تأسیسات پارکینگ

تأسیسات پارکینگ را می توان در چهار گروه «گرمایش»، «تهویه»، «آتش نشانی» و «روشنایی» مورد بررسی قرار داد.

2-37-1- سیستم گرمایشی

از آن جا که هوای محیط پارکینگ همیشه با گازهای گلخانه ای، گازهای ناشی از بنزین و دیگر گازهای قابل اشتعال مخلوط است، در تأمین سیستم های گرمایشی باید توجه نمود که نباید حرارت ناشی از این سیستم ها منجر به آتش سوزی شود (65: Ibid).

2-37-2-  سیستم های تهویه

به دلیل تولید آلاینده ها و نیز مخلوط های گازی انفجاری می بایست هوای درون پارکینگ دائماً تعویض شود. این مسأله به دو شکل می تواند تأمین گردد؛ طبیعی و مصنوعی.

تهویه طبیعی: بسته به نوع و اندازۀ پارکینگ ها می توان با پیش بینی منافذ باز در بدنه ها و دهانه های تهویه در دیوارهای بیرونی، از شرایط جریان طبیعی هوا و حتی کوران طبیعی استفاده نمود.

تهویۀ مکانیکی: در صورتی که تهویۀ طبیعی جهت تعویض هوا کافی نباشد، لازم است به منظور تعویض هوای داخل پارکینگ از سیستم های مکانیکی استفاده شود (66: Ibid).

2-37-3- آتش نشانی

حفاظت محیط پارکینگ از حوادث ناشی از ایجاد حریق الزامی است. تمهیدات پیش بینی شده بدین منظور بستگی به حجم استفاده از پارکینگ و نوع کاربران دارد. وقتی کاربران عمومی و نامعلوم از پارکینگ استفاده می کنند تدارک سیستم های قوی ضد آتش از اهمیت بیشتری برخوردار است تا زمانی که پارکینگ در یک منطقۀ مسکونی مشخص واقع است. تجهیزات اطفای حریق می بایست در مکان های مشخص بر روی دیوارها نصب شوند و از تأثیرات منفی چون رطوبت، سرما، گرما و گرد و غبار محافظت شود تا همیشه آماده به کار باشند (89: Ibid).

2-37-4- روشنایی

استفاده از نور طبیعی در درجه اول و نور مصنوعی در مرحلۀ بعد در همۀ فضای پارکینگ کیفیت عملکرد پارکینگ را در ایجاد جریان رفت و آمد مراجعین بالا می برد و در واقع اطلاعات بصری را به خوبی در معرض دید قرار می دهد. لازم به توجه است که ورود نور در محیط پارکینگ باید در سطحی باشد که از تداخل نوری، خیرگی، ضدنور، بازتابش و عدم شفافیت پرهیز شود (139: Ibid).

بخشی از روشنایی مسیرهای پارکینگ می تواند توسط چراغ خودروها تأمین شود. باید توجه داشت که حرارت سیستم های روشنایی نباید موجب احتراق گازهای قابل اشتعال و بخارات تولید شده درپارکینگ شوند. روشنایی عمومی پارکینگ باید در مکان های اصلی چون درهای ورود و خروج، رمپ ها، خروجی های اضطراری، مکان پارک خودروها و سطوح در معرض تردد با حداقل 50 لوکس تأمین گردد. روشنایی های اضطراری در مسیرهای فرار و یا نقاطی که خطر سقوط یا تصادف وجود دارد پیش بینی می شود که شدت آن از 5/0 تا 5 لوکس کافی است (68: Ibid)

تکنولوژی های جدید پارکینگ و روش های نوین مدیریت فضاهای پارک

امروزه جهت مدیریت و حل مشکل پارکینگ شهرها از روش های نوین و تکنولوژی های جدیدی استفاده می شود، که نسبت به ساختار و کارکرد پارکینگ های سنتی و معمول فعلی در شهرها از نظر بهره وری و کارکرد برتری مشهودی دارند. در زیر به شرح چند نمونه از این تکنولوژی ها و روش ها پرداخته خواهد شد.

2-40-1-پارکینگ های مکانیکی

پارکینگ های مکانیکی شباهت زیادی به پارکینگ های طبقاتی معمولی دارند. وظیفه آن ها ایجاد فضای مناسب برای پارک نسبتاً طولانی خودروها در شهر می باشد. با این تفاوت که در پارکینگ های معمولی خود اتومبیل و راکب آن وظیفه حرکت و جایابی برای پارک را در طبقات مختلف پارکینگ به عهده دارند و لزوماً می بایست فضای لازم برای این حرکت در ساختمان این پارکینگ ها پیش بینی شود. در ضمن اتومبیل ها باید به گونه ای کنار هم پارک شوند که امکان ورود و خروج هر یک در هر زمان بدون نیاز به جابجایی دیگری فراهم باشد. بنابراین برای ایجاد ظرفیت اضافی در   آن ها نیاز به احداث فضای مضاعف است. همچنین برای بالا بردن خودرو در طبقات پارکینگ های طبقاتی معمول نیاز به احداث شیبراه (ramp- access) می باشد، که ملاحظات طراحی و فضای لازم در ساختمان بنای پارکینگ را می طلبد.

اما در پارکینگ های مکانیکی اتومبیل ها با بهره گرفتن از عمل کننده های مکانیکی و با کنترل کامپیوتر بر روی سکوهای متحرک قرار می گیرند و به جایگاه خالی برای پارک هدایت می شوند. این کار در مواردی به طور خودکار بوسیله یک ربات و یا نظارت مستقیم انسان انجام می شود. در پارکینگ های مکانیزه به هدایت خودرو توسط راننده نیازی نیست و خودروها با موتور خاموش حرکت خواهند کرد، بنابراین در ساختمان آن ها نیازی به در نظر گرفتن راهروهای عریض نیست و چون سرنشینان خودرو به ساختمان پارکینگ وارد نخواهند شد، ارتفاع طبقات پارکینگ های مکانیزه خیلی کمتر از پارکینگ های معمولی ساخته می شوند، بنابراین به جهت نیاز نداشتن به: شیبراه برای بالا بردن خودرو، سقف مرتفع برای تردد انسان و به لحاظ این که نیاز به در نظر گرفتن فضای لازم برای باز شدن درب خودرو و پیاده شده سرنشینان و راننده نیست ابعاد فضای لازم برای پارک خودرو خیلی کمتر خواهد بود. در نتیجه پارکینگ های مکانیزه آمادگی پذیرش اتومبیل بیشتری را نسبت به انواع معمولی پارکینگ دارند؛ و بدلیل آن که، نیاز به زمین وسیع برای احداث نخواهند داشت، در شهرهای بزرگ و مراکز شهری که قیمت زمین برای احداث پارکینگ بخش قابل توجهی از کل هزینه ی پروژه را تشکیل می دهد، توجه قرار گرفته اند. (شادمان فر، 1385: 4-3)

پارکینگ های مکانیکی به دو نوع اتوماتیک و نیمه اتوماتیک تقسیم می شوند.

در پارکینگ مکانیکی اتوماتیک جابجائی اتومبیل ها از ابتدای ورود تا توقف در سالن اصلی به صورت اتوماتیک و بدون احتیاج به راننده صورت می پذیرد. به طور کلی این جابجائی به دو طریق انجام می گیرد: یا اتومبیل را به داخل هدایت و جابجا می کنند و یا جایگاه های توقف اتومبیل ها را به صورت زنجیره ای هدایت می کنند. در نوع اول، بالابرنده های مکانیکی اتومبیل را بار می کنند و در محل تعیین شده قرار می دهند و در نوع دوم، از سالن هایی با ریل های متحرک استفاده می شود که اتومبیل ها بر روی ریل های آن قرار می گیرند و از این به بعد، حمل آن ها به صورت اتوماتیک انجام می شود (مهندسین مشاور معمار و شهرساز، عمران آب و انرژی، 1373: 1).

در پارکینگ مکانیکی نیمه اتوماتیک قسمتی از عمل انتقال و پارک اتومبیل توسط راننده و قسمتی دیگر توسط سیستم های مکانیکی بالا برنده و یا انتقالی انجام می گیرد . (مهندسین مشاور معمار و شهرساز، عمران آب و انرژی، 1373: 8).

تکنولوژی هوشمند سیستم اطلاعات و راهنمای جای پارک خودرو

سیستم پیشرفته اطلاعات و راهنمایی پارکینگ بعنوان بخشی از سیستم های حمل و نقل هوشمند در جهت حل مشکلات ترافیکی می تواند مؤثر واقع شود. وضعیت ترافیک به خاطر جستجوی محل پارک در مناطق شهری بزرگ، به شکل حادی در آمده است. این سیستم بعنوان یکی از مؤثرترین راهبردهای مدیریت ترافیکی تلقی می گردد که می تواند استفاده از وسایل نقلیه، بخصوص در مناطق شلوغ و پرتردد شهر را کنترل نموده و تحت تأثیر قرار دهد. (رئوفی، رجبی و میرعباسی، 1388: 1069)

این سیستم، با هدف بهبود وضعیت توقف خودروها، روانی ترافیک، کاهش مصرف سوخت و صرفه جویی در هزینه ها پیشنهاد می شود. سیستم راهنمایی هوشمند پارکینگ ضمن جمع آوری اطلاعات پارکینگ ها و تجزیه و تحلیل آن ها، اطلاعات لازم و وضعیت اشغال پارکینگ ها را در اختیار رانندگان قرار می دهد. علاوه بر این کاهش اضطراب و فشارهای روانی وارد بر رانندگان نیز اهمیت بسزایی در توجیه این طرح برخوردار است. چنین سیستمی برای حل مشکلات زیر به کار می آید:

• تشکیل صفوف خودروها در ورودی پارکینگ ها، - ازدحام در شبکه جاده ای اطراف شهرها، - آلودگی هوا، - ازدحام در مناطق توریستی.

سیستم راهنمایی پارکینگ، بیشتر در محیط های شهری به کار می رود. در سال های اخیر رشد تکنولوژی، پیاده سازی این سیستم ها را میسر کرده است. معماری این سیستم به دو بخش درونی و بیرونی پارکینگ قابل تقسیم است.

اصول کار این سیستم بر مبنای فناوری اطلاعات (IT) به منظور افزایش بازده پارکینگ است. اجزای اصلی این سیستم عبارتند از:

• زیر سیستم اطلاع رسانی بیرونی و داخل پارکینگ، - زیرسیستم کنترل تردد، - زیرسیستم شبکه ارتباطی، زیرسیستم پردازش اطلاعات (ماهنامه اندیشه گستر سایپا، 1386: 39).

تمامی ارتباطات در این سیستم به مرکز کنترل ترافیک و کنترل پارکینگ بازگردانده می شوند. مجموعه کامپیوترهای سیستم مرکزی شامل واحد پردازش مرکزی، سامانه گرافیکی، واحد ارتباطات، چاپگرها و نرم افزارهایی است که کنترل مرکزی و مدیریت سیستم را بر عهده دارند.

سیستم های کاربردی درون وسیله نقلیه شامل گیرنده (GPS، رایانه درونی اتومبیل، صفحه نمایشگر لمسی و واحد ارتباطات می باشد. نرم افزار نقشه الکترونیکی و نرم افزار راهنمای مسیر، درون کامپیوتر داخل ماشین راه اندازی می گردند. همچنین تجهیزات پارکینگ ها شامل تجهیزات شمارش وسیله نقلیه و واحد کنترل کننده کاربر و تجهیزات شمارش فضای خالی موجود در صورت نیاز برای رانندگان و مرکز کنترل ترافیک و پارکینگ مورد استفاده قرار خواهند گرفت. علاوه بر این، اطلاعات ویژه ی هر پارکینگ (شامل ظرفیت، قیمت، ساعت، فعالیت و غیره) و نیز اطلاعات ترافیکی، هر لحظه از زمان می تواند روی شبکه تلفن عمومی قرار گیرد (رئوفی و همکاران، 1388: 1070).