحقیق……………………………. 77

3-2-  جامعه آماری تحقیق…………………………….. 77

3-3-  نمونهآماری و روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه…………. 78

3-4-  متغیرهای تحقیق…………………………….. 79

3-5-  روش و ابزار گرد آوری داده ها…………………………… 79

3-5-1- روش گردآوری…………………………….. 79

3-5-2- ابزار گردآوری……………………………. 79

3-6-  اعتبار و روایی ابزار تحقیق…………………………….. 81

3-6-1- اعتبار (روایی) پرسشنامه……………………………. 81

 

3-6-2- قابلیت اعتماد (پایایی) پرسشنامه……………………………. 82

3-7-  روش‌ و ابزارتحلیل داده ها…………………………… 84

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه……………………………87

4-1-  آمار توصیفی……………………………87

4-1-1- جنسیت مشتریان……………………………. 88

4-1-2- تحصیلات مشتریان……………………………. 89

4-1-3- وضعیت تاهل مشتریان……………………………. 90

4-1-4- رده سنی مشتریان……………………………. 91

4-1-5- سابقه بیمه مشتریان……………………………. 92

4-2-  آمار استنباطی……………………………93

4-2-1- بررسی نرمال بودن مشاهدات…………………………… 94

4-2-2- مدل های رگرسیونی تحقیق…………………………….. 95

4-2-3–   رتبه بندی ابعاد تبلیغات…………………………….. 99

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

مقدمه……………………………101

5-1-  نتیجه گیری…………………………….. 101

5-1-1- فرضیه اصلی اول……………………………101

5-1-2- فرضیه اصلی دوم……………………………. 102

5-1-3- فرضیه های فرعی تحقیق…………………………….. 102

5-2-  محدودیت‌های پژوهش……………………………… 103

5-3-  پیشنهادهایی برای استفاده از نتایج پژوهش……………. 103

5-4-  توصیه برای تحقیقات آتی…………………………….. 106

منابع و ماخذ……………………………. 107

فهرست منابع فارسی…………………………….. 108

فهرست منابع انگلیسی……………………………..110

ضمائم و پیوست ها…………………………… 112

چکیده انگلیسی…………………………….. 126

چکیده:

هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر تبلیغات تلویزیونی بر واکنش های هنجاری و تمایل به برنامه ریزی رفتاری مشتریان در صنعت بیمه بوده است. برای این منظور با استناد به رابطه نمونه گیری کوکران تعداد 385 نفر از مشتریان شرکت بیمه ایران به شیوه تصادفی ساده انتخاب شده و پرسشنامه های تحقیق پس از تایید روایی و پایایی در اختیار ایشان قرار گرفت. یافته های حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق با بهره گرفتن از برازش مدل های رگرسیون خطی نشان داد که افزایش تبلیغات تلویزیونی اثر مستقیم و معناداری بر واکنش های هنجاری و تمایل به برنامه ریزی رفتاری مشتریان در این صنعت داشته است. همچنین در ابعاد تبلیغات تلویزیونی، دو عامل شدت و کیفیت تبلیغات نیز هر دو دارای اثر مستقیم و معنادار بر روی عوامل واکنش های هنجاری و تمایل به برنامه ریزی رفتاری بوده اند.

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه:

عملکرد هر سازمانی به موفقیت درحفظ مشتریان یا افزایش طول دوره بقای مشتری بستگی دارد. طول دوره بقای مشتری به طول مدت زمان و یا تعداد دفعاتی اشاره دارد که مشتریان برای تامین نیازمندیهای خویش قبل از رجوع به سایر عرضه کنندگان تنها به سازمان مورد نظر روی آورند (سقایی،1385، ص 67).

سازمانهای رسانه ای نیز از این قاعده مستثنی نیستند. سازمانهای رسانه ای به لحاظ نوع مالکیت به دو نوع خصوصی و عمومی (دولتی) تقسیم می شوند. در حوزه ارتباطات ابزارهایی وجود دارند که با توجه به ظرفیت و امکانات خود، به خوبی می­توانند مبلغان را در امر متقاعدسازی مخاطبان یاری دهند. کلام، تصویر و موسیقی سه محملی است که در این زمینه به گونه موثری قابل بهره برداری است و از این رو، اربابان و دست اندرکاران تبلیغات نیاز دارند علاوه بر آشنایی با نظریه ها و فنون متقاعدسازی در حوزه روانشناسی ، در حوزه ارتباطات نیز با ظرفیت های بالقوه کلامی، تصویر و موسقیایی آشنا شوند و بدانند که چگونه از هر یک از این ابزارها می توان در راستای واکنش هیجانی و نفوذ در تأثیرگذاری بر مخاطبان، بهره جست. به همین دلیل دست اندرکاران امر تبلیغات از هر وسیله ای جهت نیل به هدف استفاده می کنند و از هیج تلاشی دریغ نمی کنند(حکیم آرا،1390، ص 87). به همین دلیل است که صدا و سیما قدرتمندترین و مهمترین رسانه کشور در عرصه فرهنگ سازی و اعتلای کشور است و این رسانه ارزشمند به منظور رسیدن به اهدافش و اثربخشی بیشتر، نیاز مند جلب ایجاد واکنش های هیجانی و تمایل به برنامه ریزی رفتاری است. جذب مخاطب یکی از اصلی ترین و تعیین کننده ترین ویژگی هر رسانه بویژه صدا و سیماست. در کشور ما، با توجه به اینکه صدا و سیما به صورت عمومی(دولتی) اداره می شود و بخش قابل توجهی از هزینه های خود را از بودجه عمومی کشور دریافت می دارد با ید در برنامه ریزی مصرف منابع به منظور اثربخشی بیشتر در تولید و پخش برنامه ها و جلب و جذب ایجاد واکنش های هیجانی و تمایل به برنامه ریزی رفتاری خود دقت کافی را به عمل آورد(خاشعی و مستمع،1390، ص 54).

در این میان آنچه هدف تصاویر تبلیغاتی است تنها مجذوب کردن مخاطبان نیست، بلکه ایجاد رفتاری است که انتظار می رود در محل و موقعیت دیگری مانند فروشگاه یا در پای صندوق رای به وقوع بپیوندد. نکته مهم این است که تصاویر تبلیغاتی به خودی خود افراد را به انجام کاری وادار نمی کنند بلکه این تعابیر ذهنی ناشی از این تصاویر است که نقش متقاعدکنندگی دارند و هیجانهایی را در فرد پدید می آورند. این تعابیر ذهنی اگر چه در نتیجه نگاه کردن به تصاویر برانگیخته می شوند، اما به طور تمام زاییده تصویر نیستند. تصاویر تبلیغاتی سه نقش عمده را پی می گیرند. اول اینکه با شبیه سازی و به تصویر کشیدن صورت و اندام انسان و یا هر چیز دیگری که با انگیزه های بنیادی ارتباط دارند، به واکنشهای هیجانی دامن می زنند. دوم اینکه از چیزی که گویی محقق است ویا واقعاً اتفاق افتاده یک مدرک تصویری به ظاهر مستند به دست می دهند و سوم اینکه در هر حال می توانند میان محصول و تصاویر بک نوع ارتباط ضمنی و پنهان برقرار کنند. این سه کارکرد از ویژگی اساسی رسانه های تصویری است که ماهیت زیربنایی تصاویر تبلیغاتی را پی ریزی کرده و آن را از زبان کلامی و گونه های دیگر ارتباطات بشری متمایز می کند. به لحاظ تاریخی نیز می توان اینگونه بیان نمود که تأثیرگذاری در مخاطب و تمایل به تغییر رفتار و برنامه ریزی در افراد در دوران یونان باستان و به تاریخچه ای بیش از دو هزار سال بر می گرددکه عمدتاً ارتباطات متقاعدگرانه کلامی بوده است مبتنی بر مجادلات کلامی سوفسطاییان. و نه ارتباطات دیداری(حکیم آرا،1390، ص 87).

از آنجایی که در سالهای اخیر سازمان صدا و سیما، سیاست افزایش تبلیغات تلویزیونی را در دستور کار خود داشته است، در این تحقیق بر آن هستیم تا تاثیر این سیاست، یعنی افزایش تبلیغات تلویزیونی شرکت های بیمه برای ایجاد واکنش های هیجانی و تمایل به برنامه ریزی رفتاری در سنین مختلف را بررسی کنیم تا عاملی برای تشخیص و ارزیابی رویکرد صدا وسیما در راستای ایجاد واکنش های هیجانی و تمایل به برنامه ریزی رفتاری باشد.

1-1- بیان مسئله تحقیق

تبلیغات یکی از گسترده­ترین حوزه­های سیستم­های بازاریابی تلقی می شوند. اهمیت تبلیغات تا آن حد است که در ذهن عوام با واژه بازاریابی مترادف شده است. هر ساله میلیاردها دلار صرف تبلیغات در رسانه­های مختلف می­شوند. انسان امروزی زیر بمباران شدید تبلیغات تجاری زندگی می کند. از صبح که انسان بیدار می شود تا زمانی که به خواب فرو می­رود وی در معرض تبلیغات متنوعی از رسانه­های مختلف قرار می­گیرد. اثر بخشی تبلیغ نکته کلیدی در ارزیابی تبلیغات است. شرکت­های تبلیغ کننده همواره علاقمند به سنجش میزان اثربخشی تبلیغات خود هستند (سیلک و همکاران[1]، 2001، ص 279).

از سوی دیگر آن چه از وضعیت موجود صنعت بیمه ایران به چشم می آید، این است كه این صنعت تاكنون به جایگاه واقعی و كلیدی خود در اقتصاد نرسیده و هنوز نتوانسته اطمینان خاطر فعالان اقتصادی را جلب نماید. تولید حق بیمه ای حدود 5/3 میلیارد دلار و ضریب نفوذ 3/1درصدی در این صنعت بیانگر وجود ناكارایی و ناكارآمدی است(امین، 1388، ص 45). در گذشته برای صدور یك بیمه نامه كوچك حتماً می بایست از بیمه مركزی كسب اجازه می شد یا نرخها باید به تایید بیمه مركزی می رسید. اما امروز نوع نظارت به صورت نظارتهای مالی تبدیل شده است. یعنی نهاد ناظر، اطلاعاتی را در حد كلیات می گیرد تا اطمینان حاصل نماید آیا توان مالی یك شركت برای جبران تعهداتش كافی است یا نه. به عبارتی باید بین تعهدات و توان مالی شركت تناسبی وجود داشته باشد. تا زمانی كه این تناسب وجود دارد دیگر نیازی به دخالتهای بیشتر نیست. زیرا دخالت های بی مورد دولتی باعث جلوگیری از ابتكار و خلاقیت ها خواهد شد. در نتیجه رضایت مشتریان برای حضور بیشتر در این صنعت كاهش خواهد یافت. باید اشاره شود كه در دوران مختلف، شیوه های تغییر فرهنگ مردم توسط بیمه ها نیز متفاوت است. اما شركتهای بیمه ای در كل باید خسارتها را به راحتی پرداخت كنند و خود را در چارچوب قوانین ریز موجود در بیمه نامه ها حبس نكنند بلكه باید مردم را جذب همكاری بیشتر با این صنعت كنند تا علاقه مندی و جذب آنها افزایش یابد كه در اصل فرهنگ مردم نسبت به صنعت بیمه مثبت تر خواهد شد.

دولت می بایست صرفاً به نقش سیاستگذاری آن هم به صورت كلی و هدفمند و نظارتهای مالی بسنده كند واجازه دهد كه اجرا كاملاً در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد. منتها شرایط رقابت می بایست در یك حالت مساوی و برابر با حذف تبعیض هایی كه در گذشته وجود داشت صورت گیرد تا امكان رقابت یكسان در شرایط یكسان برای همه شركت های بیمه فراهم شود (تدبیری، 1388، ص 31).

از دیگر سو، بر همگان آشکار است که ارزیابی‌ها در برانگیختن هیجان‌های مختلف افراد در موقعیت‌های پیشرفت نقش بسزایی دارند. بر این اساس، دو ارزیابی مهم را در زمینه پیشرفت مشخص می‌کند: ارزیابی از توانایی کنترل فعالیت‌های پیشرفت و نتایج آنها که به باور‌های خودکارآمدی فرد مربوط می‏شود و همچنین، ارزیابی از ارزش فعالیت‌ها (مانند ارزش تکلیف). علاوه براین، ارتباط بین ارزیابی شناختی و هیجان‌ها دوجانبه فرض شده است. ارزیابی‌های شناختی برهیجان‌ها تاثیر می‌گذارند و همچنین هیجان‌ها نیز، بر ارزیابی‌‎های شناختی اثرگذار هستند (آرتینو[2]، 2012، ص 60). یکی از مهم­ترین نشانگرهای تبیین­کننده اثربخشی موقعیت­های پیشرفت، از طریق مطالعه ارزیابی کارمندان، از تجارب هیجانی مثبت و منفی وابسته به زندگی کاری آنها، مشخص می­شود. در نتیجه، عامل انگیزه یكی از پیش نیازهای اساسی فعالیت شغلی محسوب می­شود و تأثیر آن بر عملكرد افراد امری شناخته شده و بدیهی است.

بنابراین، محقق در پژوهش حاضر می­کوشد بر اساس یک الگوی مفروض، اعتبار نظری آموزه­های رویکرد شناختی اجتماعی هیجان‌های پیشرفت را بطور تجربی در بین گروهی از مشتریان بیمه ایران بیازماید. بر این اساس، در این پژوهش، با تکیه بر آموزه‌های نظری الگوی شناختی کنترل- ارزش هیجان‌های پیشرفت، از طریق یک الگوی فرایندی به منظور پیش بینی تجارب هیجانی مثبت و منفی در موقعیت‌های پیشرفت تاکید می‌شود. به عبارت دیگر، در پژوهش حاضر، برای اولین بار نقش هیجان‌های پیشرفت در رابطۀ بین اهداف پیشرفت(تبحری، عملکردی)، و برنامه ریزی رفتاری از طریق آزمون نظریۀ کنترل- ارزش مطالعه و بررسی می‌شود.

آنچه که باعث انتخاب این موضوع به عنوان مسأله تحقیق شده است در درجه اول علاقه شخصی و همچنین احساس نیاز جامعه تحقیقاتی کشور به موضوع تاثیر تبلیغات تلویزیون بر واکنش های هیجانی و تمایل به برنامه ریزی رفتاری مشتریان بیمه، به دلیل اینکه تحقیقی تا کنون در این زمینه در بیمه ایران انجام نشده، لزوم انجام پژوهشی در این زمینه را نمایان می­سازد. بنابراین با در نظر گرفتن موارد ذکر شده و نیز اهمیت تاثیر تبلیغات تلویزیون بر واکنش های هیجانی و تمایل به برنامه ریزی رفتاری مشتریان بیمه جهت عملکرد بالاتر و ارائه خدمات بهتر، به نوعی می توان ادعا نمود که دغدغه محقق در تحقیق حاضر نیز تاثیر تبلیغات تلویزیون بر واکنش های هیجانی و تمایل به برنامه ریزی رفتاری مشتریان بیمه می باشد، بنابراین مساله اصلی تحقیق این است که:    

آیا تبلیغات تلویزیون بر واکنش های هیجانی و تمایل به برنامه ریزی رفتاری مشتریان بیمه ایران تاثیر معنی داری دارد؟

1-4-1- هدف اصلی: 7

1-4-2- اهداف جزیی: 7

1-5- فرضیه‏های تحقیق: 7

1-6- تعاریف مفهومی.. 8

1-6-1- رفتار مصرف کننده. 8

1-6-2- تجارت… 8

1-6-3- تجارت الکترونیک…. 8

1-7- روش تحقیق: 9

2-7- جامعه آماری و روش نمونه گیری: 9

3-7- روش‌ تجزیه و تحلیل داده‏ها:………………………………………………………………………………………………….9

فصل دوم(مرور مطالعاتی)            

2-1- تجارت الکترونیک: 11

2-2- تاریخچه اینترنت… 13

2-3- تاریخچه تجارت الكترونیكى.. 14

2-4- رشد تجارت الکترونیک در ابعاد جهانی: 15

2-5- تجارت الکترونیک در ایران: 16

2-6- تجارت الکترونیکی در ایران: 18

2-7- چارچوب تجارت الكترونیك: 19

2-8- سطوح تجاری الکترونیک: 19

2-9- مراحل تجارت الكترونیك: 20

2-10- مدلهاى تجارت الكترونیك: 21

2-11- اهمیت وب سایت در تجارت الكترونیكى: 23

2-12- دلایل اهمیت وبسایتها: 23

2-13-خرید و فروش اینترنتی: 24

2-14-پرداخت الکترونیکی:………………………………………………………………………………………………………… 25

2-14-1- سیستم های پرداخت برای معاملات عمده فروشی.. 26

2-14-2- سیستم های پرداخت برای معاملات خرده فروشی.. 26

2-14-1-1-ویژگی های سیستم های پرداخت الکترونیکی:……………………………………………………………….. 26

2-14-1-2- پول الکترونیکی :……………………………………………………………………………………………………… 26

2-14-1-3- ویژگی پول الکترونیکی:……………………………………………………………………………………………. 27

2-14-1-4- انواع پول الکترونیکی :………………………………………………………………………………………………. 28

2-14-1-5- پرداخت همراه  …………………………………………………………………………………………………29

2-14-1-6- پرداخت بر مبنای اشتراک پیام کوتاه : …………………………………………………………………………29

2-14-1-7- صورتحساب مستقیم موبایل :………………………………………………………………………………………..30

2-14-1-8- موبایل وب (وی آی پی):…………………………………………………………………………………………….31

2-14-1-9- صورتحساب مستقیم اپراتور : ……..   …………………………………………………………………………..31

2-14-1-10- کارت اعتباری :………………………………………………………………………………………………………..32 

2-14-1-11- کیف پول آنلاین :…………………………………………………………………………………………………….32

2-14-1-12- بدون تماس نزدیک رشته ارتباطات: …………………………………………………………………………33

2-14-1-13- سرویس پرداخت  :…………………………………………………………………………………………………..33

2-14- مزایاى تجارت الكترونیكى: 33

2-14-1- مزایای تجارات الكترونیك برای كسب و كارها: .36

2-14-1- 1- كاهش قیمت خرید مواد اولیه  …………………………………………………………………………………….36

2-14-1-2- كاهش زمان چرخه تولید  …………………………………………………………………………………….36

2-14-1-3-  افزایش كاریابی و اثربخشی در خدمت‌دهی به مشتریان: …………………………………………………37

2-14-2- مزایای تجارت الكترونیك برای مصرف‌كنندگان:………………………………………………………………..37

2-14-2-1- افزایش امكان انتخاب: …………………………………………………………………………………………………37

2-14-2-2- سفارشی نمودن:…………………………………………………………………………………………………………38

2-14-2-3- قیمتهای كمتر:……………………………………………………………………………………………………………38

 

2-15- موانع تجارت الكترونیكى: 38

2-16تجارت سیار: 38

2-16- ابعاد حقوقی تجارت الکترونیک: 39

2-17- رفتار خرید اینترنتی و عوامل موثر بر آن: 39

2-18-1- ویژگی های خریداران اینترنتی: 40

2-18-2- نكات كلیدی رفتار مصرف كننده: 41

2-19- تئوریهای پذیرش مشتری در خرید اینترنتی(تجارت الکترونیک): 41

2-19-1- مدل شكل‏گیری و تأثیر ساختار ذهنی: 44

2-19-3- مدل فیش بین: 45

2-19-4- تئوری رفتار مدلل: 46

2-19-5- تئوری انتشار نوآوریها: 47

2-19-6- تئوری اقدام مستدل: 48

2-19-7- تئوری رفتار سنجیده : 49

2-19-8- مدل پذیرش تکنولوژی: 49

2-19-9- مدل تکامل یافته پذیرش تکنولوژی: 50

2-19-10- تئوری رفتار برنامه ریزی شده: 51

2-19-11- تئوری تجزیه شده رفتار برنامه ریزی شده: 52

2-19-12- مدل رفتار خرید کاتر: 52

2-19-13-  مدل رفتار خرید هوارد – شث: 52

2-19-14- مدل رفتار خرید انگل –کولات –بلاک ول: 53

2-20- عوامل مؤثر در رفتار مصرف كننده: 53

2-21- آمادگی مشتریان و ابعاد مختلف آمادگی الکترونیکی: 55

2-22- اهمیت آمادگی مشتریان: 56

2-23- پیشینه داخلی: 58

2-24- پیشینه خارجی: 59

2-25- مدل مفهومی تحقیق: 62

            فصل سوم(روش شناسی)
3-1- تعریف عملیاتی متغیرها: 64

3-2- روش تحقیق: 65

3-3- جامعه آماری و روش نمونه گیری: 66

3-4- تعیین حجم نمونه: 66

3-5- ابزار گردآوری داده‌ها: 66

3-6- روایی و پایایی پرسشنامه: 67

3-6-1-روایی:…………………………………………………  ……………………………………………………………………….67

3-6-2- پایایی پرسشنامه:………………………………………………………….. …………………………………………………67

3-7- روش‌ تجزیه و تحلیل داده‏ها: 67

فصل چهارم( تجزیه و تحلیل اطلاعات)

1-4- آمار توصیفی: 69

1- 4-1-جداول یک بعدی: 69

جدول شماره 1-4-1-3- فراوانی، درصد و درصد فراوانی تجمعی محیط سازمانی.. 71

1-4-2- بررسی نرمال بودن داده ها با آزمون کولموگرف- اسمیرنف(K-S): 73

1-4-3- اعتبار سنجی مدل تحقیق با مدل معادلات ساختاری: 74

1-4- 3-1- مدل اندازه گیری یا تحلیل عاملی تائیدی (CFA): 75

1-4-3-1-1- مدل تحلیل عاملی متغیر محیط سازمانی: 75

1-4-3-1-2-  مدل تحلیل عاملی متغیر آمادگی سازمانی: 77

1-4-3-1-3- مدل تحلیل عاملی متغیر ابعاد سازمانی: 78

1-4-3-1-4- مدل تحلیل عاملی متغیر هنجار سازمانی: 79

1-4-3-1-5- مدل تحلیل عاملی متغیر رفتار مصرف کننده: 81

1-4-4-2-  تحلیل مسیر نهایی: 82

2-4-آزمون  فرضیات تحقیق: 85

2-4-1-1- همبستگی اسپیرمن فرضیه اول : 85

1-4-2-1- مدل سازی معادلات ساختاری فرضیه اول: 85

1-4-1-2- همبستگی اسپیرمن فرضیه دوم: 86

1-4-2-2- مدل سازی معادلات ساختاری فرضیه دوم: 87

1-4-1-3- همبستگی اسپیرمن فرضیه سوم: 87

1-4-2-3- مدل سازی معادلات ساختاری فرضیه سوم: 88

1-4-1-4- همبستگی اسپیرمن فرضیه چهارم: 89

1-4-2-4- مدل سازی معادلات ساختاری فرضیه چهارم:………………………………………………………………….. 90

فصل پنجم( نتیجه گیری)

1-5- نتیجه گیری: 92

2-5- ارائه پیشنهادات: 93

منابع و ماخذ: 95

منابع داخلی: 95

منابع خارجی: 96

پرسشنامه 100

ضمائم.. 100

جدول شماره 1- مقایسه دلایل مصرفکنندگان از خریدهای اینترنتی و کاتالوگی در آمریکا 104

جدول شماره 2 – دلایل مصرف کنندگان از عدم انجام خریدهای اینترنتی.. 105

چکیده:
     هدف از این تحقیق پیش ­بینی رفتار مصرف ­کننده برای پذیرش تجارت از طریق شبکه ­های آنلاین  (مطالعه موردی کاربران شهر کرمانشاه)است، رفتار مصرف ­کننده، مجموعه فعالیت­هایی است که در جهت کسب، مصرف و دور انداختن کالا و خدمات صورت می­گیرد ، در سال‏های اخیر با افزایش تعداد كاربران اینترنت و تجارت­الکترونیکی، شناسایی نحوه رفتار مصرف‏کنندگان در فضای دیجیتال بسیار حائز اهمیت است. این تحقیق به شیوه پیمایشی انجام شده است جامعه آماری طبق سامانه مدیریت مشتریان اینترنت شرکت مخابرات استان کرمانشاه  23629نفر بوده است . داده­ ها به وسیله پرسشنامه از 384 نفر از کاربران اینترنتی شهر کرمانشاه در تابستان 1394 گردآوری شده­اند، روش نمونه گیری تصادفی ساده و از فرمول کوکران استفاده شده، نرم افزار آماری SPSS  و AMOS  برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شده است در فرضیه­ های مربوط به این تحقیق از ضریب همبستگی اسپیرمن برای سنجش معناداری رابطه و روش معادلات ساختاری برای سنجش رابطه علی متغیرها استفاده شده ، پس از عملیات آماری نتایج زیر بدست آمده است. نتیجه آزمون نشان می­دهد که چهار متغییر هنجار سازمانی، آمادگی سازمانی، محیط سازمانی، و ابعاد سازمانی با رفتار مصرف کننده در تجارت آنلاین رابطه معناداری وجود دارد.

کلمات کلیدی: رفتار مصرف‏كننده، تجارت الکترونیکی، تصمیم خرید

1-1-       مقدمه :
 در حال حاضر، تقریباً 2 میلیارد كاربر اینترنت در دنیا وجود دارد، كه این میزان نسبت به سال 2000 میلادی، در حدود 305 درصد رشد داشته است. با گسترش فناوری اطلاعات در جهان و ورود سریع آن به زندگی روزمره، مسایل و ضرورت‏های تازه‏ای به‏وجود آمده است وكسب وكار الكترونیكی جایگزین روش‏های سنتی شده است. مطالعات بسیاری نشان می‏دهند كه در دنیای رقابتی كنونی، موفقیت شركت‏ها در حفظ، نگهداری و ارتباط با مشتری است وكسب وكارالكترونیكی می‏تواند نیازهای صریح وضمنی مشتریان رابرآورده سازد وتجارت الكترونیكی بنا به دلایل مختلفی می‏تواند مفید باشد(لک[1]،2008؛140) برای مثال، دسترسی آسان به محصولاتی را فراهم می‏آورده كه ممكن است دسترسی به آن‏ها بدون اینترنت امكان‏پذیر نباشد. افزون بر این، تجارت الكترونیكی، راه ساده‏ای برای انجام مبادلات است و اگرچه گاهی اوقات آسیب پذیرتر از شكل سنتی آن­است اما تا اندازه­ زیادی می‏تواند نیازها و احتیاجات مصرف‏كنندگان­ را­ برآورده سازد(سوانتسون[2]،2004؛141).

تجارت الكترونیكی، راه و روش جدید كسب و كار، به صورت الكترونیكی و با بهره گرفتن از شبكه‏ها و اینترنت است. در این روش، فرآیند خرید و فروش یا تبادل محصولات، خدمات و اطلاعات از طریق شبكه‏های كامپیوتری و مخابراتی از جمله اینترنت صورت می‏گیرد(توربان[3]، 2006،50). امروزه چشم‏انداز کسب و کار الکترونیکی، به واسطه رقابت بسیار زیادی توصیف شده و محیط یک بازار با سرعتی بالا و پویا در حال تغییر است. خریداران الکترونیکی به طور فزاینده‏ای در خرید به‏هنگام، ماهرتر و با تجربه‏تر از گشته‏اند. آن‏ها در تجربه خریدشان بدنبال لذت[4] و هیجان هستند. موج پژوهش‏هایی که درصدد شناسایی عواملی بر می‏آیند که بر نگرش‏های خریداران الکترونیکی، حالت روانی آن‏ها، کیفیت خدمات به‏هنگام، رضایت به‏هنگام، تمایل به خرید و تمایل به بازدید از سایت‏ها تاثیر گذارند، رو به افزایش است. اما از طرف دیگر، شرکت‏ها نیز به منظور ادامه حیات خود باید این محیط پویا و متغیر را شناخته و تغییراتی که در آن رخ می‏دهد را درک کنند تا بتوانند با موقعیت این محیط سازگار شوند. شناخت رفتار مصرف‏کننده یکی از مهم‏ترین عوامل موفقیت برای شرکت‏هاست. شرکت‏های امروز به‏ویژه شرکت‏هایی که در حوزه تجارت الکترونیکی فعالیت می‏کنند باید تغییرات محیط و تغییراتی را که در رفتار مصرف‏کننده رخ می‏دهد را بشناسند.

     بنابراین یکی از جنبه­ های موفقیت در دنیای مجازی شناخت بیشتر کاربران و خریداران اینترنتی است، تا به این طریق بتوان محیطی مطلوب و محصولاتی متناسب با سلایق آنان ارائه داد پژوهش­های گوناگون درحوزه­ رفتار مصرف­ کنندگان نشان داده است که یکی از مهم­ترین عوامل موثر در رفتار خرید مصرف­ کنندگان ویژگی های شخصیتی آنان می­باشد(هاوکینز[5]،2001، 104).

     بر این اساس جای تردید باقی نمی­ماند که برای شناخت بهتر کاربران اینترنتی و به احتمال زیاد پیش ­بینی رفتار آن­ها و در نهایت تاثیرگذاری بر عملکرد آنان، شناخت ویژگی­های شخصیتی این کاربران از عوامل مهم و موثر است (تسایی لین[6] ،2003؛ 92).

     بین ویژگی­های شخصیتی و رفتار اواخر قرن گذشته با رشد انفجاری تکنولوژی، مخصوصاً در الکترونیک، کامپیوتر، ارتباط از راه دور و اینترنت همراه بود. چنین پیشرفتی، امکان استفاده مداوم از انواع خدمات اینترنت را میسر ساخت0

   با توجه به گسترش روزافزون تجارت­الکترونیک در ایران و این­که تا به حال پژوهشی برای بررسی ویژگی­های شخصیتی این کاربران و مصرف­ کنندگان در ایران صورت نگرفته است. این پژوهش به بررسی پیش ­بینی رفتار مصرف­ کنندگان برای پذیرش تجارت حداقل یک بار از طریق شبکه ­های آنلاین را تجربه کرده­اند، می ­پردازد تا به این وسیله آغازی برای پژوهش­های آتی در زمینه­ پیش ­بینی رفتار خریداران اینترنتی باشد.

1-2-       بیان مسأله :
    برای ایجاد تعادل در بازار و میزان عرضه و تقاضا، دانستن و تحلیل رفتار مصرف­ کنندگان نقش مهم و اساسی را برای مدیران و صاحبان تمامی شرکت­ها اعم از تولیدی و یا خدماتی دارد. به عبارت دیگر ، مدیران برای کسب سود بیشتر و برآورده­کردن نیازهای مشتریان خود احتیاج دارند که رفتار مصرف­ کنندگان را پیش ­بینی کنند و بر آن اساس اقدام به تولید کالا و یا ارائه خدمات بکنند تا بتوانند ضمن کسب سود بیشتر سهم بیشتری از بازار را نیز به دست آورند(آقازاده، ، 1389­؛ 89).

           تجارت الكترونیكی شیوه فعالیت‏های بازرگانی را تغییر داده است. امكان اجرای عملیات تجاری از راه اینترنت و شبكه‏های كامپیوتری به تغییر درمحیط و رفتار مصرف‏كنندگان منجر شده است. شرکت‏ها و بنگاه‏های فعال در زمینه تجارت الکترونیکی از طریق تجزیه و تحلیل رفتار مصرف‏كننده اطلاعاتی را به دست می‏آورند كه موفقیت آن‏ها را در بازار در­پی دارد. از این رو، بررسی رفتار مصرف‏كننده اهمیت فراوانی برای شركت‏ها در راه رسیدن به اهداف‏شان دارد. شركت‏ها برای ادامه حیات خود مجبورند تغییر در محیط و در رفتار مصرف‏كننده را به خوبی درك نمایند تا بتوانند با موقعیت محیط، سازگار شده و موفقیت خود را تضمین نمایند( یزدان پرست اردستانی،1386 ؛15).

با افزایش تعداد كاربران اینترنت، نحوه استفاده كاربران از این ابزار تعاملی به‏عنوان بخش مؤثر در تصمیمات و اقدامات خرید،توجه پژوهشگران­وصاحب‏نظران­را به خود جلب كرده است. زیرا نزدیك به 72 درصد از كاربران اینترنت دست­كم یكبار در ماه به­صورت آنلاین به جستجوی كالاهای مختلف می‏پردازند. از سوی دیگر، عوامل درونی مانند نگرش‏ها، عادت‏ها و ادراكات، تمایل افراد به خرید اینترنتی را مورد تأثیر قرار می‏دهد. از این رو نگرش مثبت مصرف‏كنندگان در خصوص خرید اینترنتی، می‏تواند بقا و سودآوری فروشندگان اینترنتی در بازار رقابتی رافراهم كند(سوپرامنین[7]،2007؛73).  

یکی از عوامل مؤثر در تحلیل رفتار مصرف ­کننده آگاهی و پیش بینی رفتار مصرف­ کنندگان است. در واقع پیش بینی رفتار مصرف­ کنندگان نقش مهمی در تحلیل رفتار خرید مصرف­ کنندگان و تصمیم ­گیری آنان برای خرید دارد. رفتارمصرف­کننده عبارت است از تمایل فرد در بروز واکنش خاص نسبت به یک محصول یا یک فعالیت(الهی،1393؛82 ).

      در واقع جزء رفتاری مصرف ­کننده، تمایلات یا مقاصد افراد را از نشان دادن یک واکنش ارائه می­ کند . به عنوان مثال، بسیاری از مصرف­ کنندگان تمایل دارند، محصولات کنسرو شده را از خرده فروشی­هایی که به محل زندگی آنها نزدیک­ترند یا تخفیف بیشتری می­ دهند خریداری کنند ، اما گوشت ، میوه و سبزیجات را از جای مطمئن­تر خریداری می­ کنند. در واقع مصرف ­کننده می ­تواند تصمیم بگیرد که چه محصولی را از یک خرده فروش بخرد یا نخرد و شیوه رفتارش را نسبت به آن تغییر دهد. ولی در مورد خود محصولات این حالت کمتر رخ می­دهد. به عبارت دیگر ، مصرف ­کننده یا محصولی را خریداری می­ کند یا نمی­ کند و نمی ­تواند رفتارش را نسبت به آن تنظیم کند (اعرابی،1392؛65-88).

    عوامل تأثیرگذار خارجی بر رفتار مصرف ­کننده شامل جمعیت­شناختی ، اقتصادی، اجتماعی، موقعیتی و تکنولوژیکی هستند. عوامل داخلی ، از قبیل باورها و نگرش­ها، یادگیری­ها ، انگیزش و نیازها، شخصیت، ادراک و ارزش­ها می­باشد. سبک زندگی افراد بین عوامل داخلی و خارجی بر رفتار خرید مصرف ­کننده است. اگرچه عوامل خارجی بر رفتار خریداران یک تأثیر مهم و اساسی را دارند ، تاثیر عوامل داخلی کمتر از آنها نیست (عزیزی، 1392؛63-89).

      امروزه فناوری اطلاعات، یکی از چند شاخه پیشرو آینده ساز دانش و­تمدن فردای بشر به­شمار می آید. ابزارهای فناوری اطلاعات از جمله شبکه ­های آنلاین شیوه انجام کارها را تغییر داده وبا به میدان آمدن تجارت الکترونیک،  یک تحول اساسی در مبادله بازرگانی و آوردن محصولات و خدمات مورد نیاز گردیده است. به طور کلی، توسعه فناوری اطلاعات و ایجاد جامعه اطلاعاتی باعث تغییر در الگوی رقابت، تغییر در شیوه برنامه ­ریزی کاری، تغییر در نیازهای بازار، تغییر در موجودیت سازمان­ها، تغییر در قوانین و مقررات و … شده است(همان، 66).

        در این میان شبکه ­های آنلاین روز به روز اهمیت بیشتری می­یابد. بنابراین هدف پژوهش حاضر پاسخگویی به این سئوال است که رفتار مصرف ­کننده برای پذیرش تجارت از طریق شبکه ­های آنلاین چگونه پیش ­بینی می­شود.

1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق:
      مطالعه رفتار مصرف­كننده به دلیل این كه ما خواسته یا ناخواسته مصرف­كننده هستیم بسیار مهم است. با حركت فلسفه بازاریابی از گرایش تولید به گرایش بازاریابی مطالعه رفتار مصرف­كننده اهمیت بسیاری یافته است. با توجه به اینكه یك بازاریاب درپی شناسایی نیازها وخواسته­ های مشتریان وانجام اقدام مناسب برای رفع آن نیازها و خواسته­ها می­باشد بایستی رفتار مصرف­كننده را به خوبی درك نماید (مونزکا[8]، 1988؛2-7).

     توسعه مطالعات رفتار مصرف‌کننده، نتیجه چرخش فلسفه بازاریابی از گرایش تولید و محصول به گرایش فروش و سپس گرایش بازاریابی است. عوامل دیگری نیز در گسترش مطالعات رفتار مصرف کننده دخیل بوده‌اند که عبارتند از: سرعت زیاد معرفی محصولات جدید، چرخه‌های کوتاهتر عمر محصولات، افزایش جنبشهای حمایت از مصرف‌کنندگان به وسیله گروه های خصوصی و سیاست‌گذاران عمومی، توجه به محیط زیست و رشد بازاریابی خدمات است. در چنین فضایی داشتن درک صحیح از مصرف‌کنندگان و فرایند مصرف، مزیتهای متعددی را در بر دارد. این مزیتها شامل کمک به مدیران در جهت تصمیم‌گیری، تهیه یک مبنای شناختی از طریق تحلیل رفتار مصرف‌کنندگان، کمک به قانون‌گذاران و تنظیم‌کنندگان برای وضع قوانین مربوط به خرید و فروش کالا و خدمات و در نهایت به مصرف‌کنندگان در جهت تصمیم‌گیری بهتر است (صنایعی ،1383؛13).

       اهمیت دیگر مطالعه رفتار مصرف ­کننده این است که رفتار مصرف ­کننده، در طراحی کمپین‌های تبلیغاتی نیز نقشی حیاتی ایفا می‌کند. با علم به نحوه رفتار مخاطبان است که می‌توان رسانه و پیام مناسب را انتخاب کرد. به علاوه مطالعه رفتار مصرف‌کننده می‌تواند در فهم عوامل مربوط به علوم اجتماعی که رفتار انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهند، به ما کمک کند. بر این اساس، تحلیل رفتار مصرف ­کننده در مواردی همچون طراحی آمیخته بازاریابی، بخش‌بندی بازار و تعیین موقعیت و متمایز سازی محصول نیز امری لازم و حیاتی است.

     در سال­های اخیر، انقلابی مشابه انقلاب صنعتی جهان را وارد عصر اطلاعات ساخته و بسیاری از جنبه­ های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حیات بشر را دستخوش تحول عمیقی کرده است. یکی از ابعاد این تحول تغییرات شگرفی است که در فناوری اطلاعات و از جمله شبکه ­های آنلاین به وجود آمده است.تجارت با بهره­ گیری از فناوری اطلاعات و شبکه ­های آنلاین دچار تحولی شگرف شده است (مقدسی،1393؛22-56).

     سالهاست حرکت جوامع صنعتی به سوی جامعه اطلاعاتی آغاز گشته و از اوایل دهه 90 به بعد شتابی فزاینده یافته به گونه­ای که  سرعت این حرکت در کشورهای کمتر توسعه یافته، از جمله ایران، به خوبی نمایان است. اصطلاحاتی همچون تجارت­الکترونیکی،دولت­الکترونیکی، آموزش­الکترونیکی، جامعه­الکترونیکی و … به گوش عموم مردم آشناست. چشم اندازی لزوم استفاده و به کارگیری فناوری اطلاعات و ابزارهایی مانند انواع کامپیوتر­ها در زمینه ­های مختلف را بیشتر می­ کند. تا آنجا که به­نظر می­رسد،کامپیوتر از جمله ابزارهایی است که به جذب و به­کارگیری صحیح،  دقیق و سریع آن می­توان در عرصه پررقابت امروز پیروز شد. گسترش و توسعه این فناوری رویکردی است که می ­تواند شکاف بین کشورهای توسعه­یافته و سایرکشورها را پر کند(همان،61). 

1-4-       اهداف تحقیق:
1-4-1- هدف اصلی:

تعیین تاثیر رفتار مصرف ­کننده برای پذیرش تجارت از طریق شبکه ­های آنلاین

1-4-2- اهداف جزیی:
1-4-2-1- تعیین تاثیر محیط سازمانی بر رفتار مصرف ­کننده برای پذیرش تجارت از طریق شبکه ­های آنلاین

1-4-2-2- تعیین تاثیرآمادگی­سازمانی بر رفتار مصرف ­کننده برای پذیرش تجارت از طریق شبکه ­های آنلاین

1-4-2-3- تعیین تاثیر ابعاد سازمانی بر رفتار مصرف ­کننده برای پذیرش تجارت از طریق شبکه ­های آنلاین

1-4-2-4- تعیین تاثیر هنجار سازمانی بر رفتار مصرف ­کننده برای پذیرش تجارت از طریق شبکه ­های آنلاین

1-5-       فرضیه‏های تحقیق:
1-5-1- محیط سازمانی بر رفتار مصرف ­کننده برای پذیرش تجارت از طریق شبکه ­های آنلاین تاثیر معناداری دارد.

1-5-2- آمادگی سازمانی بر رفتار مصرف ­کننده برای پذیرش تجارت از طریق شبکه ­های آنلاین تاثیر معناداری دارد.

1-5-3- ابعاد سازمانی بر رفتار مصرف ­کننده برای پذیرش تجارت از طریق شبکه ­های آنلاین تاثیر معناداری دارد.

1-5-4- هنجار سازمانی بر رفتار­مصرف­کننده برای پذیرش تجارت از طریق شبکه ­های آنلاین تاثیر معناداری دارد.

1-6-        تعاریف مفهومی
1-6-1- رفتار مصرف کننده

رفتار مصرف‌کننده شامل دانش و احساساتی که افراد تجربه می‌کنند و اقداماتی که آن‌ها در فرآیند مصرف انجام می‌دهند، می‌شود. همچنین شامل اجزایی ازمحیط است که بر این دانش، احساسات و رفتار تأثیر می‌گذارد. بنابراین، رفتار مصرف‌کننده پویاست، زیرا، دانش، افکار و احساسات و رفتار مصرف‌کننده به طور مجزا، گروه‌های مصرف‌کنندة مورد هدف و جامعه در کل، دائماً در حال تغییر می‌باشند(مقدسی،1393؛65).

1-6-2- تجارت
تجارت در لغت به معنای خرید و فروش و نیز خریدن کالا به انگیزه فروختن آن با بهای بیشتر، همچنین به کارگیری سرمایه به منظور سود بردن، آمده است. واژه تجارت، مصدر و به قولی اسم مصدر است که در اصل، دلالت بر حرفه­ی بازرگانی دارد و تاجر و بازرگان به کسی گفته می‌شود که داد و ستد را حرفه­ی خود ساخته است(نوری، 1391 ؛34).

  1-6-3- تجارت الکترونیک                                                                                  
      تجارت الکترونیک انجام کلیه فعالیتهای تجاری با بهره گرفتن از شبکه های ارتباطی کامپیوتری ، به ویژه اینترنت است . تجارت الکترونیک ، نوعی تجارت بدون کاغذ است . به وسیله تجارت الکترونیک تبادل اطلاعات خرید و فروش و اطلاعات لازم  برای حمل ونقل کالاها ، با زحمت کمتر و مبادلات بانکی شتاب بیشتر انجام خواهد شد .