فناوری،ماشین آلات،عملیات،استراتژی،افراد و مدیریت حاصل می شود و معتقدند علاوه بر توانایی در بازار و دانش محیطی،چابکی به توانایی رهبری در ایجاد چشم انداز و مأموریت چابک نیز بستگی دارد.این عامل با پاداشهای سازمانی برای کنترل و پذیرش تغییر در شرایط بازاری برای کسب مزیت،حمایت و پشتیبانی می شود.همچنین،رهبری در پیشبرد سازمان یادگیرنده و پذیرش تحول ضرورری و حائز اهمیت است(یوسف و همکارانش[1]،2011).
2-25-2-فرهنگ:
فرهنگ از تاریخچه تصمیمات،اقدامات،نمادها و فلسفه سازمان نشأت می گیرد.فرهنگ،یادگیری سازمانی را با گذشت زمان نشان می دهد.رهبر استراتژیک کسی است که می تواند فرهنگی را به منظور ایجاد مزیت رقابتی شکل دهد.نماد فرهنگ سازمان نحوه کنترل تغییرات لازم برای اقتدار و ارتباطات به هنگام اجرای نوآوری ها توسط مدیریت است.برای مثال تکنولوژی های پیشرفته تولید،اغلب نیاز به واسطه ها را با تولید کنندگان که مستقیماً در تعامل با مشتریان هستند،از میان بر می دارد.مدیریت باید آماده آموزش مجدد کارکنان،شامل آموزش فنی و درون فردی،برای رسیدگی موفق به گونه های مختلف مشتریان باشد.فرهنگ
بیان می کند که با تغییر ماهیت برخی مشاغل،هم مدیران و هم دیگران مجبورند که بیشتر سبک تصمیم گیری مشارکتی را بپذیرند.
2-25-3-سیستم های پاداش:
برای اینکه فرهنگ نوآوری در سازمان پذیرفته شود،افراد باید باور کنند که ساخت نظام پاداش سازمان و سیستم های پشتیبان به بهبود مستمر آنها کمک می کند. یکی از مسئولیت های رهبری تعیین یک جو اخلاقی برای سازمان و انتظار یکپارچگی از اعضای آن است.یک نشانه از این مسئولیت،آزمون ارتباطات فردی-سازمانی و قرارداد اخلاقی است.سیستم بررسی آموزش،دستمزد و پاداش،کارکنان را محترم و توانمند می کند و آنها را قادر می سازد که بهتر در شبکه های فرا سازمانی کار کنند در بررسی چند هزار تولید کننده،سازگاری با فناوری های پیشرفته خصوصاً با استفاده از شبکه های منطقهای موجب دستمزد بالاتر،رشد شغلی و بهره وری نیروی کار می شود.مشارکت با مشتریان و تأمین کنندگان تنها زمانی روی می دهد که اعضای سازمان برای انجام نوآوری هایی مثل فناوری پیشرفته،از طریق سیستم های پاداش برای یادگیری انگیخته شده و برای تحول سازمانی آماده و حاضر شوند.
2-25-4-عضویت های سازمانی:
برای تغییر و تحول،لازم است که مشتریان،عرضه کنندگان،کارکنان و مقامات سازمان همه با هم همگام یک صدا شوند.اما گاهی اوقات مشاهده می شود که برخی افراد مایل به مشارکت در بهبود مستمر مصولات یا خدمات سازمان نیستند.عضویت های سازمانی یکی از بخش های مهم چابکی سازمانی است.رویکرد کارگروهی حد و مرز میان مدیران و کارکنان در محورهای کاربردی تخصصی
دهد. این پایان نامه نتیجه می گیرد که برای رفع این چالش ها دولت های عضو یونسکو بایستی از منافع سیاسی خود چشم پوشی نموده و با گسترش همکاری ها در حوزه های آموزشی، علمی و فرهنگی یونسکو را در ایفای نقش موثرتر در تداوم حفظ صلح و امنیت بین المللی یاری دهند.
فصل اول: کلیات 1
فصل دوم: آشنایی با سازمان یونسکو و تاثیر اقدامات آن بر صلح و امنیت بینالمللی مقدمه فصل دوم 20
مبحث اول: بررسی شكلگیری یونسكو و تشكیلات آن 23
گفتار اول: چگونگی شكلگیری یونسكو 23
بند1- پیش از جنگ جهانی اول 24
بند 2- دوران بین دو جنگ جهانی 25
بند3- دوران پس از جنگ جهانی دوم 27
گفتار دوم: تشكیلات یونسكو و نحوه رأیگیری در این ارکان 31
بند 1- كنفرانس عمومی 31
بند 2- شورای اجرایی 35
بند 3- دبیرخانه 36
مبحث دوم: نگاهی به اهداف، فعالیت ها و اهم اقدامات یونسكو 37
گفتار اول: بررسی اهداف و حوزه فعالیت های یونسكو 38
بند 1- آموزش 39
بند 2- فرهنگ 43
بند 3- علوم طبیعی 46
بند 4- علوم انسانی و اجتماعی 48
بند 5- ارتباطات و اطلاع رسانی 50
عنوان صفحه
گفتار دوم: بررسی اهم اقدامات یونسكو 52
بند1- حفاظت از میراث
فرهنگی 53
بند2- یونسكو و نابودی آپارتاید 58
بند3- یونسكو و آموزش حقوق بشر 60
بند4- بهبود وضعیت زنان 63
بند 5-یونسکو و جوانان 66
بند 6- یونسکو، آفریقا و کشورهای کمتر توسعه یافته 68
نتیجهگیری فصل دوم 71
فصل سوم: مفهوم صلح و امنیت بینالمللی و نهادهای تضمین كننده آن
مقدمه فصل سوم 73
مبحث اول: مفهوم صلح و امنیت بینالمللی و ارتباط آن با مفاهیم بنیادین حقوق بشر و دموكراسی 74
گفتار اول: مفهوم صلح و امنیت بینالمللی 75
بند 1- صلح منفی 76
بند 2- صلح مثبت 77
بند 3- میثاق جامعه ملل و صلح و امنیت بینالمللی 79 بند 4- حفظ صلح و امنیت بینالمللی در منشور سازمان ملل متحد 85
گفتار دوم: ارتباط صلح و امنیت بینالمللی با مفاهیم بنیادین دموكراسی و حقوق بشر 88
بند 1- ارتباط صلح و امنیت بینالمللی با دموكراسی 89
بند 2- ارتباط صلح و امنیت بینالمللی با حقوق بشر 98
مبحث دوم: نهادهای تضمین كننده صلح و امنیت بینالمللی 104
گفتار اول: سازمان ملل متحد و اركان اصلی آن 104
بند 1- شورای امنیت 105
بند 2- مجمع عمومی 111
عنوان صفحه
بند 3- دبیر خانه(دبیرکل) 113
بند 4- دیوان بینالمللی دادگستری 115
گفتار دوم: گزیدهای از موسسههای تخصصی سازمان ملل متحد 118
بند 1- سازمان تربیتی و علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (UNESCO) 119
بند 2- سازمان بینالمللی كار (ILO) 122
بند 3- سازمان بهداشتی جهانی (WHO) 127 نتیجهگیری فصل سوم 132
فصل چهارم: راهکارها و چالش های یونسکو در حفاظت از صلح و امنیت بینالمللی
مقدمه فصل چهارم 135
مبحث اول: راهكارهای یونسكو برای حفاظت از صلح و امنیت بین المللی 135
گفتار اول: جهانی كردن جامعه اطلاعاتی و توسعه آن 136
گفتار دوم: گفتگو و تعامل میان تمدنها 140
گفتار سوم: ایجاد کمیسیونهای ملی در کشورهای عضو 145
دما پایین تر از سود تراز 78 درجه سانتی گراد باشد.
اشعه ی ماورای بنفش خورشید تابش کند.
چنین شرایطی تنها بر فراز قطب جنوب آن هم فقط در روزهای پایانی فصل زمستان ( ماه سپتامبر9 و ماه های آغازین فصل بهار ( اکتبر و نوامبر) مهیا خواهد بود. نکته ای که یادآوری آن در این جا لازم است.[2]
مرحله اول
جو کره ی زمین با توجه به خصوصیات متفاوت حرارتی به لایه های متفاوتی تقسیم شده است در این بین لایه ی مجاور سطح زمین اتروپوسفر نامیده می شود که با در برگرفتن 90 درصد جرم جو به بیشترین نقش را از نظر تغییر و تحولات هواشناسی و آب و هوا شناسی داراست.
وجود مولکول های ازن و جنوب اشعه ی ماورای بنفش خورشیدی توسط آنها باعث اصلی پیدایش لایه ی استراتوسفری است گازهای مخرب ازن که در نتیجه فعالیت های صنعتی به واسطه فعالیت های آتش نشانی و یا سایر فعالیت های طبیعی و انسانی تولید می شوند و تحت عنوان cfc ها از آنها نام خواهیم برد پس از تولید در سطح زمین توسط بادها در لایه ی تروپوسفر پخش می شوند بررسی های انجام شده نشان میدهند
cfc ها تنها از طریق صعود در منطقه ی استوایی امکان نفوذ عمیق و مداوم از تروپوسفر به استراتوسفور را پیدا خواهد کرد.[3]
در استراتوسفر به دلیل پایداری و سکون نسبی هوا مواد مخرب ازن یا cfc ها همراه با جریانی بطئی ابتدا قسمت تحتانی استراتوسفر استوایی به سمت بالا صعود میکنند و سپس در امتداد نصف النهارات به سمت قطبین جابجا می شوند این گردش آرام استراتوسفری که بر فراز استوا سرعت متوسطی حدود یک کیلومتر در ماه دارد و به پاس تلاش دو دانشمندی که نخستین بار به مطالعه آن پرداختند (گردش برونر دابسون) خوانده می شود.پس از حدود سه تا چهار سال cfcهارا به قطبین زمین انتقال می دهند.
مرحله دوم
با فرا رسیدن فصل پائیز در نیم کره جنوبی و کاهش شدت تابش خورشید در عرض های قطبی دمای هوا بر فراز قطب جنوب همچون قاره جنوبگان به سرعت کاهش می یابد از طرف دیگر مناطق استوایی به واسطه دریافت انرژی بالای خورشیدی دمای بالایی دارند این ویژگی در فصل پاییز به تدریج موجب پیدایش اختلاف حرارتی شدید و به دنبال آن اختلاف فشار شدیدی بین مناطق قطبی و مناطق استوایی می شود که نتیجه آن پیدایش قوی ترین با دمای کره زمین در شب قطبی و ر استراتوسفر در عرض های بالا است این بادها که همچون طوقه ای ،استراتوسفر قطبی را در بر گرفته اند و از غرب به سمت شرق می وزند ودر زمستان نیم کره جنوبی با سرغتی بیش از 350 کیلومتر در ساعت هوای سایر بخش های جو جدا می سازند یا اصطلاحا ایزول می کنند. این هوای
2-2-2-تحقیقات داخلی.. 14
2-2-3- نقد و ارزیابی تحقیقات پیشین.. 16
2-3-ادبیات نظری تحقیق.. 17
2-3- 1- نظریه پردازان سرمایه فرهنگی……………………………………………………………………………………………………………………………….18
2-3-1- 1- پییر بوردیو. 18
-2-3-1-2- دیوید تراسبی.. 23
2-3-1-3- پاول دیماجیو. 26
2-3-2- مفهوم پردازی هویت.. 28
2-3-2-1- هویت از منظر روانشناسان. 29
2-3-2-2- دیدگاههای مطرح در علوم اجتماعی درباره هویت.. 32
2-3-3- هویت اجتماعی از منظر جامعهشناسی.. 34
2-3-3-1- تاجفل.. 35
2-3-3-2- بورک.. 37
2-3-3-3- کاستلز. 39
2-3-3-4-کلنر. 42
2-3-3-5- جنکینز. 44
2-3-3-6- گیدنز. 47
2-3-3-7-استوارت هال………………………………………………………………………………………………………………………………….50
2-4-جمعبندی و بیان چارچوب نظری.. 52
2-5-فرضیات تحقیق.. 59
2-6-مدل نظری تحقیق.. 60
فصل سوّم: روششناسی
3-1-مقدمه. 63
3-2-روش تحقیق و ابزار گردآوری دادهها 64
3-3-سنجش متغیرهای تحقیق.. 64
3-3-1-تعریف متغیر سرمایهفرهنگی.. 64
3-3-1-1-بعد عینی سرمایه فرهنگی.. 65
3-3-1-2-بعد ذهنی سرمایه فرهنگی.. 66
3-3-1-3-بعد نهادی سرمایه فرهنگی.. 67
3-3-1-4-سرمایه فرهنگی خانواده……………………………………………………………………………………………………………..68
3-3-1-5- پایگاه اقتصادی-اجتماعی……………………………………………………………………………………..69
3-3-2-تعریف متغیر هویت اجتماعی.. 69
3-3-2-1-هویت خانوادگی.. 70
3-3-2-2- هویت فردی.. 70
3-3-2-3- هویت ملی.. 71
3-3-2-4- هویت دینی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..72
3-4-اعتبار تحقیق.. 73
3-5-روایی تحقیق.. 74
3-6-جامعهی آماری.. 75
3-7-واحد تحلیل.. 75
3-8-روش تعیین حجم نمونه……………………………………………………………………………………………………………………..75
3-9-روش نمونهگیری………………………………………………………………………………………………………………………………..76 3-10- روش تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………………………….77
فصل چهارم: یافتههای تحقیق
4-1- مقدمه. 81
4-2-آمارههای توصیفی.. 82
4-2-1-توزیعپاسخگویانبرحسبسن.. 82
4-2-2توزیعپاسخگویانبرحسبجنسیت.. 82
4-2-3- توزیعپاسخگویانبرحسبتحصیلات.. 83
4-2-4- توزیعپاسخگویانبرحسبپایگاهاقتصادیاجتماعی.. 83
4-2- 5-آمارههای توصیفی ابعاد سرمایه فرهنگی.. 84
4-2-6-آمارههای توصیفی ابعاد هویت اجتماعی..
87
4-3-آمار استنباطی.. 90
4-3-1-بررسی فرضیههای تحقیق.. 90
4-3-1-1-آزمون فرضیهی اوّل. 90
4-3-1-2-آزمون فرضیهی دوّم. 91
4-3-1-3-آزمون فرضیهی سوّم. 92
4-3-1-4-آزمون فرضیهی چهارم. 93
4-3-1-5-آزمون فرضیهی پنجم.. 94
4-3-1-6-آزمون فرضیهی ششم.. 94
فصل پنجم: نتیجهگیری
5-1-مقدمه. 97
5-2-خلاصهی روند انجام پژوهش… 98
5-3-خلاصهی نتایج توصیفی.. 98
5-4-خلاصهی نتایج استنباطی.. 100
5-5-بحث و نتیجهگیری.. 102
5-6-پیشنهادات.. 105
5-7-محدودیتهای تحقیق.. 106
منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………109ضمائم……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………119
فهرست جداول
جدول -3-1: گویههای سنجش بعد عینی…………………………………………………………………………………………………………………………………..66
جدول-3-2: گویههای سنجش بعد ذهنی……………………………………………………………………………………………………………………………………67
جدول-3-3: گویههای سنجش بعد نهادی…………………………………………………………………………………………………………………………………..68
جدول-3-4: گویههای سنجش سرمایه فرهنگی خانواده……………………………………………………………………………………………………………..68
جدول-3-5:گویههای سنجش هویت خانوادگی…………………………………………………………………………………………………………………………..70
جدول-3-6: گویههای سنجش هویت فردی………………………………………………………………………………………………………………………………..71
جدول-3-7: گویههای سنجش هویت ملی………………………………………………………………………………………………………………………………….72
جدول-3-8: گویههای سنجش هویت دینی……………………………………………………………………………………………………………………………..73
جدول3-9: میزانپایایی شاخصهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………74
جدول 4-1:توزیع پاسخگویان برحسب سن………………………………………………………………………………………………………………………………..82
جدول 4-2:توزیع پاسخگویان برحسب جنسیت…………………………………………………………………………………………………………………………82
جدول 4-3:توزیع پاسخگویان برحسب تحصیلات………………………………………………………………………………………………………………………83
جدول 4-4: توزیع پاسخگویان برحسبپایگاه اقتصادی اجتماعی………………………………………………………………………………………………83
جدول4-5: توزیع پاسخگویان برحسب مصرف فرهنگی………………………………………………………………………………………………………………84
جدول 4-6: توزیع پاسخگویان برحسبداراییهای فرهنگی……………………………………………………………………………………………………….85
جدول4-7:توزیعپاسخگویان برحسب آشنایی با کالاهای فرهنگی……………………………………………………………………………………………85
جدول4-8:توزیع پاسخگویان بر حسب میزان آشنایی با شخصیتهای فرهنگی……………………………………………………………………….86
جدول4-9:توزیع پاسخگویان بر حسب بعد نهادی……………………………………………………………………………………………………………………..87
جدول 4-10: توزیع پاسخگویان برحسب هویت خانوادگی………………………………………………………………………………………………………….87
جدول 4-11: توزیع پاسخگویان برحسب هویت فردی………………………………………………………………………………………………………………..88
جدول 4-12: توزیع پاسخگویان برحسب هویت ملی…………………………………………………………………………………………………………………..88
جدول 4-13: توزیع پاسخگویان برحسب هویت دینی…………………………………………………………………………………………………………………89
جدول 4-14: ضرایب رگرسیون متغیر پیش بین(بعد ذهنی) روی متغیر هویت ملی، دینی و فردی……………………………………….90
جدول 4-15: ضرایب رگرسیون متغیر پیش بین (بعد عینی) روی متغیر هویت ملی، دینی و فردی……………………………………91
جدول 4-16: ضرایب رگرسیون متغیر پیش بین(بعد نهادی) روی متغیر هویت ملی، دینی و فردی………………………………….. 92
جدول 4-17: ضرایب رگرسیون متغیر پیش بین(سرمایه فرهنگی) روی متغیر هویت ملی، دینی و فردی…………………………..93
جدول 4-18: ضریب رگرسیون متغیر پیش بین (سرمایه فرهنگی خانواده) روی متغیر هویت اجتماعی…………………………….94
جدول 4-19: ضریب رگرسیون متغیر پیش بین(پایگاه اقتصادی-اجتماعی) روی متغیر سرمایه فرهنگی………………………………..95
1-1-مقدمه:
با توجه به تحولات سریع و گسترده جوامع مدرن در ابعاد فرهنگی و اجتماعی و نقش تعیینکنندهی این تحولات در زمینه شکلگیری شخصیت افراد مسئله هویت اهمیت بیشتری پیدا کرده است؛ به گونهای که صاحبنظران بر این باورند که محتوای هویت هر فرد بسته به ایناست که تحت چه شرایط زمانی و مکانی قرار گرفته، لذا بسیاری از صاحبنظران و محققان علوم اجتماعی و انسانی در دهههای اخیر از تغییر مؤلفههای هویت بخش و تغییر مؤلفههای هویتی سخن به میان میآورند. این صاحبنظران معتقدند که با توجه به تغییرات ایجاد شده،صورنوینهویتاجتماعى[1]برپایههاىمصرفوالگوهاىگوناگونآناستوارگشتهاستوامروزهادبیاتجامعهشناسانهبویژهبهطورفزایندهاىبراهمیتمصرففرهنگىوترجیحاتذوقىدرشکلبخشىبههویت اجتماعیتأکیدمىورزد.بوردیوکهاساسبیشترینتحلیلهادرزمینۀ سرمایه فرهنگی2ازآناوست،مصرفکالاهاىفرهنگىرابهمنزلهییکمعرف برای هویت اجتماعیمیداندو آن رانوعىنظممنطقىدرمصرفکالاهاىفرهنگىنامیدوباکمکآنوجوهتمایزوتشابهمصرفکنندگانفرهنگىراهویداساخت(بوردیو،37:1984).
مصرففرهنگىازمعدودقلمروهاىخلاقزندگىاستکهمُهرهویتشخصىافرادرابر پیشانى دارد.ترجیحاتذوقىرانمیتوانباتقلیدحاصلکرد،بلکهمحصولمستقیمتمایلات و گرایشهای فرد نسبت به مصرف فرهنگی هستندکهمیزانآنبهنسبتسعىفردىدراکتساب،متفاوتاست. افراد یک جامعه حتىبامیزانمشابهىازسرمایهفرهنگىدرنوعمصرفمتفاوتندوماهیتمصرففرهنگىنزدآنانیکسان نیست. اینعدمتشابهبهمثابهبرترىیکىبردیگرىنیستتنهابیانتفاوتمیانآنهاست (همان:38).
بنابراین بایدبپذیریمکهتفاوتوتمایزهایافراد کهبخشی از آن ناشیازروشهایگوناگونبکارگیریمحصولاتفرهنگمادیونحوهیدرکوتفسیرآنهاستمبناییبرایتعریفهویتافرادبهشمارمیرود. بر همین اساس به نظر میرسد که امروزه طرح صحیح مسئله سرمایه فرهنگی و هویت اجتماعی به خصوص در قشر جوان اهمیت پیدا کرده است. بنابراین هدف اصلی این نوشتار بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی بر هویت اجتماعی است.
1-2- تعریف مسأله:
یکی ازموضوعات مورد مطالعه در جوامع معاصرمسأله هویت اجتماعی است. در جوامع ابتدایی هویت به عنوان یک مسئله اجتماعی چندان مطرح نبود، زیرا افراد در آن جوامع اغلب دارای هویت انتسابی بودهاند و در زمینهی هویتیابی چندان دچار سردرگمی نمیشدند در جوامع سنتی یکسری عوامل خاص مانند قومیت، خانواده و مذهب از مهمترین عوامل مؤثر بر هویت افراد محسوب میشدند و هویت امری ثابت، پایدار و تغییرناپذیر بود اما موضوع هویت با ورود به دنیای مدرن وسر برآوردن هویتهای تازه وخدشهدارشدن منابع هویتهای پیشین مورد توجه اندیشمندان و برنامهریزان اجتماعی و فرهنگی قرار گرفته است(جنکینز[2]،6:1996).
مسئله هویت در ایران در دهه60 و اوایل دهه 70 مطرح گردید. برنامههای رسمی دولتی، تألیفات، پژوهشها و سمینارهای انجام شده در قلمرو موضوع هویت در این دههها نشانه اهمیت بسیار حیاتی هویت و موضوعات مرتبط با آن است؛ در واقع تاریخ ایران معاصر به طرز خارقالعادهای با پرسش هویت عجین شده است این آمیختگی به آن دلیل است که میتوان همه تحولات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را حول محور هویت صورتبندی دوبارهای کرد، به واسطهی این امر بخشهای مختلف کشور از جمله استان همدان نیز با تحولات گسترده روبرو بوده است. تغییر و تحولات سریع در عرصهی دسترسی به اطلاعات و گسترش تکنولوژیهای نوین ارتباطی تغییرات عمیقی در ذائقه و منش افراد در عرصه فرهنگی به وجود آورده و همین امر سبب ورود کالاهای فرهنگی در بازارهای مصرفی شده که به اقشار مختلف از جمله جوانان هویت میبخشند (ذکایی،14:1386). از آنجایی که175510 نفر از جمعیت استان همدان را جوانان 29-15 سال تشکیل میدهند که مهمترین متقاضیان کالاهای فرهنگی هستند عدم برنامهریزی در جهت تأمین نیازهای فرهنگی آنها آثار و پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت. چرا که این قشر بیشترین تأثیر را از تحولات مذکور پذیرفته و این تأثیرپذیری منجر به تغییرات عمیقی در منابع هویتی آنها شده است(خبرگزاری فارس،1392).با اذعان به اهمیت موضوع، هویت در مطالعه حاضر از بُعدی جامعه شناختی مورد بررسی قرار گرفته است. هویت مفهومی پیچیده است و در مورد آن دیدگاههای گوناگونی وجود دارد. مارکوس[3] معتقد است هویت در بستر اجتماعی منبع رفتار به شمار میرود و میتواند به عنوان مؤلفههای هویت مذهبی، ملی، قومی و فردی ارائه گردد، اما در بستر اجتماعی مؤلفههای هویت تعیینکنندهی میزان پیروی از مقررات یا الگوهای اجتماعی است. او معتقد است در جوامع نوین به واسطه گسترش ارتباطات محلی، ملی و بینالمللی به همراه حادث شدن تحولات اجتماعی و فرهنگی بافت اجتماعی از حالت سنتی به شکل مدرن درآمده است ( مارکوس، 1977: 69 ).دکتر شایگان اعتقاد دارد که انسان امروز دیگر قادر نیست وجود خود را در یک محدوده و با یک هویت معین حفظ کند ما هر چه بیشتر بر هویت خویش تاکید کنیم، هر چه تعلق خود را به فلان گروه یا ملت با صدای بلندتر جار زنیم، آسیبپذیری هویت خویش را بیشتر نشان دادهایم؛ لذا هویت دیگر مجموعهاییک دست از ارزشهای ثابت و مطمئن نیست و سیل جهانی شدگی، پلهای پشت سر را ویران کرده است. هویتهاییگانهساز تاریخی، توانایی تفکیک و تمایز خود را از دست دادهاند و ما در شرف تکوین انسان چهلتکهای هستیم با تفکری سیار و سیال که دیگر به هویتی خاص تعلق ندارد و دچار هویت چهلتکه شده است. هویت چهل تکه به این معناست که انسان یک هویت ندارد، دائم در سیر و سلوک است و در فرهنگهای مختلف حضور پیدا میکند، از یک حوزه فرهنگی به یک حوزه فرهنگی دیگر میرود(شایگان:1378)؛ با توجه به توضیحات ارائه شده میتوان گفت هویت در جوامع مدرن بر خلاف جوامع سنتی به طور مداوم در حال تغییر است. تغییرات مهمی از جمله انقلاب صنعتی، رشد و گسترش شهرنشینی، تغییر در الگوهای فرهنگی و سرانجام فرآیند جهانی شدن و گسترش وسایل ارتباطی، رسانههای ارتباط جمعی و و رود به عصر دیجیتال به همراه افزایش تیراژ کتابها، مجلات و سایر محصولات فرهنگی که از آنها با عنوان سرمایه فرهنگی تعبیر میشود شرایط وچارچوب سنتی هویتیابی را دگرگون ساخته و یکسری از ارزشها که از آنها به عنوان ارزشهای مدرن تعبیر میشود موجب ارزشگذاری افراد بر حسب ملاکهای امروزین از قبیل سرمایه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شده استبه گونهای که در جامعه امروزین یکی از مهمترین عوامل تأثیر گذار بر هویت اجتماعی افراد سرمایه فرهنگی و ابعاد مربوط به آن است (بوردیو:1990).
مهمترین تأثیر سرمایه فرهنگی بر هویت اجتماعی جوانان دگرگونی در فرآیند تولید و بازتولید هویت اجتماعی آنهاست، لذا با در نظرگرفتن سرمایه فرهنگی به عنوان عاملی که از آن به عنوان سازهی بازتولید هویتی نامبرده میشود میتوان گفت که باعدم برنامهریزی در خصوص ارتقاء سرمایه فرهنگی فرآیند هویتیابی افراد دچار نقصان میگردد و بررسی هویت جوانان و مؤلفههای آن با نادیدهگرفتن سرمایه فرهنگی کامل و بیعیب نمیباشد.به عقیده بوردیو سرمایه فرهنگییعنی قدرت شناخت و قابلیت استفاده از کالاهای فرهنگی در هر فرد و آن در بر گیرنده تمایلات پایدار هر فرد است که در خلال اجتماعی شدن در او انباشتهمیشود (بوردیو،155:1381).اقتصاددانان مفهوم سرمایه فرهنگی را با مفهوم سرمایه انسانی موازی میدانند. اقتصاددانان فرهنگ را به مثابه مجموعهای از فعالیتها میدانند که شامل تمام فعالیتهایی میشود که درون صنایع مشهور به صنایع فرهنگی قرار میگیرد،اما از نظر جامعهشناسان فرهنگ آن چیزی است که میتوان دیدگاهی جامعهشناختییا انسانشناختی نامید، آنجا که فرهنگ به مثابه مجموعهایی از نگرشها، اعمال، و عقاید در نظر گرفته میشود که برای پیشبرد جوامع متفاوت ضرورتی بنیادین دارد. فرهنگ به این معنا در ارزشها و در رسوم یک جامعه خاص بیان میشوند که در طول زمان و مادامی که از یک نسل به نسل دیگر انتقال داده میشود، نمو مییابد (تراسبی، 1995: 202) پس مفهوم ارزش فرهنگی درجامعهشناسی متفاوت است.
با توجه به توضیحات ارائه شده میتوان گفت در جامعهی کنونی با افزایش ورود کالاهای فرهنگی اهمیت برجستهی کالاهای فرهنگی بیش از پیش نمایان میگردد، اما از سوی دیگر با توجه به عدم برنامهریزی برخیجوامع در توزیع محصولات فرهنگی و نابرابری دسترسی قشر جوان به این منابع که از متقاضیان اصلی این منابع به شمار میروند، تغییرات کمی وکیفی فراوانی در سرمایه فرهنگی
مختلف قانونگذاری ، قضایی و اجرایی اهمیت زیادی برای آنچه تحت عنوان افکار عمومی مطرح می شود قایل هستند و بااقدامات گوناگون سعی دارند تا سیاست هایی همسو با خواسته های مردم در پیش بگیرند. این اقدامات مقامات عدالت کیفری در پیروی از خواسته های مردم عادی و مخالفت با تحلیل های کارشناسی قرار دارند و به همین دلیل به آن عوامگرایی کیفری گفته می شود . رویکردی که بر اساس آن مقامات سیاست جنایی با تمرکز بر جلب افکار عمومی سیاست ها و برنامه هایی را که فاقد مبنای علمی و کارشناسی اند اجرا می کنند.[1]
زمینه های متعددی موجب پیدایش عوامگرایی در حوزهای مختلف سیاست جنایی می شوند . از جمله مهمترین این زمینه ها می توان به افزایش نرخ جرایم در جامعه ، افزایش ترس از جرم ، عدم اعتماد و حمایت اجتماعی لازم از اقدامات کارشناسانه در حوزه ی پیشگیری از جرم و اصلاح و در مان مجرمین و وارد شدن مباحث مربوط به مسایل مجرمانه در گفتمان سیاسی جامعه به خصوص در جریان برگزاری انتخابات که منجر به وعده دادن به مردم در پیگیری خواسته های آنان می شود اشاره کرد.
در این میان رسانه ها در پیدایش زمینه های عوامگرای نقش عمده ای ایفا می کنند. رسانه ها با دامن
زدن به هراس و نتایج ناشی از جرایم ضمن بالا نشان دادن نرخ جرایم در جامعه به ترس ناشی از جرایم در جامعه می افزایند. فقدان محتوا و تحلیل های کارشناسی در رسانه ها علل و عوامل اصلی و زیربنایی وقوع جرایم را کم رنگ جلوه داده و اقدامات پیشگیرانه از وقوع جرایم را ناکافی و بی ثاثیر نشان می دهد .این ویژگی رسانه ها اعتماد مردم به دستگاه عدالت کیفری و برنامه های کارشناسی آن را سلب می کند. در طرف مقابل نیز سعی در نزدیک کردن خود به مردم و معرفی کردن خود به عنوان نماینده جامعه و محتوای خود به عنوان افکار عمومی دارند و با استفاده از جایگاه اجتماعی خود مقامات عدالت کیفری را در اتخاذ تدابیر خاص تحت فشار قرار می دهند .
یکی از اصلی تریتن زمینه پیدایش عوامگرایی کیفری، سیطری فضای احساسی بر مسایل کیفری است.[2] رسانه ها نیز توانایی زیادی در ایجاد فضای احساسی در خصوص پدیده های مجرمانه دارند. خبرنگاران در گزارش های خبری به منظور بالا بردن ارزش خبری واقعه و تامین جذابیت آن جنبه ی احساسی به موضوع داده و با برانگیختن احساسات مردم نسبت به پدیده های خاص فضایی احساسی را بر واکنش های دستگاه عدالت کیفری حاکم می کنند . برانگیختن احساساتی مانند ترحم ، نوع دوستی ، وظیفه شناسی و تعصبات دینی و مذهبی در پوشش های رسانه ای به جرایم امری شایع است. بر انگیختی احساس ترحم در مصاحبه هایی که با قربانیان متهم معروف به ((عقرب سیاه)) انجام و بازتاب داده شده و گزارش هایی که از جلسه رسیدگی به جرم متهم معروف به ((بیجه)) تهیه شده است بسیار مشهود است . همچنین در روند بازنمایی اخبار مربوط به ((تجاوز های گروهی در کاشمر و خمینی شهر اصفهان)) ارزش های مذهبی مدام مورد تاکید و تمرکز رسانه ها قرار گرفته که در برانگیختن تعصبات مذهبی مردم و واکنش آنان در غالب تظاهرات و استقبال از اجرای علنی مجازات آنان نقش اساسی را داشته است.
[1] – فرجیها، محمد-مقدسی ، محمد باقر – رویکرد عوام گرایی کیفری به جرایم جنسی- مجله علوم انسانی مدرس- دوره ی 15- شماره ی 2-تابستان 1390ص 116
[2] – – فرجیها، محمد-مقدسی ، محمد باقر- ویژگی های سیاست های عوام گرایانه- مجله تحقیقات حقوقی – زیر چاپ- ص 9