وبلاگ

کارآفرینی بعنوان یک پدیده ی نوین در اقتصاد نقش موثری را در توسعه و پیشرفت اقتصادی کشورها یافته است. می توان گفت کارآفرینی در اقتصاد رقابتی و مبتنی بر بازار امروز دارای نقش کلیدی است . بنابر این شناسایی عوامل موفقیت کارآفرینان و تسهیل روند کارآفرینی امری ضروری است .

هدف کلی از انجام این تحقیق فراهم نمودن بسترهای لازم برای تسریع روند رشد کارآفرینی در ایجاد و توسعه ی واحدهای صنعتی ودر نتیجه کمک به رشد اقتصادی  استان می باشد . البته اهداف  فرعی دیگری مانند : افزایش اشتغالزایی ، کمک به ایجاد محیطی پویا برای رشد کارآفرینان ، توسعه ی  واحدهای صنعتی و ارائه ی راهکارهای عملی برای کارآفرینان جهت توسعه ی این عوامل مد نظر قرار گرفته است.

در این پژوهش ، کارآفرینان منتخب صنایع تولیدی استان هرمزگان در جشنواره کار آفرینان بر تر سال 87 ، جامعه آماری ما را تشکیل می دهند .

روش کلی این تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی است که با توجه به اهداف پژوهش و ماهیت تحقیق ، مناسبترین روش برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز ، استفاده از پرسشنامه است . نحوه ی جمع آوری داده ها ، کتابخانه ای – میدانی است . به منظورتجزیه وتحلیل داده های بدست آمده از پرسشنامه ، از تحلیل عاملی ، آمارتوصیفی و آمار استنباطی به فرا خور هر یک از بخش های پرسشنامه استفاده شده است . برای بررسی فرضیات تحقیق  از آزمون فرض آماری با کمک نرم افزارSPSS 15  استفاده شده است .

در این پژوهش ، شش دسته ار عوامل فرهنگی- اجتماعی ، اداری ، قانونی وحقوقی ، اقتصادی ، تکنولوژیکی و فنی وشخصیتی مورد بررسی قرار گرفته اند . ودر آزمون میانگین این جامعه ، نتایج حاصله بیانگر این است که هر شش دسته عوامل ، تاثیر گذار می باشند . اما نتایج بدست آمده از تحلیل واریانس حاکی از آن است که میان میزان تاثیر این شش دسته عوامل  تفاوت معنا داری وجود دارد . نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد ، از دیدگاه کار آفرینان برتر استان هرمزگان ، عوامل اقتصادی دارای بیشترین تاثیربر موفقیت کارآفرینان و پس از آن به ترتیب عوامل : تکنولوژیکی وفنی ، اداری ، فرهنگی – اجتماعی ، شخصیتی و در نهایت عوامل قانونی وحقوقی بر موفقیت کارآفرینان تاثیر گذار می باشند.

(کلید واژه: کارآفرینی، کارآفرینان برتر، MADM , Topsis , AHP)

فهرست مطالب

فصل اول.. 1

1-1- مقدمه. 2

1-2- بیان مسأله تحقیق… 2

1-3- ضرورت و اهمیت انجام پژوهش….. 4

1-4- اهداف تحقیق… 4

1-5- کاربرد نتایج تحقیق… 5

1-6- سئوالات پژوهشی… 5

1-6-1- قلمرو موضوعی… 5

1-6-2- قلمرو زمانی… 5

1-6-3- قلمرو مکانی… 5

1-7- نوع تحقیق… 6

1-8- روش تحقیق… 6

1-9- جامعه آماری… 6

1-10- روش گردآوری دادهها 6

1-11- روشها و ابزارهای مورد استفاده در تحقیق… 7

1-12- جمعبندی… 7

فصل دوم. 8

2-1- مقدمه. 9

2-2- کارآفرینی و روند پیدایش آن.. 10

2-3- تعاریفی از کارآفرینی… 10

2-3- تعاریفی از کارآفرین… 11

2-4- ویژگیها و مشخصات کارآفرینان.. 13

2-5- عناصر تشکیل دهنده کارآفرینی… 16

2-6- عوامل تأثیرگذار در شناسایی فرصتهای کارآفرینانه. 17

2-7- مدل شناسایی فرصت کارآفرینانه آنتونی اولویک….. 19

 

2-7- مدل ها و الگوهای کارآفرینی… 21

2-7-1- مدلهای محتوایی… 21

2-7-2- مدل های فرایندی… 21

2-7-2-1- مدل های فرایند رویدادی… 21

2-7-2-2- مدل های فرایند چند بعدی… 26

2-8- انواع کارآفرینی… 32

2-8-1- در قالب افراد مستقل و غیروابسته به سازمان(کارآفرینان شخصی کارآفرینی مستقل) 32

2-8-2- در قالب کارکنان سازمان (کارآفرینان سازمانی – کارآفرینی درون سازمانی) 32

2-8-3- در قالب سازمان (سازمان کارآفرین – کارآفرینی سازمانی) 32

2-9- عوامل و شاخصهای موثر بر موفقیت کارآفرینان.. 33

2-9-1- ویژگیهای شخصیتی… 34

2-9-2- عوامل جمعیتی… 37

2-9-3- عوامل محیطی… 37

2-10- چشماندازهای جدید در عوامل موفقیت کارآفرینی… 39

2-10-1- مذهب…. 39

2-10-2- شانس و سرنوشت…. 39

2-10-3- ارزش تصویری، ارزش زندگی و فلسفه زندگی… 39

2-11- تجارب کارآفرینی در کشورهای منتخب…. 49

2-11-1- آلمان.. 51

2-11-1-1- موانع آموزش….. 51

2-11-1-2- هنجارهای اجتماعی و فرهنگی… 52

2-11-2 – هلند.. 52

2-11-2-1- محدودیت های ساختار بازار. 52

2-11-2-2- قوانین و خدمات کسب و کار دولتی… 52

2-11-3- اتریش….. 53

2-11-3-1- مشکلات کارآفرینی در اتریش….. 53

2-11-4- سوئد.. 53

2-11-4-1- موانع عمده گسترش کارآفرینی در سوئد.. 53

2-11-5- موانع و محدودیت های توسعه کارآفرینی در کانادا 56

2-11-5-1- نگرش های کارآفرینانه. 56

2-11-5-2- بازارهای سرمایه. 56

2-11-5-3- ساز و کارهای حمایتی… 56

2-11-6- فنلاند.. 57

2-11-7- اسلوونی… 57

2-11-8- تحقیقی دیگر در اروپا 58

2-11-9- چین… 58

2-11-9-1- موانع محیطی… 58

2-11-9-2- مشکلات دسترسی به منابع.. 58

2-11-9-3- موانع اجتماعی… 59

2-11-10- قزاقستان.. 59

2-11-11- مشکلات کارآفرینان در اندونزی… 60

2-11-12- محدودیت های توسعه صنایع کوچک در بنگلادش….. 60

2-11-13- سنگاپور. 61

2-12- مطالعات انجام شده در ایران.. 61

2-13- جمعبندی… 68

فصل سوم. 69

3-1- مقدمه. 70

3-2- روش تحقیق… 70

3-3- جامعه آماری… 72

3-4- نمونه آماری… 72

3-5- روش گردآوری دادهها 73

3-6- ساختار پرسشنامه تحقیق… 74

3-7- روایی و پایایی ابزار گردآوری دادهها 75

3-7-1- روایی پرسشنامه. 75

3-7-2- پایایی پرسشنامه. 75

3-8- روش تجزیه و تحلیل دادهها 76

3-8-1- تکنیکهای تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM). 76

3-8-2-  ارزیابی و بررسی مدلهای MADM….. 77

3-9- معرفی تکنیک TOPSIS.. 78

3-10- معرفی تکنیک AHP.. 80

3-10-1- مراحل فرایند تحلیل سلسله مراتبی… 82

3-10-2 – ترسیم و تشریح درخت سلسله مراتبی… 82

3-10-3- تعیین معیارها، زیر معیارها و جایگزینها 83

3- 10- 3-1- کشف، شناسایی و دسته بندی معیارها، زیر معیارها و جایگزینها 83

3 – 10-3-2- استاندارد کردن معیارها، زیر معیارها و جایگزینها 83

3-10-3-3 – محاسبه اعتبار معیارها، زیرمعیارها و جایگزینها 85

3-10-3-4- جدول معیارها، زیرمعیارها و جایگزینهای نهایی و استاندارد شده. 85

3-11- جمعبندی… 85

فصل چهارم. 86

4-1- مقدمه. 87

4-2- متغیرهای توصیفی جمعیتشناختی پاسخدهندگان.. 87

4-3- تجزیه و تحلیل دادهها 90

4-3-1- آزمون قابلیت اعتماد پرسشنامه و تحلیل آماری دادههای تحقیق… 90

4-3-2- آزمون فرضیات پژوهش….. 92

4-3-2-1- فرضیه اول: عوامل فرهنگی- اجتماعی بر موفقیت کارآفرینان موثر میباشند. 93

4-3-2-2- فرضیه دوم: عوامل اداری بر موفقیت کارآفرینان موثر میباشند. 95

4-3-2-3- فرضیه سوم: عوامل قانونی و حقوقی بر موفقیت کارآفرینان موثر میباشند. 96

4-3-2-4- فرضیه چهارم: عوامل اقتصادی بر موفقیت کارآفرینان موثر میباشند. 97

4-3-2-5- فرضیه پنجم: عوامل تکنولوژیکی و فنی بر موفقیت کارآفرینان موثر میباشند. 98

4-3-2-6- فرضیه ششم: عوامل شخصیتی بر موفقیت کارآفرینان موثر میباشند. 99

4-3-2-7- فرضیه هفتم: میان تاثیر دسته عوامل فوق بر موفقیت کارآفرینان، اختلاف معناداری وجود ندارد. 100

4-4- رتبه بندی و تعیین درجه اهمیت عوامل و مؤلفههای عوامل موثر بر موفقیت کارآفرینان با روشهای MCDM….. 102

4-4-1- اولویتبندی عوامل شش گانه مؤثر بر موفقیت کارآفرینان با استفاده از تکنیک AHP.. 102

4-4-2- اولویتبندی مؤلفههای مؤثر بر موفقیت کارآفرینان با استفاده از تکنیک TOPSIS.. 104

4-5- جمعبندی… 107

فصل پنجم.. 108

5-1- مقدمه. 109

5-2- نتایج کلی پردازش دادههای پرسشنامه. 109

5-3- راهکارهای ارائه شده جهت ارتقاء کارآفرینی توسط کارآفرینان منتخب…. 113

5-4- پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده. 113

5-5- جمع بندی نهایی… 114

منابع: 115

منابع و مآخذ فارسی: 115

منابع و مآخذ انگلیسی: 116

مقدمه
کارآفرینی به عنوان یک پدیده نوین در اقتصاد نقش مؤثری را در توسعه و پیشرفت اقتصادی کشورها یافته است. به­طوری­که می­توان گفت امروزه کارآفرینی در اقتصاد رقابتی و مبتنی بر بازار نقش کلیدی و بسزایی داراست. به عبارت دیگر در یک اقتصاد پویا، ایده­ها، محصولات و خدمات همواره در حال تغییر می­باشند و در این میان کارآفرین است که الگویی برای مقابله و سازگاری با شرایط جدید را به ارمغان می­آورد. با توجه به اهمیت روزافزون این پدیده و نقش فزاینده آن در اقتصاد جهانی شناسایی عوامل موفقیت کارآفرینان و تسهیل امر کارآفرینی ضرورت دو چندان پیدا می­کند.

این فصل به بررسی کلیات پژوهش اختصاص یافته است. ابتدا مسأله تحقیق و ضرورت انجام تحقیق بیان می­گردد. سپس به­طور مختصر به اهمیت و ضرورت انجام تحقیق و اهداف و سؤالات پژوهشی پرداخته شده، و در ادامه به­طور خلاصه به نوع تحقیق، روش انجام تحقیق، جامعه آماری تحقیق، ابزار گردآوری داده­ها و به روش­های تجزیه و تحلیل اطلاعات اشاره می­شود.

1-2- بیان مسأله تحقیق
این امر مسلمی است که پژوهش­های کاربردی مسأله­مدار هستند، بدین معنی که تمام فرایند پژوهش از اولین گام­های مشاهده تا آخرین مراحل نتیجه‌گیری می‌باید حول محور یک یا چند مسأله دور بزند. بنابراین روشن کردن مسأله در یک تحقیق علمی کاربردی یکی از ضروری‌ترین و اولین گام­های پژوهش است. اگر مسأله خوب روشن یا تبیین نشود، تمام مراحل بعدی فرایند تحقیق از جمله جمع‌آوری اطلاعات و نتیجه‌گیری دچار اشکالات و نواقصی خواهند شد که ناشی از خود آن مراحل نیست، بلکه ناشی از روشن نبودن و بیان نادرست مسأله است. بنابراین شاید اغراق نباشد که بعضی محققان معتقدند که خوب و درست روشن کردن مسأله معادل نیمی از فعالیت­های پژوهشی است (میرزایی اهرنجانی، 1371،ص5).

از طرف دیگر، نخستین گام جهت شناخت و تبیین درست هر مفهوم یا پدیده، ارائه تعریف روشنی از آن است. به طور کلی در تعاریفی که از کارآفرینی ارائه شده است، تناقض­ها و مغایرت­هایی به چشم می خورد. وجود تفاوت در تعاریف کارآفرینی از سویی نشان­دهنده گستردگی و اهمیت و از سوی دیگر نشان­دهنده پویایی آن است (پورداریانی، 1381). ژوزف شومپیتر[1] می­گوید: کارآفرین نیروی محرکه اصلی در توسعه اقتصادی است و نقش کارآفرین نوآوری با ایجاد ترکیب های تازه ای از مواد می باشد (خنیفر ، 1385).

در شرایطی که توسعه سریع اقتصادی اجتماعی، یک هدف کلان و آرزوی دیرینه برای تمامی کشورهاست، تحقق توسعه منوط به تولید انبوه و صادرات و به تبع آن افزایش درآمد ملی، توسعه عدالت اجتماعی و گسترش اشتغال مولد در کشورها می­باشد. دستیابی به این هدف نیز در گرو ایجاد و توسعه فعالیت­های اقتصادی و افزایش بهره وری و خلاقیت است. تجربه موفق کشورهای صنعتی و کشورهای شتاب­دار در توسعه اقتصادی، نشان می­دهد که مدیران کارآفرین، خلاق و ریسک­پذیر در بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور می­توانند هدف های فوق را محقق سازند (امور مشاورین وزارت صنایع، 1376).

ایده­های مدیران کارآفرین در صورتی بر تولید، اشتغال و بهره وری عوامل تولید بنگاه اثرگذار هستند که شرایط اجرای آنها نیز فراهم گردد. شرط اینکه یک بنگاه تولیدی بتواند ایجاد و راه­اندازی گردد و با اجرای ایده­های کارآفرینی فعالیت خود را تداوم بخشد و از این طریق امکان رشد و توسعه را بیابد، فراهم بودن بسترهای لازم در عرصه اقتصاد کشور است. از جمله نهادهایی که بر بسترسازی فعالیت­های اقتصادی نقش بارز و  بی چون و چرایی دارد، نهاد دولت می­باشد. دولت می­تواند با قانون گذاری بستر لازم را برای موفقیت فعالیت­های تولیدی فراهم نماید و قوانین مصوب نیز می­توانند نقشی متفاوت را در عرصه اقتصاد ایفا نمایند. اگر درست به کار گرفته شوند بسترها و شرایط فعالیت و رقابت در عرصه اقتصادی را تسهیل و مهیا می­نمایند و در غیر این صورت به عنوان مانعی برای بازیگران اقتصاد عمل می­کنند. علاوه بر قوانین و مقررات، عواملی چون چگونگی شرایط اقتصادی، سیاسی حاکم بر کشور، بوروکراسی اداری، عوامل فرهنگی چون: فرهنگ خانواده و نگرش جامعه به کار و تولید، نگرش مصرف­کنندگان نسبت به محصولات داخلی، بالا بودن میزان مخاطره پذیری برای ایجاد کسب و کار، سطح موفقیت طلبی در جامعه و عوامل آموزشی مانند: ارتباط بین دانشگاه و صنعت، تناسب بین آموزش­های دانشگاهی بر حسب نیازهای بازار کسب و کار، توانایی دانش آموختگان دانشگاهی، و … نیز بر موفقیت فعالیت کارآفرینان تأثیرگذار هستند که در فصل دوم به بررسی این عوامل می پردازیم.

این پژوهش نیز یک تحقیق مسأله‌مدار کاربردی است که درصدد شناسایی عوامل موفقیت کارآفرینان در صنایع تولیدی استان هرمزگان می­باشد. شناسایی این عوامل و ارائه راهکارهایی کاربردی در جهت توسعه آنها، می­تواند برای متولیان کارآفرینی و صنعت در سطح استان و حتی در سطح کشور در امر برنامه­ریزی و قانون­گذاری راه­گشا باشد.

 

1-3- ضرورت و اهمیت انجام پژوهش
اهمیت کارآفرینی و ایجاد شغل جدید در اقتصاد، موضوعی می باشد که در سالهای اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته است. به طور کلی اقتصاددانان کارآفرینی را از منظر سودمحوری، سرمایه گذاری و ریسک ودیدگاهی که از گسترش اقتصاد حمایت می کند، مورد توجه قرار داده اند، اما به نظر می رسد در یک جامعه مدرن نقش کارآفرینی فراتر از بعد اقتصادی است (Henry & et al, 2003).

وقتی از موفقیت و ماندگاری کسب و کار سخن به میان می آید، پاسخ به این سئوال که موفقیت و معیار آن چیست، ضروری به نظر می رسد. اما باید توجه داشت هنگامی می توان کارآفرین موفق را شناسایی کرد که از شاخص های معتبری برخوردار باشد تا بتوان بر اساس این شاخص ها موفقیت افراد کارآفرین را اندازه گیری کرد. متأسفانه موفقیت کار آفرینان همواره از نقطه نظر شاخص­های سنتی و مالی سنجیده شده و از دیدگاه خود کارآفرینان کم تر به موفقیت پرداخته شده است، در حالی که مطالعات نشان می دهد، موفقیت می تواند تعاریف متعددی در کارآفرینی داشته باشد. موفقیت کارآفرینان یک ساختار چند بعدی است که می تواند شامل عناصر شخصی، حرفه ای، محسوس و نامحسوس نیز باشد و باید توجه داشت کارآفرینان ضرورتاٌ موفقیت کاریشان را با واژه های مالی ارزیابی نمی کنند. لذا چگونگی درک موفقیت از دیدگاه کارآفرینان مسأله مهمی است که باید در مطالعات کارآفرینی به طور اساسی به آن توجه شود . از سوی دیگر توسعه و گسترش موفقیت­های کارآفرینان یکی از راهکارهای اساسی برای رسیدن به توسعه اقتصاد پایدار می­باشد. اولین گام برای این منظور شناسایی عوامل موثر بر موفقیت کارآفرینان و سپس ارائه راهکارهایی در راستای ایجاد بسترهای لازم برای توسعه این عوامل، می­باشد.

1-4- اهداف تحقیق
هدف کلی از اجرای این تحقیق فراهم نمودن بسترهای لازم برای تسریع روند رشد کارآفرینان در ایجاد و توسعه واحدهای صنعتی استان و در نتیجه کمک به رشد اقتصادی استان می­باشد. همچنین این تحقیق دارای اهداف فرعی دیگر به شرح زیر است :

شناسایی عوامل موفقیت کارآفرینان در ایجاد و توسعه واحدهای صنعتی
کمک به عملی شدن ایده های کارآفرینان و در نتیجه افزایش اشتغال در استان
کمک به ایجاد محیطی پویا برای رشد کارآفرینان
ارائه راهکارهایی عملی برای کارآفرینان برای توسعه این عوامل
1-5- کاربرد نتایج تحقیق
نتایج به دست آمده از این تحقیق اگر مورد توجه قرار گیرد کاربردهای زیر را برای مسئولین و متولیان امر کارآفرینی و کارآفرینان می­تواند به دنبال داشته باشد :

کمک به کارآفرینان در ایجاد کسب و کارهای جدید
دادن بازخوری مناسب به متولیان کارآفرینی در استان برای ارتقاء سطح عملکردشان
کمک به کارآفرینان برای آشنایی با عوامل موثر بر موفقیت در ایجاد یک کسب و کار جدید
کمک به ایجاد زمینه های لازم برای افزایش اشتغال زایی در استان
1-6- سئوالات پژوهشی
سوال اصلی این پژوهش شناسایی عوامل موفقیت کارآفرینان از دیدگاه کارآفرینان منتخب استان هرمزگان در سال 87 است . در همین راستا پرسش­های فرعی زیر مطرح می گردد:

مهم ترین عوامل موفقیت کارآفرینان از دیدگاه کارآفرینان منتخب استان هرمزگان کدامند؟
راهکارهای ارتقاء سطح کارآفرینی از دیدگاه کارآفرینان منتخب در استان هرمزگان کدامند؟
درجه اهمیت عوامل موفقیت کارآفرینی از نگاه کارآفرینان منتخب استان هرمزگان به چه صورت است؟
1-6-1- قلمرو موضوعی
قلمرو موضوعی این تحقیق، مباحث و مفاهیم کارآفرینی را در بر می­گیرد.

1-6-2- قلمرو زمانی
این پژوهش طی دوره زمانی 6 ماهه اول سال 88 انجام شده است.

1-6-3- قلمرو مکانی
قلمرو مکانی آن استان هرمزگان می­باشد.

1-7- نوع تحقیق

 تحت ید خود قرار داد از یدی به ید دیگر منتقل می گردد و پس از آن می تواند به اختیار منتقل گردد.

پس درتعریف مالکیت می توان گفت:

«مالکیت حقی است دائمی که به موجب آن شخص می تواند در حدود قوانین تصرف مالی را به خود اختصاص دهد و از تمام منافع آن استفاده کند.»[1]

گفتاردوم: ویژگی مالکیت
اصل زوال ناپذیری حق مالکیت: حق مالکیت  دائمی است و با گذشت زمان پایان نمی پذیرد و از بین نمی رود.

از این اصل دو نتیجه مهم گرفته می شود:

1.مالکیت دائمی است و در اثر گذشت زمان از بین نمی رود.

2.مالکیت در اثر معطل ماندن زوال نمی پذیرد و بهره برداری لازمه ی بقای مالکیت نیست،[2]پس از آن که با مالکیت و ویژگی آن آشنا شدیم نوبت به اثبات مالکیت می رسد اما اثبات مالکیت نیز ویژگی خاصی دارد.

گفتارسوم: ویژگی اثبات مالکیت
به طور معمول گفته می شود که، اثبات مالکیت تابع قواعد عمومی اثبات دعوی است و از تمام دلایل می توان در دعاوی مالکیت استفاده کرد ولی، ویژگی اثبات مالکیت در این

 

است که باید آن را یا از راه استناد به اماره ی تصرف احراز کرد یا از راه اثبات وقوع اسباب تملک (ارث و حیازت و…)؛ زیرا مالکیت رابطه ی اعتباری است که در نتیجه ی اعمال یا وقایع حقوقی دیگر تحقق می یابد و از این لحاظ اصالت ندارد تا دلیل به طور مستقیم متوجه آن شود، پس ناچار باید به اسباب ایجاد کننده ی آن روی آورد و از این راه به رابطه ی ایجاد شده دست یافت.

دکتر مونا دستوری
 استاد مشاور:
دکترعبدالرضا جعفری
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
تعیین دوره بحرانی کنترل علف های هرز مزرعه ذرت (Zea mays L.) در شرایط تنش خشکی
چکیده :
به منظور تعیین دوره بحرانی علف های هرز ذرت دانه ای رقم sc-604 ، آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل تیمار های وجین علف های هرز (شاهد بدون علف هرز، وجین از مرحله 4 برگی، وجین از مرحله 7 برگی، وجین از مرحله 11 برگی، وجین از مرحله 14 برگی و وجین از مرحله 17برگی ) و تیمارهای تنش خشکی که شامل (شاهد بدون تنش رطوبتی، تنش رطوبتی قبل از گلدهی ، تنش رطوبتی حین گرده افشانی و تنش رطوبتی حین پر شدن دانه ها )بودند که در سال 1390 دراستان فارس (شهرستان شیراز) به اجرا در آمد. علف های هرز غالب در این آزمایش از زمان سبز شدن تا مراحل رسیدگی و رسیدن به عملکرد ذرت با شیوه دستی کنترل شدند. علف های هرز غالب درآزمایش شامل تاج خروس ریشه قرمز(Amaranthus rotroflexus L.) و خرفه (Portulaca oleracea L.) بود. که در اواخر دوره رشد ذرت، علف هرز تاج خروس بیش از دیگر علف های هرز غالب بود. پس از به دست آمدن داده های آماری و با در نظر گرفتن تیمارهای تداخل و کنترل، دوره بحرانی علف های هرز بر حسب روز پس از سبز شدن ذرت بر اساس 5 و 10 درصد افت عملکرد نسبی در مقایسه با تیمار شاهد فاقد رقابت بدست آمد. شروع دوره در افت 5% روز هشتم و پایان دوره روز سی و ششم محاسبه شده است. نتایج بدست آمده در افت عملکرد 10% نیز نشان داد که شروع دوره روز چهاردهم و پایان دوره روز بیست و چهارم است. نتایج حاصل از بررسی صفات عملکرد واجزای عملکرد به هنگام تنش خشکی در شرایط وجین های مختلف نشان داد که تنش خشکی قبل از گلدهی، بیشترین اثرات کاهشی روی صفاتی چون طول بلال، قطر ساقه، قطر بلال، طول بلال، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک داشت. حداکثر عملکرد دانه ذرت در شاهد وجین و شرایط بدون تنش بود. صفات شاخص برداشت، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه، ارتفاع نهایی بوته، تعداد دانه در ردیف و تعداد دانه در بلال در سطح 1 درصد تفاوت معنی داری داشتند. صفات طول بلال و قطر ساقه در اثر متقابل وجین علف های هرز در شرایط تنش معنی دار نبود. اثر متقابل تنش خشکی و شرایط وجین در صفت قطر ساقه نیز، معنی دار نبود. اثر بلوک بر قطر بلال و اثر تنش خشکی بر قطر ساقه نیز در سطح 5% معنی دار شده است. اثر بلوک بر تعداد دانه در بلال، معنی دار نبود هرچند اثر تنش خشکی در سطح 1% و اثر وجین علف های هرز در سطح 5% معنی دار بوده است. نتایج نشان داد که عدم وجین تا مرحله 17 برگی بیشترین تأثیر را روی کاهش عملکرد واجزای عملکرد گذاشته است. تعیین دوره بحرانی کنترل علف های هرز می تواند به جهت بالا بردن راندمان روش های مدیریتی علف های هرز مفید باشد. با آگاهی از دوره بحرانی کنترل علف های هرز برای هر محصول در هر مکان، می توان زمان دقیق مصرف علف کش ها را تعیین نمود.
کلمات کلیدی: وجین علف هرز، گلدهی، دوره بحرانی، تاج خروس، تنش خشکی
فصل اول:
مقدمه
 1-1-کلیات
اگرچه آب فراوانترین ترکیب کره ی زمین به حساب می آید، ولی در عین حال مهمترین عامل محدود کننده ی تولید گیاهان زراعی در سطح جهان به شمار می رود. (قهرمان و سپاس خواه، 1379). کشورایران نیز باتوجه به قرار گرفتن در عرض جغرافیایی 25 تا 38 درجه، جزو مناطق خشک و نیمه خشک جهان به حساب می آید و عملکرد گیاهان زراعی در نتیجه ی کمبود نزولات جوی به شدت کاهش می یابد. تقریباً 70 درصد از مساحت ایران را مناطق خشک و نیمه خشک تشکیل می دهند که متوسط بارندگی سالانه آنها کمتر از 150 میلی متر می باشد. علاوه بر این متوسط نزولات جوی از میزان تبخیر کمتر است و مقدار بارندگی نیز نامنظم و غیر قابل پیش بینی می باشد(کوچکی، 1388). خشكی در ایران و جهان پدیده ای اجتناب ناپذیر است كه همه ساله با شدت های متفاوتی، تولید موفقیت آمیز محصولات كشاورزی را با مخاطره روبرو می سازد عدم بارندگی كافی و توزیع غیر یكنواخت آن درطول فصل رشد در مناطق خشك نیمه خشك باعث شده است كه كشت بیشتر محصولات كشاورزی فقط با آبیاری امكان پذیر گردد. گیاهان در این مناطق كم و بیش با تنش كم آبی مواجه هستند و آب مهمترین عامل محدود كننده رشد گیاهان است.
1-2- تنش خشکی
تنش رطوبتی جزء تنش های عمومی می باشد كه آثار بسیار نامطلوب بر رشد گیاهان زراعی می گذارد (بلوم[1]، 2005 ). در كشاورزی همواره سعی بر این بوده است تا تحمل گیاهان زراعی نسبت به تنش های محیطی افزایش یابد. زیرا در واقع گیاهان به دلیل تنش های موجود تنها به 25 درصد توان تولیدی خود می رسند و تقریباً از 75 درصد توانایی های تولیدی استفاده نمی شود. هر چه مقاومت در برابر این تنش ها افزایش یابد، امكان افزایش محصول فراهم است (علیزاده، 1389). گزارش های زیادی مبنی بر تاثیر كمبود آب از چند نوبت تا تنش های شدید، در رابطه با مختل شدن فرآیندهای فیزیولوژیكی گیاهان و تغییر در متابولیسم كربوهیدرات ها و

 

نیتروژن و نیز تغییر در ساختمان پروتئین ها و فعالیت آنزیم ها وجود دارد (برار وهمکاران[2]، 1990). كمبود آب با تاثیر بر آماس سلولی و در نتیجه باز و بسته شدن روزنه ها، فرآیندهای فتوسنتز، تنفس و تعرق را تحت تاثیر قرار داده و از طرف دیگر با تاثیر برفرآیندهای آنزیمی كه بطور مستقیم با پتانسیل آب كنترل می شوند، بر رشد گیاه اثر منفی می گذارد (علیزاده، 1389). گیاهان در طول رشد خود پیوسته بوسیله عوامل نامساعد محیطی تحت تاثیر قرار می گیرند. بعضی از این عوامل نامساعد مانند تنش رطوبتی رشد و نمو را در گیاهان محدود می كنند (عزیزی نیا وهمکاران، 2005).                      
خشکی مانند سایر تنش های محیطی اثر زیانباری بر عملکرد گیاهان زراعی دارد و کمبود آب یکی از عوامل مهم کاهش عملکرد در بسیاری از مناطق محسوب می شود (بروس و همکاران[3]، 2002). بنابراین بخش وسیعی از مطالعات به نژادی و به زراعی در دنیا بر اصلاح و واکنش گیاهان به کمبود آب متمرکز شده است (جاناکی[4]، 2008). تنش رطوبتی از طریق ایجاد تغییرات آناتومیک، مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی بر جنبه های مختلف رشد گیاه تأثیر می گذارد (جیمز و همکاران[5]، 1995). بررسی توان مقاومتی ارقام مختلف گیاهان زراعی نسبت به کمبود آب، می تواند جهت افزایش عملکرد تولید این گیاه در مناطق گرم وخشک و نیمه خشک راهگشا باشد(غفاری، 1386). از این میان، تنش خشکی به عنوان بهترین فاکتور محدود کننده غیر زنده رشد و عملکرد گیاهان محسوب می شود (چی اونگ و همکاران[6]، 2003). تنش خشکی از تنش های عمومی می باشد که اثرات بسیار نامطلوبی بر رشد گیاه و تولید گیاهان زراعی می گذارند (ایکسونگ و همکاران[7] ، 2002). تنش خشکی باعث خسارات غشاء و سیستم فتوسنتزی می شود فتوسنتز می تواند به وسیله ی تنش خشکی از دو طریق تحت تأثیر قرار گیرد. اول بسته شدن روزنه ها و نرسیدن دی اکسید کربن به کلروپلاست و دوم از طریق کاهش پتانسیل آب سلول بر روی ساختمان های پیچیده فتوسنتزی اثر می گذارد. همچنین تنش خشکی رشد ریشه و ساقه را تحت تأثیر قرار می دهد و ممکن است باعث کاهش در سطح برگ گیاهان شود.          
1-3- تاریخچه ذرت
ذرت از دیرینه ترین گیاهان روی زمین است. رویشگاه اصلی آن به عقیده بسیاری از دانشمندان کشورهای مکزیک و پرو است(فائو[8]، 2000). گیاهی است از خانواده گندمیان، یک ساله با دوره رویش کوتاه که میزان عملکرد دانه آن در واحد سطح نسبت به گیاهان مشابه به مراتب بیشتر بوده و می تواند قسمتی از نیاز جامعه بشری را جوابگو باشد. خاستگاه ذرت قاره آمریکاست (جنوب مکزیک) و پیشینه کشت آن به 8 تا 10 هزار سال پیش می رسد. قدیمی ترین آثار باستان شناسی ذرت از مکزیک به دست آمده است (تولنارودیور[9]، 1999؛ سیمونز[10] ؛ 1987و پنینگ و همکاران[11]،1993 ؛ فائو ، 2000). ذرت، در قرن شانزدهم میلادی توسط پرتغالی ها وارد قاره آمریکا و آسیا شد. کشورهای چین، امریکا و برزیل به ترتیب رتبه های اول تا سوم تولید را به خود اختصاص داده اند. از نظر تاریخی و کشاورزی و تجاری از مهمترین گیاهان زراعی آمریکا محسوب می شود. ذرت به دلیل قدرت سازگاری خود با شرایط اقلیمی متفاوت و سایر ویژگی ها، امروزه به طور گسترده در مناطق مختلف جهان کشت می شود. ذرت با توجه به اهمیت آن در تأمین غذای انسان بطور مستقیم و غیر مستقیم از جایگاه ویژه در میان گیاهان زراعی برخوردار است. این گیاه یکی از گیاهان مهم اقتصادی دنیا می باشد و حدود 129 میلیون هکتار از مزارع دنیا با متوسط عملکرد 4/2 تن درهکتار ( در کشورهای در حال توسعه) تا 7/6 تن در هکتار ( در کشورهای توسعه یافته) زیر کشت این گیاه می باشد. کاشت ذرت از سال 1349 با تاسیس بخش تحقیقات ذرت در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کشت ذرت رونق یافت . در سال 1356 سطح زیر کشت آن 22 هزار هکتار بود. که در سال 1381 به 218 هزار هکتار با عکلکرد 1450 هزار تن رسید (چوگان، 1388). ذرت در قسمت اعظم دنیا جد گیاه عمده غذایی را تشکیل می دهد و در سایر قاره ها نیز به طور گسترده ای کشت می شود. در مقیاس جهانی، ذرت از نظر سطح زیر کشت و مقدار تولید مقام سوم بعد از گندم و برنج را دارد. ذرت با توجه به پتانسیل بالای تولید دانه و علوفه در ایران جهت تغذیه دام و طیور توسعه زیادی یافته و کشت آن در اغلب استان های کشور رونق پیدا کرده است (خدابنده، 1387). گرچه منشأ ذرت از مناطق خشک و نیمه خشک جهان است ولی برای شرایط دیم مناسب نیست و در شرایطی که باران محدود و متغیر باشد با سورگوم و ارزن نمی تواند رقابت کند. در شرایط فاریاب، ذرت گیاه مناسبی برای مناطق خشک است و عملکرد بالقوه آن از بقیه غلات بیشتر است. در بین استان های کشور در چند سال گذشته استان های فارس، خوزستان، اصفهان، خراسان، کرمان و گرگان بالاترین سطح زیر کشت را داشته اند. به علت این که ذرت به آب زیادی احتیاج دارد، کشت دیم آن عمدتاً در مناطق مرطوب (با متوسط بارندگی بالاتر از 600 میلیمتر) که متوسط درجه حرارت 20 تا 32 درجه سانتی گراد و طول فصل رویش بیش از 130 روز است انجام می گیرد؛ ولی حتی در مناطق مرطوب نیز حداکثر نیاز ذرت بیش از مقدار نزولات حاصله است از این رو آبیاری انجام می شود و این از نظر اقتصادی نیز توجیه پذیر است. ذرت گیاهی است 4 کربنه که با توجه به پتانسیل بالا ،تولید دانه و علوفه در ایران جهت تغذیه دام و طیور توسعه زیادی یافته و کشت آن در اغلب استان های کشور رونق پیدا کرده است (کوچکی، 1388). ذرت از جمله گیاهان زراعی مهم در ایران به شمار می رود که سطح زیر کشت آن (25/0) میلیون هکتار و تولید آن معادل 65/1 میلیون تن می باشد و تولید 8/2 درصد از کل غلات را به خود اختصاص داده است (فائو، 2005). به طوری که در سال 1365 سطح زیر کشت ذرت رقمی حدود 23308 هکتار بود که این مقدار در سال 1381 (2003) میلادی بنابر آمار سازمان فائو به 218 هزار هکتار رسیده و تولید آن از 14700 هزار تن گذشته است. از نظر مبدأ ذرت تئوری های متعددی وجود دارد و یکی از آن ها حاکی از این است که ذرت غلافدار، فرم ابتدایی اجداد ذرت می باشد. دانه ذرت به طور کلی شبیه سایر اعضا خانواده گراس هاست و شامل میوه ای تک بذری است که کاریوپسیس[12] نام دارد و این بذر شامل جنین و آندوسپرم می باشد که توسط یک پریکارپ محصور گردیده است (چوگان، 1383). در ذرت غلافدار هر دانه در داخل غلاف جداگانه ای قرار دارد و بنابراین پس از رسیدن دانه ها، پراکنش آن ساده می باشد در صورتی که در ذرت اهلی تمام سنبله در داخل یک پوسته قرار دارد (کوچکی، 1388). ذرت یک گیاه روز کوتاه است و روزهای بلند باعث افزایش طول دوره رویش، افزایش تعداد برگ ها و اندازه گیاه می گردند. بهترین خاک برای ذرت، خاک های عمیق با بافت متوسط و زهکشی خوب و قدرت نگهداری آب زیاد می باشد. (کوچکی،1388 ؛ امام ،1386). تعداد برگ ها در ذرت از خصوصیات نسبتاً ثابت واریته ای است و از 8 تا 48 عدد متغیر است و خیلی کم تحت تاثیر عوامل محیطی قرار می گیرند. بین تعداد برگ ها روی ساقه اصلی و طول دوره و رشد گیاه ذرت یک رابطه مثبت وجود دارد (امام ،1386). ذرت یک گیاه گرمسیری است و در شرایطی که متوسط درجه حرارت تابستان کمتر از 19 درجه و متوسط درجه حرارت شبانه کمتر از 13 درجه سانتی گراد باشد، رشد نمی کند. ذرت پس از 6-5 روز بعد از کاشت سبز می شود. درجه حرارت زیاد و رطوبت نسبی کم در هنگام گرده افشانی آن اثر سوء بر تلقیح و تشکیل دانه دارد علاوه بر آن، اگر در این هنگام رطوبت خاک نیز کم باشد، خروج آن ها به تأخیر می افتد و بر تشکیل دانه ها اثر سوء بیشتری خواهد داشت. د
رجه حرارت حدود 32 درجه سانتی گراد بر عملکرد اثر سوء خواهد داشت (امام ،1386). گیاهان جوان ذرت، به تدریج که مسن تر می شوند به درجه حرارت زیاد حساس تر می گردند. ارقام هیبرید ذرت در این مورد مقاوم تر از ارقام معمولی می باشند. در مناطقی که قبل از کاشت ذرت نزولات به اندازهای باشد که خاک را تا عمق ناحیه ریشه به حد ظرفیت زراعی برساند و در طول فصل رشد حداقل 375 میلیمتر باران ببارد، برای کشت ذرت مناسب است. روزنه ها در برگ های مسن تر ذرت به شدت تحت تاثیر سوء خشکی شدید واقع می شوند و پس از اینکه رطوبت مجدداً تامین شد و برگها آماس یافتند نیز اثر سوء برطرف نمی شود. روزنه های ذرت پس از تامین مجدد رطوبت باز می شوند و شرایط طبیعی رشد و جذب گازکربنیک را از سر می گیرند، در صورتی که اگر گیاه مسن در معرض خشکی قرار بگیرد، شرایط طبیعی رشد خود را به طور کامل از سر نمی گیرد. در شرایط فاریاب، ذرت بیشترین محصول بالقوه را از میان تمام غلاتی که در مناطق خشک واقع در عرض های جغرافیایی کم کشت می شوند تولید می کند. (کوچکی، 1388). در عرض های جغرافیایی زیاد به علت پایین بودن درجه حرارت اولیه و کوتاه بودن فصل رشد، کشت ذرت جهت تولید دانه موفقیت آمیز نیست (چوگان، 1383).
در تعاریف متداول از علف های هرز، دو تعریف را بیش تر به کار می برند. در تعریف اول، علف های هرز را به عنوان گیاهانی که به طور ناخواسته و خارج از مکان اصلی می رویند، شناسایی می کنند؛ در تعریف دوم، علف های هرز را به عنوان گیاهانی که کاربردشان هنوز شناخته نشده است، معرفی می کنند. زیان های عمده ی علف های هرز، شامل کاهش عملکرد زراعی و دامی، استفاده اندک از بازده زمین، افزایش هزینه کنترل حشرات در بیماری های گیاهی، تولید فرآورده های نامرغوب، افزایش مشکلات مدیریت منابع آبی، کاهش بازدهی نیروی کار و … می باشد (راس و لیمبی، 1372).
از میان خصوصیاتی که سبب تفکیک علف های هرز از دیگر گونه های گیاهی می گردد، می توان به تولید بذر فراوان، تثبیت سریع جمعیت، دوره خواب طولانی بذرها، حفظ قوه نامیه بذرها به مدت طولانی، سازگاری در پراکنش و دارا بودن اندام های رویشی تکثیر شونده، اشاره کرد. از آن جا که تمامی گیاهان سبز برای رشد خود، نیازمند آب، مواد غذایی و نور می باشند، در شرایط مزرعه علف های هرز با گیاهان زراعی در استفاده از مواد مورد نیاز جهت رشد، رقابت می کنند و در نهایت، سبب کاهش رشد گیاه و عملکرد نهایی می گردند. این امر زمانی چشمگیر می شود که از طرف دیگر، یک یا چند عامل مورد نیاز رشد گیاهان، محدود باشد؛ به طور مثال، وقتی رطوبت خاک کم باشد، برگ های گیاه ذرت در صورت وجود علف های هرز در مزرعه، سریع تر از زمانی که مزرعه ذرت فاقد علف های هرز است، حالت پیچیدگی به خود می گیرند (کلینگمن و اشتون،1372).
کنترل علف های هرز مزرعه، فرآیند محدود کردن آلودگی علف های هرز می باشد؛ به گونه ای که رقابت گیاه و علف هرز، به حداقل میزان خود برسد. مقدار کنترل، معمولأ تعادلی است بین هزینه های لازم جهت فرآیند کنترل و مقدار آسیب احتمالی به گیاه زراعی. زمانی که با رعایت علف های هرز یک ساله با گیاهان زراعی مواجه باشیم، کنترل، هدف رایج خواهد بود (راس و لیمبی، 1372).
تأثیر نامطلوب علف های هرز روی رشد گیاهان زراعی را تداخل می نامند که به صورت رقابت مستقیم (برای نور، آب و موادغذایی) و آللوپاتی می باشد. آللوپاتی پروسه ای است که علف های هرز، با تولید ترکیب های سمی، باعث اختلال در رشد گیاهان مجاور می شود (کلینگمن و اشتون،1372).
اهداف برنامه های مدیریت علف های هرز، عبارتند از جلوگیری، کنترل و ریشه کن کردن. جلوگیری[13] یعنی ممانعت از ورود علف هرز به داخل مزرعه غیرآلوده که این امر، بیش تر هول محور رعایت بهداشت ادوات و کنترل بذرهای گیاهان می گردد. قوانین و مقررات مراکز گواهی بذر، در جهت همین اهداف است. کنترل، زمانی انجام می شود که یک علف هرز، در مزرعه مستقر شده باشد. روش های کنترل، قادر به جلوگیری از تولید مثل تمامی گیاهان در یک منطقه نیستند. از آن جا که اغلب اندام های ذخیره ای گیاه باقی می ماند، لذا عملیات کنترل هر سال باید ادامه یابد. ریشه کن کردن[14] عبارت است از حذف کامل تمام گیاهان و قسمت های زنده یک علف هرز از یک منطقه. گرچه تمامی این اهداف ممکن می باشد، اما تأکید بیش تر روی کنترل می باشد (کلینگمن و اشتون،1372).
1-4- تاج خروس
گونه های علف هرز مختلفی از جنس تاج خروس وجود دارند که در فعالیت های کشاورزی اختلال ایجاد می کنند. یکی از مهمترین این گونه ها تاج خروس وحشی[15] می باشد که شدیداً با گیاه زراعی رقابت کرده، عملکرد محصول را کاهش داده و عمل برداشت را با مشکل مواجه می کند.(راشد محصل ،1380). از مهمترین علف های هرز مزرعه ذرت عبارتند از: تاج خروس ریشه قرمز[16]سلمه تره[17]، خرفه[18]، اویارسلام[19]، قیاق[20] و گونه ای پنجه مرغی[21] می باشند.در مشخصات گیاه شناسی گیاه خروس وحشی نام علمی آن[22] و نام انگلیسی[23] آن ذکر شده است. بذر این گیاه گرد تا بیضی، به رنگ قهوه ای تیره تا سیاه براق بوده و صاف می باشد . (نرم افزار علف های هرز ایران، 1381). ساقه در قسمت زیر برگ بذری فاقد کرک بوده و یا دارای کرک های کوچک و ظریف می باشد. رنگ ساقه در گیاهچه و به خصوص در نزدیکی طوقه متمایل به قرمز است برگ های بذری نیز بسیار کوچک بوده (10 تا 12 میلی متر طول) و سطح فوقانی آنها سبز تا صورتی می باشد. اولین برگ های حقیقی حالت متناوب داشته و تخم مرغی شکل می باشند. کرک نیز ممکن است در سطح یا حاشیه برگ ها وجود داشته باشد که تراکم این کرک ها در کنار برگ ها زیاد تر است. این گیاه دو لپه می باشد (کریمی،1374). این علف هرز یکی از علف های هرزی است که در نقاط دنیا پراکنده شده است. به عنوان مثال در اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی، استرالیا و … وجود آن برای کشاورزان مشکل ساز می باشد. در کشور ما نیز این علف هرز در استان های تهران، خراسان، فارس، کرمانشاه، همدان، کردستان، قزوین، آذربایجان، ایلام و خوزستان به وفور مشاهده می شود.
 
1-5- خرفه
خرفه گیاهی است یکساله و تابستانه است که به مقدار بسیار زیادی بذر تولید می نماید. خرفه گیاهی یکساله وگرمادوست و چهار کربنه از خانواده خرفه[24] است. خرفه با نام انگلیسیPorslane common و نام علمی آن (Portulaca         oleracea L.) می باشد. ساقه آن بلند و افراشته است اما در برخی شرایط قادر است تا در هنگامی که تنها چندین سانتی متر طول دارد، نیز بذر بدهد. اکثرأ در خاک های تحت کشت رشد کرده اما در باغات، خزانه ها، مراتع، کنار جاده ها و… نیز رشد می کند. اندام هوایی این گیاه مستحکم و پرقدرت و اکثراً پوشیده از کرک بوده و ریشه آن نیز بسیار کارآمد و به رنگ قرمز است.این گیاه تابستانه بوده و جوانه زنی آن در اواخر بهار، گلدهی آن در اواسط تا اواخر تابستان و رسیدگی بذر آن نیز در اواخر تابستان تا پائیز صورت می گیرد (راشد محصل و همکاران، 1380). بوته های خرفه علفی، خوابیده و گوشتی بوده و هر بوته ریشه یافته آن فضایی به قطر حدوداً 60 سانتی متر را اشغال می کند. در این گیاه ساقه ها بدون کرک و اغلب قرمز رنگ هستند و طول شاخه های فرعی (اولیه، ثانویه) ممکن است به اندازه ساقه اصلی یا حتی بیشتر از آن باشد و همین سبب شده که رشد بوته دایره وار باشد. ساقه های این گیاه چندین بار منشعب می شوند به طوری که ممکن است دفعات انشعاب به هشت بار برسد.
1-6- کنترل علف های هرز
برای کنترل علف هرز تاج خروس در مزارع مختلف از علف کش های مختلفی استفاده می شود. این علف هرز در مزارع گیاهی همچون ذرت، چغندر قند و سیب زمینی و … رشد کرده و به رقابت با گیاه اصلی می پردازد. تاج خروس وحشی از جمله گیاهان پهن برگ ها می باشد که برای مقابله با آن از پهن برگ کش های مختلفی برای کنترل آن استفاده می شود. در کشور ما تنها دو علف کش پهن برگ کش برای استفاده در مزارع ذرت ثبت شده است که شامل آترازین[25] و توفوردی[26] می باشد. آترازین از بازدارنده های فتوسنتز در فتوسیستم II بوده و نام تجاری آن گزاپریم[27] می باشد و یک علف کش پیش کاشتی است ( خاک مصرف). توفوردی نیز یک اکسین مصنوعی نیز یک اکسین مصنوعی با نام تجاری یو 46 دیفلوئید است (پیش رویشی). اگر چه که این دو علف کش محل عمل متفاوتی دارند اما خطر مقاوم شدن علف های هرز نسبت به آترازین زیاد بوده و اگر در منطقه ای این مقاومت ایجاد شود تنها گزینه ممکن توفوردی خواهد بود (زند و همکاران، 1386). مصرف بدون دقت علف کش ها در دهه ی اخیر سبب مقاوم شدن برخی علف های هرز و برخی از علف کش ها شده است.
1-7- خسارات ناشی از تنش خشکی و علف های هرز
علف های هرز با مصرف آب و عناصر غذایی خاک، سایه اندازی و میزبانی آفات و امراض، موجب کاهش کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی می گردند. به گزارش (اسیمیت[28]، 1994) که خشکی های فصلی از مهمترین عوامل محدود کننده توسعه کشت و تولید ذرت در دنیا می باشند. خشکی بطور متوسط 17 در صد از عملکرد سالانه ذرت دانه ای جهان را کاهش می دهد و حتی در بعضی از سال ها کاهش محصول بیشترین میزان خشکی در دوره های گلدهی ذرت اتفاق می افتد خشکی فصلی از مهمترین عوامل محدود کننده توسعه کشت و تولید ذرت می باشد. به گونه ای که این تنش به طور متوسط 17 درصد از عملکرد سالانه ذرت دانه ای جهان را کاهش می دهد. و حتی در بعضی از سال ها در مناطق خشک کاهش محصول بیش از 70 درصد در اثر خشکی گزارش شده است. به طور کلی در ارزیابی های انجام شده در طی زمان، گیاهان با تغییرات شرایط محیطی مواجه بوده اند (بری[29]، 1997). با توجه به نیاز آبی ذرت، كمبود آب برای تولید مناسب آن یكی از معضلات مهم كشور به شمار می آید. در كشور ما نزولات جوی كم و منابع آب محدود بوده لذا استفاده بهینه از آب ضروری به نظر می رسد و باید از حداقل آب حداكثر بهره برداری لازم صورت پذیرد تا سطح بیشتری به زیر كشت برده شود. ذرت یکی از 3 غله مهم دنیا است که در نظام های کشت نوین آن، علف های هرز باعث بیشترین کاهش عملکرد و بالاترین هزینه تولید می شوند. به طوری که علف های هرز، می توانند تا 95% محصول را کاهش دهند (تولناروهمکاران[30]، 1994). رشد عملكرد ذرت به طور قابل ملاحظه ای در اثر رقابت علف های هرز برای مواد غذایی آب و نور كاهش می یابد. استفاده از علف كش ها جهت كنترل علف های هرز ذرت مرسوم است (تاج بخش ،1375). علاوه براین، نیز علف های هرز توسط دیگر روش ها نظیر، وجین دستی و مكانیكی كنترل می شوند. این گونه روش ها، معمولاً با مشكلات فراوانی همراه هستند، از این رو همیشه مفید و مقرون به صرفه نیستند كنترل علف های هرز بخش قابل توجهی از هزینه تولید گیاهان زراعی را تشكیل می دهد (الیور[31]، 1988) (نگوآجیو وهمكاران[32]، ‌1997). بنابراین علف های هرز را باید به طریقی كنترل كرد كه كمترین هزینه را در برداشته و مشكلاتی از قبیل مقاوم شدن علف های هرز به علف كش ها و آلودگی های محیطی را به همراه نداشته باشد (هال و همكاران[33]، 1992 ؛الیور، 1988 ؛ ولی و همكاران[34]، 1991).از آنجا که جوانه زنی و استقرار علف های هرز یک فرایند تدریجی است و در ابتدای رشد رقابت چندانی با گیاه زراعی ندارند، شاید وجین زود هنگام آن ها ضروری نبوده (هال وهمکاران ،1992) و چه بسا به دلیل رویش دوباره زیانبار باشند (ویلسون وکال[35]، 1996). یکی از مشکلات مربوط به تولید ذرت مساله علف های هرزی است که از طریق رقابت باعث کاهش عملکرد ذرت می گردند. ده درصد از کاهش تولیدات کشاورزی جهان را علی رغم کنترل شدید علف های هرز، در اکثر سیستم های کشاورزی می توان به اثر رقابت علف های هرز نسبت داد (رحیمیان و شریعتی، 1389). علف های هرز نه تنها تولید گیاهان زراعی را کاهش داده و هزینه محصولات کشاورزی را افزایش می دهند. بلکه موجب ایجاد مشکلاتی از جمله عملکرد پایین تر گیاه و دام، کاهش راندمان مصرف زمین، افزایش هزینه های کنترل حشرات و بیماری های گیاهی، کاهش کیفیت محصولات، افزایش مشکلات مدیریت آب و کاهش راندمان نیروی کار می شود (زند و همکاران، 1383؛ کوچکی و همکاران، 1373). عملکرد گیاهان زراعی به طور عمده در نتیجه رقابت با علف های هرز بر سر آب، عناصر غذایی، نور و دی اکسید کربن کاهش می یابد. همچنین در مورد برخی از علف های هرز، عملکرد گیاه زراعی در اثر آزادسازی ترکیبات دگر آسیب به محیط از سوی علف های هرز کم می شود. گیاهان زراعی و علف های هرز به طور کلی نیاز مشابهی به عناصر غذایی دارند. بنابراین، مدیریت عناصر غذایی به عنوان یک راهکار متحمل برای مدیریت علف های هرز شناخته می شود (واکر و بوچانان[36]، 1982). بسته به تراکم، ترکیب گونه ای، زمان نسبی سبز شدن، شرایط آب و هوایی، رقم گیاه زراعی و سایر عوامل خسارت علف های هرز در ذرت متغیر خواهد بود. در صورت عدم کنترل علف های هرز، بسته به تراکم و تنوع علف های هرز، عملکرد ذرت ممکن است از 15 تا 90 درصد کاهش یابد (اردکانیان، 1375؛ کوچکی و همکاران، 1376؛ ویلیا مز و همکاران[37]، 2008). کشاورزان همواره در طول تاریخ با علف های هرز در مبارزه بوده اند و در این راستا به پیشرفت های قابل ملاحظه ای نیز دست یافته اند. مدیریت علف های هرز یکی از عناصر کلیدی در بیشتر سیستم های زراعی می باشد. اما افزایش مقاومت علف های هرز به علف کش ها ضرورت کاهش هزینه نهاده ها و نگرانی از اثرات جانبی علف کش ها در محیط، باعث اجبار کشاورزان در جهت کاهش مصرف آن ها گردیده است (رحیمیان و شریعتی، 1378).
1-8- تعاریف دوره بحرانی علف های هرز در شرایط محیطی
مطالعه های زیادی جهت مبارزه با علف های هرز انجام شده است و در این مطالعه، محدوده ای از دوره رشد كه در آن علف های هرز بیشترین خسارت را وارد می كنند دوره بحرانی كنترل علف های هرز نامیده شده است (قوشه و همكاران[38]، 1996). و این دوره برای گیاهان در مناطق مختلف محاسبه و پیشنهاد شده است (اومافرا[39]، 2006). محدوده ای از رشد گیاه كه درآمد حاصل از افزایش محصول، بیشتر از هزینه كنترل علف های هرز باشد را دوره اقتصادی كنترل علف های هرز نامیده اند. نتایج محققانی مانند ویورو تان[40] (1983) هال و همكاران (1992)، دنان و همكاران [41](1995) و محمودی (1998)به خوبی نشان می دهد كه كنترل علف های هرز در دوره بحرانی، اقتصادی می باشد. همچنین ممكن است درآمد حاصل از افزایش محصول جوابگوی هزینه های عمیات كنترل نباشد (هال و همكاران، 1998). شروع رقابت و کاهش عملکرد با پیشرفت فصل رشد و رسیدن به نقطه محدودیت منابع همراه است (آلدریچ[42]،1987 ). بنابراین، تداخل علف های هرز با گیاهان زراعی در طی مراحل مختلف رشد و نمو یکسان نیست و در یک نظام کار آمد مدیریت مزرعه، فرآیند رشد و روند اثرات متقابل باید مد نظر قرار گیرد (اوچو[43]، 1990). با در نظر گرفتن میزان کاهش قابل تحمل عملکرد، در چرخه زندگی گیاه زراعی دوره زمانی خاص وجود دارد که اگر مزرعه عاری از علف های هرز نگه داشته شود، کاهش عملکرد روی نداده و مبارزه با علف های هرز قبل یا بعد از این دوره نیز تأثیری در عملکرد ندارد. این دافعه ی زمانی خاص را دوره بحرانی کنترل علف های هرز می نامند (احمدی، 1376) زیمیدال[44](1995) این دوره را کوتاهترین زمانی می داند، که برای جلوگیری از کاهش عملکرد، بایستی گیاه زراعی از اثرات زیانبار گیاهان هرز دور نگه داشته شود. استفاده مداوم از علف کش های پیش رویشی که دوام زیادی در خاک دارند ممکن است سبب مقاومت علف های هرز، لطمه به محصولات بعدی و هم چنین آلودگی های زیست محیطی شود (زیمیدال، 1980) برای کاهش مصرف سموم و بهینه بودن آن در کشاورزی پایدار به مدیریت تلفیقی مبارزه با علف های هرز که یکی از راهکارهای آن تعیین مناسب ترین زمان کاربرد ابزارها و شیوه های مبارزه است توجه زیادی می شود (بوز والیور[45]،1993). سینگل و همكاران[46] (1996) دوره بحرانی را حاصل دو جز می دانند: نخست دوره بحرانی عاری از علف های هرز و دوم دوره بحرانی تداخل علف های هرز كه به ترتیب معادل نقطه حداقل زمانی عاری از علف هرز[47] و نقطه حداكثر آلودگی به علف های هرز[48] و فاصله زمانی بین این دو جزء را دوره بحرانی مبارزه با علف های هرز تعریف كردند. همچنین

جناب آقای دکترعزت ا… عزتی
پژوهشگر: 
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
 
عنوان                                                       صفحه
فصل اول :کلیات
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………1
1-1 –  بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………..4
1-2-  اهمیت موضوع و ضرورت پژوهش……………………………………………………………………………..6
1-3-  اهداف پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………..7
1-4-  سؤال اصلی ………………………………………………………………………………………………………………….7
1-5-  سؤالات فرعی………………………………………………………………………………………………………………..7
1-6-  فرضیه…………………………………………………………………………………………………………………………..8
1-7-  متغیرهای مستقل و وابسته………………………………………………………………………………………….8
1-8-  ماهیت و متدولوژی تحقیق…………………………………………………………………………………………..8
1-9 –  مفاهیم و اصطلاحات……………………………………………………………………………………………………9
1-10 –  موانع و مشکلات تحقیق……………………………………………………………………………………………9
1-11 –  ساماندهی تحقیق…………………………………………………………………………………………………….10
فصل دوم : مفاهیم و مبانی نظری
2-1 –  مفهوم شناسی تحقیق………………………………………………………………………………………………..12
– موقعیت…………………………………………………………………………………………………………………………………12
– ژئو  …………………………………………………………………………………………………………………………………….12
– ژئوکالچر………………………………………………………………………………………………………………………………14
– بحران…………………………………………………………………………………………………………………………………..15
– امنیت…………………………………………………………………………………………………………………………………..17
– ژئوپولیتیک…………………………………………………………………………………………………………………………..27
      – مفهوم ژئوپولیتیک…………………………………………………………………………………………………………..30
– سیر تحول مفهومی واژه ژئوپولیتیک………………………………………………………………………………….31
– عوامل مؤثر در ژئوپولیتیک………………………………………………………………………………………………33
2-2 – مبانی نظری……………………………………………………………………………………………………………….40
 
– نظریه های جهانی ژئوپولیتیک………………………………………………………………………………………………..40
      – نظریه آلفرد ماهان……………………………………………………………………………………………………………40
  – نظریه هلفورد مکیندر………………………………………………………………………………………………………..43
  – نظریه نیکلاس اسپایکمن……………………………………………………………………………………………………47
  – نظریه هانتینگتون…………………………………………………………………………………………………………….49
– بررسی نظری مطالعات امنیتی………………………………………………………………………………………………….57
      – رویکرد رئالیستی (واقع گرایانه) ………………………………………………………………………………………..57
      – رویکرد ایدئالیستی (آرمان گرایانه) …………………………………………………………………………………….58
      – رویکرد نهادگرایانه…………………………………………………………………………………………………………….58
2-3 – چهارچوب و مدل نظری پژوهش…………………………………………………………………………………59
2-4 – پیشینه موضوع………………………………………………………………………………………………………….61
 
 

/>فصل سوم : بالکان
3-1 – بالکان………………………………………………………………………………………………………………………….66
– آشنایی کلی با کشورهای شبه جزیره بالکان………………………………………………………………………………69
– جمهوری آلبانی………………………………………………………………………………………………………………..71
– جمهوری اسلونی………………………………………………………………………………………………………………76
– جمهوری بلغارستان………………………………………………………………………………………………………….80
– جمهوری بوسنی و هرزگوین……………………………………………………………………………………………..83
– جمهوری ترکیه…………………………………………………………………………………………………………………86
– جمهوری کرواسی……………………………………………………………………………………………………………..91
– جمهوری مقدونیه……………………………………………………………………………………………………………..97
– جمهوری فدرال یوگسلاوی سابق………………………………………………………………………………………101
– صربستان و مونته نگرو…………………………………………………………………………………………………107
– جمهوری یونان………………………………………………………………………………………………………………110
3-2- تاریخچه بالکان………………………………………………………………………………………………………….114
– بالکان در دوره امپراطوری عثمانی……………………………………………………………………………………114
– بالکان ونظام اروپای قدیم……………………………………………………………………………………………….116
– جنگ جهانی اول: علل و پیامدها…………………………………………………………………………………………122
– بالکان در دهه 90……………………………………………………………………………………………………………127
فصل چهارم : ویژگی های بالکان و اتحادیه اروپا
4-1- مشخصات و ویژگیهای بالکان…………………………………………………………………………………..133
– شکل گیری اقوام در بالکان……………………………………………………………………………………………….134
      –  یو گسلاوی…………………………………………………………………………………………………………………..134
    – ظهور کشور سلطنتی یوگسلاوی………………………………………………………………………………….134
    – یوگسلاوی در عصر مارشال تیتو………………………………………………………………………………….136
    – یوگسلاوی پس از مرگ تیتو ………………………………………………………………………………………..144
– بحران در بالکان……………………………………………………………………………………………………………………146
– نزاع میان دو تمدن یا مساعدت میان آنها…………………………………………………………………………….146
– علل درگیری در شبه جزیره بالکان……………………………………………………………………………………147
– صلح در کوزوو……………………………………………………………………………………………………………..149
– عامل و فاکتور عثمانی…………………………………………………………………………………………………….149
4-2 – اتحادیه اروپایی……………………………………………………………………………………………………….154
– نگرشی نظری بر اتحادیه اروپا………………………………………………………………………………………………155
– سیستم های بین المللی…………………………………………………………………………………………………..155
– رژیم های بین المللی………………………………………………………………………………………………………157
– نظام های دوقطبی جنگ سرد و امنیت اروپا……………………………………………………………………………..158
– رژیم امنیتی اتحادیه اروپا و رژیم اقتصادی…………………………………………………………………………….159
– اتحادیه اروپا و حرکت به سوی شرق………………………………………………………………………………………163
4-3 – تاثیرات امنیتی بالکان بر اروپا………………………………………………………………………………..168
– شبه جزیره بالکان و تأثیر آن بر امنیت اتحادیه اروپایی…………………………………………………………168
 
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1 – تحلیل نهایی……………………………………………………………………………………………………………..173
  5-2 – پیشنهادات و راهکارهای حل مناقشات و تعارضات شبه جزیره بالکان………………….182
 
فهرست منابع و مآخذ: ………………………………………….………………………………………………………….186
چکیده انگلیسی: ……………………………………………………..………………………………………………………….189
 
فهرست نقشه ها
 
عنوان                                                       صفحه
2-1-  نقشه جهان از دیدگاه مکیندر در سال 1904……………………………………………………………….45
2-2-  نقشه جهان از دیدگاه مکیندر در سال 1943……………………………………………………………….46
2-3-  نقشه جهان در نظریه اسپایکمندر مورد کشورهای حاشیه……………………………………….47
2-4-  نقشه پراکندگی تمدنهای جهان…………………………………………………………………………………..55
3-1-  نقشه شبه جزیره بالکان……………………………………………………………………………………………65
3-2-  نقشه کشورهای شبه جزیره بالکان………………………………………………………………………….69
3-3-  نقشه کشور آلبانی……………………………………………………………………………………………………70
3-4-  نقشه کشور اسلوونی……………………………………………………………………………………………….75
3-5-  نقشه کشور بلغارستان…………………………………………………………………………………………….79
3-6-  نقشه کشور بوسنی و هرزگووین……………………………………………………………………………82
3-7-  نقشه کشورترکیه……………………………………………………………………………………………………..85
3-8-  نقشه کشورکرواسی…………………………………………………………………………………………………90
3-9-  نقشه کشور مقدونیه…………………………………………………………………………………………………96
3-10-  نقشه کشور یوگسلاوی سابق……………………………………………………………………………….100
3-11-  نقشه کشور صربستان و مونته نگرو…………………………………………………………………..106
3-12-  نقشه کشور یونان…………………………………………………………………………………………………109
4-1-  نقشه صربستان بزرگ…………………………………………………………………………………………….138
4-2-  نقشه صربستان بزرگ…………………………………………………………………………………………….139
4-3-  نقشه کشورهای اتحادیه اروپایی ………………………………………………………………………….153
 
 
 
 
 
 
فهرست نمودلرها
 
عنوان                                                       صفحه
2-1-  نمودار منازعه تمدنها………………………………………………………………………………………………….55
4-1-  نمودار تهدیدات شرق و تمهیدات غرب اروپا…………………………………………………………….167
 
 
 
 
 
 
 
فهرست جدول ها
 
عنوان                                                       صفحه
3-1-  جدول علل و پیامدهای جنگ جهانی اول……………………………………………………………………125
 
 
 
 
 
 
 
مقدمه:
شبه جزیره بالکان شامل کشورهای ترکیه، بلغارستان، یونان، کرواسی، بوسنی و هرزگوین، مقدونیه، اسلوونی، آلبانی، فدراسیون یوگسلاوی (صربستان، مونته‌نگرو) به لحاظ ژئوپولیتیکی یکی از حساس‌ترین نقاط جغرافیایی جهان می‌باشد که تاریخ پنج سده گذشته آن همواره متأثر از درگیری‌های نظامی بین دول منطقه بوده است.
بالکان مدت‌های زیادی تحت تأثیر اقدامات کسانی بوده است که هیچ‌گاه این سئوال را مطرح نکردند که چه تدبیری بیاندیشند تا تاریخ درد آور و فاجعه آمیز منطقه تکرار نشود.
شبه جزیره بالکان به جهت اختلافات درونی و موقعیت ژئوپولیتیک آن، یکی از مناطق بحران خیز جهان بوده و همیشه مورد توجه قدرتهای بزرگ جهانی قرار داشته است، زیرا علاوه بر دریای سیاه و دریای مرمره، دسترسی به دریاهای مدیترانه، اژه و آدریاتیک را فراهم و نفوذ یا تسلط بر مهم‌ترین شبکه ارتباطی میان شرق و غرب جهان را تدارک می‌بیند. به همین لحاظ در طی تاریخ، بحران‌هایی در اثر مداخله نیروهای خارجی البته با توسل به اختلافات درونی و قومی در این شبه جزیره ایجاد شده و حتی دنیا را به جنگ جهانی نیز کشانیده است.
جنگ و بحران در بالکان ریشه در تاریخ کهن این منطقه دارد و بالکان همواره حلقه اتصال بحرانی در قاره اروپا بوده است. این بحران به ویژه در جنگ دوم جهانی و با عملکردهای فاشیسم ایتالیا و نازیسم آلمان هیتلری تشدید شده است. فروپاشی حکومت‌های کمونیستی در اروپای شرقی علت اساسی واگرایی در بالکان به ویژه در کشور یوگسلاوی بود زیرا حرکت به سوی دمکراسی چند حزبی در این کشور در اواسط دهه هشتاد و به موازات آن حرکت‌های دمکراتیک در لهستان شروع شده بود و این رویدادها به آن سرعت بخشید.
با فروپاشی کمونیسم در یوگسلاوی سابق پروسه‌ای به وجود آمد که این کشور را متلاشی کرد تقاضا برای آزادی شهروندان و قومیت‌ها در شش جمهوری یوگسلاوی، باعث مخالفت و مقابله با طرح صربستان بزرگ تحت پوشش یوگسلاوی گردید و بحران یوگسلاوی شروع شد. تجاوز صربستان به اسلوونی و سپس کرواسی منجر به جنگ در جمهوری کرواسی گردید.
بروز جنگ در کرواسی که منجر به رسمیت شناخته شدن کرواسی در مجامع بین‌المللی شد تقاضای کشور بوسنی و هرزگوین برای شناسایی بین‌المللی توسط جامعه مشترک اروپا و آمریکا مشروط به همه پرسی شد که در آن همه پرسی در کل 64% از شهروندان به استقلال کشور بوسنی و هرزگوین رای دادند که یک روز پس از به رسمیت شناخته شدن بوسنی توسط مجامع بین‌المللی و سازمان ملل متحد جنگ صربستان بر علیه بوسنی و هرزگوین شروع شد.
1-1 – بیان مسئله :
یکی از مهم‌ترین مباحثی که در اتحادیه اروپا مطرح است، بحث پیرامون تدوین سیاست امنیتی و دفاعی اروپا[1] می‌باشد. اتحادیه اروپا برای پیشبرد اهداف اقتصادی، تجاری، سیاسی و نظامی خود در راستای همگرایی بیشتر، نیاز به امنیت در منطقه و حاشیه خود دارد. از سوی دیگر یکی از مسائل مهم و مناقشه برانگیزی که اتحادیه اروپا با آن مواجه است، بحث گسترش اتحادیه اروپا می‌باشد. این موضوع که آیا هر کشوری که در قاره اروپا واقع شده است، باید عضو اتحادیه اروپا باشد یا خیر ، از دیگر مسائل مهمی می‌باشد که همواره مطرح بوده است. بالکان شبه جزیره‌ای است که در جنوب شرقی اروپا که کشورهای یونان، آلبانی، بلغارستان، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، اسلوونی، جمهوری مقدونیه، صربستان، مونته‌نگرو، رومانی و بخش اروپایی ترکیه در آن واقع شده است.
بالکان همواره مکان درگیری‌ها و نزاعی بوده است که همسایگان خود را تحت تأثیر ناآرامی‌های خود قرار داده است. در این پژوهش محقق بر آن است تا با شرح موقعیت ژئوپولیتیکی شبه جزیره بالکان (با مرور اجمالی تاریخ این منطقه) تأثیر بحران‌ها و ناآرامی‌های آن را بر امنیت همسایگان این منطقه و به طور دقیق‌تر امنیت اتحادیه اروپا بررسی نماید.
پدیده امنیت یا کشمکش سیاسی در یک حوزه جغرافیایی ، ایدئولوژیک و فکری در خلاء به وجود نمی‌آید . قطعاً” در ورای آن پیشینه تاریخ و مسیر تحولات و رخدادهای جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی زمینه ساز شکل گیری چنین راندی شده است و در نتیجه نسبت به کوچکـی و بزرگی حوزه عملیاتی آن شاهد تأثیرات متفاوتی خواهیـم بـود. چالش‌های قومـی یکـی از پدیده‌های سیاسی با پیشینه‌ای غیر قابل انکار است که آن را نمی‌توان در یک ظرف زمان مشخص محدود کرد.
یک مناقشه قومی قرن‌ها به طول می‌انجامد و تحت شرایط خاصی به مانند آتش زیر خاکستر خود را نمایان می‌سازد تا این که در قالب یک بحران ملی ، منطقه‌ای و بین‌المللی خودنمایی می‌کند . چالش‌های قومی در بالکان نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست . مسیر حوادث و تحولات منطقه بالکان در آخرین دهه قرن گذشته (2000-1990) نشان دهنده عمق درگیری‌ها و اختلافات سر به مهر بود که می‌توان آن را میراث امپراتوری‌های پروس ، اطریش ، هنگری و عثمانی در سده‌های گذشته دانست.
منطقه حساس و ژئواستراتژیک بالکان به عنوان پلی ، سه قاره را به یکدیگر متصل و تلاقی دو دین بزرگ بشری ، مسیحیت و اسلام است که خود به عنوان عامل و تسریع کننده چالش‌های منطقه‌ای ظهور و بروز برجسته‌ای داشته. اختلافات و مناقشات قومی که پس از جنگ جهانی اول و دوم به لحاظ تسلط نظام کمونیستی با تحت فشار قرار دادن و کنترل پلیسی سربسته باقی مانده بود، به دنبال تغییر و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و فروپاشی نظام دوقطبی و شکل گیری نظام نوین جهانی روند جدیدی را به خود گرفت.
فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ، تقسیم فدراسیون یوگسلاوی به کشورهای کوچک‌تر همچون صربستان، بوسنی – هرزگوین ، کرواسی ، مقدونیه، اسلوونی و مونته‌نگرو خود شرایطی را به وجود آورد که هر یک مدعای تاریخی – هویتی قومی و نژادی خود را مطرح و در کسب آن و تظلمی که سال‌ها بر آن‌ها روا داشته شده بود ذی‌حق بدانند در نتیجه موجب بروز دو جنگ خونین با تبعات زشت و ناگوار منطقه‌ای و بین‌المللی شد که هر یک از آن‌ها شرایط منحصر به فردی را در مقابل جنگ‌های هم‌ردیف خود به وجود آورد. نسل کشی‌های فزاینده بر اساس سیاست زمین سوخته یا آوارگی‌های گسترده چند هزار نفری ، مهاجرت‌های اجباری ، تجاوز به حقوق اولیه انسان‌ها ، تخریب و از بین بردن محیط زیست انسانی و بسیاری مسائل دیگر نمونه‌های قابل ذکر از تبعات این جنگ‌ها بود. در این بین تأثیرات روحی و روانی بر مردم ستم دیده را نمی‌توان با آمار و ارقام ذکر کرد.
یکی دیگر از تبعات جنگ‌های دهه 90 بالکان به چالش کشیدن حقوق بشر و قوانین بین‌المللی بود که هیچ یک از سازمان‌های نظم و امنیت جهانی و حقوق بین‌المللی نتوانسته جوابگوی انتظارات و حلال مسائل و مشکلات به وجود آمده باشند.
محدود مکانی پژوهش: دو محدوده جغرافیایی شبه جزیره بالکان و اتحادیه اروپایی در این پژوهش مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
محدوده زمانی پژوهش: در این پژوهش از آنجا که قصد بر آن است تا تاریخ این منطقه مورد بررسی قرار گیرد محدوده زمانی پژوهش را باید در طول تاریخ این منطقه در نظر گرفت.
1–2 – اهمیت موضوع و ضرورت پژوهش:
بررسی موقعیت ژئوپولیتیکی منطقه‌های مختلف و اثر آن بر روی پدیده‌های دیگر از مهم‌ترین دغدغه‌ها و موضوع اصلی رشته جغرافیای سیاسی محسوب می‌شود. این دغدغه مهم یادآور آن است که برای بررسی پدیده‌های جاری و مهم در جامعه جهانی امروز ، یکی از متغیرهای اساسی جهت مطالعه ، موقعیت ژئوپولیتیکی مناطق مختلف می‌باشد. از سوی دیگر اتحادیه اروپایی جایگاه قابل توجهی در نظام بین‌الملل دارد که بررسی امنیت آن به عنوان یکی از چالش‌های فرا روی این اتحادیه ، می‌تواند دیگر نهادهای منطقه‌ای را برای نیل به همگرایی یاری دهد.
شبه جزیره بالکان سرزمینی است که زادگاه بحران‌های مختلفی بوده است. فروپاشی یوگسلاوی و بحران‌های متعاقب آن، اتحادیه اروپا را با چالش‌های متعدد امنیتی و دفاعی روبرو ساخته است. در این تحقیق سعی بر آن است تا با بررسی ژئوپولیتیکی این شبه جزیره ، اثرات آن را بر امنیت اتحادیه اروپا بسنجیم.
شاید بتوان در اهمیت بحران بالکان به این امر بسنده کرد که بیش از یک دهه اختلاف ، مناقشه، بحران و در نهایت جنگ، خود محرک بزرگی بود برای این که نظر نگارنده را به خود جلب کند. از سوی دیگر این منازعات و بحران‌ها در اواخر قرن بیستم و در آستانه سده بیست و یکم شکل گرفت. قرنی که بسیاری از اندیشمندان آن را به عنوان نمادی از اوج رفتارهای انسانی ، رعایت حقوق طبیعی و بشریت نام می‌بردند، اما فجایع و مصیبت‌های پدید آمده در این برهه از تاریخ، زمان را به نیم قرن قبل‌تر و به هنگام جنگ جهانی دوم و فجایع غیرانسانی آن برد. یکی دیگر از دلایل انتخاب این موضوع را می‌توان تشابه موضوعی و چالشی بین ایران و منطقه بالکان و به طور خاص کشور یوگسلاوی دانست. از این منظر که اقلیت‌های قومی، نژادی و مذهبی در این منطقه مانند ایران ، بسیار متنوع می‌باشند. رمزگشایی از بحران بالکان می‌تواند تجربیات ارزنده‌ای را برای کشورهای با تنوع قومیتی و مذهبی به همراه داشته باشد.
1–3 – اهداف پژوهش :  
هدف از این پژوهش بررسی چگونگی ژئوپولیتیکی منطقه بالکان و تأثیرات آن بر نظام منطقه‌ای و اتحادیه اروپایی از یک سو و تشریح روند تاریخی آن در یک پروسه زمانی از سوی دیگر است.
یکی دیگر از اهداف این پژوهش روشن کردن موضوع و ارائه راهکار برای دستگاه دیپلماسی کشور در مواجهه با چنین بحران‌هایی است زیرا منطقه بالکان حوزه‌ای بوده است که جنگ‌های جهانی اول و دوم هر دو از این منطقه شروع شده و به عقیده بسیاری از کارشناسان مطالعات منطقه‌ای بحران‌های این منطقه پتانسیل ایجاد و شکل گیری جنگ جهانی دیگری را خواهد داشت.
1–4 – سؤال اصلی:
آیا موقعیت ژئوپولیتیکی منطقه بالکان بر امنیت اتحادیه اروپایی تأثیرگذار بوده است؟  
1–5– سؤالات فرعی :
چگونه قدرتهای بزرگ در طول تاریخ در روند مناقشات قومی دهه 90 بالکان نقش داشته‌اند؟
دلایل تاریخی و جغرافیایی شکل گیری بحران‌های منطقه‌ای در بالکان چگونه بوده است؟
بحران بالکان چگونه شکل گرفت؟
آیا بحران‌های موجود در شبه جزیره بالکان ، اتحادیه اروپا را با مشکلات امنیتی مواجه ساخته است؟
آیا اتحادیه اروپا برای حفظ امنیت خود باید به بحران‌های شبه جزیره بالکان توجه داشته باشد یا خیر؟
 
 
 
1–6– فرضیه:
از آنجا که ماهیت این تحقیق از نوع بررسی است و معمولاً­­ در این‌گونه تحقیقات به واسطه عدم امکان دخالت در متغیرها نمی‌توان نتایج حاصله را مورد آزمایش قرار داد از این رو در این پایان نامه نیز از فرضیه استفاده نشده و صرفاً تلاش محقق معطوف به پاسخ  دادن به پرسش‌های مطرح بوده است.
1–7– متغیرهای مستقل و وابسته:
متغیر مستقل: موقعیت ژئوپولیتیکی شبه جزیره بالکان
متغیر وابسته: امنیت اتحادیه اروپا
متغیر وابسته در این پژوهش امنیت اتحادیه اروپا می‌باشد که اثر موقعیت ژئوپولیتیکی شبه جزیره بالکان بر آن بررسی خواهد شد.
1–8 – ماهیت و متدولوژی تحقیق:
این پژوهش از نوع بررسی یا مروری[2] است. در این شیوه از تحقیق، تلاش محقق بر آن است تا به بررسی کلیه متون، کتاب‌ها، اسناد و تحلیل‌های در دسترس بپردازد تا بتوان به پرسش‌های پژوهش خود پاسخی مناسب ارائه دهد. به این نوع از پژوهش‌ها از آنجا که به شرحی از شرایط گذشته و موجود پدیده‌ای پرداخته می‌شود، توصیفی نیز گفته می‌شود. این بدین معناست که محقق با مشاهدات ممکن و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز به ارائه توصیفی از پدیده مورد نظر مبادرت می‌نماید.
از آنجا که در این پژوهش محقق به بررسی طیف گسترده‌ای از اطلاعات در مورد پدیده‌ای خاص پرداخته است، نتایج این پژوهش‌ها می‌تواند به عنوان مبنایی مهم و موثق برای تحقیقات دیگر در حوزه مورد بحث، در نظر گرفته شود.
در این پژوهش متدولوژی تحقیق، توصیفی – تحلیلی می‌باشد که با رویکردی تاریخی به سیر رویدادهای سیاسی و بحران‌های موجود در این منطقه طی سده گذشته می‌پردازد.
در این پژوهش ، اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعه منابع کتابخانه‌ای (اعم از کتاب‌ها، مقالات، اسناد، پایان نامه‌ها و پژوهش‌های موجود) و اینترنتی جمع آوری می‌شود.
1–9 – مفاهیم و اصطلاحات:
در این قسمت تعاریف متناظر با مفاهیم و اصطلاحات کلیدی تحقیق آورده شده است. از آنجا که در فصل بعدی به طور مفصل به این مفاهیم پرداخته خواهد شد، تنها به ذکر نام هر یک از اصطلاحات کلیدی پژوهش بسنده می‌کنیم. این واژه‌ها عبارتند از : شبه جزیره بالکان، اتحادیه اروپایی، ژئوپولیتیک و امنیت .
1–10 – موانع و مشکلات تحقیق :
هر موضوعی که برای تحقیق و پژوهش به ذهن متبادر می‌شود علاوه بر اینکه می‌تواند ناشی از دغدغه‌های فکری ذهن محقق و یا علاقه‌مندی‌های شخصی او باشد، بسیار ساده‌تر از آنچه که در حین بررسی عملی با آن مواجه می‌شویم ، نمود پیدا می‌کند. بحث از امنیت و اثرات ژئوپولیتیکی که از مدخل‌های اساسی این پژوهش هستند از این قاعده مستثنی نمی‌باشد.
یکی از مواردی که محقق در حین تحقیق با آن مواجه  شد دشواری سنجش پدیده‌هایی نظیر امنیت و تأثیرات موقعیت ژئوپولیتیکی بر آن بود. بحث از هزار تویه امنیت ، محقق را با انبوهی از متغیرها روبرو ساخت که همگی به نوعی اثرگذار بودند.

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست
چکیده : 5
1-  مقدمه  7
1-1-کلیات تحقیق.. 10
1-2-  اهداف تحقیق.. 11
1-3- سوالات تحقیق.. 12
1-4- مواد و روش ها 12
2- ماهیت تجارت در سرمایه گذاری خارجی.. 14
2-1 – بررسی سلب مالکیت در قوانین موضوعه ایران. 17
2-2- مفهوم سلب مالکیت از نظر ترمینولوژی.. 22
2-3- روشهای سلب مالکیت.. 24
2-3-1- تفاوت ملی کردن با دیگر روشهای سلب مالکیت.. 26
2-3-2- اهداف و آثار ناشی از مصادره اموال. 30
2-3-3- مصادره اموال نامشروع اشخاص… 30
2-3-4- مصادره اموال مشروع اشخاص… 31
2-3-5-  سلب مالکیت به منظور عمران، شهرسازی و تامین مسکن.. 31
2-4-سلب مالکیت در حقوق بین الملل و رویه های داوری فرا ملی.. 33
2-4-1- نظریات مشروعیت سلب مالکیت در حقوق بین المل تجاری.. 33
2-4-2- حق تعیین سرنوشت.. 34
3-  سلب مالکیت در رویه داوری تجاری بین الملل. 37
3-1- جایگاه حقوق بین الملل در نبود تعریف دقیق و جامع از سلب مالکیت.. 38
3-2-  سلب مالکیت از نظر معاهدات و رویه ی داوری بین المللی.. 40
3-3-   مصادره و سلب مالکیت از

 

دیدگاه استانداردهای حقوق بین الملل. 44
3-4-   رابطه میان حقوق داخلی و حقوق بین الملل در اختلافات ناشی از سلب مالکیت.. 46
3-5- حمایت از حقوق مالکانه از منظر حقوق بین الملل در رویه داوری بین المللی.. 47
3-6- سلب مالکیت حقوق قراردادی در مقابل نقض قرارداد. 55
3-7- مشروعیت سلب مالکیت از سرمایه گذاران خارجی در پرتو رویه داوری بین المللی.. 59
3-7-1- مشروعیت سلب مالکیت از دیدگاه حقوق بین الملل و معاهدات سرمایه گذاری.. 60
3-7-2- مشروعیت سلب مالکیت از منظر معاهدات بین المللی سرمایه گذاری.. 62
3-7-3-  مشروعیت سلب مالکیت در حقوق بین الملل از دیدگاه مراجع داوری بین المللی.. 63
3-7-5- فرآیند قانونی.. 71
3-7-6-غرامت.. 72
3-7-7-  ضابطه غرامت از دیدگاه مراجع داوری بین المللی در سلب مالکیت نامشروع. 77
3-8- سلب مالکیت غیر مستقیم از منظر رویه داوری بین المللی.. 84
3-8-1- مفهوم سلب مالکیت غیر مستقیم. 84
3-8-2-  مصادره خزنده 87
3-8-3- عناصر اصلی در سلب مالکیت.. 93
3-8-3-1-  مداخله در  حقوق مالکانه. 93
3-8-4- مصادره به نفع ثالث.. 96
3-8-5- تاثیر بر سرمایه گذار 98
3-8-6- شفافیت.. 99
3-8-7- حمایت مشروع از سرمایه گذار 100
3-9-  سلب مالکیت غیر مستقیم در آراء داوری بین الملل. 102
3-9-1- افزایش بی رویه مالیات.. 102
3-9-2- گرفتن اموال شخص ثالث.. 103
3-9-3- مداخله در قرارداد. 104
3-9-4- نقض حقوق منبعث از قرارداد. 104
3-9-5- مداخله  در مدیریت سرمایه گذاری.. 105
3-9-6-  لغو یا عدم صدور مجوز 106
نتیجه گیری.. 109
فهرست منابع. 111
لیست دعاوی.. 114
 
 
 

چکیده :
حقوق سرمایه گذاری عرصه ملاقات حقوق بین الملل و حقوق خصوصی است . بنابراین مولفه های اصلی این رژیم حقوقی ، همان اصول و قواعد حقوق خصوصی و حقوق بین الملل می باشد این نکته محتاج بسط بیشتری است . اصولا قراردادهای سرمایه گذاری معطوف به حقوق خصوصی می باشند اما به دو دلیل حقوق بین الملل هم در آن موثر و با آن مرتبط است نخست اینکه یک طرف این قرارداد دولت یا موسسه دولتی است و این امر آثار حقوقی خاص خود را دارد و دوم اینکه سرمایه گذاری خارجی در پرتو معاهدات دو یا چند جانبه حمایت از سرمایه گذاری بین دولت ها صورت می پذیرد . در این میان مقوله سلب مالکیت از سرمایه گذاران خارجی که می توان آن را عرصه اعمال حاکمیت دولت نامید که آثار آن مستقیما بر اموال ثالث بعضا با حسن نیت و حمایت شده