تعریف و بیان مسئله:
اضطراب در یادگیری نقش مهمی دارد. اضطراب، ذکاوت و هوش انسانی را فعال می کند و راه حل مستحکمی برای تمرکز و رسیدن به نتیجه و پاداش رضایت بخش است. ناراحتی ناشی از اضطراب متوسط، ما را وادار می کند تا راه های مختلف دوری از اضطراب را کشف کنیم و این فی نفسه یک فرآیند یادگیری است. با وجود این بین اضطراب و یادگیری ارتباطی پیچیده وجود دارد. افزایش اضطراب تا میزان معینی، محرکی است برای بالابردن یادگیری، ولی پس از این میزان معین افزایش اضطراب باعث کاهش دریادگیری میشود و اگر میزان اضطراب بازهم افزایش یابد، باعث عدم وجود محرک یادگیری شده و به ایجاد خطر بیشتر در خطاها و اشتباهات منجر خواهد شد. این موضوع بدان معنی است که یک سطح مطلوبی از اضطراب برای یادگیری بهینه وجود دارد، که پس از این سطح افزایش اضطراب نتیجه معکوس داده و ضد سازنده است.
اضطراب بسیار کم مساوی است با رخ ندادن چیزی و اضطراب بسیار زیاد مساوی است با اشتباه کردن.
در مورد هر فردی سطح مطلوب اضطراب از زمانی به زمان دیگر و از موقعیتی به موقعیت دیگر تغییر می یابد، این تفاوت ناشی از تجارب قبلی یادگیری است که میتواند فرد را به مقدار زیاد یا کم اضطراب، حساس کند. (راس. میچل)
(ارمنست- ر- هیلگارد) گاهی اضطراب را مقدم بر هر چیز و یک حالت ترس و نگرانی و ناراحتی میداند.
اضطراب با ترس ارتباط نزدیک دارد اما ترسی است که گاهی در مقابل امر مبهم به وجود می آید و زمانی موضوع معینی ندارد. خلاصه میتوان گفت اضطراب گاهی به معنای ترس مبهم است و گاهی به معنای یک ترس مبهم محدود نیز استعمال میشود و آن ترس از ناامنی است. اضطراب در این معنی جنبه اجتماعی دارد و از لحاظ منشاء امری است اجتماعی که از کودکی شروع میشود، محرومیت از محبت یا غفلت والدین از این لحاظ و فقدان محبت در کودک احساس نامنی به وجود می آورد، در دوره بالاتر در موقع حمله و تعرض، موقعی که درمعرض آسیب بدنی قرار میگیرد و از این که در انجام کارها متکی به والدین است دچار اضطراب و ناراحتی میشود. (شریعتمداری- 1369)
در این پژوهش نیز از آنجا که تصور میشود دانش آموزان تیزهوش با توجه به ویژگیها و تفاوتهایی که در بعضی از زمینه ها به ویژه درسی با دانش آموزان عادی دارند برآن شدیم تا ببینیم که آیا از نظر وجود اضطراب و میزان آن در یادگیری در دو گروه دانش آموزان تیزهوش و عادی در دوره راهنمایی تفاوت معناداری وجود دارد؟
لذا این سوالات مدنظر است:
1- آیا در بین دانش آموزان دختر تیزهوش و عادی از نظر اضطراب در مقطع راهنمایی تفاوت معنا داری وجود دارد؟
2- آیا بین دانش آموزان دختر عادی و تیزهوش در پایه های مختلف تحصیلی (دوره راهنمایی) تفاوت معناداری وجود دارد؟
اهمیت و ضرورت تحقیق:
از آنجا که سن نوجوانی مخصوصاً دوره راهنمایی تحصیلی یکی از بحرانی ترین مرحله از زندگی هر نوجوان است لذا باید برآن باشیم تا خصوصیات فردی در نوجوان را دراین دوره از زندگی او بدقت بشناسیم و درباره آن تحقیق کنیم تا در برخورد و روبرو شدن با نوجوانان که این برهه بسیار حساس زندگی خود را میگذرانند هوشیارانه و با اطلاع کافی عمل نمائیم.
از طرفی وجود اضطراب در نوجوانان اگر از حد متوسط آن بالاتر رود باعث میشود که روی یادگیری و پیشرفت تحصیلی آنها تاثیر گذارد و باعث به وجودآمدن پیآمدهای ناگوار و گاهی غیرقابل جبران میگردد.
این پیامدها ممکن است به اشکال گوناگون مانند: خلق و خوی نامناسب – بدبینی- زودرنجی- نارضایتی- احساس گناه- نفرت از خود- اتهام به خود- گوشه گیری از اجتماع – بی تصمیمی و مشکلات در تصمیم گیری- اختلال در خواب و خوراک- بی اشتهایی و اشتغالات ذهنی بروز کند.
این موارد که ذکر گردید می تواند موانعی در سر راه پیشرفت نوجوان باشد. لذا شناخت انواع اضطرابها و نگرانیها، انسان را بدنبال راه های مقابله با آن راهنمایی خواهد کرد.
در این تحقیق به دنبال آن هستیم که عواملی را که باعث بروز اضطراب در دختران دانش آموز دوره راهنمایی میشود را بیابیم و از آنجا که دانش آموزان تیزهوش و با استعداد از بسیاری جنبه های ذهنی و فکری با همسالان عادی خودشان تمایزاتی دارند در این زمینه یعنی اضطراب تفاوت آن را در این دو گروه از دانش آموزان مورد بررسی قرار دهیم.
اهداف تحقیق