وبلاگ

امروزه دستیابی به عملکرد بالاتر در استفاده از IT در سازمان مشکلی مستمر در تحقیق سیستم های اطلاعاتی است. در حالیکه شرکت ها به سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات (IT) ادامه داده اند ، درک این وعده ها و انتظارات که IT منافع بهره وری در حال افزایشی را فراهم می کند دشوار شده است. هنگامی که فشارهای رقابتی افزایش می یابد ، مدیران از هر نوع به دنبال این هستند که هر میزانی از بهره وری سرمایه گذاری خود در IT را دریافت کنند.

سوال اساسی برای هر مدیری این است که چگونه فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی موجب افزایش عملکرد کارکنان خواهد شد .

مشکل محققان سیستم های اطلاعاتی در مورد اینکه به مدیران بگویند برای دستیابی به بالاترین سطح عملکرد از سوی کاربران برنامه های IT ، چه باید کنند ، ادامه دارد. به عنوان یک موضوع عملی ، مدیران می خواهند قادر به شناسایی ویژگی های یک سیستم اطلاعاتی باشند که می تواند برای کسب بالاترین عملکرد کاربر ، مدیریت شود. ( کسیتانوریت 2011 )

پاسخ ، نیازمند شناسایی و تحلیل ارتباطاتی است که می تواند بین ویژگی های سیستم ها و عملکرد فردی ایجاد شود. مطالعات قبلی درباره عملکرد کاربر، این مسئله را به طور نظام مند بررسی نکرده اند. در این تحقیق ، این سوال را با تلاش برای شناسایی آن خصوصیاتی ازسیستم های اطلاعات مدیریت ( IS ) که منجر به بالاتربن سطوح عملکرد فردی کاربر نهایی می شود ، دنبال می کنیم.

مطالعات زیادی وجود دارند که عملکرد کاربر نهایی در سیستم های اطلاعاتی را بررسی کرده اند. این مجموعه ادبیات را می توان به دو نوع تحقیق تقسیم کرد :

1) مطالعات تناسب وظیفه- تکنولوژی

2) مطالعات رضایت کاربر

هر دسته مطالعات عملکرد کاربر نهایی را با دیدگاه متفاوتی انجام می دادند.

روش تناسب وظیفه- تکنولوژی :

این روش فرض می کند که زمانی که وظیفه کاربر و تکنولوژی همخوانی دارند ، عملکرد کاربر بالاتر خواهد بود. در نتیجه ، مطالعات تحت این روش تلاش می کنند تا مشخصه های وظیفه و تکنولوژی و “نیکویی برازش” بین تکنولوژی های خاص و وظایف کاربر نهایی را تعریف کنند.

روش مطالعات رضایت کاربر :

در این روش این موضوع را که کدام خصوصیات معین IS نظیر کیفیت سیستم ، کیفیت اطلاعات و استفاده از سیستم و رضایت کاربر می توانند بر عملکرد کاربر اثر بگذارند ، بررسی می کنند. مطالعات رضایت کاربر بسیاری در دهه گذشته انجام شده اند که تلاش می کنند تا عواملی از سیستم های اطلاعاتی را که منجر به عملکرد بالای کاربر می شوند ، شناسایی کنند

از آنجا که دستیابی به یک معیار معین جهت تعین عملکرد کاربر و به طبع آن موفقیت یک سیستم معمولا مشکل است ، بسیاری از محققان سیستم اطلاعات از ارزیابی استفاده کنندگان نسبت به سیستم به

 

عنوان شاخص واسط برای تعیین عملکرد کاربر و موفقیت سیستم اطلاعات استفاده کرده اند . ارزیابی استفاده کنندگان سنجشی است که توسط استفاده کنندگان نسبت به کیفیت های یک سیستم در طول یک پیوستار از مثبت تا منفی صورت می گیرد .بدیهی است اگر استفاده کنندگان به سیستم مورد بهره برداری امتیازات بالا تخصیص دهند این بدان معناست که سیستم باید عملکردشان را بهبود بخشیده باشد و این دلیلی بر موفقیت سیستم می باشد. (نعمت بخش و همکاران)

در حال حاضر معیار غالب مورد استفاده برای ارزیابی سیستم اطلاعات ابزار رضایت استفاده کننده از اطلاعات است که توسط دول و ترکزاده ارائه شده است.

ما در این تحقیق با تمرکز بر دسته مطالعات انجام شده زمینه رضایت کاربر بر این سوال تمرکز می کنیم که چه ویژگی هایی از سیستم های اطلاعاتی منجر به سطوح بالاتر عملکرد کاربرو به طبع آن موفقیت سیستم اطلاعات می شوند.

2-1- اهمیت پژوهش و استفاده کنندگان

ضرورت انجام تحقیق از آنجا ناشی می شود که با توجه به پیشرفت های تکنولوژیکی در زمینه رایانه و گسترش استفاده از آن در سازمانها اعم از دولتی و خصوصی و بویژه توسعه سیستمهای اطلاعاتی و هزینه های سنگینی که برای طراحی، استقرار و استفاده از آنها می شود، ضرورت دارد تاثیری که این سیستم ها و فناوری اطلاعاتی بر بهره وری کارکنان دارند مورد ارزیابی قرار گیرند .

این پژوهش می تواند جهت ارائه پیشنهاداتی به واحد IT سازمان مذکور و نیز سازمان های مشابه دیگر به منظور شناخت جنبه هایی از سیستم های اطلاعاتی که منجر به افزایش رضایتمندی نرم افزاری کاربر نهایی می شود مورد استفاده قرار گیرد.

3-1- اهداف پژوهش

با توجه به هزینه بالای ایجاد سیستم های اطلاعات در سازمان های صنعتی و خدماتی تصمیم گیران و مدیران و پژوهشگران همواره تمایل داشته اند موفقیت این سرمایه گذاری ها را ارزیابی و به نحوی بسنجند .مجریان خواسته اند ارزش سرمایه گذاری در تکنولوژی اطلاعات را تعیین نمایند و یا مشکلات را تشخیص داده و بر اقدامات اصلاحی اقدام نمایند. برای یک چنین سرمایه گذاری سنگینی فقط یک هدف می تواند وجود داشته باشد و آن جلب رضایت و افزایش بهره وری استفاده کننده نهایی می باشد.

بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی مشخصه هایی از سیستم های اطلاعاتی می باشد که منجر به بالاترین رضایتمندی کاربرنهایی از سیستم می شوند .

هدف کلی یاد شده را به اهداف اختصاصی زیر می توان تفکیک نمود:

ضرورت انجام تحقیق……………………………… 3

فرضیه ها……………………………. 3

هدفها و کاربردهای مورد انتظار از انجام پژوهش…………………. 4

بیان روش تحقیق……………………………… 4

فصل اول : کلیات

1-1 . معنای كیهان شناسی……………………………… 6

1-2 . تاریخچه و سیر تحولی کیهان شناسی……………………………… 6

1-3.  معنای عالم……………………………… 8

1-3-1. عالم در لغت………………………………. 8

1-3-2. عالم در اصطلاح كیهان شناسی……………………………… 9

1-3-3. عالم در اصطلاح ملاصدرا …………………………….9

1-4 . مهبانگ یا انفجار بزرگ……………………………….. 10

1-5 . معنای حدوث وقدم…………………………….. 11

1-5-1. حدوث در لغت………………………………. 11

1-5-2.قدم در لغت………………………………. 11

1-5-3. معنای حدوث و قدم در اصطلاح…………………………… 12

1-5-4 . معنای حدوث و قدم در نزد ملاصدرا …………………….12

1-5-5.  حدوث عالم……………………………… 13

1-6 . مبادی نظریه حدوث در عالم……………………………… 13

1-7 . زندگی نامه…………………………….. 14

1-7-1. اینشتین……………………………… 14

1-7-2. هابل……………………………… 15

1-7-3. ملاصدرا……………………………. 16

1-7-3-1. وجوه امتیازعمده حکمت فلسفی ملاصدرا………………… 18

1-7-3-2 .روش فلسفی ملاصدرا……………………………. 19

1-7-3-3 .آراء خاص او…………………………….. 20

1-7-3-4. برخی از آثار ملاصدرا……………………………. 20

فصل دوم : آغاز آفرینش جهان در كیهان شناسی جدید

2-1. سیمایی از جهان کنونی از منظر کیهان شناسی…………….. 23

2-2. جهان در کیهان شناسی قدیم……………………………… 24

2-3. آغاز کیهان شناسی جدید…………………………….. 25

 

2-3-1. مسئله آغاز در کیهان شناسی جدید……………….. 26

2-4 . دلایلی بر وجود انفجار بزرگ………………………….. 28

2-4-1.جهان در حال انبساط……………………………… 29

  2-4-1-1. طیف امواج……………………………… 29

2-4-1-2 .پدیده دوپلر…………………………….. 30

2-4-1-3 .انبساط ‌عالم‌ و قانون ‌هابل‌……………………….. 32

2-4-1-3-1 . ماهیت‌انبساط‌……………………………. 36

2-4-2. فراوانی هسته های سبك ( هلیوم و دوتریم )………………… 40

2-4- 3 . تابش زمینه ای كیهانی……………………………… 43

2-4-4. نوترینو های زمینه ای……………………………… 46

2- . 5مدلهای دیگر جهان در کیهان شناسی………………………… 51

2-5- .1عالم ایستای اینشتین……………………………… 51

2-5-2  .جهان پایا……………………………. 52

2-6 . برخی از اشكالات و پرسش های بدون پاسخ در مدل انفجار بزرگ…………… 53

2-6-. 1 مسئله­ی توزیع ماده…………………………….. 53

2-6- 2 . مسئله پاد ماده…………………………….. 54

2-6-3 . مسئله­ی تشكیل ساختار كهكشان ها……………………………. 56

2-6-4 . مسئله افق……………………………… 58

2-6-5 . مسئله همواری……………………………… 59

2-7. جهان تورمی  ، موفقیت ها و مشكلات………………………. 60

. 8-2آغاز آفرینش جهان…………………………….. 64

2-.9  چگونگی تحول  عالم……………………………… 67

2-9-1  .هندسه عالم……………………………… 68

2-9-2 . نقش چگالی در تحول و تعیین  سرنوشت عالم…………………. 73

فصل سوم :  آغاز آفرینش جهان از منظر ملاصدرا

3- 1 . بررسی مسئله­ی آغاز قبل از ملاصدرا …………………………….80

3-1- 1 . بررسی مسئله­ی آفرینش در فلسفه یونان…………………… 80

3-1-1-1. آفرینش در دوره­ی  ما قبل  سقراط…………………………. 80

3-1-1- 2 . دوره بعد از سقراط……………………………… 82

3-1-2 . بررسی مسئله آغاز از دیدگاه متكلمان و فیلسوفان اسلامی………. 84

3-1-2 -1. بررسی مسئله­ی  آغاز از دیدگاه متکلمان…………………………….. 86

3-1-2-1-1 . تصویر حدوث عالم از دیدگاه متکلمان…………………………….. 86

3-1- 2-1-2. اشکالات سخن متکلمان…………………………….. 87

3-1-2-1- 3. چاره جویی متکلمان…………………………….. 88

3-1-2-2 . نظرکلی فلاسفه درباره­ی  عالم……………………………… 89

3-1-2-2-1 . نظریه­ی  ابن سینا در باب عالم……………………………… 90

3-1-2- 2-2 . دیدگاه میرداماد درباره عالم……………………………… 94

3-2 . بررسی مسئله آغاز  از منظر ملاصدرا……………………………. 97

3-2-1. رابطه­ی حدوث زمانی و آفرینش……………………………….. 97

3-2-2. جایگاه  حركت جوهری در نظام هستی شناسی صدرا…………… 98

3-2-2-1. تبیین حرکت جوهری ملاصدرا……………………………. 99

3-2-2-2. دلایل وقوع حرکت در جوهر…………………………….. 99

3-2-2-3 . بررسی آیات دال بر حرکت جوهری……………………………… 102

3-2-3. حرکت جوهری و حدوث عالم……………………………… 105

3-2-4.  اثبات حدوث زمانی عالم از طریق حرکت جوهری………………. 109

3-2-4-1.  حادث بودن جهان…………………………….. 109

3-2-4-2.  حادث زمانی بودن جهان…………………………….. 111

3-2-4-3. مقصود ملاصدرا از حدوث زمانی کل عالم……………………. 111

3-2-5. جایگاه زمان در نزد ملاصدرا……………………………. 113

3-2-6.  دلایل حکما برعدم  تناهی زمان…………………………….. 116

3- 2-7 . بررسی چند اشکال بر حدوث زمانی عالم………………………… 117

3-2-7-1 . پاسخ اشکالات………………………………. 119

3-2-8.  حدوث یا قدم ماده نخستین عالم……………………………… 123

3- 2-9 . بررسی آغاز آفرینش جهان…………………………….. 126

3-3. تفاوت حدوث ملاصدرا با نظریه تکامل داروین………………….. 134

فصل چهارم :نتیجه گیری و مقایسه

4 -1. بازتاب نظریه انفجار بزرگ……………………………….. 177

4-2 . نقاط مشترک و اختلاف  نظریه انفجار بزرگ و حادث زمانی عالم………..141

4-2-1 . رویكرد هماهنگی……………………………… 141

4-2-2. رویکرد تقابل………………………………..  142                                      

4-3. تأثیر نظریه انفجار بزرگ بر اثبات خدا……………………………. 143

4-3-1 . اثبات  فرازمانی و فرا مكانی بودن خدا …………………………….143

4-3-2. اثبات خدا از طریق نظم موجود در جهان…………………………….. 144

4-4 . تأثیر نظریه حدوث زمانی عالم بر اثبات خدا……………………………. 146

پیشنهاد های برای آینده…………………………….. 147

فهرست منابع و مآخذ…………………………….148

فهرست واژگان…………………………………………….156    

چکیده:

آغاز آفرینش جهان از بحثهای مشترک بین کیهان شناسی و فلسفه است ؛ هر دو دیدگاه به این مسئله اهتمام داشته اند،  اگرچه طی سالهای اخیر مسئله آغاز در کیهان شناسی رونق بیشتری نسبت به  فلسفه دارد ؛ در کیهان شناسی جدید که با کشف هابل و انتشار مقاله اش شروع شد،  آغاز جهان از یک انفجار بزرگ در فضا زمان صفر میباشد و در فلسفه که در این پژوهش ، نظر ملاصدرا مورد تأکیید است ، آفرینش آغازی ندارد و اساسا تعیین نقطه آغاز برای جهان بیهوده است . این پژوهش درباره هر دو دیدگاه به تحلیل و بررسی پرداخته است و نهایتا بین دو دیدگاه مقایسه کرده است ؛ این مقایسه به منظور تعامل بین علم فیزیک و فلسفه است که طی سالهای اخیر به نظر می­رسد بین این دو علم فاصله افتاده است  ؛ در این پژوهش ، مطالب از طریق  کتابخانه و سایتهای اینرنتی فراهم  شده است  و شیوه داوری توصیفی – تحلیلی بوده است . بر طبق این پژوهش  ، در کیهان شناسی جدید ، جهان باید یك نقطه‌ی آغاز داشته باشد. جهان نه تنها همیشه موجود نبوده، بلكه دارای گذشته‌های نامتناهی نیز نبوده است،  در غیر این صورت، باید بسیار پیش از این دچار مرگ حرارتی می‌شد. این گونه تأملات علمی راه را بر معقولیت پرسش‌هایی درباره‌ی آفرینش آغازین و فرجام‌شناسی نهایی می‌گشاید. به نظر می­رسد آنچه که به خلق ماده انرژی ( فضا زمان) انجامیده است  ، افت و خیزهای خلأ کوانتومی در لحظه­ی انفجار یا شاید قبل از قبل از انفجار بزرگ باشد. در فلسفه ملاصدرا  اساسا جهان دارای نقطه آغاز نیست ؛ اگرچه ازلی هم نیست ، پدید آمدن جهان (حدوث ) نامتناهی بوده است البته این رخداد( حدوث) در زمان نیست بلکه زمان قسمتی از این مجموعه است ( یعنی زمان نیز مخلوق است).

مقدمه:

 موضوعات بسیاری وجود دارد که هم در فیزیک و هم در فلسفه مشترک است از جمله این موضوعات بحث جهان و “آغاز آفرینش جهان ” است ؛ البته روش تحقیق در فیزیک و فلسفه متفاوت است اما این دلیلی بر عدم رابطه و تعامل  دو علم، در موضوعات مشترک نیست ؛ شواهد نشان می­دهد که علوم به طور نسبی وابسته به یکدیگرند و از هم تأثیر می­گیرند ؛ هرگونه تحلیل و تفسیر در یک حوزه بر تحلیل و بررسی حوزه دیگر تأثیر بسزایی دارد . سراسر فیزیک مملو از مبانی مابعد الطبیعی است که هیچ دلیل تجربی بر آنان وجود ندارد ، در فلسفه نیز بسیاری از مباحث جهان شناسی هست که مدیون دستاوردهای علوم طبیعی است.

تعریف مسئله:

مباحث كیهان شناسی امروزه  به عنوان یكی از مهمترین مسائل در فلسفه‏های علم و دین مورد بحث و بررسی قرار می­گیرد. چنین رویكرد فلسفی و دینی به كیهان‏شناسی بویژه پس از ظهور و شیوع نظریّه انفجار بزرگ در زمینه پیدایش عالم گسترش فراوانی یافته است. همین نكته، نشان دهنده ضرورت و اهمیّت آشنائی با نظریّه‏های جدید علمی پیرامون آغاز جهان است؛ بطوری كه امروزه هرگونه بحث در این مقوله بدون آگاهی از مباحث علمی پیرامون آن ابتر و ناقص خواهد بود. پژوهش حاضر قصد دارد آغاز آفرینش جهان را از منظر كیهان شناسی نوین و فلسفه ملاصدرا بررسی كند تا زمینه های وفاق بین این دیدگاه مشخص شود و نیز بررسی شود  كه نظریه های فلسفی آیا پیوند مسالمت آمیزی با نظریه های جدید در علم فیزیك دارند ؟ و اگر همپوشانی بین این نظریات وجود دارد این همپوشانی كجاست؟

سوالات اصلی:

پرسشهایی كه در این پژوهش  دنبال خواهیم كرد:

1-   آغاز آفرینش جهان در كیهان شناسی نوین كجاست؟

2- آیا در فلسفه ملاصدرا ،آفرینش نقطه آغاز دارد؟

3- آیا بین مباحث كیهان شناسی نوین و حدوث عالم تطابقی وجود دارد؟

4- نظریه انفجار بزرگ به عنوان نقطه آغاز ، و نیز حادث زمانی بودن عالم چه تأثیری بر معرفت ما نسبت به آفریدگار دارد؟

سابقه و پیشینه تحقیق:

در دهه های اخیر مقالات و کتابهای فراوانی به زبان انگلیسی و فارسی در این رابطه نگاشته شده است مسئله آغاز جهان در مباحث کیهان شناسی سابقه ای دیرینه دارد و از گذشته های بسیار دور مورد توجه بوده است ؛قدمتی به اندازه تاریخ اندیشه بشر که در تمامی اعصار ذهن بشر را به خود مشغول ساخته است .

در این زمینه کتابها ، مقالات و سایتهای بسیاری پاسخگوست . در فلسفه نیز به این مسئله البته شاید نه به اندازه دانش فیزیک اما کمابیش پرداخته شده است ؛ در رابطه با موضوع این پژوهش نیز کتاب و پایان نامهای به طور مستقل نگاشته نشده است کتابی با عنوان مسئله آغاز در کیهان شناسی نوین و حکمت متعالیه از آقای پیروز فطورچی نگاشته شده است ولی با شیوه ای که در این پژوهش دنبال شده است هیچ کتاب و پایان نامه ای موجود نیست که نظریه انفجار بزرگ را با حدوث زمانی ملاصدرا مقایسه کند.

ضرورت انجام تحقیق:

موضوع این پژوهش در دهه های اخیر رونق بیشتری گرفته است و این یکی از انگیزه های نوشتن این پژوهش است ؛ به نظر می­رسد امروزه در کشور ما فلسفه در برخی از مسائل از جمله مسائل هستی شناسی عقب مانده است و تا کنون نو آوری در این زمینه نداشته است و این بزرگترین آسیب را به حوزه کلام اسلامی ، که تفسیر فلسفی معارف اسلامی است وارد می­نماید و شاید بتوان گفت در این زمینه فلسفه شناخت هستی را به فیزیک دانان واگذار کرده است . بنابر این ضرورت دارد نگاه دیگری به منابع اصلی فلسفی بیاندازیم و همپای علوم جدید به تولید نرم افزاری در علم فلسفه بپردازیم ؛ این پژوهش با  وجود نیازی که در این زمینه احساس می­شود ، سعی کرده مقدمه ای  ا ز یک راه طولانی را فراهم کند.

فرضیه ها:

– آغاز جهان در کیهان شناسی نوین بر طبق مدل استاندارد انفجار بزرگ ، قابل تبیین است ؛طبق این مدل جهان حدود 14 میلیارد سال پیش در پی یک انفجار آغاز شده است.

– با توجه به دیدگاه ملاصدرا ، جهان نقطه آغازی ندارد و سؤال از آغاز خلقت بی معناست.

–  می­توان توافق نسبی بین نظریات کیهان شناسی و فلسفه ملاصدرا از جمله در این مسئله بر قرار کرد.

– نظریه انفجار بزرگ به روشنی مؤید دست توانای آفریدگار در آفرینش جهان است ؛ با وجود حدوث نامتناهی جهان و فقر ذاتی موجودات حادث،  وجود فیاض ضروری است.

هدفها و کاربردهای مورد انتظار از انجام پژوهش:

هدف از این پژوهش بررسی و تبیین دو دیدگاه کیهان شناسی نوین و فلسفه ملاصدرا در مورد آغاز آفرینش جهان است ؛ همانطور که در ضرورت نیز اشاره کردیم تعامل بین فلسفه و دانش روز از اهداف و انتظارات نگارنده از انچام پژوهش است.

بیان روش تحقیق:

در این پژوهش آغاز آفرینش جهان به صورت تحلیلی  بررسی شده و سپس  بین دو دیدگاه موجود مقایسه شده است ؛  روش کار در این تحقیق ،  کتابخانه ای می­باشد.

فصل اول: کلیات

در این تحقیق به منظور رسیدن به مقصود ، نیازمند ورود به بحث « كلیات »‌ هستیم . زیرا ضروری است داده های اولیه ای را كه بتوان به كمك آن به تجزیه و تحلیل پرداخت ، تعیین و مورد بررسی قرار گیرد . بدین ترتیب ، در فصل اول با عنوان «كلیات » ، به تبیین مفهوم واژگان اصلی و مرتبط با موضوع تحقیق خواهیم پرداخت . همچنین دامنه­ی موضوع را نیز بررسی كرده ایم تا خواننده بداند این موضوع در چه فضایی بررسی شده است.

1-1- معنای کیهان شناسی

به ساختار كلی كیهان مربوط می­شود .[1] كیهان شناسی دانش بررسی و شناسایی چگونگی پیدایش كیهان و آنچه در آن است ، می­ باشد.[2]

2-1- تاریخچه و سیر تحولی کیهان شناسی 

اقلیدس ، ریاضیدان یونانی ، (حدود 300 سال قبل از میلاد) ، با استفاده از سه بعد طول ، عرض و ارتفاع ، فضا را تعریف کرد. تعریفی که اسحاق نیوتن-1727) 1643 م.)  فیزیکدان و ریاضیدان انگلیسی ، از جهان ارائه داد ،  مطابق با نظریات اقلیدس بود . فضایی لایتناهی که با استفاده از سه بعد طول ، عرض و ارتفاع تعریف می شد. هرچند نظریه­ی  فضای لایتناهی عاری از مشکل نیست. طبق قضیه اولبرس که از نام ستاره شناس آلمانی ، ویلهلم اولبرس1840 – 1758 ) م.) گرفته شده ، اگر ستارگان به یک شکل در تمام فضای لایتناهی پراکنده شوند، در تمامی جهات ستاره‌ وجود خواهد داشت و اگر چیزی در مسیر ستارگان دور دست قرار نگیرد ، تمام آسمان درخشندگی خورشید را خواهد داشت که عملا چنین نیست.

بعد از آن آلبرت اینشتین (1955 – 1879م. ) ، دانشمند آمریکایی آلمانی تبار ، با ارائه نظریه­ی نسبیت عام در سال 1915م.  مشکل نظریه­ی  نیوتن را حل کرد. آلبرت اینشتین     نشان داد که

1-6-روش تحقیق
1-7-قلمرو تحقیق
فصل دوم مبانی نظری و پشینه تحقیق
مقدمه
2-1) مفاهیم نظری
2-2) طرح هدفمندی یارانه‌ها
2-3 طرح هدفمندی یارانه نقدی
2-3-1) سابقه یارانه در جهان:
2-3-2) سابقه یارانه‌ها در ایران:
2-3-3) استراتژی پرداخت نقدی
2-3-4) تورم ناشی از هدفمندی
2-3-5) ابعاد جرم زایی قانون هدفمندسازی
2-4) هدفمندی یارانه‌ها و سرقت
2-4-1) زمینه‌های وقوع جرائم
2-5) پیشینه نظری (مکاتب)
2-6) پیشینه تحققاتی
2-6-1) پیشینه تحقیقات خارجی
2-6-2) پیشینه تحقیقات داخلی
2-6-3) تأثیر طرح هدفمندی بر وقوع جرائم در شهرستان قم
فصل سوم روش تحقیق
3-1 مقدمه
3-2 روش تحقیق
3-3) اجرای تحقیق
3-4) قلمرو تحیق
3-5) تعریف جامعه
3-6) تعریف نمونه
3-6) نمونه آماری پژوهش
3-7) ابزارهای پژوهش
3-8) روایی پرسشنامه
3-9) پایایی پرسشنامه
3-10) شیوه جمع آوری اطلاعات
3-11) روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها
فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده‌ها
4-1-مقدمه
4-2-بررسی ویژگی‌های جمعیت شناختی گروه نمونه
4-3-آمار استنباطی
4-3-1- بررسی نرمال بودن توزیع جامعه
4-3-2- آزمون فرضیات پژوهش
فصل پنجم نتیجه‌گیری و پیشنهادات
5-1) مقدمه
5-2) نتیجه گیری
5-2-1) نتایج فرضیات
5-2-2) پیامدهای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها
5-4) پیشنهادات
5-5) پیشنهادات کاربردی
فهرست منابع

چکیده
زمینه و هدف: هدف از این پژوهش بررسی تأثیر اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها بر جرائم علیه اموال (مطالعه موردی شهرستان قم) می‌باشد. اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها تاثیرات اجتماعی زیادی بر جامعه داشته که در این پژوهش تأثیر آن بر جرائم علیه اموال بررسی خواهد شد. وقوع جرائم علیه اموال، به عنوان یک پدیده نامطلوب اجتماعی، علل اقتصادی و اجتماعی متعددی داشته درسال های اخیر مطالعات گسترده ای برای شناسایی و تبیین علل وقوع جرائم علیه اموال انجام شده است. باید اذعان داشت که عوامل اقتصادی، عامل اساسی برای تمام ساختارهای اجتماعی بوده و تأثیرات قابل توجهی بر روی فعالیت‌های فردی از جمله وقوع جرم دارد.
روش تحقیق: روش تحقیق در این پِژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه آماری آن 150 نفر از شاکیانی که اموالشان به نوعی از بین رفته انجام گردید با روش سرشماری همان تعداد جامعه نیز به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات میدانی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده می‌شود که براساس فرضیات تحقیق تدوین شده است.
نتایج: میان اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و وقوع جرائم در شهرستان قم رابطه معنادار وجود دارد. همچنین بین اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و افزایش جرائم خُرد و ارتکاب جرم سرقت و کاهش سرقت منزل در شهر قم رابطه معناداری وجود دارد.
واژگان کلیدی: هدفمندی یارانه‌ها، تاثیرات اجتماعی، جرائم علیه اموال.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1-مقدمه
در زندگی امروزی اقتصاد نقش اول را در جوامع مختلف دارد. دولتمردان و دولت‌ها در همه سطوح برای ادامه حیات سیاسی خود مجبور به راضی کردن مردم هستند. و نیاز به برنامه ریزی‌های مدون و نظام یافته در سطح کلان دارند. یکی از این هدف‌های کلان که چند سالی

 

است که در کشور ما اجرایی شده طرح هدفمندی یارانه‌ها است. این طرح آثار و طبعات مختلفی در اجتماع دارد. بنابراین مردم باید اصول زندگی خود را متناسب با این تغییرات اقتصادی تغییر دهند که بعضی از افراد جامعه در این قضیه اهتمام لازم را به خرج نمی‌دهند و یا توانایی لازم را برای هماهنگی با این تغییرات ندارند. درنتیجه امکان روی آوردن به بزهکاری فراهم می‌شود. بازتاب اقتصادی و توجه به بازخوردهای اجتماعی و اقتصادی این طرح‌ها باید قبل از عملیاتی شدن بررسی شود. نتیجه این بررسی جامعه را برای این تغییرات مهیاد می‌کند. اما در کشور ما در گرداگرد تدوین و برنامه ریزی برای طرح هدوفندی یارانه‌ها هم مسئولین سازمانی و هم برنامه ریزان محلی و هم دستگاه‌های تبلیغاتی کشور درگیر اجرای طرح و در مواردی هم متاسفانه نگران و پیگیر میزان مبلغ یارانه پرداختی بودند و عملاً هیچ برنامه مدونی برای تبعات اجتماعی این طرح پیش بینی و اجرا نشد. اجری این طرح تاثیراتی را بر سطح اقتصادی و رفتارهای اجتماعی کشور گذاشته است. اما اجرای این طرح، شاید مشکلاتی در سطح وسیع نداشت و تبعات اجتماعیش ملموس نبود اما در سطوح خرد اجتماع تاثیرات فرهنگی و اجتماعی زیادی داشته است. این تبعات منجر به ایجاد تقویت بزهکارهای مختلفی شد. از جمله این بزهکاری‌ها عدم استرداد مبلغ واریز شده به حساب سرپرست خانوار به سایر افراد خانواده که از جمله شکایت‌های نوین در دادسراها بوده است. آمار ثبت شده در اداره پلس در 48 ساعت اول واریزی این مبالغ بیانگر افزایش وقوع جرائم علیه اموال از جمله سرقت پول، کیف زنی، قاپ زنی، سرقت از کهنسالان، زورگیری، سرقت‌های اینترنتی رمز دوم کارت شتاب و… است. در جامعه‌ای چون ایران که سال‌ها زیر نفوذ بیگانگان، ارزش‌های اخلاقی و نهادهای اجتماعی آن مورد هجوم قرار گرفته است، و در جامعه‌ای که فقر، بی‌سوادی، نابرابری اقتصادی و اجتماعی در آن بیداد می‌کند، این مهم نیز فراموش نشود که مشکلات و ناهنجاری‌های محیط اجتماعی باعث بروز جرم می‌شود و فرد یا افراد را وادار به جنایت می‌کند و این اجتماع آلوده است که بذر فساد در مزرعه هستی افراد نگونبخت می‌پاشد یکی از این مشکلات اجتماعی در شهرستان قم جرائم علیه اموال است که انواع مختلفی دارد.
محقق، رهیافت برون رفت از این چالش را در این تحقیق بررسی میدانی دانسته و با به تهیه طرح مقدماتی و تصویب موضوع تحقیق با عنوان «بررسی تأثیر طرح هدف مندی یارانه‌ها بر وقوع جرائم علیه اموال در شهرستان قم» در صدد بررسی این مهم را در پنج فصل می‌باشد. بنابراین این تحقیق با توجه به هدف از نوع کاربردی است به منظور شناخت ریشه‌ها و عوامل علیه اموال و نقش رایانه در آن این پژوهشی همه جانبه با نگرش، حقوقی و اقتصادی است. این تحقیق شامل پنج فصل است: فصل اول شامل کلیات و طرح مسئله و اهمیت تحقیق؛ اهداف و فرضیات و تعریف مفاهیم تحقیق است. فصل دوم به بیان مفاهیم نظری وقوع جرم علیه اموال و شاخصهای تاثیرگذار طرح هدفمندی یارانه‌ها و پیشینه نظری تحقیق، تحقیقات داخلی و خارجی را در بر می‌گیرد. در فصل سوم روش تحقیق، معرفی جامعه و نمونه تحقیق و روایی و پایایی پرسشنامه و تعاریف متغیرهای تحقیق و شیوه تجزیه و تحلیل آماری بیان شده است. در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل سؤالات فرضیات تحقیق پرداخته شده است. در فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات تحقیق تدوین شده‌اند.

1-2-بیان مسئله
امروزه یکی از اهداف مهم دولت‌ها، توسعه و رشد اقتصادی است. با وجود آنکه بعضی از صاحب نظران کلاسیک و متأخر، عمده‌ترین کارکرد و وظیفه دولت و فلسفه اصلی آن را، حفظ و تأمین امنیت اتباع می‌دانند، به نظر می‌رسد در حال حاضر، دستیابی به امنیت پایدار و تأمین ثبات سیاسی، بدون پیگیری توسعه و تحقق آن و تلاش در راستای تأمین رفاه و معیشت شهروندان میسر نیست. به همین دلیل، دولت‌ها یکی از مهم‌ترین اهداف خود را، توسعه اقتصادی و بهبود شاخصهای زندگی مردم قرار داده‌اند و بر این مبنا به تدوین و طراحی سیاست‌ها و قوانین مورد نیاز می‌پردازند (بابایی، 1392، ص 112).
یکی از این طرح‌ها که در سالهای اخیر به اجرای درآمده است، طرح هدفمند کردن یارانه‌ها است. این طرح یکی از محورهای مهم هفتگانه «طرح تحول اقتصادی» است. این طرح بنیادین برای اصلاح ساختار اقتصادی کشور توسط دولت نهم تدوین شد. کارگروه تحول اقتصادی دولت با استفاده از هزاران اقتصاددان و کارشناس به بررسی همه جانبه معضلات مزمن اقتصاد ایران پرداخته و به این جمعبندی رسید که نظام مالیاتی، نظام گمرکی، نظام بانکی، چارچوب ارزش گذاری پول ملی، بهره وری، نظام توزیع کالا و خدمات و همچنین نظام تخصیص و توزیع یارانه، صد در صد نیازمند اصلاحات ساختاری هستند تا اقتصاد کشور رونق یافته و به رشد و شکوفایی برسد (جنیدی بهار، 1390، ص 232). صرف نظر از چالش‌هایی که در مورد نقض برخی از اصول قانون اساسی در این قانون، از سوی برخی حقوقدانان مطرح شده است (کاشانی، 1388، ص 78) نمی‌توان از آثار و پیامدهای جرم شناختی این قانون چشم پوشید.
جرم، نوعی هنجارشکنی در فضای قواعد و مقررات رسمی کشور است که در آن افراد با نقض قوانین و مقررات جامعه مبادرت به انجام اعمال مجرمانه مانند دزدی، قتل، کلاهبرداری و فساد می‌نمایند. جرم همراه با شکستن قانون، بی نظمی و از بین رفتن امنیت و آسایش مردم است که از این نظر، وقوع آن آثار منفی برای جامعه در پی دارد (مداح، 1388، ص 214). از آنجایی که اجرای این قانون به برخی بزهکاری‌های اقتصادی چون احتکار کالا، سرقت و فساد اقتصادی و جرائم علیه اموال دامن زده است (بابایی، 1392)، انجام پژوهشی در این زمینه ضروری به نظر می‌رسد. به راین اساس در پژوهش حاضر، به بررسی تأثیر اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها بر وقوع جرائم علیه اموال پرداخته می‌شود.
1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق
تحقیقات مختلف اهمیت تأثیر طرح هدفندی یارانه‌ها بر وقوع جرائم تائید نموده است. اما با توجه به اینکه در این تحقیق حوزه مورد مطالعه شهرستان قم است و تاکنون تحقیقی در رابطه با موضوع پژوهش در این شهر انجام نشده و همچنین از زمان اجرایی طرح هدفمندی هم زیاد نگذشته است به منظور شناخت عوامل مرتبط با گرایش به، انجام پژو هشهای عمقی در این زمینه ضروری است. بنابراین اهمیت موضوع تحقیق از نظر صاحب نظران و محققان قبلی بررسی می‌شود. لذا با توجه به مواردی که تاکنون مطرح شد بررسی مسئله تأثیر هدفمندی یارانه‌ها و تأثیر آن در وقوع جرائم علیه اموال از اهمیت شایان توجهی برخوردار است این تحقیق بر اساس هدف غایی، صرفنظر از یک وظیفه آکادمیک که محقق دارد فوایدی برای منزلت آکادمیک ر و جامعه دارد بنابراین با توجخ با هدف تحقیق از نوع کاربردی است.
از دیگر دلایل اهمیت انجام این پژوهش شرایط اقتصادی جامعه است. در زندگی امروزی اقتصاد نقش اول را در جوامع مختلف دارد. دولتمردان و دولت‌ها در همه سطوح برای ادامه حیات سیاسی خود مجبور به راضی کردن مردم هستند. و نیاز به برنامه ریزی‌های مدون و نظام یافته در سطح کلان دارند. یکی از این هدف‌های کلان که چند سالی است که در کشور ما اجرایی شده طرح هدفمندی یارانه‌ها است. یکی از قدیمی‌ترین جرائم علیه حقوق اموال و مالکیت (جرائم مالی) که از آغاز پیدایش مالکیت خصوصی و در میان جوامع گوناگون بشری در سنین مختلف وجود داشته، سرقت است. امروزه مشکل سرقت به یک مشکل اقتصادی اجتماعی بدل گردیده است، بطوریکه لطمات روحی ناشی از این پدیده حتی پس از کشف و دستگیری سارق نیز تا مدت‌ها شهروندان را آزار می‌دهد (شعبانی، 1385: 214). در چشم انداز برنامه‌ی توسعه ای کشور ایران یکی اثرات اساسی برنامه‌های اقتصادی که باید بدان تواجه شود اثر گذاری این سیاست‌ها بر توسعه‌ی فقر و همچنین تغییرات رفاهی طبقات مختلف جامعه است، که در سالهای اخیر با اجرای مرحله‌ی اول سیاست هدفمند سازی یارانه‌ها در تاریخ آذر 89 به بعد این مهم از حساسیت بیشتری برخوردار شده است (اردبیلی، 1377:886).
فقر مقوله‌ایست دستوری (هنجاری) و تحت تأثیر قضاوت‌های ارزشی موجود در جامعه است. و این قضاوت‌ها دارای تعاریف متعدد است. فقر در لغت به معنای تنگدستی آمده که می‌توان را به

فهرست مطالب

چکیده 4

فصل اول: کلیات تحقیق. 10

1-1مقدمه. 10

1-2 بیان مساله. 11

1-3 اهمیت موضوع و انگیزه انتخاب آن. 14

1-4 چهارچوب نظری پژوهش.. 15

1-5 اهداف تحقیق. 16

1-6 سوالات (فرضیه های) تحقیق. 17

1-7 تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق. 17

1-7-1) ارزیابی عملکرد 17

1-8 قلمرو تحقیق. 17

1-8-1قلمرو موضوعی. 17

1-8-2 قلمرو مکانی. 18

1-8-3 قلمرو زمانی. 18

فصل دوم: مروری برادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق. 19

2-1مقدمه. 19

2-2تعریف ارزیابی عملکرد 20

2-3 اهمیت ارزشیابی عملکرد 21

2-4 اهداف ارزیابی عملکرد 22

2-5 مزایا و معایب ارزیابی عملکرد 22

2-6 فرآیند ارزیابی عملکرد 24

2-7 اصول حاکم بر ارزیابی عملکرد 26

2-8 سیستم های ارزیابی عملکرد سنتی و نوین. 27

2-9 ابعاد ارزیابی عملکرد 30

2-10 مفهوم کارایی و انواع آن. 31

2-10-1 انواع کارایی. 32

2-10-2 انواع کارایی از نظر فارل. 34

2-11 تفاوت بهره وری و کارایی. 36

2-12 روش های معمول در اندازه گیری کارایی. 39

2-12-1 روش های تحلیل نسبت.. 39

 

2-12-2 روش روند. 40

2-12-3 روش درصد. 40

2-12-4 روش مقایسه. 40

2-12-5 روش شاخص… 40

2-12-6 روش تحلیل مرزی.. 41

2-13 اندازگیری کارائی ازطریق تابع مرزی تصادفی. 45

2-13-1 مدل مرزی معین و آماری 45

2-13-2 تابع تولید مرزی تصادفی. 45

2-14 اندازه گیری کارایی به روش تحلیل پوششی داده ها (DEA) 49

2-15 مزایا و معایب تحلیل پوششی داده ها 56

2-16 مفاهیم ورودی و خروجی. 57

ورودی ها و خروجی های تحقیق شامل. 58

پیشینه تحقیق. 58

فصل سوم: روش اجرای تحقیق. 66

3-1 مقدمه. 66

3-2   نوع تحقیق. 67

3-3جامعه تحقیق. 68

3-4 نمونه تحقیق. 68

3-5 روش جمع آوری اطلاعات.. 68

3-6 ابزار گردآوری اطلاعات.. 69

3-7 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 70

3-8 فرایند تحقیق. 70

3-9 روش تجزیه و تحلیل داده ها 71

3-9-1مدل های پایه ای تحلیل پوشی داده ها 72

مدل CCR. 72

مدل BCC.. 73

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 74

4-1 مقدمه. 75

4-2 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 75

4-3 شناسایی نهاده ها و ستانده های تحقیق. 76

4-4 بررسی نتایج با مدل CCR.. 80

4-5 بررسی نتایج با مدل بازدهی متغیر نسبت به مقیاس(BCC) 82

4-5-1 بررسی کارایی مقیاس.. 83

4-6مجموعه مرجع. 86

4-7 مازاد عامل تولید(Is) و مازاد محصول(Os) 92

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات.. 101

5-1 مقدمه. 101

5-2 پاسخ به پرسش های پژوهش… 102

5-3 نتیجه گیری.. 106

5-4 پیشنهاداتی بر مبنای یافته های پژوهش… 109

5-5 محدودیت های تحقیق. 110

5-6 پیشنهاد برای تحقیقات آتی. 111

منابع. 111

پیوست.. 118

1مقدمه

عصر کنونی که محققان آن را فرامدرن نامیده اند، دارای ویژگی تغییر مداوم و پیچیدگی ساختارهاست. در چنین شرایطی، تنها مدیرانی می توانند با موفقیت عمل نمایند که اطلاعات مناسب و به روز و جامعی را از نحوه عملکرد سازمان خود داشته و تصمیمات درست و به موقعی را برای بهبود مداوم آن، متناسب با تغییرات موجود اتخاذ نمایند (صارمی و ملایی، 1382، 31). با گسترده تر شدن سازمان ها و افزایش دامنه نظارتی مدیران، ارزیابی و کنترل واحدهای سازمانی به ضرورتی برای مدیران تبدیل می شود (صالحی صادقیانی و همکاران، 1387، 75) که این امر، بدون ارزیابی کارایی شعب تحت نظارتشان امکان پذیر نیست. علاوه بر این، مدیریت بانک ها همواره با توجه به شرایط اقتصادی حال و آینده، مجبور به اصلاح و بهبود خدمات بانکی، ارزیابی، بودجه بندی، نوآوری در ارائه خدمات، رقابت با سایر بانک ها و در نهایت، افزایش کارایی در میان واحدهای تحت سرپرستی خود می باشند.

   به این منظور لازم است از کارایی شعب خود اطلاع داشته باشند و علل کارایی و ناکارایی آنها را بررسی کنند و با برنامه ریزی مناسب به اصلاح و هدایت واحدهای ناکارا بپردازند. بدیهی است که با انجام این کار، می توان انتظار داشت که زیان های ناشی از عدم کارایی به حداقل ممکن برسد و در مجموع سیستم بانکی کشور کاراتر شود ( احمدپور، 1385، 2).

1-2 بیان مساله

در دهه های اخیر، رشد روز افزون جمعیت از یک سو و کمیابی منابع اولیه و نیز هزینه های بالای فن آوری های نوین از سوی دیگر، باعث شده است تا راهکارهای استفاده بهتر از منابع موجود، مورد توجه واحدهای اقتصادی قرار گیرد. بر این اساس، شناخت مفهوم کارایی و اندازه گیری میزان آن در سازمان ها و بنگاه های اقتصادی امری ضروری به نظر می رسد. مسلما بدون در دست داشتن الگویی برای ارزیابی فعالیت های صورت گرفته، بسیاری از منابع موجود هدر رفته و رسیدن به اهداف و برنامه های سازمانی نیز با مشکل جدی مواجه خواهد شد.

بانک ها و موسسات مالی و اعتباری نقش بسیار مهمی در پیشرفت و توسعه اقتصادی هر کشور ایفا می نمایند. در حال حاضر با توجه به تعداد قابل توجه بانک ها و موسسات مالی و اعتباری در کشور، همچنین با توجه به روند خصوصی سازی بانک های دولتی و نیز تبدیل تعاونی های اعتبار و موسسات مالی اعتباری به بانک، ارزیابی عملکرد آنها اهمیت ویژه ای پیدا کرده است.

از این رو، دستیابی به مدیریت کارآمد نهاده های تولید در راستای تامین نیازهای رو به تزاید و بهره مندی از نگرش سیستمی و نیز در اختیار داشتن ابزارها و امکانات مناسب برای سنجش عملکرد واحدهای مختلف، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.

   ایران کشوری در حال توسعه است و به همین دلیل مهمترین مساله آن کمبود تولید و رشد اقتصادی اندک است. یکی از ریشه ها و دلایل عمده چنین وضعیتی پایین بودن سطح کارایی فنی در تولید و عدم استفاده از عوامل تولید به خصوص در بخش صنعت است. دستیابی به تولید بیشتر و رشد اقتصادی بالاتر، بدون افزایش امکانات فیزیکی و مصرف نهاده ها، جز از طریق افزایش کارایی امکان پذیر نیست. علاوه بر آن شناخت منابع و امکانات، لازمه برنامه ریزی است. امروزه بسیاری از کشورها به منظور تقویت زیربناهای اقتصادی، رهایی از وابستگی، رفع عدم تعادل های منطقه ای و در نهایت رسیدن به توسعه پایدار، بسیج منابع و به خصوص تخصیص ها و تصمیم سازی های مدیریتی، نیازمند شناسایی امکانات و منابع خویش هستند (امامی و همکاران، 1388، 163).

   در میان صنایع مختلف، صنعت بانک داری به ویژه در دوران اخیر از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ چرا که انجام هر فعالیت اقتصادی مستلزم وجود نهاده هایی است و بدون شک یکی از مهمترین آنها، نهاده سرمایه است که تامین آن برای ایجاد و بقای فعالیت های اقتصادی نیازمند وجود شبکه بانکی کارآمد است.

   افزایش رقابت در صنعت بانکداری و حضور بخش خصوصی در این عرصه، مدیران بانک را به انتخاب مقیاس مناسبی برای انجام خدمات بانکی واداشته است؛ به طوری که آنها همواره به ارزیابی عملکرد سیستم بانکی خود پرداخته و راهکارهای لازم را برای ارتقای آن اتخاذ نموده اند. روش ارزیابی بانک ها و شعب بانکی در طول زمان دچار تغییر و تحولات زیادی شده است. در روش های سنتی ارزابی عملکرد نظام بانکی، معمولا از شاخص های مالی استفاده می شود. این شیوه ارزیابی عملکرد که هم اکنون نیز در سطح بانک ها رایج است، دارای نقاط ضعفی است که عبارتند از:

الف) درجه بندی و ارزیابی کارایی شعب، صرفه نظر از شیوه اجرا، صرفا بر پایه ستانده های شعب انجام می پذیرد و منابع مورد استفاده شعبه مانند کارکنان، ساختمان و دارایی های دیگر تاثیری در درجه آن نخواهد داشت. این رویه، نوعی چشم پوشی از هزینه های شعبه محسوب می شود که در نتیجه آن، اتلاف منابع از نظر دور می ماند و در خصوص تشخیص ناکارایی ها و شیوه تخصیص منابع، کمک چندانی به مدیران و کارشناسان نمی کند.

ب) شیوه های مرسوم و رایج درجه بندی و ارزیابی کارایی، در بیشتر موارد تجربی است و از چارچوب علمی برخوردار نمی باشد. در روش های معمول، برای به دست آوردن امتیاز شعب برای

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده 

طوفان‌های گرد و غبار از پدیده‌های مخرب آب و هوایی می‌باشند که همه ساله خسارات جبران ناپذیری به مناطق شهری، مزارع، تاسیسات، جاده‌ها و غیره وارد می‌کنند. این پدیده متاثر از شرایط جوی خاصی است که در صورت شناخت سازوکار تکوین و گسترش آن، می‌توان از آسیب‌های فراوانی که به محیط وارد می‌کنند کاسته و یا با آن مقابله کرد. به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران در كمربند خشك و نیمه خشك جهان، این كشور مكرراً در معرض سیستم‌های گرد و غبار محلی و سینوپتیكی قرار می‌گیرد. با توجه به مسیر حرکت سیستم‌ها و نحوه‌ی قرارگیری فرودها و کم فشارها، مهم‌ترین منبع گرد و غبار‌های وارد شده به ایران، شمال شبه جزیره عربستان، شمال صحرای کبیر آفریقا، نواحی شرقی سوریه و شمال غربی عراق می‌باشند که با حرکت طوفان به سمت شرق باعث حرکت و جابه جایی گرد و غبارها شده و ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهند. با توجه به قرار گرفتن منطقه جنوبی خزر، بین رشته کوه البرز و دریای خزر هر چند این دو پدیده طبیعی، از جمله عوامل بازدارنده رخداد گرد و غبار محسوب می‌شوند ولی با این وجود، هم‌چنان شاهد روزهای همراه با گرد و غبار در منطقه مذکور می‌باشیم. در این پژوهش، به بررسی عوامل همدید موثر بر رخداد این پدیده جوی در حوضه جنوبی خزر پرداخته شد. هم‌چنین، از داده‌های روزانه گرد و غبار، سرعت باد و نقشه‌های سینوپتیکی در ایستگاه‌های منطقه مذکور که توسط سازمان هواشناسی تهیه می‌شود، استفاده شده است. تحلیل شرایط همدیدی که باعث ایجاد طوفان گرد و غبار در منطقه می‌شود می‌تواند در پیش‌بینی طوفان‌های گرد و غبار در مناطق شمالی کشور نیز موثر باشد. انتظار می‌رود نتایج این پژوهش در شناسایی شرایط هواشناختی و سینوپتیکی موثر در انتشار گرد و غبار به مناطق شمالی کشور مفید بوده و در افزایش صحت پیش­بینی پدیده گرد و غبار در این مناطق مورد استفاده قرار گیرد. نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان داد که میزان گرد و غبار هم از لحاظ زمانی و هم مکانی دارای تفاوت است و در برخی مکان‌ها به نسبت موقعیت جغرافیایی که داراست روزهای گرد و غباری بیش‌تری در آن‌ها رخ می‌دهد. هم‌چنین سامانه‌های مختلفی در وقوع پدیده گرد و غبار در منطقه نقش دارد.
فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                     صفحه

فصل اول: طرح تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 12

1-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….. 12

2-1 بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………….

 

14

3-1 ضرورت تحقیق………………………………………………………………………………………………………….. 16

4-1 سوالات تحقیق………………………………………………………………………………………………………….. 17

5-1 فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………. 17

6-1 جمع ‌بندی……………………………………………………………………………………………………………….. 17

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………… 19

1-2 مبانی نظری……………………………………………………………………………………………………………… 19

1-1-2 تعریف پدیده گرد و غبار………………………………………………………………………………………….. 19

2-1-2 انواع گرد و غبار…………………………………………………………………………………………………….. 20

3-1-2 مکانیسم تشکیل…………………………………………………………………………………………………….. 20

4-1-2 زمان‌بندی روزانه و فصلی گرد و غبار…………………………………………………………………………… 21

5-1 -2 مدت زمان پایداری طوفان………………………………………………………………………………………. 21

6-1-2 عوامل موثر در ایجاد گرد و غبار…………………………………………………………………………………. 21

7-1-2 اصلی‌ترین عوامل ایجاد پدیده گرد و غبار…………………………………………………………………….. 21

8-1-2 منشأ پدیده گرد و غبار……………………………………………………………………………………………. 22

9-1-2 عوامل تشکیل دهنده………………………………………………………………………………………………. 22

10-1-2 اثر عوامل اقلیمی در طوفان‌ گرد و غبار……………………………………………………………………… 23

11-1-2 منابع گرد و غباری ایران………………………………………………………………………………………… 23

12-1-2 عناصر اقلیمی……………………………………………………………………………………………………… 25

13-1-2 نقشه‌های سینوپتیک……………………………………………………………………………………………… 27

2-2 بررسی منابع…………………………………………………………………………………………………………….. 27

1-2-2 منابع خارجی………………………………………………………………………………………………………… 28

2-2-2 منابع داخلی…………………………………………………………………………………………………………. 30

3-2-2 جمع‌بندی…………………………………………………………………………………………………………….. 39

فصل سوم: ویژگی‌های طبیعی و جغرافیایی منطقه مورد مطالعه……………………………………………………. 41

1-3- موقعیت جغرافیایی استان گیلان………………………………………………………………………………….. 42

1-1-3 اقلیم و آب و هوا……………………………………………………………………………………………………. 42

2-1-3 ویژگی‌های جغرافیایی……………………………………………………………………………………………… 42

2-3 موقعیت جغرافیایی استان مازندران………………………………………………………………………………… 43

1-2-3 آب و هوا……………………………………………………………………………………………………………… 43

2-2-3 ویژگی‌های جغرافیایی……………………………………………………………………………………………… 44

3-2-3 کوه‌های استان مازندران…………………………………………………………………………………………… 44

3-3 موقعیت جغرافیایی استان گلستان………………………………………………………………………………….. 45

1-3-3 جغرافیای طبیعی استان گلستان………………………………………………………………………………… 45

4-3 سیستم‌های آب و هوایی……………………………………………………………………………………………….. 46

فصل چهارم: مواد و روش تحقیق…………………………………………………………………………………………… 49

1-4 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….. 49

2-4 جمع‌آوری داده‌ها……………………………………………………………………………………………………….. 49

3-4 بررسی داده‌های جمع‌آوری شده……………………………………………………………………………………… 50

4-4 تحلیل و بررسی نتایج…………………………………………………………………………………………………. 50

5-4 تحلیل و بررسی همدیدی…………………………………………………………………………………………….. 53

6-4 ویژگی ماهواره Toms……………………………………………………………………………………………….. 54

فصل پنجم: یافته‌های تحقیق………………………………………………………………………………………………. 57

1-5 تحلیل روند آزمون من کندال……………………………………………………………………………………….. 57

2-5 بررسی روند تغییرات سالانه………………………………………………………………………………………….. 59

3-5 بررسی فصلی توزیع گرد و غبار……………………………………………………………………………………… 62

4-5 نحوه توزیع ماهانه طوفان‌های گرد و غباری سه استان جنوبی خزر………………………………………….. 63

5-5 تحلیل وضعیت باد در هنگام وقوع طوفان‌های گرد و غبار……………………………………………………… 64

6-5 پارامترهای اقلیمی……………………………………………………………………………………………………… 65

7-5 تحلیل شرایط همدیدی………………………………………………………………………………………………… 66

8-5جمع بندی………………………………………………………………………………………………………………… 79

فصل ششم: نتیجه‌گیـری……………………………………………………………………………………………………. 83

1-6 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….. 83

2-6 نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………………………………. 83

3-6 نتایج حاصل از بررسی سینوپتیکی نقشه‌ها……………………………………………………………………….. 85

4-6 تحلیل فرضیات………………………………………………………………………………………………………….. 86

5-6 پیشنهادها برای تحقیق در آینده……………………………………………………………………………………. 87

 پوست‌ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………90

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………96

 

 

 

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                                                    صفحه

 

شکل 1-2 مراکز تولید گرد و غبار در جهان………………………………………………………………………………………………………22 

شکل 1-3 موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………………………………………..41        

شکل  1-5 گل غبار منطقه………………………………………………………………………………………………………………………………64

شکل 2-5 نقشه‌های هم ارتفاع 850 و هم فشار سطح زمین 18 و 20 می…………………………………………………………….70

شکل 3-5 نقشه باد در سطح 250 در تاریخ 20 تا 23 می…………………………………………………………………………………..71

شکل 4-5 تصویر ماهواره تامس در تاریخ 21 تا 23 می………………………………………………………………………………………72

شکل 5-5 نقشه هم ارتفاع 500 در تاریخ 19 و 20 ژوئن……………………………………………………………………………………..73

شکل 6-5 نقشه هم فشار سطح زمین در تاریخ 15و 16 ژوئن……………………………………………………………………………..74

شکل 7-5 نقشه سطح زمین و هم ارتفاع 850 در تاریخ 16 تا 18 ژوئن……………………………………………………………….75

شکل 8-5 نقشه 250 هکتوپاسکالی در تاریخ 15، 18 و 21…………………………………………………………………………………76

شکل 9-5 تصویر ماهواره‌ای در تاریخ 18 تا 20 ژوئن 2004…………………………………………………………………………………77

شکل 10-5 نقشه هم ارتفاع 500 در تاریخ 26 و 31 می 2005……………………………………………………………………………. 78

شکل 11-5 نقشه هم فشار سطح زمین در تاریخ 26 و 31 می 2005…………………………………………………………………….80

شکل 12-5 نقشه باد در سطح 250 در تاریخ 26 و 28 می 2005…………………………………………………………………………80 شکل 13-5 تصویر ماهواره تامس در تاریخ 25 تا 27 می 2005…………………………………………………………………………..81

 

فهرست جدول

عنوان                                                                                                                                                                 صفحه

جدول 1-4 کدهای هواشناسی مرتبط با پدیده گرد و غبار………………………………………………………………………………….50

جدول 1-5 داده‌های من کندال ایستگاه‌ها………………………………………………………………………………………………………..58

جدول 2-5 تعیین روند ایستگاه‌ها……………………………………………………………………………………………………………………58

جدول 3-5 مشخصات طوفان‌های گرد و غباری شاخص منطقه…………………………………………………………………………..67

 

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                                                                صفحه

نمودار 1-5 روند تغییرات سال به سال روزهای گرد و غباری رشت، رامسر و گرگان……………………………………………..60

نمودار 2-5 تعداد روزهای گرد و غباری در استان مازندران………………………………………………………………………………..60

نمودار 3-5 تغییرات سال به سال روزهای گرد و غباری گرگان…………………………………………………………………………..61

نمودار 4-5 نمودار دایره‌ای فصلی گرد و غبار…………………………………………………………………………………………………….62

نمودار 5-5 نمودار پراکندگی ماهانه…………………………………………………………………………………………………………………63

 

فصل اول 

طرح تحقیق
 

 

 

1- فصل اول: طرح تحقیق

1-1 مقدمه

از دیدگاه هواشناسی سینوپتیکی طوفان یک پدیده مخرب منحصر به فرد در روی نقشه‌های سینوپتیکی بوده که ترکیبی از پدیده‌های فشار، ابر، بارندگی و غیره را در بر گرفته و توسط رادار، قابل شناسایی است. در نواحی خشک و نیمه خشک پدیده گرد و غبار به اشكال مختلف مانند روز همراه با گرد و غبار یا طوفان گرد و غبار و گردباد به صورت مكرر اتفاق می‌افتد. در بیابان‌ها و