الف) ضرورت انجام تحقیق…………………………..3
ب) بیان مسئله…………………………………..3
ج)اهداف تحقیق…………………………………..4
د) سوالات تحقیق………………………………….4
ه) فرضیات تحقیق…………………………………4
و) مروری بر تحقیقات انجام شده…………………….5
ی) روش تحقیق……………………………………5
فصل اول: مفاهیم وکلیات………………………..6
1-1- تعریف لغوی و اصطلاحی مسئولیت………………….6
1-1-1- تعریف مسئولیت در فقه………………………6
1-1-2- مسئولیت بطور عام………………………….6
1-1-3- مفهوم مسئولیت و تفاوت آنه با سایر مسئولیت ها…7
1-1-4-1- وجه تمایز مسئولیت مدنی و مسئولیت اخلاقی…….7
1-1-4-2- وجه تمایز مسئولیت مدنی و مسئولیت کیفری…….9
1-1-5-انواع مسئولیت…………………………….10
1-1-5-1- مسئولیت قراردادی……………………….10
1-1-5-1-1- اثبات مسئولیت قراردادی………………..11
1-1-5-2- ماهیت مسئولیت قهری……………………..12
1-1-6- مسئولیت مدنی در فقه و حقوق ایران…………..13
1-1-7- مبانی مسئولیت مدنی……………………….15
1-1-7-1- مسئولیت بدون تقصیر……………………..15
1-1-7-2- مسئولیت مبتنی بر تقصیر………………….16
1-1-8- اسباب مسئولیت مدنی،الزامات خارج از قرارداد….17
1-1-8-1 غصب……………………………………17
1-1-8-2- اتلاف………………………………….17
1-1-8-3- تسبیب…………………………………17
1-1-8-4- استیفاء……………………………….18
1-1-9- ارکان مسئولیت مدنی……………………….18
1-1-9-1- وجود ضرر…………………………….18
1-1-9-1-1- ضرر بایستی مسلم و قطعی باشد……………18
1-1-9-1-2- ضرر وارده باید به طور مستقیم باشد………19
1-1-9-1-3- ضرر جبران نشده باشد………………….19
1-1-9-2- فعل زیانبار……………………………19
1-1-9-3- رابطه علیت بین عمل زیانبار و ورود ضرر…….20
1-2- وکالت…………………………………….20
1-2-1- تعریف وکالت درفقه و حقوق………………….20
1-2-1-تاریخچه وكالت…………………………….22
1-2-2- وكالت در ایران…………………………..23
1-2-3- ماهیت حقوقی وکالت………………………..24
1-2-4- نظریه عقد وکالت………………………….25
1ـ 2-5- انواع وکالت…………………………….26
1-2-5-1- وكالت انتخابی………………………….26
1-2-5-2- وكالت انفرادی………………………….27
1-2-5-3- وكالت جمعی…………………………….27
1-2-5-4- وكالت خاص……………………………..27
1-2-5-5- وكالت عام……………………………..27
1-2-5-6- وكیل در توكیل………………………….27
1-2-5-7- وكیل تسخیری……………………………27
1-2-6- خصوصیات عقدوكالت…………………………27
1-2-7- اركان وكالت……………………………..28
1-2-7-1- تراضی در وكالت…………………………28
1-2-7-2- موضوع وكالت……………………………28
1-2-7-3- سلامت تراضی از عیوب اداره………………..29
1-2-8- شروط صحت عقد وكالت……………………….29
1-2-8-1- اهلیت در وكالت…………………………29
1-2-8-2- سبب وكالت……………………………..29
فصل دوم: ویژگی تعهدات وکیل وآثار قرار دادی بودن آنها…………..30
2-1-1- آثار قراردادی بودن تعهدات وکیل…………….32
2-1-2- قلمرو تهعدات وکیل………………………..33
2-1-3- انجام مورد وكالت توسط موكل………………..36
2-1-4- تقصیر وکیل………………………………37
2-1-5- یدامانی وکیل…………………………….38
2-1-6- مخارج و اجرت وکیل………………………..39
2-2-1- طرق مختلف انقضای وکالت……………………41
2-2-2- به عزل وکیل توسط موکل…………………….41
2-2-3- عزل وكیل باید به او ابلاغ شود………………44
2-2-4- به استعفای وکیل………………………….44
2-2-5- جنون موکل یا وکیل………………………..46
2-2-6- حجر موکل یا وکیل…………………………47
2-2-7- از بین رفتن مورد وکالت……………………48
فصل سوم: انواع خسارت در مشاغل حرفه ای ………………….50
3-1-1- مسئولیت دوگانه شاغلین حرفه ای……………..50
3-1-2- خسارت قابل مطالبه در مسئولیت حرفه ای
وانواع آن……………………………………..51
3-1-2-1- خسارت عمومی اختصاصی…………………….53
3-1-2-2- خسارات ناشی از تلف شدن مال و خسارات ناشی از فوت منفعت…………………………………..54
3-1-2-3- خسارت مربوط به منفعت اعاده،اعتمادوانتظار….56
3-1-2-4- خسارات مادی و معنوی…………………….56
3-1-2-4-1- خسارت مادی………………………….57
3-1-2-4-2- خسارت معنوی………………………….57
3-1-2-4-2-1- ماهیت خسارت معنوی…………………..57
3-1-2-4-2-2-مصادیق خسارت معنوی…………………..57
3-1-3-عدم ضرورت قابل پیش بینی بودن خسارت در مسئولیت منی حرفه ای……………………………………59
فصل چهارم: تعهدات و الزامات قانونی وکیل…………………..61
4-1- تعهد وکیل به صداقت و راستگویی نسبت به موکل……66
4-1-1- تعهد وکیل به صداقت داشتن در برابر موکل……..68
4-1-1-1- تعهد وکیل به صداقت داشتن در موقعیت مشاوره…68
4-1-1-2- تعهد وکیل به رعایت صداقت در تنظیم سند…….69
4-1-1-3- تعهد وکیل به رعایت صداقت در وکالت دعاوی…..70
4-1-2- تعهد وکیل به انجام مراقبت های لازم در
تعقیب دعوی…………………………………….76
4-1-2-1- رعایت مواعد قانونی……………………..77
4-1-2-2- اعمال مراقبت نسبت به حسن جریان امور دفتری دعوی قبل از حلول اوقات رسیدگی………………………..84
4-1-3-2-حضور در جلسات دادرسی…………………….85
4-1-4- داشتن مهارت و قابلیت علمی و فنی برای انجام امر موضوع وکالت……………………………………89
4-1-4-1- نظریه مصونیت وکیل مدافع از مسئولیت…….. 90
4-1-4-2- ضابطه مهارت علمی در موضوعات شکلی…………
4-2- التزام وکیل به حفظ اسرار موکل و وفاداری نسبت به او…………………………………….95
4-2-1- افشاء سر در صورت موافقت موکل در
مقام ادای شهادت……………………………….100
4-2-2- افشاء سر در مقام دفاع از خود……………..101
4-2-3- التزام وکیل که به رعایت شئون وکالت………..104
4-2-3-1- مشاغل منافی با وکالت دادگستری…………..105
4-2-3-1- رفتار منافی شان وکالت………………….107
فصل پنجم: نحوه جبران خسارت…………………………108
5-1-1- معمولی‌ترین شیوه جبران خسارت………………112
5-1-2- انواع جبران…………………………….112
5-1-2-1- جبران عینی……………………………112
5-1-2-1-1- محاسن و مزایا……………………….112
5-1-2-1-2- معایب جبران عینی…………………….113
5-1-2-2- جبران بدلی……………………………114
5-1-2-2-1- انواع معادل…………………………114
5-1-2-2-1-1- دادن مثل………………………….115
5-1-2-2-1-2- پرداخت مبلغی پول…………………..115
5-1-2-2-2- مزایا جبران از طریق پرداخت معادل………116
5-1-2-2-3- معایب جبران بدلی…………………….116
5-1-3- جبران معنوی…………………………….116
5-1-3-1- ضرورت جبران خسارت معنوی در حقوق……………117
5-1-3-2- ضرورت جبران خسارت معنوی در فقه…………….119
5-1-3-3- شیوهی جبران خسارت معنوی………………….121
5-1-3-4- تطابق شیوهی جبران خسارت با وضعیت زیاندیده..122
5-1-3-5- شیوهی جبران خسارت معنوی در فقه…………….124
نتیجه گیری……………………………………125
منابع و ماخذ………………………………….127
چکیده
درانعقاد عقد وكالت، وكیل و موكل در برابر یكدیگر حق و تكلیف یافته، دارای روابط حقوقی، وظایف و مسؤولیت های متقابلی می شوند. تعهدات وكیل در برابر موكل یابطور مستقیم ناشی از عقد وكالت است، یا بطور غیر مستقیم، نیز ممكن است منشأ آن، توافق وكیل و موكل در قالب شروط و تعهدات ضمن عقد یا مستقل باشد كه در هر حال، ایفاء تعهدات مزبور لازم است. تعهداتی كه بطور مستقیم منبعث از عقد وكالت اند، ناشی از ذات عقد مزبور بوده و صرف تحقق یافتن عقد، بدون نیاز به تصریح موجب مسؤولیت وكیل می شوند، در مقابل تعهدات ثانوی یا تبعی وكیل قرار دارد.
روش های جبران خسارت در مسئولیت مدنی در واقع طرق اجرای تعهد فاعل زیان است. از آنجا که انواع مختلف ضررهای مادی، معنوی و جسمانی با روش های واحدی قابل جبران نیستند ضروری است که طرق مختلف ترمیم خسارت و کارایی هر یک مورد مطالعه قرار گیرد هدف اساسی بررسی و مطالعه خسارت های صورت گرفته و روش های ترمیم خسارت می باشد
واژگان کلیدی: وکیل، موکل، جبران خسارت، مسئولیت وکیل، مسئولیت موکل
مقدمه
قانون مدنی که قانون مادر نیز تلقی میگردد، حیات امروزی خود را با تصویب جلد اول خود در سال 1370 در باب معاملات و سپس1313و1314در باب احوال شخصیه وادله اثبات دعوی آغاز کرد، چیزی که در تصویب قانون مدنی مورد تامل ودقت قرارگرفت تکیه احکام ومقررات آن برپایه حقوق اسلام بوده و با پیشرفت تکنولوژی ،حمل ونقل ،ارتباطات و گسترش شهر نشینی از یکسو و در نتیجه افزایش مراودات اجتماعی و نیز نواقصی که در مورد مسئولیت مدنی در قوانین ایران نمایان بود، حقوقدانان ایران بر آن شدند که قانونی در مورد مسئولیت مدنی که می بایستی به عنوان زنجیره ای ما بین عوامل مارالذکر بوده واز اصطحکاک آن ها جلوگیری کند به قوه ی مقننه پیشنهاد کنند که بالاخره قانون مسئولیت مدنی در هفتم اردیبهشت ماه 1339 در شانزده ماده به تصویب مجلس شورای ملی رسید.این قانون ماکتد ساختاری خود را در با نیم نگاهی به قوانین کشور های غربی بالاخص قانون تعهدات سوئیس ونیز وضعیت حقوقی ایران بنا نهاد. قانون مدنی ایران دو مبحث دوم و سوم از فصل دوم جلد اول را اختصاص به مسئولیت مدنی داده است. قانون مذبور کاملا پیروی از حقوق امامیه نموده و دوامر که یکی اتلاف و دیگری تسبیب میباشد را موجب مسئولیت میداند در تعریف ای دو چنین بیان نموده که اتلاف عبارت از عمل مثبت مستقیمی است که موجب تلف مال دیگری می شود (ماده328-330)اتلاف مبتنی بر نظریه خطر و علیت می باشد وتسبیب عبارت از عملی که غیر مستقیم (به واسطه)خواه مثبت باشد و خواه منفی موجب تلف مال میگردد (ماده 331-335)و آن مبتنی بر نظریه ی تقصیر است
تحول نظامات اجتماعی، فزونی اشتغالات شخصی افراد و پیشرفت سریع و روز افزون اقتصادی ـ صنعتی جوامع بشری که منجر به پیچیده شدن ضوابط و مقررات حاکم بر روابط اشخاص حقیقی و حقوقی جامعه گردیده، از جمله عواملی است که ضرورت حضور وکیل در جامعه را نمایان می سازد. که این ضرورت مختص به احقاق حق موکل نبوده و عبارتی میتوان گفت وظیفه وکیل تنها دفاع از حقوق موکل خود نیست، بلکه مشارکت در اجرای عدالت کلی اجتماعی و تشویق جامعه به احترام به قانون و کمک به فراهم آمدن زمینه سلامت محیط و دور بودن آن از شرایط آلودگی های شیطانی و فرصت شکوفا ساختن توانایی های فکری نیز وظیفه بی چون و چرای اوست، لذا در این تحقیق که بصورت فصل تقسیم گردیده که فصل اول به کلیات مسئولیت مدنی و مبحث وکالت پرداخته، فصل دوم را …..
الف) ضرورت انجام تحقیق
با توجه به مباحث و درس اساتید، همچنین مطالعه کتب و مقالات حقوقی در باب مسئولیت مدنی، نگارنده به این موضوع دست یافته، که در هیچ نظام حقوقی مبنای واحدی برای مسئولیت مدنی انتخاب نگردیده، مسئولیت مدنی در واقع طرق اجرای تعهد فاعل زیان است. و از آنجا که انواع مختلف ضررهای مادی، معنوی وجسمانی با روش واحدی قابل جبران نیست با توجه به اینکه در کمتر مقاله و یا پایان نامه ها و کتب حقوقی بصورت جامع و کامل به این موضوع به طور مفصل و یا مستقل پرداخته اند لذا درصدد بر آمدیم که نوشته حاضر به این موضوع پرداخته شود
ب)بیان مسئله
آیا مسولیت بدون تقصیر وکیل که در حقوق ما نوعی همان قاعده اتلاف فقهی است. در باب وظایف و تکالیف وکیل قابل اعمال است یا خیر؟ یا طبق مسولیت مبتنی بر تقصیر به رابطه علیت اقدام صورت گرفته و توسط وکیل همراه با تقصیر قابل مقایسه است؟ یا به بیان هر دو شامل میشود؟
در باب مسولیت مدنی ذکر این نکته ضروری است که در هیچ نظام حقوقی مبنای واحدی برای مسولیت مدنی انتخاب نگردیده ودلیل این عدم انتخاب از انجا ناشی میشود که از یک سو وجدان
