فراگیر اندازه گیری متغیرهای مذکور مربوط میشود(پیری،1387).
عمده ترین اطلاعاتی که سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار از آن استفاده می کنند متغیرهای مالی شرکتها است. بنابراین متغیرهای مالی برحجم معاملات شرکتها تاثیرگذاراست. اطلاعاتی که توسط هرکدام ازعوامل مالی فراهم می شودبا بقیه متفاوت است و هیچ کدام به تنهایی اطلاعات کاملی را دراختیارتصمیم گیرندگان قرارنمی دهند.
قدمت تحقیقات مربوط به بررسی رابطه میان متغیرهای حسابداری و قیمت بازار، بازده سهام، حجم معاملات سهام به حدود چهاردهه میرسد، به گونه ای که این موضوع درآثاراندیشمندانی چون بال[4] و بروان[5] (1968) و بیور که از پیشگامان عرصه پژوهش درحوزه حسابداری به شمارمی آیند، به طورجامع مورد مطالعه قرارگرفته است. البته، با وجود اینکه یافته های چنین تحقیقاتی که تعداد آنها درطول زمان و درنقاط گوناگون جهان به دهها و شاید صدها مورد میرسد، حاکی ازتأیید ارتباط ارزشی اطلاعات حسابداری ( مفهوم ارتباط ارزشی اطلاعات حسابداری، بیانگر جایگاه اطلاعات حسابداری درارزشگذاری حقوق مالکان است؛ یعنی، نشان میدهدکه چه بخشی ازارزش شرکت برای مالکان را میتوان به کمک اطلاعات حسابداری تبیین نمود[6]) بوده، ولی تأکید آنها برمطالعه ارتباط متغیرهای حسابداری درمقاطع خاصی اززمان قرارداشته وکمتربه بررسی روند تغییرات آن درطول زمان پرداخته شده است. این درحالی می باشدکه با توجه به انتقادهای مطرح شده درخصوص رویه های حسابداری در اواسط دهه1990وورشکستگی همراه بارسوایی های حسابداری شرکتهایی چون انرون[7]وورلدکام[8] در اوایل دهه2000؛ اهمیت گروه اخیرپژوهشهای حوزه ارتباط ارزشی، درحال حاضربه نحو چشم گیری افزایش یافته وتوجه بسیاری رابه خود جلب نموده است. دراینجا لازم به ذکرمی باشدکه اکثریت قریب به اتفاق نسخه های ایرانی پژوهش های انجام شده درحوزه ارتباط متغیرهای حسابداری با محرکهای بازار ازنوع مقطعی بوده ودربیشترآنها تنها به آزمون وجود یا نبود رابطه معناداری میان قیمت بازارسهام وانواع اطلاعات حسابداری درمقاطع خاصی از زمان، بسنده شده است. ازسوی دیگر، با اینکه متداول ترین متغیرحسابداری مورد استفاده دراین پژوهش ها سود حسابداری بوده، ولی رابطه متغیرهایی چون ارزش دفتری، اقلام تعهدی، جریانهای نقدی واقلام گوناگون ترازنامه وصورت سودوزیان نیز با قیمت بازار یا بازده سهام مورد مطالعه قرارگرفته است. یافته های اکثرتحقیقات مذکور، حاکی ازتأیید ارتباط ارزشی اطلاعات حسابداری درایران می باشد (رافیکباغومیان 1388).
دراین میان، ابراز نارضایتی روز افزون محافل حرفه ای وصاحبنظران حوزه سرمایه گذاری نسبت به توانایی الگوی کنونی گزارشگری مالی درهماهنگ شدن با تغییرات ایجاد شده درمحیطهای نوین کسب و کار وتأمین نیازهای اطلاعاتی جدید سرمایه گذاران؛ نقش به سزایی درارتقای جایگاه این شاخه از پژوهشهای ارتباط ارزشی متغیرهای حسابداری ایفاء نموده است(زیمرمن[9]،1990). آنان این بحث را پیش می کشندکه ادامه ناتوانی الگوی مذکور، موجب تضعیف بیشتر ویژگی کیفی مربوط بودن اطلاعات حسابداری میشود و ارزشگذاری وارزیابی عملکرد شرکتهای فعال درمحیط های کسب وکارمبتنی برفن آوریهای نوین واطلاعات پایه[10] کنونی را باچالشهای جدید مواجه میسازد (اِلیوت[11] و جِیکوبسون[12]، 1991 ؛آپتون[13]، 2001)
این درحالی است که بدبینی موجود نسبت به ارتباط ارزشی الگوی گزارشگری مالی فعلی را می توان به وضوح دردرخواستهای روز افزون سرمایه گذاران برای دریافت اطلاعات غیرمالی وارائه شدن داوطلبانه چنین اطلاعاتی ازسوی شرکتها،مشاهده کرد. مطالعات انجام شده نشان میدهدکه به اعتقاد سرمایه گذاران فعال درصنایع گوناگون، مربوط بودن اطلاعات مالی ارائه شده تنها به همراه اطلاعات غیرمالی مرتبط احراز میگردد ومعنا می یابد.
یافته های برخی از پژوهش ها حاکی ازآن میباشدکه همزمان با کاهش پیش گفته درارتباط ارزشی سود حسابداری، ارتباط ارزشی ارزش دفتری(حقوق مالکان) درطول زمان افزایش یافته است .بهبود نقش ارزش دفتری درارزشگذاری حقوق مالکان را می توان نتیجه ناپایداری بیشترسود و غیرقابل پیش بینی تر بودن آن به شمارآورد. به بیان بهتر، سرمایه گذاران ترجیح می دهند تا برای پیش بینی بهترسود عملیاتی آتی، به جای ارقام تاریخی و ناپایدار سود شرکت ازارزش دفتری آن استفاده کنند و برآن اتکاء نمایند (اُهلسون[14]1999،تسِه[15]ویانساه[16] 1991).
ازسوی دیگر، این رویکردکه ارتباط ارزشی سود حسابداری درطول زمان کاهش و درمقابل ارتباط ارزشی اطلاعاتی چون ارزش دفتری افزایش یافته ، توسط تمام پژوهشگران مورد تأیید قرارنگرفته است[17]. این همه درحالی میباشدکه بازنگری نتایج تحقیقات انجام شده درزمینه روند تغییرات ارتباط ارزشی اطلاعات ترکیبی(سودوارزش دفتری)، حاکی از ناسازگاری یافته های پژوهشی با یکدیگراست. به عبارت دیگر، نتایج برخی از مطالعات نشان می دهدکه درطی سالهای متمادی و به رغم ادعای منتقدان، تغییرات معناداری در روند ارتباط ارزشی مشاهده نشده؛ درحالیکه یافته های پژوهشهای دیگرحاکی از وجود یک روندکاهشی درارتباط ارزشی اطلاعات حسابداری درطی زمان می باشد.
باتوجه به آنچه که اشاره شد، سوال اصلی تحقیق حاضرآن است که:چه ارتباطی بین متغیرهای حسابداری و حجم معاملات وجود دارد و اینکه چگونه میتوان ازهریک از متغیرهای مذکوربرای پیش بینی روند آتی متغیرهای متقابل آن بهره گرفت؟
3-1 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
تداوم فعالیت بورس اوراق بهاداردرهرکشوری نشان ازتداوم مراحل رشد وتکامل اقتصادی آن کشور دارد. در حال حاضر در اغلب کشورهای پیشرفته و یا درحال توسعه، بورس اوراق بهادار از ارکان مهم اقتصادی محسوب میشودکه امکانات مالی لازم ازطریق آن جمع آوری گشته و درجهت تحقق اهداف رشد وتوسعه اقتصادی کشورها مورد استفاده قرارمیگیرد. اهمیت بورس اوراق بهاداردرکشورهای پیشرفته به اندازه ای رسیده است که به عنوان شاخصی درجهت بررسی تغییرات ونوسانات مالی، اقتصادی و بازرگانی اینگونه جوامع ازآن استفاده میشود. بدیهی است که بارونق فعالیت بورس اوراق بهادار و افزایش سرمایه گذاری دربخشهای تولیدی که با افزایش اشتغال وتولید همراه خواهد بود این امکان فراهم می آید تا قدرت مالی شرکتها افزایش یافته وعلاوه برانجام سرمایه گذاریهای جدید و پروژههای بلندمدت، بازده مطلوبی نیز نصیب سرمایه گذاران گردد.آنچه برای سازمان بورس و اوراق بهادارتهران، کارگزاران و مقامهای مالیاتی حائز اهمیت است حجم معاملات است زیرا کارمزد و منافع همه ی سازمانهای مذکور براساس تعرفه هایی ازحجم مبادلات تعیین می شود و در واقع تمام آنها بیش از آنکه از افزایش یاکاهش قیمت سهام سود ببرند ازحجم مبادلات سود می برند.
بررسی حجم مبادلات بازارها ازدیدگاه اقتصادکلان نیز اهمیت دارد. هرچه حجم مبادلات بازار در اقتصاد یک کشور بیشتر باشد سهم بزرگتری ازآن اقتصاد را به خود اختصاص می دهد و اهمیت بیشتری درآن اقتصاد دارد. یکی از وظایف اصلی بورس ها هدایت نقدینگی مازاد موجودکشور به سوی فعالیتهای تولیدی وسرمایه گذاری های سالم است و واضح است که افزایش حجم مبادلات دربورس نیل به این اهداف را هموار می سازد. خریداران وفروشندگان نیز میتوانند ازحجم مبادلات نتایج موثری کسب کنند آنها می توانند ازطریق حجم مبادلات وضعیت عرضه وتقاضای هرسهم را بررسی کنندو درتصمیمات خود از این ابزاراستفاده کنند.
لذا با انجام تحقیق حاضر تلاش میشود قدمی با اهمیت درراستای تحقق آرمان بسیاری از فعالان بازار و تصمیم گیرندگان کلان اقتصادی کشور برداشته شود. اهمیت موضوع از آنجا بیشترمی شودکه بدانیم براساس سند چشم انداز بیست ساله توسعه کشور و قانون توسعه اقتصادی وفرهنگی و ابلاغ سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی که به لزوم قیمت گذاری بنگاهای مشمول خصوصی سازی از طریق بورس اوراق بهادار اشاره دارد و روش قیمت گذاری سازمان خصوصی سازی که درحال حاضر مجبور به استفاده ازروش عرضه درصد ناچیزی از سهام شرکت دربازار برای کشف قیمت ازطریق تعادل عرضه وتقاضا دربورس بوده است، مشکلات بسیاری ایجاد شده واین موضوع درنهایت موجب عدم کارایی و ایجاد رانت اطلاعاتی میشودکه یکی دیگراز رویکردهای تحقیق، کمک به کاهش رانت مذکور و تاثیر برکارآیی بازار است.
4-1 اهداف تحقیق
امروزه یکی از اساسی ترین مسائل اقتصادی افراد حقیقی و حقوقی و دغدغه های تصمیم گیران اقتصادی و دولت مردان در مورد بازار سرمایه ، تخصیص بهینه منابع موجود است. چنین تخصیصی زمانی امکان پذیر است که منابع به سمت سرمایه گذاری های پربازده و با ریسک منطقی هدایت شوند. در این میان نقش اطلاعات پردازش شده که با یک معیار اندازه گیری معتبر ترکیب شده باشد، کاملأ مشهود است( پیری 1387).
نظر به این که بورس اوراق بهادار تهران به عنوان سازمانی درجهت تجهیز پس اندازها و هدایت آن به طرف سرمایه گذاری های مولد و مفید برای جامعه واقتصاد کشور است، مطالعه پیرامون موضوع های وابسته به این سازمان از اهمیت ویژه ایبرخوردار است. در کشورهایی که بورس اوراق بهادار آن ها از کارآیی برخوردار است، قیمت بازار سهام نزدیک به ارزش ذاتی آن اوراق است. به عبارت بهتر قیمت اوراق بهادار شاخص مناسبی ازارزش واقعی آن است( علیزاده اقدم 1384).
در این تحقیق اهداف به دو بخش علمی و کاربردی به شرح ذیل تفکیک شده اند:
اهداف علمی :
بیان اهمیت افشای اطلاعات حسابداری وگزارشگری مالی ومتغیرهای پیش گفته برای سازمان بورس اوراق بهاردار وکمیته تدوین کننده استاندارهای حسابداری است.تبیین وشناسایی مهمترین متغیرهای حسابداری برای سرمایه گذاران بالفعل وبالقوه بورس اوراق بهاداردر تهران که بتوانند در زمان تصمیم گیری به آنها اتکا نمایند.
شناسایی وتعیین مهمترین متغیرهای حسابداری که بتوان به کمک آنها عملکردگروههای مختلف بورس را ارزیابی نمود.
رفع مغایرت نتایج ناسازگارتحقیقات قبلی صورت گرفته درخصوص روند تغییرات ارتباط اطلاعات حسابداری درطول زمان است.
سایت های دیگر :
