تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
شماره صفحه
فصل اول – کلیات پژوهش
1-1 مقدمه
1-2 بیان مسئله
1-3 اهداف تحقیق
1-4 اهمیت و ضرورت تحقیق
1-5 چارچوب نظری تحقیق
1-6 فرضیه ها
1-7 تعریف متغیرها
1-8 قلمرو تحقیق
فصل دوم – مبانی نظری و سابقه پژوهش
2-1 مقدمه
2-2 تعاریف و مفاهیم ارزش ویژه برند
2-3 عوامل موثر بر ارزش ویژه برند
2-4 مشتری و مشتری داری
2-5 تحقیقات انجام شده
2-5-1 تحقیقات داخلی
2-5-2 تحقیقات خارجی
فصل سوم – روش شناسی تحقیق
3-1 مقدمه
3 -2 روش تحقیق
3-3 جامعه آماری
3-4 نمونه آماری
3-5 ابزار گردآوری داده ها
3-6 روایی پرسشنامه
3-7 پایایی پرسشنامه
3- 8 روش های تجزیه و تحلیل داده ها
3-9 مدل معادلات ساختاری
3-9-1 ضرورت مدل معادلات ساختاری در پژوهش حاضر
فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها
4-1 مقدمه
4-2 آمار توصیفی
4-2-1 جنسیت
4-2-2 سن
4-2-3 وضعیت تأهل
4-2-4 میزان تحصیلات
4-2-5 شغل
4-2-6 برند شرکت های ارائه دهنده اینترنت پرسرعت در استان گلستان
4-2-7 مدت زمان استفاده از اینترنت
4-2-8 آمار توصیفی متغیرها
4-3 آمار استنباطی
4-3-1 آزمون همبستگی پیرسون
4-3-2 تحلیل عاملی
4-3-2-1 ارزیابی برازش كلی مدل
4-3-2-2 حالت تخمین استاندارد مدل
4-3-2-3 حالت معناداری اعداد (T – Values) مدل
فصل پنجم – نتیجه گیری وپیشنهادات
5-1 مقدمه
5-2 بررسی یافته های پژوهش با توجه به آمار توصیفی
5-3 بررسی یافته های پژوهش با توجه به آزمون همبستگی پیرسون
5-4 بررسی یافته های پژوهش با توجه به مدل تحلیل مسیر و مدل معادلات ساختاری
5-4 پیشنهادات تحقیق
5-5 -1 پیشنهادات کاربردی
5-4-2 پیشنهادات برای تحقیقات آتی
5-6 محدودیت های تحقیق
منابع
ضمائم
فهرست جدولها
جدول 3-1 شماره و تعداد سوالات برای سنجش متغیرهای تحقیق
جدول 3-2 ضریب آلفای کرونباخ هر یک از متغیرها
جدول 4-1 توزیع فراوانی مربوط به جنسیت پاسخ دهندگان
جدول 4-2 توزیع فراوانی مربوط به سن پاسخ دهندگان
جدول 4-3 توزیع فراوانی مربوط به وضعیت تأهل پاسخ دهندگان
جدول 4-4 توزیع فراوانی مربوط به میزان تحصیلات پاسخ دهندگان
جدول 4-5 توزیع فراوانی مربوط به شغل پاسخ دهندگان
جدول4-6 توزیع فراوانی مربوط بهبرند شرکتهای ارائه دهندهاینترنتپرسرعت استانگلستان بهپاسخ دهندگان
جدول 4-7 توزیع فراوانی مربوط به مدت استفاده از اینترنت پرسرعت پاسخ دهندگان
جدول 4-8 آمار توصیفی متغیرها
جدول 4-9 شاخص های برازش مدل
جدول 4-10 خلاصه ضرایب بدست آمده از تحلیل عاملی
فهرست نمودارها
نمودار 4-1 توزیع فراوانی مربوط به جنسیت پاسخ دهندگان
نمودار 4-2 توزیع فراوانی مربوط به سن پاسخ دهندگان
نمودار 4-3 توزیع فراوانی مربوط به وضعیت تأهل پاسخ دهندگان
نمودار 4-4 توزیع فراوانی مربوط به میزان تحصیلات پاسخ دهندگان
نمودار 4-5 توزیع فراوانی مربوط به شغل پاسخ دهندگان
نمودار 4-6 توزیع فراوانی مربوط به برند شرکتهای ارائه دهنده اینترنت پرسرعت در گلستان
نمودار 4-7 توزیع فراوانی مربوط به مدت زمان استفاده از اینترنت
نمودار 4-8 مقایسه توزیع نمونه گیری متغیر خانواده با منحنی توزیع نرمال و نمودار جعبه ای
نمودار 4-9 مقایسه توزیع نمونه گیری متغیر ارتباطات دهان به دهان الکترونیکی با منحنی توزیع نرمال و نمودار جعبه ای
نمودار 4-10 مقایسه توزیع نمونه گیری متغیر آگاهی با منحنی توزیع نرمال و نمودار جعبهای
نمودار 4- 11 مقایسه توزیع نمونه گیری متغیر تداعی با منحنی توزیع نرمال و نمودار جعبهای
نمودار 4-12 مقایسه توزیع نمونه گیری متغیر کیفیت با منحنی توزیع نرمال و نمودار جعبهای
نمودار 4-13 مقایسه توزیع نمونه گیری متغیر وفاداری با منحنی توزیع نرمال ونمودار جعبهای
نمودار4-14 مقایسه توزیع نمونه گیری متغیر ارزش ویژه با منحنی توزیع نرمال و نمودار جعبهای
فهرست شکلها
شکل 1-2 مدل مفهومی تحقیق
شکل 2-1 عوامل موثر بر ارزش ویژه یرند از دیدگاه آکر
شکل2-2 مدل عوامل موثر ارزش ویژه برند
شکل 4-1 تخمین استاندارد مدل
شکل 4-2 حالت معناداری اعداد (T – Values) مدل
1
2
3
5
6
8
9
9
12
13
14
14
19
35
42
42
45
50
51
51
52
52
52
53
54
55
55
55
57
58
58
59
60
61
62
63
64
65
66
74
70
77
78
80
81
83
84
84
85
88
94
94
95
96
97
102
53
54
59
60
61
62
63
64
65
66
78
82
59
60
61
62
63
64
65
67
67
68
68
69
69
70
8
21
44
89
90
چکیده
در سالهای اخیر موضوع برند و بخصوص ارزش ویژه برند، توجه محققان و دست‌اندرکاران حوزه بازاریابی را به خود جلب کرده است. هدف این تحقیق بررسی عوامل موثر بر ارزش ویژه برند با توجه به نظرمصرف کننده در بازار خدمات اینترنت پرسرعت شرکت مخابرات استانگلستان است. در این پژوهش ارائه اینترنت پرسرعت توسط شرکت مخابرات استان گلستان ، های وب ، آسیاتک و صبانت مورد مطالعه قرار گرفته اند. روش نمونه گیری تصادفی ساده است و تعداد آن 384 نفر درشهرستان گرگان(مرکز استان گلستان) می باشد که برای خرید برندهای فوق به مراکز ارائه دهنده این خدمات اینترنت پرسرعت مراجعه کرده اند. روش تحقیق از نوع کاربردی بوده و طرح تحقیق آن توصیفی از نوع پیمایشی است. روش جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه بوده که با بهره گرفتن از روش تحلیل مسیر توسط نرم افزار لیزرل 8 مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.
نتایج حاصله نشان داد که متغیرهای خانواده به طور غیر مستقیم با تاثیر گذاری بر متغیرهای تداعی ، کیفیت و وفاداری بر ارزش ویژه تأثیر گذار است. متغیر دهان به دهان الکترونیکی نیز به گونه ای غیر مستقیم با تاثیرگذاری بر متغیرهای تداعی ، کیفیت و وفاداری بر ارزش ویژه مؤثر بوده و با آگاهی رابطه ای ندارد و فرضیه فوق رد می گردد. همچنین در این تحقیق تداعی ، کیفیت و وفاداری بر ارزش ویژه برند موثر بوده و رابطه بین آگاهی برند با ارزش ویژه برند تایید نشد.
واژه های کلیدی : ارزش ویژه برند، وفاداری به برند، کیفیت درک شده از یک برند، تداعی برند اطلاعات مثبت درباره یک برند، بازار خدمات، اینترنت پرسرعت، ارتباطات دهان به دهان الکترونیکی، مخابرات
فصل اول
کلیات پژوهش
1- 1 . مقدمه
افزایش رقابت در بازارهای جهانی ، باعث شده که شرکت ها استراتژی های خود را به سمت رضایت ، وفاداری مشتریان تغییر دهند (آناستیسوس و پلیمر[1]،2013،ص3). در سالهای اخیر فضای کسب و کار در جهان به منظور افزایش رضایت و وفاداری مشتریان شاهد تغییر و تحوّلات بسیار زیادی بوده است از جمله این تغییرات می توان به تغییر نگرش شرکت ها از دارایی مشهود به سمت دارایی نامشهود اشاره کرد از این رو فرآیند ارزش گذاری دارایی نامشهود از اهمیت زیادی برای شرکتها برخوردار است. در نظر گرفتن دارایی نامشهود کمک مینماید تا ارزیابی درستتری از عملکرد سازمان ها در کوتاه مدت و بلندمدت داشته باشیم (سالار و گرگانی و جعفری ،1392،ص2). ارزش ویژه برند یکی از دارایی های نامشهود و از اصول بازاریابی است که به عنوان ارزیابی ذهنی و نامحسوس مشتریان از برند نام می برند (راماب [2]،2014،ص315). اکثر شرکتها و سازمانها درك کردهاند که برند، یکی از با اهمیتترین دارائیها است (آکر،1996). در واقع برند چیزی بیشتر از محصول است. آنچه که یک محصول برند شده را از یک محصول بدون برند متمایز می سازد و به آن ارزش میبخشد، مجموع ادراکات و احساسات مشتری در مورد ویژگیها و چگونگی عملکرد، دلیل وجودی و ویژگیهای درك شده از شرکت مرتبط با برند است (کاپفرر[3]،2008،ص23). ارزش واقعی در درون محصول یا خدمت وجود ندارد. بلکه این ارزش در ذهن مشتریان بالقوه و بالفعل قرار دارد و برند است که این ارزش را در ذهن آنها تداعی می سازد. در جهان مادی گرای امروز، مصرف کننده به دنبال معنا بخشیدن به مصرف است. در این راستا، برند است که یک داستان در مورد خریداران محصول نقل کرده، و معنا و مفهوم را در محصول یا خدمت ایجاد می کند. بنابراین، بهطور شگفتانگیزی، تمام سازمانها و افراد تمایل دارند که به صورت یک برند مدیریت شوند (کاپفرر،2008،ص 23).
1-2. بیان مسئله
در ایران مطالعات صورت گرفته درباره ارزش ویژه برند و نام و نشان تجاری در ایران بسیار محدود است. به نظر می رسد که این بعد از بازاریابی در ایران مورد بی توجهی و بی مهری قرار گرفته است. این درحالی است که شرکت های جهانی بیش از نیمی از موفقیت های فروش خود را به خصوص در میان کشور های درحال توسعه مدسون برند و نام و نشان جهانی هستند(سالار و گرگاوی و جعفری ،1392). همچنین تاکنون پیرامون موضوع ارزش ویژه برند در شرکت مخابرات استان گلستان مطالعاتی صورت نگرفته است. بنابر تعریف لازار[4] (1995) ارزش ویژه نام و نشان تجاری، اولویت بندی مصرف کننده از یک نام و نشان تجاری در مقایسه با دیگر نام و نشانهای تجاری در یک طبقه از محصول است(گیل[5] ،2007،ص 190). بر اساس گفته راماب و همکاران(2014)، ارزش ویژه برند از سه عامل اصلی وفاداری مشتری نسبت به برند، نگرش مشتری نسبت به برند و ادراک مشتری نسبت به اصول اخلاقی نسبت به برند تشکیل شده است (راماب [6]،2014،ص 317). ون دورن و لیف لانگ[7](2014) نشان دادند که ارزش ویژه برند از چهار قسمت پاسخگویی برند،تصویر برند کیفیت برند و وفاداری برند تشکیل شده است (ون دورن و لیف لانگ،2014،ص286). همچنین لیا و چنگ[8](2014) نیز نتایج ون دورن و لیف لانگ(2014) را اثبات نمودند و نشان دادند که این عوامل بر روی نوآوری محصولات تاثیر گذار نیست (لیا و چنگ،2014،ص214). کلادو خاگیاس[9](2014) نیز نشان داد دارایی های فرهنگی برند نیز یکی از عوامل تاثیر گذار بر که ارزش ویژه برند است(کلادو خاگیاس،2014،ص3).
ارزش ویژه برند ، سازمانها را قادر میسازد که علاوه بر حفظ سهم بازار خود، مبلغ بیشتری را نیز در ازای برند خود مطالبه نمایند (لی و بک، 2009،ص2). دیوید آکر[10] در سال 1991 بیان کرد که ارزش ویژه برند باعث افزایش کارآیی برنامه های بازاریابی و وفاداری مشتریان به برند میشود، مخارج و هزینه فعاّلیتهای بازاریابی را کاهش میدهد و از طریق گسترش برند، سکویی برای رشد و توسعه آن ایجاد مینماید. بنابراین ارزش ویژه برند باعث سودآوری برند شده و برای سازمان جریان نقدی ایجاد مینماید. یک برند قوی می تواند با ارزش ترین دارایی یک مؤسسه تجاری محسوب شود زیرا باعث می شود سازمان بتواند حاشیه سود بیشتر، کانالهای همکاری بهتر و همچنین مزایای دیگری را بدست آورد (اولزن[11]،2008،ص246).
نظرات خانواده درباره برند، تاکنون به عنوان یک عامل مؤثر قوی در رفتار مصرف کننده، مورد توجه قرارگرفته ؛ اما تآثیرات آن بر شکل گیری “ارزش ویژه برند” کمتر مورد تحلیل قرارگرفته است. در واقع، فقط مور و دیگران (2002) مستقیما به این تأثیرات پرداختهاند. چنانکه این نویسندگان، بطورکلی بیان کردهاند؛ خانواده می تواند تآثیری قابل توجه بررابطه مصرف کننده – برند داشته باشد و این می تواند به شکل گیری “ارزش متکی برمصرف کننده” برند منجرشود. براین اساس؛ خانواده، فرد را در تماس با برندهایی قرارمیدهد که درخانه مصرف میشوند وازاین طریق، باعث شناخت وآگاهی بیشتر ازآن برندها میگردد.علاوه براین،برندهای مزبورمیتوانند با خاطرات خانوادگی گره بخورند واین،یک معنای عاطفی ایجاد خواهد نمود ( فورنیر ،2001) ازاین گذشته،مصرف مکرر یک برند درخانواده میتواند به خلق عادتی در فرد بینجامد که ممکن است عاملی باشد برای وفاداری متعاقب به آن برند. ارتباط خانواده با شکل گیری “ارزش ویژه برند”، بخصوص در افرادی جالب توجه است که ازخانه پدری خود جدا شده و ناگزیرند با موقعیتهای جدید خرید روبروشوند. زیرا در این مرحله، فرد مصرف کننده، تقریبا هیچ تجربه مصرفی بجز آنچه درخانه پدری خود داشته، ندارد. ضمن آنکه، اینگونه افراد هنگام خرید یک کالا، اغلب به توصیه خانوادههای خود مراجعه می کنند؛ چون والدین خود را مرجعی نزدیک و قابل اعتماد میدانند(چارانوتونی[12]،2008).
بازار یابی دهان به دهان فعالیتی است که از طریق دادن اطلاعات یک مشتری به دیگر مشتریان آنها را راهنمایی اطلاعاتی می کند. بازاریابی دهان به دهان ارائه ی انگیزه و دلیلی به افراد جامعه برای اینکه در مورد خدمات و کالا های شرکت شما با هم به صحبت بپردازند(شائمی و براری، 1390). پژوهش ها نشان داده است، ارتباطات دهان به دهان مؤثرتر از ارتباطات از طریق سایر منابع مانند توصیه های مطالب مهم روزنامه یا آگهی ها است؛ زیرا این طور درك شده كه اطلاعات مقایسه ای معتبری را ارائه می دهد (سامیعی[13]،2012،ص5).
تحقیق حاضر بطور کاربردی بهدنبال بررسی و تحلیل ابعاد ارزش ویژه برند با توجه به مدل توسعه یافته آکر در مدل ارائه شده گیل(2008) در بازار خدمات (اینترنت پرسرعت [14]شرکت مخابرات استان گلستان) می باشد و در ضمن ارائه پاسخ به موثر بودن عوامل ارائه شده در مدل فوق الذکر در ارزش ویژه برند در مطالعه موردی بر ارزش ویژه برند هست یا خیر؟
2-1- مقدمه. 12
2-1-1- مبانی نظری.. 13
2-1-2- تعریف داده، اطلاعات، دانش و خرد. 13
2-1-2-1- ویژگیهای عملی دانش و اجزاء آن. 14
2-1-2-2-مفهوم دانش… 15
2-1-2-3- انواع دانش… 15
2-1-2-4-هم افزایی دانش تصریحی و تلویحی.. 18
2-1-2-5- تعریف مدیریت دانش… 19
2-1-2-6-تاریخچه‌ی مدیریت دانش… 21
2-1-2-7- مبانی نظری مدیریت دانش… 24
2-1-2-8- نظریه شرکت.. 24
2-1-2-9- نظریه تعادلات سه جزیی.. 24
2-1-2-10- نظریه تولید و تبدیل دانش سازمانی.. 25
2-1-2-11- فرایند مدیریت دانش… 25
2-1-2-12- اهداف مدیریت دانش… 29
2-1-2-13- ضرورت مدیریت دانش… 29
2-1-2-14- اصول مدیریت دانش… 31
2-1-2-15- معماری مدیریت دانش… 31
2-1-2-16- ایجاد سازمان دانش مدار 33
2-1-2-18- مدیریت دانش و سازمان‌های یادگیرنده 37
2-1-2-19- مدیریت دانش و سازمان‌های یاد دهنده 38
2-1-2-20- موانع اجرای مدیریت دانش در سازمانها 39
2-1-2-21- نتایج مدیریت دانش… 39
2-1-2-21- مدیریت دانش در آموزش و پرورش… 40
2-1-2-22- اهداف مدیریت دانش در کارکنان. 40
2-1-3 – تعاریف عملکرد. 42
2-1-3-1- مفاهیم مرتبط با عملکرد. 42
2-1-3-2- عوامل مؤثر بر عملکرد. 43
2-1-3-3- رابطه‌ی پاداش با عملکرد. 44
2-1-3-4-رابطه‌ی رضایت شغلی با عملکرد. 44
2-1-3-5-رابطه‌ی هدف گذاری با عملکرد. 45
2-1-3-6- ارزیابی عملکرد. 45
2-1-3-7-شاخص‌های ارزیابی عملکرد. 46
2-1-3-8- انواع ارزیابی عملکرد. 47
2-1-3-9- موانع و محدودیتهای ارزیابی عملکرد. 49
2-1-3-10- موانع روانی و رفتاری.. 51
2-1-3-11- موانع فنی و اجرایی.. 51
2-1-3-12- ارزیابی عملکرد کارکنان. 51
2-2- پیشینه تحقیق.. 52
2-2-1- تحقیقات داخلی.. 52
2-2-2- تحقیقات خارجی.. 54
2-3- جمع بندی.. 56
2-4- مدل نظری تحقیق.. 56
2-5- مدل تحلیلی تحقیق.. 58
فصل سوم: روش تحقیق.. 60
3-1- مقدمه. 60
3-2 روش تحقیق.. 62
3-3- جامعه آماری، نمونه و روش نمونهگیری.. 63
3-3-1- جامعه آماری.. 63
3-3-2- نمونه آماری.. 64
3-3-3- روش نمونه گیری.. 64
3-4- ابزار گردآوری داده ها 65
فصل چهارم: نتایج تحقیق.. 70
4-1- مقدمه. 70
4-2- آمار توصیفی.. 70
4-2-1- اطلاعات جمعیت شناختی.. 70
4-2-2- متغیرهای پژوهش… 73
4-3- آزمون فرضیه های تحقیق.. 75
4-3-1- آزمون فرضیه اصلی.. 75
4-3-2- آزمون فرضیههای ویژه 75
4-4- مدل نهایی.. 78
4-4-1- آزمون رگرسیون چندگانه. 78
4-4-2- آزمون فریدمن.. 79
4-4-3- تحلیل مسیر. 80
4-6- جمع بندی نهایی.. 82
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری.. 83
5-1- مقدمه. 83
5-2- تفسیر یافته ها 84
5-3- بحث و نتیجه گیری.. 87
5-4- محدودیتهای پژوهش… 89
5-4-1- محدودیت های خارج از اختیار محقق (محدودیتهای کاربردی) 89
5-4-2- محدودیت های در اختیار محقق (محدودیتهای پژوهشی) 89
5-5- پیشنهادهای پژوهش… 89
5-5-1- پیشنهادهای کاربردی.. 89
5-5-2- پینشهادهای پژوهشی.. 90
منابع و مآخذ. 91
پیوست ها 96
فهرست جداول
جدول3-1. نحوه امتیازبندی پرسشنامه مدیرت دانش… 65
جدول 3-2. تفکیک گویه ها در قالب ابعاد مدیریت دانش… 65
جدول3-3. نحوه امتیازبندی پرسشنامه اثربخشی عملکرد. 66
جدول3-4. نتایج روایی (تحلیل گویه) پرسشنامه مدیریت دانش… 66
جدول3-5. نتایج پایایی پرسشنامه (آزمون آلفای کرونباخ) مدیریت دانش… 67
جدول3-6 .نتایج روایی (تحلیل گویه) پرسشنامه اثربخشی عملکرد. 67
جدول3-7.نتایج پایایی پرسشنامه اثربخشی عملکرد. 68
جدول 4-1 : توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس جنسیت.. 71
جدول 4-2: توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس مدارک تحصیلی مختلف.. 71
جدول 4-3 : توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس سابقه خدمت.. 72
جدول 4-4. میانگین و انحراف معیار به دست آمده از ابعاد مدیریت دانش… 73
جدول 4-5. نتایج آزمون کولموگروف – اسمیرنوف.. 74
جدول شماره 4-6. نتایج آزمون رگرسیون خطی در بررسی تاثیر مدیریت دانش بر اثربخشی عملکرد کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستانهای لامرد و مهر. 75
جدول 4-7. مقایسه میانگین مدیریت دانش و ابعاد آن با سطوح کفایت مطلوب (Q3) 76
جدول شماره 4-8. نتایج آزمون رگرسیون خطی در بررسی تاثیر مولفه خلق دانش بر اثربخشی عملکرد کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستانهای لامرد و مهر. 76
جدول شماره 4-9. نتایج آزمون رگرسیون خطی در بررسی تاثیر مولفه سازماندهی دانش بر اثربخشی عملکرد کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستانهای لامرد و مهر. 77
جدول شماره 4-10. نتایج آزمون رگرسیون خطی در بررسی تاثیر مولفه تبادل دانش بر اثربخشی عملکرد کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستانهای لامرد و مهر. 77
جدول شماره 4-12. بررسی نقش پیش بینی کنندگی ابعاد مدیریت دانش در عملکرد کارکنان ادرات آموزش و پرورش شهرستان لامرد و مهر. 78
جدول شماره 4-13. آزمون فریدمن برای رتبه بندی ابعاد مدیریت دانش در ادارات آموزش و پرورش شهرستان لامرد و مهر 79
جدول شماره 4-14. شاخص‌های برازش مدل تأثیر مدیریت دانش بر اثربخشی عملکرد کارکنان آموزش و پرورش شهرستان های لامرد و مهر. 81
فهرست نمودار
نمودار3-1- مراحل انجام تحقیق.. 62
نمودار 4-1 : توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس جنسیت.. 71
نمودار 4-2: توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس مدارک تحصیلی مختلف.. 72
نمودار 4-3 : توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس سابقه خدمت.. 73
فهرست شکل ها
شکل 2-1: مدل فرآیند مدیریت دانش (عالم تبریز، محمد رحیمی، 1387) 28
شکل 2-2: عوامل مؤثر بر عملکرد. 43
شکل شماره 2-1 مدل مفهومی تحقیق.. 57
شکل شماره 4-1. تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان های لامرد و مهر ، مدل در حالت اعداد استاندارد. 80
شکل شماره 4-2. تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان های لامرد و مهر، مدل در حالت اعداد معناداری.. 81
چکیده
در عصر حاضر مفهوم دانش چنان دچار تغییر و تحول شده است که بسیاری از دانشمندان علم مدیریت در سازمان باب جدیدی در مدیریت را با عنوان مدیریت دانش آغاز کردهاند. هدف پژوهش حاضر بررسی شاخص های مدیریت دانش و تاثیر آن بر اثربخشی عملکرد کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان های لامرد و مهر می باشد. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی میباشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان های لامرد و مهر می باشند که با استفاده سرشمای کلیه 165 نفر از کارکنان مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه مدیریت دانش مبتنی بر مدل ویگ (1999) و پرسشنامه اثربخشی عملکرد طاهری (1389) بود. روایی پرسشنامهها با استفاده از تحلیل گویه تایید و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که پایایی برای پرسشنامه مدیریت دانش 79/0 و اثربخشی عملکرد 79/0 گزارش شد. دادهها با استفاده از آمار توصیفی نظیر فراوانی، میانگین، انحراف معیار، درصد و آمار استنباطی نظیر تحلیل رگرسیون خطی و چندگانه، آزمون فریدمن و تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که 1- شاخص های مدیریت دانش و مولفه های آن در ادارات آموزش و پرورش شهرستان های لامرد و مهر در حد مطلوب است.2- مولفه خلق دانش بر اثربخشی عملکرد کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان های لامرد و مهر تاثیر معناداری دارد.3- مولفه سازماندهی دانش بر اثربخشی عملکرد کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان های لامرد و مهر تاثیر معناداری دارد. 4- مولفه تبادل دانش بر اثربخشی عملکرد کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان های لامرد و مهر تاثیر معناداری دارد.5- مولفه کاربرد دانش بر اثربخشی عملکرد کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستانهای لامرد و مهر تاثیر معناداری دارد. تاثیر همزمان متغیرها در مدل نهایی با استفاده از رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر نشان داد که کلیه مولفه های سازماندهی و تبادل دانش پیش بینی کننده مثبت و معناداری برای اثربخشی عملکرد کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستانهای لامرد و مهر می باشند.
واژگان کلیدی: مدیریت دانش، اثربخشی عملکرد، خلق دانش، آموزش و پرورش.
فصل اول:
کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
توسعه‌ی جوامع منوط به انسان‌های رشد یافته‌ای است که محصول برنامه‌ریزی آموزشی و مدیریت صحیح میباشد که در فرایند توسعه نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند لذا دانش و خرد فردی و جمعی شاخص اصلی توسعه‌یافتگی جوامع و عنصر اساسی و حیاتی توسعه‌ی سازمانها و سایر سیستم‌های اجتماعی است )عالم تبریز، محمد رحیمی، 1387).
در عصر حاضر شکاف میان ملت‌ها و جوامع ناشی از آگاهی و ناآگاهی است و نیروی انسانی مهمترین، گران‌ترین و با ارزش‌ترین سرمایه و منبع سازمانها محسوب میشود. انسان تنها عنصر ذی شعوری است که به عنوان هماهنگ کننده‌ی سایر عوامل سازمانی نقش اصلی را ایفا می‌کند بنابراین میتوان به سادگی بیان داشت که بدون افراد کارآمد و مجهز به علم و دانش دستیابی به اهداف سازمان تا حدودی غیر ممکن است (همان منبع).
آموزش و پرورش به عنوان یک تربیت کننده نیروی انسانی در جامعه وظیفه دارد جهت تربیت و شکوفایی استعدادهای افراد جامعه خود برنامه‌هایی براساس علاقه و نیاز افراد تهیه، تنظیم و اجرا کند.
امروزه با توجه به پیشرفت سریع دانش و فن‌‌آوری و تغییر الزامی برنامه‌های آموزش و پرورش، برخورداری صرف کارکنان از دانش، اطلاعات، فنون، اصول و راهبردهای آموزشی به تنهایی کافی نمی‌باشد؛ لذا سازماندهی، به کارگیری و استفاده به هنگام و بجا از اطلاعات در محیط‌های آموزشی امری ضروری و الزام‌آور به حساب می‌آید. به عبارت علمی‌تر مدیریت دانش و آموزش را میتوان از مبادی رشد جنبش نرم‌افزاری و تولید دانش مدارس در قرن حاضر به شمار آورد (رحیمی، نجفی، 1386).
مدیریتی که سازماندهی، بازیابی، انتقال و نشر دانش را از آموزش و پرورش آغاز می‌کند؛ سرمایه‌های عقلانی و هوشی نیروهای آینده ساز جامعه را با ایجاد انگیزه‌های راهبردی به کار می‌گیرد و به چرخه‌ی حیات دانش که یادگیری سازمانی را بنیان می‌نهد در جامعه سرعت میبخشد. (همان منبع)
با توجه به نقش حساس کارکنان ادارات آموزش و پرورش و ارتباطی که آنها با واحدهای آموزشی دارند نقش و عملکرد آنان در تحقق اهداف آموزشی که همانا آماده سازی شرایط برای تربیت نیروی انسانی شایسته، خلاق و کارآفرین است، تاثیر گذار خواهد بود (تورانی، 1384).
در این فصل به بررسی مقدمه و بیان مساله در خصوص تاثیر متغیرهای مدیریت دانش و اثربخشی عملکرد پرداخته می شود و ضرورت انجام این تحقیق مشخص می گردد. همچنین اهداف اصلی و ویژه ذکر می شود و فرضیات و سئوال های پژوهش نیز مد نظر قرار می گیرند. همچنین تعاریف مفهومی متغیرهای پژوهش تشریح و تعاریف عملیاتی ذکر می گردد.
1-2- بیان مسأله
در عصر حاضر مفهوم دانش چنان دچار تغییر و تحول شده است که بسیاری از دانشمندان علم مدیریت در سازمان باب جدیدی در مدیریت را با عنوان مدیریت دانش آغاز کردهاند (افرازه، 1384).
عصر حاضر، عصر تحولات و تغییرات شگرف در فن‌‌آوری‌هاست. عصری که ساختار فکری آن آکنده از عمق بخشیدن به اطلاعات و توجه به مشارکت نیروی انسانی خلاق و دانش‌گر است. جوامع پیشرفته آنهایی هستند که هرچه بیشتر و بهتر در جهت استفاده از ابزاری به نام «دانش» برای رویارویی و مقابله با عوامل عدم اطمینان، حفظ موقعیت و ایجاد خلاقیت و نوآوری جهت گسترش عرصه‌ی رقابتی خود برآیند (فتحیان، 1384).
نتیجه بافت منطقه از منظر سیاسی _فرهنگی و اجتماعی اندک دگرگون شد.
دلیل دیگری که می تواند عامل مهاجرت باشد مهاجرت اجباری افرادی بودکه به هر نحوی برای خلافت اسلامی درد سر ساز بودند . از این رو بیم جان خود را داشتند ؛زیرا در شهرهای اردوگاهی وجود آنان برای جامعهء و حکومت به نوعی تشنج زا بود ؛ تصمیم مهاجرت به سرزمین های مجاور گرفتند . یکی از این سرزمین ها خراسان بود یا بدان دلیل که در مقایسه با سرزمین عربستان از ویژگی هایی نظیر محصول و آب وهوا و… مناسب برخوردار بود . از سوی دیگر مهم ترین نکته امنیت و آسودگی اعراب در ناحیه خراسان بود.
از دیگر دلیل این امر می توان به شرایط آرمانی ؛فرهنگی و اجتماعی ایران اشاره نمود که همواره واز دیر باز برای اعراب جنبه سرزمین آرمانی داشت .
1-2-اهمیت ضرورت انجام تحقیق
– اهمیت نا حیه خراسان در جغرافیای سیاسی یا ژئوپلیتیک .
– قدرت یافتن اعراب در ناحیه خراسان و تغییر ماهوی سیاست های ناحیه خراسان در گذشت زمان .
1-3-پیشینه تحقیق
در ارتباط با موضوعات مشابه رساله چندین کتاب و پایان نامه فارسی و عربی وجود دارد، که هر کدام به جهاتی به موضوع مورد نظر اشاره کرده اند. در خصوص وجه تمایز تحقیق ما با کارهای سابق در این زمینه لازم به ذکر است که در منابع فارسی با موضوع وطن گزینی اعراب در خراسان , بیشتر به بیان کلیات مذکور در این راب طه پرداخته شده و منابع خارجی نیز موضوع را به نحو جامع بررسی ننموده اند. از دید ما فضای بحث و بررسی بیشتری وجود دارد.
بلاذری » درباره فتح خراسان می نویسد:
گویند ابوموسی اشعری، عبدالله بن بدیل بن ورقاء خزاعی را روانه جنگ کرد، عبدالله به کرمان رفت و از آن جا به طبسین شد… طبسین دوباروست که یکی را طبس گویند و دیگری را کرین. آن جا گرمسیر است و دارای نخلستانها و آن دو دژ دروازه های خراسانند.
عبدالله غنیمتی از آنجا به دست آورد. سپس گروهی از مردم نزد عمربن خطاب شدند و در مقابل شصت هزار درهم یا به قولی هفتادو پنج هزار صلح کردند، عمر ایشان را صلحنامه بداد.چون عثمان بن عفان به خلافت رسید
6-2 ترکیبات شیمیایی دانه جو 14
7 -2 اثر تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد در کشت دو منظوره 15
8-2 اثر زمان برداشت علوفه بر عملکرد و اجزای عملکرد در کشت دو منظوره 17
9-2 نتیجهگیری کلی 21
مواد و روش‌ها 25
1-3 موقعیت جغرافیایی محل آزمایش 25
2-3 خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک محل آزمایش 25
3-3 خصوصیات هواشناسی محل اجرای آزمایش 26
4-3 خصوصیات طرح آزمایشی 27
5-3 مشخصات رقم مورد استفاده 28
6- 3 آماده سازی زمین و اجرای طرح آزمایشی 28
7-3 عملیات کاشت 29
8-3 عملیات داشت 29
9-3 عملیات برداشت 30
10-3 صفات مورد بررسی 31
11-3 روش تعین وزنتر و خشک علوفه 31
12-3 شاخص سطح برگ 31
13-3 درصد رطوبت 31
14-3 عملکرد و اجزای عملکرد 32
15-3 عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و شاخص برداشت 32
16-3 ارتفاع بوته 32
17-3 تعداد پنجه در بوته 33
18-3 طول سنبله 33
19-3 تعداد سنبلچه در سنبله 33
20-3 درصد پروتئین 33
21-3 آنالیزآماری 34
نتایج و بحث 37
1-4 ارتفاع بوته 37
1-1-4 تاثیر سطوح تراکم کاشت بر ارتفاع بوته 37
2-1-4 اثر سطوح مختلف زمان برداشت علوفه بر ارتفاع بوته 38
3-1-4 اثر متقابل سطوح تراکم بوته و زمان برداشت علوفه بر ارتفاع بوته 39
2-4 طول سنبله 46
1-2-4 تاثیر سطوح تراکم کاشت بر طول سنبله 46
2-2-4 اثر سطوح مختلف زمان برداشت علوفه بر طول سنبله 46
3-2-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر طول سنبله 47
3-4 تعداد پنجه 48
1-3-4 اثر تراکم کاشت بر تعداد پنجه 48
2-3-4 اثر سطوح زمان برداشت علوفه بر تعداد پنجه 49
4-4 تعداد سنبلچه در سنبله 49
1-4-4 اثر تراکم کاشت بر تعداد سنبلچه در سنبله 49
2-4-4 اثر زمان برداشت علوفه بر تعداد سنبلچه در سنبله 50
5-4 وزن هزار دانه 50
1-5-4 اثر تراکم بوته بر وزن هزاردانه 50
2-5-4 اثر زمان برداشت علوفه بر وزن هزاردانه 51
3-5-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر وزن هزاردانه 52
6-4 تعداد دانه در سنبله 53
1-6-4 اثر تراکم کاشت بر تعداد دانه در سنبله 53
2-6-4 اثر زمان برداشت علوفه بر تعداد دانه در سنبله 54
3-6-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر تعداد دانه در سنبله 55
7-4 تعداد سنبله در مترمربع 56
1-7-4 اثر تراکم کاشت بر تعداد سنبله در مترمربع 56
2-7-4 اثر زمان برداشت علوفه بر تعداد سنبله در مترمربع 57
3-7-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر تعداد سنبله در مترمربع 57
8-4 عملکرد دانه 58
1-8-4 اثر تراکم بوته بر عملکرد دانه 58
2-8-4 اثر زمان برداشت علوفه بر عملکرد دانه 59
3-8-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد دانه 60
9-4 عملکرد بیولوژیک 61
1-9-4 اثر تراکم کاشت بر عملکرد بیولوژیک 61
2-9-4 اثر زمان برداشت علوفه بر عملکرد بیولوژیک 62
3-9-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد بیولوژیک 63
10-4 عملکرد کاه 64
1-10-4 اثر تراکم کاشت بر عملکرد کاه 64
2-10-4 اثر زمان برداشت علوفه بر عملکرد کاه 65
3-10-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد کاه 65
11-4 شاخص برداشت 66
1-11-4 اثر تراکم کاشت بر شاخص برداشت 66
2-11-4 اثر زمان برداشت علوفه بر شاخص برداشت 67
3-11-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر شاخص برداشت 68
12-4 درصد پروتئین 69
1-12-4 اثر تراکم کاشت بر درصد پروتئین 69
2-12-4 اثر زمان برداشت علوفه بر درصد پروتئین 69
3-12-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر درصد پروتئین دانه 70
13-4 عملکرد علوفهتر 71
1-13-4 اثر تراکم کاشت بر عملکرد علوفهتر 71
2-13-4 اثر زمان برداشت علوفه بر عملکرد علوفهتر 72
3-13-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد علوفه تر 73
14-4 عملکرد علوفه خشک 74
1-14-4 اثر تراکم کاشت بر عملکرد علوفه خشک 74
2-14-4 اثر زمان برداشت علوفه بر عملکرد علوفه خشک 75
3-14-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر عملکرد علوفه خشک 75
15-4 شاخص سطح برگ 76
1-15-4 اثر تراکم کاشت بر شاخص سطح برگ 76
2-15-4 اثر زمان برداشت علوفه بر شاخص سطح برگ 77
3-15-4 اثرات متقابل تراکم کاشت و زمان برداشت علوفه بر شاخص سطح برگ 78
16-4 بررسی همبستگی بین صفات اندازه گیری شده در شرایط آزمایشگاه 80
نتیجهگیری کلی 85
پیشنهادات 87
فهرست منابع 89
فصل اول: مقدمه
1-1- ضرورت و اهمیت موضوع
نقش گیاهان علوفهای در تعلیف دام و در نتیجه تامین نیاز انسان به فراوردههای دامی از اهمیت غیرقابل انکاری برخوردار است. با این وجود متاسفانه در کشور ما به تولید و مدیریت گیاهان علوفهای در مقایسه با سایر محصولات زراعی کمتر توجه شده است. به این ترتیب از یک سو عدم توجه لازم به افزایش کمی و کیفی علوفه موجب کمبود گوشت و مواد لبنی و کاهش کیفیت آنها و از سوی دیگر چرای بیش از حد دامها و فشار به مراتع منجر به نابودی بخش عظیمی از پوشش گیاهی موجود و در نتیجه فرسایش خاك شده است (راعی و همکاران، 1382).
مراتع ایران در حدود 90 میلیون هکتار برآورد شده که تقریبا 10 میلیون تن علوفه در سال تولید می کنند. این مقدار علوفه تنها تامین کننده نیاز غذایی 16 میلیون واحد دامی بوده است و این در شرایطی است که 56 میلیون واحد دامی به علوفه این مراتع متکی هستند (لک و همکاران، 1388)، بنابراین مراتع کشور با تحمل بیش از 5/3 برابر ظرفیت خود بویژه مراتع میانبند و قشلاقی سیر قهقرایی در پیش گرفته و در نتیجه رو به زوال رفتهاست (ذاکرنژاد، 1388). با وجود تنوع زیاد گیاهان علوفهای و همچنین سهم قابل توجه یونجه، تامین بخشی از نیاز غذایی دامها از راه چرای زراعتهای پاییزه غلات از اهمیت زیادی برخوردار است (علیزاده و همکاران، 1366). تامین علوفه از این راه با توجه به زمان استفاده از آن در کمبود پروتئین مورد نیاز و همچنین حفظ مراتع کشور دارای نقش قابل ملاحظهای است. با توجه به اینکه هر ساله حدود 10 میلیون واحد دامی ثابت و متحرک در طول زمستان در استان خوزستان حضور داشته و به چرا میپردازند. کمبود علوفه در این فصل شدید بوده و کاشت غلات از جمله جو به صورت دومنظوره (برداشت علوفه و دانه) می تواند یکی از راههای اساسی تامین علوفه مورد نیاز دامها باشد (لک و همکاران، 1383).
چرای طبیعی گوسفندان، درون مزرعه و یا برداشت علوفه سبز غلات با دست و یا ماشین در بسیاری از مناطق دنیا از جمله در بسیاری از ایالتهای آمریكا، كشورهای غرب آسیا، استرالیا، نیوزلند، انگلستان و در اكثر استانهای ایران متداول است. علوفه سبز غلات كه به قصیل معروف است، از نظر داشتن مواد خشبی كم، قابلیت هضم مناسب، پروتئین خام زیاد و بالاخره خوش خوراكی حائز اهمیت است (لباسچی، 1371). همچنین، غلات یك ساله به دلیل داشتن خصوصیاتی از قبیل: سهولت كاشت، ارزانی بذر، داشتن گونههای مختلف با قابلیت تطابق در شرایط مختلف محیطی، امكان كشت آنها در پاییز و چرا یا برداشت علوفه سبز در طول پاییز، اواخر زمستان و اوایل بهار (كه كمبود علوفه مشهود است) گاهی بیشتر از سایر گیاهان علوفهای به منظور تغذیه دام كشت میگردند (اندرسون[1]، 1985). علاوه بر این، با توجه به ارزش غذایی دانه غلات، مدیریت در زمان مناسب برای برداشت علوفه سبز غلات، به ویژه جو، یکی از عوامل تعیین کننده مقدار عملکرد دانه در کشت دومنظوره است. بررسی اثر چرا و برداشت علوفه بر عملکرد دانه و دیگر اجزای عملکرد غلات بیانگر این است که میزان عملکرد دانه پس از برداشت علوفه و یا چرانیدن، در حد گستردهای متغیر بوده است. بیشتر پژوهشها نشان میدهد که چنین نتایج گوناگونی ناشی از شرایط آب و هوایی مختلف، رقم، عملیات زراعی و مدیریت برداشت علوفه میباشد (فتحی و همکاران، 1380).
استفاده از علوفه سبز غلات به منظور تغذیهی دامها از قدیم در ایران مرسوم بوده است. برداشت علوفه سبز غلات پیش از مرحله ساقه رفتن، به گونهای که عملکرد دانه کاهشی پیدا نکند و یا کاهش حاصله بواسطه ارزش علوفه تولیدی جبران گردد، تحت عنوان کشت دومنظوره شناخته شده است. با توجه به اینکه این روش باعث حفظ مراتع در زمان بسیار حساس یعنی ابتدای فصل رشد میشود و جایگزین علوفه مناسبی برای دامهایی است که در جنگلها چرا می کنند، به حفظ جنگلها و مراتع کمک شایانی نموده و کاملا در راستای اهداف توسعه پایدار منابع طبیعی و کشاورزی است (هاشمی دزفولی و همکاران، 1372).
کریستیانسن[2] و همكاران (1998) گزارش نمودند در صورتی که چرای دام به صورت ملایم، لگدكوبی دام كمتر، عمل خوابیدگی در گیاهان بدون برش یا چرا رخ نداده و شرایط آب و هوایی در هنگام چرا در حد متعادل باشد، چرای گندم زمستانه می تواند مفید باشد.
کشت دو منظوره غلاتی مانند جو، یولاف، چاودار و گندم جهت رفع مشکل کمبود علوفه و کاهش تخریب مراتع بر اثر فشار شدید دام از ارزش بالایی برخوردار است. یکی از اهداف کشت دو منظوره علاوه بر تامین علوفه سبز با کیفیت عالی مورد نیاز دامها، دستیابی به عملکرد مناسب دانه پس از برداشت علوفه یا چرای محصول توسط دام است. درکشت دو منظوره عوامل متعددی بر افزایش و کاهش عملکرد دانه موثر میباشند که از این عوامل میتوان به ارقام، زمان کاشت، خصوصیات گیاهی، تیپ رشد، شدت و زمان برداشت علوفه، حاصلخیزی و رطوبت خاك اشاره کرد (همتزاده و همکاران، 1382). بنابراین رعایت اصول فنی زراعی نظیر تراکم کاشت، تاریخ کاشت، تاریخ برداشت علوفه، طول دوره برداشت، ارتفاع و دفعات برداشت و نیز رقم مناسب برای کاشت از عوامل مهمی است که در کارایی کشت دومنظوره تاثیر بسزایی دارد (دای[3] و همکاران، 1968).
تراکم بهینه عبارت است از تعداد بوته در واحد سطح که بیش از آن در بین گیاهان مجاور تداخل ایجاد میشود. تراکم از طریق اثر بر اجزا عملکرد، تولید دانه را تحت تاثیر قرار میدهد (قبادی و همکاران، 1377). از جمله مهمترین عوامل بهزراعی، به کارگیری تراکم مطلوب با توزیع یکنواخت بوتهها است، به طوری که اگر اثر تمام شرایط لازم از جمله رقم مناسب، کود و غیره فراهم شود ولی تراکم و توزیع یکنواخت بوتهها در هر رقم مناسب نباشد، حداکثر محصول در واحد سطح بهدست نخواهد آمد (شاکری و همکاران، 1387). میزان بذر جهت كاشت جو به رقم، حاصلخیزی خاك، رطوبت قابل دسترس در خاك، روش كشت، شرایط بستر بذر و غیره بستگی دارد (خواجه پور، 1998). تراكمهای مختلف گیاهی در واحد سطح از طریق رقابت و سایهاندازی موجب تضعیف و كاهش رشد گیاهان رقیب (علف های هرز) میگردند (استرسكف،١٣٧5 ؛ نورمحمدی و همكاران، ۱۳۷۶). در انتخاب تراكم بوته برای یك گیاه زراعی باید از كاربرد ناموثر سطوح پایین تراكم و ایجاد رقابت بیش از حد در سطوح بالای تراكم
واژگان کلیدی: بیمه، تأمین اجتماعی، طلاق، بیمهی طلاق، زنان مطلّقه، زوج، زوجه
فهرست مطالب
مقدمه 1
طرح موضوع 1
دلایل انتخاب موضوع 3
نقد ادبیات موضوع 3
سؤالات تحقیق 4
سؤال اصلی 4
سؤالات فرعی 4
فرضیه 4
مفروضات 4
اهداف تحقیق 5
روش تحقیق 5
سازماندهی تحقیق 5
فصل اول:کلیات / 7
مبحث اول: لزوم حمایت از زنان مطلّقه 9
گفتار اول: آمار رو به رشد طلاق و شرایط نامطلوب اقتصادی 9
بند اول: آمار رو به رشد طلاق 9
بند دوم: شرایط نامطلوب اقتصادی 12
گفتار دوم: عدم کارسازی ساز و کارهای حمایتیِ پیش‌بینی شده در حقوق موضوعه 15
گفتار سوم: عدم اشتغال و عدم توفیق زنان مطلّقه در ازدواج مجدد 17
بند اول: عدم اشتغال زنان مطلّقه 17
بند دوم: عدم توفیق زنان مطلّقه در ازدواج مجدد 19
مبحث دوم 21
مفاهیم، طرف‌ها، عناصر و مقسَّمات مرتبط با قرارداد بیمهی طلاق 21
گفتار اول: مفاهیم بیمه، تأمین اجتماعی، طلاق و زنان بی‌سرپرست 21
بند اول: مفهوم بیمه و تأمین اجتماعی 21
الف: مفهوم بیمه 22
ب: مفهوم تأمین اجتماعی 24
بند دوم: مفهوم طلاق 25
بند سوم: مفهوم زنان بی‌سرپرست 26
گفتار دوم: طرف‌ها و عناصر قرارداد بیمه 27
بند اول: طرف‌های قرارداد بیمه 27
الف: بیمه‌گر و بیمه‌گزار 27
1ـ بیمه‌گر 28
2ـ بیمه‌گزار 28
بند دوم: عناصر قرارداد بیمه 33
الف: حادثه، خطر و ویژگیهای آنها 33
1ـ حادثه 33
2ـ خطر 36
3ـ ویژگیهای حادثه یا خطر قابل پوشش 37
ب: موضوع و مورد بیمه 41
ج: حق و وجه بیمه 42
1ـ حق بیمه 42
2ـ وجه بیمه 44
گفتار سوم: تحلیل اقسام بیمه، تأمین اجتماعی و طلاق 44
بند اول: اقسام بیمه 44
الف: بیمههای تجاری 45
1ـ بیمههای اشخاص 46
2ـ بیمههای خسارتی 49
ب: بیمههای اجتماعی 51
بند دوم: نظام و قلمرو تأمین اجتماعی 53
الف: پوشش بیمههای اجتماعی 54
ب: حمایت اجتماعی و توانبخشی 54
ج: حوزه‌ی امدادی 56
بند سوم: اقسام طلاق 56
الف: به تقاضای زوج 56
ب: به تقاضای زوجه 56
ج: طلاق توافقی 57
مبحث سوم:پیشینه و ماهیّت بیمهی طلاق 58
گفتار اول: پیشینه‌ی بیمهی طلاق 58
بند اول: در جهان 58
بند دوم: در ایران 59
گفتار دوم: ماهیّت بیمهی طلاق 60
بند اول: فرض بیمهی اشخاص 60
بند دوم: فرض بیمهی خسارتی 62
بند سوم: ماهیّت حقوقی بیمهی طلاق 62
فصل دوم: نظریات، راهکارهای اجرا و شرایط بهره‌مندی از بیمهی طلاق/ 74
مبحث اول: نظریات مطرح‌شده در رابطه با اجرای بیمهی طلاق 76
گفتار اول: دیدگاه مخالف 76
بند اول: افزایش نرخ طلاق و وقوع طلاق‌های صوری 76
الف: افزایش نرخ طلاق 76
ب: وقوع طلاق‌های صوری 78
بند دوم: عدم امکان اطلاع از ازدواج یا اشتغال زنان مطلّقه 79
بند سوم: عدم استقبال از سوی مردان 80
گفتار دوم: دیدگاه موافق 81
بند اول: زوال آسیب‌های اجتماعی عارض بر زنان مطلّقه 82
الف: ریشه‌ی اقتصادی جرائم 82
ب: اعتیاد 85
ج: خودکشی 85
بند دوم: فرصت و توان کافی برای تربیت و رسیدگی به فرزندان 86
بند سوم: بهبود سلامت روانی و جسمی افراد جامعه 87
مبحث دوم: ساز و کارهای اجرای بیمهی طلاق 89
گفتار اول: با اراده‌ی آزاد افراد 89
بند اول: انعقاد قرارداد بیمهی تجاری 89
بند دوم: در قالب شروط ضمن عقد 90
الف: شروط انتخابی 90
ب: شروط ارشادی 91
بند سوم: در قالب مهریه 92
بند چهارم: گسترش قلمرو نفقه 96
گفتار دوم: حمایت دولتی 98
بند اول: الزاماتِ دولت در تحقق تأمین اجتماعی 99
الف: ادله‌ی شرعی 99
ب: ادله‌ی حقوقی 103
1ـ اسناد بین‌المللی 103
2ـ مقررات داخلی 106
2ـ 1ـ قانون اساسی 106
2ـ 2ـ در مقررات و قوانین عادی 109
ج: براساس ضرورت عرفی برخی از مردان 114
بند دوم: توسعه‌ی قلمرو پوشش‌های تأمین اجتماعی 117
الف: از طریق نظام بیمههای اجتماعی 117
ب: از طریق نظام حمایتی 122
مبحث سوم:شرایط بهره‌مندی از بیمهی طلاق 124
گفتار اول: شخص متقاضی طلاق و نوع طلاقِ قابل حمایت 124
بند اول: شخص متقاضی طلاق 125
بند دوم: نوع طلاق 126
گفتار دوم: زنان مطلّقه‌ی قابل حمایت 127
بند اول: فقر مالی 127
بند دوم: عدم ازدواج مجدد 128
نتیجهگیری 130
منابع و ماخذ 134
مقدمه
طرح موضوع
انسان، از بدو خلقت همواره با «خطر»[1] مواجه بوده، که با قلمرو وسیع خود هر لحظه جان، مال، سرمایه و … او را تهدید ساخته است. حیات بشر از همان آغاز، بدون مراقبت، تضمین و تأمین نمی‌گشته است. بهره‌مندی از امنیت در برابر خطرات، از طریق تدارک راهکاری مانند قراردادهای بیمه، به تدریج به شیوه‌ای معقول و مقبول در میان مردم هر جامعه‌ای تبدیل شده است. در این میان، ممکن است که شماری از خطرات، نهاد خانواده را تهدید نموده و هر یک از زوجین را در معرض آسیب‌های جدی قرار دهد. یکی از این خطرات، وقوع طلاق و زوال نهاد مقدّس خانواده به عنوان بنیادی‌ترین هسته‌ی جامعه‌ی انسانی است، که زوجین و به ویژه زوجه را با نیاز‌های شدید مالیِ پس از طلاق روبه‌رو ساخته و در شرایط نامساعدی قرار میدهد. امروزه، بدون شک خانوادههای متعددی مبتلا به مسأله‌ی طلاق بوده و دامن‌گیر تعداد کثیری از زنان شده، که ریشه در دلایل انبوه زیستی، اجتماعی، روانی، اقتصادی، فرهنگی و … دارد. بی‌تردید تمامی طلاق‌ها آثار و تبعات گریزناپذیری داشته و گریبان‌گیر بسیاری از زوجین و فرزندان آنها خواهد بود. تبعاتِ منفی مانند سرخوردگی، افسردگی، مشکلات فرهنگی، انزوا و اختلال در تعاملات اجتماعی، زوال سلامت روانی و جسمی، تن دادن به ازدواج‌های موقت و خارج از عرف اجتماعی، مشکلات جنسی، فساد اخلاقی، روی آوردن به انحرافات جنسی، سرقت، اعتیاد و … به عنوان برخی از مشکلات عارض بر زنان مطلّقه، عمدتاً پایه در فقر و ضعف اقتصادی آنان داشته و زمینه‌ی بروز مشکلات و ارتکاب جرائم را دامن‌گیر آنان ساخته است. چه آنکه معمولاً مردان خود به تنهایی از عهده و توان مخارج زندگی بر‌آمده و این زنان هستند که غالباً دچار مشکلات مزبور میگردند، آن چنان که حتّی برخی از مردم، زنان مطلّقه را اساساً با مسأله‌ی فقر اقتصادی می‌شناسند. همچنین دلایلی مانند رشد صعودی آمارهای طلاق به ویژه در میان زنان جوان، توقف پشتوانه‌ی مالی زنان در قالب نفقه، عدم موفقیت در اخذ مهریه، افزایش نرخ تورم، بیکاری و توزیع نامناسب درآمد در جامعه بر شدت نگرانی‌ها افزوده و حمایت از این قشر زنان را ضروری ساخته است. بنابراین پشتیبانی از زنان مطلّقه و تدارک تمهیداتی که بتواند نیاز اقتصادی آنان را تأمین و از مشکلات آتی احتمالی آنان بکاهد، امری طبیعی و ضروری است. یکی از ابزارهای اطمینان‌بخش در عرصه‌ی حضور خطر، قراردادهای بیمه است. بیمه خود موجد نوعی اطمینان در مقابل خطر محتمل‌الوقوع است که از ابتکارات نوین برای اجتناب یا کاهش مشکلات فوق، پیش‌بینی و اجرای قرارداد «بیمهی طلاق» است. این نوع بیمه در حال حاضر در کشور ایران جامه‌ی قانون را بر تن ننموده و میان اندیشمندان و متفکرین حقوقی و اجتماعی در حال وارسی، نقد و تحلیل است و به طور موقت و آزمایشی در استانهای خراسان، گلستان و سمنان اجراء شده است اما در حال حاضر مانند خرمایی بر نخل معلق مانده است.
بیمهی طلاق از طرح‌های بیمه‌ای نوین در حرفه‌ی بیمه میباشد و منظور از آن این است که، زنان مطلّقه پس از وقوع طلاق تا زمان ازدواج مجدد یا شاغل شدن، از حمایت مالی شرکت بیمه (بیمه‌گر) در قالب قرارداد بیمه‌ای آزاد یا پوشش‌های تأمین اجتماعی به ترتیب از سوی شوهر یا دولت (به تنهایی یا با کمک به شوهر) برخوردار گشته و بتوانند از حقوق مستمری یا حقوق یک‌جا بهره‌مند گردند تا زمانی که شاغل یا مَلیء یا … گردند. لذا در این پایان‌نامه، بیمهی طلاق و مباحث پیرامون آن مورد بررسی واقع خواهد شد.
لازم به ذکر است که منظور از بیمهی طلاق، جلوگیری از وقوع طلاق نیست بلکه منظور حمایت بیمه‌ای از زنان متأهلی است که با وقوع طلاق از شوهران خود جدا میشوند و از لحظه طلاق به بعد است که اجرای این نوع بیمه آغاز میگردد به عبارت دیگر منظور از بیمهی طلاق، بیمه‌ای است که با وقوع طلاق برای حمایت از زنان مطلّقه، از سوی بیمه‌گر آغاز به اجراء می‌کند.
دلایل انتخاب موضوع
با توجه به بالا بودن آمار طلاق در ایران و تلاش برای کاهش آثار و تبعات منفی پس از آن، در حال حاضر، ساز و کار متقَنی در این ارتباط وجود ندارد. همچنین با توجه به خلاء علمی و عملی در رابطه با پیش‌بینی و تدارک راهکارهای حمایتیِ اطمینان‌بخش برای زنان مطلّقه، ضروری است این خلاء و ضعف با بررسی گسترده و عمیق، غنی گردد. یکی از طرق پر نمودن خلاء مذکور و زدودن ضعف مزبور، بررسی بیمهی طلاق و ساز و کارهای اجرای آن است. علاوه بر این که، علاقه‌ی علمی و شخصی نگارنده به مباحث بیمه و حقوق خانواده نیز، موجب ترغیب وی به بررسی این موضوع و مباحث پیرامون آن شده است.
نقد ادبیات موضوع
با توجه به جستجوی صورت گرفته، موضوع این نوشتار در قالب رساله یا پایان نامه به رشته تحریر در نیامده است. در بخشی از مقاله‌ای تحت عنوان «بررسی انواع بیمههای حمایتی خانواده» به قلم «سید محمد صادق طباطبایی و عاطفه محمد‌زاده یزد» در مجله‌ی دانشگاه شهرکرد، ساز و کار حمایتی از زنان مطلّقه در قالب بیمهی طلاق، به طور مختصر بررسی شده است. نقاط مثبت مقاله‌ی مزبور در این است که بعضاً راهکارها و سرنخ‌هایی را برای تطوّر مطالبِ مرتبط با موضوعِ این پایان‌نامه، ارئه میدهد اما در مقابل بسیار مختصر بوده و کمک شایان و قابل توجّهی به محقق نمی کند چه‌آنکه نویسنده‌ی مقاله‌ی مذکور عهده‌دار انجام تحقیق گستردهای در این زمینه نبوده است. از مطالب مندرج در سایت‌های اینترنتی نیز بعضاً استمداد شده است اما پراکنده و ناچیز بودن مطالب این سایت‌ها نیز مشقت دیگری است که پیش‌روی این پژوهش است. از این رو، به علت عدم بررسی موضوع بیمهی طلاق و نو بودن آن و با توجه به کمبود مباحث حقوقی و تحلیلیِ مرتبط با این موضوع، شایسته است کاری در وسعت یک پژوهش صورت گرفته و در قالب یک پایان‌نامه تدوین یابد.
سؤالات تحقیق
سؤال اصلی
ـ براساس مقررات فعلی ایران، آیا بیمهی طلاق قابلیّت اجرایی در نظام حقوقی ایران را داراست؟ چگونه و براساس چه ساز و کارهایی، بیمهی طلاق (به عنوان یکی از ابزارهای حمایت از زنان مطلّقه)، در حقوق ایران میتواند اجراء گردد؟
سؤالات فرعی
1ـ پوشش بیمهی طلاق از چه زمانی شروع میشود؟
2ـ در بیمهی طلاق، چه شخصی مناسب است بیمه‌گزار باشد؟
3ـ آیا الزام به پرداخت حق بیمه از سوی زوج، میتواند از جمله شروط ضمن عقد نکاح قرار گیرد؟
4ـ دولت بر چه اساسی ملزم به حمایت از زنان مطلّقه است؟
