وبلاگ

تعاریف استرس:/پایان نامه درباره فرسودگی شغلی
تعاریف استرس
ونگ [1] (1990 ، به نقل از دادستان ، 1386) معتقد است که استرس سازه‌ای پویا است که روان‌شناسان را با چالش روبرو کرده است و ریشه اصطلاح استرس در مفاهیم مهندسی‌است وبه مقدار فشار بیرونی وارد شده بر اجسام اشاره دارد. استپ توی[2]  ( 2008، به نقل از ایزدی ، 1390) استرس  را به این صورت تعریف کرده است: هنگامی که الزامات مربوط به فعالیتی فراترازتوانایی فردی و اجتماعی است ، پاسخ‌هایی ارائه می‌شوند که به آنها استرس می‌گویند. برای نمونه، رانندگی برای فردی که در حال یادگیری است، از شرایط تنش‌زا محسوب می شود؛ اما برای راننده با تجربه، فعالیتی بسیار آسان به‌شمار می رود.

واژه استرس از لغت لاتین”Stringer” به معنی ”سختی“ گرفته شده است. استرس یک واکنش تطبیقی به یک عامل بیرونی است که پیامدهای فیزیولوژیکی، رفتاری، شناختی و روان شناختی زیادی برای هر فرد در پی داشته، فرد را از حالت عادی خارج می کند.هانس سلیه[3] (1990، به نقل از ابطهی و الوانی ، 1389) پزشک اتریشی،پدر استرس در مفهوم جدید آن، بیان نمود که استرس بیانگر عکس العملهای فیزیکی- شیمیایی، ذهنی و عاطفی بدن درمقابل رویداد ها و موقعیت های وحشتتناک، هیجان آور، خطرناک و

حساس است و بنابراین استرس واکنش و پاسخی به موقعیت های فشار آور است یا حالتی قلمداد می شود که در آن فرد بر اثر محرکهای خارجی از وضعیت و حالت معمول خود خارج می شود و می کوشد خود را با آنها منطبق و سازگار نماید، بنابراین  واکنش روان تنی حاصل از این تلاش استرس نام دارد.

در تعریف دیگر استرس پاسخی است که فرد برای تطبیق با یک وضعیت خارجی متفاوت با وضعیت عادی، بصورت رفتار روانی یا جسمانی از خود بروز می دهد( ابطهی و الوانی ، 1389).

 تعاریف مفهوم  استرس بنا بر نظریه تعاملی که به روابط بین فرد و محیط تاکید می کند،  بیشترین تائید را به خود اختصاص داده است. از جمله : نظر لازاروس [4] که استرس  را نتیجه فرآیند قضاوت ارزشی افراد از حوادث و موقعیت ها ، تعریف نموده است. در توضیح این مطلب باید گفته شود که وقتی فرد با حوادث و یا موقعیت های گوناگون روبرو می شود ، درگیر  یک فرآیند ارزشی در مورد آن حادثه یا موقعیت می شود ،  تا زمانی که معنی آن حادثه را درک کرده  و همچنین قضاوت می کند که آیا امکانات و توانائیهای او به اندازه کافی هستند تا تقاضاهای محیط را برآورده سازند. بنابراین  در اینجا استرس نتیجه این فرآیند قضاوت ارزشی است (لازاروس ، 2002، به نقل از ابطهی و الوانی ، 1389).

در تعریف دیگر استرس نیروی قدرتمندی است که دارای آثار مثبت و منفی زیادی است و مانند آب رودخانه ای است  که با ایجاد سد می توان آن را مهار و مورد بهره برداری قرار داد،  یا اینکه آنرا به سیل ویرانگری تبدیل نمود . بنابراین تعریف استرس تا حدی می تواند مفید باشد و قدری فشار روانی جهت ایجاد انگیزه در انسان ضروری است اما زمانی که از آن بحث می گردد به نتایج منفی آن نگاه می شود و منظور ، آن بخش از استرس است که مضر است (ابطهی و  الوانی،  1389 ).

فرهنگ جامع و روانشناسی و روانپزشکی (1373، به نقل از ایزدی ، 1390) استرس را چنین معنی می کند: «هر چیزی که در تمامیت زیست شناختی ارگانیسم خللی به وجود آورد و شرایطی ایجاد 

فضای شهری/،پایان نامه گسترش پیاده ‏راه ها
فضای شهری[1]

فضاهای شهری یا عرصه‏های عمومی مکان اصلی زندگی اجتماعی شهروندان و اساس و بنیان دانش- حرفه طراحی شهری و برنامه‏ریزی شهری هستند. از این رو از اهمیتی بسزا در پویایی محیطی و حیات مدنی برخوردار هستند(کاشانی جو، 1393: 12). فضای عمومی و فضا برای عموم مفاهیمی متفاوتند. منظور از عمومی، جمهور یا جمع شهروندان با قابلیت تعامل و گفتمان اجتماعی است. بنابراین فضای شهری به عنوان سخت افزار زندگی اجتماعی و جنب و جوش شهری شرط لازم برای تمرین دموکراسی و تعامل سازنده بین شهروندان است (تیبالدز، 1383: 15).

فضای شهری جزئی است، لاینفک از ساخت اصلی شهر و از دو عنصر اساسی میدان و خیابان تشکیل می شود. فضای شهری به ترکیبی اطلاق می شود، که فعالیت ها، بناهای مختلف فرهنگی، اجتماعی، اداری، تجاری و مانند آن وعناصر و اجزاء شهری به صورتی آراستۀ، هماهنگ و واجد نظم و بالطبع با ارزش‏های بصری سازمان یافتۀ باشد (توسلی، 1379 :34). فضای شهری کلیه سازهای شهری از جمله خیابان‏ها، ساختمان ها، میدان ها و آب نماها، پارک ها و سایر عناصر شهری است (بحرینی، 3:1378). فضای شهری بخشی از فضاهای باز و عمومی شهرها هستند که به عنوان تبلور ماهیت زندگی جمعی می‏باشند، یعنی جایی که شهروندان در آن حضور دارند. فضای شهری صحنه ایست که داستان زندگی جمعی در آن گشوده می‏شود. فضایی است که به همه مردم اجازه می دهد که به آن دسترسی داشته باشند و در آن فعالیت کنند .فضاهای شهری، مکان‏هایی هستند که به عموم شهروندان تعلق داشته، منحصر به جنبه کالبدی و فیزیکی نبوده و درحقیقت با حضور انسان و فعالیت اوست که معنا می یابند( کاشانی‏جو،1389، 96).  فضاهای شهری عرصه اصلی زندگی و فعالیت مردم و مهمترین مکان برای نمایش دادن و اهمیت بخشیدن به رویدادها و وقایع اجتماعی هستند (سلطانی و نامداریان، 126،1389). این فضاها در هر سطح و عملکردی، باید دارای ویژگی‏هایی باشند تا بتوانند نیازهای استفاده‏کنندگان خود را تامین نموده و خواسته‏های آنان را مرتفع گردانند. وجود آسایش، راحتی، تامین امنیت، رعایت استانداردهای اقلیمی در طراحی و نیز وجود خوانایی، سرزندگی و پویایی در فضاها و فراهم نمودن زمینه مشارکت‏های مردمی؛ به عنوان اصلی‏ترین ویژگی‏هایی هستند که یک فضای شهری در حالت ایده آل باید داشته باشد. فضای شهری ایده‏آل فضایی است که در آن عدالت شهروندی رعایت شده باشد و همه شهروندان، حتی اقشار آسیب پذیر، بتوانند از این فضا استفاده کنند. اگر یک فضای عمومی بعد از گذشت سال‏ها، همچنان به عنوان فضای زنده شهر مطرح باشد و مردمان بارها به دیدارش بشتابند و از دیدار آن خاطره‏ایی به یاد ماندنی و ویژه در ذهن ایشان شکل بگیرد، می‏توان گفت که آن فضا به فضای عمومی موفق تبدیل شده است (پورجعفر و همکاران، 1389: 29).

شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به استناد ماده 53 آیین نامه نحوه بررسی و تصویب‏ طرح‏های توسعه و عمران محلی، ناحیه­ای، منطقه­ای و ملی و مقررات شهرسازی و معماری کشور و در راستای وظایف محوله به وزارت مسکن و شهرسازی براساس ماده 30 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در جلسه مورخ 7/5/1387 در ذیل ماده یک از فصل یکم (تعریف انواع طرح‏ها) تعریف زیر را تحت عنوان «طراحی فضای شهری» تصویب و به انواع طرح‏ها اضافه نمود:

بنابراین شرط اساسی برای اینکه یک فضای عمومی فضای شهری تلقی شود، این است که در آن تعامل و تقابل اجتماعی صورت گیرد (رفیعیان، 1381).

فضای شهری، فضای خالی بین ساختمان ها نیست، بلکه مفهومی است دربرگیرنده­ی محیط کالبدی، فعالیت‏ها، رویدادها و روابط میان آنها (مدنی پور، 1384

مواد وروش ها : این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی و از نوع مقطعی است که بر روی 298 بیمار بستری، در سال 92-91 در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی قزوین جهت ارزیابی کیفیت خدمات برای شناسایی نقاط ضعف و قوت کیفیت خدمات انجام گرفت. جمع آوری داده ها بر اساس پرسشنامه استاندارد سروکوال بود که پایایی و روایی این پرسشنامه قبلا بوسیله مطالعات انجام شده در ایران و سایر کشورها تایید شده است. این مطالعه بر اساس تحلیل اهمیت- عملکرد بررسی شده است که دراین مدل ، هر مولفه از پنج بعد سروکوال با دو مولفه بعد “اهمیت و عملکرد “، مورد ارزشیابی قرار می گیرد تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری آنووا انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که بین اهمیت و عملکرد در کلیه ابعاد پنج گانه شکاف معناداری وجود دارد(05/0p<). در بررسی شکاف بعد اعتبار(36/2) و تضین(24/2) بالاترین شکاف کیفیت و بعد پاسخگویی (97/1)دارای کمترین شکاف بود. همچنین در این یافته ها در تحلیل مناطق 4 گانه ماتریس اهمیت- عملکرد [منطقه تمرکز(الف)، ادامه وضعیت(ب)، کم اولویت(ج) و اتلاف منابع(د)] ابعاد اعتبار و تضمین درمنطقه (الف)، بعد همدلی در منطقه (ب)، و ابعاد ملموسات و پاسخگویی در منطقه (د) قرار گرفتند.
نتیجه گیری: شکاف های منفی (انتظارات بالاتر از ادراکات) در تمام ابعاد کیفیت نشان داد که ارتقای کیفیت در همه ی ابعاد لازم و ضروری می باشد. جهت کاهش دادن شکاف پنج بعد کیفیت و ارائه خدمات مطلوب به بیماران و قرار گرفتن در منطقه ادامه وضعیت خوب(ب)، پیشنهاد می شود که مدیران بیمارستان ها با برنامه ریزی و مدیریت بهینه خود توجه ویژه ای به نیاز های بیماران داشته باشند.
فصل اول: معرفی پژوهش
1-1- مقدمه
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی سلامت مردم، همواره در تلاش است تا با شناخت دقیق نیازها و مخاطرات سلامت افراد و جوامع و بهره گیری از شیوه های نوین و علمی سیاست گذاری و تصمیم سازی، مؤثرترین راهکارها را در راستای تحقق اهداف سلامت به کار گیرد. اطمینان از ارائه خدمات کیفی و ایمن، به عنوان یکی از کارکردهای اصلی نظام سلامت، از اهمیت و اولویت خاصی برخوردار است و طبعاً سیاست گذاری، برنامه ریزی، اجرا و کنترل مناسب در این زمینه،دقت نظر و تأمل ویژه ای را می طلبد(وزارت بهداشت 1389).
کیفیت مراقبت های بهداشتی عامل مهمی در افزایش رضایت بیماران می باشد. همچنین مراقبت های با کیفیت خوب برای دستیابی به اهدف توسعه هزاره (MDGs) بسیار حیاتی است. مدیران مراقبت های بهداشتی نیاز به درک کاملی از از راه هایی برای افزایش کیفیت مراقبت ها به صورت عملی هستند(Sodani, 2012). از جمله سازمان های ارایه دهنده خدمات بهداشتی درمانی بیمارستان ها هستند(آصف زاده، 1376). موضوع ارتقای کیفیت عملکرد سازمان جزء رویکردهای مهم در توسعه محسوب می شود(صدیقی و همکاران، 1384). امروزه کیفیت خدمات بویژه در موسساتی که با حجم بالایی از ارباب رجوع مواجه هستند، نظیر خدمات مالی و مراقبتی اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است و می توان آن را به عنوان یک استراتژی ضروری در نظر گرفت که به موسسه کمک می کند تا به نتایج مطلوب در بازار رقابتی دست یابد و درطولانی مدت سودآوری لازم را در پی داشته باشد. بهبودکیفیت خدمات برای موسسه های خدماتی جهت برآورده شدن انتظارات گیرندگان خدمت و رضایتمندی آنها به یک چالش عمده تبدیل شده است (Prattana et al, 2012). کیفیت خدمات به عنوان راهبردی موثر و فراگیر دردستور کار مدیریت قرار گرفته است(Sahney et al, 2006). بنابراین کسب رضایت در قلب رسالت هر سازمانی وجود دارد و به عنوان هدف نهایی برای هر استراتژی سازمانی محسوب می شود(zairi,2000).
2-1- بیان مسئله، اهمیت و ضرورت پژوهش
کیفیت خدمات، عامل متمایز کننده وقدرتمندترین اسلحه رقابتی است که بسیاری از سازمان های خدماتی در اختیار دارند امروزه ارائه کیفیت خدمات برتر ازطریق حفظ کیفیت بالا پیش نیاز موفقیت سازمان های خدماتی به شمار می آید(Wong et al, 2003). رضایت مشتری یکی از مباحث مهم و حیاتی برای سازمانهای امروزی است . امروزه شکست یا موفقیت سازمان بر اساس رضایت مشتریانش از محصولات یاخدمات شرکت تعیین می شود(Zineldin, 2000). زیرا شناسایی نیازهای مشتری و تآمین رضایت او، باعث حفظ و نگهداری مشتری برای سازمان می شود. یک سازمان آینده نگر لازم است نگاه موشکافانه ای به موضوعات مرتبط با رضایت مشتری داشته باشد. در واقع رضایت عبارتست از ارزیابی و سنجش یک مشتری از تجربه ای که بعد از استفاده از یک محصول یا خدمت بدست می آورد، نتیجه ی رضایت به عنوان مطلوبیت مصرفی معرفی و تبیین می شود(Johnson et al, 1995). تعریف کاتلر نیز به این صورت است که رضایت احساس خوشایند یا نا امیدی فرد است که از مقایسه عملکرد ادراک شده یک محصول یاخدمت با انتظاراتش بدست می آید (کاتلر و همکاران، 1384). به عبارتی رضایت پاسخ مشتری به برآورده شدن نیازهایش است. در واقع سطح رضایت مشتری و مطلوبیت مصرف کالا و خدمت برای وی در ارتباط با برآورد شدن نیازهایش بیانگر رضایت وی می باشد(Andaleeb,2006).
موضوع کیفیت به طور گسترده در زمینه های تولیدی و صنعتی مورد توجه واقع شده، اما در بخش خدمات به واسطه ویژگی

اصلی خدمات، یعنی ناملموسی آن کمتر به این موضوع پرداخته شده است . در میان زیر بخش های خدمات، بخش خدمات بهداشتی و درما نی دارای جایگاه ویژه ای است . چرا که در این بخش هر نوع اشتباهی حتی از نوع کوچک آن نیز جایز نیست. این بخش با قشروسیعی از جامعه ارتباط پیدا می کند و مهم تر آن که وظیفه ورسالت حفظ سلامت جامعه بر عهده این بخش می باشد و اقدام مؤثرجهت بهبود شیوه خدمت دهی و کسب رضایت مشتریان در این بخش از اهمیت ویژ ه ای برخوردار است(Murphy, 2007). ارائه دهندگان مراقبت های سلامت می خواهند ازسطوح بالایی از کیفیت خدمات به منظور افزایش رضایت بیماران استفاده کنند. در واقع، نظرسنجی های رضایت به عنوان ابزار مدیریت برای رسیدگی به مشکلات دسترسی و عملکرد به طور گسترده ای استفاده شده است. همچنین ابزاری در کمک به سازمان ها در شناسایی گروه های هدف، روشن شدن اهداف، تعریف معیارهای عملکردو توسعه سیستم های اطلاعاتی عملکرد بوده است. علاوه بر این، در متون جدید مراقبت های سلامت این موضوع مد نظر قرار گرفته که توجه به رضایت بیمار نگرانی غالبی است که با تصمیمات استراتژیک در خدمات سلامت در هم تنیده شده است(Gilbert et al, 1992). هدف نهایی کیفیت، راضی کردن مشتریان است. بنابراین باید نیازها و انتظارات آنها را بشناسیم تا بتوانیم آنها را برآورده سازیم(Fuentes, 1999). بنابراین کیفیت خدمات به عنوان تبیین کننده اصلی موفقیت یک سازمان در محیط رقابتی امروز شناخته شده و هر گونه کاهش در رضایت مشتری به دلیل کیفیت ضعیف خدمت موجب نگرانی است. کیفیت، برآوردن نیازها و خواسته های مشتریان است و مشتریان هستند که آن را مشخص می سازند. مشکل کیفیت خدمات بیشتر درسازمان هایی به وجود می آید که بر شناختن و برآوردن نیاز ها وانتظارات مشتریان تمرکز نمی کنند. باید سازمان خدماتی، خود را جای مشتر یان بگذارد و سیاست های خود را بر اساس دیدگاه آنها بنا نهد. عدم ارتباط مستقیم با مشتر ی، سبب می شود که تصمیم گیران و برنامه ریزان نتوانند به درستی، اولویت امور را تعیین کنند و این امر باعث می گردد عملکرد خدمت نتواند جوابگوی انتظارات مشتریان باشد و در نتیجه، بین مشتریان، در زمینه کیفیت خدمات، اختلاف نظر به وجود می آیدمنظور از اختلاف نظر در زمینه کیفیت خدمات، اختلاف بین انتظار مشتری از وضع مطلوب و ادراک وی از وضع موجود است. گام اساسی بر ای جبران این اختلاف، شناخت ادراکات و انتظارات وی از کیفیت خدمات و تعیین میزان اختلاف است . در این صورت نه تنها اولویت گذاری و تخصیص منابع تسهیل می گردد، بلکه مبنایی فراهم می شود تا بتوان کیفیت خدمات ارائه شده را بهبود بخشید (آقا ملایی و همکاران، 1387).
ازطریق تحلیل اختلاف، مدیران می توانند به روشنی تعیین کنند که چه وقت و در کدام بعد از خدمت، انتظارات و تجارب دریافت کنندگان خدمت با یکدیگر سازگار نیست و احتمالا به عدم رضایت منجر خواهد شد(Karydis, et al, 2001). در دنیای متغیر کنونی بسیاری از سازمان ها به دنبال راه هایی هستند تا از طریق انها به مزیت رقابتی دست یابند و خدمات و محصولات خود را از دیگران متمایز سازند(عطافر و شفیعی1385). خدمت واقعی به مشتری عنصر اصلی تلاش های مربوط به ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان هاست. هر سازمانی که بتواند ارتباطات خود با مشتریان یا ارباب رجوع را به تجارت مثبت تبدیل کند، می تواند از انها انتظار داشته باشد که به صورت پایگاه مشتریان راضی درآیند تا بصورت مداوم به سازمان مراجعه نمایند. همچنین این مشتریان سازمان را به دیگران نیز معرقی خواهند کرد(الوانی و ریاحی1382).
برای کیفیت، تعاریف متعددی وجود دارد؛ تعاریف زیر از مشهورترین آنها هستند: نظام ملی بهداشت انگلیس(NHS) کیفیت مراقبت بهداشتی را به صورت زیر تعریف کرده است: “کیفیت، تامین خدمات درست به افراد مناسب، در زمان مناسب،با شیوه ی مناسب و عملی، در حد توان متوسط افراد جامعه و با روش انسانی است”( Haddad et al, 2000). کیفیت خدمات یعنی میزان انطباق خدمات ارائه شده با انتظارات مشتری(Van Duong et al, 2004). در تمامی تعاریف فوق، محوراصلی، تامین خدمات مناسب و برآوردن انتظارات مشتریان است. در واقع کیفیت خدمات آن چیزی است که مشتری آن را بپذیرد و نیازهایش را برآورده سازد(محمدی و همکاران، 1387).
پاراسورمان و همکاران معتقدند در مقایسه با کیفیت کالا، تعیین و اندازه گیری کیفیت خدمات به مراتب مشکل تراست چرا که درخدمات تولید از مصرف مجزا نیست. بهبود کیفیت خدمات، صرفه جویی در هزینه ها را در بر دارد و سازمان را در متمایز نمودن خود از سایر رقیبان یاری می نماید(Bowen, 2001).
پاراسورمان می گوید« کیفیت خدمت، درجه و جهت تفاوت بین ادراکات و انتظارات مشتریان از خدمت است»(parasuraman,1998). همچنین گرونروس، کیفیت خدمت درک شده را نتیجه فرآیند ارزیابی ای می داند که مشتری بین انتظارات خود از خدمت و خدمت درک شده انجام می دهد(santos, 2003).
کیفیت خدمت اندازه و جهت مغایرت بین ادراک مشتری از خدمت و انتظارهای اوست (Grönroos, 2001). کیفیت خدمت، قضاوت همه جانبه مشتری درباره ماهیت برتر خدمت نسبت به خدمات مشابه با مزیت های برجسته آن است (Zeithaml,. et al, 2000). سروکوال یکی از معروفترین روش های اندازه گیری کیفیت خدمات بوده که در سال 1985 توسط پاراسارامون، بری و همکاران بوجود آمد(Parasuraman et al 1985). و طی سالهای 1986 ، 1991 ، 1993 و 1994توسط وی و پس از آن در سال 1990 توسط «زیسمال و بری» توسعه یافت(Berry et al, 1990). پاراسارامون و همکارانش در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که مشتریان کیفیت را از طریق مقایسه عملکرد خدمات (ادراک) با آنچه که آنها فکر می کنند واقعا باید باشد(انتظار) ارزیابی می کنند(Parasuraman et al 1985).
زیتهامل کیفیت خدمات را این گونه تعریف می کند: « کیفیت خدمات عبارت است از ارائه خدمت برتر و متعالی تر از حدی که مشتری انتظار آن را دارد» (Zeithmal 1996). کیفیت به معنای توانایی تولید محصول و یا ارائه خدمت به گونه های است که نیازهای مشتریان را برآورده ساخته و آنها را راضی کند(ASQ, 2004). و کیفیت مراقبت های بهداشتی درجه ای از ارائه خدمات فردی و گروهی است که نتایج درمانی مطلوبی را ایجاد می کند( Marquis, 2003). در سال 1985، پروفسور زیتهامل و همکاران با استفاده از یک تحقیق میدانی گسترده به جستجوی مولفه هایی پرداختند که با استفراده از آن مولفه ها، بتوان کیفیت خدمت را از نظر مشتری ارزیابی نمود. به دنبال نتایج تحقیق این افراد، گروه های دیگری نیز به موضوع کیفیت خدمت توجه ردند و کیفیت خدمت به عنوان یکی از محورهای جدید تحقیق آشکار گردید.( Parasuraman et al 1985). پس از تحقیقات گسترده این افراد و محققین دیگر 5 مولف شناسایی شد که با استفاده از آن ها بتوان کیفیت خدمت را اندازه گیری کرد که این پنج بعد شامل ملموسات، قابلیت اطمینان، پاسخگویی، تضمین و همدلی به صورت زیر می باشد(Parasuraman et al, 1988):
1-ملموسات: ظاهر تسهیلات و تجهیزات فیزیکی و ابزار آلات، ظاهر کارکنان، ابزار برقراری ارتباط با سازمان.
2- اعتبار: توانایی سازمان خدمت دهنده برای عمل به وعده‌های خود به طور دقیق و مستمر.
3- پاسخگویی: تمایل سازمان خدمت‌دهنده به یاری رسانی به ارباب‌رجوع و ارائه خدمات به موقع و سریع.
4- اطمینان (تضمین ): دانش و ادب کارکنان و توانایی آنها در ایجاد اعتماد و اطمینان و تضمین خدمات.
5- همدلی: نزدیکی و همدلی با ارباب‌رجوع و درک و توجه ویژه به او.
عنصر اساسی در تضمین کیفیت، آسیب شناسی و ارزیابی سطح موجود کیفیت به منظور تدوین راهبرد مناسب برای ارتقا به سطح مطلوب است. در این فرآیند، شناخت اولویت های بهبود، به منظور تخصیص بهینه منابع، برای تمرکز فعالیت های اصلاحی، بسیار ضروری است. در این زمینه ، مدل تحلیل اهمیت / عملکرد از قابلیت های مناسبی برخوردار است. هنگامی که تلاش می شود کیفیت خدمات و رضایت مشتری افزایش یابد، تحلیل اهمیت عملکرد، ابزاری اثربخش و سودمند برای اولویت بندی شاخص های خدمت است(Deng et al, 2009). اهمیت فزاینده این مدل در آسیب شناسی و مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف سیستم و کارایی آن در شناخت اولویت ها و اتخاذ استراتژی های بهبود، موجب شده است که مدل مذکور در زمینه های پژوهشی و عملیاتی مختلف (Eskildsen et al, 2006)، از جمله، سلامت (Skok et al, 2001)، زمینه های مالی(Joseph et al,2005)، سیستم های اطلاعاتی(Ainin et al, 2008) و آموزش به کار گرفته می شود.
آنالیز اهمیت عملکرد از لحاظ مفهومی زمینه ای برای مدل های چند ویژگی است که به اواخر دهه 1970 بر می گردد. مارتیلا و جیمز اولین کسانی بودند که که تکنیک اهمیت عملکرد را به منظور آنالیز بخش خدمات یک فروشنده ماشین به کار بردند. آنها اعلام کردند آنالیز اهمیت عملکرد با روشی کم هزینه، و قابل فهم جنبه های مختلف بازاریابی را بررسی می کند و مدیران را قادر می سازد که منابع را بر اساس 4 منطقه شناسایی شده مجددا تخصیص دهند. آنالیز اهمیت عملکرد تکنیکی است درزمینه بازاریابی که دراواخر دهه 1970 به منظور شناسایی قوت ها و ضعف های برند ها، محصولات و خدمات معرفی شد Martilla et al, 1997). در مدل اهمیت عملکرد هر مولفه از دو بعد اهمیت و عملکرد، مورد سنجش قرار می گیرد. در این مدل، از معیار اهمیت برای مشخص نمودن این که تخصیص منابع در کجا حیاتی تر است، استفاده می شود. داده های مربوط به میزان اهمیت و سطح عملکرد هر یک از آنها با استفاده از پرسش نامه جمع آوری می شود(Angel

دلیل اهمیت قرارداد اختیار معامله: 3
ضرورت انجام تحقیق: 3
علت انتخاب موضوع: 4
مسئله اساسی تحقیق : 4
سؤالات پژوهش : 5
فرضیات تحقیق: 5
روش انجام تحقیق: 6
پیشینه تحقیق: 6
ساختار کلی مطالب : 7
فصل اول
مفهوم و ماهیت قرارداد اختیار معامله
مبحث اول: تاریخچه 10
گفتار اول: تاریخچه در جهان. 10
بند اول: تعریف و تاریخچه ای از بورس اوراق بهادار 11
الف: تعریف بورس اوراق بهادار 11
ب: تاریخچه بورس اوراق بهادار در جهان. 12
بند دوم: تعریف و تاریخچه ای از اوراق مشتقه 13
الف: تعریف اوراق مشتقه 13
ب: تاریخچه اوراق مشتقه در جهان. 15
بند سوم: تعریف و تاریخچه از قرارداد اختیار معامله 16
الف: تعریف قرارداد اختیار معامله 16
ب: تاریخچه قرارداد اختیار معامله در جهان. 16
گفتار دوم: تاریخچه در ایران. 17
بند اول: تاریخچه بورس اوراق بهادار در ایران. 17
الف: دوره نخست (1357 – 1346) 17
ب: دوره دوم (1367 – 1358) 18
ج: دوره سوم 1383 – 1368. 18
د: دوره چهارم از سال 1384 تاکنون. 18
بند دوم : تاریخچه اوراق مشتقه در ایران. 18
بند سوم: تاریخچه قرارداد اختیار معامله در ایران. 19
مبحث دوم: مفهوم قرارداد اختیار معامله 19
گفتار اول : تعریف لغوی و اصطلاحی از قرارداد اختیار معامله 20
بنداول: تعریف لغوی قرار اختیار معامله 20
بنددوم: تعریف اصطلاحی قرارداد اختیار معامله 20
الف: تعاریف مختلف از قرارداد اختیار معامله 21
ب: قرارداد اختیار معامله در تعریف نهایی. 23
گفتار دوم: ابزارهای مالی قابل معامله در دو بورس اوراق بهادار تهران. 25
بند اول: انواع ابزارهای مالی قابل معامله در بازار بورس اوراق بهادار تهران. 26
الف: سهام عادی. 26
ب: حق تقدم خرید سهام 26
ج: اوراق مشارکت.. 26
د: اوراق آتی سهام 27
ه: اوراق اختیار فروش تبعی. 27
بند دوم: اوراق اختیار فروش تبعی در بازار سرمایه ایران. 27
الف: اصطلاحات مهم. 28
ب: سازوکار اوراق اختیار فروش تبعی. 31
ج: فرآیند اعمال « اوراق اختیار فروش تبعی » 31
مبحث سوم: ماهیت حقوقی قرارداد اختیار معامله 33
گفتار اول: قرارداد اختیار معامله مصداق عقد بیع. 34
بنداول: موضوع عقد بیع از دیدگاه فقه 34
بند دوم: موضوع عقد بیع از دیدگاه حقوق. 35
بند سوم: بیع اربون و قرارداد اختیار معامله 36
بندچهارم: بیع خیاری و قرارداد اختیار معامله 37
گفتار دوم: قرارداد اختیار معامله مصداق عقد بیع ، وکالت و قولنامه 37
بنداول: قرارداد اختیار معامله مصداق قرارداد بیمه 38
الف: اصول حاکم بر قرارداد بیمه 38
ب: موضوع قرارداد بیمه 39
ج: اشتراک و افتراق قرارداد بیمه با اختیار معامله 40
بند دوم: قرارداد اختیار معامله و عقد وکالت.. 41
بند سوم: قرارداد اختیار معامله و قولنامه 42
گفتار سوم: قرارداد اختیار معامله به عنوان مصداق عقد صلح. 43
بند اول: تعریف عقد صلح. 44
بند دوم: ویزگی های عقد صلح. 45
الف: صلح ابتدایی. 45
ب: استقلال عقد صلح. 45
ج: گستره موضوع عقد صلح. 45
بند سوم: صلح اختیار معامله در بازار اولیه 46
بند چهارم: صلح اختیار معامله در بازار ثانویه 47
بند پنجم: قابل صلح بودن اختیار خرید و فروش.. 48
مبحث چهارم: اوصاف ، ارکان و اقسام قرارداد اختیار معامله 48
گفتار اول: اوصاف قرارداد اختیار معامله 49
بند اول: لازم 50
بند دوم: منجز. 52
بندسوم: معاوضی. 54
بند چهارم: عهدی. 56
بند پنجم: فوری. 57
بند ششم: آزاد ارشادی یا تحمیلی (حسب مورد) 58
بند هفتم: قطعی. 59
بند هشتم: رضایی یا تشریفاتی (حسب مورد) 60
بند نهم: مغابنی. 60
گفتار دوم: ارکان قرارداد اختیار معامله 61
بند اول: اختیار 61
بند دوم: حق شرط. 61
بندسوم: دارایی تضمین شده 62
بندچهارم: قیمت توافقی یا قیمت اعمال. 62
بند پنجم: سر رسید یا تاریخ انقضاء 63
گفتار سوم: مزایا و معایب قرارداد اختیار معامله 64
بند اول : مزایای قرارداد اختیار معامله 64
الف: مدیریت خطر. 64
ب: انعطاف پذیری. 65
ج: معطل نکردن سرمایه 65
د: افزایش کارایی بازار 65
ه: نتایج عملیاتی. 66
بند دوم : معایب قرارداد اختیار معامله 66
الف: پیچیدگی و دشواری. 66
ب: توسعه اقتصاد کاغذی. 67
گفتار چهارم: اقسام قراردادهای اختیار معامله 67
بند اول: به اعتبار نوع حق مورد انتقال. 68
الف: قرارداد اختیار خرید. 68
ب: قرارداد اختیار فروش.. 68
بند دوم: به اعتبار ارزش قرارداد 70
الف: اختیار معامله با ارزش.. 70
ب: اختیار معامله به ارزش.. 71
ج: اختیار معامله بی ارزش.. 71
بندسوم: به اعتبار سر رسید. 71
بند چهارم: به اعتبار نوع عرضه در بازار 72
الف: بازار اولیه اختیار معامله 73
ب: بازار ثانویه 73
بند پنجم: به اعتبار نوع بازار 74
بند ششم: به اعتبار مال موضوع قرارداد نهایی (دارایی پایه) 74
الف: قرارداد اختیار معامله سهام 75
ب: اختیار معامله شاخص سهام 75
ج: اختیار معامله قراردادهای آتی. 76
د: اختیار معامله ارز 78
 

/>فصل دوم
نهادهای مشابه قرارداد اختیار معامله و مقایسه آن با انواع ابزارهای مشتقه مالی
مبحث اول: نهادهای مشابه قرارداد اختیار معامله 82
گفتار اول: نهادهای موجود در حقوق تجارت.. 83
بنداول: حق تقدم 83
بنددوم: اوراق قرضه قابل تبدیل. 85
بند سوم: اوراق مشارکت.. 86
گفتار دوم: نهادهای موجود در حقوق مدنی. 87
بند اول: قرارداد موجد حق سرقفلی. 87
بند دوم: قرارداد تعهد یک جانبه به فروش یا خرید. 89
بند سوم: قرارداد اجاره به شرط تملیک.. 91
بندچهارم: قرارداد تعهد به حفظ ایجاب.. 92
مبحث دوم: شناخت قراردادهای آتی و مقایسه آن با قرارداد اختیار معامله 94
گفتار اول: تعریف ، تاریخچه و خصوصیات قرارداد های آتی. 96
بند اول: تعریف.. 96
الف: تعریف لغوی. 97
ب: تعریف اصطلاحی. 98
بند دوم: اصطلاحات رایج در خصوص قراردادهای آتی. 98
بند سوم: کاربرد قراردادهای آتی. 99
گفتار دوم: تاریخچه و انواع قراردادهای آتی. 100
بند اول: تاریخچه قراردادهای آتی در جهان. 101
بند دوم: تاریخچه قراردادهای اتی در ایران. 101
بند سوم: انواع قراردادهای آتی. 102
الف: قرارداد آتی ارز 102
ب: قراردادهای آتی شاخص سهام 103
ج: قرارداد آتی سهام 103
د: قرارداد آتی نرخ بهره 104
گفتار سوم: ماهیت قراردادهای آتی و شاخص سهام 104
بند اول: ماهیت حقوقی قراردادهای آتی خاص… 105
الف: قراردادهای آتی مصداق بیع نسیه به نسیه 105
ب: قراردادهای آتی مصداق بیع العربون ( بیعانه) 106
ج: قرارداد آتی مصداق التزام برای معامله ای در آینده 106
بند دوم: ماهیت حقوقی قراردادهای آتی. 107
الف: بیع نسیه به نسیه مصداق ماهیت قراردادهای آتی. 107
ب: بیع العربون و قرارداد آتی. 107
ج: تصحیح قرارداد آتی از راه عقد صلح. 108
بند سوم: ماهیت حقوقی قراردادهای آتی شاخص سهام 108
گفتار چهارم: مقایسه قرارداد های آتی و قرارداد اختیار معامله 109
بند اول: مقایسه قرارداد آتی خاص و آتی. 109
بند دوم: مقایسه قراردادهای آتی و اختیار معامله 110
مبحث سوم: قراردادهای معاوضه و مقایسه آن با قراردادهای آتی. 112
گفتار اول: تعریف ، تاریخچه و انواع قراردادهای معاوضه 113
بند اول: تعریف لغوی قرارداد معاوضه 114
بند دوم: تعریف اصطلاحی قرارداد معاوضه 114
بند سوم: تاریخچه پیدایش قراردادهای معاوضه 115
بند چهارم: کاربرد قراردادهای معاوضه 116
بند پنجم: اجزای تشکیل دهنده قراردادهای سوآپ و انواع آن. 116
الف: اجزای تشکیل دهنده قراردادهای سوآپ.. 116
ب: انواع قرارداد های سوآپ.. 118
گفتار دوم: ماهیت حقوقی قراردادهای سوآپ.. 120
بند اول: مقایسه تهاتر با سوآپ.. 121
بند دوم: مقایسه عقد معاوضه درحقوق مدنی با سوآپ در بورس.. 121
بند سوم: مقایسه جعاله با سوآپ.. 122
بند چهارم: مقایسه حق العمل کاری و سوآپ.. 122
گفتار سوم: مقایسه قراردادهای سوآپ با قرارداد آتی و اختیار معامله 123
بند اول: مقایسه قراردادهای سوآپ با قراردادهای آتی. 123
بند دوم: مقایسه قراردادهای سوآپ با قرارداد اختیار معامله 124
فصل سوم
شرایط اساسی اعتبار قرارداد اختیار معامله
مبحث اول: شرایط لازم برای اعتبار قرارداد اختیار معامله 127
گفتار اول: قصد و اراده طرفین قرارداد 128
بنداول: شرایط تاثیر قصد. 128
الف: شرایط ایجاب و قبول. 128
بند دوم: موانع تاثیر قصد. 131
الف: موانع قانونی. 131
ب: موانع شخصی ( اشتباهات ) 133
گفتار دوم: اهلیت طرفین قرارداد 136
بند اول: اهلیت قانونی. 136
بند دوم: اهلیت تصرف ( اختیار تصرف ) 138
الف: ورشکستگان. 138
ب: کاگزاران و معامله گران. 139
گفتار سوم: موضوع قرارداد اختیار معامله 142
بند اول: ماهیت موضوع قرارداد اختیار معامله 142
الف: تحلیل موضوع قرارداد در بازار اولیه 143
ب: تحلیل موضوع قرارداد در بازار ثانویه 145
بند دوم: شرایط موضوع قرارداد اختیار معامله 146
الف: مالیت داشتن. 147
ب: معلوم و معین بودن. 148
ج: مشروع بودن. 149
د: مقدور بودن. 151
ه: مشروعیت جهت قرارداد 152
مبحث دوم: روابط طرفین قرارداد اختیار معامله 153
گفتار اول: روابط طرفین قرارداد اختیار خرید. 153
بند اول: قبل از اعمال اختیار خرید و انقضای مهلت قرارداد 153
بند دوم: بعد از اعمال اختیار خرید. 154
بند سوم: بعد از انقضای مهلت اختیار 154
گفتار دوم: روابط طرفین اختیار فروش.. 154
بند اول: روابط طرفین اختیار فروش قبل از اعمال اختیار فروش و انقضای مهلت قرارداد 155
بند دوم: بعد از اعمال اختیار فروش.. 155
بند سوم: بعد از انقضای مهلت اختیار فروش.. 155
مبحث سوم: ضمانت اجرای قرارداد اختیار معامله 156
گفتار اول: ضمانت اجرا در بازار بورس.. 157
بند اول: حساب ودیعه 157
بند دوم: شرکت پایاپای بورس( شرکت تسویه حساب) 159
گفتار دوم: ضمانت اجرا در بازارهای خارج از بورس.. 161
بند اول: دریافت عین معین. 162
بنددوم: دریافت عین کلی. 163
بند سوم: معامله معارض با قرارداد اختیار خرید. 164
الف: نظریه صحت معامله معارض… 165
ب: نظریه عدم نفوذ معامله معرض… 166
ج: نظریه بطلان معامله معارض… 169
بند چهارم: معامله معارض با قرارداد اختیار فروش.. 171
مبحث چهارم: خاتمه قرارداد اختیار معامله 171
گفتار اول : ایفاء تعهد از طریق تحویل دارایی پایه 172
گفتار دوم : تبدیل تعهد از طریق تسویه نقدی. 174
بند اول: تغییر موضوع قرارداد ازکالا به پول. 174
بند دوم: تغییر موضوع دین به پول نقد. 175
بند سوم: تبدیل تعهد از طریق تهاتر. 175
بندچهارم: تبدیل تعهد عوض اسقاط حق. 176
گفتار سوم: تهاتر از طریق معامله معکوس.. 176
گفتار چهارم: پایان یافتن زمان قرارداد 178
گفتار پنجم: سایر روشهای خاتمه قرارداد اختیار معامله 178
بند اول : وجود شرط فسخ. 179
بند دوم: وجود عقد معلق. 179
بند سوم: اعسار 179
بند چهارم: تلف مال. 179
بندپنجم: فوت.. 179
فصل چهارم
نتایج و پیشنهادات
مبحث اول: نتایج. 181
گفتار اول: نتایج فصل اول. 182
گفتار دوم: نتایج فصل دوم 185
بند الف: شرایط اعتبار قرارداد اختیار معامله 185
گفتار سوم: نتایج فصل سوم 186
مبحث دوم: پیشنهادات.. 188
گفتار اول: پیشنهادات فصل اول. 188
گفتار دوم: پیشنهادات فصل دوم 188
گفتار سوم: پیشنهادات فصل سوم 189
فهرست منابع. 191
چکیده
قرارداد اختیار معامله یکی از انواع ابزارهای مالی محسوب می شود که به تازگی در بازار سرمایه کشور ایران وارد شده است ، قرارداد اختیار معامله توافقی است که موضوع آن انتقال حق خرید یا فروش کالای معین با قیمت و تاریخی معلوم در قبال دریافت وجه به شخص دیگر است این قرارداد مشابه برخی از نهادهای حقوق تجارت و مدنی در ایران می باشد اما باتمامی آنها متفاوت است در سایر نهادهای فوق بحث قیمت اختیار وجود ندارد . قرارداد اختیار معامله در بند 11ماده 1 قانون جدید بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذر ماده سال 1384 به شکل صریح وارد شده است اما تعریفی از آن توسط قانون گذار ارائه نشده و بحث از ماهیت حقوقی این قرارداد نیز مسکوت مانده است به همین سبب در این راستا سعی شده تا مفهوم قرارداد اختیار معامله ، اوصاف ، ماهیت و آثارحقوقی این قرارداد را مورد توجه قراردهیم که به نظر می رسد مناسب تر این باشد که اوراق اختیار معامله به جهت ماهیتی در زمره عقد صلح قرار گیرد. در پایان نیز این قرارداد را با انواع ابزارهای مشتقه مالی از جمله قراردادهای آتی خاص، قراردادهای آتی و قرارداد های معاوضه مقایسه می نمائیم تا سبب آشنایی بیشتر با این قرارداد و در نهایت توسعه هر چه بیشتر بازار سرمایه گردد.
مقدمه:
نظام اقتصادی هرکشوری در سطح کلان از دو بخش واقعی مالی تشکیل می شود. بخش حقیقی تولید، مصرف، سرمایه گذاری و صادرات را شامل می شود و بخش مالی در بر دارنده بازار پول، سرمایه، اوراق بهادار وسایر انواع فرعی دیگر می باشد . این دو بخش به عنوان دو بازوی محرک اقتصادی کشور عمل می نمایند و به نوعی لازم و ملزوم یکدیگر می باشند در بخش حقیقی اقتصاد همواره مسائل و مشکلاتی چون کمبود منابع سرمایه گذاری،کمبود امکانات، فراوانی مصرف کنندگان و کاهش تولید بروز می کند به همین دلیل نیاز عرصه اقتصادی کشور به بخش مالی احساس می گردد. بخش مالی به شکل ویژه و مطلوبی سعی دارد ابزارهای مختلف مالی را توسعه دهد تا سبب جمع آوری سرمایه های هر چند اندک معامله گران گشته و به یاری بخش واقعی اقتصاد بشتابد. امروزه ما شاهد تحولات سریعی در عرصه اقتصاد جهانی هستیم و سعی نظام اقتصادی اغلب کشورها بر این است که به سمت و سوی جهانی شدن و یکی شدن حرکت نمایند. این مهم و تقویت بخش مالی اقتصاد کشورها نیازمند توسعه بازارهای مالی آن می باشد مهم ترین مصداق بازارهای مالی شامل بازار پول و بازار سرمایه است. این دو بازار نقش عمده ای در رفع نیاز بنگاه های اقتصادی به عهده دارند اما نقش بازار سرمایه به جهت مدیریت زمان و کنترل ریسک پر رنگ تر می باشد در اغلب کشورهای توسعه یافته نقش این بازارها در نظام کشور فعال مشاهده می شود اما در کشورهای در حال توسعه چون عمدتاً دولت در اقتصاد بیشتر وارد می شود نقش بازار سرمایه به این فعالی نیست به هر حال به ابزارهای موجود در بازار سرمایه نیازمندیم تا با مدد آن ها زمینه سرمایه گذاری بیشتر و مدیریت ریسک را فراهم سازیم آنچه این زمینه را ایجاد می کند در ابزارهای مشتقه مالی قابل توجه و نمود است. در کشور ما به علت فراهم نبودن بازار مناسب عدم آشنایی کافی معامله گران با ساز وکار این بازار و فراهم نبودن بستر مناسب فعالیت این ابزارها کارکرد چندانی ندارند و نیز در اغلب کشورهای اسلامی اکثر ابزارها دارای محدودیت

است. در این فصل همچنین به روش های بهینه شده تفریق طیفی مثل تفریق طیفی تعمیم یافته، اصلاح مقادیر منفی، تفریق طیفی چند بانده و … پرداخته شده است. در روش های مبتنی بر تفریق طیفی، روش پایه تفریق طیفی، تفریق طیفی تعمیم یافته، تفریق طیفی چند باند، پیاده­سازی و تحلیل و ارزیابی شدند. از مشکلات عمده در روش های مبتنی بر تفریق طیفی تولید نویز موزیکال می باشد که تلاش شد تا میزان تولید نویز موزیکال در روش بهبودیافته تفریق طیفی چند باند، کاهش یابد.
در فصل سوم به معرفی تجزیه مقادیر منفرد پرداخته می شود و توضیح کاملی در زمینه ریاضیات تجزیه مقادیر منفرد و خواص و قضایای مربوط به این تجزیه آورده شده است. همچنین روش های بدست آوردن مقادیر منفرد و بردارهای ویژه در این فصل توضیح داده شده است. سپس مروری بر کاربردهای این تجزیه به خصوص در پردازش سیگنال آورده شده است. در انتهای فصل نیز روش های تشخیص نواحی سکوت یا الگوریتم های VAD بیان شده است.
در فصل چهارم، روش های پیشنهادی بهسازی گفتار بر اساس روش تفریق طیفی و تجزیه مقادیر منفرد ارایه شده اند. در این فصل ابتدا طریقه محاسبه نویز تخمینی با استفاده از تجزیه مقادیر منفرد توضیح داده شده است و سپس روش بهینه کردن نویز تخمینی با استفاده از الگوریتم های VAD و آشکار ساز حروف بی صدا و صدا دار بیان شده است. در تمامی روش های پیشنهادی حذف نویز مبتنی بر تفریق طیفی از تجزیه مقادیر منفرد به منظور تخمین نویز استفاده شده است. در روش های پیشنهادی سعی بر آن بوده است که حالت بهینه را با تغییر پارامتر ها بدست آوریم. در فصل پنجم نتایج حاصله از شبیه سازی روش های پیشنهادی آورده شده و با کارهای قبلی مقایسه و ارزیابی می شوند. در پایان، در فصل ششم به جمع بندی مطالب و موضوعات مورد بحث پرداخته شده است.

واژه های کلیدی:
غنی سازی سیگنال گفتار، تفریق طیفی، تجزیه مقادیر منفرد، آشکار ساز گفتار ، تبدیل موجک، طیف نگاره (اسپکتروگرام)، تست شنوائی.
فهرست مطالب
عنوان    صفحه
مقدمه    1
فصل اول- مروری بر روش های عمده بهسازی گفتار
1-1-    مبانی تولید سیگنال گفتار……………………………………………………………………………..    3
1-2-    مفاهیم بهسازی گفتار…………………………………………………………………………………..    7
1-3-    کاربردهای عمده بهسازی گفتار…………………………………………………………………….    8
1-4-    طبقه بندی روش های بهسازی گفتار……………………………………………………………..    9
1-4-1-   کاهش نویز با استفاده از خاصیت تناوبی گفتار……………………………………………..    11
1-4-2-   بهسازی گفتار بر اساس مدل………………………… ………………………………………….    12
1-4-3-   تکنیک های مبتنی بر دامنه طیفی زمان-کوتاه……………………………………………….    13
1-4-4-   روش های مبتنی بر آستانه گذاری روی ضرایب موجک……………………………….    15
1-4-5-   حذف وفقی نویز……………………………………………………………………………………..    16
فصل دوم- مروری بر روش های تفریق طیفی
2-1-    تفریق طیفی……………………………………………………………………………………………….    19
تعمیم روش های تفریق طیفی………………………………………………………………………    21
مقادیر طیفی منفی……………………………………………………………………………………….    23
اطلاحات روی تفریق طیفی………………………………………………………………………….    24
2-4-1-    متوسط گیری اندازه…………………………………………………………………………………    24
2-4-2-    تعمیم تفریق طیفی…………………………………………………………………………………..    25
2-4-3-    تفریق طیفی با استفاده از کف طیفی و تفریق بیش از حد……………………………..    25
2-4-4-    تفریق طیفی با تخمین گر MMSE STSA………………………………………………….    27
2-4-5-    تفریق طیفی بر مبنای ویژگی های ادراکی…………………………………………………..    28
2-4-6-    روش های تفریق طیفی وابسته به فرکانس………………………………………………….    29
2-4-7-    تفریق طیفی چند باند………………………………………………………………………………    30
2-4-7-1-    پیش پردازش……………………………………………………………………………………..    32
2-4-7-2-    شرح تفریق طیفی چند باند…………………………………………………………………..    34
فصل سوم- آشنائی با تجزیه مقادیر منفرد و الگوریتم های VAD
3-1-    تجزیه مقادیر منفرد……………………………………………………………………………………..    38
رابطه بین تجزیه مقادیر منفرد و تجزیه مقادیر ویژه………………………………………….    39
مقادیر ویژه و بردارهای ویژه………………………………………………………………………..    40
3-3-1-    روش یافتن مقادیر ویژه……………………………………………. ……………………………    40
3-3-2-    مقادیر ویژه

مختلط………………………………………………………………………………….    42
3-3-3-    مقادیر ویژه ماتریس های مثلثی و قطری…………………………………………………….    43
3-3-4-    مقادیر ویژه ماتریس های هم خانواده با A ………………………………………………..    44
3-3-5-    رابطه بین مقادیر ویژه ماتریس های AB و BA…………………………………………    45
3-3-6-    تعیین چند جمله ای مشخصه یک ماتریس…………………………………………………    47
3-3-6-1-    روش کریلف    …………………………………………………………………………………    47
3-3-6-2-    روش لورییر……………………………………………………………………………………….    49
3-3-6-3-    روش ضرایب نامعین…………………………………………………………………………..    50
3-3-7-    روش های تبدیلی در یافتن مقادیر ویژه……………………………………………………..    52
3-3-7-1-    روش ژاکوبی……………………………………………………………………………………..    52
3-3-7-2-    روش گیونز………………………………………………………………………………………..    54
3-3-7-3-    روش هاوس هلدر………………………………………………………………………………    55
3-3-8-    روش های مبتنی بر تجزیه ماتریس برای یافتن مقادیر ویژه…………………………..    57
3-3-8-1-    روش LR برای یافتن مقادیر ویژه………………………………………………………..    57
3-3-8-2-    روش QR برای یافتن مقادیر ویژه………………………………………………………..    60
کاربرد های تجزیه مقادیر منفرد…………………………………………………………………….    62
3-4-1-    کاربرد تجزیه مقادیر منفرد در پردازش سیگنال……………………………………………    63
الگوریتم های تشخیص نواحی سکوت و صدادار و بی صدا…………………………….    64
3-5-1-    تشخیص قسمت های سکوت با استفاده از قدرمطلق اندازه…………………………..    65
3-5-2-    روش نرخ عبور از صفر…………………………………………………………………………..    66
3-5-3-    روش های حوزه ی فرکانس…………………………………………………………………….    67
3-5-4-    روش کدینگ پیشگویی خطی(LPC)………………………………………………………..    68
3-5-5-    استفاده از تبدیل بسته موجک باز در تشخیص فریم های سکوت………………….    70
فصل چهارم- استفاده از تجزیه مقادیر منفرد در روش تفریق طیفی
4-1-    استفاده از تجزیه مقادیر منفرد در روش تفریق طیفی (روش SVSS)………………..    74
4-1-1-    قسمت تخمین نویز…………………………………………………………………………………    75
4-1-2-    فیلتر کردن مقادیر منفرد……………………………………………………………………………    76
4-1-2-1-    تعیین آستانه در فریم سکوت………………………………………………………………..     80
4-1-2-2-    تعیین آستانه در فریم بی صدا و صدا دار………………………………………………..     80
4-1-3-    قسمت تفریق طیفی…………………………………………………………………………………    85
تفریق طیفی با استفاده از SVD و الگوریتم های VADو V/UV detector…..    85
تفریق طیفی چند بانده با استفاده از SVD و الگوریتم هایVADوV/UV detector (SVMBSS)……………………………………………………………………………………    86
فصل پنجم- نتایج پیاده سازی و ارزیابی
5-1-    معیار های سنجش………………………………………………………………………………………    89
5-1-1-    نسبت سیگنال به نویز………………………………………………………………………………    89
5-1-2-    اسپکتروگرام (طیف نگاره)……………………………………………………………………….    89
5-1-2-1-    طراحی اسپکتروگرام……………………………………………………………………………     92
5-1-2-2-    نحوه توزیع مقادیر در اسپکتروگرام……………………………………………………….     95
5-1-3-    تست شنوائی………………………………………………………………………………………….    97
بررسی و مقایسه نتایج حاصله………………………………………………………………………    97
5-2-1-    تست شنوائی………………………………………………………………………………………….    104
فصل ششم- جمع­بندی و نتیجه­گیری
6-1-    جمع­بندی و نتیجه­گیری ……………………………………………………………………………..    108
فهرست جداول
عنوان    صفحه
جدول 1-1- تکنیک های مختلف غنی سازی گفتار……………………………………………………………    10
جدول 4-1- مقادیر بهینه درصد انرژی  ………………………………………………………………………..    83
جدول 5-1- نتایج غنی سازی سیگنال گفتار آلوده به نویز سفید گوسی توسط روش های PSS، ‍SVPSS، MBSS  وSVMBSS …………………………………………………………………………..
103
جدول 5-2- نمره کیفیت شنیدن نویز……………………………………………………………………………….    105
جدول 5-3- نتایج تست شنوائی غنی سازی سیگنال گفتار آلوده به نویز سفید گوسی توسط چهار روش PSS، ‍SVPSS، MBSS  وSVMBSS…………………………………………………………..
107
فهرست اشکال
عنوان    صفحه
شکل 1-1- برش عرضی سیستم صوتی انسان……………………………………………………………………    4
شکل 1-2- مدل زمان گسسته عمومی برای تولید سیگنال گفتار…………………………………………..    5
شکل 1-3- حرف بی صدا s……………………………………………………………………………………………    6
شکل 1-4- حروف صدادار e………………………………………………………………………………………….    6
شکل 1-5- تبدیل فوریه حرف بی صدای s………………………………………………………………………    6
شکل 1-6- تبدیل فوریه حرف صدا دار e…………………………………………………………………………    7
شکل 1-7- بلوک دیاگرام یک سیستم بهسازی مبتنی بر خاصیت تناوبی گفتار………………………..    11
شکل 1-8- بلوک دیاگرام یک سیستم غنی ساز مبتنی بر دامنه طیفی زمان – کوتاه…………………..    13
شکل 1-9- بلوک دیاگرام الگوریتم حذف نویز در حوزه موجک………………………………………….    15
شکل 1-10- دیاگرام کلی سیستم حذف کننده وفقی نویز……………………………………………………    17
شکل 2-1- بلوک دیاگرام تفریق طیفی توان (PSS)……………………………………………………………    23
شکل 2-2- بلوک دیاگرام تفریق طیفی تعمیم یافته (GSS)………………………………………………….    23
شکل 2-3- نمودار تعیین   از روی SNR (با فرض  )…………………………………………    26
شکل 2-4- SNR های مقطعی برای 4 باند فرکانسی گفتار نویزی………………………………………..    32
شکل 3-1- نمودار اندازه یک سیگنال صوتی بر حسب زمان……………………………………………….    66
شکل 3-2- بلوک دیاگرام آنالیز کپسترال……………………………………………………………………………    68
شکل 3-3- میزان خطای خروجی فیلتر معکوسLPC  به ازای حروف صدا دار و بی صدا……..    69
شکل 3-4- مرز تصمیم برای جداسازی قسمت های صدادار سیگنال……………………………………    72
شکل 4-1- بلوک دیاگرام کلی روش ارائه شده  SVD-Spectral Subtraction (SVSS)…….    75
شکل 4-2- فریم بی صدا در حوزه زمان……………………………………………………………………………    77
شکل 4-3- فریم صدا دار در حوزه زمان…………………………………………………………………………..    78
شکل 4-4- خود همبستگی در فریم سکوت آغشته به  نویز………………………………………………..    78
شکل 4-5- خود همبستگی در فریم بی صدا……………………………………………………………………..    79
شکل 4-6- خود همبستگی در فریم صدا دار…………………………………………………………………….    79
شکل 4-7- مقایسه مقادیر منفرد فریم های بی صدا و صدا دار ……………………………………………    79
شکل 4-8- مقادیر منفرد فریم سکوت نویزی…………………………………………………………………….    81
شکل 4-9- مقادیر منفرد فریم صدا دار  (الف) تمیز   (ب) نویزی با  SNR=10 db……………..    82
شکل 4-10- مقادیر منفرد فریم بی صدا  (الف) تمیز   (ب) نویزی با SNR=10 db……………..    82
شکل 4-11- بلوک دیاگرام روش بدست آوردن مقادیر بهینه آستانه………………………………………    83
شکل 5-1- هیستوگرام مقادیر فرکانسی…………………………………………………………………………….    96
شکل 5-2- نتایج غنی سازی سیگنال گفتار آغشته به نویز سفید گوسی بصورت حالت گذرا……    99
شکل 5-3- نتایج غنی سازی سیگنال گفتار آغشته به نویز سفید گوسی بصورت طیف نگاره……    100
شکل 5-4- نتایج غنی سازی سیگنال گفتار آغشته به نویز سفید گوسی بصورت حالت گذرا……    101
شکل 5-5- نتایج غنی سازی سیگنال گفتار آغشته به نویز سفید گوسی بصورت طیف نگاره……    102
شکل 5-6- متوسط غنی سازی ده سیگنال گفتار مختلف آلوده به نویز سفید گوسی توسط چهار روش PSS، ‍SVPSS، MBSS  وSVMBSS…………………………………………………………………..
104
شکل 5-7- نتایج تست شنوائی غنی سازی سیگنال گفتار آلوده به نویز سفید گوسی توسط چهار روش PSS، ‍SVPSS، MBSS  وSVMBSS…………………………………………………………..
106
مقدمه:
با رشد روز افزون استفاده از سیستم های گفتاری در کاربردهای عملی روزمره، نیاز به حفظ کیفیت گفتار به عنوان امری اجتناب ناپذیر مطرح شده است. شرایط ایده آل و عاری از نویز که در کارها و شبیه سازی های آزمایشگاهی در نظر گرفته می شود، در بسیاری از کاربردهای واقعی به طور جدی نقض گردیده و برقراری آنها زیر سئوال رفته است. به عنوان مثال استفاده از تلفن همراه، سمعک، سیستم بازشناسی گفتار و یا هر وسیله ارتباط گفتاری در یک محیط نویزی ، همگی از مواردی است که در آن حفظ کیفیت گفتار و بالا نگه داشتن کارایی سیستم، از اهمیت خاصی برخوردار است. بدون استفاده از روش های بهسازی گفتار، عملکرد این سیستم ها به شدت تنزل یافته و چه بسا که غیر قابل قبول می شود. از این رو، مبحث بهسازی گفتار به عنوان یکی از ضرورت های کاربردی و عملی، از زمینه های فعال تحقیقاتی در سال های اخیر بوده است.
فرضیات پایان نامه:
کلیه روش های شرح داده شده در پایان‌نامه و نیز کلیه روابط حاکم بر آنها، برمبنای سه فرض اساسی ذیل استوار می‌باشند.
–    نویز به سیگنال اضافه می شود.
–    فقط یک کانال در دسترس است.
–    سیگنال گفتار و نویز ناهمبسته هستند.
به این ترتیب آغشتگی سیگنال گفتار به نویز را می توان به شکل زیر مدل کرد:
که s(n) بیانگر سیگنال اصلی و تمیز صوت ، d(n) نویز آلوده کننده و G ضریب کنترل کننده انرژی نویز (و لذا کنترل کننده SNR) است. در این پایان‌نامه، این ضریب با   ادغام شده و یک سیگنال نویزی بصورت ذیل نمایش داده شده است:
فصل اول
مروری بر روش های عمده بهسازی گفتار
در این فصل ابتدا به بررسی خلاصه ای از چگونگی تولید گفتار در انسان پرداخته و سپس به بررسی اجمالی روش های عمده بهسازی گفتار و مسائل و مباحث موجود در این روش ها می پردازیم.