نزاع دستهجمعی، خویشاوندی، مشارکت اجتماعی، فرهنگ شهروندی، پرخاشگری، کنترل اجتماعی.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول:کلیات
1- مقدمه. 2
1-1- بیان مسئله. 2
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق.. 9
1-3- اهداف تحقیق.. 11
1-4- سوالات تحقیق.. 11
فصل دوم:ادبیات و مبانی نظری
2-1- پیشینه تحقیق.. 13
2-2- تعاریف نزاع و ابعاد مفهومی آن. 25
2-3- مروری برنظریه های مرتبط.. 28
2-4- نظریه های انحرافات اجتماعی.. 30
2-5- تئوری های جامعه شناسی تبیین نزاع. 32
2-6- خشونت و پرخاشگری.. 33
2-7- نظریه کنترل اجتماعی.. 37
2-8- خویشاوندگرایی.. 42
2-9- نظریه مشارکت اجتماعی.. 45
2-10-فرهنگ شهروندی.. 49
2-11- رابطه بین نظریه ها با فرضیه ها 62
2-12- خلاصه و جمع بندی نظریات… 65
2-13- مدل مفهومی تحقیق.. 65
2-14- چارچوب نظری پژوهش (مدل تلفیقی پژوهش) 66
2-15- فرضیات… 67
فصل سوم:روش تحقیق
3-1- روش تحقیق.. 69
3-2- روش گردآوری داده ها 69
3-3- جامعه آماری.. 70
3-4- واحد نمونه ای.. 70
3-5- حجم نمونه و شیوه نمونه گیری.. 70
3-6- شیوه ی نمونه گیری.. 71
3-7- پایایی و روایی ابزار پژوهش… 71
3-8- پایایی پرسشنامه. 72
3-9- تفسیر توصیفی.. 72
3-10- روش آماری تجزیه و تحلیل داده ها 72
3-11- تعاریف مفهومی و عملیاتی مفاهیم و متغیرها 73
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- مقدمه. 79
4-2- روش تجزیه و تحلیل داده ها 79
فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری
5-1- مقدمه. 102
5-2- بحث و نتیجه گیری.. 102
5-3- بحث پیرامون فرضیه های تحقیق.. 106
5-4- نتیجه گیری.. 110
5-5- پیشنهادهای تحقیق.. 111
5-6- دیگر پیشنهادهای کاربردی.. 113
منابع. 115
ضمائم. 123
مقدمه
اساسا آسیب های اجتماعی ناشی از روابط ناسالم انسانی است که بنیان های جامعه را به طور جدی تهدید میکند ومانع تحقق نیازمندی ها وتقاضاهای افراد کثیری می گردد به نظر می رسد آسیب های اجتماعی وقتی به وجود میآید که نهادهای تنظیم کننده روابط بین افراد با شکست روبرو شده ودچار تزلزل شوند که نتیجه آن شکل گیری شکاف های عمیق بین افراد است،در چنین وضعیتی قوانین تنظیم کننده روابط انسانها مورد بی احترامی قرار میگیرند ومتزلزل میشوند زیرا قانونمندی و پذیرش قانون ریشه در ساختارهای جامعه دارد ودر روابط با فرهنگ عمومی جامعه قابل پذیرش است (کلانتری ودیگران،1384 :702).
جامعه شناسان و آسیب شناسان اجتماعی عمده ترین آسیب های اجتماعی در جامعه ایران راچنین برشمرده اند، اعتیاد، روسپیگری، نزاع ودرگیری، سرقت، قتل، خودکشی، فرار، تکدی وجرائم مالی، از این رو این گونه آسیب ها در نظر آسیب شناسان اجتماعی دارای اهمیت واولویت در مطالعه و پژوهش و اقدام اجتماعی قرار دارد (خراطها وجاوید،1384 :16).
پدیده نزاع و درگیری در جامعه از آن دسته از آسیبهایی است که با ایجاد اخلال در روابط اجتماعی، فصایی آکنده از بغض، کینه و دشمنی را میان افراد بوجود میآورد که این امر با زمینه سازی برای ایجاد نزاع وتنش های بعدی، جامعه را از نظر مادی و معنوی متضرر میسازد این پدیده در کشور ما که دارای بافت جمعیتی چند قومیتی است به عنوان پدیده ای مسئله ساز ظاهر میشود. پدیده نزاعهای جمعی در مناطقی از کشور که به شدت متاثر از ارزشهای سنتی وطایفه ای خود می باشد و گرایش و پایبندی کمتری نسبت به قانون دارند، بیشتر مشهود است از سوی دیگر متاسفانه هنوز خشونت و نزاع از جمله موضوعاتی است که در فرهنگ بعضی از هموطنان، شاخص قدرت و یا دفاع از منزلت اجتماعی وفرهنگی وحیثیت خانوادگی محسوب میشود (پور افکاری،1383 :3).
1-1- بیان مسئله
ایران كشوری چند قومی است و تاریخ سیاسی آن درمقاطع مختلف با نقش فعال قبایل و طوایف گره خورده است در واقع تحلیل تاریخ كشورمان بدون تحلیل حضورآنها درجنگها و سایر رویدادهای مملكتی مقدور نیست. نقش آنها گاهی مثبت و گاهی منفی است صرف نظر از این نقشها، گاهی درون این گروهها و همچنین در بعضی از روستاها و شهرها برخوردهایی شكل میگیرد كه آثار تخریبی آن، امنیت و آسایش مردم را بخاطر قتلها و كشتارهای بی امان، سلب مینماید و این یكی ازمشكلات ماست. هنوز درگوشه و كنار كشورمان بعد از گذشت این همه دگرگونیهای اجتماعی و تغییرات فرهنگی، آثار ناگوار پدیدهای به نام نزاعهای جمعی و درگیریهای قومی وقبیلهای مشاهده میشود، هنوز خشونت و نزاع ازجمله موضوعاتی است كه درفرهنگ بعضی از هموطنان، شاخص قدرت و یا دفاع ازمنزلت اجتماعی و فرهنگی و حیثیت خانوادگی محسوب می شود (پورافكاری، 1383: 3).
«با توجه به اینکه در مناطق مختلف کشور بر طبق آداب و آیین خاص فرهنگی معمولا بخش مهمی از اعمال خشونت بار، گزارش نمیشود و معمولا به دلیل ترس ازعواقب آن (بویژه در زنها) کتمان میشود آمار و ارقام، فقط بخش اندکی از خشونت های جاری در کشور را نشان میدهند.» (بخارایی، 1390: 317).
مفهوم نزاع دستهجمعی شركت در درگیری و منازعه یعنی روی آوردن به ضرب و جرح. یعنی دست زدن به جرم علیه اشخاص كه تبعات حقوقی فراوانی برای افراد به بار میآورد.
خشونت و نزاع از جمله موضوعاتی است كه بعنوان یكی از مسائل و آسیب های اجتماعی توجه اندیشمندان وجامعه شناسان را به خود جلب نموده است و تاكنون دیدگاههای متفاوتی را دراین باره مطرح نموده اند كه اغلب آنها این موضوع را درقالب جنگ مورد بررسی قرار داده اند، دراین زمینه منابع بسیار وجود دارد كه بیشتر جنبه های فردی این پدیده را مورد بررسی قرارداده و كمتر به حالتهای گروهی وجمعی این موضوع پرداخته شده است. نزاع جمعی یك نوع رفتار جمعی است كه از جمله آسیب ها و مسائل اجتماعی بشمار می رود و «رفتار جمعی به رفتاری گفته می شود كه براثر وضعیت یا حادثه ای از شخص یا اشخاص سر می زند ودراثر درگیری اجتماعی به دیگران منتقل و درنتیجه گروه كمابیش نامتجانسی را بوجود می آورد.»(اگبرن و نیمكف، 1356: 173).
پدیده نزاع و درگیری در جامعه از آن دسته از آسیب های اجتماعی است که با ایجاداختلال درروابط اجتماعی فضایی آکنده از بغض وکینه ودشمنی را در میان افراد بوجود می آورد که این امر با زمینه سازی برای ایجاد نزاع و تنشهای بعدی جامعه را از نظر مادی و معنوی متضرر میسازد. پدیده نزاعهای جمعی در مناطقی از کشور که به شدت متأثر از ارزشهای سنتی و طایفهای خود هستند وگرایش و پایبندی کمتری نسبت به قانون دارند، بیشتر مشهود است.
نزاع دستهجمعی درگیری بدنی یا رفتار پرخاشگرانه ای یا ستیزه جویانه ای است که حداقل شامل سه نفر است و از این منظر در چارچوب و محدوده روابط متقابل اجتماعی تجلی و بروز مییابد و میتوان آن را به عنوان یک