وبلاگ

اثرات اقلیم بر گردشگری استان قزوین بر اساس مدل دمای معادل فیزیولوژیک (PET)
 
استاد راهنما:
دکتر شهریار خالدی
اساتید مشاور:
دکتر علیرضا شکیبا
دکتر محمدتقی رضویان
 
نیمسال اول 93 – 92
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چکیده

امروزه دسترسی به اطلاعات زیست اقلیمی در زمینه علوم کاربردی از قبیل گردشگری، پزشکی و سلامت، معماری شهرسازی و ورزشی یک نیاز ضروری است. شاخص های ترمو-دینامیکی که از معادله بیلان بدن انسان مشتق می شوند، جز کامل ترین شاخص های زیست اقلیمی هستند که در محاسبه ی آن ها چندین متغییر اقلیمی و محیطی لحاظ می گردد. در تحقیق حاضر سطح استان قزوین با استفاده از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET) در مقیاس ماهیانه پهنه بندی گردید. بدین منظور شاخص مدنظر، برای 10 ایستگاه همدیدی در داخل و مجاور استان با دوره ی آماری از 2001 الی 2010 محاسبه شد. تعمیم نتایج ایستگاهی محاسبه شده به سطح مورد مطالعه در محیط ArcGIS و با استفاده از روش درون یابی IDW صورت گرفت. بررسی الگوی تغییرات روزانه شاخص نشان داد ، دوره آسایش اقلیمی در قزوین شامل دو بازه ی زمانی در اواخر بهار و تابستان است. ماه های می و سپتامبر تنها ماه هایی هستند که بدون تنش سرمایی و گرمایی می باشند و به ترتیب آپریل و اکتبر با تنش سرمایی اندک و ژوئن با تنش گرمایی اندک در رتبه ی دوم قرار می گیرند. در طی ماه های دسامبر، ژانویه و فوریه کل استان دارای تنش سرمایی شدید است. به نظر می رسد تغییرات مکانی شاخص PET در منطقه بیشتر تحت تاثیر ارتفاع و عرض جغرافیایی باشد.

واژه های کلیدی: آسایش اقلیمی، شاخص دمای معادل فیزیولوژیک، تنش فیزیولوژیک، قزوین

فهرست مطالب                                          صفحه

چکیده
1
فصل اول- کلیات تحقیق ———-
2
1-1- مقدمه—
3
1-2- طرح مسئله و ضرورت تحقیق بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—————
5
1-3- سوال تحقیق ————-
6
1-4- فرضیه تحقیق ————
6
1-5- اهداف تحقیق ————
6
1-6- روش تحقیق ————-
6
1-7- محدودیت های پژوهش —-
7
1-8- پیشینه تحقیق ———–
7
1-7-1- پیشینه تحقیقاتی در جهان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–
8
1-7-2- پیشینه تحقیقاتی در ایران بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————
9
فصل دوم – مبانی نظری ———-
10
2-1- مقدمه —
11
2-2-اهمیت گردشگری در اقتصاد جهانی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–
12
2-3- فرهنگ گردشگری ———
13
2-4- گردشگری در ایران ———
14
2-5 رابطه گردشگری با محیط —-
15
2-6 رابطه ی گردشگری و اقلیم —
17
2-6-1- اقلیم و انتخاب مقصد گردشگری بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل

zusa.ir

در اختیار شما قرار می گیرد——–
17
2-6-2- جنبه های اقلیم گردشگری بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————
18
2-6-3- اقلیم و نیازهای گردشگری بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
19
2-6-4- شرایط مناسب برای گردشگری در تابستان و زمستان ——–
20
2-6-4-1- شرایط فصل زمستان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
20
2-6-4-2- شرایط فصل تابستان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
21
2-7- شاخص های اقلیم آسایش —
21
2-7-1- شاخص الگی ( نمودار زیست- اقلیمی) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—
22
2-7-2- دمای موثر ET (Effective Temperature) ————
22
  

2-7-3- شاخص اقلیم آسایش گردشگری TCI (Tourism Climate Index) —
  

 

22
2-7-4- شاخص های فیزولوژیکی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
23
2-7-4-1- شاخص دمای معادل فیزیولوژیك (PET) ————
26
2-8- سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-
31
2-8-1- GIS و اقلیم ——–
32
2-8-2- GIS و گردشگری —-
32
فصل سوم- ویژگی های جغرافیایی منطقه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–
33
3-1- مقدمه —
34
3-2- موقعیت جغرافیایی ——–
34
3-3- توپوگرافی —————
37
3-4- اقلیم منطقه ————-
40
3-4-1- رویکرد برخی از پارامترهای اقلیمی در منطقه ی مورد مطالعه–
41
3-4-1-1 دما ————
42
3-4-1-2- رطوبت نسبی —
46
3-4-1-3- بارش ———-
48
3-4-1-4- ساعت آفتابی —-
51
3-4-2- تعیین اقلیم استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————–
54
3-4-2-1- تعیین اقلیم منطقه بر اساس ضریب خشکی دمارتن —
54
3-4-2-2- تعیین اقلیم استان قزوین بر اساس اقلیم نمای آمبرژه –
55
3-4-3- جمع بندی از اقلیم استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–
57
3-5- مشخصات زمین شناسی —–
59
3-6- وضعیت منابع آب ———-
59
3-7- پوشش گیاهی ————-
61
فصل چهارم- مواد و روش ها ——
62
4-1– مقدمه —
63
4-2- نحوه اجراء مدل ———–
63
4-2-1 – مدل Ray Man —-
63
4-2-2- خصوصیات منطقه مورد مطالعه و استخراج داده های هواشناسی
  65
4-2-3- وارد کردن داده ها به مدل Ray Man بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—
67
4-3- داده ها و نرم افزار های مورد استفاده بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
74
فصل پنجم – یافته های تحقیق ——
75
5-1- روش انجام تحقیق ———
76
5-1-1- ورود اطلاعات به محیط GISبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————
76
5-1- 2- درون یابی و تحلیل داده هابلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-
76
5-2- یافته های تحقیق———-
77
5-2-1- وضعیت اقلیم گردشگری استان بر اساس شاخص گردشگری PET در فصل زمستان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
  

77
5-2-1-1 ژانویه (11 دی تا 12 بهمن) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—-
77
5-2-1-2- فوریه ( 12 بهمن تا 11 اسفند) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
78
5-2-1-3- مارس (11 اسفند تا 11 فروردین) ————–
79
5-2-1-4- نتیجه گیری از شرایط PET در فصل زمستان —–
79
5-2-2- وضعیت اقلیم گردشگری استان بر اساس شاخص گردشگری PET در فصل بهار —
  

83
5-2-2-1- اپریل (11 فروردین تا 11 اردیبهشت) ———-
83
5-2-2-2- می ( 11 اردیبهشت تا 11 خرداد) ————-
83
5-2-2-3- ژوئن (11 خرداد تا 10 تیر) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–
84
5-2-2-4- نتیجه گیری از شرایط PET در فصل بهار ——-
84
5-2-3- وضعیت اقلیم گردشگری استان بر اساس شاخص گردشگری PET در فصل تابستان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–
  

88
5-2-3-1- ژوئیه (10 تیر تا 10 مرداد) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–
88
5-2-3-2- آگوست (10 مرداد تا 10 شهریور) ————-
88
5-2-3-3- سپتامبر (10 شهریور تا 9 مهر) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
88
5-2-3-4- نتیجه گیری از شرایط PET در فصل تابستان —–
89
5-2-4- وضعیت اقلیم گردشگری استان بر اساس شاخص گردشگری PET در فصل پاییز –
  

93
5-2-4-1- اکتبر (9 مهر تا 10 آبان) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–
93
5-2-4-2- نوامبر (10 آبان تا 10 آذر) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—
93
5-2-4-3- دسامبر (10 آذر تا 11 دی) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—
93
5-2-4-4- نتیجه گیری از شرایط PET در فصل پاییز ——-
94
5-2-5- نتیجه ————
98
فصل ششم- نتیجه گیری و آزمون فرضیات بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–
99
6-1- مقدمه —
100
6-2- بحث و تحلیل نتایج ——–
100
5-3- آزمون فرضیات ————
104
5-4- پیشنهادات —————
106
منابع و مآخذ —–
117
 

فهرست نقشه ها                                          صفحه

  

نقشه شماره 3-1- نقشه ی تقسیمات سیاسی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–
  

36
نقشه شماره 3-2- طبقات ارتفاعی —–
39
نقشه شماره 3-3- میانگین دمای سالانه استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–
45
نقشه شماره 3-4- میانگین رطوبت نسبی سالانه استان قزوین —————
47
نقشه شماره 3-5- میانگین بارش سالانه استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–
50
نقشه شماره 3-6- میانگین ساعت آفتابی استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–
53
نقشه شماره 4-1- پراکنش ایستگاه ها در منطقه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
66
نقشه شماره 5-1- اقلیم گردشگری در ماه ژانویه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
80
نقشه شماره 5-2- اقلیم گردشگری در ماه فوریه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-
81
نقشه شماره 5-3- اقلیم گردشگری در ماه مارس بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
82
نقشه شماره 5-4- اقلیم گردشگری در ماه آپریل بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
85
نقشه شماره 5-5- اقلیم گردشگری در ماه می بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–
86
نقشه شماره 5-6- اقلیم گردشگری در ماه ژوئن بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-
87
نقشه شماره 5-7- اقلیم گردشگری در ماه ژوئیه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
90
نقشه شماره 5-8- اقلیم گردشگری در ماه آگوست بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-
91
نقشه شماره 5-9- اقلیم گردشگری در ماه سپتامبر بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——
92
نقشه شماره 5-10- اقلیم گردشگری در ماه اکتبر بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
95
نقشه شماره 5-11- اقلیم گردشگری در ماه نوامبر بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–
96
نقشه شماره 5-12- اقلیم گردشگری در ماه دسامبر بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-
97
 

فهرست شکل ها                                              صفحه

  

شکل2-1- ساختار سلسله مراتبی از جاذبه های محیطی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—
  

16
شکل2-2- اثرات اقلیم بر گردشگری —-
19
شکل2-3- مراحل ارزیابی زیست هواشناسی انسانی و محاسبه شاخص PET —
29
شکل 4-1- پنجره نرم افزار مدل Ray Man بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————
67
 

فهرست جداول                                               صفحه

جدول 2-1- ارتباط اقلیم و نیاز گردشگر –
20
جدول2-2- ارزش نارسانایی پوشاك مختلف بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
30
جدول 2-3- مقادیر آستانه شاخص —–
30
جدول 2-4- داده های هواشناسی مورد نیاز برای محاسبه شاخص ———–
31
جدول 3-1- شاخص ضریب خشکی دمارتن بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
54
جدول 3-2- توده هواهای موثر بر اقلیم استان قزوینبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——
58
جدول 4-1- موقعیت ایستگاه ها —–
65
جدول 4-2- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه ژانویه —————-
  

68
جدول 4-3- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه فوریه-
  

68
جدول 4-4- میزان رتبه ی بدست آمده برای شاخص PET برای ماه مارس —-
69
جدول 4-5- میزان رتبه ی بدست آمده برای شاخص PET برای ماه آپریل—–
69
جدول 4-6- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه می–
  

70
جدول 4-7- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه ژوئن-
  

70
جدول 4-8- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه ژوئیه –
  

71
جدول 4-9- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه آگوست —————
  

71
جدول 4-10- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه سپتامبر—————
  

72
جدول 4-11- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه اکتبر- 

 
  

72
جدول 4-12- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه نوامبر-
  

73
جدول 4-13- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه دسامبر—————-
  

73
 

فهرست نمودارها                                                 صفحه

  

نمودار 3-1- میانگین دمای ایستگاه قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————–
  

42
نمودار 3-2- میانگین دمای ایستگاه آوج –
42
نمودار 3-3- میانگین دمای ایستگاه خرم دره بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————
43
نمودار3-4- میانگین دمای ایستگاه خدابنده بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
43
نمودار 3-5- میانگین دمای ایستگاه معلم کلایه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-
44
نمودار 3-6-رطوبت نسبی ماهانه استان —
46
نمودار 3-7- میانگین بارش ماهانه ——
48
نمودار 3-8- میانگین بارش سالانه——
49
نمودار 3-9- میانگین ماهانه ساعت آفتابی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—————
51
نمودار 3-10- میانگین مجموع سالانه ساعت آفتابیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–
52
نمودار 6-1- وضعیت شاخص PET در ایستگاه آوج بین کودکان و بزرگسالان—
103
نمودار 6-2- وضعیت شاخص PET در ایستگاه قزوین بین کودکان و بزرگسالان–
103
نمودار 6-3- وضعیت شاخص PET در ایستگاه آوج با فعالیت های متناسب با فصل–
  

104
 

 

فصل اول

کلیات تحقیق

آتی و چگونگی استفاده از فرصتها و مبارزه با تهدید ها قرار دارد.

این نوع برنامه ریزی درواقع همان برنامه ریزی استراتژیک است که با بررسی محیط داخلی و خارجی سازمان، قوت ها و ضعف های داخلی و فرصت ها و تهدید های محیطی را شناسایی می کند و با در نظر داشتن ماموریت سازمانی، اهدافی بلند مدت برای سازمان تنظیم نموده و برای دست یابی به این اهداف از بین گزینه های استراتژیک، اقدام به انتخاب استراتژیهای می کند که با تکیه قوت ها و رفع ضعف ها ازفرصت های پیش آمده به نحو احسن استفاده نماید و ازتهدیدها پرهیز کند بطوری که درنهایت باعث موفقیت سازمان درمیدان رقابت می شود.

برنامه ریزی استراتژیک به عنوان فرآیند برنامه ریزی رسمی که توسط  مدیران ارشد  و از بالا به پایین تدوین شده است پایه گذاری می گردد و براساس تحلیل های ماهرانه اقتصادی طراحی جامع و پیوسته سازمان صورت می پذیرد.

جهت کمک به این فرآیند تعدادی ابزار و تکنیک های تحلیل مانند مدل [1]SWOT، مدل پورتر[2]، ماتریس بوستون[3]، نقشه استراتژیک و… با هدف نهایی تدوین استراتژی ها، اهداف بلند مدت و کوتاه مدت توسعه به کار گرفته می شود.

البته در تدوین برنامه ریزی استراتژیک می توان از روش های گوناگونی استفاده کرد که هرکدام به نقشه خاصی تأکید دارند. بطور مثال برنامه ریزی از بالا به پایین و یا از پایین به بالا (که می تواند ) با توجه به رویکرد متمرکزسازی و یا تمرکز زدایی صورت پذیرد.

ورزش دانشجوئی با وجود رشد در سال های اخیر هنوز از جایگاه مطلوبی در سطح جامعه برخوردار نیست و نیازمند برنامه ریزی و توجه ویژه جهت رشد و توسعه پایدار در سراسر کشور می باشد. می توان گفت یکی از اقدامات مهم برای انجام رسالت یا ماموریت ورزش دانشجوئی، داشتن برنامه ای استراتژیک و جامع است.

تحقیق حاضر نیز در تلاش است با بهره گیری از شیوه های علمی، به تدوین برنامه استراتژیک ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان بپردازد. با این امید که نتایج حاصل ازآن مورد استفاده قرار گرفته و به بهره وری بیشتر و ارتقای جایگاه این ورزش در سطح دانشگاه بیانجامد. بر این اساس در ادامه این فصل برای روشن شدن موضوع و تشریح کلیات پژوهش؛ مطالبی همچون بیان مساله، اهمیت و ضرورت، اهداف، قلمرو تحقیق، محدودیت ها، تعاریف عملیاتی واژه ها و اصطلاحات تحقیق بیان می گردد.

1-2- شرح و بیان مساله پژوهشی:

دستاورد های دنیای پیشرفته به ما آموخته است که برای ایجاد تحول اساسی در انسان ها، گروه ها، سازمان ها و به طور کلی جامعه، دانشگاه و دانشگاهی نقشی تعیین کننده و سرنوشت ساز دارند. در واقع، دانشگاه جایگاه اندیشه است و دانشگاهی مسلط بر دانش تخصصی می تواند برای حل مسائل روزمره و

zusa.ir

تحقق اهداف و آرمان های آتی توسعه ملی، هم اندیشه کند و هم به سطوح مختلف مدیریتی جامعه مشاوره دهد. .

بنابراین سیستم های سازمان برای کسب موفقیت در میدان رقابت باید از نوعی برنامه ریزی بهره گیرند که آینده نگر و محیط گرا باشد، به گونه ای که ضمن شناسایی عوامل و تحولات محیطی، در یک افق بلند مدت تاثیر آنها بر سازمان و نحوه تعامل سازمان با آنها را مشخص کند. این نوع برنامه ریزی در واقع همان برنامه ریزی استراتژیک است که با بررسی محیط داخلی و خارجی سازمان، قوت ها و ضعف ها داخلی و فرصت ها و تهدید های محیطی را شناسایی می کند و با درنظر گرفتن ماموریت سازمان، اهدافی بلند مدت برای سازمان تنظیم می کند و برای دست یابی به این اهداف، از بین گزینه های استراتژیک، اقدام به انتخاب استراتژی هایی می کند که با تکیه بر قوت ها و رفع ضعف ها از فرصت های پیش آمده به نحو احسن استفاده نموده و از تهدید ها پرهیز کند به طوری که در نهایت باعث موفقیت سازمان در میدان رقابت شود ( اونسف [4]1989).

برنامه ریزی استراتژیک فرآیند طراحی آینده ای مطلوب برای یک سازمان است و تعیین منابع دستیابی بدان (طیبی و ملکی ،1383).

برنامه ریزی استراتژیک با نارسایی های جوهری و فراگردی مواجه است، این فرآیند در همه سازمان ها با مشکلاتی مثل نبود اتفاق نظر در میان مسئولان در حوزه برنامه استراتژیک، فقدان تجزیه و تحلیل جامع فرصت ها و تهدید ها، توجه ناکافی به ارزش های محوری، روشن نبودن گزینه های مختلف استراتژیک در برخورد با مسائل، پایند نبودن به اولویت های استراتژیک، اجرای ضعیف برنامه های استراتژیک و نقصان در نظارت و ارزیابی عملی برنامه ریزی استراتژیک نیز روبرو بوده است (آقاسی ،1382).

سازمان های ورزشی ازاین مقوله مستثنی نیستند. برنامه ریزی در سازمان های ورزشی همانند هر سازمانی دیگری به عنوان مهمترین وظیفه مدیریت به شمار می رود. در حقیقت، برنامه ریزی در یک سازمان ورزشی باعث می شود تا اهداف همه فعالیتها و تلاش های گروهی تعیین شده و نحوه دستیابی به آن اهداف طرح ریزی شود. همچنین تحقیقات نشان داده است که عملکرد سازمان هایی که به مدیریت استراتژیک می پردازند بیشتر و بالاتر از دیگر سازمان ها است، دست یابی به یک حلقه ارتباط مناسب بین یک سازمان و استراتژی، ساختار و فرآیند های آن سازمان آثار مثبتی بر عملکرد آن دارد (رضائیان ، 1384).

وجود مشکلاتی مثل دوره های نزول، قوانین و مقررات دولتی محدود کننده، مشکلات مالی، عدم ثبات مدیریت، مشکلات فرهنگی، تصمیم گیری های ناعادلانه، عدم تناسب حمایت های مالی و اقتصادی در بین فدراسیون ها و رشته های مختلف، تحت تاثیر قرار گرفتن در تحولات جهانی، نداشتن برنامه های منسجم، ضعف ارتباطات و نبود فرآیندی برای جذب دیگران و… مسائلی هستند که مدیران ورزشی باید با مدد گیری از برنامه های بلند مدت، استراتژی های آینده سازمان را به گونه ای تنظیم نمایند که مناسب با موقعیت ها و شرایط آینده سازمان، فدراسیون وهیئت باشد (خبیری و همکاران، 1387).

ورزش دانشجویی به عنوان بخشی از فرآیند ورزش تعلیم و تربیت در پی آن است که تا با فراهم آوردن زمینه های لازم و ایجاد محیط و فرصت مناسب، کلیه دانشجویان را در موقعیت های تفریحی و رقابتی سالم قرار دهد و با پاسخگویی به نیازهای اساسی آنان برنامه هایی برای تقویت جسم همگام با پرورش روح تأمین کند. همچنین دانشگاه های دولتی و سایر موسسات آموزش عالی کشور وظیفه تامین نیروی انسانی متخصص، آموزش و ارتقای علمی و نظری دانشجویان را دارند (خسروی زاده ، 1387). بنابراین ارائه خدمات ورزشی مختلف به چنین افرادی نیازمند وجود ماموریتی مشخص برای ورزش دانشجویی و نیز آماده سازی چشم اندازی شفاف در افق زمانی مشخص است.

همچنین با توجه به شرایط مالی ورزش دانشگاه ها، ضروری است مدیریت تربیت بدنی دانشگاه اصفهان به فکر تدوین برنامه‌های جامع و راهبردی در راستای اهداف تربیت بدنی و ورزش دانشجوئی باشد. بدین منظوراین پژوهش سعی دارد با بکارگیری فرآیند برنامه ریزی راهبردی ابتدا به تحلیل وضع موجود ورزش دانشجویی در زمینه منابع انسانی، مالی، مدیریت و برنامه ریزی، زیر ساخت ها و تجهیزات ورزشی، وضعیت آموزش، وضعیت استعداد یابی، ارتباطات، فن آوری اطلاعات، تحقیقات وبازاریابی و…. پرداخته و سپس با استفاده از نظرات کارشناسان و بهره گیری از الگوها و روش های علمی متداول مورد استفاده به ویژه در سازمان های ورزشی به طراحی و تدوین برنامه استراتژیک ورزش دانشجویی دانشگاه اصفهان برای سال های 1390تا 1395 بپردازید.

 

1-3- اهمیت وارزش پژوهش :

با نگاهی دقیق به مفهوم برنامه ریزی استراتژیک می توان به ضرورت استفاده از آن پی برد. تغییر و تحولات محیطی که درحال حاضر شتاب زیادی به خود گرفته، تصمیمات سازمانی را بسیار پیچیده ساخته است، بنابراین لزوم بکارگیری برنامه ای جامع برای مواجه شدن با این گونه مسائل بیشتر از گذشته ملموس می شود(آدریان اسلوتسکی[5] ،1986).

به عقیده رضائیان (1384) این امید وجود دارد که با پیشرفت برنامه ریزی استرتژیک، میزان نفوذ برعوامل محیطی نیز افزایش یابد. داگان[6](2002) معتقد است امروزه به دلیل ریسک رو به افزایش خطاها، هزینه های بالای اشتباهات و وضعیت نامساعد اقتصادی، سازمان ها تمایل شدیدی به استفاده از الگوهای برنامه ریزی استراتژیک دارند تا بتوانند موقعیت رقابتی سازمان را در محیط پر تلاطم و در معرض تغییر و تحول حفظ کنند.

رضاییان به نقل از برایسون عنوان می کند که برنامه ریزی استراتژیک به سازمان ها کمک می کند تا تغییرات محیطی را پیش بینی کنند و بطور موثری به آنها پاسخ دهند (رضائیان، 1384).

بطور کلی برنامه ریزی استراتژیک برای سازمان های مختلف، دارای ارزش و مزایای بسیاری است که مهمترین آنها عبارتند از :

تدوین و تنظیم شاخص ها و مبناهای جامع و قابل دفاع برای تصمیم گیری
توجه به عاقبت اندیشی با رعایت حداکثر احتیاط در نواحی تحت کنترل سازمان
بهبود عملکرد و معیارهای سنجش هدف
کسب آمادگی لازم برای مواجهه با محیط بسیار متغیر و متلاطم.
تشخیص جهت گیری آینده سازمان و توجه به فرصت ها و موقعیت های آن
    7-          توجه به حل مشکلات اساسی و کم رنگ شدن مشکلات جاری و بحرانی

بزرگترین نفع برنامه ریزی استراتژیک آن است که کمک می کند با بهره گیری از روش ها منظم تر، معقول تر و منطقی تر، نیازها واقعی مدیران و کارکنان و کارشناسان ورزش انتخاب گردد وبدین گونه بهترین متدولوژی را برگزیند. نفع دیگرآن است که مدیران وکارکنان از طریق شرکت دراین فرآیند خود را متعهد به تعالی سازمان خواهند دانست.

نیاز به برنامه ریزی برای هر سازمان و موسسه ای به میزانی بدیهی است که ضرورتی برای توجیه وجود ندارد. می توان گفت که برنامه ریزی برای سازمان، به میزان تنفس برای موجود زنده اهمیت دارد. زیرا چنانچه کارهای سازمان بر اساس برنامه ریزی صورت نگیرد، مدیران و کارکنان دائما با مسائل و مشکلاتی دست به گریبان خواهند بود و بیشتر توان خود را به جای تحقق اهداف در رفع مشکلات روزانه صرف می کنند .

1-4- اهداف پژوهش:

الف )هدف کلی:

هدف کلی این پژوهش طراحی و تدوین برنامه استراتژیک توسعه ی ورزش دانشجویی دانشگاه اصفهان برای سالهای 1390 تا 1395بر اساس مدل SWOT می باشد.

ب) اهداف اختصاصی پژوهش:

1- وضعیت موجود ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان در ابعاد مورد بررسی چگونه است ؟

2- قوت ها ،ضعف ها ، فرصت ها ، تهدید ها حاکم بر ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان شامل چه مواردی  است؟

3- موقعیت استراتژیک ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان چگونه است ؟

4- بیانیه رسالت (ماموریت ) ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان چیست ؟

5- بیانیه چشم انداز ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان چیست ؟

6- ارزش های محوری ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان چیست ؟

7- اهداف بلند مدت ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان چیست ؟

8- استراتژی های دانشگاه اصفهان جهت توسعه ورزش دانشجوئی چیست ؟

9- برنامه های عملیاتی دانشگاه اصفهان برای توسعه ورزش دانشجوئی شامل چه مواردی است ؟

 

1-5- قلمرو پژوهش:

به طور کلی این تحقیق از نظر موضوعی، مکانی و زمانی به ترتیب در حیطه مدیریت استراتژیک و درمورد برنامه استراتژیک ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان برای دوره زمانی 1390-1395 انجام شده است.

1-6- حدودیتهای پژوهش:

1- مستند نبودن برخی از اطاعات مربوط به ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان جهت بررسی وضعیت موجود ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان

2- محدود بودن مطالعات مدیریتی درزمینه توسعه ی ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان

1-7- تعاریف عملیاتی واژه ها واصطلاحات:

برنامه ریزی: برنامه ریزی یکی از وظایف و ابزارهای مهم مدیریت است که بر اساس آن روش های دست یابی به هدف ها، اعم از اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… شناسایی و حرکت به سمت چشم انداز وافقی میان مدت و بلند مدت جامعه تعیین می شود. برنامه ریزی نوعی سیاست گذاری برای هرگونه اقدامی است که با کمک آن، فعالیت ها نظام مند و نهادینه می شود. از این رو برای نیل به هر هدف و انجام هرفعالیت نیازمند برنامه های مناسب هستیم که دردوره های زمانی کوتاه مدت، میان مدت و درازمدت تدوین می شوند(پارسیان و اعرابی ،1384).

تفکر استراتژیک:

فرآیندی است برای رهبری موثر یک سازمان، تا بتواند فرآیندهای مدیریتی وبحران های سازمان را باچشم اندازهایی متفاوت و با توجه به محرک های محیط درونی و بیرونی افزایش داد و جهت موثری به سازمان بخشید. تفکر استراتژیک فرآیندی است که به وسیله آن مدیریت سازمان قادر است فرآیند های مدیریتی را بهبود بخشد و بحران ها و محرک های داخلی و خارجی را که باعث تغییر در محیط می شود مشخص نماید و بدین ترتیب هدایت موثرتری برسازماندهی این موارد داشته باشد؛ چنین اقدام هایی بایستی هم به آینده توجه داشته باشد و هم از لحاظ گذشته درک شود(رضوانی ، 1386).

برنامه ریزی استراتژیک (راهبردی):

برنامه ریزی استراتژیک فرآیند تعیین رسالت ، اهداف اصلی ، استراتژیها وخط مشی هایی است که به اکتساب وتخصیص منابع به منظور وصول به اهداف نظارت وارد می باشد (پیرس و فری من[7] ،2001).

به طور کلی برنامه ریزی استراتژیک رویکردی از “پایین به بالا ” است که مبتنی بر مسائل اساسی و واقعیات می باشد واز عقلانیت بالایی برخوردار است . زیرا واقعیت های محتمل و پیش بینی نشده را نیز مدنظر قرار می دهد . این رویکرد نقطه مقابل رویکردهای ” از بالا به پایین ” است ؛ که درآنها برنامه ریزی نوعا توسط مدیران و برنامه ریزان اداره مرکزی انجام می شود(هامبریت و دایمنتس[8] ،2004).

استراتژی ها :

استراتژی در موسسات و سازمان ها همانند پلی است که بین اهداف کلان و تاکتیک ها زده می شود . به علاوه استراتژی و تاکتیک وسیله رسیدن به غایت های سازمانند (نیکلز[9] ، 2000)

بیانیه ماموریت: عبارت است از فلسفه وجودی و رسالتی که ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان در قبال مخاطبان خویش درسطح دانشگاه دارد که براساس مطالعه ادبیات بیشینه، نظرات نخبگان واعضای شورای راهبردی تدوین می شود(عارفی ،1384).

بیانیه چشم انداز:عبارت است ازخواسته های آتی و تصویر مطلوب ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان دریک افق زمانی 5 ساله که براساس اطلاعات حاصل ازوضعیت موجود، مطالعه ادبیات بیشینه، برنامه های بلند مدت و نظرات اعضای شورای راهبردی تدوین می گردد(یوسفی ،1387).

تحلیل swot

عبارت است ازبررسی و شناسایی قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدید ها ورزش دانشجوئی دانشگاه اصفهان که با بررسی اسناد و مدارک، مطالعه ادبیات بیشینه و نظر سنجی از مسئولین و نمونه آماری مشخص می شود.

نقاط قوت :

قوت سازمانی منبع ، مهارت ، توانایی یا مزیتی است مرتبط با نیازهایی که سازمان در راستای تامین آنها اقدام می کند یا انتظار خدمت از آن می رود (رابینسون[10] ،1996).

نقاط ضعف:

ضعف سازمانی محدودیت ، کمبود یا نارسایی درمنابع ، مهارت و توانایی هایی است که عملکرد موفق سازمان را با خطر مواجه می سازد و برای دستیابی به هدف غایی باید اصلاح شوند (کافمن وهرمن[11] ، ترجمه مشایخ و بازرگان ،1382،ص 182 ) .

فرصت ها:

عبارت از هرنوع شرایط ، موقعیت و یا حالتی است که امکان پیشرفت ، توسعه و موفقیت سازمان را افزایش دهد ، دسترسی به اهداف را آسان تر سازد و درنهایت کارآیی و اثر بخشی سازمان را درپی داشته باشد (همان ، 193)

تهدید ها :

تهدید نقطه مقابل فرصت ها است و آگاهی از تهدیدها امکان بقا وکاهش آسیب پذیری سازمان را موجب می شود . با کشف تهدیدهای موجود درمحیط ، می توان از آنها پرهیز کرد و یا تاثیر منفی آنها را کاهش داد(همان ،198)

پایان نامه درباره فرزندخواندگی:-نحوه فسخ فرزندخواندگی
نحوه فسخ و از بین رفتن فرزندخواندگی
مستند به ماده 16 این قانون سرپرستی کودک با شرایط زیر قابل فسخ است:

1- با تقاضای دادستان در صورتی که سوءرفتار یا نداشتن اهلیت و شایستگی هریک از زوجین سرپرست برای نگهداری و تربیت طفل تحت سرپرستی محرز باشد.

2- تقاضای سرپرست، در صورتی که سوء رفتار طفل برای هر یک از آنان غیر قابل تحمل باشد همچنین در موردی که سرپرست قدرت و استطاعت برای تربیت و نگهداری طفل را از دست داده باشد.

3- توافق طفل بعد از رسیدن به سن بلوغ با زوجین سرپرست یا موافقت زوجین سرپرست با پدر و مادر واقعی طفل صغیر. (کاتوزیان1385 ،445:2،1).

طبق ماده 12 این قانون: در مواردی که اختلاف زناشویی زوجین سرپرست منجر به صدور گواهی عدم امکان سازش ‌شود، دادگاه در مورد طفل تحت سرپرستی به ترتیب مقرر در قانون حمایت خانواده اقدام خواهد کرد. پس از فسخ سرپرستی، مراتب به وسیله دادگاه صادرکننده حکم به اداره ثبت احوال مربوطه برای تصحیح شناسنامه اعلام می‌شود.

zusa.ir

 
 

2-5- نفقه فرزندخوانده
فراهم کردن مایحتاج زندگی فرزندخوانده بر عهده سرپرست است. برابر ماده ۱۱ قانون حمایت از اطفال بدون سرپرست، وظایف و تکالیف سرپرست نسبت به طفل تحت سرپرستی او از لحاظ نگاهداری و تربیت و نفقه و احترام، نظیر حقوق و تکالیف ایشان نسبت به اولاد و پدر و مادرش است و بر اساس ملاک مستنبط از ماده ۱۱۹۹ ق.م. نفقه فرزندخوانده بر عهده پدرخوانده است و پس از فوت پدرخوانده یا عدم قدرت او به انفاق یا عدم امکان دریافت نفقه از پدرخوانده، نفقه فرزندخوانده از اموال و دارایی مادرخوانده استیفاء خواهدشد (امامی و صفایی ۱۳۸۴، 32:2)و اجداد پدرخوانده با توجه به عدم توارث و نبودن قرابت واقعی و خونی، تکلیف انفاق به فرزندخوانده اولاد و احفاد خود ندارند.

استاد راهنما :
جناب آقای دكتر اقبال زارعی
 
استاد مشاور:
جناب آقای دکتر طالب بدری
 
سال تحصیلی: 1392-1391
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                  صفحه        

چکیده………………………………………………………………………………………………………………….. 1

فصل اول : موضوع پژوهش

1-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 3

1-2- بیان مسأله……………………………………………………………………………………………………… 5

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش……………………………………………………………………………….. 8

1-4- اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………….. 10

1-4-1- هدف کلی………………………………………………………………………………………………….. 10

1-4-2- اهداف فرعی………………………………………………………………………………………………. 10

1-5- سؤال های پژوهش………………………………………………………………………………………….. 10

1-5-1-سؤال اصلی…………………………………………………………………………………………………. 10

1-5-2-سؤال های فرعی…………………………………………………………………………………………… 10

1-6- تعریف واژ ه ها………………………………………………………………………………………………. 10

1-6-1- تعریف مفهومی…………………………………………………………………………………………… 10

1-6-2-تعرریف عملیاتی………………………………………………………………………………………….. 11

فصل دوم: پیشینه ی پژوهش

2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 13

2-2- تعریف افسردگی…………………………………………………………………………………………….. 15

2-3-علائم و نشانه های اختلالات افسردگی………………………………………………………………….. 15

2-4- همه گیر شناسی اختلالات افسردگی…………………………………………………………………….. 16

2-5- انواع افسردگی……………………………………………………………………………………………….. 16

2-6- سبب شناسی اختلالات افسردگی………………………………………………………………………… 17

zusa.ir

2-6-1- عامل ارث………………………………………………………………………………………………….. 17

2-6-2- عوامل زیست شناختی…………………………………………………………………………………… 17

2-6-3- عوامل روانی – اجتماعی……………………………………………………………………………….. 18

2-6-4- عوامل شخصیتی………………………………………………………………………………………….. 19

2-6-5- بیماری های جسمی……………………………………………………………………………………… 19

2-7- افسردگی و وضعیت اجتماعی …………………………………………………………………………… 20

2-8- سیمای بالینی افسردگی در بیماران……………………………………………………………………….. 20

2-9- صرع……………………………………………………………………………………………………………. 20

2-10-تعریف صرع…………………………………………………………………………………………………. 21

2-11- تعریف حمله های صرع………………………………………………………………………………….. 22

2-12- انواع حمله های صرع…………………………………………………………………………………….. 22

2-13- تاریخچه بیماری صرع…………………………………………………………………………………….. 23

2-14- سبب شناسی صرع…………………………………………………………………………………………. 24

2-15- آسیب شناسی روانی در صرع…………………………………………………………………………… 24

2-16- علل ایجاد صرع……………………………………………………………………………………………. 25

2-17- اختلال افسردگی با صرع…………………………………………………………………………………. 25

2-17-1- افسردگی قبل از حمله………………………………………………………………………………… 26

2-17-2- افسردگی حین حمله…………………………………………………………………………………… 26

2-17-3- افسردگی بعد از حمله…………………………………………………………………………………. 26

2-17-4- افسردگی بین حمله……………………………………………………………………………………. 26

2-18– تأثیر اختلال افسردگی بر زندگی افراد مصروع …………………………………………………….. 26

2-19- آسیب شناسی ………………………………………………………………………………………………. 27

2-20- خودکشی در صرع…………………………………………………………………………………………. 28

2-21- پیشینه پژوهش……………………………………………………………………………………………… 28

2-21-1-تحقیقات انجام شده در خارج از کشور…………………………………………………………….. 28

2-21-2-تحقیقات انجام شده در داخل کشور………………………………………………………………… 30

فصل سوم : روش تحقیق

3-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 33

3-2- روش تحقیق………………………………………………………………………………………………….. 34

3-3- ابزار پژوهش………………………………………………………………………………………………….. 34

3-3-1- پرسش نامه بک و ویژگی های جمعیت شناختی………………………………………………….. 34

3-4- متغیرها ی پژوهش…………………………………………………………………………………………… 35

3-5- روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………… 35

فصل چهارم: یافته های پژوهش

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 37

4-2- بخش اول توصیف داده ها…………………………………………………………………………………. 38

4-3- بخش دوم تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………… 47

4-3-1- بررسی آزمون نرمال بودن داده ها…………………………………………………………………….. 47

4-3-2- سؤال های تحقیق…………………………………………………………………………………………. 48

4-4- فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………………… 48

4-4-1- فرضیه اول…………………………………………………………………………………………………. 48

4-4-2- فرضیه دوم…………………………………………………………………………………………………. 49

4-4-3- فرضیه سوم ……………………………………………………………………………………………….. 51

4-4-4- فرضیه چهارم……………………………………………………………………………………………… 53

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 56

5-2- نتایج بخش توصیفی…………………………………………………………………………………………. 56

5-3- نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها………………………………………………………………………….. 57

5-4- محدودیت های پژوهش……………………………………………………………………………………. 59

5-5- پیشنهاد های پژوهش……………………………………………………………………………………….. 60

5-5-1- پیشنهاد های کاربردی…………………………………………………………………………………… 60

5-5-2- پیشنهادهایی برای پژوهش گران آینده……………………………………………………………….. 61

5-6-نتیجه گیری نهایی…………………………………………………………………………………………….. 61

منابع و مأخذ

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………… 63

منابع غیر فارسی …………………………………………………………………………………………………….. 64

 

پیوست ها

پیوست الف ………………………………………………………………………………………………………….. 69

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………. 72

 

فهرست جداول

 

 عنوان                                                                                                        صفحه

جدول شماره (4-1): جدول توزیع فراوانی جنسیت آزمودنی ها در پژوهش حاضر………………………………….
38
جدول شماره (4-2): جدول توزیع فراوانی سن آزمودنی ها در پژوهش حاضر………………………………………..
39
جدول شماره (4-3): جدول توزیع فراوانی سطح تحصیلات آزمودنی ها در پژوهش حاضر………………………
40
جدول شماره (4-4): جدول توزیع فراوانی وضعیت تأهل آزمودنی ها در پژوهش حاضر………………………….
41
جدول شماره (4-5): جدول توزیع فراوانی وضعیت اقتصادی آزمودنی ها در پژوهش حاضر…………………….
42
جدول شماره (4-6): جدول توزیع فراوانی شروع بیماری آزمودنی ها در پژوهش حاضر………………………….
43
جدول شماره (4-7): جدول توزیع فراوانی سابقه بیماری آزمودنی ها در پژوهش حاضر…………………………..
44
جدول شماره (4-8): جدول توزیع فراوانی سابقه بستری آزمودنی ها در پژوهش حاضر…………………………..
45
جدول شماره (4-9): جدول توزیع فراوانی سابقه بیماری در خانواده آزمودنی ها در پژوهش حاضر………….
46
جدول شماره (4-10): جدول شاخص های مرکزی و پراکندگی متغیر افسردگی در پژوهش حاضر……………
47
جدول شماره (4-11): جدول مربوط به آزمون کولموگروف – اسمیرنوف جهت بررسی نرمال بودن داده ها………….
47
جدول شماره (4-12): جدول آمار توصیفی مربوط به شیوع افسردگی در بیماران مصروع با توجه به نرخ جهانی داده ها………
48
جدول شماره (4-13): جدول میانگین مقدار و انحراف استاندارد شیوع افسردگی در بیماران مصروع با توجه به جنسیت. …….
48
جدول شماره (4-14): جدول آمار توصیفی مربوط به میزان شیوع افسردگی در بیماران مصروع با توجه به وضعیت تحصیلی..
49
جدول شماره ( 4-15) : جدول آمار توصیفی مربوط به  آزمون کروسکال و الیس…………………………………………………..
50
جدول شماره ( 4-16) : جدول آمار توصیفی مربوط به  میزان شیوع افسردگی در بیماران مصروع با توجه به سن………
51
جدول شماره ( 4-17) : جدول آمار توصیفی مربوط به  آزمون کروسکال و الیس…………………………………………………..
52
جدول شماره ( 4-18) : آمار توصیفی مربوط به  میزان شیوع افسردگی در بیماران مصروع با توجه به وضعیت اقتصادی………….
53
جدول شماره ( 4-19) : جدول آمار توصیفی مربوط به  آزمون کروسکال و الیس…………………………………………………..
53
 

فهرست نمودار

 عنوان                                                                                                    صفحه

نمودار شماره (4-1): نمودار توزیع فراوانی درصدی جنسیت آزمودنی ها در پژوهش حاضر…………………….
38
نمودار شماره (4-2): نمودار توزیع فراوانی سن آزمودنی ها در پژوهش حاضر………………………………………..
39
نمودار شماره (4-3): نمودار توزیع فراوانی سطح تحصیلات آزمودنی ها در پژوهش حاضر………………………
40
نمودار شماره (4-4): نمودار توزیع فراوانی وضعیت تأهل آزمودنی ها در پژوهش حاضر………………………….
41
نمودار شماره (4-5): نمودار توزیع فراوانی وضعیت اقتصادی آزمودنی ها در پژوهش حاضر…………………….
42
نمودار شماره (4-6): نمودار توزیع فراوانی شروع بیماری آزمودنی ها در پژوهش حاضر………………………….
43
نمودار شماره (4-7): نمودار توزیع فراوانی سابقه قبلی بیماری آزمودنی ها در پژوهش حاضر……………………
44
نمودار شماره (4-8): نمودار توزیع فراوانی سابقه بستری آزمودنی ها در پژوهش حاضر…………………………..
45
نمودار شماره (4-9): نمودار توزیع فراوانی سابقه بیماری در خانواده آزمودنی ها در پژوهش حاضر………….
46
نمودار شماره (4-10): نمودار رتبه درصدی مربوط به میزان شیوع افسردگی در بیماران مصروع با توجه به وضعیت تحصیلی …………………………………………………………………………………………………………………………
  

50
نمودار شماره (4-11): نمودار رتبه درصدی مربوط به میزان شیوع افسردگی در بیماران مصروع با توجه به سن آن ها……………………………………………………………………………………………………………………………………..
  

52
نمودار شماره (4-12): نمودار رتبه درصدی مربوط به میزان شیوع افسردگی در بیماران مصروع با توجه به وضعیت اقتصادی …………………………………………………………………………………………………………………………
  

54
 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی میزان شیوع اختلال افسردگی در بیماران مصروع  می باشد. به همین منظور پژوهش گر با توجه به جنسیت، سطح تحصیلات، سن و وضعیت اقتصادی بیماران میزان افسردگی را در بیماران مصروع برآورد کرده است. روش تحقیق حاضر ارزشیابی، از نوع تحقیقات توصیفی می باشد به این صورت كه گروهی از بیماران مصروع به عنوان گروه مطالعه انتخاب، سپس علائم میزان افسردگی در این گروه ارزیابی می شود.جامعه آماری شامل کلیه بیماران مصروع مراجعه کننده در کلینیک های مغز و اعصاب شهر بندرعباس می باشد.با توجه به این که روش پژوهش ارزشیابی است روش نمونه گیری به صورت هدفمند می باشد. در نتیجه به طور در دسترس از بین مراجعه کننده ها 60 نفر به عنوان افراد نمونه(گروه مطالعه) انتخاب شد.ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه افسردگی بک و پرسش نامه ویژگی های جمعیت شناختی می باشد.این پرسش نامه حاوی سؤال هایی است که برخی از آن ها در خصوص سن، جنس وضعیت تحصیلی و اقتصادی بیماران می باشد.در این پرسش نامه وضعیت اقتصادی خانواده ها در 5 سطح دسته بندی شد. که عبارت بودند از خیلی خوب، خوب، متوسط، ضعیف و خیلی بد و بر حسب نگرش بیماران تعیین می شد. و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از دو روش آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد در بخش آمار توصیفی به پارامترهای مرکزی و پراکندگی و جدول ها و نمودارها پرداخته و در بخش آمار استنباطی به آزمون فرضیه ها پرداخته شد. برای آزمون فرضیه ها از روش‌
آزمون های ناپارامتریک کروسکال والیس و آزمون پارامتریک  t یک گروهی با استفاده از نرم افزار spss   استفاده شد. در نهایت نتیجه پژوهش نشان داد، شیوع افسردگی در بیماران مصروع با نرخ جهانی دارای و در سطح آلفای 05/0صدم دارای تفاوت معناداری نیست.هم چنین در این مطالعه،جنسیت، سطح تحصیلات،وضعیت اقتصادی با شیوع افسردگی در بیماران مصروع علایم همبستگی داشت.و با سن  رابطه معناداری مشاهده نشد.

 

*کلید واژه ها : اختلال افسردگی / شیوع/ بیماری صرع

 

 

فصل اول

طرح تحقیق

 

1-1- مقدمه

بیماری صرع یکی از شایع‌ترین بیماری­های مزمن عصبی است و شیوع آن حدود یك درصد عنوان شده است (کاپلان سادوک[1]، 2003).

صرع بر اثر تخلیه الکتریکی غیر طبیعی بر اثر نورون های بیش از حد تحریک شده با غیر قطبی شدن بعد از سیناپس به وجود می آید، مکانیسم های عامل این غیر قطبی شدن شامل، تغییر هدایت یونی، کاهش مهار عصب رسانه گابا روی تحریک پذیری کورتکس مغز، افزایش تحریک پذیری کورتکس مغز در اثر گلوتامات می باشد (ماریو و مندز[2]، 2005).صرع یک نشانگان است که در آن تغییرات الکتروفیزیو لوژیک تغییرات ساختمانی و بیو شیمیایی در مغز به ویژه در سیستم لیمبیک، لوب های گیجگاهی و احتمالاً
لوب های پیشانی مشاهده می گردد. تغییرات مذکور امکان دارد بر عملکرد هیجانی، رفتاری، شناختی و اجتماعی فرد مصروع اثر بگذارد. اگرچه آسیب شناسی روانی صرع به طور دقیق مشخص نشده است اما نتیجه افزایش اختلالات روان پزشکی در این اختلال نورولوژیک دیده می شود(وینکلز[3]، 2004).

میزان بروز صرع در سالخوردگان و كودكان بیش از سنین دیگر است و مردان بیشتر از زنان درگیر می­ شوند (آندریول و همکاران [4]، 2001). مطالعات انجام شده در جمعیت عمومی، شیوع اختلالات روان پزشکی را در مبتلایان به صرع دو برابر بیشتر از غیرمبتلایان عنوان کرده اند(گاتازیز و همکاران [5]، 2004). شیوع کلی اختلالات روانی را در صرع مزمن 60-50 درصد ذکر کرده­اند. از بین اختلالات روان پزشکی مختلف همراه صرع، حداکثر توجه به افسردگی شده است و اختلالات دیگر کمتر مورد توجه بوده­اند (بینبرگ و همکاران[6] ،2005).

در مورد شایع ترین اختلال روان پزشكی همراه با صرع اختلاف نظر وجود دارد. برخی مطالعات افسردگی (پرین و همکاران[7] ، 1996) و برخی دیگر اختلال اضطرابی(کاپلان سایدرس و همکاران[8]، 2005) را شایع­ترین اختلال گزارش كرده­اند. احساس بی ارزشی، ناامیدی، غمگینی و عصبی بودن در مبتلایان به صرع بیش از غیرمبتلایان بوده است(استرین و همکاران[9] ،2005). نشانگان ملال بین حمله ای و جنون صرع نیز از جمله اختلالات روان پزشکی گزارش شده در مبتلایان به صرع است(اسوینکل و همکاران[10]،2005). گزارش شده که تفکرات خودکشی در این بیماران بیشتر از جمعیت عمومی می باشد(کاپلان سادوک و همکاران، 2005).

شیوع افسردگی در این بیماران دو برابر بیماران مبتلا به سایر بیماری های ناتوان‌کننده است. اغلب افسردگی در این بیماران تشخیص داده نمی‌شود یا به طور ناقص مورد درمان قرار می‌گیرد. درمان ناقص افسردگی در این بیماران به طور بارز می‌تواند  پیامدهای مهمی را به دنبال داشته باشد (آندریول[11] و همکاران، 2001).

افسردگی باعث افت کیفیت زندگی مبتلایان به صرع می­شود (کاپلان سادوک[12] و همکاران، 2005). اضطراب نیز می­تواند اثرات نامطلوب زیادی بر کیفیت زندگی مبتلایان به صرع وارد نماید (بینبرگ[13] و همکاران ،2005). وجود افسردگی در کنار صرع به بهره­گیری بیشتر از خدمات درمانی سرپایی، بستری و هزینه بیشتر درمان منجر شده است (لی و همکاران[14] ،2005).

هم­چنین عنوان شده که کیفیت زندگی مبتلایان به صرع، بیش از آنچه وابسته به متغیرهای مرتبط با صرع باشد، وابسته به متغیرهای وابسته به سلامت روانی می­باشد (گلیام[15]،2005). علی­رغم اهمیت فراوان، افسردگی در مبتلایان به صرع کمتر مورد تشخیص و درمان قرار می­گیرد (جونز و همکاران ،2005). پزشکان از طریق ارزیابی و تشخیص مشکلات روان پزشکی مبتلایان به صرع خواهند توانست پیامدهای بیماران خود را ارتقا بخشند (استرین [16]و همکاران ،2005).

توجه بیشتر ارایه­کنندگان خدمات بهداشتی به اختلالات روان پزشکی همراه در مبتلایان به صرع الزامی است (بلومرو[17] همکاران،1995).

با توجه به اثرات نامناسب اختلالات روان پزشکی بر زندگی بیماران و ضرورت توجه به این اختلالات، مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی افسردگی در بیماران مبتلا به صرع و هم چنین بررسی ارتباط بین فراوانی علایم مذکور و برخی متغیرها انجام شده است.

 

1-2- بیان مساله

افسردگی شایع ترین اختلال روان پزشکی است که بر اساس بر آورد سازمان جهانی بهداشت، تا سال 2020، پس از بیماری های قلبی عروقی، دومین بیماری تهدید کنندة سلامت و حیات انسان در سراسر جهان خواهد بود( ماری و لوپز[18]،1998؛از ابراهیمی،1386). مبتلایان به اختلالات طبی مزمن، به طور چشمگیری بیش از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند به طوری که دربرخی از مطالعات میزان شیوع 23- 15 در صد را برای آن گزارش کرده اند( لی، 2007).

افسردگی امری شایع در میان بیماران مبتلا به صرع است، اما مطالعات اندکی در خصوص بررسی این اختلال وجود دارد.( ماریو و همکاران[19]،  1986) شیوع افسردگی را به صورت مقایسه­ای در بیماران سرپایی مرتبط با معلولیت و پدیده­شناسی آن در بیماران بالینی بستری شده در بیمارستان مورد بررسی قرار دادند. نتایج این پژوهش نشان داد 55 درصد از 175 بیمار سرپایی مصروع، و 30 درصد از 70 مورد گروه کنترلی مقایسه­ای،مبتلابه افسردگی ، و 30 درصد از بیماران مصروع در مقابل 7 درصد از گروه کنترلی، تلاش­های قبلی در ارتباط با اقدام به خودکشی داشته اند. بیماران مصروع، چهار برابر بیش از بیماران غیرمصروع، سابقه بستری شدن در بیمارستان به علت افسردگی را داشتند. 16 بیمار حمله­های جزئی داشته، و 10 نفر از هر 11 بیمار مورد ثبت امواج الکتریکی مغزی جانبی متمرکز بر نیم کره سمت چپ قرار گرفتند. این نتایج نشان­دهنده­ اختلال روانی ناشی از کارکرد معیوب روان­مغزی یا لیمبیک می­باشد (ماریو و همکاران ، 1986).

در اوایل قرن بیستم ( کراپلین،[20] 1903) و سپس بلومر به توصیف افسردگی در بیماران مصروع، که شامل یک الگوی چندشکلی نشآن های، و دربرگیرنده­ نشانه­های مؤثر به همراه تحریک­پذیری خلقی بالا، و در آمیخته با خلق سرحالی، ترس ، نشانه­هایی از اضطراب، بی­رمقی، درد و بی­خوابی ­بود، پرداختند.

گاستات نیز این مشاهدات را مورد تایید قرار داد. بلومر، اصطلاح “اختلال بی­قراری یا ملال بین حمله­ای” را برای نام گذاری این نوع از افسردگی در بیماران مصروع عنوان کرد. و دوره سیر مزمن آن ­را با استفاده از دوره­های عاری از نشانه عودکننده که به  خوبی به دوزهای پایین تجویز داروهای ضد افسردگی جواب می­داد، توصیف نمود(بلومر وهمکاران[21]، 1988).

میزان شیوع افسردگی عمده در جمعیت عادی را تا 25 در صد نیز تخمین زده اند  ( سادوک و سادوک،[22] 2003) در حالی که این رقم در مبتلایان به صرع چهار تا پنج برابر میزان متوسط آن در جامعه است(جونز و همکاران[23]،2005). صرع همراه با افسردگی، تأثیرات عمیقی بر جای می گذارد و به افت عملکرد روزانه و تنزل کیفیت زندگی بیمار، کاهش پیشرفت تحصیلی در کودکان و نوجوانان مبتلا(توسون وهمکاران[24]،2008)کاهش میزان ازدواج و افزایش نرخ بیکاری و تشنج، مرگ و میر بالا( ولسین وهمکاران[25]،1999) و افزایش نیاز به درمان های پزشکی منجر می شود.از لحاظ آماری 5- 1درصد افراد جامعه به عارضه صرع مبتلا هستند و امکان ابتلا به صرع برای هر کس وجود دارد (میلانی فر،1383).

میزان خودکشی نیز در بیماران مصروع، چهار تا پنج برابر جمعیت  عادی است( لامبرت[26]،1999). استرس های روانی- اجتماعی، به ویژه افسردگی، از عوامل افزایش دهنده خطر خودکشی در این بیماران است.( لامبرت ،1999).

193 بیمار سرپایی مصروع بالغ را از لحاظ افسردگی و نیز تمایل به خودکشی مورد ارزیابی قرارگرفتند.نتایج نشان داد شیوع تمایل به خودکشی در بین این بیماران،9/11درصد بود(هکمویک7،2012 ) .

به طور معمول، افسردگی اساسی به صورت عودکننده و بازتکرار شونده، و با نشانه­هایی از اضطراب ویا اختلالات اضطرابی بروز می­کند، و این بیماری جنبی خطرخودکشی را که در بیماران مصروع بالاتر از عموم جمعیت می­باشد، را افزایش می­دهد. مروری بر 11 مطالعه­، نشان داد که نرخ کلی خودکشی در افراد مصروع، پنج برابر بیشتر از عموم جامعه، و 25 برابر میزان مورد انتظار بیماران مبتلا به حمله­های جزئی ناشی از لب گیجگاهی است. نرخ خودکشی متوسط طول عمر برای بیماران مصروع12 درصد، و برای عموم جمعیت 1/1 الی 2/1 درصد است (کانر[27]، 2009).

بنابر نتایج پژوهش ها، نشانه های افسردگی در بیماران مصروع، با افکار خود کشی ارتباط قوی دارد
( استفانلوو همکاران[28]،2010). با این همه افسردگی به عنوان شایع ترین اختلال روانی همراه با صرع، غالباً مورد غفلت قرار می گیرد و تلاشی برای در مان آن صورت نمی گیرد ( اسوینکلز و همکاران[29] ،2006).

یکی از مدل های رایج در تبیین افسردگی همراه با صرع، مدل شناختی است. مدل شناختی افسردگی بر این فرض استوار است که فقدان اولیه، با شکل دهی به ساختارهای شناختی پایدار شخص را در مقابل افسردگی آسیب پذیر می سازد. حوادثی که باورهای مرکزی و پیش فرض های زیر بنایی متضاد را بر
می انگیزند، سبب افسردگی می شو د ( بک[30]،1967). صرع با ایجاد باورهای زیر بنایی ناکار آمد،
مهارت های سازگاری و توانایی مقابله با مشکلات یک بیماری مزمن را تحت تأثیر قرار می دهد.

باورهای این بیماری با عقاید یک فرد عادی تفاوت دارد و به وسیلة تجارب منفی ابتلا به صرع تقویت می شود و به سطوح بالای افسردگی و اضطراب مزمن می انجامد( تدمن[31]، 1995).

منفی گرایی نیز به عنوان بخشی دیگر از مدل آسیب پذیری افسردگی مطرح است. بر اساس این مدل آسیب پذیری شناختی تبیین افسردگی در صرع، نحوة ادراک بیماران از خود و تصور آن ها را از میزان کارآیی شان به شدت تحت تأثیر قرار می دهد. به گفتة بندورا، ادراک توانایی ای است که رفتار را تعیین
می کند، نه واقعیت شرایط را.( تدمن،1995) و مبتلایان به صرع، به دلیل [32]ادراک منفی از خود، تمایل زیادی دارند که شکست های ناشی از مبتلا بودن به یک بیماری عصب شناختی را به ناکار آمدی خود نسبت دهند. آن ها با انتقال این حس ناکار آمدی و درماندگی به سایر تجارب شان، بسیاری از فرصت ها را برای داشتن عملکرد مؤثر از خود می گیرند(لی2 ،2007).

در مدل شناختی افسردگی، محرک خلق افسرده، رویدادهای منفی و پر استرس زندگی است. رویدادهای پر استرس بخش عمدة زندگی بیماران مبتلا به صرع را تشکیل می دهند. ایتلا به صرع، درمان آن و درگیر بودن همیشگی با یک اختلال عصب شناختی مزمن، طیفی از استرس برای بیمار در پی دارد. در بسیاری از موارد، افراد مبتلا در فاصلة بین حملات، توانایی زندگی طبیعی را دارند، اما مشکلات مربوط به آثار جانبی درمان، ترس از دست دادن کنترل و انگ های اجتماعی نادرست محدودیت های اجتماعی وسیعی برای مبتلایان ایجاد می کند.

ماهیت غیر قابل پیش بینی حملات، مبتلایان به صرع را اکثراً با موقعیت های پراسترس مثل مشکلات مربوط به کار و استخدام و روابط بین فردی ضعیف مواجه می کند( دوینسکی[33]،2001).

درمان دارویی افسردگی در صرع پیچیده است زیرا همواره این نگرانی وجود دارد که بعضی از انواع داروهای ضد افسردگی ممکن است فراوانی حملات را تحت تأثیر قرار دهند.مطالعات نشان داده است که درمان شناختی- رفتاری، دست کم به اندازه درمان دارویی بر درمان علایم افسردگی تأثیر دارد.تحقیقات مربوط به صرع، غالباً بر شیوع اختلالات روان پزشکی این بیماران(پلوک[34]،2004). تأثیر همایندی افسردگی با صرع بر کیفیت زندگی بیماران ( کرامر[35]و همکاران ، 2003) تأثیر ویژگی های بالینی حملات، پی آمدهای جراحی یا تأثیر درمان دارویی بر کیفیت زندگی این بیماران متمرکزند(بولیون [36]و همکاران ،2004).

با توجه مسأله مطرح شده پژوهش گر به دنبال پاسخ به این سؤال است که میزان شیوع افسردگی و عوامل مؤثر بر آن در بیماران مصروع تا چه میزان است ؟

[1] . Kaplan, H & Sadock, B.J

[2] . Mario,F, Mendez & Ashel

[3] . Winkels,j&Kuyk,R

[4] . Andreoli ,T.E, Carpenter,C.C.J , Griggs,R.C,& Loscalzo,J

[5] . Gaitatzis, A ,Carroll,K,  Majeed,A & Sander,J.W

[6] . Beyenburg ,S, Mitchell ,A.J, Schmidt ,D, Elger,C.E & Reuber,M

[7]  . Perini,G.I, Tosin ,C, Carraro,C, Bernasconi ,G, Canevini,M.P,Canger,R & et al

[8]  . Caplan,R, Siddarth,P, Gurbani,S,Hanson ,R,Sankar,R & Shields,W.D

[9]. Strine,T.W,Kobau,R,Chapman,D.P,Thurman,D.J,Price,P&Balluz,L.S

[10] .Swinkels,W.A,Kuyk,J,Van Dyck,R&Spinhoven,P

 

[11]. Anderuol,T.E,Carpenter,CCJ,Griggs,RC&Loscalzo,J

[12].Kaplan, H & Sadock, B.J

BinberG.
4. Lee,w.c,Arcona,S,Thoms,S.K,Wang,Q,Hoffman,M.S&Pashos,C.L
Gilliam,F.G
6.Estrin

7. Blumer,D,Montouris,G&Herman,B
 

 

Mary and Lopez .
[19] .Mario,F.,Mendez&Ashle

دکتر عبدالله صدیقیان
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه
دین مبین اسلام با درک اهمیت خانواده به عنوان سنگ بنای جامعه توجه شایسته و ویژه ای را به حفظ و بهروزی آن، مبذول داشته و با دقت در جزئی­ترین شئون آن در قانون گذاری های خود، مقرراتی را به منظور پایداری و سعادت آن در نظر گرفته است. خانواده کانون گرمی است برای پرورش اطفالی که قرار است در آینده اعضاء مفید و سالم اجتماع را تشکیل بدهند، به همین دلیل دین اسلام بیشترین تلاش را به خرج داده است تا از فروپاشی این نهاد مقدس جلو گیری نماید، تا آنجا که طلاق و جدایی همسران را مبغوض­ترین حلال بر شمرده است. اگر این کانون مقدس متزلزل گردد، آسیب های آن تنها دامن زوجین را نمی­گیرد، بلکه اصلی ترین قربانی آن اطفالی است که آشیانه ی گرم خود را از دست داده در معرض انواع آفت­های اجتماعی قرار می­گیرند. طبیعی است که هیچ نهاد یا سازمانی نمی­تواند نقش این نهاد مقدس را برای این اطفال ایفاء نماید، اماّ اگر این نهاد به هر دلیلی فروپاشید، لازم است تدابیری در نظر گرفته شود که تا حد امکان از آسیب های احتمالی آن نسبت به اطفال و جامعه کاسته شود.
2-1- بیان مسأله
حضانت کودکان یکی از مسایل مهم در جامعة بشری محسوب می­گردد. حضانت و پرورش کودکان در ادوار تاریخ به شکلی از اشکال در ادیان و مذاهب مختلف وجود داشته است. هم اکنون در تمام کشورهای پیشرفته و عقب مانده که دارای سیستم های مختلف حقوقی و سیاسی می باشند حضانت و پرورش کودکانی را که در اثر انحلال ازدواج و یا وقوع طلاق، خلع، تفریق و یا متارکة قضایی بدون سر پرست می­مانند، در قوانین خود پیش بینی نموده اند.
عمده ترین حکمت و مشروعیت حضانت کودکان، شاید در این نکته نهفته باشد که آنان در آینده در معرض آسیب بیشتر قرار نگیرند و از آن­ها حفاظت و مراقبت کامل صورت گیرد و این کودکان در آینده به توانند اشخاص مفید در جامعه به بار آیند.
«حضانت» واژة عربی از ماده حَضَنَ و در لغت به معنای حفظ و نگهداری کردن و در آغوش گرفتن وپرورش دادن است، ولی حقوق­دانان برای«حضانت»تعاریف گوناگونی آورده اند كه به پاره­ای از آن­ها اشاره می­شود: حضارت عبارت است از اقتداری که قانون به منظور نگهداری و ترییت اطفال به پدر و مادر آنان اعطا کرده است. (ناصر کاتوزیان، حقوق مدنی، 1383/2/139) آقای لنگرودی نیز می­نویسد: «حضانت عبارت است از نگهداری مادی و معنوی طفل توسط كسانی كه قانون مقرر داشته است. (لنگرودی، 1368/1، ش1720). آقای لنگرودی می نویسد: «حضانت عبارت است از نگهداری مادی و معنوی طفل توسط كسانی­كه قانون مقرر داشته است» و حضانت مختص ابوین و اقربای طفل است و بین اقربا رعایت طبقات ارث نمی شود و عبارت است از حفظ مادی (جسم) و تربیت اخلاقی و معنوی طفل مناسب شؤون. (لنگرودی، ترمینولژی حقوق، /1، ش 1720).
دكتر شایگان نیز حضانت را چنین تعریف كرده است كه حضانت یا نگاهداری اطفال، حق و تكلیفی است كه پدر یا مادر نسبت به طفل خود دارند.. (شایگان، حقوق مدنی، ج 2، ص169). البته این نیز تعریف حضانت نیست؛ بلكه بیان و ماهیت و طبیعت حقوق آن می باشد. مضافاً كه دامنه حقوق و تكالیف والدین نیز در آن مشخص نگردیده است. و نیز نوشته اند: حضانت اقتداری است كه

zusa.ir

قانون به منظور نگهداری و تربیت اطفال به پدر و مادر اعطا كرده است. (كاتوزیان، حقوق مدنی، /2 /139) این همان مفهوم برگرفته از فقه اسلامی است كه متناسب با معنای لغوی نیز می باشد. قانون مدنی ایران و قانون حمایت خانواده، حضانت را تعریف ننموده است و از مواد مربوط و ماده 12 آیین نامه اجرای قانون حمایت خانواده تعریفی به شرح زیر به دست می آید: «حضانت عبارت است نگهداری و تربیت طفل به طوری كه صحت جسمانی و تربیت وی با توجه به نیازمندی های حال و آینده او و وضع و موقعیت والدین طفل تأمین گردد».
مواد 1168 الی 1179 قانون مدنی ایران كه شمول دایره حضانت را ذكر می­نماید، فقط از دو چیز سخن گفته اند: «نگاهداری» و «تربیت» پس حضانت یعنی، سرپرستی برای نگاهداری و تربیت. اگر طفل مریض می­شود، پرداخت بهای دارو، نفقه است؛ ولی خوراندن دارو به طفل، حضانت است. پرداخت بهای خرید لباس جهت طفل، نفقه است ولی پوشاندن بر تن او، حضانت و از این قبیل.
موضوع حضانت یکی از مباحث پیچیده حقوق خانواده میباشد که علی رغم اهمیت ان به نظر میرسد در زمینه تدوین قوانین در این موضوع کم کاری گردیده که باعث پیامدهای نامطلوب چه برای طرفین درگیر با این مسائل و چه دادگاههای رسیدگی کننده به این پرونده ها شده است که به بیان برخی از این مسائل در ذیل میپردازیم:
1.قانون بیان میدارد حضانت حق وتکلیف والدین است ولی صراحتا مشخص نیست حق است یا تکلیف یا برای کدام حق وبرای کدام تکلیف است چون این تفکیک حق از تکلیف دارای اثاری چون قابل اسقاط بودن حق-الزام والدین در صورت امتناع در صورتی که تکلیف باشد وقابلیت مطالبه اجرت در صورت حق بودن وانجام اختیاری از سوی و…میباشد.
2.موانع حضانت(ازدواج مادر و…)باعث سقوط حضانت خواهد شد یا مانع اجرای ان تا زمان رفع مانع خواهد بود به عبارت دیگر ایا با از بین رفتن مانع حق حضانت اعاده خواهد شد.
3.ایا مباشرت در حضانت شرط است یا استنابت نیز جایز میباشد.در صورتی که استنابت جایز باشد ایا این جواز مطلق است یا مشروط به اینکه دارنده حق حضانت قدرت بر این امر نداشته باشد.
4.در خصوص قلمرو زمانی به درستی و دقیق معلوم نیست که حضانت تا چه زمانی ادامه دارد و اولویت پدر و مادر در نگهداری بر چه اساسی می باشد و ایا بعد از ان والدین تکلیفی بر عهده ندارند.ایا بلوغ طفل پایان حضانت می باشد یا علاوه بر ان رشد هم لازم می باشد.
بنابراین در این تحقیق با توجه به آنچه گفته شد در پی آنیم تا به آسیب شناسی قوانین مربوط به حضانت بپردازیم.
3-1- اهمیت و ضرورت تحقیق
مادران عموماً و مادران جامعه ایرانی خصوصاً دارای عواطف و دلبستگی شدید عاطفی به فرزند می باشند و دلبستگی ها و نگرانی های خاصی نسبت به فرزند و به خصوص فرزندان خردسال خود دارند. در این راستا در مواقع کشمکش های درونی خانواده و زمانی که در مورد زندگی زناشویی خود با همسر به بن بست می رسند، وقتی پای کودکی در میان باشد، عمدتاً و اکثریت زنان به خاطر فرزندانشان ناملایمات زندگی زناشویی را تحمل می کنند و دم از جدایی نمی زنند و در واقع به خاطر فرزند می سوزند و می سازند؛ به خصوص اگر بدانند در اثر جدایی، فرزند تحویل پدر می شوداز حق وحقوق خود شامل مهریه یا اجرت المثل یا نفقه معوقه صرف نظر می نماید و در واقع حربه بزرگی در دست شوهر بود که می توانست زن را مجبور به تسلیم در مقابل خواسته خود