انواع مدلهاى تجارت الکترونیکى
تجارت الکترونیکی بر مبنای نوع مبادلات شامل انواع زیر میباشد: (خانی چاغرق،۱۳۸۵)
- تجارت بین بنگاهی (B2B ) : این نوع از تجارت الکترونیکی، انجام دادن تمام فعالیتهای تجاری بین دو یا چند بنگاه را در بر میگیرد، که به صورت الکترونیکی انجام میشود. فعالیتهایی از قبیل برگزاری مناقصات و مزایدهها ، عملیات بازاریابی، خرید و فروش که با اینترنت به سادگی قابل انجام است.
- تجارت بین افراد و بنگاه(B2C ) : این نوع تجارت الکترونیکی شامل فعالیتهای تجاری بین افراد و بنگاه است. اغلب این نوع فعالیتهای تجاری به صورت خرید محصولات اعم از کالا، خدمات، نرمافزار و بنگاه است. نمونه بارز این نوع از مبادلات خرید از خانه است، که افراد به واسطه آن میتوانند از منزل یا محل کار خود به خرید مبادرت ورزند. همچنین سازمانها میتوانند از خدمات افراد بهره گیرند. بدین صورت که افراد، عرضهکننده و سازمانها مصرفکننده هستند.
- فرد به فرد(C2C ) : مشتریان به طور مستقیم با مشتریان دیگر ارتباط پیدا و از همدیگر خرید میکنند، برای مثال سایت ( www.classifieds2000.com ). بسیاری از افراد به منظور تبلیغ از خود یا برای فروختن خدمات و اطلاعات شخصی از شبکه اینترنت استفاده، و بین همدیگر، دانش، اطلاعات و خبرهای شخصی را مبادله میکنند.
- مردم به مردم(P2P ) : این نوع خاصی از مبادلات فرد به فرد است که مردم بین همدیگر سی دی، ویدئو، نرمافزار و دیگر کالاها را مبادله میکنند.
- فرد به بنگاه یا فرد به حرفه (C2B ) : شامل افرادی است که به دنبال فروختن کالا و خدمات خود به شرکتها و سازمانها هستند.
- تجارت الکترونیکی درون بنگاهی[1]: که شامل مبادلات اطلاعات، خدمات و کالا میان بخشهای مختلف بنگاه است.
- بنگاه به کارمندان(B2E ) : یک بخش از تجارت الکترونیکی درون سازمانی است، که در آن بنگاه به کارمندان خود کالا، خدمات و اطلاعات تحویل میدهد.
- دولت به بنگاه (G2B ) : رابطهای تجاری میان دولت و بنگاهها است که در آن دولت به سازمانها محصولات میفروشند، یا به آن ها خدمات ارائه میدهند.
- دولت به افراد (G2C ) : دولت از طریق ارتباطات الکترونیکی به شهروندان، خدمات مختلف ارائه میکند.
- دولت به دولت (G2G ) : شامل مبادلات میان دولتها یا درون دولتها است.
- تجارت سیار[2] : هنگامی که تجارت الکترونیکی از طریق شبکه بیسیم صورت میگیرد، تجارت سیار نامیده میشود.
تفاوت مبادله الکترونیکی دادهها با تجارت الکترونیک
در موارد زیادی دیدهشده که مبادله الکترونیکی دادهها را مترادف با تجارت الکترونیک دانسته و هر کدام را در جای دیگری بکار میبرند. این دو تکنولوژی اصلاً مشابه هم نبوده و کاملاً مجزا میباشد. البته میتوان اینطور گفت که تجارت الکترونیک مکمل مبادله الکترونیکی دادههاست.
مبادله الکترونیکی داده به صورت مکانیزمی تعریف میشود که به موجب آن انتقال و تبادل داده در راستای تحقق فعالیتهای تجاری با ساختار و شکل تعریفشده و بهکارگیری پیامهای استانداردشده بینالمللی، توسط ابزار الکترونیکی از یک رایانه به رایانه دیگر انجام میشود. درحالیکه تجارت الکترونیک عبارت از مبادله تجاری بدون استفاده از کاغذ است که در آن از مبادله الکترونیکی دادهها به عنوان یک ابزار به همراه پست الکترونیک، تابلوی اعلانات الکترونیک، انتقال الکترونیک وب و سایر فناوریهای مبتنی بر شبکه استفاده میشود. به عبارت دیگر مبادله الکترونیکی دادهها به عنوان ستون فقرات تجارت الکترونیک عمل می کند. چنانچه از تعریف فوق بر میآید. تجارت الکترونیک حیطهای بسیار وسیع تر از مبادله الکترونیکی داده دارد.
تجارت الکترونیک[3]: فرایند خرید، فروش یا تبادل محصولات، خدمات و اطلاعات از طریق شبکههای کامپیوتری و اینترنت است.(مژدهی،۱۳۸۴ :۱۴)
[1] - Intrabusiness E-commerce
[2] - Mobile Commerce
[3] Electronic commerce -