(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست رئوس مطالب
کلیات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….1
1-1. مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………2
1-2. ضرورت انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………..3
1-3. تعریف مسأله ………………………………………………………………………………………………………………………………….5
1-4. کاربرد تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………6
1-5. روش کار …………………………………………………………………………………………………………………………………………6
1-6. ساختار تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………….6
مرور ادبیات و پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………8
2-1. مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..9
2-2. تعاریف ……………………………………………………………………………………………………………………………………………9
2-2-1. زنجیره تأمین …………………………………………………………………………………………………………………………9
2-2-2. مدیریت زنجیره تأمین ………………………………………………………………………………………………………..11
2-2-3. زنجیره ارزش، عرضه و تقاضا
………………………………………………………………………………………………13
2-2-4. نیاز به مدیریت زنجیره تأمین …………………………………………………………………………………………….14
2-2-5. شبکه زنجیره تأمین ……………………………………………………………………………………………………………16
2-3. مروری بر تحقیقات پیشین …………………………………………………………………………………………………………18
2-4. بهینه سازی و انواع روش های آن ………………………………………………………………………………………………33
2-5. بررسی روش های جستجو و بهینه سازی …………………………………………………………………………………..35
2-5-1. روش های شمارشی ……………………………………………………………………………………………………………36
2-5-2. روش های محاسباتی ………………………………………………………………………………………………………….36
2-5-3. روش های ابتکاری ………………………………………………………………………………………………………………37
2-5-4. روش های فرا ابتکاری ………………………………………………………………………………………………………..39
2-5-4-1. الگوریتم ژنتیک (GA) ……………………………………………………………………………………………..40
2-5-4-2. الگوریتم شبیه سازی تبریدی (SA) …………………………………………………………………………43
2-5-4-3. الگوریتم جستجوی ممنوعه (TS) …………………………………………………………………………….45
2-5-4-4. الگوریتم جستجوی پرندگان (PSO) ………………………………………………………………………..48
2-6. مروری بر الگوریتم حل ……………………………………………………………………………………………………………….49
2-7. پیشینه الگوریتم ژنتیک چند هدفه با مرتب سازی نامغلوب (NSGA) …………………………………..51
2-8. جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………………………………..54
3. مدل ریاضی پیشنهادی و روش حل ……………………………………………………………………………55
3-1. مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………56
3-2. مهمترین تصمیمات اتخاذ شده در مدل ارائه شده …………………………………………………………………….56
3-3. ویژگی و شرایط مساله مورد نظر …………………………………………………………………………………………………56
3-4. هدف طراحی مدل ریاضی …………………………………………………………………………………………………………..59
3-5. نتایج مورد انتظار از حل مدل ریاضی طراحی شده ……………………………………………………………………59
3-6. نمادها و تعاریف …………………………………………………………………………………………………………………………..59
3-7. پارامترها ………………………………………………………………………………………………………………………………………60
3-8. متغییرهای تصمیم ………………………………………………………………………………………………………………………64
3-9. تابع هدف و محدودیت های مساله مورد نظر ……………………………………………………………………………..65
3-10. تفسیر محدویت های مساله ……………………………………………………………………………………………………..67
3-11. بررسی روش حل مدل ………………………………………………………………………………………………………………69
3-11-1. الگوریتم ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب (چند هدفه) …………………………………………………..70
3-11-2. گام های الگوریتم ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب …………………………………………………………71
3-12. جمع بندی ………………………………………………………………………………………………………………………………..73
نتایج محاسباتی و تحلیل آن ها ………………………………………………………………………………….74
4-1. حل مثال ……………………………………………………………………………………………………………………………………..75
4-1-1. بخش اول …………………………………………………………………………………………………………………………….75
4-1-2. بخش دوم ……………………………………………………………………………………………………………………………83
4-1-2-1. توسعه روش حل بر پایه الگوریتم ژنتیک چند هدفه ……………………………………………….83
4-1-2-2. گام های الگوریتم ……………………………………………………………………………………………………..83
4-1-2-2-1. تعریف کروموزوم ………………………………………………………………………………………………85
4-1-2-2-2. ایجاد جمعیت اولیه ………………………………………………………………………………………….85
4-1-2-2-3. شیوه رمز گشایی یک کروموزوم ……………………………………………………………………..85
4-1-2-2-4. تابع برازش ……………………………………………………………………………………………………….85
4-1-2-2-5. مکانیزم نمونه گیری ………………………………………………………………………………………..85
4-1-2-2-6. عملگرهای تقاطعی ……………………………………………………………………………………………85
4-1-2-2-7. عملگرهای جهشی ……………………………………………………………………………………………86
4-1-2-2-8. استراتژی برخورد با محدودیت ها …………………………………………………………………..87
4-1-2-3. حل مدل بوسیله الگوریتم ………………………………………………………………………………………..87
4-1-2-3-1. مثال عددی ………………………………………………………………………………………………………87
4-1-2-3-2. نتایج محاسباتی ………………………………………………………………………………………………..89
4-1-2-3-3. آنالیز تابع هدف ………………………………………………………………………………………………..90
4-2. جمع بندی ………………………………………………………………………………………………………………………………….92
نتیجه گیری و پیشنهادهای آتی …………………………………………………………………………………93
5-1. نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………..94
5-2. پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی ………………………………………………………………………………………………..94
فهرست منابع ………………………………………………………………………………………………………………..96
پیوست ها …………………………………………………………………………………………………………………….102
پیوست الف : کد لینگو مربوط به مثال عددی بخش اول ………………………………………………………………………102
فهرست جداول
جدول 4-1 پارامترهای مورد نیاز برای حل مثال عددی (تعداد کالاها وتسهیلات) ………………………………..75
جدول 4-2 پارامترهای مورد نیاز برای حل مثال عددی(تقاضاها) …………………………………………………………..76
جدول 4-3 پارامترهای مورد نیاز برای حل مثال عددی(نرخ های مصرف) …………………………………………….76
جدول 4-4 پارامترهای مورد نیاز برای حل مثال عددی(هزینه های ثابت) …………………………………………….76
جدول 4-5 پارامترهای مورد نیاز برای حل مثال عددی(پارامترهای مربوط به تواناییهای کیفی واحدها) ……..77
جدول 4-6 پارامترهای مورد نیاز برای حل مثال عددی(هزینه های ثابت تخصیص) …………………………….77
جدول 4-7 پارامترهای مورد نیاز برای حل مثال عددی(هزینه های ثابت تهیه) ……………………………………78
جدول 4-8 پارامترهای مورد نیاز برای حل مثال عددی(هزینه های واحد تهیه) ……………………………………78
جدول 4-9 پارامترهای مورد نیاز برای حل مثال عددی(حد بالای ارسالی واحدها) ……………………………….79
جدول 4-10 پارامترهای مورد نیاز برای حل مثال عددی(حد بالای ارسالی واحدها به واحدهای دیگر) ……….79
جدول 4-11 پارامترهای مورد نیاز برای حل مثال عددی(ظرفیت واحدها) ……………………………………………80
جدول 4-12 پارامترهای مورد نیاز برای حل مثال عددی(منبع مورد استفاده در هر واحد) ………………….80
جدول 4-13 مقادیر متغییرهای تصمیم گیری مربوط به انتخاب تسهیلات(پیکربندی شبکه) ………………81
جدول 4-14 بهترین مقدار توابع هدف در مجموعه جواب های پارتو در تکرارهای مختلف …………………..88
جدول 4-15 مقادیر متغییرهای تصمیم گیری مربوط به انتخاب تسهیلات(پیکربندی شبکه) ………………90
جدول 4-16 مقدار جواب های پارتو به ازای وزن های مختلف ……………………………………………………………….91
فهرست تصاویر و نمودار
نمودار 2-1 طبقهبندی انواع روشهای بهینهسازی ………………………………………………………………………………….35
نمودار 2-2 مراحل اجرای الگوریتم ژنتیک ……………………………………………………………………………………………….42
نمودار 3-1 الگوریتم بهینه سازی ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب (NSGA-II) …………………………………….72
شکل 2-1 نحوه رفتار دسته جانوران هنگام برخورد با خطر و الگو گیری الگوریتم PSO از این مطلب ……48
شکل 2-2 بهینه محلی و بهینه کلی …………………………………………………………………………………………………………50
شکل 3-1 شبکه زنجیره تأمین مورد مطالعه ……………………………………………………………………………………………58
شکل 4-1 شبکه بهینه زنجیره تأمین مثال عددی فوق( بخش اول) ………………………………………………………81
شکل 4-2. شبکه بهینه زنجیره تأمین مثال عددی فوق( بخش دوم) ……………………………………………………..89
شکل 4-3. نمودار پارتو حاصل از اجرای الگوریتم ……………………………………………………………………………………90
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1. مقدمه
در دهه هشتاد میلادی، سازمان ها جهت دستیابی به مزیت رقابتی پایدار، بیشتر روی سیستم هایی مانند تولید به هنگام، مدیریت کیفیت جامع وغیره تمرکز داشتند. اما از آن جایی که این مزایای رقابتی به وسیله رقبا تقلید می شدند از پایداری لازم برخوردار نبودند. در واقع تلاش برای بهینه سازی فرایند های سازمانی بدون در نظر گرفتن شرکت های بیرونی به خصوص تأمین کنندگان و مشتریان امری بی فایده به نظر می رسید و سازمان هایی که با همکاری یکدیگر در جهت اهداف مشترکی گام بر می داشتند عملکرد بهتری داشتند. اینجا بود که مفهوم زنجیره تأمین متولد شد.[1]. فارازل زنجیره تأمین را از جدیدترین و بهترین موضوعات که سازمان ها با استفاده از آن در پی ایجاد ارزش برای سهامداران و ذینفعان خود هستند، می داند. [2].
زنجیره تأمین شبکه ای از تسهیلات است که وظایف تهیه و تدارک مواد خام، تبدیل آن به محصولات نهایی و واسطه ای به مشتریان را انجام می دهد.زنجیره های تأمین در سازمان های تولیدی و خدماتی وجود دارند، هر چند که پیچیدگی زنجیره ممکن است از صنعتی به صنعت دیگر و از شرکتی به شرکت دیگر شدیدا تغییر کنند. در سالیان اخیر توجه زیادی به مساله طراحی شبکه زنجیره تأمین صورت گرفته است. در گذشته معمولا برنامه ریزی و تصمیم گیری در مورد عناصر موجود در تولید و توزیع یک محصول شامل مراکز تأمین، مراکز تولید و مراکز توزیع یک محصول، هر یک بطور جداگانه انجام می گرفت که این امر مشکلات و هزینه های گوناگونی را در یک چرخه تولید محصول به بار می آورد. از نواقص چنین برنامه ریزی هایی می توان به عدم هماهنگی بین تولید کننده، توزیع کننده، مشتری وفروشنده در دریافت و ارسال کالا، تولید و توزیع کالا و عدم ارسال به موقع کالا اشاره کرد.
در این فصل مروری بر ضرورت و اهمیت مساله، بیان مساله، کاربردهای آن در مسائل واقعی، روش انجام تحقیق و همچنین ساختار فصل های آتی انجام می گیرد.
1-2. ضرورت انجام تحقیق
درطول دو دهه اخیر، مدیران شاهد یک دوره تغییرات شگرف جهانی به واسطه پیشرفت در تکنولوژی، جهانی شدن بازارها و شرایط جدید اقتصادی سیاسی بوده اند. با افزایش تعداد رقبا در
متانول مقدار سرعت کاتالیزوری برابر با 104 616/4 و ضریب نفوذ آشکار برابر با 848 /4 بدست آمد.
کلمات کلیدی: نانو سیلیکوآلومینوفسفات، سنتز هیدروترمال، غربال مولکولی، ولتامتری چرخهای، پیل سوختی متانول مستقیم
فهرست مطالب
فصل اول – مقدمه و کلیات تحقیق
مروری کلی بر غربال مولکولی سیلیکوآلومینوفسفات.. 2زئولیتهای طبیعی………………………………….. 6
سنتز غربالهای مولکولی………………… 6
اصلاح غربالهای مولکولی سیلیکوآلومینوفسفاتی. 9
شناسایی غربالهای مولکولی سیلیکوآلومینوفسفاتی.. 11روش میکروسکوپ الکترونی………………………….. 11
روش پراش اشعه X (XRD) …………………………… 12
روش FTIR 12
مقدمهای بر پیلهای سوختی……………… 12
الکترودهای اصلاح شده و فرایند الکتروکاتالیزور.. 15
انواع کاتالیزورهای مورد استفاده در الکترواکسیداسیون آندی متانول…………………………….. 18الکتروکاتالیزورهای متانول در محیط اسیدی……………….. 18
1-7-2. الکتروکاتالیزورهای متانول در محیط قلیایی 18
اندازهگیری الکتروشیمیایی…………….. 19
هدف از پژوهش……………………….. 19
فصل دوم – ادبیات و پیشینه تحقیق
تاریخچهی پیل سوختی………………….. 21
مروری بر تحقیقات الکتروکاتالیزوری…….. 22
تاریخچهی مواد غربالهای مولکولی……….. 23زئولیتهای آلومینو سیلیکاتی و غربالهای مولکولی سیلیسی…… 23
فصل سوم – روش تحقیق
مواد اولیه و تجهیزات آزمایشگاهی………. 30مواد اولیه 30
تجهیزات آزمایشگاهی…………………………………. 32دستگاه پتانسیواستات/گالوانواستات……….. 32
سنتز و ساخت………………………… 33سنتز نانو سیلیکوآلومینوفسفات…………………. 33
ﺳﺎﺧﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻛﺎﺗﺎﻟﻴزور……………………. 34
روش ارزیابی عملکرد الکتروکاتالیزوری…… 35مقایسه الکترود مربوطه با الکترود خمیر کربن…………. 36
فصل چهارم – محاسبات و یافتههای تحقیق
تعیین خصوصیات کاتالیزورهای سنتزی……… 39آنالیز XRD 39
آنالیز FESEM 40
آنالیز FTIR 42
ارزیابی عملکرد الکتروکاتالیزورها……… 44آنالیز الکتروشیمی الکترودهای اصلاح شده………………… 47
اکسیداسیون الکترولیت متانول در سطح الکترود اصلاح شده 54
ارزیابی کرنوآمپرومتری……………………… 58
بررسی عملکرد و پایداری الکترود Ni-SAPO/CPE. 63
فصل پنجم – نتیجه گیری و پیشنهادات
غربال مولکولی کریستال نانو سیلیکوآلومینوفسفات. 66
الکترود اصلاح شده با نانوسیلیکوآلومینوفسفات سنتز شده 66
پیشنهادات……………………………………………………………………………… 67
پیوست – منابع و
ماخذ…………………….. 68
چکیده انگلیسی…………………………… 72
فهرست شکلها
شکل1-1: واحدهای TO4 در غربال مولکولیهای زئولیتی و آلومینوفسفاتی……………………………. 3
شکل 1-2: ساختار اتمی شبکههای CHA(a), MFI(b), AFI©, DON(d)……………………………. 5
شکل1-3: روش سنتز قالبی و قالبهای رایج در آن: 1. تک مولکول، 2. مولکول دوگانه دوست (دارای یک رشتهی آلی چربی دوست (قرمز) و یک سر آب دوست (آبی): Amphiphile))و 3. مایسل (خوشهای از مولکول های دوگانه-دوست: Micelle)) و 4. مواد پیچیدهتر، 5. یک ساختار کروی، 6. دستهای از ساختارهای کروی………………………………. 9
شکل 3-1: نمایی از نحوهی فعالیت پتاسیواستات…………………………………………………………….. 32
شکل 4-1: الگوی XRD غربال مولکولی نانوساختار SAPO………………………………………………. 39
شکل 4-2: الگوی XRDغربال مولکولی نانوساختار NiSAPO……………………………………………. 40
شکل 4-3: تصویر SEM غربال مولکولی نانوساختار SAPO………………………………………………. 41
شکل 4-4: تصویر SEM غربال مولکولی نانوساختار NiSAPO…………………………………………… 42
شکل 4-5: آنالیز FTIR غربال مولکولی نانو ساختار SAPO …………………………………………….. 43
شکل 4-6: آنالیز FTIR کاتالیزور نیکل SAPO……………………………………………………………… 43
شکل 4-7: ولتامتری چرخهای الکترود الف CPE و ب الکترود اصلاح شده 25%SAPO/CPE در محلولmM 10 پتاسیم فری سیانید وM 1/0 KCl با سرعت اسکنmV/S 20 و pH=7……………………44
شکل4-8: ولتامتری چرخهای الکترود SAPO/CPE 25% در محلول در محلولmM 10 پتاسیم فری سیانید وM 1/0 KCl در سرعت اسکنهای بالاتر از 350 میلی ولت برثانیه و شکل الحاقی در سرعت اسکنهای کمتر از 350 در همان شرایط………………………………………………………………………………………..45
شکل 4-9 :شکل برحسب برای ولتامتری چرخهای اکسیداسیون K4Fe(CN)6 در صفحهی (b)SAPO/CPE و (a) CPE با سرعت اسکنهای مختلف……………………………………………………………..47
شکل 4-10: ولتامتری چرخهای الکترود (a)CPE و الکترود SAPO/CPE 25% (b) بعد از قرارگرفتن در محلول 1/0 مولار نیکل کلراید و به همراه ولتامتری چرخهای قبل از گذاشتن الکترودها در محلول 1/0 مولار نیکل کلراید…………………………………………………………………………………………………………………….48
شکل4-11: مقایسهی شدت جریان پیک آندی الکترودهای اصلاح شده در حضور و در غیاب متانول…..49
شکل 4-12: a چرخه ولتامتری Ni/NSAPO/CPE در سرعت اسکنهای کمتر از 300میلیولت بر ثانیه در محلول 1/0 مولار NaOH . b شکل Ep بر حسب Log υ برای پیکهای آندی (a) و کاتدی (b) ولتامتری چرخهای نمایش داده شده در قسمت a . c وابستگی جریانهای پیکهای آندی و کاتدی به سرعت اسکن در سرعت اسکنهای کمتر(5 تا 75 میلیولت بر ثانیه). d شکل جریانهای پیکهای آندی و کاتدی بر حسب 2/1υ برای سرعت اسکنهای بالاتر از 75 میلیولت بر ثانیه………………………………….50
شکل 4-13: ولتامتری چرخهای Ni/NSAPO/CPE در محلول NaOH 1/0 مولار الف در حضور متانول 01/0مولار و ب غیاب متانول….…………………………..…………………………………….54
شکل 4-14: (a) شکل Ipa بر حسب υ و (b) Ipa برحسب 2/1υ دادههای استخراج شده ولتامتری چرخهای الکترود Ni-SAPO/CPE در حضور متانول با غلظت 005/0 در محلول 1/0 مولار NaOH در سرعت اسکنهای مختلف. © تغییرات log(Ipa) بر حسب log υو (d) شکل تغییرات 2/1υ /Ipa برحسب …υ..56
شکل 4-15: تغییرات نرخ Ipa/Ipc برای Ni-SAPO/CPE نسبت به سرعت اسکن در محلول NaOH 1/0 مولار ▲در غیاب متانول ■ در حضور متانول با غلظت 005/0 مولار…………………………………………….58
شکل 4-16: منحنی تافل و منحنی الحاقی ولتامتری چرخهای الکترود اصلاحی در محلول NaOH 1/0 مولار و در حضور متانول با غلظت 005/0 مولار با سرعت اسکن mV/s 20………………………………………58
شکل4-17: a کرنوآمپرومتری دوپلهای الکترود Ni/NSAPO/CPE در محلول NaOH 1/0 مولار باغلظتهای 0، 0015/0، 003/0، 01/0 مولار متانول (گامهای پتانسیل به ترتیب 7/0 و 3/0 بر حسب Ag/AgCl/KCl ) b منحنی جریان بر حسب زمان در I غیاب متانول و II حضور متانول c وابستگی به از روی دادههای کرنوآمپرومتریc وابستگی جریان به از دادههای کرنوآمپرومتریd وابستگی نرمال شدهی شکلc به غلظت متانول………………………………………………………………………………………..59
شکل 4-18: نمایش رفتار نمایی کرنوآمپرومتری الکترود Ni/NSAPO/CPE در مقابل الکترود CPE….61
شکل 4-19: تصویرSEM a) الکترود خمیر کربن b) الکترود خمیرکربن اصلاح شده با SAPO %25w/w c) الکترود خمیرکربن اصلاح شده با SAPO بعد از لود شدن در محلول نیکل کلراید 1/0مولار…………….63
فهرست جداول
جدول 1-1: مثالهایی از زئولیتهای کوچک، متوسط، بزرگ حفره……………………………………………………….. 5
جدول 2-1: کشفها و پیشرفتهای اصلی در زمینه مواد غربال کنندهی مولکولی در طی این دوره 23
جدول 2-2: سیر تکامل زئولیتهای آلومینوسیلیکاتی از دههی 1950 تا دههی 1970………………. 24
جدول 4-1: جدول محاسبات ks از طریق معادله (5) و شکل b4 برای mV 200<E∆…………………. 52
جدول 4-2: محاسبه مقدار kcat……………………………………………………………………………………………………………………. 60
جدول 4-3: مقایسهی ثابت نرخ کاتالیزوری (kcat) برخی از الکترودهای اصلاحی در اکسیداسیون متانول.61
مروری کلی بر غربال مولکولی سیلیکوآلومینوفسفات[1]
نزدیک به شش دهه است که پیشرفتهای تاریخی در مورد غربالهای مولکولی صورت گرفته است. این پیشرفتها از غربالمولکولیهای آلومینوسیلیکاتی شروع شده و به مواد آمورف سیلیسی با تخلخلهای میکرونی[2]، پلیمورفهای[3] بر پایهی آلومینوفسفات، کامپوزیتهای متالوسیلیکات و متالوفسفات، چارچوبهای هشت وجهی – چهاروجهی، غربالهای مولکولی متخلخل مزو و اخیراً به چارچوبهای آلی فلزی هیبریدی رسیده است ]1[.
امروزه سنتز کاتالیزورهای زئولیتی با اندازه نانو مورد توجه محققان میباشد ]4-2[. سیلیکوآلومینو فسفات (SAPO) ازجمله زئولیتهایی است که به خاطر خاصیت کاتالیزور اسیدی، میتواند به عنوان غشا یا جاذب در فرایندهای جذب سطحی[4] یا الگویی برای تولید سایر مواد نانو ساختار یا برای مواد پتروشیمی به کار گرفته شود ]7-5[. سیلیکوآلومینوفسفاتها محتوی یک شبکه بلوری متخلخل سه بعدی است که در چارچوب ساختاری SiO2 , AlO2و PO2 یا PO4 به شکل واحدهایی در گوشه های چهارضلعی قرار دارند. به عنوان منبع فسفر میتوان از ترکیبات گوناگونی شامل فسفریک اسید، فسفات آلی مانند تریاتیلفسفات و آلومینوفسفات استفاده نمود. در واحدهای چهارضلعی AlO2 از ترکیبات گوناگونی شامل آلومینیوم آلکوکسایدهایی از جمله آلومینیومایزوپروپوکسید، آلومینیوفسفاتها، آلومینیوهیدروکسید، سدیمآلومینیت و سودوبوهمیت میتوان استفاده نمود. به عنوان منبع سیلیسیم، در واحدهای چهارضلعیSiO2 ، نیز از ترکیبات گوناگونی شامل پودرهای سیلیکا و سیلیکون آلکوکساید مانند تترااتیل ارتوسیلیکات میتوان استفاده کرد ]8[.
زئولیتها، با خاصیت غربال مولکولی دارای کاربرد گستردهای در صنایع ازجمله کاتالیزور، جاذب و مبادلهگرهای یونی میباشند. آنها کریستالهای آلومینوسیلیکاته با شبکهی سه بعدی هستند که دارای حفراتی در ابعاد مولکولی میباشند. این حفرات از حلقههای متصل به هم در یک شبکه از اکسیژن و اتمهای چهاروجهی مانند Si و یا Al (شکل 1-1) تشکیل شدهاند. Si و Al در شبکه زئولیتی میتوانند با دیگر عناصر جایگزین گردد]1[. از این عناصر میتوان به آهن، ژرمانیوم و نیکل اشاره کرد. هر اتم چهاروجهی به چهار اتم اکسیژن متصل میگردد و هر اتم اکسیژن نیز به دو اتم چهار وجهی متصل میشود. با افزودن عناصر واسطه مواردی نظیر مساحت، BET و خاصیت اسیدی تغییر میکند.
برای اتمهای چهار وجهی چهار ظرفیتی مانند سیلیسیم و ژرمانیوم ساختار شبکه بطور طبیعی باردار خواهد شد و این در حالی است که اتمهای چهار وجهی سه ظرفیتی مانند آلومینیوم احتیاج به کاتیونهای متعادل کننده مانند Na+ یا H+ دارند. این کاتیونهای عضو شبکه زئولیتی نیستند و در کانالها جایگزین میشوند] 9[. حضور عناصر دیگر به جای عناصر Si و Al در ساختار یک زئولیت بر روی اندازه حفرات، آب دوستی یا آب گریزی، مقاومت شیمیایی در برابر اسید و دیگر خواص زئولیت اثر خواهد گذاشت ]10[.
شکل 1-1 واحدهای TO4 در غربال مولکولیهای زئولیتی و آلومینوفسفاتی
زئولیتها براساس ساختار شبکه خود با یک کد شناسه سه حرفی که توسط انجمن بینالمللی زئولیت [5](IZA) مشخص شده است، شناخته میشوند. تمام زئولیتها دارای حفراتی هستند که دارای قطر مشخصی میباشند. این قطر از 3 انگستروم (زئولیتهای کوچک حفره) تا بزرگتر از 1 نانومتر (زئولیتهای بزرگ حفره) متغیر است ]11[. زئولیتهای متوسط حفره دارای 10 عضو در حلقه (7/0 تا 8/0 نانومتر) و فوق بزرگ دارای 14 عضو در حلقه میباشند. مثالهایی از این موارد در شکل 1-2 و جدول 1-1 ارائه شده است.
بعضی از زئولیتها دارای سیستم کانالهای 3 بعدی میباشد که این سیستم در تمام جهات محورهای بلوری گسترده شده است. درحالی که دیگر زئولیتها دارای سیستم کانالهای یک یا دو بعدی هستند.
با آلیاژ مشخص با ولتامتری چرخهای و خطی در محلول آبی اسید سولفوریک، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که با حضور این افزودنیها در الکترولیت، اورپتانسیل تولید هیدروژن و اکسیژن افزایش مییابد، و بنابراین ساختار چرخهای لایهی PbSO4 تغییر میکند. نتایج مشخص میکند که افزودنیهای پیشنهادی از تجمع پیشرفتهی سرب سولفات جلوگیری کرده و بنابراین چرخهی عمر باتری سرب اسید را افزایش میدهد.
فهرست مطالب
1-1 اساس باتری سرب اسیدی.. 2
1-1- 1 تهیهی صنعتی سرب اکسیدی.. 4
1-1-1-1 دیگ بارتن (Barton-pot). 4
1-1-1-2 آسیاب گلولهای (Ball mill). 5
1-1-2: تهیهی صنعتی الکترودها 7
1-1-3 ساختار مواد الکترود. 8
1-1-3-1 ساختار مواد فعال مثبت (PAM). 8
1-1-3-2 ساختار مواد فعال منفی (NAM). 10
1-1-4 الکترولیت… 12
1-1-5 ساختار سِل و واکنشها 13
1-1-5-1 الکترود مثبت: 14
1-1-5-2 الکترود منفی.. 15
1-1-6 کیورینگ الکترودهای خمیر مالی شدهی باتری.. 16
1-1-7 فرایندهای شارژ و دشارژ. 17
1-2 افزودنیها. 19
1-2-1 افزودنی به خمیر صفحات منفی.. 19
1-2-1-1اکسپندر. 19
1-2-2 افزودنی به خمیر مثبت… 32
1-2-3 افزودنی الکترولیت… 33
1-3 کاربرد فناوری نانو در باتری سرب- اسید.. 34
1-3-1 فناوری نانو. 35
1-3-2 نانوذرات باریم سولفات (BaSO4). 37
4-1هدف از کار حاضر. 39
2-1 مواد و تجهیزات استفادهشده. 40
2-2 سنتز نانو ذرات باریم سولفات… 41
2-3 روشهای بررسی اثر نانو ذرات باریم سولفات… 42
2-3-1 تکنیکهای آزمایشگاهی و الکتروشیمیایی.. 42
2-3-2 آمادهسازی خمیر برای باتری سرب اسیدی.. 43
2-3-2-1 محاسبات مواد فعال برای باتری استارتی (SLI) 30Ah در ƞPAM = 50% و ƞNAM = 45%… 43
2-3-2-2 محاسبهی محتوای فاز جامد در خمیر. 45
2-3-3 تهیهی باتری جهت بررسی عملکرد آن در حضور نانوذرهی BaSO4 47
2-3-3-1 تهیهی خمیر منفی.. 48
2-4 سیستم مطالعهای افزودنی الکترولیتی.. 53
3-1 سنتز نانوذرات باریم سولفات… 55
3-1-1 بهینه سازی غلظت واکنشدهندهها 59
3-1-2 بهینهسازی دمای واکنش…. 61
3-1-3 بهینهسازی حجم محلول آمادهسازی.. 63
3-1-4 بهینهسازی دور همزدن.. 65
3-2 بررسی اثر نانوذرات باریم سولفات بر رفتار الکتروشیمیایی و عملکرد باتری سرب اسید.. 67
3-2-1 بررسی خواص الکتروشیمی الکترود خمیر کربن/ اکسید سرب در حضور نانوذرات BaSO4 67
3-2-1-1 بهینهسازی مقدار پودر اکسید سرب (PbO) با درجهی اکسیداسیون 80%. 68
3-2-1-2 بهینهسازی غلظت الکترولیت اسیدسولفوریک (H2SO4). 69
3-2-1-3 بهینهسازی مقدار نانوذرهی باریم سولفات در خمیر کربن.. 70
3-2-2 بررسی اثر نانوذرات BaSO4 در بهبود عملکرد باتری سرب اسید.. 73
3-2-2-1 نتایج آنالیز شبکهی مصرفی.. 73
3-2-2-2 نتایج درصد سرب آزاد. 75
3-2-2-1 تست ظرفیت اولیه. 75
3-2-2-2 تست استارت سرد. 77
3-2-2-3 تست شارژ پذیری.. 80
3-3 بررسی تاثیرافزودنیهای الکترولیتی بر عملکرد باتریهای سرب اسید.. 81
3-3-1 تولید و احیاء لایهی اکسیدی در سطح الکترود Pb. 83
3-3-1-1 بررسی مکانیسم اثر سدیم فلورید در ولتامتری چرخهای الکترود سرب… 83
3-3-1-2 بررسی اثر سدیم هگزامتافسفات در ولتامتری چرخهای الکترود سرب: 85
3-3-2 پتانسیل تولید هیدروژن.. 86
3-3-3 پتانسیل تولید اکسیژن.. 88
3-3-4 محل و ارتفاع پیک جریان آندی.. 91
3-3-5 برگشتپذیری.. 92
نتیجهگیری.. 94
مراجع: 95
فهرست شکلها:
شکل1- 1: اجزای تشکیلدهندهی باتری سرب اسیدی. 3
شکل1- 2: شمای واحد بارتن. 5
شکل1- 3: شمای انواع واحد بارتن. الف) آسیاب گلوله ای کونیکال، ب) میل اکسید سرب کلرید. 6
شکل1- 4: ساختار دوگانهی PAM. 9
شکل1- 5: تصویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM) برای ساختار سه نوع از ذرات PbO2. 9
شکل1- 6: توزیع ساختار ناهمگن در حجم زیاد ذرات PbO2. 10
شکل1- 7: کریستالهای سرب که در شبکهی اسکلتی به هم وصل شدهاند 11
شکل1- 8: فرایندهای انتقال یون. 12
شکل1- 9: فرایندهای شارژ و دشارژ در باتری سرب اسید. 18
شکل1- 10: فرمول فردونبرگ برای لیگنین. 22
شکل1- 11: تصویری از لایهی PbSO4. 23
شکل1- 12: تغییرات اولیهی پتانسیل در پلاریزاسیونهای سرعتبالای صفحهی منفی 28
شکل1- 13: (آ) تصاویر SEM میکرو ساختاری ذرات باریم سولفات 29
شکل1- 14: تغییر در زمان دشارژ ( ظرفیت). 30
شکل1- 15: اثر حضور BaSO4 در NAM در عملکرد ظرفیت سل در چرخه با سرعت دشارژ 20 ساعت [55]. 31
شکل1- 16: تعداد کل چرخههای HRPSoC انجامشده بهعنوان تابعی از مقدار BaSO4 در NAM [54]. 31
شکل1- 17: شماتیک سنتز مواد در اندازهی نانو. 36
شکل1- 18: ساختار کریستالی پیشبینیشدهی ارترومبیک باریم سولفات [123]. 38
شکل2- 1: شماتیک الکترود استفادهشده برای بررسی اثر نانو ذرات BaSO4 . 42
شکل2- 2: حجم محلول H2SO4 ( 1/4 یا 1/18 g cm-3) نسبتهای متفاوتی از H2SO4/ LO. [2]. 47
شکل2- 3: پلیتهای مثبت و منفی استفادهشده در مونتاژ باتری. 50
شکل2- 4: واحدهای باتری مونتاژ شده. 52
شکل 3- 1: ساختار گلیسرول. 54
شکل 3- 2: لیپوزوم گلیسرولی که یونهای SO4-1 را به سبب پیوند هیدروژنی احاطه کرده است. 55
شکل 3- 3: مکانیسم تشکیل نانوذرات BaSO4. 56
شکل 3- 4: مکانیسم ممانعت فضایی گلیسیرین و کنترل اندازهی نانوذرات BaSO4. 57
شکل 3- 5: تصاویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM)، برای بهینهسازی غلظت واکنشدهندهها. 59
شکل 3- 6: تصاویر میکروسکوپ الکترونی (SEM) مربوط به بهینهسازی دمای واکنش. 61
شکل 3- 7: تصاویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM) ب برای بهینهسازی حجم محلول آمادهسازی. 63
شکل 3- 8: تصاویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM)، در بهینه سازی دور همزن مغناطیسی. 65
شکل 3- 9: نتیجهی XRD نمونهی باریم سولفات سولفات. 65
شکل 3- 10: ولتاموگرامهای ولتامتری چرخهای الکترود خمیر کربن برای بهینهسازی پودر اکسید سرب. 68
شکل 3- 11: ولتاموگرام ولتامتری چرخهای برای بهینهسازی غلظت الکترولیت.. 69
شکل 3- 12: نمودارهای ولتامتری چرخهای برای بهینهسازی مقدار نانوذرهی باریم سولفات BaSO4. 71
شکل 3- 13: نمودار کالیبراسیون مقدار نانوذرهی BaSO4. 71
شکل 3- 14: ولتاموگرام چرخهای مقایسهای BaSO4 معمولی با نانوذرات BaSO. 72
شکل 3- 15: نمودار ولتاژ بر حسب زمان بهمنظور شبیهسازی استارت ماشین ثبتشده است. 76
شکل 3- 16: نمودار ولتاژ نسبت به زمان. برای تعیین t6v. 78
شکل 3- 18: ولتاموگرام چرخهای در محلول الکترولیت در حضور و عدم حضور افزودنی الکترولیت. 83
شکل 3- 21: پتانسیل احیا هیدروژن در غلظتهای متفاوتی از افزودنی الکترولیت.. 87
شکل 3- 25: ارتفاع پیک جریان اکسیداسیون Pb در حضور افزودنیهای الکترولیتی پیشنهادی با غلظتهای متفاوت……..90
شکل 3- 26: محل پیک اکسیداسیون Pb به PbSO4 در حضور افزودنی الکترولیتی پیشنهادی در غلظتهای متفاوت………92
شکل 3- 27: نمودار اختلافپتانسیل (برگشتپذیری) بر اساس غلظت افزودنی الکترولیتی پیشنهادی……………………………..93
فهرست جدولها:
جدول1- 1: چگالی ویژه نسبیی اسیدسولفوریک و شرایط شارژ در باتری سرب اسید. 13
جدول1- 2: انواع مختلف کربن استفادهشده در ترکیب اکسپنذرها. 25
جدول1- 3: خصوصیات ساختاری PbSO4، BaSO4، SrSO4. 27
جدول1- 4: روشهای متنوعی برای سنتز مواد در اندازهی نانو. 37
جدول2- 1: لیست مواد استفادهشده. 40
جدول2- 2: لیست تجهیزات استفادهشده. 41
جدول2- 3: وزن مولکولی و حجم مولی مواد فعال لازم برای محاسبات [4]. 46
جدول2- 4: درصد وزنی مواد تشکیلدهندهی خمیر منفی. 48
جدول2- 5: برنامه شارژ باتری استارتی نوع A و B.. 53
جدول2- 6: لیست افزودنی الکترولیت محلول H2SO4 و مشخصات کلی آنها. 54
جدول3- 1: مشخصات محلولهای استفادهشده برای بهینه سازی غلظت واکنش دهنده ها. 59
جدول3- 2: شرایط آزمایشی برای بهینه سازی دمای واکنش. 61
جدول3- 3: شرایط واکنش شیمیایی برای بهینهسازی حجم محلول آمادهسازی. 63
جدول3- 4: شرایط واکنش رسوبگیری نانوذرهی BaSO4 برای بهینه سازی دور هم زدن. 65
جدول3- 5: مشخصات الکترودهای خمیر کربن آماده شده برای بهینهسازی مقدار اکسید سرب PbO. 67
جدول3- 6: مشخصات مواد تشکیلدهندهی خمیر کربن برای بهینهسازی مقدار نانوذرهی BaSO4 70
جدول3- 7: آنالیز سرب مصرفی در تولید اسکلت خام شبکه. 74
جدول3- 8: نتایج اندازهگیری سرب آزاد برای پلیتهای منفی. 75
جدول3- 9: نتایج دوبار تست ظرفیت اولیه برای دو نوع باتری. 76
جدول3- 10: نتایج استارت سرد. 79
جدول3- 11: نتایج تست شارژپذیری. 80
اساس باتری سرب اسیدی
باتری سرب اسید اولین باتری قابل شارژ موفق ازنظر تجاری بود و تاکنون پیشرفتهای روزافزونی داشته است [1]. در سال 1859، فیزیکدان فرانسوی گوستون پلنت[1] پلاریزاسیون بین دو الکترود مشخص غوطهور در محلولهای آبی رقیق از اسید سولفوریک را مطالعه کرد. او الکترودهای مختلف شامل؛ نقره، سرب، قلع، طلا، پلاتنیوم و آلومینیوم را موردبررسی قرارداد و دریافت که بر اساس نوع الکترود استفادهشده، وقتی جریان الکتریکی از درون الکترودها عبور میکند، سلها به اندازههای متفاوتی پلاریزه شده و تولیدکنندهی جریان معکوس میشوند. وی نتایج تمامی مشاهدات خود را در مقالهای تحت عنوان “تحقیقات درزمینهی قطبش ولتایی[2]” در سال 1859 در کومپتس رندوس[3] از دانشکدهی علوم فرانسه چاپ کرد [2].
یک باتری سرب اسید بزرگ (12V)، از 6 سِل که بهصورت سری به هم متصل شدهاند تشکیلشده است که هرکدام حدود 2 ولت پتانسیل ایجاد میکنند. هر سِل شامل دو نوع شبکهی سربی است که با مصالح سربی پوشانیده شده است. آند سرب اسفنجی Pb و کاتد PbO2 پودری است. شبکهها در محلول الکترولیت 4-5 مولار اسید سولفوریک غوطهور هستند و صفحههای فیبر شیشهای[4] بین الکترودها قرار داده میشود تا از اتصال فیزیکی بین صفحات و ایجاد اتصال بین آنها جلوگیری شود. زمانی که سِل دشارژ میشود، بهعنوان یک سِل ولتایی انرژی الکتریکی را به کمک واکنش زیر ایجاد میکند:
آند (اکسیداسیون):
Pb(s) + SO42-(aq) → PbSO4(s) + 2e– (1-1)
کاتد (احیا):
PbO2(s) + 4H+(aq) + SO42-(aq) + 2e– → PbSO4(s) + 2H2O(l) (1-2)
همانگونه که مشاهده میشود محصول هر دونیم واکنش یون Pb2+ است، یکی در طول اکسیداسیون Pb و دیگری در طی احیا PbO2 تولید میشود. در هر دو الکترود یونهای Pb2+ با SO42- واکنش میدهد تا PbSO4 را که در اسیدسولفوریک نامحلول است، تولید کند [3].
واکنش الکتروشیمی کل با معادلهی زیر نمایش داده میشود [4]:
Pb(s) + PbO2(s) + 2H2SO4 (aq) ↔ 2PbSO4(s) + 2H2O (l) (1-3)
شبکهها بخش مهمی از سلهای ذخیرهای هستند زیرا مواد فعال پشتیبانی کرده و هادی جریان الکتریکی هستند. معمولا وزن شبکهها و طراحی ساختار آنها برای صفحات مثبت و منفی سلها یکسان است. امروزه باتریهای تهیهشده از سرب، باتریهای کاربردی در سطح جهان هستند [5]. اجزای تشکیلدهندهی یک باتری سرب اسید در شکل (1-1) نشان دادهشده است.
شکل 1- 1: اجزای تشکیلدهندهی باتری سرب اسیدی.
1-1- 1 تهیهی صنعتی سرب اکسیدی
مادهی اصلی برای باتری سرب اسیدی عموماً به اکسید “سربی” با “خاکستری[5]” اطلاق میگردد. این ماده از واکنش سرب با اکسیژن با دو روش بارتن[6] و آسیاب گلوله ای[7] تهیه میشود و معمولاً حاوی یک قسمت سرب واکنش نداده (که سرب آزاد نامیده میشود) و سه قسمت سرب منواکسید (a-PbO و b-PbO) است. مقدار کمی سرب قرمز (Pb3O4) هم تولید میشود، اما کارخانههای باتریسازی معمولاً ترجیح میدهند این اکسید را بهصورت جداگانه به سیستم اضافه کنند. ترکیب پیچیدهی سرب منواکسید و سرب قرمز خصوصاً برای تهیهی مادهی پایهای صفحات مثبت استفاده میشود [6]. “دیگ بارتن” و ” آسیاب گلوله ای” بهعنوان روشهای اصلی تهیهی سرب اکسید در ساخت خمیر باتریهای سرب اسید استفاده میشوند.
1-1-1-1 دیگ بارتن (Barton-pot)
در دیگ بارتن برای تهیهی اکسید باتری، سرب ذوبشده، بهصورت افشانهای از قطرات درآمده و بعد توسط هوا در دمای تنظیمشده، اکسید میشود. قطعات سربی که متجمع میشوند، با بکارگیری یک پدال که آنها را در خلاف جهت هم هدایت میکند، به اجزای کوچکتر تبدیل میشوند و با کنترل دقیق پارامترهای:
دمای دیگ
سرعت چرخش دیگ
سرعت جریان هوا
اکسید باتری با ترکیب شیمیایی دلخواه با توزیع اندازهی ذرات مناسب به دست میاید [6]. اکسید تولیدشده مخلوطی از سرب منو کسید تتراگونال (a-PbO) و (b-PbO)، همراه با مقداری سرب واکنش نداده است. اکسید معمولاً شامل 65-80% وزنی PbO است ]7و 8[.
مشکل سیستم بارتن کنترل دمای دیگ است. اگر دما به بالاتر از 448 °C برسد، مقدار زیادی از b-PbO تولید میشود که ناخوشایند است، زیرا زمانی که مقدار b-PbO از 15% وزنی بالاتر رود تأثیراتی در عملکرد و عمر صفحات پایانی محصول نهایی خواهد گذاشت ]9و 10[.
شمای سیستم بارتن در شکل (1-2) نشان دادهشده است.
شکل 1- 2: شمای واحد بارتن.
1-1-1-2 آسیاب گلولهای (Ball mill)
گزینهی بعدی برای تهیهی اکسید سرب باتری فرایند آسیاب گلوله ای است که از توپهای سرب غلتان، سیلنذرها، شمشهای فلزی و کل این تکههای فلزی در استوانهی استیل چرخان شکل میگیرد و بخاری از هوا از آن عبور میکند. گرمای حاصل از اصطکاک بین گونههای سربی برای شروع فرایند اکسیدسازی کافی است. واکنش رخ داده، گرمای بیشتری تولید میکند که به ذرات سربی که توسط ساییدگی زدوده شدهاند این امکان را میدهد که به سرب اکسید با ترکیب موردنظر تبدیل شوند. دو نوع سیستم آسیاب گلوله ای وجود دارد که در شکل (1-3) نشان دادهشده است.
مقادیر مربوطهی اکسیدهای تشکیلدهنده، توسط دستکاری پارامترهای عملیاتی که فرایند اکسید سازی را پیش میبرند، قابلکنترل است [6]:
دمای میل
سرعت میل
سرعت جریان بخار هوا
مقدار بار میل
اکسید حاصل معمولاً حاوی 60-65% وزنی a-PbO و مقداری سرب آزاد واکنش نداده است [9].
الف
ب
شکل 1- 3: شمای انواع واحد بارتن. الف) آسیاب گلوله ای کونیکال، ب) میل اکسید سرب کلرید.
1-1-2: تهیهی صنعتی الکترودها
امروزه خمیرهایی که در تهیهی صفحات خمیر مالی شده باتری استفاده میشود، از طریق مخلوط کردن مقداری سرب اکسید یا ترکیبی از اکسیدها با محلول آبی اسیدسولفوریک با چگالی ویژه نسبی 1/4(1/4 sp.g) و آب تهیه میشود. سرب آزاد و سولفاتهای پایهای متفاوت سرب در خمیر یافت میشوند و عبارتاند از؛ سولفات سرب تک پایهای، سولفات سرب دو پایهای، سه پایهای و نهایتاً چهار پایهای. در ابتدا سولفات سرب معمولی از طریق واکنش زیر تولید میشوند [11]:
PbO + H2SO4 → PbSO4 + H2O (1-4)
بعد سولفات سرب معمولی با اکسید سرب اضافی برای تولید سایر سولفاتهای پایهای واکنش میدهد.
اسکترینگ پالس از یک پورت نود به پورت های دیگر منتقل می شود. در زمان بعدی پالس های به وجود آمده در پورت ها به پورت های مجاور منتقل می ش وند. این پردازش بایستی تا زمانی تکرار شود که پاسخ به حالت پایدار برسد . پاسخ های به دست آمده در حوزه زمان هستند و جهت داشتن پاسخ در حوزه فرکانس از این پاسخ ها تبدیل فوریه گسسته گرفته می شود. (DFT)
میدان دور آنتن نیز توسط تئوری انتشار دریچه ها به دست می آید.
با استفاده از نرم افزار نوشته شده که آنتن های مذکور را به روش TLM مدل و آنالیز می کند، مشخصات این نوع آنتن ها به صورت زیر بدست آمده است. میدان الکتریکی (E-Plane) باریک تر می شود و در صفحه میدان مغناطیسی (H-Plane) ثابت می ماند.
– تشعشع آنتن از سمت انتهای آنتن بوده (End fire) و پهنای باند وسیعی دارد.
– در پترن دور آنتن لوب های کناری مشاهده نمی شوند (به علت اینکه دهانه آنتن در فرکانس کار کمتر از یک طول موج است).
مقدمه
آنتن های شکافی به تدریج بازشونده در سال 1979 برای اولین بار توسط گیبسون (Gibson) معرفی شدند. در آن زمان امکانی برای آنالیز این آنتن ها وجود نداشت و این بدان علت است که
پایان نامه درمان مبتنی بر تعهد/مفهوم خود کار امدی
مفهوم خود کار امدی
خودکارآمدی اولین بار در دهه 1980 توسط آلبرت بندورا مطرح شد. خودکارآمدی از جمله صفاتی است که بر اکثر جنبه های زندگی افراد تأثیر دارد . شناخت خود ، افراد را قادر می سازد تا بر افکار ، احساسات و اعمال خود کنترل داشته باشند ( پاچارس، 1986؛ به نقل ازفتاحی، 1382)
بدیهی است که تفکر ، انگیزش ، احساسات و رفتار انسان در موقعیت هایی که به توانایی خود احساس اطمینان می کند ، متفاوت با رفتار وی در موقعیت هایی است که در آنها احساس عدم امنیت یا فقدان صلاحیت دارد. درک انسان از خودکارآمدی بر الگوهای تفکر، انگیزش، عملکردو برانگیختگی هیجانی فرد تأثیر می گذارد( شولتز ، 1990، ترجمه ی کریمی و همکاران، 1384)
یکی از مشکلات تربیتی عصر ما نگرشهای کم بینانه ی افراد به خصوص نوجوانان نسبت به خود است. شاید یکی از دلایل این باشد که بیشتر جوامع موفقیت مدار هستند و برای توفیق و برتری ارزش قائلند و از همان سالهای نخستین زندگی، کودکان را از لحاظ ویژگی های متفاوت (جسمی و روانی) با یکدیگر مقایسه می کنند و مزیت هر یک را بر می شمارند.
تحقیقات متفاوت نشان داده است که نحوه ی نگرش فرد نسبت به خود در ایجاد شکست یا موفقیت
وی تاثیر دارد. همچنین عملکرد و نحوه ی تلاش و پیگیری افرادی که خود را انسانی توانا و کارآمد و با استعداد می دانند بسیار متفاوت از کسانی است که خود را ضعیف و بی استعداد می دانند( برای مثال تاکمن ، ساکستون 92ـ 1991. چانگ، 1990. پاجارس 1994. به نقل از کریم زاده، 1380)
عوامل زیادی بر موفقیت افراد در زندگی موثر است . خودکارآمدی به عنوان یک عامل شناختی می تواند به افراد کمک کند و مسیر رسیدن به موفقیت را برایشان هموار سازد . بنابراین شناخت این عامل اهمیت فراوان دارد.
خود کارآمدی و عوامل موثر برآن سالهاست که در مرکز توجه روانشناسان تربیتی و دیگر متخصصین آموزش و پرورش قرار دارد. در سالهای اخیر، جهت گیری متخصصان و محققان این زمینه از عوامل رفتاری به سوی جهت گیری شناختی تغییر یافته، انواع تعیین کننده های رفتار مانند اسنادها، راهبردهای شناختی و فراشناختی یا حالتهای هیجانی توام با شناختها، نظام خود، و خود ارزیابیها مورد تاکید قرار گرفته اند. در میان این دیدگاهها، دیدگاه شناختی اجتماعی که تعیین کننده های عمل را از لحاظ شناختی، فراشناختی وانگیزشی بررسی می کنند، توجه قابل ملاحظه ای را به خود معطوف داشته است. در این دیدگاه تاثیرات دو عامل انگیزشی یعنی باورهای افراد در مورد توانایی خود( خود کارآمدی ادراک شده[1]) جهت گیری هدفی[2] و یک عمل شناختی ـ فراشناختی ـ یعنی راهبردهای یادگیری خود نظم دهنده مورد توجه خاص می باشند(باندورا1993 به نقل از کریم زاده، 1380).
در زمینه خودکارآمدیمحققین بررسی های خود را در سه زمینه متمرکز کرده اند . در اولین حوزه آنها به ارتباط این باورهای خودکارآمدی و انتخاب شغل و رشته تحصیلی پرداخته اند.
یافته ها دردومین حوزه نشان می دهندباورهای معلم نسبت به خودکارآمدی دانش آموزان در تمرینات آموزشی ارائه شده در کلاس و در نتایج متفاوتی که دانش آموزان کسب می کنند تأثیر می گذارد.
در سومین حوزه محققین به بررسی همزمان باور های خودکارآمدی دانش آموزان با دیگر ساختارهای انگیزشی پرداخته اند که با پیشرفت تحصیلی همبستگی نشان داده اند.(لنت و هACT، 1987به نقل از پاچارس،1996)
[1].perceived self efficasy
[2].goal orientation
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه: