وبلاگ

قصد انشاء درازدواج موقت

ماده 1062 قانون مدنی عنوان می دارد : نکاح واقع می شود به ایجاب و قبول به الفاظی که صریحا دلالت بر قصد ازدواج نماید.

ازدواج موقت که رابطه زوجیت بین زن و مرد در مدت معین است به وسیله عقد محقق می گردد و چون عقد ازدواج موقت یکی از عقود است باید علاوه بر شرایط عمومی برای صحت عقد ، دارای شرایط مخصوص به خود نیز باشد.

قصد و رضای زوجین در ازدواج موقت از شرایط صحت عقد است لذا مرد یا زن یا وکیل انها که صیغه غقد موقت را می خواند باید قصد انشاء داشته باشد یعنی اگر خود مرد و زن صیغه را می خوانند زن به گفتن زوجتک نفسی قصدش این باشد که خود را زن او قرار دهد و مرد به گفتن قبلت التزویج  زن بودن او را برای خود قبول نماید و اگر وکیل مرد و زن صیغه را می خواند به گفتن زوجت و قبلت قصدش این باشد که مرد و زنی را که وکیل کرده است ، زن و شوهر شوند. [1]

بنابراین اگر زن و مرد راضی به عقد ازدواج موقت نباشند یا اینکه یکی از طرفین ، مورد اجبار و اکراه قرار گرفته باشد و یا آنکه بدون قصد انشاء مثلا  به لحاظ شوخی صیغه را جاری نماید این شرط که از صحت ازدواج موقت است رعایت نشده و باطل می باشد.

در نتیجه اگر زن یا مردی را اجبار به ازدواج موقت با دیگری نمایند که شخص مکره بدون اراده، ‌مجبور به پذیرش ازدواج است این ازدواج موقت صحیح نمی باشد.و بعد از رفع اکراه می توان تنفیذ نمود همچنانی که هر گاه فضولی واقع گردد به وسیله اجازه متاخر تنفیذ میگردد .[2]

گفتار سوم: الفاظ درازدواج موقت

در ازدواج موقت تنها اراده و رضایت زن و مرد برای تحقق عقد کافی نیست بلکه باید از الفاظی استفاده کرد که قصد طرفین را مبنی بر ازدواج موقت برساند. بنابراین معاطات در عقد ازدواج موقت پذیرفته نمی شود.

در اینکه خواندن صیغه ازدواج موقت با چه زبان و الفاظی باشد کافی است که لفظ فارسی باشد و لفظ عربی ضرورت ندارد و صیغه خاص نیز ضرورت ندارد، بلکه همین مقدار که الفاظ قصد ازدواج موقت را برساند کافی است. [3]

گفتار چهارم :‌ صیغه

صیغه عبارت است از ایجاب و قبول. برای ایجاب کافی است که یکی از این سه واژه به کار رود: [زوجتک، متعتک، انکحتک] و برای قبول کافی است از لفظی که دلالت بر رضایت بر ایجاب دارد، مانند عبارت [قبلت النکاح] یا [قبلت المتعه]، استفاده شود.[4]

برای اینکه اراده هر دو طرف در نظر عرف مربوط به هم باشد و فاصله بین ایجاب و قبول امکان توافق واقعی زوجین را بر هم نزند در ماده 1065 قانون مدنی تصریح شده است :

توالی عرفی ایجاب و قبول شرط صحت عقد است.

یعنی قبول باید در زمانی گفته شود که عرف آن را متالی و مربوط به ایجاب بداند. [5]

اما در باب ایجاب و قبول ماده 1063 قانون مدنی اشعار می دارد : ایجاب و قبول ممکن است از طرف خود مرد و زن صادر شود و یا از طرف اشخاصی که قانونا حق عقد دارند.

با توجه به ماده 1071 قانون مدنی به نظر می رسد منظور از اشخاصی که قانونا حق عقد دارند موردی است که ازدواج موقت توسط ولی انجام می گیرد و این ماده نمی خواهد مورد وکالت را بیان دارد زیرا در در ماده 1071 مستقلا راجع به آن اظهار نظر شده است.

گفتار پنجم: تعلیق درازدواج موقت

ماده 1068 قانون مدنی اشعار می دارد : تعلیق در عقد موجب بطلان است .

تعلیق در لغت به معنی بلاتکلیف نهادن یک کار است به طوری که نفیا و اثباتا تصمیمی راجع به آن نگرفته باشد .

یکی دیگر از شرایط صحت عقد ازدواج موقت این است که عقد باید منجز باشد و اگر عقد ازدواج موقت معلق بر امری شرط شود آن عقد باطل است . مانند اینکه مرد به زن بگوید تو را به زوجیت خود برگزیدم اگر از سفر برگشتم یا اینکه زن به مرد بگوید خود را به عقد ازدواج موقت تو در آوردم.[6]

[1] -  روح ا… ،  الموسوی خمینی(ره) ، توضح المسائل ،تهران انتشارات بنیاد حفظ نشر و آثار امام (ره) 1384، ص 237

-امامی ،منبع پیشین ، ج5 ،ص106[2]

[3] -  محمد جعفر جعفری لنگرودی ، حقوق خانواده  ، تهران انتشارات گنج دانش 1385، ،‌ص 101

[4] - سبحانی ،منبع پیشین ،‌ص 98.

[5] -  ناصر کاتوزیان ،حقوق مدنی خانواده ، ج 1، تهران  نشر یلدا 1375 ، ص 60

-ناصر کاتوزیان ،دوره مقدماتی حقوق مدنی – خانواده ،تهران میزان ،چاپ ششم پاییز1387 ،ص64[6]