پایان نامه موانع بانکداری اسلامی//اختصاص ربا به زیاده
2 اختصاص ربا به زیاده در قرض های مصرفی
برخی از اندیشمندان اهل سنت و شیعه چون شیخ شلتوت ، رشید رضا ، آیه اله صانعی ، و دکتر کاتوزیان ، معتقدند آن چه در دین اسلام به عنوان ربا تحریم شده است خصوص بهره قرض های مصرفی است و شامل قرض های سرمایه گذاری نمی گردد.
نقد این دیدگاه
بررسی آیات و روایات نشان می دهد که تجار و بازرگانان عرب برای تهیه سرمایه تجاری از طریق قرض ربوی عمل می کردند و ثروتمندان عرب به جای فعالیت اقتصادی ، از راه ربا بر ثروت خویش می افزودند . تعابیری چون « احل اله و حرم الربا » ، « و ان تبتم فلکم رووس اموالکم »و به کارگیری واژگانی چون بیع و سرمایه ، تناسب با قرض های سرمایه گذاری دارد و در روایات نیز تعابیری که ظهور در قرض های تجاری و سرمایه گذاری دارد ، به کار رفته است.(وسائل الشیعه عاملی 1413ق)
علاوه بر این ها اطلاق آیات و روایات اشاره به هر دو قرض دارد و قرض های سرمایه گذاری گرچه در
قرن های اخیر توسعه یافته است ولی وجودشان در صدر اسلام مسلم است در نتیجه هیچ مانعی از عمل به اطلاق وجود ندارد.
ثانیأ : همراه شدن تحریم ربا در بعضی از آیات قران با تشویق به صدقه و مهلت دادن بدهکار ، دلیل اختصاص تحریم به قرض های مصرفی نیست ، چرا که امر به مهلت دادن و تشویق به صدقه همان طور که در قرض های مصرفی جا دارد ، در قرض های سرمایه گذاری هم جا دارد . گاهی تاجری برای فعالیت تجاری استقراض می کند و دچار خسارت و ورشکستگی می شود . در چنین مواقعی سفارش به مهلت و بخشش ، امری کاملأ انسانی و با روح تعالی قرآن سازگار است. موسویان و فیروزآبادی،64،1387)
ثالثأ این که اسلام به دلیل ظلم ، ربا را تحریم کرده اختصاص به قرض مصرفی ندارد . همان طور که در قرض های مصرفی ، قرض گیرنده به دلیل نیاز و اضطرار ، تن به خواست های ناعادلانه قرض دهنده ربوی می دهد و نتیجه اش ظلم و بهره کشی است ، در قرض های سرمایه گذاری نیز مطالعات نشان می دهد قرض دهنده به دلیل داشتن قدرت چانه زنی بالایی که در اقتصاد دارد ، خواست های خود را بر کار فرمایان و فعالان اقتصادی تحمیل می کنند. افزون بر این که از جهت حقوقی ، قرض قرارداد تملیکی است ؛ به این معنا که قرض دهنده با اعطای مال خود، آن را به تملیک قرض گیرنده در می آورد و هر نوع سود یا خسارتی متوجه قرض گیرنده است . بنابراین ، تصرف قرض دهنده در بخشی از سود ، تصرف در مال دیگری و ظلم خواهد بود. ( برای مثال، مطالعه بیست واندی سال اقتصاد آلمان نشان می دهد نرخ بهره دریافتی بانک ها همیشه چند برابر نرخ رشد تولید ناخالص ملی بوده است و این یعنی توزیع ناعادلانه درآمد و ثروت بین سرمایه نقدی و سرمایه انسانی(موسویان،111،1380).
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب:
چکیده 1
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه. 3
1-2 بیان مسئله. 4
1-3 فرضیه تحقیق.. 5
1-4 اهداف تحقیق.. 5
1-5 تعریفها و مفهومهای به کاربرده شده 6
1-5-1 آبخیز و آبخیزداری.. 6
1-5-2 پروژه آبخیزداری.. 6
1-5-3 عملیات آبخیزداری.. 7
1-5-4 نهاده ها(ورودی های) پروژه های آبخیزداری.. 7
1-5-5 ستانده ها(خروجی های) پروژه های آبخیزداری.. 8
1-5-5-1 اثرها و پیامدهای فیزیکی.. 8
1-5-5-2 اثرها و پیامدهای مالی.. 8
1-5-5-3 پیامدهای اجتماعی.. 8
1-5-5-4 پیامدهای زیست محیطی.. 8
1-5-6 انواع ارزیابی اثرها و پیامدهای پروژههای آبخیزداری.. 9
1-5-6-1 ارزیابی اثرها و پیامدهای اقتصادی (مالی) 9
1-5-6-2 ارزیابی اثرها و پیامدهای زیست محیطی.. 10
1-5-6-3 ارزیابی اثرها و پیامدهای اجتماعی.. 10
1-5-6-4 ارزیابی اثرها و پیامدهای توزیعی (درآمد) 10
1-6 ضرورت انجام تحقیق.. 11
1-7 سوالات پژوهش… 11
فصل دوم: کلیات و سابقه تحقیق
2-1 مقدمه. 13
2-2 اقتصاد فرسایش خاک.. 13
2-2-1 دیدگاه تاریخی.. 14
2-2-2 اقتصاد حفاظت از خاک و آّب… 15
2-2-3 اثرات فرسایش بر حاصلخیزی و درآمد. 16
2-3 مقایسه منافع و هزینههای پروژههای حفاظت آب و خاک.. 18
2-3-1 مفهوم تحلیلهای مالی و اقتصادی.. 18
2-3-2 معیارهای مقایسه هزینهها و منفعتها در پروژههای حفاظت آب و خاک.. 19
2-4 ارزیابی اقتصادی.. 21
2-4-1 مفاهیم اساسی ارزیابی اقتصادی.. 22
2-4-2 شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی اقتصادی.. 23
2-4-2-1 ارزش خالص فعلی(NPV) 23
2-4-2-2 نسبت منافع- هزینه. 24
2-4-2-2-1 فایدههای طرح.. 24
2-4-2-2-1-1 فایدههای مستقیم یا اولیه. 25
2-4-2-2-1-2 فایدههای غیرمستقیم (معطوف به غیر) 25
2-4-2-2-2 هزینههای طرح.. 25
2-4-2-2-2-1 هزینههای مستقیم. 25
2-4-2-2-2-2 هزینههای وابسته. 26
2-4-2-3 نرخ بازده (IRR) 26
2-4-2-4 رابطه بین معیارهای تنزیلی.. 27
2-4-2-5 دوره بازگشت سرمایه (PBP) 27
2-4-2-6 روش تحلیل نقطه سربسر. 28
2-5 پیشینه تحقیق.. 29
فصل سوم: روش تحقیق
3-1 مقدمه. 36
3-2 منطقه مورد مطالعه. 36
3-2-1 موقعیت جغرافیایی منطقه و ویژگیهای کلی آن. 36
3-2-2 روستاهای واقع در منطقه لسبو. 36
3-2-3 پارامترهای عمومی منطقه. 37
3-2-4 شکل حوزه 37
3-2-5 ارتفاع متوسط حوزه 38
3-2-6 شیب حوزه 39
3-3 روش انجام تحقیق.. 39
3-3-1 تصویری کلی از پروژههای اجرائی آبخیزداری در حوزه لبسو. 40
3-3-1-1 پروژههای حفاظت و قرق.. 41
3-3-1-1-1 هزینههای پروژه حفاظت و قرق.. 41
3-3-1-2 پروژه نهال+کاری.. 42
3-3-1-2-1 هزینههای پروژه نهالکاری.. 42
3-3-1-3 پروژههای کپهکاری.. 42
3-3-1-3-1 هزینههای پروژه کپهکاری.. 43
3-3-1-4 پروژههای بذرپاشی.. 43
3-3-1-4-1 هزینههای پروژه بذرپاشی.. 43
3-3-1-5 پروژه کودپاشی.. 44
3-3-1-5-1 هزینههای پروژه کودپاشی.. 44
3-3-1-6 پروژه تامین غذای دام. 45
3-3-1-6-1 هزینههای تامین غذای دام. 45
3-3-1-7 پروژه تعدیل دام. 47
3-3-1-8 احداث آبشخوار. 47
3-3-1-9 پروژههای آموزشی.. 47
3-3-1-10 پروژههای مکانیکی.. 48
3-3-1-10-1 هزینههای اجرایی پروژههای مکانیکی.. 49
3-3-2 جامعهآماری.. 51
3-3-3 نمونهگیری.. 51
3-4 وضعیت اقتصادی و اجتماعی منطقه لسبو. 52
3-4-1 کشاورزی.. 52
3-4-2 دامداری.. 53
3-4-2-1 تعداد دام. 54
3-4-3 اشتغال. 55
3-4-4 مهاجرت… 55
3-5 روش تجزیه و تحلیل دادهها 55
3-6 جمعبندی فصل.. 57
فصل چهارم: نتایج و تجزیه و تحلیل داده ها
4-1 مقدمه. 59
4-2 تجزیه و تحلیل نتایج.. 59
4-2-1 اثرات طرحهای آبخیزداری بر فعالیتهای کشاورزی در حوضه. 59
4-2-1-1 میزان تولیدات بخش کشاورزی.. 59
4-2-1-2 میزان درآمد بخش کشاورزی.. 60
4-2-2 اثرات طرحهای آبخیزداری بر فعالیتهای دامداری در حوضه. 62
4-2-2-1 تعداد واحد دامی موجود در حوضه. 62
4-2-2-2 میزان تولیدات بخش دامداری.. 62
4-2-2-3 میزان درآمد بخش دامداری.. 64
4-2-3 اثرات طرحهای آبخیزداری در زمینه اشتغال. 65
4-2-4 اثرات طرحهای آبخیزداری در زمینه مهاجرت… 66
4-2-5 اثرات اقتصادی طرحهای آبخیزداری در حوضه. 66
4-3 جمعبندی فصل.. 67
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1 مقدمه. 69
5-2 مروری بر خطوط کلی پژوهش… 69
5-3 نتیجهگیری کلی تحقیق.. 69
5-4 پیشنهادات… 72
منابع و مآخذ.
فهرست جداول
جدول 2-1 رابطه بین شاخصهای تنزیلی(معیارهای اقتصاد مهندسی مقایسه هزینه و منفعتهای پروژه)… 27
جدول 3-1 پارامترهای فیزیکی منطقه……………………………………………………………………………. 37
جدول 3-2 ضرایب شکل حوزه…………………………………………………………………………………… 37
جدول 3-3 ارتفاع متوسط وزنی و درصد مساحت طبقات ارتفاعی………………………………………. 38
جدول 3-4 برآورد هزینه کل پروژه اجرائی قرق و حفاظت با برنامهریزی 10 ساله (سال 1382)….. 41
جدول 3-5 برآورد هزینه کل پروژه نهالکاری (سال 1382)………………………………………………… 42
جدول 3-6 برآورد هزینه کل پروژه کپهکاری (سال 1382)…………………………………………………. 43
جدول 3-7 برآورد هزینه کل پروژه بذرپاشی (سال 1382)…………………………………………………. 44
جدول 3-8 برآورد هزینه کل پروژه کودپاشی (سال 1382)………………………………………………… 45
جدول 3-9 برآورد هزینه کل پروژه تامین غذای دام (سال 1382)………………………………………… 46
جدول 3-10 برآورد هزینه کل پروژههای مکانیکی (سال 1382)………………………………………….. 49
جدول 3-11 حجم عملیات پروژهها با هزینههای پیشبینی شده در طرح………………………………… 50
جدول 3-12 جمعیت و خانوار منطقه لسبو…………………………………………………………………….. 51
جدول 3-13 سطح اراضی زراعی موجود در منطقه…………………………………………………………… 53
جدول 3-14 تعداد واحد دامی موجود در منطقه………………………………………………………………. 54
جدول 3-15 تعداد جمعیت شاغل در بخشهای مختلف اقتصادی سال 1385…………………………… 55
جدول 4-1 عملکرد محصولات کشاورزی بر مبنای نوع محصول در سالهای 1382 و 1392(تن در هکتار) 60
جدول 4-2 اثرات اجرای طرحهای آبخیزداری درافزایش میزان عملکرد سطح زیر کشت از دید روستاییان حوضه لسبو 60
جدول 4-3 درآمد بخشهای مختلف کشاورزی بر مبنای نوع محصول در سالهای 1382 و 1392(میلیون ریال) 61
جدول 4-4 تعداد واحد دامی موجود در منطقه………………………………………………………………… 62
جدول 4-5 میزان تولید گوشت بخشهای مختلف دامداری بر مبنای نوع دام در سالهای 1382 و 1392 63
جدول 4-6 میزان تولید شیر بخشهای مختلف دامداری بر مبنای نوع دام در سالهای 1382 و 1392. 63
جدول 4-7 اثرات اجرای طرحهای آبخیزداری در افزایش تولیدات دامداری روستاییان حوضه لسبو 64
جدول 4-8 کل درآمدهای بخشهای مختلف دامداری بر مبنای نوع دام در سالهای 1382 و 1392(میلیون ریال) 65
جدول4-9 اثرات عملیات آبخیزداری برای ایجاد مشاغل جدید در حوضه……………………………… 65
جدول 4-10 اثرات اجرای طرحهای آبخیزداری در جلوگیری از مهاجرت روستاییان حوضه……….. 66
جدول 4-11 محاسبه نسبت فایده به هزینه برای محصولات کشاورزی و دامداری در حوضه(میلیون ریال) 67
فهرست اشکال
شکل 1-1 طرح، پروژه، عملیات و فعالیت آبخیزداری………………………………………………………… 7
شکل 2-1 اندازهگیری ارزش اقتصادی نهادهها و ستاندهها…………………………………………………… 20
چکیده
این تحقیق به منظور تعیین و شناسایی اثرات اقتصادی و اجتماعی عملیات آبخیزداری در حوزه لسبو در شهرستان رودسر و همچنین بررسی دیدگاه ها و نظرات روستاییان از فعالیت های آبخیزداری نسبت به اثرگذاری عملیات مذکور انجام شده است. برای جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه و اطلاعات موجود در اداره منابع طبیعی شهرستان رودسر استفاده گردید. جامعه نمونه تحقیق، 242 خانوار روستایی شامل خانوارهای کشاورزان، دامداران وخوش نشینان بودند. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش نسبت هزینه به فایده انجام گردید. اطالاعات مورد نظر تحقیق از طریق طراحی پرسشنامه و توزیع آن صورت پذیرفت و همچنین برخی از اطلاعات مربوط به مخارج برروی طرح های آبخیزداری از اداره منابع طبیعی شهرستان رودسر جمع آوری شده است. نتایج تحقیق نشان داد که اجرای طرح های آبخیزداری بر اساس نسبت هزینه به فایده در مجموع دو بخش کشاورزی و دامداری دارای اثرات مثبت بوده و با مقدار 03/1، توجیه اقتصادی داشته است. افزون بر این مشخص گردید که اجرای طرح-های آبخیزداری در منطقه تحقیق، در افزایش اشتغال بهره برداران و جلوگیری از مهاجرت روستاییان که در حال حاضر از مهمترین چالش ها و معضلات مناطق روستایی محسوب می شود، نقش مثبت و موثری ایفا نکرده است، به نحوی که 9/83 درصد از مصاحبه شوندگان، اجرای طرح های آبخیزداری را در این زمینه بی تأثیر دانستند. نسبت هزینه به فایده برای محصولات کشاورزی و دامداری در سال 1382(سال شروع) به ترتیب 62/2 و 46/0 بوده که این نرخ ها برای سال 1392 به ترتیب به 87/0 و 15/0 تغییر پیدا کرده است.
1-1 مقدمه
خاك یكی از اصلیترین منابع طبیعی است که رشد گیاهان را تضمین و بیش از ٩٧ درصد نیازهای غذایی جهان را برآورده میکند. لایه بالایی خاك نهاده اصلی فعالیتهای زراعی است. تقاضای فزاینده برای غذا، کمیابی خاك زراعی را به دنبال دارد. در چند دهه گذشته این منبع طبیعی با ارزش در اثر عوامل انسانی (جنگلزدایی، چرای بیش از حد و سوء مدیریت اراضی) و عوامل طبیعی (فرسایش آبی و بادی) تخلیه شده و ارزش آن کاهش یافته است (عاقلی کهنهشهری، صادقی، 1384).
کلمه فرسایش از ریشه لاتینی Erode به معنی کندهشدن و سائیدن، گرفته شده است. بر اساس تعریف هرن[1]و دوناهو[2]، فرسایش، مجموعهی فعالیتهایی است که در آن مادهی خاك یا سنگ شسته، شل یا حل میشود و یا از بخشی از زمین کنار گذاشته میشود و شامل فرآیندهای آبشویی[3]، حلالیت و انتقال است (هرن و دوناهو، 1991).
به طور کلی فرسایش بر دو نوع است: فرسایش طبیعی و فرسایش تشدیدی. فرسایش طبیعی که همان فرسایش زمینشناسی است، حاصل فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی بوده و کند میباشد. ولی فرسایش تشدیدی که به طور عمده حاصل از فعالیتهای انسانی مانند کشاورزی، جادهسازی، استخراج معادن و مانند اینها میباشد، مخرب است. در یک نگاه کلی، هرگاه تعادل در این دو برقرار باشد مشکلی بروز نمیکند ولی چنانچه فرسایش تشدیدی بیشتر از فرسایش طبیعی باشد آثار سوء اقتصادی و اجتماعی آن ظاهر میشود. شدت فرسایش و وسعت آن در زمانها و مكانهای مختلف یكسان نبوده و به شرایط طبیعی پستی، بلندی، خصوصیات خاکها و چگونگی کاربری زمین مربوط است (شكوری، ١٣٧۴ ).
عوامل مؤثر بر فرسایش به سه گروه کلی تقسیم میشوند. گروه اول، عواملی هستند که انرژی لازم را برای بروز فرسایش فراهم میکنند. گروه دوم عواملی هستند که زمینه بروز یا عدم بروز آن را فراهم میکنند و گروه سوم عواملی هستند که موجب حفاظت خاک در برابر فرسایش میشوند (مورگان[4]، 1995).
در بررسیهای مربوط به فرسایش و حفاظت خاک، مهمترین عامل، شناخت عوامل مربوط به فرسایش و اولویتبندی مهار آنها است. در موارد متعددی مشاهده شده است که در جایی بهترین کار، رها کردن اراضی و کنار آمدن با طبیعت است و در جایی با ایجاد یک پوشش ساده گیاهی جلوی فرسایش گرفته میشود مانند نقاطی که محل اصلی برداشت ذرات حمل شده توسط باد است. رعایت نكردن همین نکات ساده و در عین حال با اهمیت، خسارات جانی و مالی فراوان داشته است (عاقلی کهنهشهری، صادقی، 1384).
بر اساس برآوردهای انجام شده، فرسایش خاك کشور در سال ١٣٥٥ معادل یك میلیارد تن بوده که 10 سال بعد به 5/1 میلیارد تن و در سال 1375 به 5/2 میلیارد تن افزایش یافته است .براساس برآورد دیگری فرسایش خاك از ده تن در هكتار در دهه 60 به بیست تن در هكتار در دهه ٧٠ رسیده است. تبعات فرسایش خاك در کشور ما به طور کلی به شكل انباشت رسوبات در پشت سدها، از بین رفتن پوشش گیاهی، افزایش وقوع سیلاب و آلودگی خاك میباشد (سازمان برنامه و بودجه، 1378).
یکی از راهکارها به منظور جلوگیری از فرسایش خاک، حفاظت خاک است. حفاظت خاک نقطه مقابل تخریب خاک است. این که بدانیم چگونه خاکهای کشور را حفاظت کنیم، میتوان از تخریب خاک جلوگیری کند. امروزه توسعه پایدار به عنوان محوریترین اهداف توسعهای در بخش کشاورزی کشور زمانی محقق خواهد شد که منابع پایه نظیر آب و خاک در چارچوب ضوابط فنی حفاظت شده و به صورت اصولی مورد بهرهبرداری قرار گیرند. بهطور کلی میتوان گفت هر سرمایهگذاری که باعث حفظ و یا افزایش بهرهوری و یا جلوگیری از کاهش بهرهوری بالقوه زمین گردد، حفاظت خاک محسوب میشود (حیاتی، خلیلیان، 1386).
زوجین مکلف به رعایت آن هستند.
مبحث اول – ورود بیگانگان به کشور
بخش مهمی از امنیت هر کشوری در گرو حراست از مرزهای آن کشور است که معمولا با کنترل ورود، عبور و اقامت اتباع خارجی این مهم یعنی صیانت از مرزها و حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور حاصل می شود. قانون راجع به ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران که در تاریخ نوزدهم اردیبهشت ماه سال هزار و سیصد و ده شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسیده، در ماده اول آن آمده است که هر یک از اتباع خارجه برای ورود و اقامت و خروج از ایران باید اجازه مامورین مربوطه ایران را تحصیل نمایند. این قاعده شمول عام داشته و استثنایی در آن ذکر نشده است. ولی در حال حاضر با وجود اینکه جمهوری اسلامی ایران برای ورود به قلمرو کشور اخذ روادید را پیش بینی نموده است، افرادی با عناوین خاص آواره یا پناهنده تحت حمایت کنوانسیون های بین المللی از جمله مقررات کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد قرار گرفته و مقررات مذکور در خصوص آنها اعمال نمی شود
گفتار اول : کنترل ورود و اقامت بیگانگان
دو وزارتخانه کشور ( اداره امور اتباع و مهاجرین خارجی) و امور خارجه (اداره تابعیت، امور پناهندگان و مهاجرین) مسئولیت کنترل و صدور مجوز عبور، ورود و اقامت اتباع بیگانه را در کشور دارند، وزارت خارجه توسط نمایندگی های خود در خارج از کشور و نیروی انتظامی به عنوان عامل وزارت کشور در داخل به نظارت بر ورود و اقامت اتباع خارجی مشغول می باشند.
وفق مفاد ماده دوم قانون راجع به ورود و اقامت اتباع خارجه، مأمورین ایران در خارجه در موارد ذیل باید از دادن ویزا خودداری نمایند :
الف – در صورتی که صحت اسناد ارائه شده را تردید نمایند
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده :
هدف این پایان نامه نشان دادن ارتباط عملی بین ویژگی های سازمان و شکل گیری هوش بازاریابی در راستای دستیابی به مزیت رقابتی در شرکت های کوچک و متوسط می باشد. با استفاده از سیستم های هوش بازاریابی تمامی داده ها در جهت دستیابی به اهداف بازاریابی سازمان قابل استفاده خواهند بود. این تحقیق در شهر تهران انجام شده است و مدیران و کارشناسان شرکت های کوچک و متوسط فعال در صنعت لاستیک و پلاستیک جامعه آماری این تحقیق را تشکیل دادهاند. نخست، ویژگی های سازمان و تاثیر آنها بر استفاده از اطلاعات در شرکت های کوچک و متوسط در ادبیات شناسایی شدند. تعداد 367 پرسشنامه به روش تصادفی منظم توزیع و جمعآوری شد و جهت آزمون فرضیهها از روش معادلات ساختاری نرم افزار لیزرل استفاده گردید. نتایج بحث شدند و پایان نامه با ارائه پیشنهاداتی برای مدیران و سیاست گذاران، محدودیت های تحقیق و پیشنهاداتی برای محققان آتی به پایان رسیده است. نتایج این تحقیق نشانگر اهمیت رابطه بین ویژگی های سازمان و استفاده از اطلاعات در شرکت های کوچک و متوسط است. این ویژگی ها شامل اندازه سازمان، منابع سازمانی، استراتژی های بازاریابی، مشتری محوری، توانایی پاسخ سریع و وجود سیستم های سازمانی هستند که بر هوش بازاریابی سازمان تاثیر گذارند. درک بهتر اینکه ویژگی های سازمان کاتالیزورهای بالقوه برای شکل گیری هوش بازاریابی هستند، می تواند به مدیران و سیاستگذاران در جهت دستیابی به مزیت رقابتی ادراک شده در سازمان خود، کمک شایانی نماید.
فهرست مطالب:
صفحه
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….1
بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………………………2
سئوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………..2
فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………..3
مواد و روش ها (روش تحقیق)……………………………………………………………………………………………………3
تعاریف عملیاتی متغیرها…………………………………………………………………………………………………………………5
نوع تحقیق و روش گردآوری داده ها……………………………………………………………………………………………..6
جامعه و نمونه آماری……………………………………………………………………………………………………………………….6
معرفی صنعت لاستیک و پلاستیک…………………………………………………………………………………………………7
قلمرو زمانی …………………………………………………………………………………………………………………………………….8
روش تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………………………..9
فصل دوم : ادبیات تحقیق
2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………..10
2-2- ادبیات نظری تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………11
2-2-1- بنگاه های کوچک و متوسط…………………………………………………………………………………………..11
2-2-2- اندازه سازمان…………………………………………………………………………………………………………………………13
2-2-3- منابع سازمانی………………………………………………………………………………………………………….13
2-2-3-1- منابع انسانی…………………………………………………………………………………………………………..13
2-2-3-2- منابع مالی………………………………………………………………………………………………………..14
2-2-4- استراتژی های بازاریابی………………………………………………………………………………………………………15
2-2-5- مشتری محوری……………………………………………………………………………………………………………………17
2-2-5-1- دیدگاه مشتری گرایی دیشپند…………………………………………………………………………………17
2-2-6- توانایی پاسخ سریع…………………………………………………………………………………………………………..21
2-2-6-1-تغییرات محیطی، عامل اصلی نیاز به چابکی…………………………………………………………….21
2-2-6-2-تعریفهای مفهومی چابکی………………………………………………………………………………………….22
2-2-6-3-سیر ظهور و پیدایی مفهوم چابکی…………………………………………………………………………….25
2-2-6-4- قابلیت های کلیدی چابکی در سازمان……………………………………………………………………..26
2-2-7- وجود سیستم های سازمانی………………………………………………………………………………………………….27
2-2-8-هوش بازاریابی…………………………………………………………………………………………………………………………28
2-2-8-1- مشخصات هوش بازاریابی…………………………………………………………………………………………….32
2-2-8-2-اهداف سیستم های هوش بازاریابی………………………………………………………………………………33
2-2-8-3-مواردی را که در کسب هوش بازاریابی باید مد نظر داشت…………………………………………34
2-2-8-4-ضرورت وجود سیستم های هوش بازاریابی در سازمان ها…………………………………………..35
2-2-8-5-مدل سیکل هوش بازاریابی…………………………………………………………………………………………..37
2-2-8-6-بازاریابی در سطوح راهبردی سازمان……………………………………………………………………………38
2-2-8-7-خصوصیات متخصصان هوش بازاریابی…………………………………………………………………………39
2-2-8-8- هوش بازاریابی و ارتباط با سایر هوشها در سازمان…………………………………………………….39
2-2-9- نوع اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………………………..40
2-2-10-منابع اطلاعات………………………………………………………………………………………………………………………40
2-2-10-1- منبع داده های درون سازمانی………………………………………………………………………………….40
2-2-10-1-1- داده ها در تدارک داخلی………………………………………………………………………………….41
2-2-10-1-1-1- سیستم های خرید و حسابهای پرداختی………………………………………………41
. 2-2-10-1-1-2- سیستم دریافت…………………………………………………………………………………………42
2-2-10-1-1-3- سیستم موجودی مواد خام و قطعات………………………………………………………42
2-2-10-1-2- تولید و عملیات……………………………………………………………………………………………………42
2-2-10-1-3- تدارکات خارجی………………………………………………………………………………………………….42
2-2-10-1-3-1- کنترل انبار داخلی کالاهای تکمیل شده……………………………………………………43
2-2-10-1-3-2- حمل و نقل و انبار خارجی…………………………………………………………………………43
2-2-10-1-4- فروش ها، بازاریابی………………………………………………………………………………………………43
2-2-10-1-4-1- سیستم های راهنمایی و پیش بینی آینده………………………………………………..44
2-2-10-1-4-2- سیستم های پیشنهاد قیمت……………………………………………………………………..45
2-2-10-1-4-3- ثبت سفارش……………………………………………………………………………………………….45
2-2-10-1-4-4- حق کمیسیون های فروش…………………………………………………………………………46
2-2-10-1-4-5- سیستم های حسابهای دریافتی…………………………………………………………………46
2-2-10-1-5- خدمات………………………………………………………………………………………………………………….46
2-2-10-2- منبع داده های بیرونی سازمان…………………………………………………………………………………………..47
2-2-10-2-1- مبادلات با شرکای تجاری…………………………………………………………………………………………..47
2-2-10-2-2- خدمات مشترک داده های محیطی بازاریابی…………………………………………………………….47
2-2-10-2-2-1- آژانسهای دولتی……………………………………………………………………………………………….48
2-2-10-2-2-2- فروشندگان داده های خصوصی……………………………………………………………………..48
2-2-10-2-2-3- خدمات داده های آنلاین…………………………………………………………………………………48
2-2-10-2-3- خدمات داده های تک منبعی…………………………………………………………………………………..48
2-2-10-2-4- پروژه های پژوهشی بازار…………………………………………………………………………………………..49
2-2-11- تناوب استفاده از اطلاعات……………………………………………………………………………………………………..50
2-2-12- مزیت رقابتی…………………………………………………………………………………………………………………………..51
2-3-ادبیات پژوهشی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….55
2-3-1-پیشینه داخلی…………………………………………………………………………………………………………………….55
2-3-2- پیشینه خارجی…………………… ……………………………………………………………………………………………..57
فصل سوم : روش تحقیق
3-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….62
روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………62
3-2-1- طبقه بندی تحقیق بر اساس هدف………………………………………………………………………………………….62
3-2-2- طبقه بندی تحقیق بر اساس مسیر………………………………………………………………………………………….63
قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………….64
3-3-1- قلمرو مکانی (جامعه آماری)…………………………………………………………………………………………………….64
3-3-2- قلمرو زمانی………………………………………………………………………………………………………………………………64
روش نمونه گیری و برآورد حجم نمونه…………………… ………………………………………………………………..64
3-4-1- روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………………………………..64
3-4-2- توزیع جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………..65
روش جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………..66
ابزار گردآوری داده ها…………………………………………………………………………………………………………………….66
قابلیت روایی( اعتبار) و پایایی (اعتماد) پرسشنامه………………………………………………………………………67
3-7-1- اعتبار یا روایی……………………………………………………………………………………………………………………………67
3-7-1-1-نحوه کمی سازی آرای اعضای گروه پانل از طریق محاسبه CVR………………………………68
3-7-2- پایایی (اعتماد) پژوهش………………………………………………………………………………………………………….70
روش تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………………………..71
3-8-1- مدل معادلات ساختاری……………………………………………………………………………………………………………71
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………..73
4-2- ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان و جامعه آماری……………………………………. ………….74
مقدمه
تجربه دنیای امروزی نشان داده است که نوآوری های مهم و پیشرفتهای تکنولوژیکی در سازمانها و شرکتهای بزرگ اتفاق نخواهند افتاد. قابلیت تطبیق با بازار و نیاز روز، چیزی است که از عهده یک ساختار پیچیده تودرتو برنمی آید و در نتیجه برای پیشرفت سریع و ارائه محصولات جدید تنها راه موثر، ایجاد و توسعه شرایطی است که فعالیت های اقتصادی کوچک بتوانند تاسیس شوند و رقابت کنند. تحولات دنیای پرشتاب کنونی در عرصه های علمی و فنی و چالشهای پی در پی نظام اقتصادی – اجتماعی، کاهش ذخایر زیرزمینی و افزایش فقر و بیکاری، موجبات توجه عمیق تر سیاستگذاران و اندیشمندان را به توسعه کسب و کارهای کوچک فراهم کرده است. با توجه به اهمیت کسب و کارهای کوچک و متوسط در فرایند رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها و توجه ویژه برنامه ریزان و سیاستگذاران توسعه به این مقوله مهم، ضرورت دارد تا نسبت به بهبود وضعیت این موسسات اقدام اساسی صورت پذیرد. بسیاری از صنایع کوچک و متوسط فرصت های جدیدی را در جهت ایجاد مزیت های رقابتی ایجاد می کند. صنایع کوچک و متوسط علاوه بر کارکردهای پیشین خود، کانون اصلی توسعه فناوری و تامین نیازهای پیچیده و پیشرفته کشورها به حساب می آیند و حمایتهای گسترده ای توسط مدیران (دولتی-صنعتی) از آنها به عمل می آید. در این راستا بررسی شرکت های کوچک و متوسط که امروزه به عنوان قلب تپنده اقتصاد در هر کشوری به شمار می روند، امری مهم و ضروری به نظر می رسد. (یدالهی و همکاران ،1388)
مفهوم هوش نیز به طور کلی و هوش بازاریابی به طور اخص در فضای علمی دانشگاه و دنیای کسب و کار در حال توسعه است چرا که هوش بازاریابی یک فاکتور مهم استراتژی سازمان و کلید موفقیت در بازار است. در کتب مختلفی که در زمینه های مختلف بازاریابی تاکنون چاپ شده است، مشاهده می شود که تفاوتی بین اطلاعات بازار، هوش بازاریابی و تحقیقات بازاریابی قایل نشده اند، که این خود باعث بوجود آمدن ابهامات فراوانی در این زمینه شده است. در سطح بین المللی، محققان راه هایی را برای دستیابی به هوش بازاریابی در سازمان ارائه کرده اند اما مدلی مشخص در این باره که چطور می توان هوش بازاریابی را در سازمان ایجاد کرد، ارائه نشده است. از آنجا که رقابتی شدن صنایع کشور در حال شکل گیری است و همچنین توجه به بازارهای بین المللی و ورود به سازمان تجارت جهانی از اهداف مهم کشور است، لذا موضوع هوش بازاریابی با توجه به بدیع بودن آن در کشور، اهمیت بیشتری پیدا می کند. (فاریابی و همکاران، 1390) بنابراین این پژوهش به بررسی تاثیر ویژگی های شرکت های کوچک و متوسط بر شکل گیری هوش بازاریابی می پردازد.
بیان مسئله
یکی از ابزارهای جدیدی که به سازمانها کمک می کند تا در راه کسب اهداف خود گام بگذارند، استفاده از هوش بازاریابی است. مفهوم هوش به عنوان قسمتی از استراتژی بازاریابی با افزایش قدرت رقابتی شرکت و پردازش برنامه های استراتژی آن به مفاهیم بازاریابی اضافه شد. هوش بازاریابی می تواند نقش یک پرچم را برای مدیران ارشد بازی کند تا آنها را نه فقط در مقابل تغییرات آگاه کند، بلکه مسیر درست را نیز به آنها نشان دهد.
اجرای هوش بازاریابی یک ابزار مناسب برای مدیریت بوجود می آید تا با مجموعه ای از فعالیت‌ها بتوانند در بلند مدت با رقبای سازمان هوشمندانه برخورد کنند. مفهوم بازاریابی دلالت بر این عقیده دارد که صنعت فرایند رضایت مشتری است نه فرایند تولید کالا. یک صنعت با مشتری و نیازهایش شروع می شود نه بوسیله حق امتیاز، مواد خام و یا مهارت فروش. فقط هنگامی یک سازمان می تواند به بقای خود ادامه دهد که بتواند نیازها و خواسته های مشتری را با درکی صحیح و جامع از طرف مقابلش (مشتری) برآورده کند. با تشدید رقابت در تجارت و تغییرات سریع فناورانه و نیز افزایش قدرت و حق انتخاب مشتریان، موفقیت از آن شرکت هایی خواهد بود که قادر باشند به نحو شایسته تری انتظارات و ارزش های مورد نظر مشتریان را درک و شناسایی کرده و به نحو مطلوب به آنها پاسخ دهند. (محمد مرادی، 1390)
از سوی دیگر مطالعه شرکت های کوچک و متوسط و عوامل موثر بر آنها موضوع مهمی است چرا که شرکت های کوچک و متوسط می توانند بیکاری را کاهش دهند، آنها مانند یک تابع موازنه در بازار عمل کرده و باعث می شوند که سطح سودآوری و قیمت در بلند مدت به سطح رقابتی برسد .بنابراین با مشخص نمودن نقش ویژگی های شرکت های کوچک و متوسط در شکل گیری هوش بازاریابی بعد تازه ای از عوامل بهبود عملکرد این شرکت ها را مورد توجه قرار می دهیم.
1-3- سئوالات تحقیق
1) آیا ویژگی های شرکت های کوچک و متوسط صنعت لاستیک و پلاستیک استان تهران، بر هوش بازاریابی تاثیر مثبت دارند؟
2) آیا ویژگی های گوناگون شرکت های کوچک و متوسط صنعت لاستیک و پلاستیک استان تهران، تاثیر متفاوتی بر هوش بازاریابی دارند؟
3) آیا مولفه های مختلف هوش بازاریابی تاثیر متفاوتی در ایجاد هوش بازاریابی دارند؟
4) آیا هوش بازاریابی تاثیر مثبتی بر مزیت رقابتی ادراک شده در شرکت های کوچک و متوسط صنعت لاستیک و پلاستیک استان تهران، دارد؟
1-4- فرضیات تحقیق
1) ویژگی های شرکت های کوچک و متوسط صنعت لاستیک و پلاستیک استان تهران، بر هوش بازاریابی تاثیر مثبت دارند.
2) ویژگی های گوناگون شرکت های کوچک و متوسط صنعت لاستیک و پلاستیک استان تهران، تاثیر متفاوتی بر هوش بازاریابی دارند.
3) مولفه های مختلف هوش بازاریابی تاثیر متفاوتی در ایجاد هوش بازاریابی دارند.
4) هوش بازاریابی تاثیر مثبتی بر مزیت رقابتی ادراک شده در در شرکت های کوچک و متوسط صنعت لاستیک و پلاستیک استان تهران، دارد.
1-5- مواد و روش ها (روش تحقیق)
در این پژوهش، با در نظر گرفتن شش ویژگی اندازه سازمان، منابع سازمانی، استراتژی های بازاریابی، مشتری محوری، توانایی پاسخ سریع و وجود سیستم های سازمانی که سه متغیر آخر توسط محقق به مدل اضافه شده اند و در نظر گرفتن سه متغیر برای هوش بازاریابی با عناوین نوع اطلاعات، منابع اطلاعات و تناوب استفاده از اطلاعات و در نهایت متغیر مزیت رقابتی ادراک شده، به بررسی جامع مدل پرداخته شده است. مدل ذیل با بررسی دقیق ادبیات موضوع و مشورت و نظر نخبگان بازاریابی طراحی شده است و نتایج و روابط مثبت و معنی دار به دست آمده، مبین گویا بودن این مدل و درست انتخاب شدن متغیر ها پس از بررسی های کافی است.
* متغیرهای مشتری محوری، توانایی پاسخ سریع و وجود سیستم های سازمانی در ویژگی های شرکت های کوچک و متوسط توسط محقق به مدل اضافه شده اند.
1 L.A. Cacciolatti, A. Fearne
1-6- تعاریف عملیاتی متغیرها:
نوع اطلاعات : میزان مرتبط بودن انواع اطلاعات به نیازهای شرکت. (ال.ای.کاکیولاتی، ای.فرن ،2013)
منبع اطلاعات : میزان مرتبط بودن منابع اطلاعات مورد نظر به نیازهای شرکت. (ال.ای.کاکیولاتی، ای.فرن ،2013)
تناوب اطلاعات : دفعات استفاده از اطلاعات مورد نظر برای شرکت. (ال.ای.کاکیولاتی، ای.فرن ،2013)
اندازه سازمان : تعداد کارکنان. (ال.ای.کاکیولاتی، ای.فرن ،2013)
منابع سازمان : امکانات در دسترس سازمان از جمله منابع مالی،انسانی. (ال.ای.کاکیولاتی، ای.فرن ،2013)
استراتژی های بازاریابی : اینکه آیا شرکت بخش های خاصی از مصرف کنندگان را مدنظر دارد و بنابراین استراتژی بازاریابی اتخاذ کرده است. (ال.ای.کاکیولاتی، ای.فرن ،2013)
مشتری محوری : تعداد راهکارهایی که در جهت جلب وفاداری و رضایت مشتریان به کار گرفته می شود. (ال.ای.کاکیولاتی، ای.فرن ،2013)
توانایی پاسخ سریع :تواناییهای صورت توانایی یک سازمان برای واکنش سریع به نیازمندیهای بازار و نیازهای مشتریان(گولدمن[1] و همکاران، ۱۹۹۵).
وجود سیستم های سازمانی : تعداد فرآیندهای تعریف شده در سازمان. (لی کیم و کیم[2]،2007)
شرکت های کوچک و متوسط : شرکت هایی که از 10 تا 249 کارمند دارند. (یونیدو[3]، 2003 )
1-7- نوع تحقیق و روش گردآوری دادهها:
این پژوهش از نظر هدف از نوع “تحقیقات کاربردی” است. کاربردی بودن این پژوهش به آن دلیل است که نتایج مورد انتظار آن را می توان در جهت بهبود عملکرد سازمان به کار گرفت. از آنجا که محقق به دنبال بررسی رابطه بین دو مولفه است، این تحقیق از نوع “تحقیقات پیمایشی” است. با توجه به موضوع پژوهش و متغیرهای مورد بررسی در آن، اطلاعات اولیه جهت آزمون فرضیات از طریق پرسشنامه جمعآوری شده است. برای اطمینان از اعتبار صوری پرسشنامه، از نظرات تعدادی از دانشگاهیان و مدیران سازمانهای مختلف استفاده شده است. ضریب آلفای کرونباخ نیز برای سنجش اعتبار درونی پرسشنامه استفاده شده است.
1-8- جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری تحقیق حاضر مدیران و کارشناسان شرکت های کوچک و متوسط فعال در صنعت لاستیک و پلاستیک واقع در استان تهران می باشد که تعداد این شرکت ها با استناد به آمار وزارت صنایع و معادن ایران[4] 2007 شرکت می باشد. در این پژوهش، نمونه گیری به روش تصادفی منظم می باشد. براساس فرمول کوکران تعداد نمونه مشخص و برابر 325 شرکت محاسبه شده است .
فرمول کوکران:
N : حجم جامعه آماری
n : حجم نمونه
: مقدار متغیر نرمال واحد استاندارد، که در سطح اطمینان 95 درصد برابر2(96/1) می باشد.
P : مقدار نسبت صفت موجود در جامعه است که در این تحقیق 5/0در نظر گرفته شده است.
q :در صد افرادی که فاقد صفت در جامعه هستند . (q=1-p)
d : حداکثر تعداد اشتباه مجاز که در این تحقیق 05/0در نظر گرفته شده است.
تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران 325 نفر است و بنابراین تعداد 400 پرسشنامه تکثیر و آماده شد تا در نهایت تعداد 367 پرسشنامه تکمیل شده جمع آوری شد.
1-9- معرفی صنعت لاستیک و پلاستیک
بیشترین مصرف پلاستیک ها درست پس از جنگ جهانی دوم به عنوان جایگزین ارزان قیمت مواد مرسوم و رایج شکل گرفت اما حتی امروز نیز تصور عمومی از صنعت پلاستیک به طور کامل شفاف و مثبت نیست. سهم قابل توجه پلاستیک ها در ارتقاء سطح استاندارد کیفی زندگی تبیین نشده است. با این حال در بسیاری از زمینه ها مواد پلاستیکی مدتی است که جایگاه مناسب خود را در بازار یافته اند که از جمله آنها می توان به صنعت برق اشاره کرد که ترکیب خواص عالی عایق بودن و چقرمگی ، دوام و دیر سوز بودن به انواع مختلف دو شاخه سر پیچ لامپ و عایق سیم ها و کابل ها منتهی شده است.
با توجه به تاثیر گذاری عوامل زیر در سال های 1945 تا 1973 رشد چشمگیر کاربرد پلاستیک های مشهود بوده است .
افزایش شناخت خصوصیات و توانایی های مواد پلاستیکی
قابلیت رو به رشد پلاستیک ها به واسطه ظهور مواد جدید
کاهش مداوم هزینه مواد اولیه پلاستیک نسبت به هزینه مواد رایج مانند چرم ، کاغذ ، فلزات و ……
پایین بودن هزینه حمل و هزینه تولید
صرف نظر از قیمت نفت این عوامل به میزان زیادی نشان می دهد که صنعت پلاستیک یک صنعت تکامل یافته است که رشد آینده زیادی به وضعیت اقتصادی جهان دارد و با توجه به اینکه هزینه تبدیل نفت به مواد پلاستیکی و هزینه های حمل و نقل و فرایند آنها کمتر از فعالیت های مشابه توسط مواد مرسوم است بنابراین مشخص می شود که قیمت پلاستیک ها با سرعتی کمتر از مواد مرسوم رقیب آنها افزایش می یابد و این گواهی دهنده افزایش اهمیت پلاستیک ها در آینده است .
مشکلی که برای صنعت پلاستیک هم اکنون متصور است که در سال 1970 نیز آشکار شد . نگرانی در مورد محیط زیست می باشد که نگاه کلی آن بر روی صنایع شیمیایی و به منبع به بخشی از آن که مواد پلاستیکی هستند متمرکز است، اما در مجموع باید اشاره کرد که کاربرد پلاستیک ها در تمام صنایع روند صعودی خود را همچنان حفظ کرده است تا جایی که امروز در ساخت یک هواپیمای مافوق صوت بیش از 5/2 تن قطعات پلیمری ( مصنوعی ) مصرف می شود.
صنعت لاستیک پس از کشف نحوه ولکانیزه کردن آن (در سال 1839) اکنون به عنوان یک صنعت اقتصادی بسیار مهم ظهور یافته است و بسیاری از قطعات و محصولاتی لاستیکی در بازار به چشم می خورند از جمله آنها می توان به تایر کامیون ها و سایر وسایل حمل و نقل، شیلنگ ها، تسمه های نقاله، فرش ها و صفحات لاستیکی، تسمه های V شکل، پاشنه وتخت کفش، اسفنج های لاستیکی و بسیاری از دیگر از قطعات اشاره کرد.
بیش ترین مصرف پلاستیک درست بعد از جنگ جهانی دوم به عنوان جایگزین ارزان قیمت به جای مواد مرسوم و رایج بود ویا در موارد دیگر به دلیل ارزشی که به علت تازگیش داشت به مصرف می رسید.
صنعت اتومبیل در حال حاضر یکی از مصرف کنندگان عمده پلاستیک ماست که سال به سال با افزایش وزن پلاستیک مصرفی به ازای هر اتومبیل روبه روست. در رابطه با وسایل برقی اتومبیل مثل باتری سیم های نرم دوشاخه، سرپیچهای برق و کلاهکهای تقسیم بود و بعد ها در لوازم چراغ، روکش صندلی اتومبیل و تودوزی و تزیینات بدنه داخلی اتومبیل مورد استفاده واقع شد.
در اصل دلیل رشد چشمگیر در تاثیر متقابل سه عامل بر یکدیگر قرار دارد:
افزایش شناخت خصوصیات و تواناییهای مواد پلاستیکی
قابلیت رو به بهبود پلاستیک ها به واسطه ظهور مواد جدید، کیفیت های بهتر تجهیزات فعلی و تجهیزات فرایند بهتر
کاهش مداوم هزینه مواد اولیه پلاستیک ها نسبت به هزینه مواد رایج مانند چرم، کاغذ و فلزات و سرامیک ها
به دلیل اهمیت این صنعت در زندگی امروزه انسان این پژوهش اقدام به انتخاب جامعه و نمونه شرکت های کوچک و متوسط از صنعت لاستیک و پلاستیک کرده است.
1-10- قلمرو زمانی
این تحقیق در بازه زمانی 1 ساله از بهمن 1391 لغایت بهمن 1392 انجام شد. جمع آوری داده های تحقیق در مدت 2 ماه از آذر 1392 لغایت بهمن 1392 انجام شد.
1-11- روش تجزیه و تحلیل دادهها
پس از جمعآوری دادهها و به کارگیری روشهای تحلیل مدلهای مفهومی و با استفاده از فنون آمار توصیفی به توصیف دادهها پرداخته و در این راستا از جداول توزیع فراوانی، رسم نمودار و محاسبه شاخص‌ها استفاده شده است. در این پژوهش پردازش داده ها در دو سطح انجام می گیرد که عبارتند از: تحلیل تک متغیره و تجزیه و تحلیل چند متغیره. در مرحله اول متغیرها بصورت تکی مورد بررسی قرار میگیرند و روابط بین متغیرها مد نظر نیست، شاخصهای مرکزی و پراکندگی مورد بررسی قرار میگیرد و تصویری از جامعه مورد مطالعه بدست میآید سپس با استفاده از مدل معادلات ساختاری و تحلیل مسیر برای تعیین تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته، فرضیه های اصلی مورد بررسی قرارمیگیرد. برای تجزیه و تحلیل دادهها و تعیین میزان همبستگی بین متغیرها از نرم افزار لیزرل[5] و SPSS استفاده میشود.
2-1- مقدمه
کسب و کارهای کوچک و متوسط از ارکان مهم اقتصادی هر کشور به شمار آمده و در رشد اقتصادی آن نقش بسیار مهمی ایفا می کنند. کسب و کارهای کوچک و متوسط که گستره وسیعی از کارخانه های نوآور و پویا و رو به رشد را دربرمیگیرند، به عنوان عامل توسعه اقتصادی و اجتماعی می باشند. شرکتهای تولیدی موفق، دارای ویژگیهایی هستند که آنها را از شرکتهای ناموفق متمایز میکند و به آنها اجازه میدهد که در محیط بازار به مدت طولانی‌تری دوام آورند. آنها در زمینه بهبود مستمر کیفیت محصولات، خدمت رسانی به مشتریان، پرداخت دستمزد به کارکنان و آموزش کارکنان، ممتاز شدهاند. شرکتهای تولیدی موفق به طور طبیعی از یک سیستم بازرسی پیش، حین و بعد از فرآیند تولید استفاده میکنند.
گرایش سازمان ها به بازار و خریداران در طی سال های اخیر تغییرات قابل ملاحظه ای کرده است. این تغییر و تحولات که اغلب به علت دگرگونی های خارج از سازمان ها شکل گرفته است، مفاهیمی چون دیدگاه خریداران را پدید آورده است. از سویی دیگر سازمانها بدون توجه به خواسته مشتری نمیتوانند به حیات خود ادامه دهند. آنچه در دیدگاه جدید قابل توجه است نگاه به مسائل از دیدگاه خریداران می باشد. یعنی ابتدا مشخص می شود مشتری چه می خواهد. بسیاری از کتب یا محافل علمی کشور، هوش بازاریابی را مترادف با اطلاعات بازاریابی یا تحقیقات بازار، میدانند .بررسی دقیق این مقوله ضروری بوده و این تحقیق با ارائه مدلی برای ایجاد هوش بازاریابی به سازمانها کمک میکند تا درک صحیحی نسبت به بازار پیدا کنند .
متناسب با مطالب فوق، در این بخش از تحقیق سعی خواهد شد تا در دو بخش اصلی یعنی ویژگی های کسب و کارهای کوچک و متوسط، هوش بازاریابی و مزیت رقابتی، آخرین مطالب و تئوری مطرح را بیان کنیم. در قسمت نهایی این بخش به مهمترین تحقیقات انجام گرفته در این حوزه اشاره می گردد.
2-2- ادبیات نظری تحقیق
2-2-1- بنگاه های کوچک و متوسط
شرکتهای کوچک و متوسط نقش مهمی در ایجاد شغل های جدید، نوآوری، انعطاف پذیری و رشد اقتصادی دارا می باشند. مدارک فراوانی وجود دارد که بیان می کند شرکت های کوچک جدید سریع تر رشد می کنند. شغل های خالص بیشتری ایجاد می کنند، به طور موثرتری ثروت را توزیع میکنند و نوآوری بیشتری دارند.
اقتصاددانان شکست شرکت های جدید را ناشی از ناکارایی فرآیند تولید و طراحی سازمانی آنها معرفی می کنند. ایجاد شرکت های جدید و ورود آنها به داخل یک صنعت در کل به عنوان یک عنصر کلیدی در توسعه اقتصادی و تکامل صنعت مطرح است.
شرکت های جدید بیشتردر معرض ریسک خروج (خصوصاً در سا ل های اولیه ورود) قراردارند.
مطالعه شرکت های کوچک و متوسط و عوامل مؤثر بر آن دارای اهمیت بسیاری است، چرا که شرکت های کوچک و متوسط می توانند بیکاری را کاهش دهند. آنها مانند یک تابع موازنه در بازار عمل کرده و باعث می شوند که سطوح سودآوری و قیمت در بلندمدت به سطح رقابتی برسند. اقتصاد های تولیدی از طریق ایجاد شرکت های کوچک و متوسط، فرآیند تخصصی نمودن خود را در طی زمان به سمت محصولاتی که دارای قدرت رقابتی بیشتری هستند سوق می دهند. (یدالهی و همکاران، 1388)
از کسب وکارهای کوچک و متوسط تعریف های گوناگونی ارائه شده است. (کسیم[6] ،2003) و باید بیان نمود که کوچکی و بزرگی مفهومی است نسبی و هیچ تعریف کمی و مقداری قابل قبولی نمی توان جستجو کرد و این تفاوت نه تنها از یک کشور به کشور دیگر صدق نمی کند، بلکه حتی گاهی در یک کشور نیز متغیر است؛ زیرا ممکن است فرمول های مختلفی لازم باشد تا اهداف مختلف و شرایط متفاوت راتأمین کند. (راتاناپورنسیری[7] ، 2003) اگر صنایع را از نظر اندازه طبقه بندی کنیم، سه گروه صنایع بزرگ، صنایع متوسط، صنایع کوچک، خواهیم داشت. (قره چه ، 1377)
در مطالعه ای که توسط مرکز توسعه صنعتی بین المللی انجام شده است، سازمان های کوچک را سازمان هایی تلقی کرده اند که کمتر از 100 پرسنل دارند. (خاکی، 1373) برای تعریف ویژگی های [8]SME همیشه از معیارهای یکسانی استفاده نمی شود. به عنوان مثال بعضی از تحقیقات، سازمان های کوچک و متوسط را این گونه تعریف می نمایند که شرکت های کوچک و متوسط دارای کارکنانی کمتر از 250 نفر می باشند و بعضی دیگر نیز اعتقاد بر این دارند که این نوع از شرکتها دارای کارکنانی کمتر از 500 نفر می باشند. (بک[9] و همکاران، 2005)
بر اساس دیدگاه اروپاییان شرکت های کوچک و متوسط موسسات خصوصی جدای از بخش کشاورزی هستند که دارای کارکنانی کمتر از 500 نفر می باشند. (کسیم ،2003)
مطابق تعریف یونیدو[10] (2003) و تعریف مورد پذیرش در اکثر کشورهای جهان، شرکت های کوچک و متوسط به شرح ذیل طبقه بندی شده اند:
شرکت هایی که کمتر از 10 کارمند دارند، شرکتهای خرد هستند.
شرکت هایی که از 10 تا 49 کارمند دارند، شرکتهای کوچک هستند
شرکت هائی که از 50 تا 249 کارمند دارند، شرکت های متوسط هستند .
به علاوه گردش مالی آنها بایستی کمتر از 40 میلیون یورو و با ترازنامه کمتر از 27میلیون یورو باشد و در نهایت از نظر اقتصادی باید مستقل باشند و بیش از 50 درصد آن متعلق به بخش خصوصی باشد. در ایران وزارت صنایع و معادن، جهاد کشاورزی و تعاون، بنگاه های کوچک و متوسط را واحدهای صنعتی و خدماتی می دانند که کمتر از 50 نفر پرسنل دارند. (مصلح شیرازی، 1385؛ احمدپور و مقیمی، 1385؛ آقاجانی، 1387)
بانک مرکزی ایران نیز کسب و کارهای کمتر از 100 نفر نیروی کار را کوچک و متوسط میداند. اما مطابق بررسی های مرکز پژوهش های بازرگانی و سازمان توسعه صنایع کوچک و متوسط و قوانین فعلی در ایران مجموعه بنگاه های صنعتی کمتر از 50 نفر پرسنل در زمره بنگاه های کوچک و متوسط هستند، همچنین بر اساس این بررسی ها حداقل مدت زمان لازم برای رسیدن به ابتدای مرحله رشد از زمان تأسیس کسب و کار بین 48 تا 72 ماه می باشد.
به مانند سایر مباحث علوم انسانی ، به علت نسبی بودن اصول، قوانین، قضایا و تئوری های مکشوفه، منابع مطالعاتی و تحقیقی مختلف، شیوه ها، نظرات و دیدگاه های متفاوتی را در مورد تعریف یک پدیده اجتماعی و انسانی عنوان می کنند. (آقاجانی و آقاجانی، 1385 )
از جمله ویژگی های شرکت های کوچک و متوسط که بر عملکرد آن تاثیرگذار است و بنابراین می تواند بر شکل گیری هوش بازاریابی تاثیر گذار باشد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
2-2-2- اندازه سازمان
اندازه شرکت مفهومی است نسبی و معیارهای متفاوتی برای متمایز ساختن سازمان های کوچک از سازمان های بزرگ وجود دارد. برخی از این معیارها عبارت اند از: تعداد کارکنان، میزان فروش سالیانه، مبلغ سهام مالک و جمع دارائی های سازمان. (کسیم، 2003)
دفت معتقد است بزرگی سازمان به صورت تعداد افراد یا پرسنل مشخص می شود و آن را می توان با توجه به یک واحد، یک دایره، یک بخش خاص و یا کل شرکت مشخص نمود. (دفت[11]،1380) نگاهی اجمالی به سازمان هایی که در، زندگی روزمره خود با آنها سر وکار داریم، ما را به این نتیجه می رساند که اندازه سازمان جزء بسیار مهمی ازسازمان و شرکت ها می باشد که بر سایر ابعاد سازمانی اثرگذار است. از جمله مهمترین این اثرگذاری ها بر ساختار سازمانی می باشد، تا حدی که نمی توان به طور واضح بیان نمود که اندازه سازمان عاملی است اثرگذار بر روی ساختار و یا بالعکس و یا اینکه هر دو این عوامل بر روی هم اثرگذارند. به گونه ای که در نهایت با هم بر عملکرد شرکت ها و نیز شرکت های کوچک و متوسط اثرگذار خواهند بود. (رابینز[12]، 1386)
اندازه سازمان عبارت از بزرگی یا کوچکی سازمان است که با تعداد افراد یا کارکنان واحدها، تعداد دوایر و بخش های و یا کل سازمان مشخص می شود. برخی دیگر از صاحبنظران به سنجش اندازه سازمان بر اساس کل فروش، دارائیها یا سود اشاره دارند، اما شاخص اصلی تعدادکارکنان می باشد. (سید جوادین، 1384) و شامل ابعادی چون ظرفیت فیزیکی، تعداد پرسنل، میزان دارایی، مقدار بدهی، مقدار منابع موجود و برون سپاری می باشد. (وانگ و لین[13] ،2008)
2-2-3- منابع سازمانی
2-2-3-1- منابع انسانی
در عصر رقابت بی امان بازار امروز، کیفیت، قیمت و سرعت سه مزیت رقابتی محسوب می شود و یکی از مولفه های مهم برای ورود به بازارهای جهانی و توسعه کشورها، کارآمد نمودن کارکنان در بخش تولید و خدمات است. از این رو بسیاری از سازمان ها از فرهنگ فرماندهی و پایش دوری می گزینند و به سوی فرهنگ توان افزایی می روند. (سلیمی و دیگران، 1382) چرا که توانایی هر سازمانی بالاخص سازمان های کوچک ومتوسط به دلیل موقعیت و وضعیت رقابتی و بقای آنها، به عناصرانسانی آن بستگی دارد و زمانی سازمانها می توانند از توانایی نیروی انسانی بهره مند
دکتر محسن بوجاری
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
چکیده 1
فصل اول : کلیات تحقیق
1-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………. 3
1-2 بیان مسئله………………………………………………………………………………………………. 4
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………… 6
1-4-1 اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………. 7
1-4-2 هدف کاربردی……………………………………………………………………………………… 7
1-5 سوالات و فرضیهها…………………………………………………………………………………… 7
1-6 تعریف نظری متغیرها ……………………………………………………………………………….. 8
1-7 تعریف عملیاتی متغیرها……………………………………………………………………………… 9
فصل دوم: مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1 تعریف…………………………………………………………………………………………………… 10
2-2 همه گیر شناسی……………………………………………………………………………………….. 11
2-3 همایندی با سایر اختلالات………………………………………………………………………….. 11
2-4-1 تشخیص افتراقی …………………………………………………………………………………. 12
2-4-2 تشخیص افتراقی از بیماریهای طبی…………………………………………………………. 14
2-5 علت شناسی…………………………………………………………………………………………… 14
2-5-1عوامل زیستی……………………………………………………………………………………….. 14
2-5-2 عوامل روانشناختی………………………………………………………………………………… 16
2-5-3 عوامل شناختی در وسواسهای فکری……………………………………………………….. 16
2-5-4 نظریه نقص و عوامل شناختی………………………………………………………………….. 19
2-5-5 نظریه شناختی- رفتاری………………………………………………………………………….. 22
2-6 فکر تحریف شده ……………………………………………………………………………………. 25
2-7 عوامل رفتاری…………………………………………………………………………………………. 27
2-8 ماهیت طرحوارهدرمانی………………………………………………………………………………. 28
2-8-1 طرحواره…………………………………………………………………………………………….. 29
2-8-2 طرحوارهدرمانی،مدل مفهومی…………………………………………………………………… 30
2-8-3 شناخت درمانی تا طرحوارهدرمانی……………………………………………………………. 31
2-8-4 تاریخچه سازه طرحوارهها……………………………………………………………………….. 33
2-9 ریشه تحولی طرحوارهها…………………………………………………………………………….. 34
2-9-1 تجارب اولیه زندگی……………………………………………………………………………… 34
2-9-2 زیستشناسی طرحوارهها……………………………………………………………………….. 36
2-10 حوزههای طرحوارهها………………………………………………………………………………. 36
2-10-1حوزه اول:بریدگی و طرد……………………………………………………………………….. 37
2-10-2 حوزه دوم:خودگردانی و عملکرد مختل……………………………………………………. 38
2-10-3 حوزه سوم:محدودیتهای مختل……………………………………………………………… 39
2-10-4 حوزه چهارم:دیگرجهتمندی…………………………………………………………………. 40
2-10-5 حوزه پنجم:گوش بهزنگی بیش ازحد وبازداری…………………………………………… 41
2-11 فنون طرحوارهدرمانی………………………………………………………………………………. 42
2-12 دارو درمانی………………………………………………………………………………………….. 44
2-13 رفتار درمانی…………………………………………………………………………………………. 44
2-14 پژوهشهای خارجی……………………………………………………………………………….. 46
2-15 پژوهشهای داخلی………………………………………………………………………………… 46
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
3-1 شیوه اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………… 49
3-2 جامعه اماری…………………………………………………………………………………………… 49
3-3 روش نمونهگیری……………………………………………………………………………………… 49
3-4 حجم
نمونه…………………………………………………………………………………………….. 49
3-5 روشها و ابزار ………………………………………………………………………………………. 50
3-6 روشهای تجزیه و تحلیل دادهها…………………………………………………………………. 51
3-7 صورتبندی جلسات………………………………………………………………………………… 51
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها
4-1 بخش اول:دادههای توصیفی………………………………………………………………………… 55
4-2 بخش دوم: فرضیههای پژوهش……………………………………………………………………. 59
2-4-1 فرضیه اول………………………………………………………………………………………….. 59
2-4-2 فرضیه دوم…………………………………………………………………………………………. 60
2-4-3 فرضیه سوم…………………………………………………………………………………………. 62
2-4-4 فرضیه چهارم………………………………………………………………………………………. 64
2-4-5 فرضیه پنجم………………………………………………………………………………………… 66
2-4-6 فرضیه ششم………………………………………………………………………………………… 66
2-4-7 فرضیه هفتم………………………………………………………………………………………… 67
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1 بحث و نتیجهگیری…………………………………………………………………………………… 71
5-2 محدودیتهای پژوهش……………………………………………………………………………… 75
5-3 پیشنهادها……………………………………………………………………………………………….. 76
منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………. 77
فهرست منابع فارسی………………………………………………………………………………………. 78
فهرست منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………….. 81
پیوستها……………………………………………………………………………………………………… 84
چکیده:
امروزه اختلال وسواسی – جبری (OCD) بیماری روانپزشکی شایع و قابل درمان است که به شکلهای مختلف بالینی مانند وسواس شستوشو، وسواس فکری، وسواس وارسی و نظایر اینها مشاهده میشود. برای درمان این اختلال از شیوههای متعددی مثل رفتاردرمانی، شناختدرمانی و دارودرمانی استفاده میشود. با توجه به اثر مفید طرحوارهدرمانی در تخفیف علائم و بیماریهای مختلف مثل اضطراب، اختلالات خوردن و… بر آن شدیم تا اثر این مدل از درمان را در درمان مبتلایان به OCD مورد ارزیابی قرار دهیم.
روش: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیشآزمون- پسآزمون در مبتلایان به OCD بدون اختلال همراه دیگر است که تعداد 7 آزمودنی تحت طرحواردرمانی، 7 آزمودنی دارودرمانی و 6 آزمودنی تحت رفتاردرمانی قرار گرفتند. به کمک پرسشنامههای وسواس مادزلی و مقیاس Dass21 ، میزان وسواس، استرس، اضطراب و افسردگی آزمودنیها سنجیده شد. دادهها به کمک آزمون تحلیل واریانس چند متغییری و روش تحلیل کوواریانس مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافتهها: نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل دادهها نشان دادند که کاهش نمرهها در مبتلایان به OCD در متغییر وسواس در طرحوارهدرمانی، دارودرمانی و رفتاردرمانی معنیدار نمیباشد و هر سه به یک میزان اثربخش هستند ولی در متغییرهای استرس، اضطراب و افسردگی در گروه طرحوارهدرمانی نمرهها کاهش معنیدار نسبت به دارودرمانی و رفتاردرمانی در پسآزمون و پبگیری نشان دادند. (05/0 p <)
نتیجهگیری: نتایج بهطور کلی تفاوت معنیدار بین طرحوارهدرمانی، دارودرمانی و رفتاردرمانی در متغییرهای استرس، اضطراب و افسردگی نشان میدهند و این بیانگر آن است که طرحوارهدرمانی در کاهش استرس، اضطراب و افسردگی از کارایی لازم برخوردار است.
واژگان کلیدی: اختلال وسواسی – جبری، طرحوارهدرمانی، رفتاردرمانی، دارودرمانی
1-1مقدمه:
آرون تی بک[1](1976-1967) بیش از 30 سال در نظریه خود درباره اختلالات هیجانی، بر عملکرد طرحوارههای شناختی به عنوان اساسیترین عامل تأکید کرد. بر اساس این نظریه، طرحوارهها در ایجاد و تداوم مشکلات روانی و همچنین عود دوباره بیماری نقش اساسی بازی میکنند.
در سالیان اخیر نظریههای شناختدرمانی به طور خاص و درمان های شناختی – رفتاری در بعد گسترده سرنوشت تازهای را برای رواندرمانی رقم زدند. به طوری که در 6 دهه گذشته همواره شاهد تحولات عظیم در نظریه شناختی – رفتاری بودیم که به رشد این نظریه در درون خود و بالندگی رواندرمانی در ابعاد گستردهتر منجر شده است.
رویکرد طرحوارهدرمانی در قالب جنبش سازندهگرایی[2] میگنجد که صاحب نظرانی چون لیتویی[3]، شفران[4] در این گروه جای میگیرند.در جنبش سازندهگرایی بر نقش عواطف در فرایند تغییر، به کارگیری تکنیکهای تجربی[5]، دلبستگیهای اولیه و رفتارهای بین فردی تأکید میشود.
یکی از دلایل روی کار آمدن سازندهگرایی عدم موفقیت در درمان بسیاری از مشکلات روانشناختی بود که اختلال وسواسی – جبری(OCD)[6]در زمره این مشکلات قرار می گیرد. تاریخچه رواندرمانی حاکی از آن است که درمان OCD کاری سخت و طاقت فرسا بوده است.
اختلال وسواسی جبری بیماری جدی، ناتوان كننده ولی قابل درمان است .این بیماری از دو جزء وسواس[7] و اجبار[8] تشكیل شده است. جزء وسواسی عبارت از افكار[9]، احساس[10]، انگارهها یا حسهاو تصورات ذهنی است كه ناخواسته و به طور مکرر وارد ذهن بیمار میشود و جزء اجباری الگوی رفتاری تكرار شونده ویژه ای است كه به طور معمول درپاسخ به فكر یا انگاره وسواسی و برای كاهش اضطراب ناشی از آن انجام میشود و حالتی اجباری دارد و مقاومت در برابر انجام آن نیزباعث پیدایش اضطراب میشود.
الگوهای رفتاری اجباری متعدد هستند كه شایع ترین آنها عبارتنداز: وسواس شستشو[11] ، وسواس وارسی[12] وسواس شمارش [13]، اما شایع ترین الگوی افكار وسواسی، رسوخ افكار نگران كننده در مورد آلودگی، تردیدهای وسواسی، انگاره های جنسی و پرخاشگرانه است كه، درمجموع، با عنوان فكر وسواسی طبقهبندی میشوند.
اختلال وسواسی – جبری تا قبل از دهه 1970 یک اختلال مقاوم به درمان قلمداد میشد که نیازمند درمان مادامالعمر بود. وسواس اختلال ناهمگنی است و شیوههای درمانی متنوعی را به خود دیده است. با وجود موفقیتآمیز بودن نسبی این درمانها به ویژه درمان شناختی رفتاری، در اکثر افراد تحت درمان نشانههایی از وسواس باقی مانده و یا در دوره پیگیری، علایم عود میکنند.
1-2بیان مسئله:
اختلال وسواسی – جبری (OCD) نشانگان عصبی – روانپزشکی پیچیدهای است که مشخصه اصلی آن افکار ناخواسته، تکراری و مزاحم(افکار وسواسی) و نیز رفتارهای تکراری و آزاردهنده، آئین مند[14](اعمال وسواسی) میباشد، که بیمار به منظور اجتناب از اضطراب یا خنثیسازی افکار وسواسی انجام میدهد.(انجمن روانپزشکی امریکا2000)
وسواس از زمانهای دور مورد توجه بوده و در تاریخ و ادبیات نیز ردپای آن دیده میشود. در زمانهای قدیم وسواس به طور کلی مرتبط با مذهب شناخته میشد و میپنداشتند مبتلایان به این بیماری بوسیله نیروهای بیرونی تسخیر شدهاند.(قاسم زاده 1385)
شکسپیر در قرن شانزدهم توصیف جالبی را از وسواس شستوشو در شخصیت بانو مکبث ارائه میدهد. این شخصیت در تلاش برای رهایی از احساس گناه به صورت تکراری دستان خود را میشست،رفتاری که هنوز هم شکل غالب رفتارهای وسواسی است. (کروچمالیک ومنزیس2003)
در سده 20 میلادی و با پیدایش روانشناسی بالینی تعریف غیرآسیب شناختی – غیر مذهبی از وسواس ارائه شد. پیر ژانه (1903) نخستین کسی بود که دیدگاهی روانشناختی درباره رواننژدی وسواسی – جبری عرضه کرد. او معتقد بود که تمام بیماران وسواسی شخصیتی نابهنجار دارند که با اضطراب، نگرانی بیش از حد، فقدان انرژی، و تردید همراه است. ژانه، درمانی را برای آئینهای وسواسی توصیف کرد که بعدها با آنچه به نام رفتاردرمانی شکل گرفت هماهنگ بود. در همان زمان فروید (1896) نظریه انقلابی خود را درباره تفکر وسواسی ارائه داد. (قاسم زاده 1385)
شیوع اختلال وسواسی – جبری در طول عمر در جمعیت کلی 2 تا 3 درصد تخمین زده شده است. برخی پژوهشگران تخمین زدهاند که بین بیماران سرپایی کلینیکهای روانپزشکی میزان شیوع این اختلال به 10 درصد میرسد.این ارقام OCDرا پس از فوبیها،اختلال وابسته به مواد و افسردگی در رده چهارم شایعترین تشخیصهای روانپزشکی قرار می دهد.(سادوک و سادوک 2007،2:182)
اخیراً در این حوزه پیشرفتهای شایان توجهی صورت گرفته است. شناسایی عوامل فرایندی که بر اثربخشی و رویارویی و جلوگیری از پاسخ تاثیر میگذارند.(کزاک و کولز 2005)
چندین مطالعه کنترل شده نشان دادهاند درمان شناختی – رفتاری و درمان داروئی موثرتر از سایر درمانهای دیگر برای این اختلال نیست. (فوآ،فرانکلین و موزر 2002)
یک گروه از متخصصان بین المللیOCD (کارگروه شناخت های وسواسی – جبری 1997،2001،2003) حوزههای مربوط به باورهای ناکارآمد مربوط به وسواسها و آئینهای رفتاری را شناسایی کردند.درمانهای شناختی که باورهای مربوط به این حوزه را مورد توجه قرار دادهاند نتایج نویدبخشی را بدست آوردهاند. (ویلهلم 2005)
به نظر میرسد برای درمان اختلالات مزمن و مقاوم در برابر درمان نظیر اختلالات محورI تاکید بر محتوا و فرایند پردازش فکری و کارکردن در سطح افکار خودآیند منفی و باورهای هستهای بیماران کافی نباشد و باید طرحوارههای[15] شناختی بیماران بخصوص طرحوارههای شناختی ناسازگار به عنوان پایهایترین و ابتدائیترین سطوح شناختی توجه بیشتری کرد.(بک،فریمن و یانگ1990)
از آنجا که طرحواره ها هسته خودپنداره افراد را شکل می دهند، اگر دارای محتوای ناسازگار باشند افراد را به گسترهای از کاستیها و مشکلات آسیبپذیر میکنندبررسیهای چندی که انجام شده در این زمینه نشان میدهند که طرحوارههای ناسازگار اولیه در شکلگیری و گسترش بسیاری از مشکلات روانشناختی همچون اختلال شخصیت، افسردگی مزمن و اختلالات اضطرابی نقش دارند.(حقیقت منش و همکاران1389)
پژوهش حاضر با در نظر گرفتن اینکه طرحوارههای ناسازگار اولیه میتواند هسته اصلی اختلالات محور I قرار بگیرد درصدد است با تعیین این ساختار شناختی در مبتلایان OCD اثربخشی آن را در مقایسه با رفتاردرمانی و دارودرمانی بررسی کند. که این در نوع خود پژوهش جدیدی به شمار می رود.
1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:
بر اساس راهنمای تشخیصی آماری اختلالات روانپزشکی([16] DSM- IV-TR) وانجمن روانپزشکی امریکا[17] و گزارشات سازمان جهانی بهداشت( ([18] WHOوسواس چهارمین اختلال فلج کننده روانی و دهمین شرایطی است که فرد را به سوی معلولیت سوق میدهد.
اختلالات اضطرابی شایعترین اختلالات روانی در جمعیت عمومی هستند و تقریبا از هر 4 بزرگسال 1 نفر را در ایالات متحده مبتلا میکنند.مطالعات انجام شده در ایران نیز این اختلال را شایعترین دسته اختلالات روانپزشکی یافتهاند.
اختلال وسواسی – جبری نیز یکی از اختلالات اضطرابی شدید و ناتوان کننده که از هر 40 بزرگسال 1 نفر (بین 9/0 تا 4/4 درصد از کل جمعیت) را مبتلا میکند.
مطالعات انجام شده در ایران نیز شیوعی را در همان حدود جمعیت عمومی بزرگسال یعنی 8/1 درصد برآورد کردهاند.بدین ترتیبOCD دو برابر از اختلالات اسکیزوفرنی و اختلالات دوقطبی شایعتر و چهارمین بیماری شایع روانپزشکی است.
با توجه به مسائل مطرح شده به نظر میرسد که OCD یک مشکل سلامت روانی است که نیاز به درمان موثر دارد. پیشرفتهای بدست آمده در سه دهه اخیر درمان این بیماری را بهبود بخشیده است. در حال حاضر درمانهای انتخابی این اختلال مواجهه و پیشگیری از پاسخ[19] و استفاده از داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین میباشد و متأسفانه هر دو شیوه درمانی یادشده دارای نارسائیهای جدی هستند.
در سالهای اخیر بسیاری از درمانگران مدل شناختی – رفتاری را آزمودهاند.اما تحقیقات نشان دادهاند که هنوز 50 درصد از بیماران به طور ایدهآل به درمان شناختی – رفتاری پاسخ نمیدهند حتی درترکیب با دارودرمانی. در اکثر بیمارانی که به درمان پاسخ میدهند بعضی از نشانههای اختلال تا حدودی باقی میماند.
حمایتهایی نیز از مدل طرحوارهدرمانی در درمان OCD و سایر اختلالات محورI به دست آمده که این مدل را آزمودهاند.(سوکمان و همکاران2003،جاکوبسون و توراکس1991،گودمن و پرایس1992،استکتی و همکاران 1996، راچمن 1998، بک،فریمن و دیویس2004 و…)
با توجه به آسیبی که OCD به افراد و عملکرد آنها میزند و با در نظرگیری تعداد بسیار کم پژوهشها در این زمینه بر آن شدیم تا مدل طرحوارهدرمانی را بر روی مبتلایان به OCD بررسی کنیم.
1- 4 -1 اهداف تحقیق:
هدف اصلی:
تعیین تفاوت اثربخشی طرحوارهدرمانی با دارودرمانی و رفتاردرمانی در کاهش نشانههای وسواس در مبتلایان به OCD
اهداف فرعی:
تعیین تفاوت اثربخشی طرحوارهدرمانی با دارودرمانی در کاهش نشانههای استرس در مبتلایان به OCD
تعیین تفاوت اثربخشی طرحوارهدرمانی با دارودرمانی در کاهش نشانههای اضطراب در مبتلایان به OCD
تعیین تفاوت اثربخشی طرحوارهدرمانی با دارودرمانی در کاهش نشانههای افسردگی در مبتلایان به OCD
تعیین تفاوت اثربخشی طرحوارهدرمانی با رفتاردرمانی در کاهش نشانههای استرس در مبتلایان به OCD
تعیین تفاوت اثربخشی طرحوارهدرمانی با رفتاردرمانی در کاهش نشانههای اضطراب در مبتلایان به OCD
تعیین تفاوت اثربخشی طرحوارهدرمانی با رفتاردرمانی در کاهش نشانههای افسردگی در مبتلایان به OCD
1-4-2هدف کاربردی:
هدف این پژوهش استفاده از تکنیکهای طرحوارهدرمانی و مقاسیه آن با دو شیوه دارودرمانی و رفتاردرمانی است تا اثر آن را در کاهش نشانههای وسواس سنجیده و علاوه بر یافتن شواهد پژوهشی جهت بررسی اهداف پژوهش، به بیماران در جهت رسیدن به یک زندگی سالم تر و بهتر کمک شود.
1-5 سؤالات و فرضیههای تحقیق(مطابق با اهداف تحقیق):
بین اثربخشی طرحوارهدرمانی،دارودرمانی و رفتاردرمانی در کاهش نشانههای وسواس در مبتلایان به OCD تفاوت معنیدار وجود دارد.
بین اثربخشی طرحوارهدرمانی با دارودرمانی در کاهش نشانههای اضطراب در مبتلایان به OCD تفاوت معنیدار وجود دارد.
بین اثربخشی طرحوارهدرمانی با دارو درمانی در کاهش نشانههای افسردگی در مبتلایان به OCD تفاوت معنیدار وجود دارد.
بین اثربخشی طرحوارهدرمانی با دارودرمانی در کاهش نشانههای استرس در مبتلایان به OCD تفاوت معنیدار وجود دارد.
بین اثربخشی طرحوارهدرمانی با رفتاردرمانی در کاهش نشانههای اضطراب در مبتلایان به OCD تفاوت معنیدار وجود دارد.
بین اثربخشی طرحوارهدرمانی با رفتاردرمانی در کاهش نشانههای افسردگی در مبتلایان به OCD تفاوت معنیدار وجود دارد.
بین اثربخشی طرحوارهدرمانی با رفتاردرمانی در کاهش نشانههای استرس در مبتلایان به OCD تفاوت معنیدار وجود دارد.
1-6 تعریف نظری متغیرها:
