مبحث دوم : روشهای غیر مرتبط با بانک ها و موسسات مالی گفتاراول : تراست ها[۱] و دیگر واسطه های غیر نهادی یکی از سازوکارهای مورد علاقه پولشویان برای پنهان سازی ماهیت صاحب اصلی عواید، استفاده از تراست ها و برخی واسطه ها «مانند بنیادها و برخی انواع شرکت های تضامنی و شرکت های با مسئولیت محدود» که حتی ممکن است در مقوله شخصیت حقوقی قرار نگیرند، است. سهولت تشکیل تراست و عدم امکان دسترسی به اطلاعات آن، از ویژگیهای مهم تراست ها به شمار می رود. تشکیل تراست ها و دیگر اشخاص حقوقی مشابه، ساز و کار دیگری برای پنهان کردن هویت ذی نفع یا مالک حقیقی دارایی های ناشی از فعالیت های مجرمانه است. با وجود تدابیر اندیشیده شده، برای تسهیل یا پنهان ساختن فعالیت های نامشروع، اختفای دارایی ها از دید طلبکاران قانونی، حراست اموال در برابر تصرف های قانونی و پوشش روابط مختلف در جریان های مرتبط با پولشویی یا فرار مالیاتی، از تراست استفاده می شود. گفتار دوم : سیستم های ارسال وجه «سیستم های ارسال وجه برای مقاصد پولشویی با توجه به مناطق جغرافیایی مورد استفاده، به سه سیستم بازار سیاه مبادله پزو، حواله/ هوندی و سیستم های چینی/آسیایی شرقی، تقسیم می شود.»[۲]
- سیستم بازار سیاه مبادله پزو در نیمکره غربی رایج است، ابتدا در آمریکای لاتین، به عنوان یک سیستم مالی موازی برای حمایت از تجارت قانونی و همچنین قاچاق بین آمریکای شمالی و جنوبی مورد استفاده قرار گرفت و به دلیل محدودیت های داد و ستد ارز و ضعف سیستم های مالی در نقل و انتقال مطمئن و به موقع وجوه ، به شدت گسترش یافت. هم اکنون متداولترین شکل از سیستم های حواله، تبدیل دلارهای حاصل از فروش مواد مخدر در آمریکا به ارزهای محلی و انتقال آن ها به کشورهای مبدا «آمریکای لاتین» است.
- «حواله/ هوندی واژه حواله به معنای امانت یا مبادله و هوندی به معنای سند مبادله است. هوندی سیستم حواله ای جایگزین که انتقال وجوه را به هر دلیل بدون جابجایی فیزیکی آن، فراهم می کند. استفاده از حواله اغلب به صرفه تر است و نسبت به انتقال وجوه توسط نظام های بانکی رسمی مراحل اداری کمتری دارد. هوندی در مقایسه با وسایل سنتی ارسال پول مانند گرفتن چک یا نقل و انتقال الکترونیک، پرزحمت تر و پرخطرتر است، اما اثر بخشی هزینه و به عبارتی، اندک بودن هزینه سربار، نرخ مبادله و قرار گرفتن در فعالیت های تجاری موجود، اصلی ترین دلیل استفاده از حواله به شمار می آید.»[۳]
- سیستم چینی/ آسیای شرقی همچنان که از نام آن پیداست از شرق دور آغاز شد و مانند سیستم حواله، به دنبال مهاجرت انبوه کارگران به نقاط مختلف جهان، رواج یافت. این سیستم مانند سیستم حواله، روشی سنتی است و پیشینه آن به پیش از پیدایش روشهای متعارف بانکداری باز می گردد. اساس کار این سیستم دست نوشته بود که از طرف عامل ارسال وجه به مشتری ارائه می شد. نهادها یا سازمان های ارائه کننده خدمات ارسال وجه، فعالیت های خود را به همراه با دیگر خدمات مانند مبادله ارز و ارتباطات بین المللی انجام می دهند و به دلیل سرعت بیش تر و هزینه کمتر در بین مشتریان قانونی طرفداران بیشتری دارد. همچنین اینگونه آژانسها سوابق کاملی را از معاملات نگهداری نمی کنند، مقررات شناسایی الزامی نیست ، یعنی سابقه مشتری را بازبینی نمی کنند یا معاملات مشکوک را به مراجع انتظامی گزارش نمی دهند. از این رو، این روش برای افرادی که خواهان انتقال پنهان وجوه به مناطق دیگر جهان هستند، بسیار جذاب است.
[۱] - «Trust»؛ تراست یکی از تأسیس های به رسمیت شناخته شده در نظام حقوقی عرفی است. این تاسیس ، شبیه تأسیس وقف در نظام حقوقی ایران است که البته ویژگی های خاص خود را دارد. تراست چنین تعریف شده است : رابطه ای که شخص دیگری، بر اساس اصول انصاف موظف می شود مالی (خواه منقول خواه غیر منقول) را به نفع اشخاصی که ممکن است خود در زمره آن ها باشد ، نگهداری و اداره کند. [۲] - رهبر،میرزاوند، همان ، ص ۴۵ . [۳] - رهبر ، میرزاوند ، همان ، ص ۵۶.