وبلاگ

مهندسی برق – قدرت
عنوان:
کنترل میکروتوربین با استفاده از شبکه های عصبی
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
میکروتوربین ها (MT) به عنوان یک منبع تولید انرژی در سیستم های DG، کاربردهای فراوانی پیدا کرده و روز به روز نیاز کاربران به آنها بیشتر میشود. میکروتوربین ها، نمونه کوچکی از توربین های گازی میباشد، که به علت حجم کم، تعداد کم قطعات متحرک، اندازه کوچک، وزن سبک، بازدهی خوب در تولید همزمان، آلایندگی کم، استفاده از سوختهای زاید، فواصل طولانی تعمیرات و عمل در فشارهای کم گاز، در کانون توجه تولیدکنندگان و مصرف کنندگان انرژی الکتریکی قرار گرفته است. این پایان نامه کنترل یک میکروتوربین را با استفاده از کنترل کننده های PI و شبکه عصبی معرفی میکند. میکروتوربین سه حلقه کنترلی دارد، این سه حلقه، دما، توان و سرعت میباشند. به علاوه میکروتوربین، به یک مولد سنکرون (SG) که شامل یک حلقه کنترل ولتاژ میباشد، متصل است. در این پایان نامه یک کنترل کننده شبکه عصبی با چهار ورودی و چهار خروجی به جای چهار حلقه کنترل کننده PI برای کنترل میکروتوربین و ژنراتور سنکرون استفاده شده است. میکروتوربین ها به دو   دسته میکروتوربین های
تک محور یا سرعت بالا و میکروتوربین های دومحور یا سرعت پایین تقسیم میشوند. از یک مدل میکروتوربین دومحوره برای شبیه سازی، استفاده شده است. در میکروتوربین های دومحور، محور توربین توسط یک چرخدنده به ژنراتور متصل میباشد. چرخدنده برای کاهش سرعت تا 3600rpm مورد استفاده قرار میگیرد و با استفاده از یک ژنراتور سنکرون 2 قطبی، فرکانس ولتاژ تولیدی 60Hz خواهد شد و هیچ نیازی به تجهیزات الکترونیکی برای کاهش فرکانس لازم نمیباشد.
در این پایان نامه جهت شبیه سازی از مدلهای موجود در جعبه ابزار Simulink نرم افزار MATLAB استفاده شده است همچنین برنامه تولید و آموزش شبکه عصبی در محیط نرم افزار MATLAB  نوشته شده است. با استفاده از روشهای بهبود عملکرد شبکه عصبی و بهبود آموزش آن، نتایج کنترل کننده شبکه عصبی بهبود یافته است. سه شاخص اندازه گیری خطا، که عبارت از خطای میانگین مطلق (AME)، خطای مربع میانگین ریشه ها (RMSE) و خطای انحراف استاندارد (SDE) می باشند، برای مقایسه عملکرد میکروتوربین با کنترل کننده های شبکه عصبی و PI استفاده شده است. با توجه به نتایج بدست آمده، کنترل میکروتوربین با کنترل کننده شبکه عصبی در مقایسه با کنترل کننده PI عملکرد بهتری را نشان میدهد.
مقدمه:
استفاده از مولدهای کوچک برای تولید برق بعد از ایجاد نیروگاه های بزرگ رنگ باخت، اما با پیشرفت تکنولوژیهای تولید برق در مقیاس کوچک و ایجاد تجدید ساختار در صنعت برق و مسائل زیست محیطی، باعث مطرح 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

چکیده ………………………………………………………………………………………………………………………………….1

فصل اول:کلیات تحقیق

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….3

1-2- بیان مسأله …………………………………………………………………………………………………………………..5

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق …………………………………………………………………………………….5

1-4- اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………..6

1-5- سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………7

1-6- فرضیه‏های تحقیق……………………………………………………………………………………………………….8

1-7- قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………9

1-8- محدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………………..9

1-9- اصطلاحات……………………………………………………………………………………………………………..10

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………..14

2-2- تاریخچه مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………….15

2-3- مفاهیم  مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………18

2-4- انواع دانش…………………………………………………………………………………………………………………22

2-5- ویژگی های دانش……………………………………………………………………………………………………….25

2-6- منابع دانش…………………………………………………………………………………………………………………27

2-7- تفاوت مدیریت داده،مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش…………………………………………………..27

2-8- تعریف مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………….28

2-9- کاربرد مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………..30

2-10- اصول مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………31

2-11- روش های دانش آفرینی در سازمان…………………………………………………………………………….33

2-12- مزایای مدیریت دانش…………………………………………………………………………………………………34

2-13- چرخه دانش………………………………………………………………………………………………………………35

2-14- مقتضیات،زیر ساخت ها و عوامل موفقیت مدیریت دانش………………………………………………..38

2-15- معیارها و زیر معیارهای بررسی شده در تحقیقات پیشین………………………………………………….38

2-15-1- تحقیقات داخلی……………………………………………………………………………………………………..39

2-15-2- تحقیقات خارجی……………………………………………………………………………………………………40

2-16- معیارها و زیر معیارهای مورد بررسی این تحقیق……………………………………………………………..41

2-17- تحقیقات پیشین در زمینه اولویت بندی معیار ها و زیر معیارها………………………………………….51

2-18- انتخاب روش اولویت بندی زیر   معیارها…………………………………………………………………………52

2-18-1-تصمیم گیری چند معیاره…………………………………………………………………………………………..52

2-18-2- فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) ………………………………………………. ………………………58

2-18-3- روش ویکور………………………………………………………………………….. …………………………….58

2-18-4- دلایل به‌کارگیری روش ویکور در این تحقیق……………………………………………………………..59

2-19- جمع بندی و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………..61

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………..64

3-2- جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………….64

3-3- حجم نمونه…………………………………………………………………………………………………………………65

3-4- مراحل و روش محاسبات تحقیق………………………………………………………………….. ………………65

3-4-1-  روش بررسی وضع موجود مقتضیات مدیریت دانش…………………………………….. …………..67

3-4-2- اولویت بندی  زیرمعیار ها………………………………………………………………………………………..71

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………82

4-2- تجزیه و تحلیل داده های مرحله ارزیابی مقتضیات وجودی سازمان ………………………………..83

4-2-1- محاسبه روایی و پایایی…………………………………………………………………………………………..83

4-2-2- بررسی نرمال بودن متغیرها……………………………………………………………………………………..94

4-2-3- انتخاب آزمون آماری…………………………………………………………………………………………….95

4-2-4- تحلیل های آماری مربوط به فرضیه اول………………………………………………………………….97

4-2-5- تحلیل های آماری مربوط به فرضیه دوم…………………………………………………………………101

4-2-6- تحلیل های آماری مربوط به فرضیه سوم………………………………………………………………..104

4-2-7- تحلیل های آماری مربوط به فرضیه چهارم……………………………………………………………..109

4-2-8- تحلیل های آماری مربوط به فرضیه پنجم……………………………………………………………….112

4-2-9- نتایج تجزیه و تحلیل داده های مرحله ارزیابی مقتضیات وجودی سازمان…………………..116

4-3- تجزیه و تحلیل داده های مرحله اولویت بندی زیر معیار ها ………………………………………..117

4-3-1- تعیین ماتریس وزن شاخص ها…………………………………………………………………………….117

4-3-2- بررسی سازگاری منطقی قضاوت ها…………………………………………………………………….122

4-3-3- اولویت بندی زیر معیارها با بهره گرفتن از روش ویکور………………………………………………125

4-4- نتایج……………………………………………………………………………………………………………………143

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….145

5-2- نتایج حاصل از فرضیات………………………………………………………………………………………..145

5-3- نتایج حاصل از اولویت بندی…………………………………………………………………………………148

5-4- تحلیل نتایج و روش پیشنهادی برای بهبود هر کدام از معیارها  ………………………………….151

5-5- پیشنهاد برای تحقیقات آتی…………………………………………………………………………………….153

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………………..154

فهرست جداول

جدول2-1- نخستین تلاشها در راستای مدیریت دانش………………………………………………………….17

جدول2-2-  خصوصیات داده،اطلاعات و دانش………………………………………………………………….22

جدول2-3-  مزایای کمی و کیفی مدیریت دانش…………………………………………………………………35

جدول2-4- چرخه های مدیریت دانش از دیدگاه های مختلف……………………………………………..37

جدول2-5- معیارهای های بررسی شده مدیریت دانش در تحقیقات صورت گرفته………………….49

جدول3-1-  CVI برای کل و معیار های پرسشنامه…………………………………………………………….69

جدول3-2- آلفای کرونباخ برای کل و معیار های پرسشنامه…………………………………………………70

جدول3-3- طیف قبول و رد فرضیات……………………………………………………………………………….71

جدول3-4-  ارزش گذاری شاخص‌ها نسبت به هم…………………………………………………………….73

جدول3-5- متوسط شاخص سازگاری تصادفی…………………………………………………………………..75

جدول3-6- ارزش گذاری زیرمعیارها بر اساس شاخص ها نسبت به هم………………………………..76

جدول4-1  محاسبهCVR  و میانگین عددی قضاوت ها ی پرسشنامه عمومی…………………………86

4-2- محاسبهCVR  و میانگین عددی قضاوت ها ی پرسشنامه تخصصی………………………………91

جدول4-3-  CVI برای کل و معیار های پرسشنامه……………………………………………………………..93

جدول4-4- آلفای کرونباخ برای کل و معیار های پرسشنامه………………………………………………….94

جدول4-5- نتایج بررسی نرمال بودن متغیرها (آزمون KS) …………………………………………………95

جدول4-6- طیف قبول و رد فرضیات……………………………………………………………………………….96

جدول4-7- آمار توصیفی ظرفیت افراد و فرهنگ سازمان……………………………………………………..97

جدول4-8-  آزمون t-test در حالت دو دامنه برای فرضیه اول…………………………………………….98

جدول4-9- آزمون t-test در حالت یک دامنه برای فرضیه اول……………………………………………99

جدول4-10- آزمون فریدمن…………………………………………………………………………………………….100

جدول4-11- میانگین رتبه ها…………………………………………………………………………………………. 100

جدول4-12- آمار توصیفی ظرفیت چارچوب سازمانی………………………………………………………101

جدول4-13- آزمون t استیودنت در حالت دو دامنه…………………………………………………………..102

جدول4-14- آزمون t-test در حالت یک دامنه……………………………………………………………….103

جدول4-15- آزمون فریدمن………………………………………………………………………………………….104

جدول4-16- میانگین رتبه ها……………………………………………………………………………………… 104

جدول4-17- آمار توصیفی ظرفیت مدیریت دانش…………………………………………………………..106

جدول4-18- آزمون t استیودنت…………………………………………………………………………………..106

جدول4-19- آزمون t-test در حالت یک دامنه……………………………………………………………..107

جدول4-20- آزمون فریدمن………………………………………………………………………………………..107

جدول4-21- میانگین رتبه ها…………………………………………………………………………………….. 108

جدول4-22- آمار توصیفی ظرفیت مدیریت دانش………………………………………………………….109

جدول4-23- آزمون t استیودنت…………………………………………………………………………………..110

جدول4-24- آزمون t-test در حالت یک دامنه……………………………………………………………..110

جدول4-25- آزمون فریدمن……………………………………………………………………………………….111

جدول4-26- میانگین رتبه ها……………………………………………………………………………………. 111

جدول4-27- آمار توصیفی ظرفیت فناوری…………………………………………………………………..113

جدول4-28- آزمون t استیودنت………………………………………………………………………………….113

جدول4-29- آزمون t-test در حالت یک دامنه…………………………………………………………….114

جدول4-30- آزمون فریدمن……………………………………………………………………………………….114

جدول4-31- میانگین رتبه ها……………………………………………………………………………………. 115

جدول4-32- نتایج نهایی مرحله ارزیابی مقتضیات وجودی سازمان…………………………………116

جدول4-33- مقایسات زوجی معیارها…………………………………………………………………………118

جدول4-34- مقایسات زوجی شاخص ها پس از محاسبه میانگین هندسی……………………….119

جدول4-35- محاسبه جمع ستون ها……………………………………………………………………………120

جدول4-36- نرمالایز کردن وزن ها……………………………………………………………………………..121

جدول4-37- متوسط سطری جدول مقایسات زوجی……………………………………………………..121

جدول4-38-  متوسط سطری جدول مقایسات زوجی……………………………………………………122

جدول4-39- محاسبه ماتریس بردار مجموع وزنی…………………………………………………………123

جدول4-40- ماتریس اولیه نظرات متخصصان…………………………………………………………….. 126

جدول4-41- محاسبه میانگین هندسی نظرات و تشکیل ماتریس تصمیم گیری………………….128

جدول4-42- نرمال سازی ماتریس تصمیم گیری…………………………………………………………..130

جدول4-43- ماتریس وزن معیارها …………………………………………………………………………….132

جدول4-44- تعیین بهترین و بدترین مقدار از میان مقادیر موجود برای هر شاخص…………133

جدول4-45- مربوط به محاسبه مقادیر S   و R ………………………………………………………  135

جدول4-46- مقادیر S   و R ……………………………………………………………………………….  136

جدول4-47-  محاسبه مقدار Q و مشخص کردن شماره اولویت ها…………………………….  138

جدول4-48- ترتیب اولویت بر اساسS،RوQ   ………………………………………………………..140

جدول4-49- اولویت بندی نهایی زیرمعیارها بر اساسS، Rو Q  ………………………………..142

جدول5-1- وضع موجود و ترتیب اولویت زیر معیارها……………………………………………….. 149

فهرست اشکال و نمودارها

شکل 2-1- روابط داده، دانش و اطلاعات…………………………………………………………………..18

شکل2-2- معیارهای اصلی مورد بررسی در تحقیق……………………………………………………..42

شکل2-3- مدل های MADM با توجه به طبقه بندی جبرانی و غیرجبرانی………………….55

شکل 2-4- انواع روش های MADMاز نظر کاربرد………………………………………………….57

شکل2-5- مدل مفهومی تحقیق…………………………………………………………………………………62

شکل3-1- روند عملیاتی تحقیق………………………………………………………………………………..66

شکل4-1- رتبه بندی زیر معیارهای ظرفیت افراد و فرهنگ سازمان……………………………… 100

شکل4-2- رتبه بندی زیر معیارهای ظرفیت چارچوب سازمانی…………………………………..105

شکل4-3- رتبه بندی زیر معیارهای ظرفیت مدیریت تغییر………………………………………….108

شکل4-4- رتبه بندی زیر معیارهای ظرفیت مدیریت دانش…………………………………………112

شکل4-5- رتبه بندی زیر معیارهای ظرفیت فناوری……………………………………………………115

چکیده
ارزیابی مقتضیات جهت استقرار مدیریت دانش، اولین گام در استقرار مدیریت دانش است که کلیه سازمان ها ملزم به انجام آن در این مسیر هستند، زیرا اگر مقتضیات، زیرساخت ها و پیش نیازهای مناسب و لازم برای استفاده از چنین فرآیندی فراهم نباشد حاصلی به جزء اتلاف منابع انسانی، وقت و منابع مالی نخواهد داشت. در این تحقیق به بررسی مقتضیات وجودی سازمان جهت استقرار مدیریت دانش در سازمان صنایع دریایی- گروه شناورهای اثرسطحی پرداخته شده است.

این تحقیق از نوع توصیفی اکتشافی می باشد. در مرحله اول با توجه به مطالعات پیشین انجام شده، مقتضیات مدیریت دانش شناسایی و بومی سازی شدند. در مرحله دوم، وضعیت مقتضیات وجودی سازمان در قالب پنج معیار، 21زیر معیار و 48 گزاره  از طریق پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. داده های حاصل از پرسش نامه این مرحله، از طریق نرم افزار SPSS16 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. د ر مرحله سوم، زیر معیارها بر اساس میزان اهمیت و کاربرد آن ها در مراحل مختلف چرخه دانش، با بهره گرفتن از روش ویکور که از روش های تصمیم گیری چند معیاره است، اولویت بندی گردیدند.

در بررسی وضعیت مقتضیات وجودی مدیریت دانش، سازمان در سه معیار ظرفیت چارچوب سازمان، ظرفیت مدیریت دانش و ظرفیت فناوری، وضعیت مناسبی داشت و در دو معیار  ظرفیت افراد و فرهنگ سازمان و ظرفیت مدیریت تغییر در وضعیت مناسبی قرار نداشت. در اولویت بندی زیرمعیارها، حمایت و تعهد مدیریت، مشارکت کارکنان و آموزش به ترتیب بیشترین اهمیت را به خود اختصاص دادند.

نتایج حاصل از این پژوهش می تواند مورد استفاده سازمان های صنعتی و نظامی، خصوصاٌ سازمان صنایع دریایی-گروه شناورهای اثر سطحی جهت پیاده سازی مدیریت دانش، قرار گیرد.

واژگان کلیدی: مدیریت دانش، ارزیابی مقتضیات، اولویت بندی، گروه شناورهای اثرسطحی.

کلیات تحقیق

مقدمه
در عصر امروز،‌ دانش موجود درسازمان ها ازمهمترین دارایی های آنها محسوب می شود و  توانسته است خود را به عنوان یکی از اثربخش ترین وچالش برانگیزترین موضوعات مدیریتی معرفی نماید.

مدیریت دانش شیوه جدیدی برای تفکر در مورد سازمان و تسهیم منابع فکری و خلاقانه سازمان است و به تلاش هایی اشاره دارد که به صورت سیستماتیک برای یافتن، ساماندهی و قابل دسترس نمودن سرمایه های فکری سازمان و تقویت فرهنگ یادگیری مستمر و تسهیم دانش در سازمان صورت می گیرد(ال دفت، 1377).

مقتضیات مدیریت دانش می تواند به عنوان عواملی تعریف شود که اگر به طور مناسبی لحاظ گردند منجر به اطمینان یافتن سازمان به دستیابی به یک مزیت رقابتی و موفقیت اجرای یک رویکرد گردند(محمدی، 1387) (روکارت، 1979).

داونپورت و پرابست[1] با انجام مطالعه موردی و بررسی شرکت های بزرگی مانند آمازون دات کام، لیستی از عوامل کلیدی موفقیت را برای پیاده سازی مدیریت دانش ارائه کرده اند که عبارتند از: رهبری، اندازه گیری عملکرد، خط مشی سازمانی، کسب و اشتراک دانش، ساختار سیستم های اطلاعاتی، الگوبرداری و آموزش(داونپورت و پرابست، 2002).

انصاری و نوروز نژاد[2](2013) در راستای اولویت بندی شاخص های مدیریت دانش، در تحقیقی که در سازمان اوراق بهادار انجام دادند، با بهره گرفتن از روشTOPSISتاپسیس، 26زیر معیار را بر اساس شش معیار اصلی خلق دانش،اکتساب دانش، یادگیری سازمانی،به اشتراک گذاشتن دانش، بهره برداری از دانش و ذخیره سازی دانش  مورد بررسی قرار دادند. این معیارهای اصلی دربرگیرنده شاخص ها و  اهداف سازمان هستند که در راستای آن ها، مدیریت دانش پیاده سازی می شود. در این تحقیق زیر معیارهایی مانند کار تیمی، تداوم یادگیری و استفاده از افرادی که برای دانش سازمانی ارزش قائل هستند، بالاترین اولویت را به دست آوردند و  راه حل های قدیمی بازیابی اطلاعات،اجرای ایده های جدید و آشنایی کارکنان با اینترنت، کمترین اولویت را به دست آوردند(انصاری و نوروزنژاد، 2013، 433-426).

محقر و همکاران(1391) در تحقیق خود در شرکت مکو یازده عامل را به عنوان عوامل موفقیت مدیریت دانش شناسایی و سپس به رتبه بندی این عوامل بر اساس روش گسترش عملکرد کیفیت فازی پرداخته اند. مدیریت منابع انسانی،حمایت و رهبری مدیریت و زیرساخت سازمانی بالاترین اولویت ها را به دست آورده اند(محقر و همکاران، 1391).

سعیدی[3] و همکاران(2012)عوامل موثر در پیاده سازی مدیریت دانش را در قالب 33 زیر معیار، بر اساس چهار شاخص اصلی  جنبه استراتژیک، جنبه سازمانی، جنبه

فهرست مطالب
عنوان                                                                                                               صفحه
فصل اول: مقدمه
1.1  مقدمه…………………………………………………………………………………………………….. 2
2.1   مروری بر کارهای گذشته…………………………………………………………………………… 4
3.1  اهداف پایان­نامه……………………………………………………………………………………… 15
فصل دوم:
روش مربعات دیفرانسیل و  روش مربعات دیفرانسیل تکه­ای
1.2- مقدمه…………………………………………………………………………………………………. 17
2.2- انتگرال­گیری مربعی………………………………………………………………………………… 18
3.2- مربعات دیفرانسیلی…………………………………………………………………………………. 19
4.2- محاسبه­ی ضرایب وزنی مشتق مرتبه­ی اول…………………………………………………….. 19
1.4.2- تقریب بلمن………………………………………………………………………………………. 19
1.1.4.2- تقریب اول بلمن……………………………………………………………………………… 19
2.1.4.2- تقریب دوم بلمن……………………………………………………………………………… 20
2.4.2- تقریب کلی شو………………………………………………………………………………….. 21
5.2- محاسبه­ی ضرایب وزنی مشتقات مرتبه­ی دوم و بالاتر……………………………………….. 23
1.5.2-ضرایب وزنی مشتق مرتبه­ی دوم………………………………………………………………. 23
1.1.5.2- تقریب کلی شو……………………………………………………………………………….. 23
2.5.2- رابطه­ی بازگشتی شو برای محاسبه­ی مشتق مراتب بالاتر…………………………………. 24
3.5.2- تقریب ضرب ماتریسی…………………………………………………………………………. 26
6.2- اعمال شرایط مرزی………………………………………………………………………………… 27
7.2- انواع انتخاب فواصل بین نقاط……………………………………………………………………. 29
8.2- مربعات دیفرانسیل تکه­ای………………………………………………………………………….. 31
9.2- بررسی کارایی روش مربعات دیفرانسیل……………………………………………………….. 32
1.9.2- جریان جابجایی آزاد دایم بر روی کره دما ثابت………………………………………… 32
1.1.9.2- مدل­سازی ریاضی جریان…………………………………………………………………… 32
2.1.9.2- گسسته­سازی معادلات با استفاده از روش مربعات دیفرانسیل……………………….. 35
3.1.9.2- نتایج……………………………………………………………………………………………… 36
فصل سوم:
جریان جابجایی آزاد گذرا بر روی کره دما ثابت
1.3- بررسی جریان جابجایی آزادگذرا اطراف کره­ی همدما……………………………………. 40
1.1.3- مدل­سازی ریاضی جریان……………………………………………………………………… 40
2.1.3- گسسته­سازی معادلات با استفاده از روش مربعات دیفرانسیل…………………………… 43
3.1.3- نتایج………………………………………………………………………………………………. 44
2.3- بررسی جریان جابجایی آزاد گذرا بر روی کره دما ثابت در حضور میدان مغناطیسی… 44
1.2.3- مدل­سازی ریاضی جریان……………………………………………………………………… 47
2.2.3- نتایج………………………………………………………………………………………………. 49
3.3- بررسی اثر تولیدو جذب حرارت بر جریان جابجایی آزاد گذرا بر روی کره دما ثابت. 50
1.3.3- مدل­سازی ریاضی جریان……………………………………………………………………… 50
2.3.3- نتایج……………………………………………………………………………………………….. 51
4.3- بررسی اثر لزجت متغیر با دما بر جریان جابجایی آزاد گذرا بر روی کره دما ثابت…… 53
1.4.3- مدل­سازی ریاضی جریان……………………………………………………………………… 54
2.4.3- نتایج………………………………………………………………………………………………. 55
5.3- بررسی اثر هدایت حرارتی متغیر با دما بر جریان جابجایی آزاد گذرا بر روی کره دما ثابت       56
1.5.3- مدل­سازی ریاضی جریان…………………………………………………………………….. 57
2.5.3- نتایج………………………………………………………………………………………………. 59
6.3- بررسی اثر لزجت و هدایت حرارتی متغیر با دما بر جریان جابجایی آزاد گذرا بر روی کره دما ثابت       60
1.6.3- مدل­سازی ریاضی جریان……………………………………………………………………… 60
2.6.3- نتایج……………………………………………………………………………………………… 63
7.3- بررسی اثر لزجت و هدایت  حرارتی متغیر با دما بر جریان جابجایی آزاد گذرا بر روی کره دما ثابت  تحت میدان مغناطیسی با در نظر گرفتن تولید و جذب حرارت………………………………………………………………… 63
1.7.3- مدل­سازی ریاضی جریان……………………………………………………………………… 63
2.7.3- نتایج………………………………………………………………………………………………. 67
فصل چهارم:
بحث و نتیجه­گیری و پیشنهادات
1.4- بحث و نتیجه­گیری……………………………………………………………………………….. 69
2.4- پیشنهادات…………………………………………………………………………………………… 70
فهرست مراجع………………………………………………………………………………………………. 72
پیوست­ها
جداول………………………………………………………………………………………………………… 89
اشکال و نمودارها…………………………………………………………………………………………… 96
فهرست جداول:
جدول 1.2 : بررسی استقلال روش از تعداد گره­ها در راستای y در x=0 .
جدول 2.2: بررسی استقلال روش از تعداد گره­ها در راستای x در x=90 .
جدول 3.2: مقایسه ی روش DQ-FD با روش  DQ-DQ.
جدول4.2: بررسی نتایج حاصل از  با استفاده از DQM .
جدول 5.2: بررسی نتایج حاصل از  با استفاده از DQM .
جدول 1.3: بررسی استقلال روش از تعداد گره ها در راستای y در حالت دایم کد گذرا در x=0 .
جدول 2.3 : بررسی استقلال روش از تعداد گره ها در راستای x در حالت دایم کد گذرا در  x=90 .
جدول 3.3 : بررسی استقلال روش از تعداد گره ها در راستای در حالت دایم کد گذرا در x=90 .
جدول 4.3 : مقایسه ی روش DQ_IDQ با روش  DQ_DQ.
فهرست اشکال:
شکل 1.2: انتگرال­گیری مربعی
شکل 2.2: مقایسه­ی توزیع چبشف-گوس-لوباتو با توزیع یکنواخت در شبکه­ی 8*15
شکل2.3: چگونگی برخورد روش مربعات دیفرانسیل تکه­ای با یک تابع زمان­مند دلخواه
شکل 4.2: نحوه­ی تکه تکه­کردن دامنه­ی محاسباتی در روش مربعات دیفرانسیل تکه­ای
شکل 5.2: نمایی از مسیله مورد مطالعه
شکل6.2 : اثر تغییر زاویه برروند تغییرات پروفیل سرعت (الف) و   توزیع دما (ب) در لایه ی مرزی با
شکل1.3: بررسی روند انتقال حرارت گذرا تا رسیدن به حالت دایم
شکل2.3 : روند تغییرات پروفیل سرعت (الف) و توزیع دما (ب) با  در با
شکل3.3 : اثر بر روند تغییرات پروفیل سرعت (الف) و توزیع دما (ب) در حالت دایم در
شکل4.3 : اثر برروند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (الف) و ناسلت محلی (ب) با  در
شکل5.3 : روند تغییرات پروفیل سرعت (الف) و توزیع دما (ب) با تغییر در باو
شکل6.3 : اثر بر روند تغییرات پروفیل سرعت (الف) و توزیع دما (ب) در حالت دایم در با
شکل7.3 : اثر  بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (الف) و ناسلت محلی (ب) با  در  با
شکل8.3 : اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (الف) و ناسلت محلی (ب) در حالت دایم  با
شکل9.3 : روند تغییرات پروفیل سرعت (الف) و توزیع دما (ب) با تغییر در باو
شکل10.3 : اثر بر روند تغییرات پروفیل سرعت (الف) و توزیع دما (ب) در حالت دایم در با
شکل11.3 : اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (الف) و ناسلت محلی (ب) با  در با
شکل12.3 : اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (الف) و ناسلت محلی (ب) در حالت دایم  با
شکل13.3 : روند تغییرات پروفیل سرعت (الف) و توزیع دما (ب) با تغییر در باو
شکل14.3 : اثر بر روند تغییرات پروفیل سرعت (الف) و توزیع دما (ب) در حالت دایم در با
شکل15.3 : اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (الف) و ناسلت محلی (ب) با  در با
شکل16.3 : اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (الف) و ناسلت محلی (ب) در حالت دایم  با
شکل17.3 : روند تغییرات پروفیل سرعت (الف) و توزیع دما (ب) با تغییر در باو
شکل18.3 : اثر بر روند تغییرات پروفیل سرعت (الف) و توزیع دما (ب) در حالت دایم در با
شکل19.3 : اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (الف) و ناسلت محلی (ب) با  در با
شکل20.3 : اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (الف) و ناسلت محلی (ب) در حالت دایم  با
شکل21.3 : اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (الف) و اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (ب) در  با
شکل22.3 : اثر بر روند تغییرات ناسلت محلی (الف) و اثر بر روند تغییرات ناسلت محلی (ب)در  با
شکل23.3 : اثر بر روند تغییرات پروفیل سرعت (الف) و اثر بر روند تغییرات پروفیل سرعت (ب) در حالت دایم در با
شکل24.3 : اثر بر روند تغییرات توزیع دما (الف) و اثر بر روند تغییرات توزیع دما (ب) در حالت دایم در با
شکل25.3 : اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (الف) و اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (ب) در حالت دایم با
شکل26.3 : اثر بر روند تغییرات ناسلت محلی (الف) و اثر بر روند تغییرات ناسلت محلی (ب) در حالت دایم با
شکل27.3 : اثر بر روند تغییرات پروفیل سرعت (الف)، اثر بر روند تغییرات پروفیل سرعت (ب)، اثر بر روند تغییرات پروفیل سرعت (ج) و اثر بر روند تغییرات پروفیل سرعت (د)  در حالت دایم در با
شکل28.3 : اثر بر روند تغییرات توزیع دما (الف)، اثر بر روند تغییرات توزیع دما (ب)، اثر بر روند تغییرات توزیع دما (ج) و اثر بر روند تغییرات توزیع دما (د)  در حالت دایم در با
شکل29.3 : اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (الف)، اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (ب)، اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (ج) و اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (د)  در با
شکل30.3 : اثر بر روند تغییرات ناسلت محلی (الف)، اثر بر روند تغییرات ناسلت محلی (ب)، اثر بر روند تغییرات ناسلت محلی (ج) و اثر بر روند تغییرات ناسلت محلی (د)  در با
شکل31.3 : اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (الف)، اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (ب)، اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (ج) و اثر بر روند تغییرات ضریب اصطکاک دیواره (د)  در حالت دایم با
شکل32.3 : اثر بر روند تغییرات ناسلت محلی (الف)، اثر بر روند تغییرات ناسلت محلی (ب)، اثر بر روند تغییرات ناسلت محلی (ج) و اثر بر روند تغییرات ناسلت محلی (د)  در حالت دایم با
فهرست علایم:

a
شعاع کره
 
ماتریس ضرایب وزنی مشتق مرتبه­ی اول
 
ماتریس ضرایب وزنی مشتق مرتبه­ی دوم
 
میدان مغناطیسی
 
ماتریس ضرایب وزنی مشتق مرتبه­ی سوم
 
گرمای ویژه در فشار ثابت
 
سرعت بدون بعد
 
میدان جاذبه
 
عدد گراشف
H
پارامتر تولید و جذب حرارت
 
هدایت حرارتی
M
تعداد گره­ها در جهت y
 
تعداد گره­ها در جهت x
 
پارامتر هیدرومغناطیس
 
تعداد گره­ها در جهت
 
عدد پرانتل
 
نرخ تولید یا جذب حرارت حجمی
 
ثابت تولید یا جذب حرارت
T
زمان دارای بعد
t”
زمان بدون بعد
T
دمای سیال
 
سرعت بدون بعد در راستای x
U
مولفه­ی سرعت در راستای X
 
سرعت  بدون بعد در راستای y
V
مولفه­ی سرعت در راستای Y
x
مختصات بی­بعد شده در راستای سطح کره
X
مختصات در راستای سطح کره
y
مختصات بی­بعد شده در راستای عمود بر سطح کره
Y
مختصات در راستای عمود بر سطح کره
 
ضریبی که خاصیت هدایت حرارتی را به اختلاف دما مرتبط می­کند
 
ضریب انبساط حرارتی
 
ضریب که لزجت را به اختلاف دما مرتبط می­کند
 
پارامتر بدون بعد در هدایت حرارتی
 
پارامتر بدون بعد در لزجت
 
لزجت دینامیکی سیال
 
لزجت سینماتیکی سیال
 
دمای بدون بعد
 
چگالی سیال
 
ضریب هدایت الکتریکی سیال
 
زمان بدون بعد
 
تابع جریان
 
پایین نویس
 
مقادیر در فاصله­ی بسیار دور از سطح کره
W
مقادیر درسطح کره
 
بالانویس
 
نشانگر ماتریس ضرایب اصلاح شده
مقدمه:
یکی از پدیده­های انتقال حرارت، جابجایی آزاد یا طبیعی است. تغییر چگالی­ای که بواسطه­­ی گرادیان دما ایجاد می­شود منجر به جاری شدن سیال می­گردد. حرکت سیال در جابجایی آزاد در مجاورت یک سطح در نتیجه­ی نیروهای شناوری است که به واسطه­ی گرادیان دما  اعمالی بر سیال در نزدیکی سطح و تغییرات چگالی سیال می­باشد. نیروهای شناوری که موجب جریان­های جابجایی آزاد می­شوند را نیروهای حجمی[1] می­گویند. تاریخچه­ی تحقیقات اولیه­ی که این جریان را در نظر گرفتند، به یک صده قبل باز می­گردد. از آن زمان تاکنون داده­ها، روابط و تحلیل­هایی که بر این جریان حاکم می­باشند با رشد فوق­العاده­ی افزایش پیدا کرده­اند. علاقه­ی بی­شماری که بشریت به این پدیده نشان می­دهد، بازتاب نیاز فوق­العاده­ی است که بشر به این پدیده­ی جالب و حیاتی احساس می­کرده است. اهمیت و تنوعی که در بکارگیری این پدیده در صنعت و محیط اطراف به چشم می­آید، نشان بر کاربرد گسترده­ی این پدیده دارد. این پدیده گاه به تنهایی و گاه با ترکیب شدن با سایر پدیده­های انتقال در انتقال حرارت و جرم بکار گرفته شده است.
از طرفی با توجه به اینکه سیستم­های واقعی فیزیکی یا مسائل مهندسی که بواسطه­ی این پدیده ایجاد می­شوند به کمک معادلات پاره­ای توصیف می­شوند، در اکثر حالت­ها، حل بسته­ی[2] آن­ها فوق­العاده سخت است. بدین سبب، روش­های تقریبی عددی به صورت گسترده­ای برای حل این معادلات، مورد استفاده قرار می­گیرند. بیشترین روش­های عددی که برای حل این­گونه مسائل به کار گرفته می­شوند، روش­های المان محدو­د[3]، تفاضل محدود[4] و حجم محدود[5] می­باشد این سه روش جز روش­های مرتبه­ی پایین طبقه­بندی می­شوند. روش­های مرتبه­ی پایین برای بدست آوردن دقت کافی در محاسبات نیازمند تعداد گره­های محاسباتی بالایی هستند. در مسایلی که چند بعد محاسباتی دارد نیاز به ظرفیت محاسباتی بالا برای حفظ دقت محاسبات بیشتر نمود پیدا می­کند. بنابراین محققین تلاش­هایی به منظور دست­یابی به روش­هایی که با تعداد گره­های محاسباتی کم، منجر به نتایجی با دقت بالا گردند را آغاز کردند. از این روش­ها تحت عنوان روش­های مرتبه­ی بالا یاد می­شود. از جمله­ی ماحصل این تلاش­ها می­توان به روش­های طیفی[6] و مربعات دیفرانسیل[7] اشاره کرد. همان­گونه که گفته شد یکی از مزایای این روش دست­یابی به دقت محاسباتی مناسب در عین کم بودن تعداد گره­های محاسباتی است.
روش مربعات دیفرانسیل برای اولین بار توسط ریچارد بلمن و همکارنش در اوایل دهه­ی 70 میلادی به کار گرفته شده است. روش مربعات دیفرانسیل برگرفته شده از روش انتگرال­گیری مربعی[8] می­باشد. در این روش مقدار مشتق تابع در هر نقطه را با استفاده از مجموع حاصل­ضرب مقادیر تابع در مقادیر وزنی مرتبط در طول راستای مورد نظر تقریب می­زنند. نکته­ی کلیدی در بکار بردن این روش، تعیین ضرایب وزنی است. بدلیل محدودیت­هایی که در اعمال روش­های اولیه­ی تعیین ضرایب وزنی وجود داشت، این روش تا سال­های متمادی کمتر مورد استفاده قرار گرفت. تا این­که پژوهش­هایی که محققین در اواخر دهه­ی80 و اوایل دهه­ی 90 به منظور پیدا

از آنجایی که قرآن کریم{ هُدیً لِلمُتقین} است، و از سوی آفریدگاری دانا وحکیم، توسط بهترین بندگانش، برای هدایت نوع بشر نازل شده‌است؛ تمام آیات آن برای رسیدن به‌این هدف واحد با هم ارتباط وپیوستگی دارند. بطوری که یکی از جلوه‌های اعجاز قرآن همین تناسب بین آیات می‌باشد. البته لازمۀ این بحث، اعتقاد داشتن به توقیفی بودن ترتیب سوره‌ها وآیات در قرآن است عده‌ای از دانشمندان علوم قرآنی را اعتقاد براین است که، ترتیب سوره‌ها در قرآن و ترتیب آیات در سوره‌ها توقیفی بوده وچون کار بی‌هدف از خدا صادر نمی‌شود؛پس بین سوره‌ها وآیات آن نوعی تناسب وهماهنگی وجود دارد. از طرف دیگر عده‌ای از آنها ترتیب بین سوره‌ها را به‌اجتهاد و رأی صحابه می‌دانند وبحث در این رابطه را امری تکلف‌آور وبیهوده می‌دانند. اما دربارۀ ترتیب آیات در سوره‌ها، نظر دیگری دارند وبه طور گسترده به‌این بحث پرداخته واساس تفسیر خود را بر پایۀ همین موضوع ریخته‌اند. مرحوم علامه طباطبایی& وسید قطب ازجمله مفسرانی هستند که تفسیر خود را بر همین اساس نوشته‌اند با این توضیح که مرحوم علامه & در تفسیر المیزان ترتیب وچینش سوره‌ها را اجتهادی دانسته وبه جز اندکی متعرض این بحث نشده‌است اما دربارۀ ترتیب آیات معتقد به تناسب بین آیاتی است که یکباره نازل شده‌اند. سید قطب نیز در تفسیر فی ظلال القرآن اگر چه ترتیب سوره‌ها را به حسب نزول قطعی نمی‌داند، اما ترتیب آیات را مطابق وحی و به دستور پیامبر اکرم| می‌داند. وبه‌هر دو نوع تناسب اشاره کرده‌است. و این مسأله را با غرض واحد، وحدت موضوعی سوره‌ها و سیاق به‌اثبات رسانیده‌است. این تحقیق بر آن است تا بحث تناسب بین سوره‌ها و آیات را در این دو تفسیر بزرگ، ارزشمند وکاربردی از فریقین و همچنین کتابها ومنابع مفصلی که در این زمینه نوشته شده، بحث وبررسی کند، تا در پرتو آن ضمن تأکید بر وحیانی بودن ترتیب آیات ، غبار تهمت وشبهۀ پراکنده بودن قرآن را که‌از سوی برخی قرآن‌پژوهان مسلمان وغیر مسلمان مطرح شده‌است بزداید وبر اعجاز لفظی و محتوایی قرآن مهر تأیید بزند.( انشا الله)

کلید واژه: تناسب آیات وسوره‌ها، توقیفی واجتهادی بودن سور وآیات، وحدت موضوعی، سیاق ، تفسیر المیزان تفسیر فی ظلال القرآن

فهرست مطالب

فصل اول کلیات ومفاهیم. 11

1.1بیان مسئله 12

1.2ضرورت و اهداف.. 12

1.3سؤالات اصلی تحقیق. 13

1.4سؤالات فرعی تحقیق. 13

1.5.فرضیات تحقیق. 13

1.6پیشینة تحقیق. 14

1.7چهار چوب نظری تحقیق. …………..14

1.8 مفاهیم: نگاهی گذرا به زندگی علامۀ طباطبایی & وسید قطب وتفاسیر المیزان وفی ظلال القرآن  15

1.8.1زندگی نامۀ علامۀ طباطبایی&. 15

1.8.2.نحوۀ شکل گیری تفسیرالمیزان. 17

1.8.3ویژگی ها و روش تفسیری علامه&درتفسیر المیزان. 18

1.8.4.زندگی نامه سید قطب. 21

1.8.5نحوۀ شکل گیری تفسیر فی ظلال القرآن. 24

1.8.6ویژگی‌ها و روش تفسیری سید قطب. 25

1.8.7روش تفسیر قرآن به قرآن و جایگاه‌ان در تفاسیر المیزان و فی ظلال القرآن  28

1.8.8تعریف و اهمیت روش تفسیر قرآن به قرآن. 30

فصل دوم مروری بر تاریخ نگارش و جمع قرآن کریم. 35

2.1معنای جمع در لغت و در اصطلاح علوم قرآنی. 39

2.2کیفیت جمع و تدوین قرآن در زمان رسول خدا|. 42

2.2.1دیدگاه‌اول: موافقان جمع وتدوین قرآن درزمان پیامبر اکرم| . 43

2.3جمع و تدوین قرآن در زمان خلفا و امام علی × 48

2.4توقیفی یا اجتهادی بودن ترتیب آیات وسوره‌ها 52

2.4.1توقیفی یا اجتهادی بودن ترتیب آیات: 53

2.4.2توقیفی یا اجتهادی بودن ترتیب سوره‌ها 56

2.4.3نظریه تفصیلی. 60

فصل سوم بررسی تناسب در سوره‌ها وآیات قرآن. …63

3.1تناسب در لغت. 64

3.2تناسب در اصطلاح علوم قرآنی. 64

3.3تاریخچه و پیشینه‌ای از علم تناسب. 65

3.4.ضرورت و اهمیت پرداختن به علم تناسب. 68

3.4.1ردّ اتّهام و شبهه تحریف و جابجایی آیات قرآن. 68

3.4.2دفاع ازاصول اعتقادی شیعه درسایۀ پرداختن به تناسب آیات. 69

3.5فواید علم تناسب. 69

3.5.1کمک به فهم قرآن و تفسیر 70

2.5.2اثبات معجزه بودن قرآن. 70

3.5.3کمک کردن به دیگر قضایای علوم قرآنی. 71

فصل چهارم انواع مناسبت وجایگاه آن در تفاسیر المیزان وفی ظلال القرآن 72

4.1.1ارتباط بین ابتدای یک سوره با انتهای سوره قبل. 74

4.1.2ارتباط مضمونی میان سوره‌های هم جوار. 80

4.1.3ارتباط بین سوره‌هایی كه در آغاز ویا فرجام شبیه‌هم هستند 84

4.1.4ارتباط میان بخشی از یک سوره با بخشی از سورۀ دیگر 87

4.1.5ارتباط بین سوره‌هایی كه در موضوع و هدف شبیه‌هم هستند 90

4.2تناسب و ارتباط بین آیات در یک سوره 94

4.2.1ارتباط در سر آغاز و فرجام یک سوره 101

4.2.2ارتباط بین اجزا یک آیه ( هماهنگی و تناسب واژه‌ها وجملات) 108

4.2.3ارتباط بین آیات یک سوره با ابتدای آن. 112

4.2.4ارتباط بین آیات غیر مجاور در یک سوره 115

4.2.5ارتباط بین آیات مجاور در یک سوره 119

4.2.5.1انواع مناسبت میان آیات همجوار. 122

4.2.5.2اسباب مناسبت (وجوه‌ارتباط) 127

4.2.6ارتباط بین آیاتی که بظاهر غیر متناسب هستند 142

4.2.7ارتباط و تناسب آیات به دلیل وحدت موضوعی ( هدف ) در سوره 162

4.2.7.1تعریف وحدت موضوعی. 162

4.2.7.2دلایل وحدت موضوعی در سوره‌ها 166

4.2.7.3پیامدها ونتایج نظریۀ وحدت موضوعی. 174

فصل پنجم سیاق آیات ونقش آن در تفسیر آیات در تفاسیر المیزان وفی ظلال القرآن .. 176

5.1تعریف لغوی سیاق. 177

5.2تعریف اصطلاحی سیاق. 177

5.3نقش و اهمیت سیاق در تفسیر آیات. 179

5.4.تفسیر واژه‌ها و مفردات با استفاده‌از سیاق. 181

5.5کشف معانی وتبیین مقصود آیات( تفسیر آیات) با استفاده‌از سیاق. 184

5.6تشخیص مکّی یا مدنی بودن آیات و سوره با کمک سیاق. 187

5.7.تعیین مصداق با کمک سیاق. 191

5.8پذیرش ویا عدم پذیرش بعضی تفسیرها در بارۀ آیات. 193

5.9.پذیرش یا عدم پذیرش روایات با کمک سیاق آیات. 196

5.10پذیرش یا عدم پذیرش اسباب النزول با کمک سیاق. 201

فصل اول

کلیات

بیان مسئله
یکی از جنبه‌های اعجاز قرآن، وجود ارتباط و تناسب بین اجزاء این کتاب (سور وآیات) است بطوری که ساختار موزون و هم آهنگ بودن واژه‌ها وکلمات وآیات و رسا و شیوا

د: جنبه جدید بودن و نوآوری موضوع……………………………………………………………………………………… 5

ه: اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….. 6

و: سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………… 6

ی- فرضیه‏های تحقیق:……………………………………………………………………………………………………….. 6

ح: نوع تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………. 7

ط: روش انجام و ابزار گردآوری تحقیق…………………………………………………………………………………….. 7

ی: دشواری‌های تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. 7

ك: ساختار تحقیق (فصل‌بندی اجمالی)……………………………………………………………………………………… 7

فصـل اول : کلیات، مفاهیم و تعاریف

مبحث نخست: مفهوم داوری و سابقه آن در حقوق ایران و بین‌الملل………………………………………………. 10

گفتار نخست: مفهوم داوری……………………………………………………………………………………………. 10

بند اول: تعریف لغوی……………………………………………………………………………………………… 10

بند دوم: تعریف اصلاحی………………………………………………………………………………………….. 11

گفتار دوم: تاریخچه…………………………………………………………………………………………………….. 13

بند اول: سیر تاریخی داوری در ایران راجع به دعاوی داخلی………………………………………………….. 14

بند دوم: سیر تاریخی داوری تجاری بین‌المللی ایران……………………………………………………………. 21

مبحث دوم: مزایای داوری و انواع آن…………………………………………………………………………………… 22

گفتار نخست: مزایای داوری…………………………………………………………………………………………… 22

بند نخست: سرعت رسیدگی داوران……………………………………………………………………………… 22

بند دوم: رعایت بهتر اصل بی‌طرفی……………………………………………………………………………….. 23

بند سوم: آگاهی و تخصص داوران به موضوع داوری………………………………………………………….. 24

بند چهارم: محرمانه بودن داوری و رازداری داوران……………………………………………………………… 25

بند پنجم: ارجاع اختلافات غیرقابل استماع در محاکم به داوری………………………………………………… 26

گفتار دوم: انواع داوری………………………………………………………………………………………………… 27

بند نخست: داوری داخلی و بین‌المللی…………………………………………………………………………… 27

بند دوم: داوری اختیاری و اجباری……………………………………………………………………………….. 30

بند سوم: داوری موردی و سازمانی……………………………………………………………………………….. 33

مبحث سوم: اعتراض به رأی داوری…………………………………………………………………………………….. 36

گفتار نخست: اعتراض به رأی داور…………………………………………………………………………………… 36

بند نخست: مفهوم اعتراض به رأی……………………………………………………………………………….. 36

بند دوم: اهداف اعتراض…………………………………………………………………………………………… 37

بند سوم: محل اعتراض……………………………………………………………………………………………. 38

بند چهارم: زمینه یا جهات ابطال…………………………………………………………………………………… 38

گفتار دوم: تفاوت‌های بین ابطال و بطلان رأی داوری……………………………………………………………….. 40

بند نخست: تفاوت بین ابطال و بطلان داوری……………………………………………………………………. 40

بند دوم: درخواست ابطال تنها راه اعتراض به رأی داوری……………………………………………………… 41

گفتار سوم: محدودیت‌های موارد ابطال رأی داوری…………………………………………………………………. 43

بند نخست: لزوم محدودیت موارد ابطال رأی داوری…………………………………………………………… 43

بند دوم: محدودیت دادگاه رسیدگی‌کننده به اعتراض…………………………………………………………… 44

فصـل دوم: موارد ابطال رأی داوری

مبحث اول: موارد مشترک ابطال رأی داوری در نظام دوگانه حقوقی ایران……………………………………….. 46

گفتار نخست: بی‌اعتباری موافقت‌نامه داوری…………………………………………………………………………. 46

بند نخست: تعریف موافقت‌نامه‌ی داوری و انواع آن……………………………………………………………. 46

بند دوم: بی‌اعتباری موافقت‌نامه داوری…………………………………………………………………………… 48

گفتار دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت تجاوز داوران از حدود اختیار و موضوع……………………….. 53

بند نخست: حدود صلاحیت داوران……………………………………………………………………………… 54

بند دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت تجاوز داوران از حدود اختیار و موضوع……………………… 54

بند سوم: چگونگی ابطال به جهت بی‌اعتباری قسمتی از رأی و تفکیک آن……………………………………. 56

گفتار سوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت عدم رعایت مقررات ابلاغ………………………………………. 57

بند نخست: ابلاغ اوراق و اخطاریه‌ها…………………………………………………………………………….. 57

بند دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت عدم رعایت مقررات ابلاغ……………………………………… 59

گفتار چهارم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت مشارکت داور جرح شده یا غیرمجاز در صدور رأی……….. 62

بند نخست: موجبات و آیین جرح………………………………………………………………………………… 62

بند دوم: شرایط و موانع شخص داور…………………………………………………………………………….. 64

بند سوم: چگونگی ابطال رأی به جهت تأثیر نظر موافق و مؤثر داوری جرح شده یا غیرمجاز در صدور رأی…… 68

گفتار پنجم: چگونگی ابطال رأی داوری از طریق اعاده دادرسی…………………………………………………….. 70

بند نخست: چگونگی ابطال رأی داوری از طریق اعاده دادرسی در قانون آیین دادرسی مدنی……………….. 70

بند دوم: چگونگی ابطال رأی داوری از طریق اعاده دادرسی در قانون داوری تجاری بین‌المللی…………….. 74

گفتار ششم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت فقدان اهلیت طرفین داوری…………………………………….. 76

بند نخست: مفهوم اهلیت………………………………………………………………………………………….. 76

بند دوم: اهلیت شرکت‌های تجاری……………………………………………………………………………….. 78

بند سوم: اهلیت اتباع داخله وخارجه……………………………………………………………………………… 79

بند چهارم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت فقدان اهلیت طرفین داوری…………………………………. 80

مبحث دوم: چگونگی ابطال رأی داوری در قانون داوری تجاری بین‌المللی……………………………………… 82

گفتار نخست: عدم توفیق در ارائه دلایل و مدارک…………………………………………………………………… 82

گفتار دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت تشکیل هیئت داوری یا آیین دادرسی برخلاف قواعد…………. 83

بند نخست: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت تشکیل هیئت داوری یا آیین دادرسی برخلاف قواعد…… 84

بند دوم: مقایسه بین قانون داوری تجاری بین‌المللی با قانون نمونه آنسیترال………………………………….. 85

مبحث سوم: چگونگی ابطال رأی داوری در قانون آیین دادرسی مدنی……………………………………………. 86

گفتار نخست: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت مخالفت رأی با قوانین موجد حق…………………………… 86

بند نخست: چگونگی ابطال به جهت موجه‌ و مدلل نبودن رأی داوری……………………………………….. 86

بند دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت مخالفت رأی با قوانین موجد حق…………………………….. 89

گفتار دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت صدور رأی خارج از مدت داوری………………………………. 96

بند نخست: تعیین مدت داوری……………………………………………………………………………………. 96

بند دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت صدور رأی خارج از مدت داوری…………………………….. 98

گفتار سوم: چگونگی ابطال رأی داور به جهت مخالفت با آنچه در دفتر املاک یا بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت‌شده و داری اعتبار قانونی است…………………………………………………………………………………………………………………. 101

گفتار چهارم: سایر موارد ابطال رأی داوری…………………………………………………………………………. 104

بند نخست: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت مستند و مستدل نبودن رأی داوری……………………… 104

بند دوم: اعتراض شخص ثالث به رأی داوری…………………………………………………………………. 104

بند سوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت عدم رعایت اصول دادرسی…………………………………. 107

بند پنجم: چگونگی ابطال رأی داور جهت مردد و مبهم بودن رأی داوری…………………………………… 115

بند ششم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت فقدان اهلیت طرفین داوری………………………………… 117

مبحث چهارم: اثر عدم اعتراض به آرای داوری باطل، نحوه رسیدگی و آثار ابطال رأی داوری…………….. 117

گفتار اول: نحوه رسیدگی به درخواست رأی داوری………………………………………………………………. 117

بند اول: مهلت، دادگاه صالح و طرفین دعوا درخواست ابطال رأی داوری…………………………………… 117

گفتار دوم: آثار اعتراض به رأی داور………………………………………………………………………………… 119

گفتار سوم: اثر اجرای آرای داوری برخلاف قانون…………………………………………………………………. 122

بند نخست: شرح موضوع……………………………………………………………………………………….. 122

بند دوم: تفسیر قوانین داوری……………………………………………………………………………………. 123

بند سوم: بررسی رویه قضایی……………………………………………………………………………………. 124

بند چهارم: نظر دکترین حقوقی………………………………………………………………………………….. 126

فصـل سوم: پیشنهادها و نتیجه گیری

مبحث نخست: نتیجه‌گیری……………………………………………………………………………………………….. 129

مبحث دوم: پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………. 136

‌‌ فهرست منابع

الف – قوانین:……………………………………………………………………………………………………………… 140

ب- کتب:………………………………………………………………………………………………………………….. 141

ج – مقالات و مجلات چاپی……………………………………………………………………………………………… 142

د- مقالات اینترنتی:……………………………………………………………………………………………………….. 144

ضمائم…………………………………………………………………………………………………………………….. 145

مقدمه 

 داوری درواقع نوعی قضاوت است که طرفین یک اختلاف به‌جای مراجعه به دستگاه و مقامات قضایی، به فرد یا افرادی که اصطلاحاً در میان مردم به «حَکَم» شهرت دارند مراجعه می‌نمایند تا اختلاف آن‌ها با سرعت بیشتر و هزینه کمتر و دقت بالاتر نسبت به مراجع قضایی رسیدگی و حل‌وفصل گردد. نتیجه این رسیدگی «رأی» می‌باشد که توسط داور یا هیئت داوری صادر می‌گردد که قطعی، یک مرحله‌ای و لازم‌الاجرا برای طرفین است. لذا اگر کسی که رأی علیه او صادر گردیده (محکوم‌علیه) بخواهد اعتراضی به رأی و یا شیوه رسیدگی بنماید راهی به‌جز درخواست ابطال رأی داوری آن‌هم در موارد منصوص یا مقرر قانونی نخواهد داشت. به واقع هدف اصلی در این پایان نامه بررسی موارد ابطال رای داوری است  چرا که موارد ابطال رأی داوری بسیار گسترده است و مواد 489 آیین دادرسی مدنی و 33 داوری تجاری بین‌المللی از اهم آن موارد است و جهات بسیار دیگری از جمله مستند و مستدلل نبودن رأی داوری از موارد ابطال رأی داوری است. داور یا داوران در رسیدگی خود باید اصول دادرسی از جمله اصل استقلال، بی طرفی، ابلاغ مناسب، رعایت حق دفاع و … را رعایت نمایند در غیر این صورت، مورد از موارد ابطال رأی داوری از جهت عدم رعایت اصول دادرسی است. از طرفی  اگرچه درخواست ابطال رأی داوری باید در مدت مشخصی نزد دادگاه صلاحیت‌دار به عمل آید؛ اما چنانچه رأی صادره از موارد ابطال رأی داوری باشد و محکوم‌علیه نسبت به رأی داور ، اعتراضی نکرده یا خارج از مهلت اعتراض نماید اگرچه قانون‌گذار در ماده 492 ق.آ.د.م، دادگاه را ملزم به صدور قرار رد درخواست ابطال خارج از مهلت نموده اما با این وجود به نظر می‌رسد رأی که اساساً باطل باشد قابلیت اجرایی نخواهد داشت.

کلید واژه‌ها: داوری ، ابطال رأی، بطلان رأی، قانون آیین دادرسی مدنی، قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران

مقدمه
الف: بیان مسئله
نهاد داوری در کنار رسیدگی‌های قضایی، روشی برای حل اختلافات اشخاص می‌باشد که به دلیل سرعت و تخصصی بودن آن اشخاص ترجیح می‌دهند برای حل‌وفصل دعاوی خویش، نهاد داوری را انتخاب کنند. البته صرف اینکه طرفین برای حل‌وفصل اختلافات خویش برنهاد داوری توافق کرده‌اند موجب نمی‌شود که از حمایت‌های پذیرفته‌شده جهانی به‌عنوان یک حق بنیادین بشری محروم شوند. هرچند که داوری نوعی قضاوت خصوصی است اما اینکه نتیجه داوری محصول فرایندی بی‌طرفانه باشد دارای اهمیت است. درواقع طرفین داوری حتی شخصی که در رسیدگی داوری بازنده می‌شود باید رسیدگی داور را عادلانه و منصفانه احساس نمایند. برای اینکه فرایند داوری عادلانه و منصفانه باشد رأی داوری معیوب و اركان آن دچار خلل و ایراد باشد، نباید اجرا شود و طرفی كه از آن خلل و عیب متضرر می‌شود باید بتواند نسبت به آن اعتراض كند. نظارت قضائی یا کنترل رأی داوری و مبانی آن همواره یکی از مهم‌ترین مباحث در حقوق داوری است، به همین دلیل همان‌طور که آیین‌های رسیدگی قضایی در دادگاه‌ها تحت شرایطی امکان اعتراض به رأی داوری را فراهم نموده‌اند قوانین و مقرّرات داوری هم سازوکاری بنام درخواست ابطال رأی داوری را پیش‌بینی نموده‌اند تا اوصافی که یک رأی باید واجد آن باشد را تضمین‌ کند تا عدم وجود شرایط اساسی رأی و قرارداد داوری بدون ضمانت اجرا باقی نماند و طرفین بتوانند رأیی را که به‌طور جانب‌دارانه و غیرمنصفانه و خارج از چارچوب قوانین صادره شده را بلااثر نمایند. بنابراین برای حصول این مهم، وجود آیین‌ها و روش‌هایی در داخل سیستم داوری و یا در دادگاه‌ها اعتراض و ابطال رأی ضروری به نظر می‌رسد. هرچند که اعتراض راهی است برای جلوگیری از بی‌عدالتی اما درعین‌حال ممکن است ابزاری باشد در دست کسانی که دارای سوءنیت هستند برای به تأخیر انداختن روند اجرای رأی داوری،