وبلاگ

 لوکس یا معتبراغلب به عنوان ویژگی­هایی برای پرستیژ برند استفاده می­شوند، دارای ارزش یکسان با آن نمی­باشند (ویدمن[3]، 2009). استین­کمپ و همکاران[4]­ (2003) می­گویند که مصرف­کنندگان تمایل به درک مصرف نام­های تجاری معتبر به عنوان نشانه­ای از وضعیت اجتماعی، ثروت یا قدرت دارند از اینرو نام­های­تجاری معتبر بطور غیر مکرر خریداری شده و بطور محکمی با درک از خود فرد و تصویر اجتماعی او ارتباط دارد. با این وجود پرستیژ برند به صورتی یکسان بر همه افراد تأثیر گذار نیست به عبارت دیگر، مصرف نام­های تجاری معتبر ممکن است براساس قابلیت­ها متفاوت باشد (ویگنرون و جانسون[5]، 1999). شاید بتوان گفت که افراد خودآگاه و اجتماعی به اینکه در نظر افراد چگونه باشند توجه کرده اهمیت داده و احتمالاً به دنبال خرید نام­های تجاری معتبر می­باشند. برعکس افرادی که گوشه گیر هستند بیشتر بر افکار و احساسات درونیشان متمرکز شده و لذا توجه چندانی به خرید نام­های تجاری معتبر ندارند. طبق نظر فروست[6] (2002) نام­های تجاری معتبر از نام­های تجاری غیر معتبر از جهاتی متفاوت بوده، به گونه­ای که ممکن است بر انگیزه خرید مصرف­کنندگان تأثیرگذاشته و وضعیت اجتماعی و ابراز وجودشان را بهبود بخشد. درمقایسه با نام­های تجاری غیر معتبر، نام­های تجاری معتبر نه تنها مزایای زیادی برای مصرف­کنندگان دارد بلکه با ایجاد مصرف

 

آشکار، برای مصرف­کننده، ایجاد ارزش کند. در این راستا بعضی از محققین پیشنهاد می­کنند مصرف کنندگان ممکن است از نام­های تجاری جهانی بخاطر داشتن پرستیژ بیشترو به دلیل کمیابی نسبی و قیمت بالاتر آنها درمقایسه با نام­های تجاری منطقه­ای استفاده کنند. وقتی طبقه کالا دارای ارزش نمایشی اجتماعی بالایی است پرستیژ برند درک شده تأثیر بیشتری بر تمایل خرید دارد(وانگ و همکاران[7]، 2005).

بیردن و اتزل[8] (1982)  متوجه شدند که وقتی طبقه کالا دارای ارزش نمایشی اجتماعی بالایی است پرستیژ برند درک شده تأثیر بیشتری بر تمایل خرید دارد. پرستیژ به معنای قضاوت ذهنی دیگر افرادی که نظرشان حائز اهمیت است، نسبت به خوب مورد توجه قرار گرفتن سازمان و برندهاست؛ به این معنی که آن را محترم می­شمارند، تحسین می­کنند و به نیکی یاد می­نمایند. استینکمپ و همکاران (2003) موقعیت نسبتا بالای کالا و خدمات، که به واسطه نام تجاری کسب شده باشد، را پرستیژ برند تعریف کرده­اند. ویگنرون و جانسون (1999) تفاوت برند با پرستیژ و بی پرستیژ را در تمایز آن ها نسبت به پنج ارزش درک شده از برند می­دانند و چارچوب زیررا که مبتنی بر ارزش های اجتماعی و اقتصادی است را مطرح نمودند:

1- ارزش افراطی/ تجملی درک شده: مصرف برندهای با پرستیژ، به عنوان نمادی از موقعیت وثروت فرد است و مصرف آن برندهایی که قیمتی بالاتر از سطح استاندارد داشته باشند، ارزش این نمادها را افزایش می­دهند. این مفهوم به معنای تظاهر آشکار قدرت مشتری در خرید برندهای تجملی و با پرستیژ است.

2- ارزش یگانگی درک شده: اگر به طور فرضی، همه افراد دارای یک برند خاص باشند آن برند بی پرستیژ است، به عبارتی انحصار خرید برخی برندها برای برخی افراد نشان دهنده پرستیژ آن برند است.

3- ارزش­اجتماعی درک شده: مزایای اجتماعی برند با پرستیژ و درک این مزایا توسط مشتری می­تواند در تصمیم خرید وی مفید واقع شود.

4- ارزش لذت درک شده: برای برندی که خواسته­های عاطفی فرد را رفع می­کند این مزایای غیر عینی و درونی کالا هستند که باعث انتخاب برند می­شوند.

5- ارزش کیفیت درک شده: پرستیژ تا حدی ناشی از برتری تکنیکی و مراقبت شدید از نحوه تولید کالاست.

به نظر می­رسد که پرستیژ برند مستقیماً با کیفیت درک شده در ارتباط باشد. به عنوان مثال  آلدن (2003) متوجه شدکه ارزشگذاری مصرف­کننده در مورد یک نام تجاری جهانی، به صورت مثبت در ارتباط با پرستیژ برند و کیفیت درک شده آن می­باشد. علاوه بر این نتایج  نشان می­دهد که پرستیژ برند تأثیر بسزایی بر تمایل به خرید دارد. ویگنرون و جانسون (1999)  این مطلب را مورد 

استارتر لاكتیكی (نسبت 2:1 استرپتوكوكوس سالیواریوس گونه ترموفیلوس و لاكتوباسیلوس دلبروكی بولگاریكوس) تلقیح گردید. شیر تلقیح شده پس از دربندی در دمای 45 درجه­ی سانتی­گراد تا رسیدن به 4/4 PH= تقریبا به مدت 4 ساعت، گرمخانه گذاری شد. پس از رسیدن به PH مورد نظر، ماست­ها در دمای 6 درجه­ی سانتی­گراد سرد شده و سپس در همین دما نیز به منظور گذراندن دور­ه­ی ثانویه اسیدی شدن و تولید تركیبات آروماتیك نگه داری شدند. سپس خصوصیات فیزیکی شیمیایی، حسی و میکروبی ماست بررسی شد. افزودن اسانس نعناع کوهی باعث کنترل اسیدیته در ماست و جلوگیری و پوشاندن ترش شدن ماست در طول زمان می­شود، بهترین غلظت اسانس نعناع کوهی برای کنترل اسیدیته در ماست و جلوگیری و پوشاندن ترش شدن ماست در طول زمان،غلظت ppm 1000 می­باشد . افزودن اسانس نعناع کوهی باعث افزایش ظرفیت نگهداری آب و در نتیجه باعث کاهش آب اندازی در ماست می­شود و با افزایش غلظت اسانس میزان آب اندازی ماست کاهش پیدا می­کند. بهترین غلظت اسانس برای کمترین کاهش ظرفیت نگهداری آب در ماست، غلظت ppm 1000 می­باشد. افزودن اسانس باعث افزایش ماندگاری ماست، از طریق کاهش رشد کلی­فرم­ها و کپک­ها و مخمرها می­شود و می­توان محصولی با تاریخ مصرف بیش از 20 روز تولید نمود. بیشترین تاثیر را ماست بدون اسانس بر خواص حسی ماست دارد. بیشترین تاثیر را اسانس با غلظتppm 600 بر اشریشیا کلی، سالمونلا، کپک و مخمر داشت. بیشترین خاصیت ضد میکروبی اسانس بر روی اشریشیا کلی می­باشد.
واژگان کلیدی: اسانس نعناع کوهی، ماست، ویژگی­های فیزیکوشیمیایی، ویژگی­های میکروبی، اشریشیا کلی، سالمونلا
فصل اول
مقدمـه
مقدمه
انسان از دیر باز از گیاهان به عنوان منبع غذایی و همچنین دارویی استفاده می­نموده است. امروزه مصرف کنندگان خواهان غذاهایی با کیفیت بالا و با حداقل مراحل فرآوری هستند که بدون مواد نگهدارنده قابلیت سالم ماندن در یک مدت زمان قابل قبول را داشته باشند. این خواسته همراه با قوانین سخت موجود در مورد استفاده از نگهدارنده­های سنتزی، موجب گسترش دامنه تحقیقات برای یافتن مواد طبیعی که خصوصیات آنتی میکروبی و آنتی اکسیدانی را دارا می­باشند، شده است (زرگری، 1372)
1-1- پیش زمینه
با توجه به نیاز روز افزون به غذا، حفظ و کنترل مواد غذایی از اهمیت چندانی برخوردار است، بنابراین استفاده از نگهدارنده ها و طعم دهنده های مواد غذایی با منشا طبیعی یکی از مدیریت های مهم در راستای امنیت غذایی و رفع مشکل کمبودغذامی­باشد.با پیشرفت تکنولوژی و توجه روز افزون به ترکیبات نگهدارنده و طعم دهندها، عصاره و اسانس­های گیاهی خود را به گونه محسوس­ تری نشان می­دهند(‌اسمیت[1] و همکاران، 2005).
اسانس­ها مهمترین ترکیبات بیوشیمیایی ثانویه معطری هستند که در اندام انواع گیاهان مختلف یافت می‌شوند که علاوه بر عطر و بوی قوی دارای ترکیبات مختلفی هستند که می­توانند خواص گیاه مورد نظر را در خود داشته باشند. اسانس­ها یا روغن­های اساسی معطر[2] ترکیبات روغنی هستند که از قسمت­های مختلف گیاهان تهیه می­شوند ( دیوید سون[3] و همکاران، 1997).
این ترکیبات گیاهی دارای اثرات مفیدی نظیر افزایش اشتها، تقویت معده، کاهش نفخ و تمدد اعصاب می‌باشند.اسانس­در صنایع غذایی به عنوان

 

چاشنی، طعم دهنده، نگهدارنده، آنتی اکسیدان و چلاته کننده استفاده گسترده دارند (جیل[4] و همکاران، 2002).
اثر ضد میکروبی عصاره­های گیاهی در مواد غذایی مختلف به اثبات رسیده است ( دینس و همکاران، 1987). یکی از موارد استفاده از اسانس­های گیاهی در فرآورده­های شیر از جمله ماست می­باشد ( دیوید سون[5] و همکاران، 1689).
ماست یکی از محبوبترین فرآوردههای لبنی است که در سراسر دنیا به طور وسیعی مصرف میشود که با توجه به بالا بودن ارزش تغذیهای و وجود باکتری های مفید در آن مورد توجه فراوانی قرارگرفته است. امروزه ماستهای تولید شده در صنعت بسیار متنوع است، از آن جمله میتوان به ماست های کم چرب، ماست‌های طعم دار، ماست های پروبیوتیک، ماست نوشیدنی وماست منجمد اشاره نمود ( فایزمن[6] و همکاران، 1999).
در بین فراورده­های شیر، ماست از جایگاه ویژه­ای برخوردار است و تولید جهانی آن روند صعودی دارد. در کشور ما نیز با تاسیس واحد­های صنعتی جدید و تبدیل کارگاه های کوچک و واحدهای نیمه صنعتی قدیمی به واحد های صنعتی میزان تولید ماست در سال های اخیر افزایش یافته است. در ایران، ماست، یکی از اقلام عمده در رژیم غذایی است به طوری که ایرانی ها با مصرف 48 کیلوگرم ماست و دوغ در سال، پرمصرف ترین اقوام دنیا در مصرف ماست و دوغ هستند ( آذرنیا[7] و همکاران، 1997).

در زیر به چند نکته مهم دیگر درخصوص ویژگی­های اختصاصی ماست اشاره می­شود:
1- هضم ماست آسان تر از شیر است.
2- ماست با تقویت باکتری­های مفید ساکن روده، باعث افزایش سلامت دستگاه گوارش می­شود.
3- ماست با خنثی سازی برخی ترکیبات مضر صفراوی، از تحریک جدار روده­ها کاسته و احتمال بروز تومور روده را کاهش می­دهد.
4- کلسیم موجود در ماست نیز مانع رشد بی­رویه­ی سلول­های پوششی روده­ی بزرگ می­شود.

چکیده. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه. 3

1-1) بیان مسئله. 4

1-2) ضرورت و اهمیت انجام تحقیق.. 7

1-3) اهداف تحقیق.. 8

1-4) چارچوب نظری تحقیق.. 9

1-5) فرضیه‌های تحقیق.. 10

1-6) تعریف نظری و عملیاتی متغیرهای تحقیق.. 11

1-6-1) متغیر وابسته. 11

1-6-2) متغیر مستقل.. 12

1-7) قلمرو تحقیق.. 14

1-7-1) قلمرو مکانی.. 14

1-7-2) قلمرو زمانی.. 14

1-7-3) قلمرو موضوعی.. 14

فصل دوم: ادبیات تحقیق

بخش اول: هوش هیجانی

2-1-1) مقدمه. 16

2-1-2) تاریخچه هوش هیجانی.. 17

2-1-3) تعریف هوش هیجانی.. 19

2-1-4) ابعاد هوش هیجانی.. 20

2-1-5) هوش هیجانی در محیط کار. 24

2-1-6) مدل‌های هوش هیجانی.. 27

2-1-7) آموزش هوش هیجانی.. 33

2-1-8) هوش هیجانی و رهبری تحول گرا 35

2-1-9) توانایی های هوش هیجانی و ارتباط آنها با فرایندهای تیمی.. 36

بخش دوم: رهبری تحوّل‌گرا

2-2-1) مقدمه. 39

2-2-2) سبک‌های رهبری.. 39

2-2-3) تعریف رهبری تحول گرا 39

 

2-2-4) رهبری مراوده‌ای.. 40

2-2-5) ابعاد رهبری تحول گرا 41

2-2-6) عوامل مؤثر بر سبک رهبری تحول گرا 42

2-2-7) اجزای رهبری تحول گرا 45

2-2-8) هوش هیجانی و رهبری.. 48

2-2-9) رهبری تحول گرا و اثربخشی تیمی.. 50

بخش سوم: اثربخشی تیمی

2-3-1) مقدمه. 52

2-3-2) مفهوم اثربخشی.. 52

2-3-3) سیر تاریخی نظریات درباره اثربخشی سازمانی.. 54

2-3-4) اهمیّت اثربخشی سازمانی.. 55

2-3-5) معیارهای ارزیابی اثربخشی سازمانی.. 56

2-3-5-1) مُدل سیستم منابع. 57

2-3-5-2) مُدل مبتنی بر فرایند درونی.. 58

2-3-5-3) مُدل فرایند مدیریت… 58

2-3-5-4) مُدل ساختاری- وظیفه ای.. 59

2-3-5-5) مُدل ارزش‌های رقابتی.. 59

2-3-5-6) مُدل وظیفه‌ای.. 60

2-3-5-7) مُدل عوامل استراتژیک…. 60

2-3-5-8) مُدل بهبود سازمان.. 61

2-3-5-9) مُدل کسب هدف… 62

2-3-5-10) مُدل چانه زنی.. 62

2-3-5-11) مُدل «تالکوت پارسونز» 63

2-3-5-12) «مُدل میسکل» 63

2-3-5-13) مُدل «کُهن» 63

2-3-5-14) مُدل « نورتون » و «کاپلان » 65

2-3-5-15) مُدل «آرنُولد » و « فیلدمن » 65

2-3-5-16) مُدل «جِین» 66

2-3-5-17) مُدل «ژاکونی» 66

2-3-5-18) مُدل «کمپل» 66

2-3-6) ملاک های تک معیاری اثربخشی سازمانی.. 67

2-3-6-1) حداکثر کردن سود. 67

2-3-6-2) رضایتمندی.. 68

2-3-7) ملاک های چند معیاری اثربخشی سازمانی.. 68

2-3-7-1) مُدل «یاچمن» و «سی شور» 68

2-3-7-2) مُدل «برنارد باس» 68

2-3-7-3) مُدل «وارن بنیس» 69

2-3-8) مقایسه مُدل های چند معیاری اثربخشی سازمانی.. 70

2-3-9) تیم.. 70

2-3-10) مفاهیم تیم و گروه. 71

2-3-11) تیم و اثربخشی تیمی.. 72

2-3-12) مفهوم گروه و اثربخشی گروهی.. 74

2-3-13) تیم‌سازی یا شکل گیری گروه. 75

2-3-14) هوش هیجانی و نقش اثربخشی تیمی.. 77

2-3-15) رهبری تحول گرا و اثربخشی تیمی.. 77

بخش چهارم: پیشینه تحقیق

2-4-1) پیشینه تحقیقات خارجی.. 80

2-4-2) پیشینه تحقیقات داخلی.. 82

2-4-3) تحقیقات مشابه انجام شده در خارج ایران.. 83

2-4-4) تحقیقات مشابه انجام شده در داخل ایران.. 88

2-4-5) نتیجه گیری.. 90

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3- 1) مقدمه. 93

3- 2) روش اجرای تحقیق.. 93

3- 3) جامعه و نمونه آماری.. 93

3- 4) روش و ابزار جمع‌آوری داده‌ها 95

3- 5) روائی و پایایی پرسشنامه. 97

3- 5 -1) روائی.. 97

3-5-2) پایائی.. 97

3-6) روش آماری تجزیه و تحلیل داده‌ها 98

3 – 6-1) مدل معادلات ساختاری.. 98

3- 6-2) برازش مدل.. 99

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1) مقدمه. 102

4-2) توصیف متغیرهای تحقیق.. 103

4-2-1) هوش هیجانی.. 103

4-2-2 ) رهبری تحول گرا 104

4-2-3) اثر بخشی تیمی.. 105

4-3) آزمون فرضیات تحقیق.. 106

4-3-1) مدل اندازه گیری.. 106

4-3-2) مدل ساختاری و پایه. 109

4-3-3) آزمون فرضیات پژوهش…. 111

4-3-4) بررسی ضرایب تعیین مدل.. 112

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها

5-1) مقدمه. 114

5-2) نتیجه گیری.. 114

5-2-1) نتایج آمار توصیفی.. 114

5-2-2) نتایج آمار استنباطی.. 114

5-2-2-1) نتایج مدل اندازه گیری.. 114

5-2-2-2) نتایج مدل ساختاری.. 115

5-3) پیشنهادهای بر مبنای یافته‌های پژوهش…. 116

5-4) پیشنهادهایی جهت تحقیقات آینده. 117

5-5) محدودیتهای تحقیق.. 117

منابع و مآخذ.. 119

چکیده

با پیشرفت تکنولوژی و پیچیده شدن فعالیتهای سازمانی،به جرات می توان ادعا کرد که دوران کار فردی به سر آمده و امروزه مدیریت قبل ازآنکه مدیریت بر افراد باشد، مدیریت بر گروههای کاری است. قدرت ایجاد گروههای کارآمد و هماهنگ ساختن آنان با ایفای موثر نقش هماهنگ کنندگی،رهبریت گروه و عضو گروه ضروری است. از اینرو سازمانها همان گونه که به بازسازی خود می پردازند تا بتوانند موثرتر و با راندمان بهتر به رقابت بپردازند‏‎‎‏، به سوی گروهی کارکردن نیز روی آورده اند تا از ذوق و قریحه کارکنان به نحوی بهتر بهره ببرند. مدیران دریافته اند که گروهها نسبت به ساختارهای سنتی کاری دارای قدرت انعطاف بیشتر بوده و در برابر محیط در حال تغییر بهتر پاسخگو هستند. از طرفی مدیریت اثربخش یک تیم چالشی ترین وظیفه از زمان درگیر شدن در فرایندهای پیچیده آن است علاوه بر این، از عوامل تعیین کننده برای اثربخشی تیم، می توان به سبک رهبری اشاره نمود. ادبیات موجود نیز از تاثیر ابعاد هوش هیجانی سرپرست بر رهبری تحولی سرپرست، بازده کاری کارکنان و عملکرد شغل حمایت می کند. رهبری تحول گرا ظرفیت ایجاد انگیزه در کارکنان به منظور انجام کار بیش از سطح مورد انتظار را دارد. رهبری تحول گرا، زیردستان را در مورد نتایج و خروجی های جدید آگاه می کند و آنها را به فراتر از منافع خاص خود به خاطر تیم بر می انگیزاند

با توجه به مطالب بیان شده سه فرضیه در این پژوهش تنظیم گردید که به شرح زیر می باشد:

1- بین هوش هیجانی و رهبری تحول گرا رابطه وجود دارد. 2- بین رهبری تحول گرا و اثربخشی تیمی رابط وجود دارد. 3- بین هوش هیجانی و اثربخشی تیمی رابطه وجود دارد. جامعه آماری پژوهش شعب بانک های دولتی و خصوصی در سطح استان گیلان می باشد که تعدادشان 708 شعبه است. حجم نمونه مطابق جدول مورگان-گرجسای 250 شعبه است. برای نمونه گیری، با توجه به پراکندگی شعب در سطح استان،سه منطقه شرق، غرب و مرکز(شامل مرکز و جنوب) انتخاب شدند.ابتدا توسط روش نمونه گیری خوشه‌ای سهم هر منطقه مشخص شد و پس از آن با روش نمونه گیری تصادفی، شعب مناطق یاد شده انتخاب شدند. روش گردآوری داده‌ها، میدانی و ابزار گردآوری نیز پرسشنامه بوده است. جهت آزمون فرضیه از روش مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده شد و همه فرضیه‌ها نیز تایید شدند.

واژگان کلیدی: اثربخشی تیمی، رهبری تحول گرا، هوش هیجانی، بانک

مقدمه

جریانی گسترده از تغییرات و تحولات از اواخر قرن بیستم آغاز شده است که پایه‌های پارادایم سنتی و نیوتنی را در همه حوزه‌ها و به ویژه در اقتصاد، مدیریت و کسب و کار به شدت سست نموده است. در پارادایم های جدید به جای تأکید بر مدل سنتی فرماندهی و کنترل، بر استفاده از تیم های کاری مشارکتی، یادگیری مستمر، خودکنترلی، تحول آفرینی، یکپارچگی زندگی کاری و معنوی تأکید می‌شود. مفاهیمی همچون هوش هیجانی ، رهبری تحول آفرین و اثربخشی تیمی که متغیرهای اصلی این پژوهش هستند نیز در راستای همین حرکت به سمت پارادایم های منعطف تر در سال های اخیر مطرح شده اند. وظیفه اولیه رهبری در دوران جدید، اعتماد سازی و هدایت جریان تغییر و تحول است. این رهبران که رهبران تحول آفرین نامیده می شوند از سبک رهبری تعاملی که تنها مبتنی بر انگیزش از طریق پاداش و تنبیه است، فراتر می روند و با جلب اعتماد و وفاداری دیگران، ترسیم چشم اندازی مهیج از فرصتهای بالقوه و نیز الهام بخشیدن به پیروان موجب ایجاد تعهد به تحول و خودکنترلی بالا در آنها می شوند. رهبران تحول آفرین بدین ترتیب به تک تک کارکنان سازمان کمک می کنند که هر یک خود به یک عامل تحول آفرین مبدل گردند و سازمان را به سمت آینده ترسیم شده حرکت دهند. در گذشته تصور می شد که مهم ترین عامل پیش بینی اثربخشی رهبری، بهره هوشی(IQ) می باشد که مبتنی بر توانایی‌های زبانشناختی، تحلیل منطقی و هوش ریاضی است. مطالعات جدید نشان داد که بهره هوشی سنتی تنها بخش کوچکی از رهبری اثربخش را توضیح می دهد(Amram, 2005, p. 5). بنابراین از اواسط دهه 1990 میلادی تحقیقات زیادی بر نقش هوش هیجانی در پیش بینی اثربخشی رهبری متمرکز شد و تا بحال تحقیقات نشان داده اند که هوش هیجانی نسبت به بهره هوشی اهمیت بسیار بیشتری در تبیین اثربخشی رهبری دارد. در این فصل ابتدا بیان مسئله مطرح می شودو سپس به اهمیت و چارچوب نظری پرداخته می شود.پس از آن فرضیه‌های پژوهش، تعاریف مفهومی و عملیاتی و قلمرو زمانی، مکانی و موضوعی را از نظر می گذاریم.

1-1) بیان مسئله

امروزه تعداد سازمانهایی که برای مدیریت محیط های پویا و پیچیده عصر حاضر به تشکیل تیم روی می آورند روز به روز افزایش می یابد. اکنون تیم سازی راه حلی برای مقابله با مشکلات ناشی از تطابق بیرونی به شمار می‌رود. این مهم از طریق گرد آوری افکار و نظرات مختلف میسر است( Schnider & barso, 2003). از طرفی ساختارهای سازمانی شروع به گسترده شدن نموده اند. در این زمینه عبور از ساختار عمودی به افقی، دلیل گذار به سمت تیم شده و مدیریت مبتنی بر تیم برای سازمانهای نوین دارای اهمیتی مضاعف شده است. خصوصا از انتهای دهه 1980 شرکت‌های بزرگ(مانند تویوتا، BMW، جنرال موتورز و ..) انجام کار به صورت سنتی را رها نموده و به سمت کارهای تیمی مبتنی بر پروژه گام برداشته اند. در حال حاضر این مسئله پذیرفته شده است که کار تیمی دارای وجوه برتر بسیاری است که شامل انسجام فیزیکی، تصمیم گیری سریع، اشتراک دانش، ایجاد روحیه تیمی و تسهیم مسئولیت‌هاست. سازمانها پذیرفته اند که تیم ها در اثربخشی سهم بسزایی دارند(Aslan et al, 2008).تشکیل تیم در سازمان ها می‌تواند پاسخی مناسب برای پیچیدگی محیط باشد. در این راستا نظام بانکی نیز از این مقوله مستثنی نیست بگونه ای که طرح تحول سیستم بانکی به عنوان یکی از مراحل طرح تحول اقتصادی در دستور کار دولت‌های هشتم و نهم قرار گرفت. طرح تحول بانکی که اصلاح ساختارها و رویه‌های بانک‌ها را مد نظر دارد، دارای هشت سرفصل است که آخرین سرفصل به بانکداری الکترونیکی، اثربخشی، کارایی و بهره وری نظام بانکی تاکید دارد(www.donya-e-eqtesad.com). در ارزیابی عملکرد، اثربخشی، کارایی، بهره وری و کیفیت مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از مولفه‌های مهم عملکرد، اثربخشی است که می توان آنرا به عنوان روشی برای رسیدن به سطح هدف سازمان تعریف کرد. تعریف اثربخشی تیمی تنها با یک بعد دشوار است. در اثربخشی تیمی معیارهای شخصی و اجتماعی مانند تعهد، رضایت اعضا و همچنین معیارهای متفاوتی مانند میزان خطا و بهره وری دیده می­شود(Aslan et al, 2008). اثربخشی تیم به عنوان یک ساختار چند بعدی است که هم مشخصه‌های مشتری و هم توانایی کار گروهی را در آینده در بر می‌گیرد. در حقیقت تیم‌ها فقط به رضایت مشتری توجه ندارند بلکه به رضایت اعضای گروه نیز توجه می‌کنند (Bateman, 2002). از لحاظ عملی یک تیم اثربخش کار محوله را به انجام می رساند و از اعضای خود در فرایند اجرا به خوبی مراقبت می‌کند. هرچند موضوع ساده است ولی دست یافتن به اثربخشی یک چالش مهم برای مدیران، رهبران گروه و اعضای سازمان به حساب می‌آید(Shermerhoren et al, 1999 ). همانگونه که سازمانها با تحول و توسعه اقدامات سنتی مدیریت روبه رو می‌شوند تعیین عملکرد بالا و ویژگی های تحول گرایانه رهبران مهم و حیاتی خواهد شد(Leban, 2004.). رهبری تحول گرا بخشی از پارادایم جدید رهبری است و بیانگر فرایندی است که افراد را متحول می‌کند و با ارزشها، خصیصه‌های اخلاقی و اهداف بلند مدت در ارتباط است (Doherty & Danylchuk, 1996).

ارزیابی محرکهای مؤثر بر پیروان، ارضای نیازهای آنها و رفتار کردن با آنها به عنوان افرادی کامل از جمله کارکردهای این نوع رهبری است(Northouse, 1997).

رهبران تحول گرا، بینشی را به پیروان القا می کنند که پیروان را الهام می بخشند و آنها را بر می انگیزد تا به چیزهای فوق العاده یا فراتر از انتظار دست پیدا کنند و مهمتر اینکه آنرا به عنوان دیدگاه و آرمان خودشان پذیرفته و درک کنند(Avoilio & al. 1995). یک رهبر اثربخش گروههای کاری خلق می‌کند که مؤثر و مولد هستند. رهبران به دقت از کمیته‌ها و مشاوره‌ها برای ایجاد ایده‌های نو استفاده نموده و تنوع عقاید را پاس می دارند. به منظور ارتقای محیط کار جمعی، رهبران نیاز دارند تا در جهت جمع نمودن افرادی که نوآورند و به موفقیت تیمی علاقه مندند، کوشش نمایند. یک رهبر موثر با ایمن و مطمئن کردن محیطی که افراد در آن با اهداف و امیال خاص وارد مباحث مختلف می شوند، از آنها حمایت خواهد کرد(DeMoulin,1996). تحقیقات اخیر نشان داده است که هوش هیجانی ممکن است یک پیش بینی کننده موثر برای سبک رهبری تحول گرا و فره مند باشد(George,2000; Sosik& Dworakivisky, 1998 ). در دهه‌های اخیر هوش هیجانی توجه اکثر دانشمندان را جلب کرده است و نتایج حاصل از تحقیقات نشانگر آن است که در موفقیت افراد و کارایی سازمانها، هوش هیجانی دست کم به اندازه ضریب هوشی افراد دخیل است (Goleman, 1996). و می توان گفت با وجود این که نیروی محرک تحولات در قرن بیستم، هوش منطقی یا بهره هوشی(Intelligence Quotient) بوده است، اما طبق شواهد موجود در آغاز قرن بیست و یکم، هوش هیجانی موجب تحولات خواهد بود (Langley, 2000). طبق برآوردهای انجام شده 90 درصد اعمال انسان ها احساسی هستند و تنها 10 درصد اعمال بر اساس تفکر و منطق صورت می گیرند بنابراین می توان گفت که افراد از روی احساس و نه بر اساس عقل و منطق تصمیم می گیریم (برکو و ولوین، 1382). بدون شک سازگاری با تیم از سوی دیگر، مستلزم سطح

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

فصل اول- مقدمه

1-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2- بیان سوالات اصلی تحقیق……………………………………………………………………………………………. 3

1-3-  فرضیه ­ها………………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-4- اهداف………………………………………………………………………………………………………………………. 3

 فصل دوم- بررسی منابع

2-1- گیاهشناسی گزنه………………………………………………………………………………………………………… 6

2-2- دامنه انتشار………………………………………………………………………………………………………………… 7

2-3- اندام‌های دارویی………………………………………………………………………………………………………… 8

2-4- مواد متشکله و آثار فارماکولوژیکی………………………………………………………………………………… 8

2-5- محیط و مواد موثره گیاهان دارویی…………………………………………………………………………………. 9

2-6- فنل و فلاونوئید………………………………………………………………………………………………………… 10

2-7- بررسی تاثیر اکوتیپ و ارتفاع بر روی خصوصیات مورفولوژیکی و میزان عملکرد………………….. 13

2-8- بررسی تاثیر اکوتیپ و ارتفاع بر میزان متابولیت‌های ثانویه………………………………………………….. 14

 

 فصل سوم- مواد و روش­ها

3-1- مواد گیاهی……………………………………………………………………………………………………………….. 20

3-2- وسایل و دستگاه‌های مورد استفاده………………………………………………………………………………… 20

3-3- مواد شیمیایی…………………………………………………………………………………………………………….. 20

3-4- آماده‌سازی گیاه گزنه………………………………………………………………………………………………….. 20

3-5- صفات مورفولوژیکی مورد مطالعه گیاه گزنه………………………………………………………………….. 22

3-6- صفات بیوشیمیایی مورد مطالعه گیاه گزنه………………………………………………………………………. 22

3-7- استخراج عصاره متانولی……………………………………………………………………………………………… 24

3-7-1- اندازه‌گیری فنل کل………………………………………………………………………………………………… 24

3-7-2- اندازه‌‌گیری محتوی فلاونوئیدی………………………………………………………………………………… 25

3-8- اندازه‌‌گیری اسید کلروژنیک و اسید کافئیک با استفاده از دستگاه HPLC………………………………… 26

3-8-1- آماده سازی نمونه………………………………………………………………………………………………….. 26

3-8-2- تهیه نمودار کالیبراسیون اسید کلروژنیک و اسید کافئیک…………………………………………………. 27

3-8-3- تزریق نمونه گیاهی………………………………………………………………………………………………… 27

3-9- اندازه‌‌گیری روتین با استفاده از دستگاه HPLC…………………………………………………………………. 29

3-9-1- آماده سازی نمونه………………………………………………………………………………………………….. 29

3-9-2- تهیه نمودار کالیبراسیون روتین………………………………………………………………………………….. 29

3-9-3- تزریق نمونه گیاهی………………………………………………………………………………………………… 30

3-10- مشخصات طرح………………………………………………………………………………………………………. 31

3-11- تجزیه و تحلیل آماری………………………………………………………………………………………………. 31

 فصل چهارم- نتایج و بحث

4-1- صفات مورفولوژیک………………………………………………………………………………………………….. 34

4-1-1- طول، عرض و نسبت طول به عرض برگ………………………………………………………………….. 34

4-1-2- تعداد برگ در بوته…………………………………………………………………………………………………. 36

4-1-3- تعداد و فاصله گره‌ها……………………………………………………………………………………………… 36

4-1-4- قطر ساقه……………………………………………………………………………………………………………… 37

4-1-5- قطر و طول ریشه…………………………………………………………………………………………………… 37

4-1-6- اندازه و تعداد گل آذین در بوته……………………………………………………………………………….. .37

4-1-7-ارتفاع گیاه…………………………………………………………………………………………………………….. 38

4-1-8- میزان کلروفیل……………………………………………………………………………………………………….. 38

4-2- صفات بیوشیمیایی……………………………………………………………………………………………………… 39

4-2-1- فنل کل برگ، ریشه، ساقه و گل……………………………………………………………………………….. 39

4-2-2- فلاونوئید کل برگ، ریشه، ساقه و گل……………………………………………………………………….. 42

4-2-3- کلروژنیک برگ، ریشه، ساقه و گل……………………………………………………………………………. 44

4-2-4- کافئیک برگ، ریشه، ساقه و گل……………………………………………………………………………….. 46

4-2-5- روتین برگ، ریشه، ساقه و گل…………………………………………………………………………………. 48

4-3- رابطه رگرسیونی ارتفاع از سطح دریا با مقدار فنل و فلاونوئید…………………………………………… 50

4-4- نتیجه گیری کلی……………………………………………………………………………………………………….. 56

4-5- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………… 56

 منابع………………………………………………………………………………………………………………………………… 58

چکیده:

گزنه (Urtica dioica) از خانواده Urticaceae می‌باشد که دارای خواص دارویی فراوانی است. رشد و عملکرد گیاهان در اکوسیستم­ها و رویشگاه­های طبیعی مختلف تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله ارتفاع از سطح دریا قرار دارد. در این تحقیق اثر ارتفاع در دو استان مازندران و گلستان روی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گزنه مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری از مناطق مختلف در زمان گلدهی گیاه صورت پذیرفت. استخراج و شناسایی مواد موثره با دستگاه اسپکتروفتومتر و دستگاه کروماتوگرافی مایع (HPLC) انجام شد. اطلاعات هواشناسی و خاکشناسی مربوط به رویشگاه‌‌ها نیز مورد بررسی قرار گرفت. داده‌‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی، بصورت آشیانه­ای با استفاده از نرم‌افزار آماری SAS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ارتفاع و اکوتیپ بصورت معنی‌داری خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی گزنه را تحت تاثیر قرار داد. نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع، طول و عرض برگ‌‌ها کمتر، ارتفاع گیاه کوچک‌‌تر و میزان کلروفیل بیشتر شد، بطوریکه کمترین میزان طول برگ (9/6 سانتی‌متر)، کمترین میزان عرض برگ (8/5 سانتی‌متر) کمترین ارتفاع گیاه (2/77 سانتی‌متر) و بیشترین میزان کلروفیل (3/50 درصد) در منطقه له کوه مازندران با ارتفاع 2250 متر بدست آمد، همچنین میزان فنل کل، فلاونوئیدکل، اسید کلروژنیک، اسید کافئیک و روتین در اندام‌‌های مختلف گزنه با افزایش ارتفاع بیشتر شد بطوریکه بیشترین میزان فنل کل (16/8 میلی­گرم بر گرم)، فلاونوئید کل (15/12 میلی­گرم بر گرم)، اسید کلروژنیک (72/0 میلی­گرم بر گرم)، اسید کافئیک (140/0 میلی­گرم بر گرم) و روتین (71/0 میلی­گرم بر گرم) در کل گیاه در ارتفاع 2250 متری منطقه له کوه مازندران مشاهده شد. همچنین میزان این ترکیبات در برگ بیشتر از سایر اندام‌های گزنه بود. بررسی‌‌های آماری نشان داد که بین میزان فنل و فلاونوئید و ارتفاع از سطح دریا، یک رابطه مثبت و معنی­داری وجود داشت.

فصل اول: مقدمه

1-1- مقدمه

گیاهان دارویی یکی از منابع غنی کشور است که امکان صادرات آن نیز وجود دارد. ایران از نظر آب و هوا در زمینه رشد گیاهان دارویی یکی از بهترین مناطق جهان محسوب می‌‌شود، به همین دلیل صادرات آن می‌‌تواند منبع بزرگی از درآمد برای کشور باشد (صمصام شریعت، 1382). بنابراین ضروریست تا با توجه به توان بالقوه بسیار خوب کشور در زمینه تنوع گیاهان دارویی، با شناخت گونه‌‌های گیاهی و دستیابی به اطلاعات لازم در مورد محل‌‌های رویش و خصوصیات بوم‌‌شناختی آن‌ها، گام‌‌های اساسی برای استفاده از اسانس‌‌های گیاهی و ترویج شیوه‌‌های اصولی بهره‌‌برداری از این گیاهان برداشته شود (حسنی، 1383).

گیاه دارویی به گیاهان و مشتقات آن‌ها گفته می‌‌شود که دارای مواد موثر مشخص است، در درمان بیماری یا پیشگیری از بروز آن مورد استفاده قرار می‌‌گیرد و نام آن گیاه در یکی از فارماکوپه‌‌های معتبر بین‌‌المللی ذکر شده باشد (دوازده امامی و مجنون‌‌حسینی، 1387).

فارماکوپه یک کتاب رسمی است که توسط دولت هر کشور و یا انجمن‌‌های پزشکی و داروسازی زیر نظر دولت به چاپ می‌‌رسد و حاوی حقایق علمی و اصول استاندارد‌‌سازی مواد دارویی از قبیل روش‌‌های جمع‌‌آوری مواد دارویی از منابع مختلف، آماده سازی، نگهداری، ترکیب و اختلاط داروهای مختلف و روش‌‌های اثبات آن‌ها  می‌‌باشد. به علاوه این کتاب شامل دارو‌‌هایی با استعمال خارجی، نحوه نسخه‌‌­نویسی، نحوه و مقدار تجویز دارو‌‌ها و اطلاعات کامل تهیه، ساخت و کاربرد داروهاست (دوازده امامی، 1382).

استفاده از گیاهان دارویی و فرآورده‌‌های حاصل از آن‌ها  نقش این گیاهان را در چرخه اقتصادی پر اهمیت کرده است. به طوری که مصرف رو به ازدیاد آن‌ها  تنها به کشور‌‌های در حال توسعه محدود نشده است، بلکه اخیراً در کشور‌‌های توسعه یافته نیز جایگاه ویژه‌‌ای به خود اختصاص داده است. در اواخر قرن بیستم حجم مبادلات جهانی گیاهان دارویی به 200 میلیارد دلار بالغ گردیده است. بر اساس گزارش سازمان خوار و بار جهانی (FAO[1]) ارزش صادرات گیاهان دارویی در سال 1995 بالغ بر 880 میلیون دلار بوده است. بر اساس گزارش بانک جهانی، حجم تجارت گیاهان دارویی تا سال 2050 بالغ بر 5 تریلیون دلار خواهد بود (امیدبیگی، 1384). در حالی که طی گزارشی میزان ارزش فروش گیاهان دارویی در ایران در سال 2000 میلادی تنها در حدود 37 میلیارد ریال برآورد شده است و این در حالی است که ایران جزء 8 کشور مهم دارای فلور متنوع گیاهان دارویی در دنیاست (قاسمی، 1389).

گزنه از مهمترین گیاهان دارویی است که از دوران ماقبل تاریخ نیز وجود داشته و مردم آن زمان از آن برای تغذیه استفاده می‌کردند و از خواص درمانی آن اطلاع داشته‌اند. از کاربرد‌‌های

شهروندی و کاربرد آن در جامعه یاری می رساند . جامعه آماری و نمونه آماری ، کتاب تعلیمات اجتماعی پایه سوم ، چهارم و پنجم می باشد .هدف پژوهش تعیین فراوانی و کاربرد مفاهیم آموزش شهروندی در تدوین محتوای کتاب های تعلیمات اجتماعی در حیطه دانش ، نگرش و مهارت هاست .

برای تجزیه ئ تحلیل داده های حاصل نیز ازروش های آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید.نتایج پژوهش نشان می دهد که مؤلفه های آموزش شهروندی در کتاب تعلیمات اجتماعی به صورت نابرابر ازپایه سوم تا پنجم آورده شده اند و از نظر میزان پوشش در سه حیطه ی دانشی ، ارزشی و مهارتی ازتوازن مناسبی برخوردار نمی باشند.

کلید واژه ها : آموزش شهروندی ، تحلیل محتوا ، تعلیمات اجتماعی

فهرست

فصل اول کلیات پژوهش

مقدمه.. 2

بیان مساله:.. 4

اهمیت و ضرورت.. 7

اهداف تحقیق.. 9

هدف کلی.. 9

اهداف جزئی.. 9

سوالات پژوهش.. 10

تعریف واژه ها و اصطلاحات.. 11

تعریف مفهومی.. 11

تعریف عملیاتی :.. 12

فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش

مقدمه.. 15

تاریخچه شهروندی.. 15

کلیات و تعاریف.. 18

اهداف آموزش وپرورش دور ه ابتدایی.. 19

اهداف پایه های دوم تا پنجم دوره ی ابتدایی.. 20

الف )اهداف شناختی.. 20

ب( اهداف عاطفی.. 21

ج)اهداف روانی ـحرکتی.. 21

ویژگی  های آموزش وپرورش و برنامه درسی در دوره ابتدایی.. 22

 

جایگاه و اهمیت کتاب درسی.. 24

فرایند پژوهش در تدوین کتاب های درسی.. 25

ضرورت تغییر برنامه های درسی متناسب با تغییرات امروزی.. 26

محتوا در برنامه درسی :.. 27

محتوا.. 28

تحلیل محتوا.. 29

جایگاه و اهمیت محتوا.. 30

دیدگاه های اساسی در زمینه ی انتخاب محتوا.. 31

منابع انتخاب محتوای درسی.. 33

انواع روش های تحلیل محتوا.. 34

مراحل انجام تحلیل محتوا.. 35

2ـ تعریف جامعه مورد پژو.. 35

3ـ انتخاب نمونه.. 35

4ـ انتخاب و تعریف واحد تحلیل.. 35

6ـ تحلیل داده ها.. 36

– هدف های تحلیل محتوا :.. 37

انواع تحلیل محتوا از کتاب اصول و مفاهیم برنامه ریزی درسی فتحی 1388 برگرفته شده است :.. 37

مراحل تحلیل محتوای ارتباطی :.. 39

فرآیند تحلیل محتوا :.. 40

مزایای تحلیل محتوا :.. 40

معایب تحلیل محتوا :.. 40

روشهای کیفی تحلیل محتوا.. 41

نکات عمده.. 41

مفهوم شهروند.. 42

ابعاد شهروندی.. 43

آموزش شهروندی.. 47

ویژگی های شهروندی.. 48

گذر تاریخی به شهروند ایرانی.. 49

چرا آموزش ارزش ها شهروندی ضروری است ؟.. 51

آموزش شهروندی در برنامه درسی دوره ابتدایی.. 52

روش های تدریس شهروندی.. 53

آموزش محیط زیست.. 60

جمع بندی مبانی نظری.. 63

پیشینه داخلی و خارجی.. 65

تحقیقات مرتبط با موضوع پژوهشی (پیشینه خارجی).. 72

جمع  بندی تحقیقات انجام شده.. 76

فصل سوم روش شناسی تحقیق

مقدمه.. 78

روش پژوهش:.. 78

جامعه آماری.. 78

حجم نمونه وروش نمونه گیری.. 78

ابراز اندازه گیری و روش گرد آوری داده ها.. 79

مؤلفه های شهروندی آکسفام.. 79

مراحل انجام تحلیل محتوا.. 82

1ـ صورتبندی سؤال یا فرضیه های تحقیق.. 82

2ـ تعریف جامعه مورد پژوهش.. 82

3ـ انتخاب نمونه.. 82

5ـ مقوله بندی محتوای مورد تحلیل.. 83

6ـ تحلیل داده ها.. 83

روش تجزیه و تحلیل داده ها.. 84

متدولوژی.. 84

فصل چهارم

یافته های پژوهش

نمونه جدول تحلیل محتوا کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی از لحاظ توجه به مفاهیم.. 85

جدول نهایی (1-4) تحلیل محتوای درس  تعلیمات اجتماعی پایه سوم دبستان از نظر میزان برخورداری مفاهیم آموزش  شهروندی حیطه ی ( شناختی، ارزشی ، مهارتی ( 87

نمودار(4-1) تحلیل محتوا کتاب تعلیمات اجتماعی پایه سوم حیطه شناختی.. 88

نمودار (4-2) تحلیل محتوا کتاب تعلیمات اجتماعی پایه سوم حیطه ارزشی   89

نمودار (4-3) تحلیل محتوای کتاب تعلیمات اجتماعی پایه سوم حیطه مهارتی.. 90

جدول نهایی(2-4) تحلیل محتوای درس جغرافیا پایه چهارم تا پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری از مفاهیم آموزش  شهروندی (حیطه ی شناختی ).. 91

نمودار نهایی ( 4-4) تحلیل محتوا درس جغرافیای پایه چهارم و پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری مفاهیم آموزش شهروندی(حیطه شناختی).. 92

جدول نهایی (3-4)  تحلیل محتوای درس جغرافیا پایه چهارم تا پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری از مفاهیم آموزش  شهروندی (حیطه ی ارزشی).. 93

نمودار نهایی ( 5-4) تحلیل محتوا درس جغرافیای پایه چهارم و پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری مفاهیم آموزش شهروندی (حیطه ی ارزشی).. 94

جدول نهایی (4-4) تحلیل محتوای درس جغرافیا پایه چهارم تا پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری از مفاهیم آموزش  شهروندی حیطه مهارتی).. 95

نمودار نهایی (6-4) تحلیل محتوا درس جغرافیای پایه چهارم و پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری مفاهیم آموزش شهروندی حیطه ی مهارتی).. 96

جدول نهایی(5-4) تحلیل محتوای درس تاریخ پایه چهارم تا پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری از مفاهیم آموزش  شهروندی(حیطه ی شناختی).. 97

نمودار نهایی ( 7-4) تحلیل محتوا درس تاریخ  پایه چهارم و پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری مفاهیم آموزش شهروندی حیطه شناختی ( 98

جدول نهایی (6-4)  تحلیل محتوای درس تاریخ  پایه چهارم تا پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری از مفاهیم آموزش  شهروندی (حیطه ی ارزشی).. 99

نمودار نهایی) 8-4) تحلیل محتوا درس تاریخ  پایه چهارم و پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری مفاهیم آموزش شهروندی )حیطه ی ارزشی( 100

جدول نهایی(7-4 ) تحلیل محتوای درس تاریخ پایه چهارم تا پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری از مفاهیم آموزش شهروندی (حیطه مهارتی.. 101

نمودار نهایی) 9-4 ) تحلیل محتوا درس جغرافیای پایه چهارم و پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری مفاهیم آموزش شهروندی(حیطه ی مهارتی).. 102

جدول نهایی (8-4 ) تحلیل محتوای درس مدنی  پایه چهارم تا پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری مفاهیم آموزش  شهروندی (حیطه ی شناختی ( 103

نمودار نهایی ( 4-10) تحلیل محتوا درس مدنی پایه چهارم و پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری مفاهیم آموزش شهروندی (حیطه ی شناختی).. 104

جدول نهایی (9-4 ) تحلیل محتوای درس مدنی پایه چهارم تا پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری مفاهیم آموزش  شهروندی (حیطه ی ارزشی ).. 105

نمودار نهایی ( 11-4 ) تحلیل محتوا درس مدنی پایه چهارم و پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری مفاهیم آموزش شهروندی(حیطه ی ارزشی).. 106

جدول نهایی(10-4 )  تحلیل محتوای درس جغرافیا پایه چهارم تا پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری از مفاهیم آموزش  شهروندی (حیطه مهارتی( 107

نمودار نهایی( 12-4 ) تحلیل محتوا درس مدنی پایه چهارم و پنجم دبستان از نظر میزان برخورداری مفاهیم آموزش شهروندی (حیطه ی مهارتی).. 108

جدول شماره ی( 11-4 ) مقایسه ی مولفه های آموزش شهروندی در کتب تعلیمات اجتماعی مقطع ابتدایی.. 109

خلاصه.. 110

فصل پنجم.. 111

خلاصه ، نتیجه گیری و پیشنهادات.. 111

بررسی سؤالات پژوهش.. 112

نتیجه گیری.. 118

پیشنهادات.. 120

پیشنهادات کاربردی :.. 120

منابع.. 122

پیوست.. 128

مؤلفه های شهروندی آکسفام.. 129

Abstract 132

       

فصل اول

کلیات پژوهش

 آموزش و پرورش مبدا توسعه کلان کشور است. برای توسعه باید از آموزش و پرورش شروع کرد و این خود نیازمند آن است که ما آموزش و پرورش توسعه یافته داشته باشیم. که بدون یک نظام آموزش توسعه یافته، نمی توان به توسعه یافتگی نایل شد و هم بدون تربیت نسل آینده که هم توسعه یافته باشند، هم قطارهای توسعه را بر دوش ریل توانمندی های خود حمل می کنند، دستیابی به توسعه مسیر نمی شود . توسعه درون زا با اتکا بر توان داخلی و ظرفیت های درون سیستمی و با اتکاء بر منابع مادی و معنوی و با رسیدن به مدل بومی می تواند هم قابلیت اجراء داشته باشد و هم تداوم پیدا کند آموزش سنگ بنای نوسازی انسان است و نوسازی آموزشی یکی از ارکان مهم توسعه همه جانبه محسوب می شود)اسکندری و رفیعی فر، 1384)

شهروندی یکی از مهمترین مفاهیم و ایده های اجتماعی است که در بازخوانی رابطه فرد و جامعه کارایی دارد. تعاریف متفاوتی از شهروندی شده ولی تعبیر مشترک از آن وجود دارد که عناصر اساسی آن حقوق و وظایف می باشد.

شهروندی رابطه بین فرد و جامعه را در قالب حقوق و مسئولیت ها بازنمایی می کند شهروندی هر دو عنصر فردگرایانه و جمع گرایانه را در خود دارد بدین ترتیب که شهروندی از یک طرف با اعطای حقوق، معنای لازم را به فرد می دهد که فارغ از هرگونه دخالت، منافع خود را دنبال نماید و همچنین فرد را قادر می سازد که دستی در شکل دادن به نمادهای حکومتی عمومی داشته باشد و از طرف دیگر بر مسئولیت هایی که باید برای پایداری جوامع سیاسی و محیط طبیعی مان بپذیریم تاکید می کند بنابراین تنها در بستر اجتماعی است که روابط انسانی پایدار بوده و حقوق قابل تحقق است (فالکس، 1381)

شهروندی به عنوان رویکردی که به انواع حقوق انسانی در جامعه اشاره می کند و تعامل بین فرد و جامعه را جهت می دهد.( پارکر، 2002)

بنابراین زمانی آموزش وپرورش در رسیدن به اهداف و آرمانهایش موفق خواهد بود که بتواند شهروندی آگاه مسئول و خلاق بپروراند و این امر میسر نیست مگر از طریق آموزش بهینه شهروندی و نیز ارتقا فرهنگ شهروندی، شهروندی یک فرایند مربوط به تمام عمر است و به همین جهت همه ی افراد در طول زندگی خود نیازمند آموزشهای متناسب با شهروندی در مراحل گوناگون زندگی هستند البته این امر زمانی جامه عمل می پوشد که فضای آموزش جامعه فضای دموکراتیک بخود بگیرد و این ممکن نیست مگر به شرط استقرار نظام سیاسی مردم سالار، در این فضای دموکراتیک دانش آموزان نیز نیازمند آن هستند که در زمینه های اخلاقی رشد اجتماعی و دانش و درک درست و عینی از جهان آموزش ببینند در تمام تصمیم گیری های مربوط به خودشان در خانه و مدرسه و جامعه مشارکت کنند و به عنوان یک شهروند به صورتی فعال در مناسبات اجتماعی متناسب با احوال خودشان قرار گیرند.

با توجه به این که دوره ی تعلیمات ابتدایی 7-12) سالگی(مناسب ترین دوره برای آموزش بسیاری از مطالب آموختنی است، مشروط به این که روش آموزش بر خصوصیات فکر کودک در این سنین منطبق باشد در چنین شرایطی با اندک غفلتی ممکن است فعالیت های آموزشی از مسیر صحیح منحرف شود و نیروهای موجود صرف یادگیری مطالبی شود که مفید نیست.

در این میان نخستین مظهر فلسفه در آموزش و پرورش برنامه ی درسی و مدارک است که نقش کلیدی را در تبیت شهروندان برعهده می گیرد برنامه درسی شامل اساسی ترین خط مشی اجرای برای دستیابی به هدف های آموزش و پرورش هستند بدین جهت باید در تهیه و اجرای آنها نهایت مراقبت و دقت نظر اعمال شود تا به حد مطلوب با ویژگی های شهروند مطلوب مطابقت داشته باشد(جباری، 1382)

بیان مساله:

نظام تعلیم و تربیت در هر جامعه ای یک عامل پایه و بنیادی است که وظیفه آموزش و پرورش آن جامعه را برعهده دارد و پیشرفت هر جامعه به میزان موفقیت برنامه ریزی های آموزش و پرورش آن جامعه بستگی دارد و اهمیت آن تا بدان جاست که برای آموزش و پرورش قرن بیست و یکم تقویت و تمرین روحیه دموکراسی و مردم سالاری در کلاس درس و برداشتن دیوارهای مدارس برای اجتماعی بار آمدن دانش آموزان لازم و ضروری لحاظ می شود(صانعی، 1380)

آموزش شهروندی دانش آموزان را به مهارت هایی همچون رشد اعتماد به بیان عقاید شخصی، رشد مهارت های تشخیص دیدگاه ها، تجارب شخصی و گروهی رشد مهارت های تفکر انتقادی در مباحث، رشد مهارت های همکاری و حل تعارض اعتماد به نیروی خلاقیت، رشد مهارت های مشارکت دموکراتیک و به دست آوردن تجربه از عمل برای تغییر مجهز می کند(کلوگ و فولدن، 2002)

برنامه های تربیت شهروندی به یکی از دو شکل زیر ارائه می شود:

آموزش مستقیم تربیت شهروندی در این شکل برنامه های آموزش شهروندی با توجه به ماهیت برنامه های دومی طراحی و درمرحله اجراء ارائه می شود.
آموزش ضمنی تربیت شهروندی: در این شیوه مفاهیم واصول آموزش شهروندی از طریق فعالیت های متنوع دنبال می گردد. در برنامه ریزی درسی برای آموزش شهروندی، باید بحثی شود که اهداف محتوا و روش های تدریس و ارزشیابی متناسب با عناصر تربیت شهروندی باشد. بنابراین لازم است که این  مولفه ها را در زمینه آموزش شهروندی مورد تاکید قرار دهد (فتحی واجارگاه، 1381)
یکی از جدیدترین مطالعاتی که در سطح بین المللی و با مشارکت 20 کشور جهان انجام شده و تحت عنوان « مطالعات شهروندی» منتشر شده است نشان می دهد که اغلب جوامع دارای این نگرانی عمیق هستند که چگونه کودکان، نوجوانان و جوانان خود را برای زندگی در جوامع معاصر آماده کنند و چگونه راه و رسم مشارکت در مسائل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی را به آنها بیاموزند (دیبا و اجاری، 1381)

شهروندی از جمله مباحث مهم در حیطه مطالعات اجتماعی است. شهروندی مفهومی است که درصدد اشاعه اصول اساسی دموکراسی در بین افراد جامعه است(میگلر1998)

تربیت شهروندی عبارت است از توسعه دانش، مهارت و نگرش ها و ارزش هایی که دانش آموز را قادر می سازد تا به عنوان یک شهروند فعال و آگاه در جامعه دموکراتیک در شرایط ملی و بین المللی مشارکت جویند. (کیرن،2003)

افراد در طول دوران تحصیل از مقطع ابتدایی تا تحصیلات عالیه از طریق کتب درسی نیز با مفاهیم و ارزش های مورد قبول جامعه آشنا می شوند در کشور ما فعالیت های آموزش در چهار چوب کتاب درسی تحقق می یابد در تمام کشور برای هر موضوع درسی در هر پایه تحصیلی یک کتاب تالیف می شود و در بین مدارس توزیع می گردد. معلمان فعالیت های خود را بر محور کتاب درسی متمرکز کند. امتحان و ارزشیبای عمدتا محدود به مطالب کتاب درسی است از این رو وسیله آموزش در نظام تعلیم و تربیت دارای نقش بسیار مهمی است و کتاب های درسی به خاطر اهمیت زیادی که درتحقق اهداف آموزشی دارند کانون توجه تمامی دست اندرکاران آموزشی و پرورش می باشد. ( یارمحمدیان، 1377)

در نظام آموزشی ایران با توجه به متمرکز بودن آن ، کتاب درسی مهم ترین و پرکاربردترین رسانه آموزشی محسوب می شود . بنابراین کتاب درسی باید براساس اهداف آموزش و پرورش و متناسب با شیوه های نوین به منظور ارتقاء کیفیت رشد دانش آموزان  در تمام ابعاد و زمینه ها به ویژه ارزش های مطلوب حامعه ، تدوین و تالیف گردد.

مفیدی (1386)   در بررسی خود با عنوان آموزش شهروندی و مردم سالاری به کودکان ارائه نموده است. او در پژوهش خود نیاز به شهروندانی  آگاه و مسئول را از مهم ترین دلایل برقراری و اجباری نمودن سیستم آموزشی در سطوح پایه می داند. محقق مذکور ، آموزش شهروندی و دموکراسی را اکتساب حد وسیعی از گرایش ها ، اخلاقیات و پرهیزگاری ها می داند که کودکان آن ها را نه تنها از طریق کلاس های علوم اجتماعی و مدنی بلکه در کل سیستم  آموزشی می داند . مفیدی نظام تعلیم وتربیت ایران در              زمینه های آموزش های مذکور چندان موفق نمی داند و این در حالی است که تحولات پرشتاب جهانی ایجاد می کند که کودکان و دانش آموزان در مراکز یادگیری علاوه بر یادگیری مهارت های اولیه با رفتارها و قابلیت های شهروندی و توانایی زیستن در یک جامعه مرد م سالار آشنا شوند .

(منوچهری 1386)در بررسی خود با عنوان مقایسه ای محتوای کتب درسی مقطع ابتدایی با ویژگی های  شهروند جهانی در سال تحصیلی 86ـ1385 ارائه نموده است جامعه آماری مورد پژوهش کتاب های درسی دوره ی ابتدایی می باشدنتایج این پژوهش نشان داده که  کتاب های درسی مورد نظر به صورت ناقص و گذرا به آموزش ویژگی های شهروند جهانی پرداخته اند.

با توجه به اهمیت حقوق شهروندی در ایران امروزه با توجه به اهداف آموزش و پرورش در تربیت شهروندی آگاه، مشارکت جو و فعال و نیز از آن جا که اهداف از جامعه پذیر کردن آماده کردن ایشان برای زندگی در جامعه امروز ایران است پژوهش حاضر درصدد است تا به بررسی میزان برخورداری مفاهیم آموزش شهروندی در کتابهای اجتماعی دوره ابتدایی بپردازد تا مشخص شود به چه میزان برای آشنا کردن دانش آموزان در این کتاب ها با مولفه های شهروندی تلاش صورت گرفته است.

اهمیت و ضرورت

یکی از دغدغه های مفهومی و ذهنی بین المللی جدید در عرصه آموزش و پرورش طی چند سال اخیر مساله آموزش مولفه های شهروندی است. (آشتیانی و دیگران،1385)