وبلاگ

 هدف تحقیق، پیشینۀ تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………. 8

روش کار ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9

فصل دوّم اسماعیلیّه کیستند

اسماعیلیّه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 11

اسماعیل که بود؟ …………………………………………………………………………………………………………………………………… 19

اسماعیلیّان در ایران ……………………………………………………………………………………………………………………………… 20

قرامطه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 25

فاطمیان ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 30

ذکر کیفیت و سبب این احوال در جهانگشا ……………………………………………………………………………………………. 34

فصل سوّم ائمه و خلفای اسماعیلیّه

ائمه و خلفای اسماعیلی ………………………………………………………………………………………………………………………… 38

تبیین تاریخ امامت ………………………………………………………………………………………………………………………………… 40

امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) ………………………………………………………………………………………………………… 49

امام حسن(ع) ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 49

امام حسین(ع) ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 50

امام زین العابدین(ع)، امام محمد باقر(ع)، امام جعفر صادق(ع) ………………………………………………………………… 51

اسماعیل بن جعفر صادق ………………………………………………………………………………………………………………………. 53

محمدبن اسماعیل(ع)، عبدالله بن محمّد ………………………………………………………………………………………………… 54

احمدبن عبدالله ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 55

حسین بن احمد ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 56

ذکر جلوی مستفر پسر ظاهر …………………………………………………………………………………………………………………. 59

ابوعلی منصور، ابوالقاسم عیسی، ابو محمّد عبدالله بن یوسف …………………………………………………………………… 61

جدول خلفای فاطمی …………………………………………………………………………………………………………………………….. 62

فصل چهارم دعوت اسماعیلیّه و داعیان آن

دعوت ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 64

سیر تاریخی دعوت اسماعیلی ………………………………………………………………………………………………………………. 74

فصل پنجم عقاید اسماعیلیّه

اسماعیلیّه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 86

باطنی گری ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 89

امامت و نبّوت ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 92

وراثت در نبّوت ناطقان   ………………………………………………………………………………………………………………………….. 95

رابطه عقل و امامت ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 96

نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 99

فهرست منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………………………………………… 100

چکیده

اسماعیلیّه به عنوان یکی از شاخه های عمده ی شیعه، تاریخ طولانی و پرحادثه ای داشته است که به صدر اسلام برمی گردد. در ابتدای اسلام و پس از ایّام خلفای راشدین در میان مسلمانان جماعتی پیدا شدند که دلهایشان با دین اسلام انس و الفتی نداشت. این گروه برای گمراهی مسلمانان در میان مردم این افکار و سخنان را انداختند که برای ظاهر شریعت، باطنی وجود دارد که اکثر مردم از درک آن عاجز و ناتوانند. ایشان پس از امام جعفر صادق (ع) امامت را حقّ اسماعیل و پسرش محمّد می دانند، به همین خاطر هم به اسماعیلیّه معروف شدند.

اسماعیلیّه که پس از اثنی عشریه بیشترین تعداد پیروان را در میان شیعیان جهان دارند در طول تاریخ دوازده قرنی خود به شاخه های متعّدد تقسیم شده و اغلب به صورت مخفیانه و جماعت های پراکنده با زبان های مختلف و نژادهای متفاوت خود در دنیای اسلام زیسته اند. به طوری که بسیاری از داعیان و علمای آنان در زمرۀ متفکّران اسلامی قرار داشته اند. و عقاید و آرای جالب و منحصر به فردی دارند، که در نوع خود خواندنی و قابل تأمّل است.

نگارنده این رساله را در پنج فصل تهیّه و تدوین کرده است: فصل اوّل کلیّات، فصل دوّم با عنوان اسماعیلیّه کیستند؟؛ فصل سوّم ائمه اسماعیلیّه؛ فصل چهارم دعوت وداعیان اسماعیلی و بالاخره فصل پنجم تحت عنوان عقاید اسماعیلیّه می باشد.

فصل اوّل

کلیّات

مقدّمه

آنچه در پی می آید حاصل پژوهشی است در زمینه ی فرقه ی اسماعیلیّه، فرقه ای که امامت را پس از امام جعفر صادق (علیه السّلام) حق اسماعیل، فرزند وی، و به تبع آن حق محمّد بن اسماعیل می دانستند. و در مورد اینکه اسماعیل در زمان امام جعفر صادق (ع) وفات یافته بود و یا به علّت شراب خوردن او، امام صادق (ع) وی را از امامت کنار گذاشتند، نظرات متفاوتی وجود دارد.

«شهرستانی، مؤلف متأخری که با اصول عقاید اسماعیلیّه به خوبی آشنا بوده، این گروه را اسماعیلیّه واقفه نامیده است که اسماعیل بن جعفر را به عنوان آخرین امام و مهدی خود پذیرفته اند (1/35/149) این گروه معتقد بودند که امام صادق (ع) صرفاً برای حفظ جان اسماعیل از دست عمال عبّاسی مرگ فرزندش را اعلام کرده است.» (دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج 6: 681) و در برخی منابع مانند تاریخ جهانگشای جوینی و جامع التّواریخ علّت برکناری اسماعیل بن جعفر صادق (ع) را شراب خواری وی نوشته اند.

این فرقه نیز همانند فرق و جریان های دیگر دوستان و دشمنانی داشته است که هر یک از گروهین در مخالفت و موافقت خود کتاب ها و رسالاتی تألیف کرده اند؛ از جملۀ این مخالفان سرسخت به قول میرخواند، در روضه: الصفا، می توان به عطا ملک جوینی اشاره کرد که اثر وی عمده منبع تحقیق و پژوهش ما را شامل       می شود.

بخش بزرگ کتاب تاریخ جهان گشا مربوط به تاریخ چنگیز و پسران و نوادگان اوست که از تاریخ 650 شروع و به تاریخ 658 خاتمه یافته است.