وبلاگ

نظریه پردازان RBV می­گویند که اگرچه سازمان­ها طیف گسترده­ای از منابع را برای اجرای استراتژی­هایشان به کار می گیرند، ولی همه منابع منشا مزیّت رقابتی برای سازمان نیستند. برای مثال، در حالیکه یک بازاریاب ممکن است به یک لپ تاپ – بعنوان یک دارایی فیزیکی – برای انجام سریع تر سفارشات مشتریان نیاز داشته باشد، بعید است که یک لپ تاپ سهم مهمی در ایجاد مزیّت رقابتی برای سازمان داشته باشد. برای فهم این که کدام منابع منشا ایجاد مزیّت رقابتی هستند، منطق RBV باید به کار گرفته شود.(پورجهانی، 1388، ص20)

2-4-3-1) ویژگی­های مزیّت بخش منابع

بارنی می­گوید که منابع برای این که ایجاد کننده مزیّت رقابتی باشند، باید ویژگی­های زیر را داشته باشند                           ( p102، 1991، Barney):

1) باارزش

2) کمیاب

3) غیرقابل تقلید

4) غیرقابل جایگزین

منابعی که با ارزش اند به سازمان این اجازه را می­دهند استراتژی­هایی را بکار گیرند که کارایی و اثربخشی آن ها را بهبود دهد، نیازهای مشتریان را با هزینه کمتر نسبت به رقبا پاسخ دهد یا در بهره برداری کردن از فرصت­ها و خنثی کردن تهدیدات در محیط به سازمان کمک کند.

منابعی که کمیاب هستند توسط تعداد کمی از رقبای فعلی یا بالقوه یا بطور ایده­ال توسط یک رقیب تصاحب شده­اند. کمیابی منابع، تابعی از تعداد شرکت­هایی است که در یک ناحیه رقابتی منابع مشابهی دارند. اگر تعداد زیادی از شرکت­ها در یک ناحیه رقابتی منابع مشابهی داشته باشند (حتی اگر با ارزش باشند)، در این صورت توانایی منابع برای ایجاد مزیّت رقابتی برای همه شرکت­ها کاهش می­یابد. بطور کلی، اگر تعداد شرکت­های دارای منابع با ارزش خاص کم باشند، آن منابع کمیاب در نظر گرفته می­شوند و قابلیت این را خواهند داشت که مزیّت رقابتی ایجاد کنند. منابعی که با ارزش و کمیابند، فرصت­هایی را برای کسب مزیّت رقابتی ایجاد می­کنند و برای این که شرکت از این منابع بهره برداری کند، باید موانعی موجود باشند تا از تقلید رقبا از آن منابع جلوگیری کنند. بنابراین از قابلیت پایداری[6] منابع تحت عنوان قابلیت عدم تقلید یاد می­شود. (p795،1986،Barney)

غیرقابل تقلید بودن منابع به این موضوع اشاره می­کند که منابع تا چه اندازه­ای می­توانند توسط رقبا کپی برداری شوند. آسان ترین راه برای کسب مزیّت رقابتی بدست آوردن منابع با ویژگی­هایی است که مشابه با منابع مطلوبی است که مزیّت رقابتی را به وجود آورده­اند. اگر استراتژی سازمانی بر اساس منابعی باشد که رقبا به راحتی می­توانند بخرند، توانایی آن سازمان برای حفظ مزیّت رقابتی بطور قابل ملاحظه­ای کاهش یافته و کوتاه مدت می­شود. توانایی برای خرید یک منبع به در دسترس بودن آن بستگی دارد. منابعی چون ساختمان­ها، تجهیزات و حتی مهارت­های استاندارد شده به راحتی در دسترس بوده و می توانند خریداری شده و از سازمانی به سازمانی دیگر منتقل شوند. هر چند منابع دیگری هم هستند که متحرک نبوده و خاص هستند. بارنی در سال 1991 پنج خصوصیت برای غیرقابل تقلید بودن منابع مطرح کرد که از قرار زیرند:

ابهام علی[7]: برای شرکت­هایی که سعی می­کنند از منابع شرکت­های موفق کپی برداری کنند، ابهام علی ممکن است درک آن ها را محدود کند که دقیقا چه چیزی باعث موفقیت آن شرکت­ها شده است. به عبارت