چكیده
در پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین یادگیری سازمانی با کارآفرینی سازمانی درشرکت نوردولوله صفاساوه پرداخته شده است. در این راستا یادگیری سازمانی بر اساس الگوی نیفه و کارآفرینی سازمانی برمبنای الگوی اسکاربوروف و زیمرر مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه ی آماری در این تحقیق کلیه کارکنان و پرسنل کارخانجات نورد و لوله صفا به تعداد 1115نفر می باشند که برای تعیین حجم نمونه از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران وبه روش نمونه برداری تصادفی محاسبه و 150 نفر انتخاب شد که به دلیل ناقص بودن 7عدد از پرسشنامه ها،حجم نمونه به 143نفر کاهش یافت. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و ازنظر روش پیمایشی و همبستگی می باشد. برای گردآوری اطلاعات در خصوص نگرش کارکنان نسبت به یادگیری سازمانی و کارآفرینی سازمانی از دو پرسشنامه استفاده گردید که برای تعیین پایایی پرسشنامه ها از ضریب آلفای کرونباخ و برای تعیین روایی پرسشنامه ، از روایی محتوایی استفاده شده است . برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات، در سطح آمار توصیفی از شاخصهایی نظیر فراوانی و درصدو رسم جداول و نمودارها و در سطح آمار استنباطی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است .نتایج حاصل از تحقیق به شرح زیر می باشد:
1- بین یادگیری سازمانی و کارآفرینی سازمانی درشرکت نوردولوله صفاساوه رابطه مثبت و معنی داری وجوددارد.
کلمات کلیدی: یادگیری سازمانی ،کارآفرینی سازمانی، شرکت نوردولوله صفاساوه
فصل اول : كلیات تحقیق
مقدمه :
با آغاز قرن بیست و یكم، سبز فایلی از تكامل زندگی و ساختاری سازمانی پدید آمده است. افزایش تغییر و تحولات محیطی، نظیر توسعه روزافزون فناوری، افزایش شدت رقابت در سراسر زنجیره های كسب و كار، تغییر فزاینده انتظارات مشتریان و ذی نفعان و جلب رضایت آنها، سازمان را بر آن می دارد كه برای حفظ رشد و توسعه، خود را با محیطشان انطباق دهند. بدین ترتیب مفهوم جدیدی تحت عنوان یادگیری سازمانی وارد واژگان مدیریت شد كه به سرعت مورد توجه مدیران و دانشمندان مدیریت در حوزه های تئوری و علمی قرار گرفت.[1]
در برخی از تعاریف بیان شده، یادگیری سازمانی را به عنوان فرآیند كلیدی تعریف می كنند كه سازمان از طریق آن یاد می گیرد و این یاد گرفتن به معنای هرگونه تغییر در مدل های سازمانی است كه به بهبود یا حفظ عملكرد سازمان منجر می شود.اگر افراد در سازمان به طور پیوسته روش های كاری خویش را به منظور افزایش استانداردهای عملكردی مورد بازبینی قرار دهند، راه هایی به مراتب سریعتر و ارزانتر به منظور انجام بهتر كارهای پیش رو خواهند داشت و بدین ترتیب درك صحیحی از فعالیت های در حال انجام داشته كه همان یادگیری سازمانی را محقق ساخته و در نهایت این امر، نیل به اهداف سازمان را قابل دسترس می نماید.[7]
تلاش محققان برای جستجوی راه های مقابله با چالش های پیش روی سازمان های امروزی منجر به شكل گیری مفهوم كارآفرینی سازمانی به عنوان فرآیندی از نوآوری و نوسازی در محصول، خدمات و در آینده های سازمانی از طریق القای فرهنگ كارآفرینانه در یك سازمان برای پاسخگویی بهتر به نیازهای روبه رشد مخاطبین شده است.[2]
بدون شك شركت ها در دنیای پررقابت امروزی، برای مقابله با چالش های محیطی باید دست به اقدامات نوآورانه و مخاطره آمیز بزنند تا بتوانند در این دنیای رقابتی موفق تر عمل كنند. شركت نورد و لوله صفا نیز از جمله شركت هایی محسوب می شود كه در محیط رقابتی فعالیت می كند و با توجه به مزیت رقابتی محصولات جدید روانه بازار كرده و یا محصولات جاری را با روش های جدیدی در بازار تولید می كند. با توجه به مفهوم یادگیری سازمانی و نقش آن در توسعه قابلیت های سازمانی و همچنین نقش كارآفرینی سازمان در بدست آوردن موفقیت و بهبود عملكرد سازمان ها، در پژوهش پیش رو، به دنبال بررسی رابطه میان یادگیری سازمانی و كارآفرینی سازمانی در شركت نورد و لوله صفا خواهیم بود.
1-1- بیان مسئله پژوهش:
یادگیری در سازمان ها نیازمند تحول بنیادی در طرز فكر كاركنان و بازبینی پیش فرض های ذهنی آنها است. چنین تصویری از یادگیری با آنچه در محاوره های روزمره متداول است، بسیار تفاوت دارد.یادگیری واقعی در قلب و ذهن افراد نفوذ می كند و موجب آگاهی و تغییر رفتار می شود. انسان از طریق یادگیری خود را دوباره خلق می كند و به انجام كارهایی كه تا كنون نتوانسته است، توانمند می سازد. چنین یادگیری به انسان قابلیت ارتباط مؤثر با جهان خارج از ذهن را می دهد و از این طریق چشم اندازهای نوینی را فراسوی او قرار می دهد، قابلیت ها گسترش می یابد و بر توانایی خلاقیت و نوآوری های او می افزاید.
یادگیری سازمانی پدیده ای متعلق به دهه 1990 می باشد كه پیترسنگه آن را مطرح كرد.در مورد ایجاد سازمان های یادگیرنده می توان گفت : تغییر و تحولات محیط های سازمانی، علت پدیدار شدن چنین سازمان هایی است.سازمان ها برای این كه بتوانند خود را در محیط متغیر امروزی حفظ نمایند، نیاز دارند از ساختارهای ساكن و غیرپویا خارج شده و به سمت سازمان های یادگیرنده متحول شوند.به عبارتی دیگر برای موفقیت در ایجاد آینده ای بهتر باید سازمانی را پرورش داد كه به طور اثربخش در پی یادگیری باشد.مدیران برای حفظ بقای سازمان خود نیاز دارند با دگرگونی ها و تحولات هماهنگ شوند و به یادگیری به عنوان پدیده ای ارزشمند بنگرند.
ماركوآد2، در مورد یادگیری سازمانی اظهار می دارد كه یادگیری سازمانی، بیانگر قابلیت توسعه فكری و بهره وری است كه از طریق تعهد به آن برای بهبود مستمر، در سراسر سازمان ها حاصل می شود.[3]
یادگیری و كسب دانش تیمی از دوره های رقابتی برای سازمان های امروزی محسوب می شود.به عبارت دیگر، یادگیری سازمانی[1] فعالیت بلند مدتی است كه شرایط را به شرایط سودمند رقابتی تبدیل می سازد. این كه كاركنان ما چه یاد می گیرند، در آینده سازمان ما تأثیر می گذارد. به گفته گانز : عملكرد امروزه حاصل یادگیری دیروز است و عملكرد فردا، حاصل یادگیری امروز می باشد (ویندسور[2]،2001،3).[4]
امروزه، آموزش و یادگیری، دو اصل اساسی جهت توسعه فردی، سازمانی و جامعه محسوب می شود كه با توجه به تغییرات و تحولات فزاینده، نیاز به آن بیش از هر زمان دیگری احساس می شود. باید توجه داشت كه آموزش و یادگیری در سازمان ها مفهوم یكسانی ندارند. عمده ترین تفاوت این است كه یادگیری مستمر، پویا و انعطاف پذیر می باشد در حالی كه آموزش مقطعی و از قبل طراحی شده است. مهم ترین گام برای حركت به سوی سازمان یادگیرنده این است كه مدیران علاوه بر پذیرش تغییر، دیدگاهی باز و روشن داشته باشند، در غیر این صورت قادر نخواهند بود به دیگران یاد بدهند. گام بعدی ایجاد نظام آموزشی متناسب با استراتژی ها و اهداف سازمان است.
به طور عمده سازمان هایی كه از ساختار سازمان یادگیرنده تبعیت می كنند به این باور رسیده اند، برای یادگیری سازمانی باید مراحل طراحی ساختار دانش و طراحی عملكرد، اجرای سیستم طراحی شده، یادگیری فردی، تولید دانش جدید و تسخیر دانش طی شود. نكته حائز اهمیت این است كه هیچ سازمانی هرگز به طور كامل یك سازمان یادگیرنده نیست، اما با این وجود توجه به مراحل گوناگون برای تبدیل شدن به یك سازمان یادگیرنده از دیدگاه های مختلف ضروری به نظر می رسد.
یادگیری سازمانی فرآیندی است پویا، كه سازمان را قادر می سازد تا به سرعت با تغییر سازگاری یابد. این فرآیند شامل تولید دانش جدید، مهارت ها و رفتارها می شود و به وسیله تسهیم میان كاركردی و یادگیری همكارانه، تقویت می شود. نتایج این دو اصل، خلق فرهنگ یادگیری و فرهنگ مشترك در میان همه كاركنان است. یادگیری جزء مهم نوآوری و شامل نیاز به درون سازی و منتشر كردن اطلاعات است.[5]
سابان1، یادگیری سازمانی را یك جزء مهم و حیاتی برای نوآوری می داند كه از طریق آن محصول جدید توسعه می یابد. او پیشنهاد می كند، قبل از اینكه سازمان بتواند رفتار نوآورانه اش را بهبود بخشد، مدیریت باید یادگیری رایج در سازمان را تحلیل كند.[5]
یادگیری سازمانی از خلاقیت، ایده ها و دانش جدید حمایت می كند و توانایی درك و استفاده از آنها را افزایش می دهد. نقش یادگیری در نوآوری2 و كارآفرینی می تواند به صورت حفظ دانش درباره فعالیت ها و تجربیات قبلی تعریف شود، از این رو یادگیری نظام مند از تجربیات گذشته، زیربنای اساسی مدیریت موثر فرآیندهای بهبود و توسعه محصول جدید و نوآوری است.[5]
برخی از محققین به تشریح چگونگی ایجاد سازمان های كارآفرینانه فرعی در چارچوب سازمان های مادر پرداخته اند و معتقدند آنچه كه بین تمامی انواع كارآفرینان به طور مشترك می توان یافت، انجام یك فعالیت با ریسك بالا می باشد و هدف از تعمیم فرآیند كارآفرینی در سازمان ها، در واقع اولویت دادن به اقدام فعالیت هایی با ریسك بالا نسبت به برنامه های جاری سازمان می باشد.آنچه كه در این میان برخی سازمان ها را برتر نشان می دهد مزیت رقابتی است، یعنی آمادگی برای ورود به یك پارادایم جدید مدیریتی (محیط رقابتی) و خارج شدن از پارادایم قدیمی مدیریت (ثبات و تعادل). در این میان سازمانی برنده است كه ابزارهای لازم برای رسیدن به اهداف تعیین شده برای این دنیای جدید را بیشتر فراهم نموده باشد. از جمله مهم ترین ابزارها كه به عنوان اصلی ترین عامل بقا و توانمند سازی درونی مطرح می باشد، دارا بودن قابلیت یادگیری سازمانی می باشد. [6]
میزان یادگیری یك سازمان می بایست حداقل برابر میزان یادگیری رقبا و میزان تغییرات محیطی باشد تا بتواند موفقیت رقابتی خود را در بازار حفظ كند. از طرفی دیگر امروزه سازمان ها در كشور ما نگاه جدی به مقوله كارآفرینی ندارند و حمایت كافی از كارآفرینان صورت نمی گیرد. حال آنكه توجه به این امر می تواند عامل رشد سازمان و در نهایت توسعه كشور شود.
لذا با درك اهمیت این موضوع، به نظر می رسد كه تمركز روی یادگیری و كارآفرینی سازمانی به منظور بهبود عملكرد و تحقق اهداف سازمانی، به ویژه در شرایط محیطی پیچیده و پویای كنونی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
افراد و سازمان هایی كه با تغییرات فراگیر همگام نباشد به سرعت منسوخ می شوند. بنابراین سازمان ها بایستی، ذهنیت كلاسیك1 خویش را كنار گذاشته و به دنبال آن دسته از دانش، مهارت ها، عادات و استراتژی هایی باشند كه آنان را در آینده موفق خواهد نمود.
توجه به قابلیت های یك سازمان یادگیرنده نظیر، پیش بینی و انطباق سریع تر با اثرات محیطی، سرعت در توسعه محصول، حرفه ای شدن از طریق رقبا، سرعت در انتقال دانش2، یادگیری اثربخش از خطاها، تشویق بهبود مستمر و جذب بهترین كاركنان، نقش یادگیری سازمانی به عنوان عامل انعطاف پذیری سازمان در برابر تغییرات بیرونی و محیطی مناسب برای خلاقیت و نوآوری كه منجر به كارآفرینی و خلق استراتژی های نو و محرك برای توسعه اقتصادی و ایجاد مزیت رقابتی در سازمان ها می شود را برجسته تر می كند. [8]
ابزارهای لازم برای پویایی، تبدیل شدن سازمان ها، به سازمان های یادگیرنده و كارآفرین است. به كار گیری این دو متغیر و در نظر گرفتن آنها نقش بسزایی در استحكام و بقای سازمان خواهد داشت. بخش عمده ای از كارهایی كه هم اكنون در سازمان ها برای بهبود بهره وری و بهتر كردن كیفیت زندگی كاری انجام می گیرد، متوجه این امر است، كه راه برای به كارگیری یادگیری و كارآفرینی سازمانی هموار سازد.
بزرگترین امتیاز رقابتی در پارادایم های جدید كسب و كار، یادگیری بیان شده است. از این دو مركزیت پارادایم جدید، یادگیری است. بنابراین سازمان هایی موفق تر هستند كه زودتر، سریع تر و بهتر از رقبا یاد بگیرند. درست به همین دلیل است كه مفهوم یادگیری سازمانی در سال های اخیر مطرح شده و رشد فزاینده ای داشته است.
یادگیری سازمانی از طریق به اشتراك گذاشتن بصیرت ها1، دانش، تجربه و مدل های ذهنی اعضای سازمان حاصل می شود. پیتر سنگه معتقد است كه تنها منبع مزیت رقابتی پایدار در بلند مدت برای سازمان ها، یادگیری سریع تر نسبت به رقبا است و چنانچه سازمان به این امر نائل گردد، از سایر سازمان های رقیب، اثر بخش تر و كاراتر خواهد شد.
یادگیری از دیدگاه سازمانی زمانی اتفاق می افتد كه اطلاعات، جمع آوری و به منظور تولید و گسترش حقایق جدید، تجزیه و تحلیل شوند، دیدگا های جدیدی را خلق كرده و آن را از طریق ارتباط، تدریس، گفتگو و تعامل به تمام سطوح سازمانی منتقل كند.
در سازمانی با سطوح بالای یادگیری سازمانی، افراد پیوسته توانایی خود را برای خلق نتایجی كه برای آنها واقعاً مطلوب است، افزایش می دهند.
امروزه سازمان های موفق، یادگیری دائمی را به عنوان یك ویژگی در خود نهادینه كرده اند تا بتوانند با بهره گیری از دانش، در هر فرصت مناسب، محصولی جدید با خدمات نو و قابل رقابت، به بازار ارائه دهند. مدیران این سازمان ها می دانند با یادگیری و كارآفرینی است كه نیازها شناخته می شود و با رفع نیازها، پیشرفت حاصل می شود.
امروزه بیشتر از هر زمان دیگری ضرورت دارد تا سازمان ها از طریق یادگیری و كارآفرینی بتوانند خود را متمایز كنند. بدین لحاظ یادگیری سازمانی و كارآفرینی سازمانی، بستر مناسبی برای دسترسی به فرصت ها و اهداف زندگی را آماده ساخته و یكی از منابع مهم موفقیت سازمانی 2و اجتماعی محسوب می شوند. بدین ترتیب در این پژوهش رابطه بین یادگیری سازمانی و كارآفرینی سازمانی كاركنان شركت نورد و لوله صفا مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
1-2- اهمیت و ضرورت پژوهش:
با شناخت ماهیت، اجزاء، مدل ها و روش های سنجش، اندازه گیری و ارزش گذاری یادگیری سازمانی، امكان طرح ریزی و بهینه سازی، كنترل و نظارت مستمر بر آن، در شركت ها مهیا می شود. با طرح مفهوم ارزش یادگیری سازمانی شاید بتوان چنین ادعا نمود كه بخش عظیمی از تفاوت ارزش بازاری و ارزش دفتری شركت ها و میزان بازار گرایی و موفقیت آنها در بخش بازار را با ارزش یادگیری سازمانی آنها تبیین خواهد شد.
در مورد اهمیت و ضرورت یادگیری سازمانی می توان به این مورد اشاره داشت كه یادگیری به خاطر نفس یادگیری نیست، بلكه برای موفقیت و توسعه سازمان است. در صورت عدم یادگیری، سازمان هزینه های سنگین ندانستن، یا دوباره كاری و عدم كارآیی و به هدر دادن منابع و مهارت ها را متحمل شده و شاهد از دست دادن اعتماد به نفس در افراد و كاهش درآمد به دلیل عدم نوآوری خواهد بود. اما در صورت یادگیری و تعهد مستمر1 به آن، سود سازمان افزایش یافته و افراد به جای نیروی كار، تبدیل به سرمایه های سازمانی می شوند.
در مورد اهمیت كارآفرینی سازمانی در ایران می توان به موارد زیر اشاره كرد :
انعطاف پذیری و سرعت پاسخگویی به مشتری
هوشمندی در استفاده از فرصت ها و تخصیص منابع
بهره مندی از نیروی انسانی خبره و متبحر
بهره مندی از سیستم كارا به منظور افزایش سرعت تصمیم گیری و اجرا
رشد مستمر2 سازمانی
تبدیل سازمام به یك سازمان كارآفرین
بهبود رتبه ایران از نظر ایجاد كسب و كار جدید
فرآیندهای یادگیری یك شركت شامل تعهد او برای یادگیری، فرآیند ساختاری كه در یادگیری مشاركت می كند یا دور می كند، كیفیت فرآیندهای یادگیری و میزان كاربردهای یادگیری در سازمان، هركدام از آنها، كاربردهای استراتژیك مهمی دارند كه بیان می كند، شركت چقدر مؤثرانه توانسته ارزش ایجاد كند و بنابرآن یك مزیت رقابتی به دست آورد. به همین ترتیب موفقیت شركت های كارآفرینی می تواند با درجه ای كه فرصت های استراتژیك را شناسایی، ارزیابی و تصویب می كند، سنجیده شود. بنابراین تشخیص فرصت، همچون یادگیری سازمانی، دلالت مهمی بر این دارد، كه چگونه شركت ها از طریق تبدیل بینش های كارآفرینانه به مزیت استراتژیك ایجاد ثروت می كنند و همچنین یادگیری سازمانی بر بهبود رویه ها تأكید می كند و با ایجاد دانش نو، بنا كردن ادراك جدید و جستجو و تصحیح ناهمواری ها، آن را به صحنه های جدیدی گسترش می دهد. این كیفیت ها تلاش ها را برای بیشتر كارآفرینانه بودن تقویت می كند. از آنجایی كه لوله یكی از راه های اصلی انتقال گاز، نفت، فرآورده های نفتی و آب در كشور ما می باشد، تولید لوله و واردات و صادرات لوله از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نیاز اساسی به انواع لوله های انتقال مواد سوختی، صنعت ایران، تولید لوله را بسیار با اهمیت كرده است. علاوه بر آن، انتقال سیالات در خطوط لوله سریعتر انجام می گیرد، كه این روش بسیار ارزان تر از روش های دیگر است. امروزه انجام پروژه های انتقال
واحد تهران جنوب
دانشکده تحصیلات تکمیلی
سمینار برای درجه کارشناسی ارشد
مهندسی شیمی – محیط زیست
عنوان :
ارزیابی پیامد انتشار گاز کلر در جوامع شهری و صنعتی
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
یکی از ضروری ترین و اصلی ترین مراحل برای افزایش سطح ایمنی در واحدهای موجود یا در حال طراحی، ارزیابی ریسک خطراتی همچون رها شدن مواد شیمیایی در محیط است که ممکن است از طریق نقص تجهیزات و یا خطاهای انسانی ایجاد شود. ارزیابی کمی و کیفی ریسک در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته جز لاینفک طراحی واحدهای فرایندی می باشد که متاسفانه در کشور ما هنوز جایگاه خود را
به دست نیاورده است و شاید یکی از دلایل مهم آن عدم آشنایی کافی با مبانی اولیه ارزیابی کمی و کیفی ریسک
فهرست مطالب:
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………2
بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………………………………3
اهمیت و ضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………………………………5
اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….5
سوالهایی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………7
فرضیه های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….7
تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها………………………………………………………………………………………….8
فصل دوم(پیشینه پژوهش)
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 11
مبانی نظری پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….11
درمان وجودی…………………………………………………………………………………………………………………………….11
مقدمه ای بر نظریه معنادرمانی……………………………………………………………………………………………..13
قوانین در معنا درمانی………………………………………………………………………………………………………………14
نظریه معنی درمانی ویکتور فرانکل…………………………………………………………………………………….. 15
مداخله درمانی درنظریه معنادرمانی…………………………………………………………………………………… 22
کاربرد معنا درمانی در سالمندان…………………………………………………………………………………………. 26
روان درمانی ومشاوره گروهی………………………………………………………………………………………………. 28
تعریف گروه و مشاوره گروهی ……………………………………………………………………………………………. 29
اهداف مشاوره گروهی ……………………………………………………………………………………………………………30
مراحل مشاوره گروهی ………………………………………………………………………………………………………….33
احساس تنهایی ……………………………………………………………………………………………………………………….37
تاریخچه ………………………………………………………………………………………………………………………………… 37
تعریف احساس تنهایی
………………………………………………………………………………………………………….38
نظریات مربوط به احساس تنهایی ……………………………………………………………………………………. 39
نظریه هورنای …………………………………………………………………………………………………………………………39
نظریه اریک فروم …………………………………………………………………………………………………………………..41
نطریه مازلو …………………………………………………………………………………………………………………………….42
نظریه هایی جدیدتر درباره احساس تنهایی …………………………………………………………………. 42
اگزیستانسیالیسم و احساس تنهایی…………………………………………………………………………………..44
تفاوت هایی تنها بودن و احساس تنهایی…………………………………………………………………………… 48
رویکردها نسبت به احساس تنهایی …………………………………………………………………………………… 50
رویكرد روان تحلیلی………………………………………………………………………………………………………………..51
رویکرد نیازهای اجتماعی …………………………………………………………………………………………………….. 51
رویکرد وجود گرایی ……………………………………………………………………………………………………………… 52
رویکرد شناختی …………………………………………………………………………………………………………………….. 52
تنهایی در پیران …………………………………………………………………………………………………………………….. 52
امید …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 54
نظریه امید ………………………………………………………………………………………………………………………………..55
تعریف امید……………………………………………………………………………………………………………………………… 56
ناامیدی …………………………………………………………………………………………………………………………………..60
امید و یاس از دیدگاه اسلام ………………………………………………………………………………………………..66
بازنشستگی ………………………………………………………………………………………………………………………………68
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 68
تعاریف بازنشستگی ……………………………………………………………………………………………………………….68
تئوری های بازنشستگی …………………………………………………………………………………………………….. 70
تئوری نقش و ایفاء ………………………………………………………………………………………………………………70
تئوری رهایی از قیود یا فراغت …………………………………………………………………………………………..71
تئوری فعالیت و کار …………………………………………………………………………………………………………… 72
تئوری مداومت و اتصال………………………………………………………………………………………………………..72
تئوری بحران ……………………………………………………………………………………………………………………….. 73
مراحل بازنشستگی …………………………………………………………………………………………………………….. 74
پیشینه تجربی پژوهش ……………………………………………………………………………………………………… 76
تحقیقات داخل کشور ………………………………………………………………………………………………………….76
تحقیقات خارج از کشور…………………………………………………………………………………………………….. 77
فصل سوم (روش پژوهش)
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………….80
جامعه، نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………….80
ابزار تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………..80
مقیاس تجدید نظر شده احساس تنهایی(UCLA)………………………………………………………80
پرسشنامه امید به زندگی میلر …………………………………………………………………………………………. 81
طرح تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….82
روش اجرا ………………………………………………………………………………………………………………………………….83
جلسات مداخله………………………………………………………………………………………………………………………….84
روش آماری برای تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………..88
فصل چهارم (یافته های پژوهش)
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………….90
یافته های توصیفی ………………………………………………………………………………………………………………….90
یافته های مربوط به فرضیه های پژوهش …………………………………………………………………………91
فصل پنجم (بحث و نتیجه گیری)
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………95
تبیین یافته های پژوهش……………………………………………………………………………………………………….95
محدودیت های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………98
پیشنهادها …………………………………………………………………………………………………………………………………98
پیشنهادهایی در چارچوب پژوهش …………………………………………………………………………………….99
پیشنهادهای به مسئولین ………………………………………………………………………………………………………99
منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………………….100
منابع لاتین …………………………………………………………………………………………………………………………….103
ضمائم …………………………………………………………………………………………………………………………………107
چكیده:
در این پژوهش اثربخشی معنادرمانی به شیوه گروهی بر افزایش امید به زندگی و کاهش احساس تنهایی در مردان بازنشسته کانون بازنشستگان شهرستان ممسنی، مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه بازنشستگان عضو کانون بازنشستگان شهرستان ممسنی می باشند. نمونه متشکل از 40 نفر است که به روش نمونه گیری تصادفی ساده از بین داوطلبان شرکت در این طرح، که نمرات شان یک انحراف معیار پایین تر از میانگین بود انتخاب شده و در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه امید به زندگی میلر و مقیاس تجدید نظر شده احساس تنهایی(UCLA) می باشند. طرح پژوهش از نوع تجربی میدانی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه است، که پس از انتخاب تصادفی گروه های آزمایشی و گواه، مداخله آزمایشی( معنی درمانی گروهی
فصل اول:مرور منابع
1-1- مقدمه. 7
1-2-تحقیقات انجام شده. 8
1-3-اهمیت نیتروژن.. 11
1-4-شکل های مختلف نیتروژن در خاک…. 11
1-4-1- نیتروژن موجود در مواد آلی خاک…. 11
1-4-2- نیتروژن غیر آلی.. 11
1-4-3- نیتروژن گازی موجود در خاک…. 12
1-5- چرخه نیتروژن در خاک…. 12
1-5-1- معدنی شدن.. 12
1-5-2- نیتریفیکاسیون.. 13
1-5-3- دنیتریفیکاسیون.. 13
1-5-4- تثبیت… 13
1-6- آبشویی نیتروژن.. 14
1-6-1- آبشویی نیترات… 14
1-6-2- آبشویی آمونیوم. 15
1-7- اثرات آبشویی نیتروژن.. 15
1-8- عوامل موثر بر آبشویی نیتروژن.. 16
1-8-1- مدیریت کودهای نیتروژنی.. 16
1-8-2- عملیات آبیاری.. 17
1-8-3- عملیات خاکورزی.. 17
1-8-4- گونه های گیاهی و چگونگی کشت آنها 18
1-9- روش های کود دهی.. 18
1-10- کود اوره. 18
1-11- نیشکر. 19
1-12- اهمیت مدل ها 19
فصل دوم: مواد و روش ها
2-1- مدلNLEAP. 22
2-1-1- تشریح مدل NLEAP GIS 4.2. 22
2-1-2- نحوه انتقال داده در NLEAP. 23
2-1-3- ورودیهای مدل NLEAP. 28
2-1-4- خروجی های NLEAP GIS 4.2. 30
2-2- واسنجی مدل.. 32
2- 2 -1- روش اعتبار سنجی مدل.. 32
فصل سوم: نتایج و بحث
3-1 مقدمه. 38
3-2- بررسی روند تغییرات غلظت نیترات شبیه سازی شده در نیمرخ خاک توسط NLEAP. 39
3-2-1- بررسی روند تغییرات غلظت نیترات خاک خاک شبیه سازی شده در تیمار N1. 40
3-2-2- بررسی روند تغییرات غلظت نیترات خاک شبیه سازی شده در تیمار N2. 43
3-2-3- بررسی روند تغییرات غلطت نیترات خاک شبیه سازی شده در تیمار N3. 45
3-3- تلفات شستشو. 49
3-4- تلفات دینیتریفیکاسیون.. 52
3-5- جذب گیاه. 55
3-6- نتایج آنالیز آماری جذب نیتروژن ، شستشوی نیترات و هدررفت گازی.. 57
3-7- سناریوی جدید.. 60
3- 7-1- شبیه سازی غلظت نیترات در خاک با تعریف سناریوی جدید کود با بهره گرفتن از مدلNLEAP. 60
3-7-2- تلفات شستشو در سناریوی جدید F ( 450 کیلوگرم اوره در هکتار). 61
3-7-3- تلفات دنیتریفیکاسیون در سناریوی جدید (450 کیلوگرم اوره در هکتار). 62
3-7-4- جذب نیتروژن به گیاه در سناریوی جدید(450 کیلوگرم اوره در هکتار). 63
3-8- نتیجه گیری.. 64
3-9- پیشنهادات… 66
منابع: 67
فهرست جداول
جدول2- 1) نقشه شماتیک تیمارهای اصلی و فرعی به صورت طرح آزمایشی (بهمنی، 1388). 36
جدول3- 1) غلظت اولیه نیترات خاک اندازه گیری شده (بهمنی، 1388). 38
جدول3- 2) مقایسه آماری مقادیر نیترات شبیه سازی شده و اندازه گیری شده برای اعماق مختلف خاک در تیمار N1. 40
جدول3- 3) مقایسه آماری مقادیر نیترات شبیه سازی شده و اندازه گیری شده برای اعماق مختلف خاک در تیمار N2. 43
جدول3- 4)مقایسه آماری مقادیر نیترات شبیه سازی شده و اندازه گیری شده برای اعماق مختلف خاک در تیمار N3. 46
جدول3- 5) مقایسه بین مقادیر مشاهده ای و شبیه سازی شده در کل خاک و بین همه تیمارها 56
فهرست اشکال
شکل2- 1) پایگاه داده Access حاوی جداول سه گانه. 24
شکل 2-2) فایل های مورد نیاز مدل NLEAP. 25
شکل2- 3) فایل های مدل NLEAPجهت آنالیز در GIS. 26
شکل 2-4) انتخاب ترکیب خاک های مختلف با سناریو های مورد نظر. 27
شکل2- 5)دریافت اطلاعات هواشناسی از اینتزنت… 28
شکل 2- 6)اضافه کردن یک رویداد با بهره گرفتن از ایجاد کننده رویداد از طریق مدل NLEAP. 30
شکل2-7) خروجی نیتروژن در مدل NLEAP. 31
شکل 3- 1) مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 60-30 سانتیمتری خاک در تیمار N1. 39
شکل 3- 2)مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 90-60 سانتیمتری خاک در تیمار N1. 39
شکل 3- 3) مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 120-90 سانتیمتری خاک در تیمار N1. 40
شکل 3- 4 ) مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 60-30 سانتیمتری خاک در تیمار N2. 42
شکل 3- 5) مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 90-60 سانتیمتری خاک در تیمار N2. 42
شکل 3- 6)مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 120-90 سانتیمتری خاک در تیمار N2. 43
شکل 3- 7 ) مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 60-30 سانتیمتری خاک در تیمار N3. 44
شکل 3- 8) مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 90-60 سانتیمتری خاک در تیمار N3. 45
شکل 3- 9)مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 120-90 سانتیمتری خاک در تیمار N3. 45
شکل 3-10)میزان شستشوی نیترات شبیه سازی شده توسط مدل NLEAP در ماه های رشد در تیمار I1. 48
شکل 3- 11(میزان شستشوی نیترات شبیه سازی شده توسط مدل NLEAP در ماه های رشد در تیمار I2. 49
شکل 3- 12)میزان شستشوی نیترات شبیه سازی شده توسط مدل NLEAP در ماه های رشد در تیمار I3. 49
شکل 3- 13)میزان تلفات گازی شبیه سازی شده نیتروژن ناشی از دنیتریفیکاسیون توسط مدل NLEAPدر تیمار I1. 51
شکل 3- 14)میزان تلفات گازی شبیه سازی شده نیتروژن ناشی از دنیتریفیکاسیون توسط مدل NLEAPدر تیمار I2. 52
شکل 3- 15)میزان تلفات گازی شبیه سازی شده نیتروژن ناشی از دنیتریفیکاسیون توسط مدل NLEAPدر تیمار I3. 52
شکل 3- 16) میزان جذب نیترات شبیه سازی شده توسط NLEAPدر تیمارI1. 54
شکل 3- 17)میزان جذب نیترات شبیه سازی شده توسط NLEAPدر تیمارI2. 54
شکل 3- 18)میزان جذب نیترات شبیه سازی شده توسط NLEAPدر تیمارI3. 55
شکل 3- 19) میزان جذب نیترات اندازه گیری و شبیه سازی شده در تیمارهای مختلف…. 57
شکل 3 -20) میزان تلفات گازی نیترات اندازه گیری و شبیه سازی شده در تیمارهای مختلف…. 57
شکل 3 -21) میزان شستشوی نیتران اندازه گیری و شبیه شازی شده در تیمارهای مختلف…. 58
شکل 3- 22) شبیه سازی غلظت نیترات، به ازای کاربرد 450 کیلوگرم در هکتار کود اوره. 59
شکل 3- 23) شبیه سازی شستشوی نیترات، به ازای کاربرد 450 کیلوگرم در هکتار کود اوره. 60
شکل3- 24) شبیه سازی تلفات گازی، به ازای کاربرد 450 کیلوگرم در هکتار کود اوره. 61
شکل3- 25)شبیه سازی جذب توسط گیاه نیشکر، به ازای کاربرد 450 کیلوگرم در هکتار کود اوره. 62
چکیده:
مصرف کود و آب آبیاری زیاد باعث شستشوی نیترات از زمین های کشاورزی و بروز اثرات زیانبار آبشویی نیتروژن می گردد. یکی از راه های اصلاح مدیریت آبیاری و کوددهی، استفاده از مدلهای ریاضی است که روند حرکت آب و املاح را در سیستم آب-خاک و گیاه به صورت کمی شبیهسازی میکنند. مدل NLEAP GIS 4.2نسخه جدید و توسعه یافته NLEAPمیباشد. که به منظور مدل کردن و سرنوشت نیتروزن در خاک های مختلف به کار می رود. در این تحقیق به منظور شبیه سازی حرکت نیترات در نیمرخ خاک، میزان هدر رفتن کود به صورت آبشویی نیتروژن توسط گیاه و تلفات گاز نیتروژن در منطقه توسعه ریشه ها با بهره گرفتن از مدل NLEAPGIS 4.2بررسی می شود. که در ان از داده های مربوط به مزرعه ARC2–14از اراضی تحقیقاتی نیشکر در واحد امیرکبیر(از واحدهای هفت گانه طرح توسعه نیشکر) استفاده شده است. عملیات اجرایی تحقیق در سال 86-1385 در منطقه مذکور انجام پذیرفته است. تیمارهای اعمال شده شامل آبیاری کامل (I3) و 85 درصد (I2) و 70 درصد (I1) از آبیاری کامل می باشد و مقادیر کود ازته شامل 150 کیلوگرم در هکتار (N1)، 250 کیلوگرم در هکتار(N2) و 350 کیلوگرم در هکتار (N3) کود اوره بوده است. مدل NLEAP GIS 4.2با مقایسه مقادیر اندازه گیری شده غلظت نیترات در پروفیل خاک و مقادیر پیش بینی شده در طول دوره تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج به دست آمده از آن با مدل LEACHMکه قبلا در توسعه نیشکر و صنایع جانبی خوزستان انجام شده بود، مقایسه گردید. پارامترهای مذکور به وسیله مدل از اردیبهشت تا شهریور 1386 مورد شبیه سازی قرار گرفت. دامنه تغییرات پارامترهای AEو RMSEو R2 برای برآورد غلظت نیترات در نیمرخ خاک به تربیت در بازه های 1.4- تا 2.3 و 1.7- تا 3 و 0.3 تا 0.99 می باشد. به طور کلی مدل مقادیر غلظت نیترات خاک را کمتر از مقدار واقعی برآورد کرده است. نتایج این تحقیق نشان داد که مدلNLEAP GIS 4.2غلظت نیترات خاک را با روالی منطقی پیش بینی کرده است. همچنین نتایج شبیه سازیمقدار شستشوی نیترات از خاک و تلفات گازی شدن نیتروژن نیز یک برآورد منطقی بوده است اما مدل NLEAP GIS 4.2 در برآورد مقدار نیتروژن جذب شده به گیاه با مقدار واقعی تفاوت محسوسی دارد.
واژههای کلیدی:آبیاری و کوددهی- غلظت نیترات در خاک- شستشوی نیترات از خاک- تلفات گازی نیتروژن- جذب گیاه- مدل NLEAP GIS 4.2
مقدمه
اهمیت مساله
رشد چشمگیر جمعیت جهان و تقاضای روز افزون برای مواد غذایی از چالشهای مهم سده حاضر است. یکی از مهمترین دستاوردهای نیمه دوم قرن بیستم، افزایش تولید غذا به موازات افزایش جمعیت انسان 52/2 میلیارد نفر در سال 1950 به 6 میلیارد نفر در حال حاضر بوده است. برای تأمین تقاضای فزاینده مواد غذایی، راهی جز افزایش سطح زیرکشت و یا افزایش تولید در واحد سطح وجود ندارد. استفاده از کودهای شیمیایی و ارقام پر محصول به عنوان دو راه ممکن برای افزایش تولید در واحد سطح مطرح میباشند. در بیشتر مناطق ارقام پرمحصول که با شرایط آب و هوایی آن مناطق سازگار باشند شناسایی و به کار گرفته شدهاند. بنابراین در حال حاضر مصرف کودهای شیمیایی به عنوان یکی از عوامل اثرگذار برافزایش عملکرد مطرح میباشد.
کود نیتروژنه به دلیل تأثیر بر رشد رویشی ریشه و اندامهای هوایی گیاه، بیش ازدیگر منابع کودی مورد توجه کشاورزان، کارشناسان و پژوهشگران قرار گرفته است. به همین دلیل کشاورزان تمایل زیاد به مصرف آن دارند. اطلاعات آماری نشان میدهد که مصرف کودهای نیتروژنه در کشورهای در حال توسعه به سرعت در حال رشد بوده و ایران ، مصر و ترکیه 75 درصد از مصرف کود نیتروژن در خاور نزدیک را به خود اختصاص داده اند.(کاویانی و همکاران، 1389)
از دیدگاه پژوهشی، کاربرد کودهای نیتروژنی صرف نظر از تأثیر بر عملکرد، به دلیل تأثیرگذاری بر کیفیت محصول و امکان ایجاد آلودگیهای زیست محیطی اهمیت فراوان دارد. مصرف مازاد کودهای نیتروژنی موجبات آبشویی کود را فراهم میآورد. تلف شدن نیتروژن به وسیله آبشویی به خصوص به صورت نیتروژن نیتراتی اتفاق میافتد. نیترات به دلیل داشتن بار منفی، توسط رس جذب نمی شود و به آسانی همراه با آب آبیاری از لایههای بالایی شسته شده و به اعماق خاک راه می یابد. یکی از شاخصهای مهم آلودگی منابع آبهای سطحی، زیرزمینی و زه آب جاری در شبکه های زهکشی کشاورزی، حضور نیترات میباشد که براثرکاربرد انواع کودهای شیمیایی و آلی(دامی و انسانی)، تجزیه گیاهان و دیگر باقی ماندههای آلی خاک و تخلیه نامناسب فاضلاب به وجود می آید. حد آستانه مجاز میزان نیترات برای تخلیه به آب های سطحی براساس استاندارد سازمان محیط زیست ایران 50 میلی گرم بر لیتر میباشد. در طول سه دهه اخیر غلظت نیترات در آب زیرزمینی در برخی قسمتهای ایران افزایش یافته و به بیش از 50 میلی گرم در لیتر رسیده است.(کاویانی و همکاران، 1389)
نیشکر از جمله گیاهانی است که مادهتر زیادی تولید می کند و برای نیل به این هدف نیازمند مقادیر قابل توجهی آب و کود ازته می باشد. مصرف کود و آب آبیاری زیاد ممکن است منجربه شستشوی نیترات و آمونیوم از زمین های کشاورزی و کاهش قابل توجه کود نیتروژن گردد، تغییرات زیادی در این کاهش مشاهده و گزارش شده است (بهمنی و همکاران، 1388).
اصلاح مدیریت آبیاری و برنامه ریزی دقیق جهت استفاده بهینه از آب و کود در مناطق مختلف با کاربرد مدلهای ریاضی قابل اجراست. بهطوریکه در دهههای اخیر استفاده از مدلها به عنوان ابزار مدیریتی و تحقیقی روز به روز در حال توسعه است. مدلهای ریاضی، روند حرکت آب و املاح را در سیستم خاک-گیاه و اتمسفر به صورت کمی شبیه سازی می کنند(آنتونوپولس1، 1997) .
یکی از مدلهای شبیه سازی حرکت آب و املاح در خاک، مدل NLEAP است که توسط فلوت2 و روی3 شفر4 در سال 1991 برای مدیریت آب و املاح خاک در شرایط مرطوب و اراضی با سطح ایستایی کم عمق ارائه شده است ولی برای شرایط خشک و نیمه خشک نیز با موفقیت آزمایش شدهاست. و قادر به شبیهسازی غلظت نیترات در حاک و همچنین مقادیر آبشویی نیترات و جذب گیاه می باشد. مدل LEACHM که LEACHM-N یکی از زیر مدلهای آن است توسط هاتسون و واگنت5 (1989) تهیه شده است [1] و یک مدل معین و یک بعدی است که حرکت آب و املاح و همچنین مواد بیولوژیکی و شیمیایی را در محیط غیر اشباع شبیه سازی می کند. این مدل می تواند در شرایط آزمایشگاهی و مزرعه ای مورد استفاده قرار گیرد و سرنوشت نیتروژن را در حالتهای مختلف جریان آب از قبیل حالت یکنواخت، متناوب و ناپایدار شبیه سازی کند (بهمنی،