اهداف‌و‌کاربردهای‌تحقیق 6
فصل اول: مفهوم شناسی واژه ی «ظن»
1.ظن‌در‌لغت 8
1-1-1. ظن‌در‌نظر‌لغت‌شناسان 8
1-1-2. تحلیل‌و‌بررسی 11
3جمع بندی 13
1-2. ظن‌در‌قرآن 14
1.بررسی‌آیه46 بقره 15
1-2-2جمع بندی 17
1-3. ظن‌در‌اصطلاح‌علم‌اصول 18
1-3-1. تعریف‌ظن‌در‌علم‌اصول 20
1-3-2. عناوین‌مرتبط‌با‌ظن‌اصولی 21
1-4. ظن‌در‌اصطلاح‌علم‌اخلاق 24
1-4-1. تعریف‌ظن‌در‌علم‌اخلاق 24
1-4-2. عناوین‌مرتبط‌با‌ظن‌اخلاقی 25
1-5. اقسام ظن به حسب حکم تکلیفی 26
1-5-1. تقسیم‌ظن‌بر5حکم‌تکلیفی 26
2-5-1. تقسیم‌ظن‌بر4حکم‌تکلیفی 27
فصل دوم: عدم حجیت ظن اصولی
2-1. مقدمه 32
2-2. ادله‌ی‌قائلین‌به‌عدم‌حجیت‌مطلق‌ظن 35
2-2-1. کتاب 36
2-2-2. سنت 37
2-2-3. وجدان‌و‌حس 40
2-2-4. وجه‌الزامی 41
2-2-5. دلیل‌عقلی 43
2-3. رد‌ادله‌ی‌عدم‌حجیت‌ظن 44
2-3-1. رد‌کتاب 44
2-3-1-1. بررسی‌آیه«ان‌الظن‌لا‌یغنی‌من‌الحق‌شیئا» 46
2-3-1-1-1. معنای‌حق‌و‌ظن 46
2-3-1-1-2. حیطه‌ی‌موضوعی‌آیه 47
2-3-2. رد‌سنت 51
2-3-3. رد‌وجدان‌و‌حس 51
2-3-4. رد‌دلیل‌عقل 51
2-4. پاسخ‌قائلین‌به‌عدم‌حجیت‌مطلق‌ظن 52
2-5. جمع بندی 54
فصل سوم: حجیت ظن اصولی
3-1. دلیل‌برحجیت‌ظن فی الجمله 56
3-2. دلیل‌بر‌حجیت‌مطلق‌ظن 57
3-2-1. دلیل‌انسداد 58
3-2-2. لزوم‌ترجیح‌راجح 59
3-2-3. وجوب‌دفع‌ضرر‌مظنون 60
3-3. دلیل‌بر‌حجیت‌ظنون‌خاصه 61
3-3-1. دلیل‌عمل‌به‌ظن‌مظنون‌الحجیه 64
3-4. رد‌ادله‌ی‌حجیت‌ظن 65
3-4-1. رد‌دلیل‌برحجیت‌ظن فی الجمله 66
3-4-2. رد‌دلیل‌بر‌حجیت‌مطلق‌ظن 70
3-4-2-1. رد‌دلیل‌انسداد 70
3-4-2-1-1. رد‌صغرای‌دلیل 70
3-4-2-1-2. رد‌کبرای‌دلیل 72
3-4-2-2.رد‌لزوم‌ترجیح‌راجح 74
3-4-2-3. رد‌وجوب‌دفع‌ضرر‌مظنون 75
3-4-2-3-1. رد‌مقدمه‌ی‌دلیل 76
3-4-2-3-2. رد‌اجتهاد‌ظنی 78
3-5. جمع بندی 84
فصل چهارم: ظن اخلاقی
4-1. سوء‌ظن 89
4-1-1. تعریف‌سوء‌ظن 89
4-1-2. شاخه‌های‌سوء‌ظن‌و‌حجیت‌و‌عدم‌حجیت‌آن 90
4-1-2-1. سوء‌ظن‌به‌خدا‌و‌عدم‌حجیت‌آن 91
4-1-2-2. سوء‌ظن‌به‌پیامبر‌و‌اولیاء‌الهی‌و‌عدم‌حجیت‌آن 93
4-1-2-3. سوء‌ظن‌به‌مومنان‌و‌عدم‌حجیت‌آن 94
4-1-2-4. سوء‌ظن‌به‌غیر‌مومنان‌و‌حجیت‌آن 95
4-1-2-. 5سوء‌ظن‌نسبت‌به‌خود‌و‌حجیت‌آن 95
4-1-3. مراتب‌سوء‌ظن‌و‌حجیت‌آن 96
4-1-4. منشأ‌سوء‌ظن 97
4-1-5. پیامدها‌و‌آثار‌سوء‌ظن 99
4-1-6. موارد‌استثناء‌و‌حجیت‌آن 104
4-2. حسن‌ظن‌و‌ادله‌ی‌حجیت‌آن 108
4-3. مهم‌ترین‌دلیل‌عدم‌حجیت‌سوء‌ظن، بررسی‌آیه «إجتنبوا‌کثیرا من‌الظن ان بعض الظن اثم» 110
4-3-1. حیطه‌ی‌موضوعی‌آیه 110
4-3-2. نوع‌ظن‌منهی‌عنه 112
4-3-3. مراد‌از«کثیرا» 114
4-3-4. «إن‌بعض‌الظن‌اثم» 117
4-3-5. مراد‌از‌نهی 118
فصل پنجم: مقایسه ی حجیت ظن اصولی- فقهی با ظن اخلاقی
5-1. نتیجه‌حجیت‌ظن‌اصولی 121
5-2. نتیجه‌حجیت‌ظن‌اخلاقی 126
5-3. مقایسه‌حجیت‌ظن‌اصولی‌با‌ظن‌اخلاقی 128
4-5. مقایسه‌ادله ی حجیت‌ظن‌اصولی‌با‌ظن‌اخلاقی 130
نتیجه گیری 132
منابع‌و‌مآخذ 134
چکیده:
ظن حالتی نفسانی است که طبق آن فرد به چیزی اعتقاد پیدا می کند و این اعتقاد همراه با احتمال نقیض می باشد. گاهی حجت است و گاهی حجت نیست. در علم اصول فقه و اخلاق این واژه به کار رفته است و در هر یک حجیت آن مورد بررسی قرار گرفته است ودر بادی نظر حجیت در دوسوی مقابل قرار می گیرند. گروهی استناد به دلیل عدم حجیت ظن اخلاقی کرده اند و از آن عدم حجیت ظن اصولی را اثبات کرده اند، گروهی هم آن دلیل را متعلق به ظن اخلاقی نمی دانند که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است و به این مطلب می رسد که: ظن در هر دو علم عدم حجیتش غالب است. علت حجیت یا عدم حجیت آن هم در هر دو علم یکی است. پس ظن، اعتقادی راجح اما سیال است که در هر موضعی یک درجه از قوت را به خود اختصاص می دهد؛ گرچه در هر صورت بر طرف نقیضش غلبه دارد. این غلبه گاهی زیاد است، گاهی کم ولذا نمی تواند از منظر حجیت یک حکم کلی را به خود اختصاص دهد.اگر غلبه زیاد باشد حجت است و اگر غلبه کم باشد حجتیش در معرض تردید و تزلزل قرار می گیرد؛ البته این عدم حجیت منجربه حجیت پیدا کردن طرف نقیضش نمی شود. در علم اخلاق هم به همین صورت است: غلبه ی جانب خیر یا شر بر طرف دیگرش؛ که به حسن و سوء ظن تعبیر می شود. حجیت هم در آن به همین صورت است؛ یعنی سوء ظن به طور مطلق حرام نیست، حسن ظن هم به طور مطلق جایز نمی باشد. رابطه ی منطقی بین ظنون فقهی- اصولی