برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
اعتماد همواره یكی از مهمترین موضوعات در تحقیقات سرمایه اجتماعی محسوب میشود و اهمیت آن به طور گستردهای از سوی نظریهپردازان سیاسی و اجتماعی از لاك و توكویل تا پاتنام و نظریهپردازان جامعه مدنی مورد تأكید قرار میگیرد. در این پژوهش تأثیر مصرف رسانهای بر اعتماد اجتماعی با تأكید بر تلویزیون داخلی و ماهوارهای مورد بررسی و آزمون تجربی قرار گرفته است.
این پژوهش با روش پیمایش انجام شده است و در آن، دانشجویان دانشگاه مازندران در سال تحصیلی 92-91 به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شدند و تعداد 400 نفر بر اساس نمونهگیری طبقهای متناسب انتخاب و پرسشنامهها بین آنها توزیع شد. سپس اطلاعات جمعآوری شده به كمك نرمافزار SPSS و با استفاده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافتههای پژوهش حاكی از آن است كه بین میزان تماشای تلویزیون داخلی با اعتماد اجتماعی رابطه معنا داری وجود ندارد، اما میزان تماشای تلویزیون ماهوارهای با اعتماد اجتماعی دارای رابطه معكوس میباشد. میزان تماشای تلویزیون داخلی با میزان فعالیت در انجمنهای داوطلبانه، نگرش مثبت نسبت به اجرای قانون و احساس عدالت رابطه مثبت دارد، اما میزان تماشای تلویزیون ماهوارهای با میزان فعالیت در انجمنهای داوطلبانه، هنجار معامله متقابل و احساس عدالت، رابطه منفی و با فرصت طلبی رابطه مثبت دارد.
هم چنین، متغیرهای میزان فعالیت در انجمنهای داوطلبانه، هنجار معامله متقابل، نگرش مثبت نسبت به اجرای قانون و احساس عدالت با اعتماد اجتماعی، رابطه مثبت و فرصتطلبی با اعتماد اجتماعی رابطه معكوس دارند.
به علاوه، نتایج تحلیل رگرسیونی نشان میدهد كه در جامعه آماری ما متغیر احساس عدالت دارای بیشترین تأثیر معنادار بر اعتماد اجتماعی میباشد و سپس متغیرهای هنجار معامله متقابل و فرصت طلبی در رتبههای دوم و سوم قرار میگیرند.
واژگان كلیدی: مصرف رسانهای، سرمایه اجتماعی، اعتماد بین شخصی، اعتماد اجتماعی، اعتماد نهادی.
| zusa.ir |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فهرست جداول-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— د
فهرست نمودارها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– ز
مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- س
فصل اول: کلیاتپژوهش
1-1- بیان مسئله-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 2
1-2- اهمیت و ضرورت پژوهش———– 6
1-2-1- اهمیت اعتماد اجتماعی——— 6
1-2-2- اهمیت جامعهی آماری———- 7
1-3- اهداف پژوهش-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 8
1-3-1- هدف کلی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 8
1-3-2- اهداف جزیی—————- 8
خلاصه فصل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 9
فصل دوم: پیشینه تجربی پژوهش
مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 11
2-1- تحقیقات انجام شده در ایران (داخلی)— 12
2-2- تحقیقات انجام شده در خارج——— 17
2-3- جمع بندی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 24
خلاصه فصل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 26
فصل سوم: پیشینه نظری پژوهش
مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 28
3-1- تعریف اعتماد-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 29
3-2- انواع اعتماد-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 32
3-2-1- اعتماد بنیادین—————- 32
3-2-2- اعتماد بین شخصی———— 34
3-2-2-1- جانسون—————- 34
3-2-2-2- کلمن-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 35
3-2-3 اعتماد اجتماعی—————- 37
3-2-3-1- پاتنام-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 38
3-2-3-2- اینگلهارت————— 40
3-2-4- اعتماد نهادی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 42
3-2-4-1- گیدنز-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 43
3-2-4-2- افه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 44
3-2-4-3- زتومکا-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 47
3-3 – مسائلی پیرامون رسانههای جمعی—— 49
3-3-1- مفهوم و اهمیت رسانههای جمعی— 49
3-3-2- کارکردهای رسانههای جمعی—— 50
3-3-3- دورهبندی نظریات مربوط به تأثیرات رسانههای جمعی—- 53
3-4- نظریات مربوط به تأثیر رسانههای جمعی بر اعتماد———- 54
3-4-1- پاتنام-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 54
3-4-2- اوسلنر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 55
3-4-3- زتومکا-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 56
3-4-4- کلمن-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 56
3-4-5- گیدنز-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 57
3-5- چارچوب نظری پژوهش———— 57
3-6- مدل تحلیلی پژوهش————— 66
3-7- فرضیات پژوهش-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 67
خلاصه فصل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 68
فصل چهارم: روش شناسی
مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 70
4-1- روش پژوهش-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 71
4-2- جامعه ی آماری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 71
4-3- حجم نمونه ی آماری————— 72
4-4- روش نمونه گیری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 73
4-5- فرایند گردآوری داده ها————- 74
4-6- ابزار پژوهش-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 74
4-7- متغیرهای مستقل، واسط و وابسته پژوهش- 74
4-8- تعریف مفاهیم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 75
4-8-1- تعاریف نظری مفاهیم———– 75
4-8-1-1- اعتماد بین شخصی——— 75
4-8-1-2- اعتماد اجتماعی———– 75
4-8-1-3- اعتماد نهادی————- 76
4-8-1-4- مصرف رسانه های جمعی—- 76
4-8-1-5- میزان فعالیت در انجمن های داوطلبانه———– 76
4-8-1-6- هنجار معامله متقابل——— 76
4-8-1-7- نگرش مثبت نسبت به اجرای قانون————- 77
4-8-1-8- احساس عدالت———– 77
4-8-1-9- فرصت طلبی————- 77
4-8-1-10- ویژگی های فردی پاسخگویان—————- 77
4-8-2- تعریف عملیاتی مفاهیم و شاخص ها—————- 78
4-8-2-1- اعتماد بین شخصی——— 78
4-8-2-2- اعتماد اجتماعی———– 79
4-8-2-3- اعتماد نهادی————- 80
4-8-2-4- مصرف رسانه ای———- 81
4-8-2-5- میزان فعالیت در انجمن های داوطلبانه———– 82
4-8-2-6- هنجار معاملهی متقابل——- 83
4-8-2-7- نگرش مثبت نسبت به اجرای قانون————- 83
4-8-2-8- احساس عدالت———– 84
4-8-2-9- فرصت طلبی————- 86
4-8-2-10- مشخصات فردی یا متغیرهای زمینه ای———– 87
4-9- اعتبار و پایایی ابزار سنجش———- 88
4-9-1- اعتبار پژوهش—————- 88
4-9-2- پایایی پژوهش—————- 88
4-10- واحد تحلیل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 90
4-11- تکنیک های تجزیه و تحلیل داده ها—- 90
4-12- استاندارد سازی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 90
4-13- تغییر شکل مقیاس ها برای معنا کردن حد بالا و پایین مقیاس– 91
خلاصه فصل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 92
فصل پنجم: توصیف داده ها
مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 94
5-1- توصیف متغیرهای زمینه ای———– 95
5-1-1- توزیع پاسخ گویان بر حسب جنسیت—————- 95
5-1-2- توزیع پاسخ گویان بر حسب گروه های سنی———– 96
5-1-3- توزیع پاسخ گویان بر حسب وضعیت تأهل به تفکیک جنسیتبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 97
5-1-4- توزیع پاسخ گویان بر حسب مقطع تحصیلی به تفکیک جنسیتبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————— 97
5-1-5- توزیع پاسخ گویان بر حسب دانشکده به تفکیک جنسیت — 98
5-1-6- توزیع پاسخ گویان بر حسب معدل– 99
5-1-7- توزیع پاسخگویان بر حسب محل تولد————— 99
5-1-8- توزیع پاسخگویان بر حسب محل سکونت فعلی به تفکیک جنسیتبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 100
5-1-9- توزیع پاسخگویان بر حسب پایگاه اقتصادی- اجتماعی والدینبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 101
5-1-10- توزیع پاسخگویان بر حسب محل سکونتوالدین——- 102
5-2- توصیف متغیرهای مستقل———— 103
5-2-1- مصرف تلویزیون داخلی ——— 103
5-2-2- مصرف تلویزیون ماهواره ای —— 107
5-3- توصیف متغیرهای واسط———— 111
5-3-1- میزان فعالیت در انجمن های داوطلبانه————— 111
5-3-2- هنجار معامله متقابل———— 114
5-3-3- نگرش مثبت نسبت به اجرای قانون- 117
5-3-4- احساس عدالت ————– 119
5-3-5- میزان فرصت طلبی———— 121
5-4- توصیفانواعاعتماد—————- 123
5-4-1- اعتماد اجتماعی(متغیر وابسته)—– 123
5-4-2- اعتماد بین شخصی———— 126
5-4-3- اعتماد نهادی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 129
خلاصه فصل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 132
فصل ششم: تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 134
6-1- بررسی رابطه بین متغیرهای زمینه ای با متغیرهای مستقل، واسط و انواع اعتمادبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 135
6-1-1- مقایسه میانگین میزان تماشای تلویزیون برحسب جنسیت– 135
6-1-2- مقایسه میانگین انواع اعتماد بر حسب جنسیت———- 135
6-1-3- مقایسه میانگین متغیرهای واسط برحسب جنسیت——- 137
6-1-4- رابطه سن و میزان تماشای تلویزیون- 138
6-1-5- رابطه سن و انواع اعتماد——— 138
6-1-6- رابطه ی سن و متغیرهای واسط—- 139
6-1-7- رابطهی مقطع تحصیلی و میزان تماشای تلویزیون——– 139
6-1-8- رابطه ی مقطع تحصیلی و انواع اعتماد————— 140
6-1-9- رابطهی مقطع تحصیلی و متغیرهای واسط————- 141
6-1-10- مقایسه میانگین میزان تماشای تلویزیون برحسب محل سکونت والدینبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 142
6-1-11- مقایسه میانگین انواع اعتماد برحسب محل سکونت والدین– 143
6-1-12- مقایسه میانگین متغیرهای واسط برحسب محل سکونت والدین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 144
6-1-13- رابطه پایگاه اقتصادی- اجتماعی و میزان تماشای تلویزیونبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————— 145
6-1-14- رابطه پایگاه اقتصادی- اجتماعی و انواع اعتماد——– 145
6-1-15- رابطه پایگاه اقتصادی- اجتماعی و متغیرهای واسط—– 146
6-2- بررسی رابطه متغیرهای مستقل و واسط با اعتماد نهادی——- 147
6-2-1- مقایسه میانگین اعتماد نهادی بر حسب تماشای تلویزیون(داخلی/ماهواره ای)بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 147
6-2-2- مقایسه میانگین اعتماد نهادی بر حسب انواع برنامه های تلویزیون(داخلی/ماهواره ای)————– 148
6-2-2-1- مقایسه میانگین اعتماد نهادی بر حسب انواع برنامه های تلویزیون داخلیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 148
6-2-2-2- مقایسه میانگین اعتماد نهادی بر حسب انواع برنامه های تلویزیون ماهواره ایبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 149
6-2-3- بررسی رابطه بین میزان تماشای تلویزیون(داخلی/ماهواره ای)با اعتماد نهادیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 149
6-2-4- بررسی رابطه متغیرهای واسط با اعتماد نهادی———- 150
6-3- آزمون فرضیات-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 151
6-4- ماتریس همبستگی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 156
6-5- تحلیل رگرسیونی متغیرهای پیش بینی کننده اعتماد اجتماعی— 159
6-5-1- تحلیل رگرسیونی عوامل مؤثر بر اعتماد اجتماعی——– 159
6-5-2- تحلیل رگرسیونی عوامل مؤثر بر هنجار معامله متقابل—– 163
6-5-3- تحلیل رگرسیونی عوامل مؤثر بر نگرش مثبت نسبت به اجرای قانونبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 164
6-5-4- تحلیل رگرسیونی عوامل مؤثر بر احساس عدالت——– 165
6-5-5- تحلیل رگرسیونی عوامل مؤثر بر میزان فرصت طلبی—— 166
6-5-6- تحلیل رگرسیونی عوامل مؤثر بر میزان فعالیت در انجمن های داوطلبانهبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 167
6-6- تحلیل مسیر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 168
خلاصه فصل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 171
فصل هفتم: نتیجه گیری
مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 174
7-1- نتایج عمده پژوهش—————- 174
7-2- بحث و نتیجهگیری—————- 179
7-3- ارائه پیشنهادها وراهکارهای اجرایی و پژوهشی————- 185
7-3-1- پیشنهادهای اجرایی———— 185
7-3-2- پیشنهادهای پژوهشی———– 186
فهرست منابع-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 187
ضمائم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 197
فهرست جداول
4-1- جدول تعداد دانشجویان در جامعه و نمونه آماری به تفکیک دانشکده و جنسیتبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 73
4-2- جدول پرسش های مربوط به اعتماد بین شخصی———— 78
4-3- جدول گویه های مربوط به اعتماد اجتماعی————— 79
.
.
.
6-28- جدول نتایج آزمون رابطه میزان تماشای تلویزیون ماهواره ای با متغیرهای واسطبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 155
6-43- جدول ضرایب رگرسیونی مدل تبیین کننده میزان فعالیت در انجمن های داوطلبانهبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 167
6-44- جدول میزان تأثیرمستقیم وغیرمستقیم وکل متغیرهای مستقل و واسط برمتغیر وابسته(اعتماد اجتماعی)—– 170
فهرست نمودارها
3-1- نمودار مدل تحلیلی—————- 66
5-1- نمودار توزیع درصدی پاسخ گویان بر حسب جنسیت——– 95
5-2- نمودار توزیع درصدی پاسخ گویان بر حسب گروه های سنی— 96
5-3- نمودار توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب پایگاه اقتصادی- اجتماعیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———– 101
5-4- نمودار توزیع درصدی پاسخ گویان بر حسب محل سکونت والدینبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 102
5-5- نمودارتوزیع درصدی پاسخگویان برحسب مدتزمان تماشای تلویزیون داخلی در طول روز(به دقیقه)—— 104
5-6- نمودارتوزیعدرصدیپاسخگویان برحسب مدتزمانتماشایتلویزیونماهوارهایدرطولروز(به دقیقه)——— 108
5-7- نمودار توزیع درصدی پاسخ گویان بر حسب میزان اعتماد اجتماعیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 125
5-8- نمودار توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب میزان اعتماد بین شخصیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 128
5-9- نمودار توزیع درصدی پاسخگویان بر حسب میزان اعتماد نهادی- 131
6-1- نمودار تحلیل مسیر—————- 169
مقدمه
امروزه و در پرتو گسترش پروسه جهانی شدن مدرنیته، بیشتر کشورهای جهان سوم و از جمله ایران در وضعیت عدم امکان بازگشت تاریخی قرار گرفته اند؛ بدین معنا که نمیتوانند به جای حرکت رو به جلو در این مسیر، بایستند و یا به عقب برگردند. به ویژه اینکه در طول این سالها، حکومتهای مختلف در ایران به طور صریح و یا تلویحی مظاهر مادی توسعه و تمدن غربی را پذیرفته و گامهایی هر چند ناقص و توأم با اشکال در جهت گسترش آن برداشته اند که از آن جمله میتوان به نظام تعلیم و تربیت، نظام ارتش، نظام اداری، قانون اساسی، مجلس قانونگذاری، کابینه و… اشاره کرد.
اما آنچه که همگام با این تحولات مادی باید مد نظر قرار گیرد، ملزومات فرامادی آنها میباشد، چرا که هر واقعیت اجتماعی هم دارای جنبه مادی و هم جنبه معنایی (سایر، 1388) است که توسعه نیز از این قاعده مستثنی نمیباشد. توجه صرف به راه حلهای سخت و دستوری و نادیده انگاشتن راه حلهای نرم و فرهنگی در مسیر توسعه کشور بعضاً موجبات عقبگردهایی در آن شده است که جبران آن با توجه به روند سریع تحولات جهانی تقریباً ناممکن میباشد.
«کارشناسان و صاحبنظران امور اقتصادی و اجتماعی به خوبی به این نکته واقف اند که برنامههای توسعه کشور، دیگر نمیتوانند فقط به بعد مادی یا رشد کلان اقتصادی توجه داشته باشند؛ زیرا این روند، در چند دهه گذشته مشکلات اجتماعی و فرهنگی را نادیده گرفته است که در میانمدت و درازمدت حاصلی جز زیان و در نهایت ایجاد موانع در راه پیشرفت همهجانبه و توسعه پایدار در کشور نخواهد داشت» (تاجبخش و دیگران، 1382: 156-155).
اعتماد اجتماعی و نیز اعتماد نهادی از جمله مهمترین ملزومات توسعه (اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی) میباشند امری که در طول این سالها مورد غفلت واقع شده و حتی گاهی آگاهانه و یا غیر آگاهانه موجبات فرسایش آن فراهم گشته است.
انتشار یافتههای پیمایش ملی ارزشها و نگرشها که در سال 1380 و تحت سرپرستی دفتر طرحهای ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در 28 استان کشور صورت گرفته است، حاکی از نگرش منفی شهروندان کشور نسبت به وضعیت ارزشهای حاکم بر جامعه است. یگانه ارزش مثبتی که اکثریت مردم به غالب بودنش در جامعه اذعان داشته اند، تلاش و جدیت بوده است. به طور حتم، باور به رایج بودن ضد ارزش
هایی نظیر دورویی و تظاهر، تقلب و کلاهبرداری، تملق و چاپلوسی و در مقابل، عدم اعتقاد افراد به فرادستی ارزشهایی از قبیل گذشت، انصاف، امانتداری، خیرخواهی و کمک، صداقت و پایبندی به قول و قرار از این امر حکایت میکند که اعتماد اجتماعی در سطح نازلی در کشور برقرار است. در زمینه اعتماد به اقشار و اصناف (اعتماد نهادی) نیز به جز معلمان، تقریباً تمامی گروههای مهم و تأثیرگذار و صاحبنفوذ در جامعه دارای اعتماد کم یا متوسط بوده اند (همان: 163-161).
علاوه بر این، توجه به آمار مربوط به جرایمی نظیر اختلاس و ارتشا، چک بلامحل، تخلفات رانندگی، و… نشان دهنده کمبود سرمایهاجتماعی در کشور و از جمله اعتماد میباشد (سیاهپوش، 1387: 117-116).
بدین ترتیب، با توجه به نقش مثبتی که اعتماد خصوصاً نسبت به افراد غریبه و سازمانها و نهادها و اقشار و اصناف در جریان زندگی فردی و جمعی بشر دارد، بررسی عواملی که میتوانند در افزایش و یا کاهش آن نقش مؤثری را ایفا کنند از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد. برخی از صاحبنظران و پژوهشگران- که از رابرت پاتنام میتوان به عنوان یکی از شناختهشدهترین آنها یاد کرد- در کنار سایر عوامل، به نقش رسانههای جمعی نیز در کاهش و یا افزایش اعتماد اجتماعی توجه داشتهاند و بر این باورند که رسانههای جمعی
میتوانند با تغییراتی در جریان عینی و ذهنی زندگی افراد سطح اعتماد آنان را تحت تأثیر قرار دهند.
همچنین با توجه به نقشی که جوانان و به ویژه دانشجویان هر کشور به عنوان سرمایه انسانی آن در روند توسعه خواهند داشت در این پژوهش بر آن شدیم که تأثیر رسانههای جمعی بر اعتماد اجتماعی را در میان دانشجویان دانشگاه مازندران مورد بررسی قرار دهیم.
پژوهش حاضر شامل هفت فصل میباشد. در فصل اول (كلیات پژوهش)، مسئله اصلی پژوهش، اهمیت و ضرورت و همچنین اهداف پژوهش مطرح میگردند. در فصل دوم (پیشینه تجربی پژوهش)، پژوهشهای داخلی و خارجی انجام شده كه مرتبط با موضوع تحقیق حاضر میباشند، مرور میگردند. فصل سوم (پیشینه نظری پژوهش)، اختصاص به بررسی مفاهیم و نظریات و انتخاب چارچوب نظری و تعیین فرضیات تحقیق دارد. در فصل چهارم (روششناسی)، فرایند روششناختی پژوهش تشریح میگردد. فصل پنجم (توصیف دادهها)، اختصاص به توصیف متغیرهای مستقل، واسط و انواع اعتماد دارد. در فصل ششم (تجزیه و تحلیل دادهها)، دادههای حاصل از پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و فرضیات پژوهش نیز مورد آزمون قرار میگیرند. فصل هفتم (نتیجهگیری) نیز به بحث نظری پیرامون نتایج حاصل از تحقیق و همچنین مقایسه نتایج حاصل از این پژوهش با تحقیقات انجام شده پیشین اختصاص دارد.
فصـل اول
کلیـات پـژوهـش
1-1- بیان مسئله
برخی از ویژگیهای جامعهی معاصر سبب شده که اعتماد[1] اهمیت ویژه ای پیدا کند. اول اینکه یکی از ویژگیهای جامعهی امروز، عدم یقین و عدم قطعیت است. به تعبیر لوهمان[2]، ما در دورهای زندگی میکنیم که میزان وابستگی آیندهی جامعه به تصمیمگیری، افزایش یافته است. ما دیگر در جامعهی مبتنی بر تقدیر نیستیم بلکه در جامعهی مبتنی بر کنش هدفمند انسانی، زندگی میکنیم. برای اینکه با آینده برخورد فعالانه و سازنده داشته باشیم، نیاز به اعتماد داریم.
دوم اینکه، جهان ما به شدت به هم وابسته است. در درون هر جامعه ای، تمایز و تخصص نقشها، کارکردها، مشاغل، سلائق و سبکهای زندگی، بسیار زیاد شده است. یعنی بیش از هر زمان دیگری به تعبیر دورکیم[3] به انسجام ارگانیکی دست یافته ایم. تقسیم کار شدید دارای این ویژگی است که آسیب پذیری فرد را در مقابل قصور دیگران برای انجام مسئولیتهایشان زیاد میکند. هر چقدر وابستگی انسانها به هم بیشتر باشد، اهمیت اعتماد بیشتر میشود. به همین جهت میزتال[4] معتقد است که به هموابستگی سبب شده نیاز به اعتماد بیشتر شود (شارعپور، 1388: 3-2).
سوم اینکه، زندگی اجتماعی ما مملو از تهدیدات و مخاطراتی است که ساختهی دست ما انسانها هستند. هر قدر تکنولوژی در جامعه بیشتر باشد، زندگی ما پیشبینیناپذیرتر میشود یعنی پیامدهای