های آن می باشد. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران محاسبه شد و برای حفظ معرف بودن نمونه همان نسبتی که در کل جامعه آماری وجود داشت در حجم نمونه نیز رعایت شد، به عبارت دیگر نمونه گیری از نوع احتمالی و به روش تصادفی ساده صورت پذیرفت.حجم نمونه 207 نفر محسوب گردید. سپس پرسشنامه ای که جهت بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات ، با استناد به چارچوب نظری، تدوین شده و توزیع گردید. و از تکنیک های آمار توصیفی به منظور طبقه بندی نمرات خام و ترسیم جداول و نمودارها استفاده گردید و همچنین از آمار استنباطی، آزمون کلموگراف اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون به منظور بررسی فرضیه های تحقیق استفاده گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بین فناوری اطلاعات و ارتباطات وفرآیندهای مدیریت دانش و ابعاد عملکرد سازمان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
واژگان کلیدی: فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT )، فرآیندهای مدیریت دانش( دسترسی به دانش، ذخیره دانش، انتقال دانش و بکارگیری دانش)، عملکرد سازمان.
فهرست صفحه
فصل اول ـ کلیات پژوهش………………………………………………………………………………. 1
1ـ1ـ مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………….. 2
2ـ1ـبیان مسئله …………………………………………………………………………………………………………………….. 3
3ـ1ـ ضرورت و اهمیت موضوع پژوهش ………………………………………………………………………………….. 4
4ـ1ـ اهداف پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………. 6
فصل دوم ـ مرور ادبیات تحقیق ………………………………………………………………………. 8
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 10
1ـ2ـ بخش اول: مرور تجربی
1ـ1ـ2ـ پژوهشهای داخل کشور ……………………………………………………………………………………………… 10
2ـ1ـ2ـپژوهشهایخارجی………………………………………………………………………………………………………………..13
2ـ2ـبخش دوم:مرورتاریخی…………………………………………………………………………………………………………..14
1ـ2ـ2ـ تاریخچه فناوری اطلاعات و ارتباطات …………………………………………………………………………. 14
2ـ2ـ2ـ کامپیوتر……………………………………………………………………………………………………………………… 16
3ـ2ـ2ـ تاریخچه اینترنت ……………………………………………………………………………………………………….. 18
1ـ3ـ2ـ2ـ تاریخچه اینترنت در جهان ……………………………………………………………………………………. 18
2ـ3ـ2ـ2ـ تاریخچه اینترنت در ایران ……………………………………………………………………………………… 18
4ـ2ـ2ـ تاریخچه مدیریت دانش
…………………………………………………………………………………………….. 19
3ـ2ـ بخش سوم: مرور مفهومی ……………………………………………………………………………………………… 20
1ـ3ـ2ـ اهمیت و ضرورت فناوری اطلاعات و ارتباطات ……………………………………………………………. 20
2ـ3ـ2ـ تعاریف فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)………………………………………………………………….. 21
1ـ2ـ3ـ2ـ اطلاعات ………………………………………………………………………………………………………………… 23
2ـ2ـ3ـ2ـ فرق داده و اطلاعات ………………………………………………………………………………………………. 23
3ـ2ـ3ـ2ـ اطلاعات و سیستم …………………………………………………………………………………………………. 23
4ـ2ـ3ـ2ـ فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی ………………………………………………………………. 24
3ـ3ـ2ـ اطلاعات و رایانه ………………………………………………………………………………………………………… 25
4ـ3ـ2ـ سیستم های اطلاعاتی ……………………………………………………………………………………………… 27
1ـ4ـ3ـ2ـ سیستم های پشتیبانی تصمیم گیری …………………………………………………………………….. 27
2ـ4ـ3ـ2ـ سیستم خبره یا هوشمند ………………………………………………………………………………………. 29
3ـ4ـ3ـ2ـ سیستم اتوماسیون اداری ……………………………………………………………………………………….. 32
5ـ3ـ2ـ شبکه های ارتباطی ……………………………………………………………………………………………………. 36
6ـ3ـ2ـ سازمان شبکه ای ………………………………………………………………………………………………………. 40
7ـ3ـ2ـ نقش اینترنت …………………………………………………………………………………………………………….. 40
8ـ3ـ2ـ کاربردهای اینترنت ……………………………………………………………………………………………………. 41
9ـ3ـ2ـ اینترانت …………………………………………………………………………………………………………………….. 42
10ـ3ـ2ـ اکسترانت ………………………………………………………………………………………………………………… 43
11ـ3ـ2ـ فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و مدیریت دانش ……………………………………………… 43
12ــ3ـ2ـ تعاریف مدیریت دانش …………………………………………………………………………………………… 46
13ــ3ـ2ـ انواع دانش …………………………………………………………………………………………………………….. 47
14ـ3ـ2ـ ابزارهای مدیریت دانش …………………………………………………………………………………………… 48
15ـ3ـ2ـ مزایای مدیریت دانش ……………………………………………………………………………………………… 49
16ـ3ـ2ـ کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات بر فرآیندهای مدیریت دانش ………………………. 51
17ـ3ـ2ـ نقش فناوری اطلاعات بر مدیریت دانش ………………………………………………………………….. 57
18ـ3ـ2ـ عملکرد سازمان ………………………………………………………………………………………………………. 59
19ـ3ـ2ـ آشنایی با شهرداری ………………………………………………………………………………………………… 63
4ـ2ـ بخش چهارم: مرور نظری ………………………………………………………………………………………………. 64
1ـ4ـ2ـ مدلهای فرآیندی مدیریت دانش ………………………………………………………………………………… 64
1ـ1ـ4ـ2ـ مدل مفهومی مدیریت دانش نیومن ……………………………………………………………………….. 64
2ـ1ـ4ـ2ـ مدل حلزونی دانش ……………………………………………………………………………………………….. 66
3ـ1ـ4ـ2ـ مدل واتسون ………………………………………………………………………………………………………….. 67
5ـ1ـ4ـ2ـ مدل هیسیگ ………………………………………………………………………………………………………… 68
8ـ1ـ4ـ2ـ مدل پایه ها ی ساختمان دانش …………………………………………………………………………….. 68
2ـ4ـ2ـ نظریه های فناوری اطلاعات و ارتباطات ……………………………………………………………………… 73
1ـ2ـ4ـ2ـ نظریه ها ی اقتصادی …………………………………………………………………………………………….. 73
2ـ2ـ4ـ2ـ نظریه ها ی رفتاری ……………………………………………………………………………………………….. 74
3ـ2ـ4ـ2ـ نظریه فرهنگی و فناوری اطلاعات و ارتباطات ………………………………………………………… 76
4ـ2ـ4ـ2ـنظریه سیستمی ……………………………………………………………………………………………………… 87
3ـ4ـ2ـ مدل مفهومی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….93
4ـ4ـ2ـ فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………………………………… 96
فصل سوم : روش شناسی ………………………………………………………………………………. 97
1ـ3ـ مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………… 98
2ـ3ـ تعاریف نظری و عملی متغیرهای پژوهش ……………………………………………………………………… 98
3ـ3ـ روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………… 100
4ـ3ـ اعتبار و پایایی تحقیق …………………………………………………………………………………………………… 103
فصل چهارم: توصیف و تحلیل یافته ها …………………………………………………………….. 106
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 107
1ـ4ـ بخش اول: توصیف یافته ها …………………………………………………………………………………………… 108
2ـ4ـ بخش دوم: تحلیل یافته ها ……………………………………………………………………………………………. 131
فصل پنجم:جمع بندی و نتیجه گیری ……………………………………………………………….. 141
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………….142
1ـ5ـ جمع بندی یافته ها ………………………………………………………………………………………………………. 143
2ـ5ـ نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………. 147
3ـ5ـ محدودیت های پژوهش …………………………………………………………………………………………………. 153
4ـ5ـ پیشنهادهای پژوهش ……………………………………………………………………………………………………… 153
منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 155
پیوست ………………………………………………………………………………………………………… 167
فصل اول :
کلیات پژوهش
1ـ 1ـ مقدمه
فناوری شیوه و شگرد ساخت و کاربرد ابزار ، دستگاهها ، ماده ها و فرآیندهای گره گشایی دشوارهای انسان است. فناوری فعالیتی انسانی است و از همین رو ، از دانش و از مهندسی دیرینه تر است. زندگی بشر امروزی خواسته یا ناخواسته با این ابزارها درهم تنیده است. این در هم تنیدگی به شکلی در آمده است که تصور زندگی بدون این ابزارها ناممکن است و بشر هر روز بقای خود را بیشتر وابسته به استفاده از این ابزارها در تمامی شئون زندگی می یابد. یکی از این ابزارها که امروزه بطور وسیعی بر گستره وسیعی از زندگی ما سایه گسترده است فناوری اطلاعات و ارتباطات میباشد.
اسلیز و همکاران ( 2002)[1] فناوری اطلاعات و ارتباطات را به عنوان یک چتر تعریف کرده اند که حجم وسیعی از سخت افزار ، نرم افزار و خدمات بکار گرفته شده برای جمع آوری ، ذخیره سازی ، بازیابی و مخابره اطلاعات را در بر می گیرد . تاریخچه بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات به دهه های 40 و 50 میلادی بر می گردد که شرکت هایی از قبیل جنرال موتورز[2]، فناوری اطلاعات و ارتباطات را در سیستم پرسنل و پرداخت حقوق بکار گرفتند . البته باید ذکر کرد که این نوع سیستم ها بسیار ابتدایی بودند، اما رشد سریع ، هم برای مدیریت و هم برای فناوری اطلاعات و ارتباطات به این منجر شد، که امروزه اکثر قریب به اتفاق شرکت ها و سازمان ها اعم از دولتی و غیردولتی ، به سمت بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات روی آورده اند.کشورهایی که به طور مؤثر در بازار جهانی به رقابت می پردازند بطور عمده از مزیت های فناوری اطلاعات و ارتباطات بهره می برند، که این خود منجر به توسعه کشور می شود. سیاستگذاران متوجه شده اند بسیاری از سرمایه گذاری های فناورانه در مؤسسه ها ، بنگاهها و سازمان ها به دلایلی از قبیل کهنگی فناوری ، اشکال های فنی ،نبود ابزارهای فناورانه مکمل و … بدون استفاده باقی مانده است( الیسون[3]2003)، با توسعه روز افزون فناوری ها در محیط سازمان ها ، باید به تأثیرات و نقش آنها توجه کرد.
2ـ1ـ بیان مسئله
فراگیری انقلاب دیجیتالی در اروپا، آمریکا و تعدادی از کشورهای آسیایی چشم انداز اقتصادی و محیط کسب و کار را دگرگون ساخته است. پیشرفت سازمان ها ی کسب و کار در این کشورها نه تنها مدیریت الکترونیک[4] سیستم های اطلاعاتی را در برگرفته است بلکه توانایی و ظرفیت این کشورها برای پذیرش ، بکارگیری و اجرای سیستم های فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)[5] را به نمایش گذاشته است که این خود برای حضور مؤثرتر در بازار جهانی به عنوان یک سطح از بهبود سودمندی و کارایی سازمانها ابزاری کارآمد تلقی می گردد. گیل[6] (2005) عنوان می کند که در دنیای مدرن، نرم افزار یکی از مؤثرترین ابزارها برای هر سازمان است.
( سامکنگ و چرچ[7] ، 2008) بیان می کنند که مدیریت مبتنی بر رایانه ، مدیران را قادر می سازد تا اطلاعات بهنگام را به منظور سنجیدن اثر بخشی کنونی بدست آورده و استراتژی های کسب و کار را طرح ریزی نمایند. همچنین به منظور سنجیدن اثربخشی کنونی بدست آورده و استراتژی ها ی کسب و کار را طرح ریزی نمایند. همچنین به منظور دستیابی به موفقیت و برتری در سازمان ، ایجاد و حفظ نگرش و ادراک مثبت در میان کاربران سیستم ها و تکنولوژی های ارتباطی، حیاتی است.
الیسون[8] ( 2003) خاطر نشان می کند که سیستم ها ی پیشرفته فناوری اطلاعات و ارتباطات می تواند شالوده و قابلیت هر سازمانی را از طریق افزایش کارایی جذب مشتری، هماهنگی خدمات، تسهیم اطلاعات در میان شعب، کارکنان، مدیران و داوطلبان، نگهداری سوابق مالی، جذب کمک های مالی … ارتقا داده و تقویت نماید. مثل هر نوع سرمایه گذاری دیگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات باید در حد کمال خود بکار گرفته شود تا بازگشت کافی سرمایه را به دنبال داشته باشد. با اینحال تمایلاتی برای عدم کاربرد کارآمد فناوری اطلاعات و ارتباطات وجود دارد که برای بسیاری از سازمان ها چالش ایجاد می کند(گیل ، 2005).
شهرداریها به عنوان یک سازمان نیمه دولتی وظایفی را در قبال شهروندان بر عهده دارند و عملکرد آنها روی زندگی خصوصی و عمومی مردم یک منطقه یا شهر یا ناحیه … تاثیرگذار است. تا زمانی که چنین سازمانی خودش را با فناوریهای جدیدی که سرکار هستند مطابقت ندهد و با استفاده از آنها به بهبود عملکردش نپردازد چنین سازما نی نمی تواند از کسانی که از او انتظاراتی دارند حمایت کند و خواسته های آنها را برآورده سازد و موجب پیشرفت یک شهر شود. سازمان شهرداری باید به این مسئله رسیده باشد که برای اینکه یک شهر بتواند از فناوریهای الکترونیک استفاده کند و تبدیل به دولت الکترونیک شود باید از خود سازمان شروع کند.سرعت و دقت و ارتباط خوب با شهروندان و کارکنان از لازمه ی یک سازمان شهرداری است تا بتواند کارهایش را به موقع و به نحو احسن انجام دهد و این مهم جز با مجهز کردن سازمان به ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و آشنایی و آموزش کارکنان آن برای استفاده از این ابزارها برآورده نمی شود. به این ترتیب از فناوری اطلاعات و ارتباطات قوی در زمینه ی بهره گیری از مدیریت دانش در جهت کاستن از مسائل و مشکلات فوق و همچنین حرکت در جهت تعالی و کارایی و کسب وضعیت رقابتی پایدار می توان بهره برد. در نتیجه با توجه به آنچه که گفته شد،تحقیق حاضر در مسیر و چارچوب تحقیقات گذشته در پی پاسخ به این سؤال است که آیا بین استفاده از قابلیت های فناوری اطلاعات و ارتباطات با عملکرد سازمانی رابطه ای وجود دارد؟ و همچنین آیا بین فرآیندهای مدیریت دانش به عنوان متغیر مداخله گر با استفاده از قابلیت های فناوری اطلاعات و ارتباطات با عملکرد سازمانی رابطه ای وجود دارد یا نه؟
3ـ1ـ ضرورت و اهمیت موضوع پژوهش
در محیط رقابتی امروزی ، سازمان ها برای بقا ناگزیر از ارتقاء بهره وری ، کارایی ، و اثر بخشی از طریق بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان های خود هستند. فناوری اطلاعات و ارتباطات ابزاری است که به طور عمده برای مدیریت استراتژی های کسب و کار و فرآیند های داخلی سازمان به کار می رود (بوهالیس و ا کونور، 2005).
(گاتس ،1997) فناوری اطلاعات و ارتباطات را به منزله سیستم عصبی یک سازمان می داند که وضعیت رقابتی آن را تعیین می کند. سازمان هایی که فناوری اطلاعات و ارتباطات را به کار می برند. قادرند اطلاعات مورد نیاز درباره بازار، رقابت ، مشتریان داخلی و بیرونی سازمان را فراگرفته و اهرم دانش را برای دستیابی به مزیت رقابتی در جهت افزایش سهم بازار بکار برند . فناوری اطلاعات و ارتباطات ، ارتباطات بین سازمان ها را سرعت می بخشد و ایجاد ارتباط بهتر با مشتریان و کاهش هزینه ها را درپی دارد. تحقیقات نشان داده است که استفاده از رایانه به عنوان یکی از اشکال فناوری باعث بهبود بهره وری و افزایش انعطاف پذیری می شود(نامبیسان و وانگ[9]، 2000).
ICT” برای سازمان ها منافع بسیاری به دنبال دارد ؛ یادگیری از محیط داخلی و بیرونی ، به کارگیری دانش برای کسب منافع و مزیت رقابتی ، بهبود ارتباطات سازمانی ، بهبود روابط با مشتریان ، کاهش هزینه ها ، ایجاد ارزش بواسطه هم افزایی و مدیریت اشتراک و انتقال دانش، بهبود خدمات در همه مراحل ارتباط با مشتری ، شتاب تغییر ، رشد و یادگیری ، سودآوری و … در نتیجه بهبود عملکرد سازمان را دارد.اما علی رغم داشتن چنین مزایایی ، اغلب یک ترس اولیه از بکارگیری تکنولوژی و جای دادن آن در محیط کار بخاطر برخی عوامل وجود دارد. اگرچه برخی از این عوامل ممکن است باعث نگرانی جدی باشند اما معمولا پس از شیب اولیه منحنی یادگیری ( زمانیکه سازمان فناوری جدیدی را بکار می گیرد و با افت بهره وری همراه است) برطرف می شوند. به عبارتی فرصت هایی که ICT در طولانی مدت به ارمغان می آورد سودمند است” ( هارپر و یوتلی[10]، 2001،ص 11-15) .
مانند هر نوع سرمایه گذاری دیگری، ICT باید در حد کمال خود به کارگرفته شود تا بازگشت کافی سرمایه را به دنبال داشته و منافع ذکر شده را پدید آورد؛ این در حالیست که در سازمان ها ، تمایلاتی برای عدم کاربرد کارآمد ICT وجود دارد که برای بسیاری از سازمان ها چالش ایجاد می کند.
سازمانهای شهرداری در عصر حاضر در معرض تغییرات مداوم قرار دارند. ارتباط وتعامل این سازمانها با عوامل مختلفی چون دولت، بخش خصوصی ، و سایر سازمانهای ملی و بین المللی و مهم تر از همه عوامل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی باعث می شود که این سازمانها در معرض خواسته های متفاوت و گوناگونی قرار گیرند، از این رو ضروری است تا این سازمانها برای حفظ جایگاه و موفق بودن در رسالت سازمانی خود از طریق بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات و مدیریت دانش موجود سازمان و سایر روش های علمی عملکرد خود را بهبود بخشند. سازمانهای شهرداری
جناب آقای دکتر مهراب صادق نیا
تابستان: 1392
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فصل اول: کلیات.. 1
1-طرح مسئله 2
2-ضرورت مسئله 4
3-پیشینه تحقیق. 5
4-اهداف.. 11
5-فرضیهها 11
6-سؤالات تحقیق. 12
6-1سؤال اصلی. 12
6-2سؤالات فرعی. 12
7-روش شناسی. 13
8-مفهوم شناسی. 14
8-1مفهوم جایگاه اجتماعی. 14
8-2مفهوم واژه زن. 14
8-3مفهوم کتاب مقدس عبری.. 15
8-3-1 تفاسیر و ترجمه های کتاب مقدس عبری.. 16
فصل دوم:تبیین نظری موضوع. 18
مقدمه 19
بخش اول : تبیین نظری منزلت انسانی زن. 21
1-اصل انسان بودگی زن. 21
2-نظریات رایج درباره منزلت انسانی زن. 24
2-1فروتری ارزشی زنان. 25
2-2برتری زنان بر مردان. 25
2-3تساوی زن و مرد 26
بخش دوم: تبیین نظری منزلت اجتماعی زن. 27
1-پایگاه اجتماعی. 27
2-نقشهای جنسیتی. 28
2-1هویت جنسی. 29
2-2خاستگاه نقشهای جنسیتی. 30
2-2-1طبیعت به عنوان خاستگاه نقشهای جنسیتی. 31
2-2-2فرهنگ و اجتماع به عنوان خاستگاه نقش های جنسیتی. 31
2-2-3تأثیر صنعتی شدن بر نقشهای جنسیتی. 33
2-3بحران هویت جنسی و پیامدهای آن. 34
فصل سوم: بررسی جایگاه اجتماعی زن در کتاب مقدس عبری.. 37
مقدمه 38
بخش اول : بررسی منزلت انسانی زن در کتاب مقدس عبری. 39
1-روایت آفرینش.. 39
1 -1 اشتراک زن و مرد در اصل انسانییت.. 39
1-2 دیدگاهها و تفاسیر مختلف از خلقت زن. 45
1-3 هدف از خلقت زن. 49
2-رابطهی شر و زن در کتاب مقدس عبری. 51
2-1 تبیین مفهوم شر در سنت یهود 51
2-2 نسبت شر با زن در کتاب مقدس عبری.. 53
2-3 آیاتی که حاکی از شر بودن زن میباشند 56
2-4 شر و زن در قبالا. 57
3-نقش جنسیت در خطا بات و فرامین کتاب مقدس عبری. 58
3-1 ادبیات و ساختار دستوری متن عبری.. 58
3-1-1صنعت استعاره در متن عبری.. 58
3-1-2 استفاده از افعال مذکر خطاب به زن ومرد 59
3-1-3 به کارگیری صفات منفی زنانه در تشبیهات کتاب مقدس.. 59
3-1-4 وجوه دستوری ضمایر و صفات مربوط به خدا 60
3-2 اهمیت اولاد ذکور و تاکید بر نخست زادگی. 61
3-3 تاثیر جنسیت در احکام مختلف متن. 62
3-4 دیدگاه ابزاری به زن. 64
3-5 عدم احتساب زنان در سرشماریها 65
4-نتیجه گیری. 67
بخش دوم: بررسی منزلت اجتماعی زن در متن مقدس عبری. 69
1-جایگاه زن در خانواده 70
1-1 اهمیت ازدواج و خانواده 70
1-2 هدف از ازدواج در شریعت موسی. 73
1-3 زن در نقش مادری.. 74
1-3-1 منزلت و احترام مادر. 74
1-3-2 وظایف مادر درکتاب مقدس عبری.. 77
1-3-2-1 تربیت فرزندان. 77
1-3-2-2 نامگذاری فرزند 78
1-4 زن در نقش همسری.. 79
1-4-1 اصول حاکم بر خانوادهی یهودی.. 80
1-4-1-1 تبعیت زنان و حاکمیت مردان. 80
1-4-1-2 احترام به زن. 82
1-4-1-3 تاثیر زن و مرد بر یکدیگر. 85
1-4-2 ملاک گزینش همسر. 87
1-4-2-1 یهودی بودن. 87
1-4-2-2 پاکدامنی وعفاف.. 87
1-4-3 وظایف زن در نقش همسری.. 91
1-4-3-1 توجه به امر خانهداری و رفع حوائج خانواده 92
1-4-3-2 ایجاد آرامش خانواده 93
1-4-3-3 تشویق شوهر و فرزندان به تحصیل تورات.. 94
1-4-3-4 اجرای احکام 96
5-1 نمودهایی از مادران و همسران نمونه. 98
1-5-1ربکا (رفقه) 98
1-5-2راحیل ولیه. 98
1-5-3روت.. 99
2-جایگاه زن در جامعه 100
2-1 زنان در نقش نبیه. 101
2-1-1 تبیین مفهوم نبوت.. 101
2-1-2 نمونه ای از زنان نبییه. 102
2-1-2-1 سارا همسر ابراهیم 102
2-1-2-2 مریم خواهر موسی. 103
2-1-2-3 دبوره 105
2-1-2-4 حنا 106
2-1-2-5 اوی گائیل ( ابیجایل) 108
2-1-2-6 حلده 108
2-1-2-7 استر. 109
2-2 زنان در نقش زمامداری.. 109
2-2-1ملکهی سبا 110
2-2-2 ملکه عتلیا 111
2-2-3ملکه ایزابل. 111
2-3 زنان در نقش های منفی. 112
2-3-1 جادوگران و جن گیران. 113
2-3-2زنان بد کاره 116
2-4 مشارکت اجتماعی نمودی ازجایگاه اجتماعی زن در متن عبری.. 119
3-نتیجه گیری. 124
فصل چهارم: بررسی جایگاه اجتماعی زن در قرآن کریم. 126
مقدمه 127
بخش اول: بررسی منزلت انسانی زن در قرآن کریم 128
1-روایت آفرینش.. 128
1-1 اشتراک زن و مرد در اصل انسانییت.. 128
1-1-1 آیاتی که گواه بر اشتراک زن و مرد در اصل انسانیت و گوهر وجود اند 128
1-1-2آیاتی که زن و مرد را در رسیدن به کمال و هدف غایی آفرینش مشترک میدانند 130
1-1-3 آیههای سیر پدایش انسان. 131
1-2 دیدگاهها و تفاسیر مختلف از خلقت زن. 133
1-3 هدف از خلقت زن. 137
2-رابطهی زن و شر در قرآن. 139
2-1 نسبت شر با زن در قرآن. 139
2-2 آیاتی که حاکی از شر بودن زن می باشند 140
3-خطابات متن و نقش جنسیت در فرامین قرآنی. 142
3-1 خطابات قرآن. 142
3-2 وجوه دستوری اسامی و صفات مربوط به خداوند 144
3-3 اهمییت اولاد ذکور. 144
3-4 نعمت های بهشتی مردان. 145
3-5 تاثیر جنسیت بر احکام قرآنی. 146
4-نتیجه گیری. 149
بخش دوم: بررسی منزلت اجتماعی زن در قرآن کریم 151
مقدمه 151
1-جایگاه زن در خانواده 151
1-1 اهمیت ازدواج در سنت اسلامی. 151
1-2 هدف از ازدواج. 153
1-2-1 بقای نسل انسان. 153
1-2-2 سکونت و آرامش.. 154
1-2-3 ارضای غریزهی جنسی. 154
1-2-4 مشارکت در حیات معنوی و مادی.. 155
1-2-5 تربیت نسل. 155
1-3 زن در نقش مادر. 156
1-3-1 جایگاه و منزلت مادر. 157
1-3-2 نقش مادر در تربیت کودک.. 159
1-4 زن در نقش همسری.. 161
1-4-1 اصول و ضوابط حاکم بر خانواده مسلمان. 162
1-4-1-1 سرپرستی و قوامیت مرد 162
1-4-1-2 احترام متقابل به یکدیگر. 166
1-4-1-3 عیب پوشی. 168
1-4-1-4 ابراز علاقه به یکدیگر. 168
1-4-1-5 تعاون وشورا 169
1-4-2 ملاک گزینش همسر در اسلام 170
1-4-2-1 مومن بودن. 170
1-4-2-2 پاکدامنی و عفاف.. 170
1-4-3 وظایف زن در نقش همسری.. 172
1-4-3-1 اطاعت از شوهر. 172
1-4-3-2 حفظ حقوق و منافع همسر. 172
1-4-3-4 انجام امور داخلی منزل. 173
1-5 نمودهایی از مادران و همسران نمونه. 174
1-5-1 همسر عمران (مادر مریم) 174
1-5-2 یوکابد(مادر موسی) 175
2-جایگاه زن در جامعه 177
2-1 زنان در نقش نبییه. 179
2-1-1تبیین مفهوم نبوت.. 179
2-1-2مریم نمونه ای از نبوت زنان در قرآن. 180
2-2 زنان در نقش زمامداری.. 182
2-2-1ملکه سبا 182
2-2-2 آسیه، ملکه مصر. 186
2-3 زنان در نقش های منفی. 187
2-4 نمودهای مشارکت اجتماعی زن در قرآن. 188
2-4-1 آیهی مباهله (آل عمران :61) 188
2-4-2 آیه 50 سورهی احزاب.. 189
2-4-3 بیعت زنان با پیامبر. 189
2-4-4 اقدام خواهر موسی برای حفظ جان برادر. 190
2-4-5 حضور دختران شعیب در اجتماع. 191
2-4-6 خدمت حضرت مریم در معبد 191
3- نتیجه گیری. 193
فصل پنجم: جمع بندی.. 195
بخش اول: منزلت انسانی زن در متن مقدس عبری و قرآن. 198
بخش دوم: منزلت اجتماعی زن در متن مقدس عبری و قرآن. 203
فهرست منابع. 207
Abstract 212
چکیده:
امروز زن به عنوان عاملی اثر گذار در تعالی و تباهی جامعه در کانون توجه اندیشمندان بسیاری قرار گرفته است. ارائه دیدگاهها و نظرات مختلف و بعضاً متضاد در باب جایگاه اجتماعی زن حاکی از افراط و تفریطهای بسیاری در این زمینه بوده که بعضاً ریشهی متن مقدسی دارد. همین مسئله اهمیت و اکاوی این موضوع را براساس متون مقدس ادیان، یگانه مرجع بی چون و چرای جوامع دینی، بیش از پیش جلوهگر میسازد. نگارش پیش رو پژوهشی بنیادی است که تلاش میکند با بکارگیری روش کیفی ابتدا به کشف شواهد و دادههای متون پرداخته و بدین طریق توصیفی اولیه از موضوع را به تصویر کشانده و سپس با بکارگیری ابزار مقایسه پاسخ سوال اصلی تحقیق را ارائه نماید.
حاصل آنکه کتب دینی هم چون قرآن و کتاب مقدس عبری نه تنها راجع به جایگاه اجتماعی زن سکوت نکردهاند که با بیان روایت آفرینش، رابطهی زن و شر و از طریق خطابات خود به نوعی در زمینهی منزلت انسانی زن و با ارائه الگوهایی از نحوهی معاشرت زنان در جامعه و بیان نقشهای مختلف زن در اجتماع در باب منزلت اجتماعی زن، موضع گیری نیز کردهاند. گرچه در کتب نامبرده گاه مواضع و دیدگاههای متفاوتی ارائه میشود، اما هر دو کتاب با نگاهی بنیادی به موضوع جایگاه اجتماعی زن آنرا ذیل دو محور منزلت انسانی و منزلت اجتماعی مورد توجه قرار دادهاند که متعاقباً در پژوهش حاضر نیز از همین اصل اساسی پیروی شده است.
نکتهی دیگر آن که گرچه میبینیم بسیاری با استناد به دیدگاه کتب مقدس نگاهی فرودست یا فرادست نسبت به جایگاه اجتماعی زن ارائه میدهند اما از طریق شواهد و آیاتی از همین کتب میتوان دریافت که عامل اصلی در تعیین جایگاه اجتماعی زن همانا برداشت و تعریف زنان از منزلت انسانی و اجتماعی خود میباشد. در قرآن و کتاب مقدس عبری از زنان والا مقام بسیاری یاد میشود که در نقش های مختلف فردی اعم از مادری و همسری و نقشهای اجتماعی هم چون زمامداری و نبوت توانستهاند به عنوان زن نمونه که نه، انسان نمونه، الگوی جامعهی بشری قرار گیرند. در مقابل نیز از زنان فاسق و گمراهی نامبرده میشود که علیرغم جایگاه و منصب اجتماعی بالا هم چون همسری پیامبران الهی یا پادشاهان بزرگ از منزلت انسانی و فرودستی برخوردارند و این نه
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه
الف . موضوع تحقیق ( بیان مساله ) …………………………………………………………………………………………………….. 1
ب . ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. 3
پ . سوالات اصلی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….. 4
ج . فرضیات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. 5
چ . پیشینه و سوابق تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………….. 6
ح . روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 7
خ . ساختار و سازماندهی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….. 8
فصل اول : کلیات ………………………………………………………………………………………………………………………………… 9
مبحث اول : مفاهیم ، تعاریف و پیشینه قوانین حقوق خانواده در ایران و مصر ……………………………….. 11
گفتار اول : خانواده ……………………………………………………………………………………………………………………………… 12
بند اول : مبانی و پیشینه تشکیل خانواده …………………………………………………………………………………………. 14
بند دوم : اهمیت تحکیم روابط در خانواده ………………………………………………………………………………………… 15
بند سوم : نقش خانواده در تربیت اولاد ……………………………………………………………………………………………… 17
بند چهارم : پیشینه قوانین حقوق خانواده در ایران و مصر ………………………………………………………………. 18
گفتار دوم : تشیید ، معاضدت و تربیت ……………………………………………………………………………………………… 22
بند اول : اهمیت معاضدت زوجین در تشید مبانی خانواده ………………………………………………………………. 24
بند دوم : اهمیت معاضدت زوجین در تربیت اولاد ……………………………………………………………………………. 25
بند سوم : اشکال و ابعاد تربیت اولاد ………………………………………………………………………………………………….. 26
مبحث دوم : ماده 1104 قانون مدنی و مستندات قانونی و فقهی آن ………………………………………………. 28
گفتار اول : معاضدت زوجین درتشیید مبانی خانواده ………………………………………………………………………. 30
بند اول : از منظر قانون ………………………………………………………………………………………………………………………. 31
بند دوم : از منظر کتاب و سنت ………………………………………………………………………………………………………… 34
گفتار دوم : معاضدت زوجین در تربیت اولاد …………………………………………………………………………………….. 37
بند اول : از منظر قانون ………………………………………………………………………………………………………………………. 38
بند دوم : از منظر کتاب و سنت ………………………………………………………………………………………………………… 41
فصل دوم : تکالیف زوجین و مصادیق معاضدت در تشیید مبانی خانواده در ایران و مصر …………….. 44
مبحث اول : تعهدات و تکالیف مشترک و اختصاصی زوجین و مصادیق آن ……………………………………. 46
گفتار اول : تعهدات و تکالیف مشترک میان زوجین ………………………………………………………………………… 48
بند اول : سکونت مشترک ………………………………………………………………………………………………………………….. 49
بند دوم : حسن معاشرت ……………………………………………………………………………………………………………………. 52
بند سوم : وفاداری ………………………………………………………………………………………………………………………………. 55
گفتار دوم : تعهدات و تکالیف اختصاصی زوج …………………………………………………………………………………… 58
بند اول : ریاست و اداره خانواده ………………………………………………………………………………………………………… 59
بند دوم : پرداخت نفقه زوجه …………………………………………………………………………………………………………….. 62
بند سوم : پرداخت اجرت المثل به زوجه …………………………………………………………………………………………. 68
گفتار سوم : تعهدات و تکالیف اختصاصی زوجه ……………………………………………………………………………….. 71
بند اول : تمکین عام ………………………………………………………………………………………………………………………….. 72
بند دوم : تمکین خاص ………………………………………………………………………………………………………………………. 76
مبحث دوم : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از تخلف زوجین از معاضدت ……………………………… 79
گفتار اول : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از تخلف زوجین از انجام وظایف مشترک …………… 80
بند اول : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از عدم سکونت مشترک ………………………………………….. 81
بند دوم : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از عدم حسن معاشرت ……………………………………………. 84
بند سوم : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از عدم وفاداری ………………………………………………………. 86
گفتار دوم : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از تخلف زوج از انجام وظایف اختصاصی ……………. 89
بند اول : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از عدم اداره خانواده ………………………………………………… 90
بند دوم : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از عدم پرداخت نفقه زوجه …………………………………….. 92
بند سوم : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از عدم پرداخت اجرت المثل …………………………………. 96
گفتار سوم : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از تخلف زوجه از انجام وظایف اختصاصی …………. 99
بند اول : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از عدم تمکین عام ………………………………………………… 100
بند دوم : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از عدم تمکین خاص …………………………………………… 104
فصل سوم : تکالیف زوجین و مصادیق معاضدت در تربیت اولاد در ایران و مصر ……………………….. 108
مبحث اول : تعهدات و تکالیف مشترک و اختصاصی زوجین و مصادیق آن ………………………………….. 110
گفتار اول : تعهدات و تکالیف مشترک میان زوجین ………………………………………………………………………. 111
بند اول : نگهداری اولاد …………………………………………………………………………………………………………………… 112
بند دوم : تربیت اولاد ………………………………………………………………………………………………………………………. 117
گفتار دوم : تعهدات و تکالیف اختصاصی زوج ………………………………………………………………………………… 120
بند اول : پرداخت نفقه اولاد ……………………………………………………………………………………………………………. 121
بند دوم : ولایت بر اولاد …………………………………………………………………………………………………………………… 124
گفتار سوم : تعهدات و تکالیف اختصاصی زوجه ……………………………………………………………………………… 129
رضاع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 130
مبحث دوم : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از تخلف زوجین از معاضدت …………………………… 134
گفتار اول : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از تخلف زوجین از وظایف مشترک ………………….. 135
بند اول : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از عدم نگهداری اولاد ……………………………………………. 136
بند دوم : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از عدم تربیت اولاد ……………………………………………….. 140
گفتار دوم : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از تخلف زوج از انجام وظایف اختصاصی ………….. 144
بند اول : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از عدم پرداخت نفقه اولاد ……………………………………. 145
بند دوم : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی عدم ایفای وظایف ناشی از ولایت بر اولاد ……………………. 148
گفتار سوم : ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از تخلف زوجه از انجام وظایف اختصاصی ………. 151
ضمانت اجرا و مسئولیت مدنی ناشی از عدم رضاع …………………………………………………………………………. 152
نتایج پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………… 154
فهرست منابع و ماخذ ………………………………………………………………………………………………………………….. 157
چکیده :
برای اینکه حقوق و قوانین موضوعه ، به هدف نهایی خود که همانا برقراری نظم در جامعه می باشد برسد ، لازم است که رعایت قواعد و تمهیدات آن که به طور خاص در متون قانونی متبلور می گردد اجباری باشد ، چراکه دستوراتی که نتواند اجرای خود را بر دیگران تحمیل کند حقوقی محسوب نمی شود و حتی اگر در زمره مواد قانونی آورده شود ، تنها توصیه ای اخلاقی بشمار می رود . از اینرو می توان به ماده 1104 قانون مدنی ایران اشاره کرد که مقرر می دارد : ” زوجین باید در تشیید مبانی خانواده و تربیت اولاد با یکدیگر معاضدت نمایند ” .
حال با توجه به اینکه عرف امروزی ، همانگونه که انجام برخی وظایف از جمله کسب درآمد و تامین حوائج مادی خانواده را بر عهده مردان قرار داده است ، در مقابل انجام امور منزل را از وظایف زنان می داند و یا اینکه حتی به موجب برخی مواد قانونی ، زن می تواند اجرت المثل امور و یا هزینه هایی که به دستور شوهر و بدون قصد تبرع در منزل وی انجام داده است را از شوهر مطالبه نماید و از طرفی در شرع ما ، الزام زن به انجام کارهای منزل و یا بیرون از منزل ممکن نیست ، لذا ضرورت ایجاب می نماید که جمع مراتب فوق با ماده صدر الذکر مورد بررسی قرار گرفته و از اینرو پژوهش حاضر در راستای تبیین و تشریح این موضوع کوشیده است .
با توجه به مراتب فوق و در راستای الزام زوجین به تشیید در مبانی خانواده ، اگرچه امروزه اشتغال و فعالیت اقتصادی زن در بیرون از خانه ، تا حدود زیادی پذیرفته شده و حتی از نظر شرعی نیز مورد سفارش قرار گرفته است ، لیکن با توجه به اینکه از یک سو عرف امروزی ، زن را مکلف به تامین هزینه های زندگی مشترک با شوهر نمی داند و از سوی دیگر ، کلیت اشتغال زن از منظر فقهی و قانونی ، منوط به اجازه و رضایت شوهر می باشد ، لذا زن تکلیفی در خصوص اشتغال و کسب درآمد ، به منظور تامین هزینه ها و مخارج زندگی مشترک با شوهر ندارد و نتیجتاً این امر از مصادیق معاضدت وی در تشیید مبانی خانواده به شمار نمی رود و بنابراین اولاً الزام و اجبار زن به اشتغال و فعالیت اقتصادی به منظور کسب درآمد ، به استناد تکلیف قانونی وی مبنی بر معاضدت در تشیید مبانی خانواده ممکن نمی باشد و ثانیاً ، قوانین و ضمانت اجراهای قانونی پیش بینی شده در قوانین موضوعه ایران که در راستای امکان مطالبه و اخذ هزینه های پرداخت شده توسط زن از شوهر و یا مطالبه اجرت المثل کارها و اموری که زن در منزل شوهر و به دستور وی انجام داده است ، تدوین گردیده اند ، قابل توجیه می باشد .
همچنین باید توجه داشت که معاضدت ذکر شده در ماده مزبور ، مفهومی عرفی است که ریشه در شرع مقدس اسلام ( اعم از کتاب و سنت ) و اراده قانونگذار دارد و هدف از آن تضمین حقوق فردی و جمعی افراد در خانواده می باشد که البته اگرچه قانونگذار در راستای تحقق و تضمین اجرای اراده خود ، ضمانت اجراهایی را هم در این خصوص در نظر گرفته است ، لیکن این موضوع الزاماً به معنای حصول نتیجه مطلوب در پی توسل به این ضمانت اجراهای قانونی نیست .
واژگان کلیدی :
قانون مدنی – خانواده – تشیید – معاضدت – تربیت اولاد – حضانت – احوال شخصیه – حقوق مصر
الف . بیان مسئله :
خانواده یک نهاد حقوقی است که بر پایه روابط ویژه ای میان حداقل یک مرد و زن موجودیت می یابد و اگر بر این باوریم که در عصر جهانی سازی ، خانواده یکی از مهمترین سنگرهای مقاومت و مرزبان ارزشهاست ، لذا می توان با کارآمدی خانواده از طریق تبیین صحیح حقوق و تکالیف زوجین در این نهاد و نیز ارتقای جایگاه و نقش فرزندان ، تحولات اجتماعی و تاریخی را به نفع ارزشهای انسانی و مفاهیم جاودان اسلامی جهت داد تا نظام اسلامی و حقوقی ، با نگاهی آسیب شناسانه بر عملکرد گذشته خویش ، راهی به سوی اصلاح معضلات خانواده و بهبود منزلت و جایگاه اجتماعی این نهاد در جامعه پیدا کند .
برای اینکه حقوق به هدف نهایی ( برقراری نظم در جامعه ) برسد ، باید رعایت قواعد آن اجباری باشد . دستوراتی که نتواند اجرای خود را بر دیگران تحمیل کند حقوقی محسوب نمی شود و حتی اگر در زمره مواد قانونی آورده شود ، تنها توصیه ای اخلاقی بشمار می رود .
برای نمونه می توان به ماده 1104 قانون مدنی ایران اشاره کرد که مقرر می دارد : ” زوجین باید در تشیید مبانی خانواده و تربیت اولاد با یکدیگر معاضدت نمایند ” . قاعده ای که در این ماده قانونی مورد تاکید قرار گرفته ، از اموری نیست که بدون تمایل درونی افراد محقق گردد و همچنین از طرفی الزام بدون تعیین ضمانت اجرا نیز بی معناست . اگر انجام عملی اجباری باشد ، باید سرپیچی از آن هم دارای پیامد باشد . در غیر اینصورت نظم اجتماعی دست نیافتنی است و لذا در این پژوهش سعی بر این گردیده است که منظور از معاضدت زوجین در ماده 1104 قانون مدنی ایران مبنی بر تشیید در مبانی خانواده و تربیت اولاد ، مورد تحلیل و بررسی قرارگرفته و روشن نمائیم که آیا با توجه با سایر مواد قانونی موجود ، ماده مزبور جنبه الزام آور داشته یا به قول برخی حقوقدانان توصیه ای اخلاقی می باشد ؟
همچنین به منظور شناخت قوانین و رویه جاری در احدی از کشورهای مسلمان که همانند ایران ، سابقه بهره مندی و استفاده از قوانین اروپایی ( بالاخص قانون مدنی فرانسه ) و احکام اسلامی را دارد ، طی مطالعه ای مقایسه ای نسبت به بررسی مفهوم و مصادیق این ماده در قوانین موضوعه کشور مسلمان مصر از جمله قانون احوال شخصیه ، قانون عربی ، لایحه تنظیم قضایی مختلط ، قانون اساسی مصر و … نیز اقدام گردیده است .
ب . ضرورت تحقیق :
با وجود اینکه در حقوق خانواده ، به طور گسترده به موضوع روابط و تکالیف زوجین نسبت به یکدیگر پرداخته شده است و از طرفی آموزه های دینی و اخلاقی بسیاری در این خصوص از کتاب و اقوال ائمه معصومین ( ع ) در اختیار می باشد ، اما تا کنون از منظر حقوقی و یا به عبارت دقیق تر از نگاه حقوق خصوصی ، تعارضات منبعث از الزامات قانونی مقرر در ماده 1104 قانون مدنی و چگونگی رفع آنها و نیز ضمانت اجرای ماده مزبور ، به طور خاص مورد تحلیل ، نقد و بررسی قرار نگرفته است ، از اینرو ضرورت بر آن است تا ابعاد و حدود ماده قانونی موصوف با لحاظ کلیه جوانب و ضمانت اجراهای آن تحلیل و بیان گردد .
همچنین با توجه به اینکه در مطالعات تطبیقی صورت گرفته با سایر کشورهای اسلامی در زمینه حقوق خانواده ، اولاً کشور مصر از جمله کشورهایی است که همانند ایران ، قوانین موضوعه خود را از فقه و حقوق اسلامی و حقوق اروپایی بر گرفته است و ثانیاً با توجه به منابع اندک موجود ، کمتر به قوانین موضوعه آن در میان سایر کشورهای اسلامی پرداخته شده است لذا بررسی تمهیدات پیش بینی شده در قوانین کشور مزبور در خصوص حقوق و تکالیف زوجین نسبت به یکدیگر و تربیت اولاد ، حائز اهمیت به نظر می رسد .
پ . سوالات پژوهش :
نظر به آنچه بیان گردید ، سوالاتی درخصوص موضوع پژوهش به شرح ذیل مطرح میگردد که در تحقیق حاضر درصدد دستیابی به پاسخ و تبیین آنها خواهیم بود :
سوال اصلی :
– با توجه به ماده 1104 قانون مدنی مبنی بر اینکه ” زوجین باید در تشیید مبانی خانواده و تربیت اولاد با یکدیگر معاضدت نمایند ” ، جمع این ماده با مواد قانونی دیگری که ( از جمله تبصره الحاقی به ماده 336 قانون مدنی و یا مواد 29 و 30 قانون حمایت خانواده مصوب 1392 ) اشعار می نمایند ، زوجه می تواند اجرت المثل ایام زوجیت و هزینه امور و کارهایی که بدون قصد تبرع در منزل شوهر و به دستور او انجام می دهد را از وی مطالبه نماید ، چگونه است ؟
سوالات فرعی :
– مصادیق این معاضدت چیست و آیا اجبار نمودن هر یک از زن و مرد به آن ممکن است ؟
– با توجه به اینکه به موجب شرع مقدس اسلام ، الزام زن به انجام کارهای منزل و یا بیرون از منزل ممکن نیست ، موضوع از جنبه فقهی و شرعی چه وضعیتی دارد ؟
– تمهیدات پیش بینی شده در قانون مصر در خصوص موضوع معاضدت زوجین در تربیت اولاد و تشیید مبانی خانواده چیست ؟
ت . فرضیات تحقیق :
در ماده 1104 قانون مدنی بر دو امر تاکید شده است . نخست ، معاضدت زوجین در تربیت اولاد و دوم ، تشیید مبانی خانواده ، فلذا با توجه به سوالات مطروحه طی پژوهش حاضر ؛
– معاضدت یک مفهوم عرفی است که حدود آن با توجه به عرف و عادات و زمان تعیین می شود . مراد از معاضدت در تشیید مبانی خانواده تلاش زن و مرد در نزدیک کردن منش ها و روشها و
روش کار واقعیت درمانی:/پایان نامه هموابستگی زوجین
روش کار واقعیت درمانی:
واقعیت درمانی روشی مبتنی بر ” انجام دادن ” است و در آن تلاش بر این است که از طریق ارضاء تصاویر دنیای کیفی نیازها را برآورده کرد. درمان گر به همراه مراجع برنامه ای قابل حصول و دارای مراحل مثبت ایجاد خواهد کرد که در ابتدا او را در جهت ارضاء کردن نیاز قرار می دهد“. رازهای زیادی در برنامه وجود دارد؛ معنی کنترل در آن وجود دارد و برنامه همان چیزی است که شما می توانید آنرا انجام دهید نه آنچه که او می تواند انجام دهد ( گلاسر،1998 سانسون[1]،2005 ) (عطایی فر, 1388). صرفنظر از اینکه تشخیص اختلال چه چیزی باشد مهربانی، حمایت، دلسوزی و تقویت انواع ابزارهای واقعیت درمانی هستند. در واقعیت درمانی درگیری بالای فرد مورد نیاز است و هرگونه سلب مسوولیت از رفتار مطرود است و فرصت یادگیری راه حل های بهتر برای اداره بهتر رفتار در رویارویی با واقعیت فراهم می شود ( بارنس و پریش[2]، 2006) (رضایی, 1390).
واقعیت درمانگر سوالاتی را خواهد پرسید تا ادراکات و خواسته های مراجع را کشف کند. این سوالات عبارتند از: خواسته ها و ادراکات مراجع چه چیزهایی هستند؟ مراجع در حال حاضر در حوزه انجام دادن، فکر
کردن، احساس کردن و فیزیولوژی چه می کند؟ مراجع چگونه به انجام کارهایی می پردازد که او را دورتر یا نزدیک تر به خواسته هایش می کند؟ برنامه ریزی برای تغییر چگونه باید باشد؟ (سامرز ,فلانگان[3]،2004). مشخصه واقعیت درمانی شامل مشاهدات و بازخورد معطوف به چگونگی تسهیل سازی دنیای کیفی، سطح تعهد و منبع کنترل از طرف درمانگر (W)، کلیت رفتار(D)، خود ارزشیابی بسیار معنادار ( E) و برنامه ریزی موثر (P) است (ووبلدینگ و بریکل[4]،2006). گلاسر بعد از مرور کارهای ویلیام پاورز[5]، در سال 1972 ” کنترل درمانی ” را بنیان گذاشت اگرچه این شیوه درمانی در سال 1984 شناخته شد . او اعتقاد داشت که کنترل درمانی شروع خوبی بود زیرا چهارچوبی برای کاربرد واقعیت درمانی فراهم می نمود. او بعد از 14 سال آموزش این عقیده نامش را به ” نظریه انتخاب[6] ” تغییر داد. استدلالش برای تغییر نام همخوانی پایین آن با این اصل راهنمایی انسان ها بود که به سال 1964 بر می گشت: “این عقیده که انسان ها حق انتخاب دارند ” ( هووات،2001). گلاسر در صدد بود در نظریه روان درمانی خود تا آنجا که امکان دارد میزان مسئولیت انسان را در قبال رفتار خویش افزایش دهد. نظریه کنترل در این راستا او را راضی نمی کند زیرا کنترل نتیجه یک فرایند بازخوردی شبیه به آنچه در سازه های مکانیکی یا زیستی رخ می دهد، است بدون آنکه سامانه موجود از خود مسئولیت داشته باشد. در یک نظام کنترل مکانیکی یا زیستی ” سامانه ” رفتار خود را کنترل نمی کند بلکه سلسله محرک های رفت و برگشتی بدون خواست و اراده او رفتارش را شکل می دهد. گلاسر می خواست فراتر از این برود، بنابراین نظریه انتخاب را مطرح ساخت. مطابق این دیدگاه کنترل انسان بر رفتار خود یک کنترل آگاهانه است به طوری که خودش ” رفتار کلی ” (کلیت رفتار ) خود را انتخاب می کند و خودش مسئول انتخاب های خویش است. انسان خواسته ها، انتظارات، افکار، عقاید و اعمال خود را طوری انتخاب می کند که بتواند بهترین و خوشایند ترین حالت را در خویش ایجاد کند و رفتار نتیجه انتخاب انسان است ( گلاسر، 2000، 2001 ) (فرحبخش, 1385)