چکیده:

مدیریت و هدایت جا بجایی انسان و کالا در سطح معابر یک شهر با هدف افزایش سرعت،امنیت و کاهش هزینه حمل و نقل مهمترین هدف ایجاد سیستم های حمل و نقل شهری است.کارکرد این سیستم وابسته به وجود زیر ساختهای لازم و نیز قرارگیری مناسب اجزای مختلف آن و نیز هماهنگی این اجزا با یکدیگر است. یکی از مهمترین زیر ساختهای سیستم حمل و نقل، پارکینگهای عمومی هستند که نقش بسزایی در کاهش ترافیک شهری دارند.مکان یابی پارکینگ یکی از مهمترین ابزار در مدیریت شهرها می باشد.پارکینگ می تواند بر کارایی ترافیک و کیفیت زندگی شهری تاثیر بگذارد. بعد از گذشت چندین دهه و افزایش اتومبیل و نبود فضای کافی برای پارک و در نهایت هزینه های ساخت پارکینگ،لزوم مکان یابی مناسب برای پارکینگ نمایان گشت.

این پژوهش در بهار 1393  در شهر لاهیجان برای رفع معضل  ترافیک انجام شده است و سعی دارد تا با توجه به شرایط و عوامل موثر بر مکان پارکینگ در شهر لاهیجان به مکان یابی مناسب این عنصر بپردازد.این پژوهش چند هدف را دنبال می نماید: 1-دستیابی به الگوی مناسب جهت مکان یابی بهینه پارکینگهای عمومی  با بهره گرفتن از سیستم GIS ؛2-تجزیه و تحلیل عوامل موثردر مکان یابی پارکینگ؛3-شناسایی نواحی نیازمند پارکینگ عمومی و طبقاتی؛4-شناساندن اهمیت و کارایی GIS در انتخاب بهترین مکانها برای احداث پارکینگ.

در این تحقیق علاوه بر ارائه الگویی مناسب جهت مکان یابی بهینه پارکینگ به وسیله GIS به مقایسه روش های مختلف وزندهی لایه های مکان یابی پارکینگ مانند AHP و منطق فازی بولین و …پرداخته       می شود.

کلید واژه: پارکینگ عمومی وطبقاتی، تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، مکان یابی ،سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، شهر لاهیجان.

مقدمه:

با رشد سریع شهرنشینی در دهه های اخیر و افزایش تعداد وسایل نقلیه موتوری ترافیک در سطح معابر شهری به یکی از معضلات شهرهای بزرگ تبدیل شده است. بنابراین یکی از دغدغه های فکری مدیران شهری حل معضل ترافیک می باشد.جهت روان شدن حرکت وسایل نقلیه و حل مشکل ترافیک اقدامات زیادی از جمله احداث زیرساختهای حمل و نقل شهری مانند راه های ارتباطی ،زیرگذرها و روگذرها و گسترش حمل و نقل عمومی از قبیل مترو و اتوبوسهای شهری توسط مدیران شهری صورت گرفته است. در این راستا احداث پارکینگهای عمومی متعدد در مجاورت معابر شهری به منظور جلوگیری از پارکهای طولانی و بی مورد در کنار خیابانها یکی از اقدامات موثر در کاهش ترافیک و به دنبال آن کاهش آلودگی هواست.

مکان یابی صحیح پارکینگ موجب کاهش سفرهای درون شهری می شود که اگر با کاهش یا عدم پارک حاشیه ای همراه باشد باعث افزایش عرض خیابان ها و روان شدن تردد وسایل نقلیه می گردد. بدین منظور بایستی معیارهای موثر طوری در نظر گرفته شود که باعث کاهش پارک حاشیه ای و روان تر شدن ترافیک معابر شود.

با توجه به مسائل مذکور پژوهش حاضر در 6 فصل تنظیم گردیده است:

فصل اول: کلیات تحقیق که شامل بیان مسئله،‌سابقه و پیشینه ی تحقیق،اهمیت و ضرورت موضوع

تحقیق، اهداف ،‌فرضیه ها، ‌متغیرها و روش تحقیق می باشد نگارش شده است سپس به مقطع زمانی تحقیق و جامعه آماری شهر لاهیجان اشاره شده است.

فصل دوم: به مبانی نظری، پیشینه و ادبیات تحقیق اشاره می گردد .

فصل سوم :  ویژگیهای جغرافیایی ،اجتماعی ،اقتصادی ،کالبدی لاهیجان نگارش شده است.

فصل چهارم :به  بررسی وضعیت پارکینگ در شهر لاهیجان از دیدگاه شهروندان پرداخته ،و سپس وضعیت پارکینگ ها در این شهر  مورد تجزیه و تحلیل واقع شده است .

فصل پنجم: با بهره گرفتن از روش تحلیل سلسله مراتبی و روش  AHP نیز مکانیابی بهینه ای برای احداث پارکینگ های عمومی صورت پذیرفت و تعداد پارکینگ مورد نیاز و محل احداث آنها پیشنهاد گردید.

در فصل ششم به اثبات فرضیات و پاسخ به سوالات پژوهش پرداخته شده و در نهایت نتیجه گیری و پیشنهاداتی ارائه شده است .