چکیده
هدف پژوهش، بررسی رابطه بین شایستگیهای عاطفی ـ اجتماعی مدیران و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان آموزش و پرورش استان فارس و روش تحقیق از نوع توصیفی ـ همیستگی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان فارس و ادارات تابعه و مدیران و سرپرستان بلافصل آنان بود. روش نمونه گیری از نوع نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای بوده است. ابزار جمعآوری اطلاعات، مقیاس محقق ساخته شایستگیهای عاطفی ـ اجتماعی بر اساس نظریه (بویاتزیس، 2005) و رفتار شهروندی سازمانی (پودساکوف، 2000) بوده است، که پس از محاسبه روایی و پایایی، بین افراد نمونه توزیع و جمعآوری گردید. اطلاعات با استفاده از روشهای آمار استنباطی (تی تست تک نمونهای و رگرسیون چندگانه) و با کمک نرم افزار spss تحلیل شد. نتایج نشان داد که: 1) کارکنان شایستگیهای عاطفی ـ اجتماعی مدیران را به جز در بعد خودآگاهی درسطح قابل قبولی ارزیابی نمودهاند. 2) همچنین مدیران رفتار شهروندی کارکنان را در سطح قابل قبولی ارزیابی نمودهاند. 3) ابعاد آگاهی اجتماعی و خودآگاهی، شایستگیهای عاطفی ـ اجتماعی مدیران با سوابق مختلف پیشبینی کننده معنادار رفتار شهروندی کارکنان میباشند 4) ابعاد آگاهی اجتماعی و خودمدیریتی، شایستگیهای عاطفی ـ اجتماعی مدیران با مدارک تحصیلی مختلف پیشبینی کننده معنادار رفتار شهروندی کارکنان میباشند 5) ابعاد آگاهی اجتماعی و خودآگاهی، شایستگیهای عاطفی ـ اجتماعی مدیران بومی پیشبینی کننده معنادار رفتار شهروندی کارکنان میباشد و ابعاد آگاهی اجتماعی و خودمدیریتی، شایستگیهای عاطفی ـ اجتماعی مدیران غیربومی پیشبینی کننده معنادار رفتار شهروندی کارکنان میباشد.
واژههای کلیدی: مدیران، شایستگیها، شایستگیهای عاطفی ـ اجتماعی، رفتار شهروندی سازمانی.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول …………….. 2
١-1- بیان مسأله…………………………………………………………………….. 4
1- 2- ضرورت و اهمیت پژوهش…………………………………………………….. 10
١- 3- اهداف پژوهش ……………………………………………………….. 15
1-3-1- هدف کلی ………………………………………………… 15
1-3-2- اهداف جزیی……………………………………………………………………………………………………. 15
1-3-3- سؤالات پژوهش……………………………………………………………………………………………….. 16
1-4- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها…………………………………………………………………………… 16
1-4-1- تعاریف مفهومی………………………………………………………………………………………………… 16
1-4-1-1- شایستگیهای عاطفی ـ اجتماعی………………………………………………………. 16
1-4-1-2- رفتار شهروندی سازمانی …………………………………………………………………….. 17
١-4-2- تعریف عملیاتی ……………………………………………………………………………………………….. 18
1-4-2-1- شایستگیهای عاطفی- اجتماعی……………………………………………………….. 18
1-4-2-2- رفتار شهروندی سازمانی………………………………………………………………………. 18
فصل دوم
پیشینه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………. 20
2-1- مبانی نظری……………………………………………………………………………………………………………….. 20
2-1-1- شایستگیهای عاطفی ـ اجتماعی………………………………………………………………….. 20
2-1-1-1- تعریف شایستگی………………………………………………………………………………….. 21
2-1-1-2- ابعاد شایستگی مدیران……………………………………………………………………….. 24
2-1-1-3- ابعاد، معیارها و زیر معیار‌های شایستگی عاطفی ـ اجتماعی……………… 25
2-1-1-3-1- شایستگیهای شخصی……………………………………………………………… 26
2-1-1-3-1-1- خود آگاهی………………………………………………………………………… 26
2-1-1-3-1-2- خود تنظیمی ……………………………………………………………………. 26
2-1-1-3-1-3- خود انگیزشی…………………………………………………………………….. 27
2-1-1-3-2- شایستگیهای اجتماعی……………………………………………………….. 27
2-1-1-3-2-1- آگاهی اجتماعی……………………………………………………………. 28
2-1-1-3-2-2- مهارت‌های اجتماعی……………………………………………………. 28
2-1-1-4- انواع شایستگی……………………………………………………………………………………….. 29
2-1-1-4-1- شایستگیهای هسته‌ای …………………………………………………………….. 29
2-1-1-4-2- شایستگیهای کنشی یا فنی……………………………………………………… 30
2-1-1-4-3- شایستگیهای مدیریتی……………………………………………………………… 30
2-1-1-5- مدلهای مختلف شایستگیهای عاطفی- اجتماعی………………………… 30
2-1-1-5-1- مدل شایستگی عاطفی اجتماعی باندلی…………………………… 31
2-1-1-5-1-1- برقراری تفاهم……………………………………………………………… 31
2-1-1-5-1-2- پذیرش تفاوت‌ها………………………………………………………….. 32
2-1-1-5-1-3- اعتماد سازی……………………………………………………………….. 33
2-1-1-5-1-4- تأثیر فرمندی………………………………………………………………. 34
2-1-1-5-2- مدل شایستگی عاطفی اجتماعی گلمن…………………………….. 34
2-1-1-5-2-1- شایستگی فردی………………………………………………………… 36
2-1-1-5-2-2- شایستگی فردی………………………………………………………… 36
2-1-1-5-2-3- آگاهی اجتماعی……………………………………………………….. 37
2-1-1-5-2-4- شایستگی اجتماعی/ مدیریت روابط……………………….. 37
2-1-1-5-3- مدل شایستگی عاطفی: وربیکی، بلسچاک و باگازی………….. 38
2-1-1-5-3-1- پذیرش دیدگاه دیگران……………………………………………….. 39
2-1-1-5-3-2- مدیریت ابراز عواطف خویش……………………………………… 39
2-1-1-5-3-3- کمک به دیگران برای پذیرش احساسات فرد…………… 40
2-1-1-5-3-4- عدم احساس گناه در صورت داشتن هدف راهبردی. 41
2-1-1-5-3-5- احساس اصالت……………………………………………………………. 42
2-1-1-5-3-6- دیدگاه کنایه‌ای……………………………………………………………. 42
2-1-1-5-3-7- نقش هنجارهای فردی………………………………………………… 43
2-1-1-6- رویکردهای شایستگی …………………………………………………………………….. 44
2-1-1-6-1- رویکرد رفتاری………………………………………………………………………… 44
2-1-1-6-2- رویکرد استانداردها ………………………………………………………………… 45
2-1-1-6-3- رویکرد اقتضایی………………………………………………………………………. 46
2-1-1-7- ضرورت و کاربرد شایستگیها در حوزه مدیریت منابع انسانی…….. 47
2-1-1-8-کاربرد شایستگی در برنامه‌ریزی منابع انسانی…………………………………. 49
2-1-1-9-کاربرد شایستگی در انتخاب و استخدام………………………………………….. 50
2-1-1-10-کاربرد شایستگی در آموزش………………………………………………………….. 51
2-1-1-11-کاربرد شایستگی در تعیین و توزیع پاداش کارکنان………………….. 52
2-1-1-12-کاربرد شایستگی در توسعه و رشد……………………………………………… 53
2-1-1-13-پرورش شایستگیهای عاطفی اجتماعی مدیران…………………………. 54
2-2-2- رفتار شهروندی سازمانی……………………………………………………………………………… 55
2-2-2-1- ابعاد رفتار شهروندی………………………………………………………………………… 57
2-2-2-1-1- وظیفه‌شناسی……………………………………………………………………….. 58
2-2-2-1-2- نوع دوستی……………………………………………………………………………. 58
2-2-2-1-3- فضیلت شهروندی……………………………………………………………………. 59
2-2-2-1-4- جوانمردی……………………………………………………………………………….. 59
2-2-2-1-5- احترام و تکریم……………………………………………………………………….. 59
2-2-2-2- ویژگیهای مشترک رفتار شهروندی………………………………………………. 63
2-2-2-3- انواع رفتار شهروندی در سازمان ……………………………………………………. 66
2-2-2-4- عوامل تأثیر گذار بر رفتار شهروندی سازمانی……………………………….. 68
2-2-2-5- مفاهیم مرتبط با رفتار شهروندی سازمانی…………………………………….. 72
2-2-2-6- سیاست‌های تشویق رفتار شهروندی………………………………………………. 73
2-2-2-6-1- گزینش و استخدام………………………………………………………………. 73
2-2-2-6-2- آموزش و توسعه…………………………………………………………………. 74
2-2-2-6-3- ارزیابی عملکرد و جبران خدمات………………………………………… 74
2-2-2-6-4- سیستمهای غیررسمی………………………………………………………. 75
2-2- پیشینه پژوهشی……………………………………………………………………………………………………….. 76
2-2-1- پژوهش‌های خارجی………………………………………………………………………………………… 76
2-2-2- تحقیقات داخلی……………………………………………………………………………………………….. 79
2-2-3- جمع بندی……………………………………………………………………………………………………….. 82
فصل سوم
روش شناسی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………. 86
3-1- روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………………….. 86
3-2- جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………… 86
3 – 3-روش نمونه گیری و حجم نمونه…………………………………………………………………………… 87
3-4- ابزارپژوهش………………………………………………………………………………………………………………… 88
3-4-1- شایستگیهای عاطفی – اجتماعی…………………………………………………………………. 88
3-4-2- مقیاس رفتار شهروندی سازمانی…………………………………………………………………….. 89
3-5- روایی و پایایی……………………………………………………………………………………………………………. 89
3-5-1- مقیاس شایستگی عاطفی – اجتماعی…………………………………………………………… 89
3-5-2- مقیاس رفتار شهروندی سازمانی…………………………………………………………………….. 90
3-6- روشهای جمعآوری اطلاعات………………………………………………………………………………….. 91
3 –7 – روشهای تجزیه و تحلیل اطلاعات ……………………………………………………………………. 91
فصل چهارم
یافته‌های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………… 94
4-1- یافته‌های استنباطی…………………………………………………………………………………………………….. 94
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………… 102
5-1- بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………… 102
5-2 نتیجه گیری کلی…………………………………………………………………………………………………………. 110
5-3- محدودیت‌های پژوهش………………………………………………………………………………………………. 112
5-3-1- محدودیت‌های کاربردی………………………………………………………………………………….. 112
5-3-2- محدودیت‌های پژوهشی ……………………………………………………………………………….. 112
5-4- پیشنهادات پژوهش……………………………………………………………………………………………………. 112
5-4-1- پیشنهادهای اجرایی……………………………………………………………………………………….. 112
5-4-2- پیشنهادهای پژوهشی…………………………………………………………………………………….. 113
منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 114
پیوست
مقدمه
در محیط رقابتی کسب و کار امروز، بیشتر نگرانی و تکاپوی سازمان‌ها در جهت بقا و پیشرفت فراگیر آنها شکل میگیرد. برای تحقق این هدف مهم، مدیران در پی شناسایی و بهره‌گیری بهینه از منابع و سرمایه‌‌هایی هستند که تحصیل آنها هزینه و سختی‌های فراوانی دارد. پس پیروز این میدان، مدیرانی هستند که سرمایه‌های مذکور را به اثربخش‌ترین، کارآترین و بهره‌ورترین راههای ممکن بهکار گیرند بیشتر منابع هر سازمانی متوجه منابع انسانی، مالی و فنی آن است؛ بهطوری که سرمایه‌ی انسانی تعیین کننده‌ی سمت و سوی دیگر سرمایه‌هاست.
در این میان نقش و تاثیرات آموزش و پرورش بر ثبات امنیت، عدالت اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و استقلال و همچنین تکوین فرهنگ جامعهی مدنی و احیاء اندیشهها و بینشهای مکتبی در جهت تقویت انساندوستی و اعتدال فرهنگی جامعه مدنی از لحاظ فردی و اجتماعی و نهادینه کردن استقلال ملی و مکتبی و سمت و سو دادن به منابع انسانی موجود در جامعه بر همگان آشکار است (عمادزاده، 1388). آموزش و پرورش پویا بر توانمندیهای اجرایی جامعه افزوده و آن را از تئوری زدگی خارج سازد. آموزش و پرورش چگونگی رشد را در بتن و متن جامعه جستجو و با جذب در جامعه بر توانمندیها فرهنگی و اقتصادی آن خویش میافزاید (کلانتری و همکاران، 1390). همچنین آموزش و پرورش نیروی انسانی موثر و مطلوب را برای جامعه آینده مهیا و فراهم میسازد و بدین سرمایه عظیم در جهتدهی اهداف آینده یاری می‌رساند. درباره رابطه مدیران و کارکنان و بازار رقابتی این عصر نیز مطالعات نشان داده است که گوی رقابت آینده را مدیرانی
خواهند ربود که بتوانند به طور اثربخش و نتیجه بخش با منابع انسانی خود ارتباط برقرار کنند؛ در این زمینه، شایستگی عاطفی ـ اجتماعی از عواملی است که میتواند به میزان زیادی در روابط مدیران با اعضای سازمان، نقش مهمی ایفا کند (مقدمی و دیگران، 1389).
ویژگیهای عاطفی ـ اجتماعی فرد که تعیین کننده نوع و نحوه تعامل و ارتباط فرد با محیط هستند میتوانند با ایجاد فضایی صمیمی و حس همکاری در فرد او را در بروز ابعاد رفتار شهروندی در سازمان مطبوع خود یاری نمایند (مییر و هرسکویچ[1]، ۲۰۰۱). همچنین امروزه شایستگیهای عاطفی و اجتماعی به عنوان یکی از شاخصه‌های عملکرد موفق سازمانی شناخته شده است. ریشه اصلی این خصوصیت در تلقی مثبت افراد از خود و یا همان عزت نفس است که منجر به بهبود فعالیت‌های فردی میگردد.
از سویی دیگر طرح موضوع رفتار شهروندی سازمانی[2] همانند ویژگیهای عاطفی ـ اجتماعی در دو دهه‌‌ی اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است؛ به طوری که از حوزه‌ی خصوصی کم کم وارد حوزه‌ی عمومی شده است. باتمان و ارگان[3] (1983) برای نخستین بار از اصطلاح “رفتار شهروندی سازمانی” استفاده کردند. آنان رفتار شهروندی سازمانی را به عنوان اقدامات بخشی از کارکنان برای بهبود بهرهوری و همبستگی و انسجام در محیط کاری که ورای الزامات سازمانی است، می‌دانند (هودسون[4]، 2002). با توجه به اهمیت ویژگیهای عاطفی ـ اجتماعی و کاربرد آن در عرصه‌های گوناگون و با توجه به اینکه بررسی رفتار شهروندی سازمانی به عنوان یکی از عوامل مهم اثربخشی سازمان‌های امروز مرتبط با ویژگیهای عاطفی – اجتماعی کمتر مورد توجه قرار گرفته است، بحث رابطه میان این دو مورد تعمق و تامل است.
١-1– بیان مسأله
یکی از مسائل مهم در سازمان‌ها ایجاد ارتباط مناسب بین کارکنان برای دستیابی به اهداف سازمان است. با استفاده درست از ابزارهای مدیریتی و ایجاد جو مناسب در سازمان میتوان از نیروی سازمان با بهرهوری بالاتری استفاده نمود و ارتباطات درون سازمانی را بهبود بخشید. افراد بر حسب اینکه چگونه بتوانند خود را با همکاران و زیر دستان خود همراه کنند میتوانند در امور مختلف مشغول به کار شوند. ابعاد مختلفی از ویژگیهای فردی مانند حس وظیفه‌شناسی، تلقی مثبت فرد از خود، عزت نفس، تکیه بر خود، حالات عاطفی و تعامل با محیط میتوانند بر پذیرش نقش‌های مختلف در سازمان توسط فرد و پذیرفته شدن فرد توسط همکاران و محیطش مؤثر باشد. در این میان حالات عاطفی علائم اجتماعی هستند که توسط سایر افرادی که در محیط هستند دریافت، تفسیر و پاسخ داده میشوند و مورد تامل قرار میگیرند (سارامپورت[5]، 2007). دنهام[6](1998) با مدنظر قرار دادن شایستگی عاطفی و اجتماعی معتقد است که تعاملات با سایر افراد به رشد شایستگی عاطفی کمک میکند و شایستگی عاطفی نیز به نوبه خود به رشد شایستگی اجتماعی کمک مینماید. عواطف و احساسات در تعاملات اجتماعی حائز اهمیت‌اند زیرا بر این که چگونه فرد رفتار میکند تأثیر می‌گذارند و به درک و پیشبینی رفتار دیگران کمک میکنند.
شایستگی عاطفی یک “توانایی آموخته شده و اکتسابی” است که ریشه در هوش عاطفی[7] داشته و در عملکرد شغلی موفقیت آمیز نقشی اساسی ایفا مینماید (واییرا[8]، 2008). سارنی[9] (1999) شایستگی عاطفی را مجموعه مهارت‌های مورد نیاز برای اثربخش بودن هنگام شرکت در تعاملات اجتماعی که دربردارنده عواطف و احساسات است تعریف میکند. حالت شایستگی عاطفی هنگامی نشان داده میشود که فرد با یک موقعیتی که عاطفه و احساس را می‌طلبد مواجه شده و آن موقعیت را با احساسی از موفقیت و کامیابی حل نماید. برخی از مهارت‌های تشکیل دهنده شایستگی عاطفی عبارتند از آگاهی از حالت عاطفی خود، تعبیر و تفسیر عواطف دیگران ، بیان و مطرح نمودن موفقیت آمیز عواطف خود، و توانایی همدلی و همدردی کردن با دیگران (سارامپوت، 2007).
فلتچر[10] (2002) شایستگی عاطفی را توانایی درک و تفسیر دادههای عاطفی و استفاده از آن برای سنجش موقعیت‌ها و راهبردی کردن اقدامات مناسب یا پاسخ‌های عاطفی تعریف میکند (آماندسون[11]، 2003). همچنین شایستگی عاطفی را میتوان الگوی کاری خاص فرد در خصوص این که فرد چگونه میتواند به طور مناسب عواطف خود را در موقعیت‌های بین فردی مدیریت کند تعریف نمود (وربیکی[12] و دیگران، 2004). شایستگی اجتماعی توانایی فرد در سازمان دادن منابع فردی و محیطی و حفظ آنها تعریف شده است (سیمرد – کلیکمن[13]، 2007). اما به طور ویژه و خاص اسمیتفیلد[14] شایستگیهای عاطفی ـ اجتماعی را توانایی شناخت عواطف و احساسات خود و دیگران برای برانگیختن خویش و مدیریت اثربخش عواطف و احساسات خود و دیگران است توصیف کرده و معتقد است که شایستگی عاطفی و اجتماعی به توصیف رفتارهایی می‌پردازد که افراد را در نقش‌های چالش انگیز حفظ میکند یا تقاضا برای تخصص آنها را بیشتر میکند و به آنان کیفیت‌هایی می‌بخشد که در برخورد اثربخش با تغییر به آنها کمک میکند (اسمیتفیلد،2008). شایستگی عاطفی –اجتماعی دارای ابعادی است که گلمن[15](1995) بعد خودآگاهی را بصیرت فرد از حالات درونی، نقاط قوت و ضعف خود و منابع درونی خود و آگاهی اجتماعی را آگاهی از احساسات، احتیاجات و توجهات دیگران و علاقه‌مندی فعالانه به مسایل مورد علاقه دیگران توصیف میکند همچنین خود مدیریتی یا مدیریت بر خود را گفتگوی دائمی درونی که ما را از این که زندانی عواطفمان شویم آزاد میکند، با جلوگیری از این که عواطف و احساسات مخل ما را از راه به در کنند تعریف میکند.
و نیز مدیریت رابطه به معنای توانایی دوستی کردن هدفمندانه برای سوق دادن افراد در مسیری واحد برای دنبال کردن یک هدف که شامل توانایی کنترل عواطف دیگران با استفاده از ترکیبی از مهارت‌های شایستگی خودآگاهی، خود مدیریتی و آگاهی اجتماعی است میباشد (گلمن و دیگران، 2002). سارنی (1999) بیان میکند که افراد فاقد شایستگی عاطفی تأکید بیش از اندازه‌ای را بر یک راهبرد برای کنارآمدن با شرایط و عواطف و احساسات مختلف نشان میدهند. تنوع و انعطاف پذیری در بکارگیری و استفاده از راهبردهای سازگاری و تنظیم عاطفی به وضوح دارای انطباق پذیری اثربخش‌تری برای خود است این شایستگی به کنترل عواطف دیگران بر میگردد.کلیه ابعاد توصیف شده از شایستگی عاطفی – اجتماعی خود از عوامل اثر گذار در عملکردهای رفتاری کارکنان به شمار میآیند. یکی از این عملکردها رفتار شهروندی میباشد که میتواند به عنوان یک عامل سازمانی مهم تحت تاثیر شایستگیهای مدیران قرار گیرد.
مفهوم رفتار شهروندی سازمانی مفهومی است که به تازگی برای غلبه بر مسائل سازمانی به وجود آمده مورد توجه و ارزیابی قرار گرفته است. رفتار شهروندی سازمانی به عنوان یک راهکار دارای ریشه‌هایی است که در افراد سازمان قرار دارند. بر اساس نظریه‌های سازمانی مسلماً رفتار شهروندی سازمانی به رقابت و عملکرد سازمان کمک میکند. به علاوه رغبت و تمایل به رفتار شهروندی به علت رقابت‌های روز افزون جهانی، اهمیت ویژه برای نوآوری، انعطاف پذیری، بهره وری و پاسخ گویی به شرایط بیرونی پیوسته در حال افزایش است (زارعی متین و همکاران، 1385).
هدف اولیه رفتارهای شهروندی سازمانی، شناسایی آن دسته از مسئولیتها و یا رفتارهایی است که کارکنان در سازمان بر عهده داشته و آنها را از خود نشان میدهند اما اغلب از سوی سیستمهای سازمانی نادیده گرفته میشوند. این رفتارها با وجود اینکه در ارزیابیهای سنتی عملکرد شغلی بطور ناقص اندازهگیری میشوند و یا حتی گاهی اوقات مورد غفلت قرار میگیرند، اما در بهبود اثربخشی سازمانی مؤثر میباشند (بینستوک و دیگران[16]، 2003). امروزه تأثیر نقش‌های فرا وظیفه‌ای کارکنان بر مشارکت سازمانی و افزایش عملکرد و اثربخشی به خوبی مشهود است. رفتار شهروندی سازمانی شامل رفتارهایی سازنده و همکارانه‌ای میباشد که درشرح شغل رسمی کارکنان وجود ندارند. نتایج تحقیقات اخیر نشان میدهد کارکنانی که فراتر از شغل و وظیفه‌ی خود عمل کرده و رفتار شهروندی سازمانی خوبی از خود بروز میدهند، از کارکنانی که از سطح رفتار شهروندی سازمانی پایین‌تری برخوردارند، بیشتر به گروه‌کاری و سازمانی تعلق دارند که بهرهوری بالایی داشته و کاری با کیفیت عالی انجام میدهند (مقدمی، حمیدی زاده و چاوشی، 1389). رفتار شهروندی سازمانی شامل رفتارهای اختیاری کارکنان محسوب میشود که جزء وظایف رسمی آنها نیست و مستقیماً توسط سیستم رسمی پاداش سازمان در نظر گرفته نمی‌شود؛ ولی میزان اثربخشی کلی سازمان را افزایش میدهد. بررسیهای فرا تحلیلی در خصوص ارتباط بین رفتار شهروندی سازمانی و عوامل اثرگذار بر آن نشاندهنده تأکید بر چهار دسته عوامل زیر بوده است: ویژگیهای فردی کارکنان، ویژگیهای شغلی، ویژگیهای سازمانی و رفتارهای رهبری (اپلبام[17] و دیگران، 2004). اما در این میان بحث شایستگی عاطفی و اجتماعی مدیران و اثرگذاری آن بر رفتار شهروندی در سالهای اخیر به ظهور رسیده است.
درباره ابعاد رفتار شهروندی سازمانی مابین محققان توافق نظر وجود ندارد. در این زمینه در تحقیقات مختلف به ابعادی نظیر رفتارهای کمک کننده، جوانمردی، گذشت، وفاداری سازمانی، پیروی از
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
نفت به عنوان یک کالای استراتژیک چه از بعد اقتصادی و چه سیاسی دارای نقش حائز اهمیتی است. اقتصاد جهان، بهویژه در خلال نیم قرن اخیر نوسانات قابل ملاحظه ای در بهای نفت را تجربه كرده است. نوسانات قیمت نفت میتواند به دلیل وابستگی زیاد آن به درآمدهای نفتی، آثار ویژه ای بر اقتصاد ایران داشته باشد. در این تحقیق اثر تكانههای قیمت نفت بر اندازه دولت در كشورهای منتخب عضو اوپك (ایران، ونزوئلا) از سال 1980-2010 با استفاده از روش خودرگرسیون برداری (VAR) بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهند که اگر شوکی به قیمت نفت، در جهت افزایش وارد شود با توجه به قدرت متغیر قیمتهای نفت در توضیح تغییرات اندازه دولت، در بلند مدت این متغیر سهم به سزایی بر اقتصاد ایران داشته و نوسانات آن میتواند ساختار اقتصاد ایران را تحت الشعاع قرار دهد.
واژگان کلیدی: تکانههای قیمت نفت، اندازه دولت
فهرست
فصل اول.. 1
مقدمه وکلیات تحقیق.. 1
1-1- مقدمه. 2
1-2- اهمیت موضوع. 2
1-3- سؤالات پژوهش… 3
1-4- فرضیات پژوهش… 3
1-5- روش تحقیق.. 3
1-6- روش و ابزار گردآوری اطلاعات.. 3
1-7- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 4
1-8- تعریف واژههای تحقیق.. 4
1-8-1- تکانه نفتی.. 4
1-8-2- اندازه دولت.. 4
1-8-3- جهانی شدن تجارت.. 4
فصل دوم. 6
مروری بر ادبیات موضوع. 6
2-1- مقدمه. 7
2-2- مبانی نظری.. 7
2-2-1- تکانه نفتی.. 8
2-2-2- تأثیر تکانههای نفتی بر اقتصاد کلان. 9
2-2-2-1- کشورهای توسعه‌یافته و صنعتی.. 9
2-2-2-2- کشورهای توسعه‌نیافته مصرف‌کننده نفت.. 10
2-2-2-3- کشورهای صادرکننده نفت.. 11
2-2-3- اندازه دولت.. 13
2-2-4- تأثیر تکانههای نفتی بر اندازه دولت.. 14
2-2-4-1- تقاضای كل.. 15
2-2-4-2- عرضه كل.. 16
2-2-5- تکانههای نفتی و بیماری هلندی.. 17
2-3- پیشینه پژوهش… 19
2-3-1- مطالعات خارجی.. 19
2-3-2- مطالعات داخلی.. 21
2-4- نتیجهگیری.. 26
فصل سوّم. 27
روش تحقیق وجمع آوری اطلاعات.. 27
3-1- مقدّمه. 28
3-2- ایستایی (ریشه واحد) 29
3-3- مقدّمهای بر تحلیلهای خود رگرسیونی برداری (VAR) 30
3-4- ثبات و مانایی.. 34
3-5- تخمین و تشخیص… 37
3-6- وقفه و نقش آن در اقتصاد. 38
3-7- تعیین وقفه بهینه. 39
3-8- تابع عكس العمل آنی.. 40
3-9- تجزیه واریانس… 42
4-1- مقدمه. 47
4-2- برآورد الگو در ایران. 48
4-2-1- آزمون پایایی متغیّرهای الگو. 48
4-2-2- برآورد الگوی VAR.. 49
4-2-2-1- تعیین وقفه بهینه. 49
4-2-2-2-تخمین الگوی VAR.. 49
4-2-3- ماتریس واریانس – کوواریانس… 51
4-2-4- توابع عکسالعمل آنی (واکنش به ضربه) 52
4-2-5- تجزیه واریانس خطای پیشبینی.. 56
4-3- برآورد الگو در ونزوئلا. 59
4-3-1- آزمون پایایی متغیّرهای الگو. 60
4-3-2- برآورد الگوی VAR.. 60
4-3-2-1- تعیین وقفه بهینه. 60
4-3-2-2-تخمین الگوی VAR.. 61
4-3-3- ماتریس واریانس – کوواریانس… 62
4-3-4- توابع عکسالعمل آنی (واکنش به ضربه) 62
4-3-5- تجزیه واریانس خطای پیشبینی.. 66
فصل پنجم.. 69
نتیجه گیری.. 69
مقدمه. 70
نتیجه گیری.. 72
پیشنهادها 72
منابع……………………………….73
چکیده انگلیسی……………….78
پیوست……………………….79
– مقدمه
از آن جا كه برای شروع یك طرح تحقیقاتی بیان مسئله گام اساسی به شمار می رود، لذا در این فصل به شناخت موضوع و همچنین بیان اهمیت آن پرداخته و پس از طی مراحل تدوین اهداف و فرضیات تحقیق، به روش و ابعاد مختلف تحقیق اشاره می شود. در این پژوهش سعی بر آن است تا به مطالعه اثر تكانه های قیمت نفت بر اندازه دولت در كشورهای منتخب عضو اوپك (ایران، ونزوئلا) پرداخته شود. در این راستا با توجه به مبانی نظری موجود، پس از ارائه مدل مربوطه، با استفاده از روش خودرگرسیون برداری (VAR) به برآورد مدل و تجزیه و تحلیل نتایج می پردازیم.
1-2- اهمیت موضوع
نفت به عنوان یک کالای استراتژیک چه از بعد اقتصادی و چه سیاسی دارای نقش حائز اهمیتی است. اقتصاد جهان، به ویژه در خلال نیم قرن اخیر نوسانات قابل ملاحظه در بهای نفت را تجربه كرده است. نوسانات بهای نفت، چه در كشورهای واردكننده و چه در كشور های صادركننده این محصول بسیاری از متغیر های كلان را به طور مستقیم و یا غیرمستقیم تحت تاثیر قرار داده و با ایجاد بی ثباتی در اقتصاد این کشورها، مسئولین کشورها را با چالشی جدی مواجه کرده است. نفت علاوه بر نقش درآمدی در کشورهای صادرکننده، بر اقتصاد کشورهای واردکننده نفت نیز تأثیرگذار می باشد. نتایج مطالعاتی نظیر همیلتون (1983)، موری (1993) و براون و یوسل (2002) که بیشتر در زمینه بررسی اثرات نوسان های قیمت نفت بر متغیرهای اصلی اقتصاد کلان از جمله تولید ناخالص داخلی، اشتغال، سرمایهگذاری و عرضه پول در کشورهای واردکننده نفت صورت پذیرفته است، حاکی از آن است که افزایش قیمت نفت عامل بروز رکود اقتصادی در این کشورها بوده است. درحالی که کاهش قیمت نفت نقش قابل توجهی در ایجاد رونق در اقتصاد این کشورها نداشته است. اما در مورد کشورهای صادرکننده نفت، افزایش قیمت نفت از هر دو طرف، طرف تقاضا از طریق بودجه دولتی و طرف عرضه با تأثیر بر سرمایه گذاری بخش های دولتی و خصوصی سبب تحریک اقتصاد این کشورها می شود که به نوبه خود تأثیرات افزایشی یا کاهشی بر رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت دارد و برآیند این دو اثر به عنوان تأثیر خالص درآمد نفتی بر اقتصاد این کشورها شناخته می شود. دركشور های صادركننده نفت، درآمد حاصل از صادرات این محصول بخش قابل ملاحظه ای از درآمد دولت، را تشكیل می دهد. در این كشورها میزان مخارج دولت مرتبط با درآمدهای نفتی است. بنابراین بنظر می رسد كه اندازه دولت در این كشورها تحت تاثیر بهای نفت در بازار های جهانی می باشد.
با توجه به مطالبی که ذکر گردید، شناخت چگونگی تأثیر تكانه های نفتی بر نوسانات اقتصادی کشورهای عضو OPEC و تأثیر این تكانه ها بر مخارج و در نتیجه اندازه دولت ضروری به نظر میرسد تا بدین ترتیب بتوان با ارزیابی آثار تکانه های نفتی بر عملکرد اقتصادی، راهکارها و سیاست‌های مناسبی اتخاذ کرد.
1-3- سؤالات پژوهش
تکانه های نفتی باعث افزایش اندازه دولت در کشورهای منتخب عضو اوپک (ایران، ونزوئلا) میشود؟
1-4- فرضیات پژوهش
فرضیه این تحقیق، به صورت زیر تعریف می شوند:
تکانه های نفتی باعث افزایش اندازه دولت در کشورهای منتخب عضو اوپک (ایران، ونزوئلا) میشود.
1-5- روش تحقیق
روش مورد استفاده در این تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد.
1-6- روش و ابزار گردآوری اطلاعات
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
تولید روزانه مواد زائد آلی درکشورهای توسعه یافته و در حال توسعه روز افزون در حال افزایش میباشد با این حال طی مطالعات و کوششهای بسیار افراد مختلف، سعی بر آن است تا این مواد به صورت مفید به چرخه طبیعت بازگردانده شود به صورتی که آثار تخریبی بر محیط زیست و انسان نداشته باشد. گونهای از کرمها به نام آیزنیا فوتیدا که معروف به کرمهای زباله خوار میباشند میتوانند این عمل را میسر سازند. ورمیکمپوست توسط کرمهای مزبور و در نتیجه مصرف کود دامی و یا زائدات مواد آلی تولید میشود. از جمله خاصیتهای ورمیکمپوست میتوان به نیتروژن بالا، خاصیت هوموسی این کود و کاهش میزان علفهای هرز اشاره نمود. یکی از مهمترین مشکلات در تولید ورمی کمپوست در زمان برداشت این کود و جداسازی کرم از کود میباشد به طوری که روشهای گوناگونی برای این امر اتخاذ شده است. با این حال این روشها اکثرا زمانبر و افزایش هزینه کارگری را در بر دارد. یکی از روشهای مکانیزه برای جداسازی ورمیکمپوست روش سرند دوار میباشد. در سرند دوار علاوهبر جداسازی کرم از کود میتوان این کود را منطبق بر نیاز بازار مصرف درجهبندی نمود. در این تحقیق، طراحی، ساخت و ارزیابی یک سرند دوار صورت گرفته است که شامل استوانهای به طول 2 متر و قطر استوانه خارجی 60 سانتیمتر و با مشهای 2 و 4 میلیمتر و قطر داخلی 40 سانتیمتر با مشهای 6 و 8 میلیمتر است. سیستم انتقال قدرت بر روی شاسی دستگاه شامل یک الکتروموتور با توان 1 اسب بخار میباشد. در جداسازی به روش سرند دوار برای افزایش راندمان دستگاه سه عامل رطوبت بستر، سرعت محیطی استوانه و شیب دستگاه بسیار مهم میباشد. بر اساس ارزیابی دستگاه ساخته شده، چنانچه رطوبت افزایش زیادی یابد راندمان دستگاه و کیفیت درجهبندی کاهش مییابد. انجام سرند در دورهای بالا، مدت زمان سرند را کاهش میدهد با این حال ورمی کمپوست به صورت گرانوله میشود و کیفیت ورمی کمپوست کاهش مییابد. چنانچه در رطوبت بالا عملیات جداسازی انجام شود میبایست سرعت محیطی و شیب را تا حدودی افزایش داد. چنانچه زاویه محور دستگاه با افق بیشتر باشد زمان انجام سرند کاهش مییابد و در رطوبت بالا به دلیل افزایش دور برای کاهش آسیب به کرمها میبایست شیب را نیز افزایش داد. عملکرد بهینه برای این دستگاه در رطوبت 40-50 درصد و در شیب 16 درجه و در دور rpm50 مشاهده گردید.
واژههای کلیدی: آیزنیا فوتیدا، ورمیکمپوست، جداسازی به روش سرند دوار.
فهرست
چکیده………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………ت
فهرست مطالب…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………ث
فهرست جداول………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….خ
فهرست اشکال…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..ذ
فهرست مطالب
فصل اول………………..کلیات…………….1-9
1 – مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….1
1-1 تاریخچه ورمیکمپوست……………………………………………………………………………………………………………………………………2
1-2 ورمی کمپوست چیست؟………………………………………………………………………………………………………………………………….2
1-3 تفاوت میان کمپوست و ورمیکمپوست…………………………………………………………………………………………………………..3
1-4 تشریح موضوع و بیان مساله…………………………………………………………………………………………………………………………….3
1-4-1 اهمیت ورمیکمپوست در کشاورزی……………………………………………………………………………………………………………3
1-4–2 مدیریت زباله با استفاده از تولید ورمیکمپوست………………………………………………………………………………………..4
1-4-3 تاثیر ورمیکمپوست بر روی خاک……………………………………………………………………………………………………………….5
1-4-4 مزایای ورمیکمپوست در یک نمای
جامع………………………………………………………………………………………………….6
1-4-5 مزایا و کاربرد کرم………………………………………………………………………………………………………………………………………..7
1-4-6 مقایسه ورمیکمپوست با کودهای موجود در بازار ……………………………………………………………………………………7
1-4-7 مزایای ورمیکمپوست نسبت به کودهای سبز…………………………………………………………………………………………….8
1-5 فرضیههای تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………….9
1-6 اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………9
فصل دوم………………………………….تئوری مساله و سابقه تحقیق………….10-32
2-1 تولید ورمیکمپوست………………………………………………………………………………………………………………………………………10
2-2 مراحل تولید ورمیکمپوست………………………………………………………………………………………………………………………….10
2-2-1 مواد اولیه تشکیل دهنده ورمیکمپوست………………………………………………………………………………………………….10
2-2-2 چگونگی تشکیل بستر ورمی کمپوست…………………………………………………………………………………………………….10
2-2-2-1 مزایا و معایب پرورش کرم و تولید ورمیکمپوست به روش سبدی…………………………………………………….12
2-3 عوامل محیطی اساسی در رشد کرم ……………………………………………………………………………………………………………12
2-3-1 دما……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..12
2-3-2 تهویه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….12
2-3-3 رطوبت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….13
2-3-4 نور………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………13
2-3-5 اسیدی یا قلیایی بودن………………………………………………………………………………………………………………………………13
2-3-6 ماده غذایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………13
2-4 ویژگی های ورمیکمپوست آماده برداشت…………………………………………………………………………………………………….13
2-5 جداسازی کرم از کود…………………………………………………………………………………………………………………………………….14
2-5-1 روش بیولوژیک………………………………………………………………………………………………………………………………………….14
2-5-1-1 استفاده از نور………………………………………………………………………………………………………………………………………..14
2-5-1-2 کاهش و افزایش رطوبت……………………………………………………………………………………………………………………….16
2- 5 – 1 – 3 جدا کردن به وسیله کود جدید……………………………………………………………………………………………………..17
2-5-1- 4 روش شیمیایی…………………………………………………………………………………………………………………………………….17
2-5-1-5 جداسازی با شوک الکتریکی…………………………………………………………………………………………………………………19
2-5-1-6 روش لایه برداری…………………………………………………………………………………………………………………………………..19
2-5-1-7 جداسازی به روش دستی……………………………………………………………………………………………………………………..19
2-5-1-8 استفاده از بستر های سلولوزی……………………………………………………………………………………………………………..20
2-5-2 روش غیر بیولوژیک…………………………………………………………………………………………………………………………………..20
2- 5 – 2 – 1 دستگاههای هیدروترمیک و حرارتی………………………………………………………………………………………………20
2-5-2-2 سرند……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..20
2-5-2-2-1 سرند کشویی……………………………………………………………………………………………………………………………………20
2-5-2-2-2 سرند دوار………………………………………………………………………………………………………………………………………….21
فصل سوم……………………..مواد و روشها………………….24-36
3-1 چگونگی تشکیل بستر و کود ورمیکمپوست……………………………………………………………………………………………….24
3-2 ساخت دستگاه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….26
3-2-1 مکانیزم عملکرد دستگاه……………………………………………………………………………………………………………………………30
3-2-1-1 تخمین توان مورد نیاز موتور………………………………………………………………………………………………………………..31
3-2-3 مکانیزم شیب…………………………………………………………………………………………………………………………………………….32
3-3 چگونگی انجام آزمایشات……………………………………………………………………………………………………………………………….34
فصل چهارم………………..بحث و تحلیل اطلاعات…………………….37-60
4-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..37
4-2 طرح کلی داده برداریها در آزمایشات ارزیابی دستگاه…………………………………………………………………………………37
4-3 بحث نتایج………………………………………………………………………………………………………………………………………………………51
4-3-1 میزان رطوبت بستر……………………………………………………………………………………………………………………………………52
4-3-2 سرعت چرخش سرند دوار…………………………………………………………………………………………………………………………57
4-3-3 زاویه(شیب)……………………………………………………………………………………………………………………………………………….59
فصل پنجم……………………………نتیجه گیری و پیشنهاد……………………61-62
6 – منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..63
الف- فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….63
ب- انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………64
فهرست جداول
جدول 1-1 مقایسه انواع کودهای موجود در بازار……………………………………………………………………………………………………8
جدول 4-1 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز اول با در نظر گرفتن شیب 15 درجه، سرعت rpm50 و درصد جرمی رطوبت 54………………………………………………………………………………………………………………………………………..38
جدول 4-2 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز اول با در نظر گرفتن شیب 16 درجه، سرعت rpm50 و درصد جرمی رطوبت 55………………………………………………………………………………………………………………………………………..38
جدول 4-3 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز اول با در نظر گرفتن شیب 17 درجه، سرعت rpm50 و درصد جرمی رطوبت 48.2…………………………………………………………………………………………………………………………………….38
جدول 4-4 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز اول با در نظر گرفتن شیب 15 درجه، سرعت rpm 60 و درصد جرمی رطوبت 46………………………………………………………………………………………………………………………………………..40
جدول 4-5 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز اول با در نظر گرفتن شیب 16 درجه، سرعت rpm 60 و درصد جرمی رطوبت 53………………………………………………………………………………………………………………………………………..40
جدول 4-6 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز اول با در نظر گرفتن شیب 17 درجه، سرعت rpm 60 ودرصد جرمی رطوبت 46………………………………………………………………………………………………………………………………………40
جدول 4-7 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز دوم با در نظر گرفتن شیب 15 درجه، سرعتrpm 60 و درصد جرمی رطوبت 57………………………………………………………………………………………………………………………………………..42
جدول 4-8 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز دوم با در نظر گرفتن شیب 16 درجه، سرعت rpm 60 و درصد رطوبت جرمی 63………………………………………………………………………………………………………………………………………..43
جدول 4-9 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز دوم با در نظر گرفتن شیب 17 درجه، سرعت rpm 60 و درصد رطوبت جرمی61………………………………………………………………………………………………………………………………………….43
جدول 4-10 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز دوم با در نظر گرفتن شیب 15 درجه، سرعت rpm 50 و درصد جرمی رطوبت 59………………………………………………………………………………………………………………………………………..44
جدول 4-11 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز دوم با در نظر گرفتن شیب 16 درجه، سرعت rpm 50 و درصد جرمی رطوبت 65………………………………………………………………………………………………………………………………………..45
جدول 4-12 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز دوم با در نظر گرفتن شیب 17 درجه، سرعت rpm 50 و درصد جرمی رطوبت 63………………………………………………………………………………………………………………………………………..45
جدول 4-13 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز سوم با در نظر گرفتن شیب 15 درجه، سرعت rpm 50 و درصد جرمی رطوبت 49…………………………………………………………………………………………………………………………………….47
جدول 4-14 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز سوم با در نظر گرفتن شیب 16 درجه، سرعت rpm 50 و درصد جرمی رطوبت 45…………………………………………………………………………………………………………………………………….47
جدول 4-15 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز سوم با در نظر گرفتن شیب 17 درجه، سرعت rpm 50 و درصد جرمی رطوبت 41………………………………………………………………………………………………………………………………………..47
جدول 4-16 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز سوم با در نظر گرفتن شیب 15 درجه، سرعت rpm 60 و درصد جرمی رطوبت 55………………………………………………………………………………………………………………………………………..49
جدول 4-17 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز سوم با در نظر گرفتن شیب 16 درجه، سرعت rpm 60 و درصد جرمی رطوبت 50………………………………………………………………………………………………………………………………………..49
جدول 4-18 ارقام به دست آمده در سطح رطوبتی روز سوم با در نظر گرفتن شیب 17 درجه، سرعت rpm 60 و درصد جرمی رطوبت 51………………………………………………………………………………………………………………………………………..49
فهرست اشکال
شکل 2-1 کود دامی با عرض 70 سانتیمتر و ارتفاع 30 سانتیمتر، بستر آماده برای تولید ورمیکمپوست بر گرفته از پرورش کرمهای مولد ورمیکمپوست و کشاورزی پایدار………………………………………………………………………11
شکل 2-2 تهیه بستر به روش سبدی بر گرفته از پرورش کرمهای مولد ورمیکمپوست و کشاورزی ……………..12
شکل 2-3 جداسازی به روش نور بر گرفته از کتاب پرورش کرمهای مولد ورمیکمپوست و کشاورزی…………….15
شکل 2-4 فرار کرم از نور بر گرفته از کتاب پرورش کرمهای مولد ورمیکمپوست و کشاورزی…………………………15
شکل 2-5 جداسازی جداسازی به روش کاهش رطوبت و نحوه برداشت ورمی کمپوست با شن کش بر گرفته از پرورش کرمهای مولد ورمیکمپوست و کشاورزی پایدار………………………………………………………………………………………16
شکل 2-6 جداسازی به روش مواد آلی جدید به دو صورت ردیفی و سبدی بر گرفته از کتاب پرورش کرمهای مولد ورمیکمپوست و کشاورزی……………………………………………………………………………………………………………………………17
شکل 2-7 فرار کرم ها در اثر استفاده از مواد شیمیایی بر گرفته از پرورش کرمهای مولد ورمیکمپوست و کشاورزی پایدار………………………………………………………………………………………………………………………………………………………18
شکل 2-8 جداسازی با استفاده از شوک الکتریکی بر گرفته از کتاب پرورش کرمهای مولد ورمیکمپوست و کشاورزی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………18
شکل 2-9 نمونهای از سرند مکانیکی کشویی بر گرفته از کتاب پرورش کرمهای مولد ورمیکمپوست و کشاورزی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………21
شکل 2-10 سرند مکانیکی دوار بر گرفته از پرورش کرمهای مولد ورمیکمپوست و کشاورزی پایدار……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….21
شکل 2-11 سرند مورد تحقیق موسیدا مرسی منیوچی و آنتونی فیری………………………………………………………………23
شکل 3-1 بستر کود ورمیکمپوست واقع در کارگاه مکانیک بیوسیستم دانشگاه ارومیه ، تشکیل شده از کود دامی به ارتفاع 30 سانتیمتر، به عرض 70 سانتیمتر…………………………………………………………………………………………….26
شکل 3-2 ورمیکمپوست آماده برای سرند در کارگاه گروه مکانیک بیوسیستم دانشگاه ارومیه ……………………….26
شکل 3-3 شاسی طراحی شده دستگاه ورمیکمپوست، در محیط نرمافزار کتیا…………………………………………………27
شکل 3-4 شاسی ساخته شده با استفاده از پروفیل 2*2…………………………………………………………………………………….27
شکل 3-5 نمایی از شفت و نحوه قرارگیری میل گردها، در محیط نرمافزار کتیا…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………28
شکل 3-6 نحوه قرارگیری توری و قیفهای ورودی و خروجی…………………………………………………………………………….29
شکل 3-7 نمای کلی دستگاه………………………………………………………………………………………………………………………………..29
شکل 3-8 نمای کلی دستگاه ساخته شده در دانشگاه ارومیه گروه مکانیک بیوسیستم……………………………………30
شکل 3-9 نحوه قرارگیری موتور بر روی شاسی………………………………………………………………………………………………….30
شکل 3-10 نحوه قرارگیری موتور بر روی شاسی ساخته شده…………………………………………………………………………….31
شکل 3-11 مکانیزم تنظیم شیب………………………………………………………………………………………………………………………….33
شکل 3-12 مکانیزم شیب در دستگاه ساخته شده………………………………………………………………………………………………34
شکل 4-1 نمودار اثر رطوبت در جداسازی ورمیکمپوست در سطح رطوبتی روز اول در سرعت rpm50 …………39
شکل 4-2 نمودار اثر شیب در جداسازی ورمیکمپوست در سطح رطوبتی روز اول در سرعت rpm50……………..39
شکل4-3 نمودار اثر رطوبت در جداسازی ورمیکمپوست در سطح رطوبتی روز اول در سرعت rpm60…………….41
شکل 4-4 نمودار اثر شیب در جداسازی ورمیکمپوست در سطح رطوبتی روز اول در سرعت rpm60…………….41
شکل 4-5 نمودار مربوط به تاثیر دور سرند بر جداسازی ورمی کمپوست در سطح رطوبتی روز اول…………………42
شکل 4-6 نمودار اثر رطوبت در جداسازی ورمیکمپوست در سطح رطوبتی روز دوم در سرعت rpm50…………..43
شکل 4-7 نمودار اثر شیب در جداسازی ورمیکمپوست در سطح رطوبتی روز دوم در سرعت rpm50……………..44
شکل 4-8 نمودار اثر رطوبت در جداسازی ورمیکمپوست در سطح رطوبتی روز دوم در سرعت rpm60 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..45
شکل 4-9 نمودار اثر شیب در جداسازی ورمیکمپوست در سطح رطوبتی روز دوم در سرعت rpm60 ……………46
شکل 4-10 نمودار مربوط به تاثیر دور سرند بر جداسازی ورمیکمپوست در سطح رطوبتی روز دوم……………….46
شکل 4-11 نمودار اثر رطوبت در جداسازی ورمیکمپوست در سطح رطوبتی روز سوم در سرعت rpm50………48
شکل 4-12 نمودار اثر شیب در جداسازی ورمیکمپوست در سطح رطوبتی روز سوم در سرعت rpm50………….48
شکل 4-13 نمودار اثر رطوبت در جداسازی ورمی کمپوست در سطح رطوبتی روز سوم در سرعت rpm60…….50
شکل 4-14 نمودار اثر شیب در جداسازی ورمیکمپوست در سطح رطوبتی روز سوم در سرعت rpm60………….50
شکل 4-15 نمودار مربوط به تاثیر دور سرند بر جداسازی ورمیکمپوست در سطح رطوبتی روز سوم………………51
شکل 4-16 تاثیر رطوبت محصول نهایی بر روی جداسازی ورمیکمپوست بر گرفته از تحقیقات موسیدا منیوچی و آنتونی فیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………52
شکل 4-17 تاثیر سرعت چرخش دستگاه بر روی جداسازی ورمیکمپوست بر گرفته از تحقیقات موسیدا منیوچی و آنتونی فیری………………………………………………………………………………………………………………………………………….52
شکل 4-18 رابطه درصد جداسازی ورمیکمپوست با درصد رطوبت…………………………………………………………………..54
شکل 4-19 رابطه درصد جداسازی ورمیکمپوست با درصد رطوبت در شیب 15 درجه……………………………………55
شکل 4-20 رابطه درصد جداسازی ورمیکمپوست با درصد رطوبت در شیب 16 درجه……………………………………55
شکل 4-21 رابطه درصد جداسازی ورمیکمپوست با درصد رطوبت در شیب 17 درجه……………………………………56
شکل 4-22 رابطه درصد جداسازی ورمیکمپوست با درصد رطوبت درسرعت rpm50……………………………………56
شکل 4-23 رابطه درصد جداسازی ورمیکمپوست با درصد رطوبت درسرعت rpm60……………………………………57
شکل 4-24 رابطه دور با جداسازی ورمیکمپوست در شیب 15 درجه……………………………………………………………….58
شکل 4-25 رابطه دور با جداسازی ورمیکمپوست در شیب 16 درجه……………………………………………………………….58
شکل 4-26 رابطه دور با جداسازی ورمیکمپوست در شیب 17 درجه……………………………………………………………….59
شکل 4-27 رابطه شیب و جداسازی ورمیکمپوست در سرعت rpm50…………………………………………………………..60
شکل 4-28 رابطه شیب و جداسازی ورمیکمپوست در سرعت rpm60……………………………………………………………60
فصل اول
1- مقدمه
مصرف بیرویه کودهای تجاری (کود شیمیایی) به منظور افزایش تولیدات کشاورزی به ویژه در بخش زراعی، موجب بروز صدمات زیست محیطی و اختلال در حاصلخیزی خاک میشود. افزایش یونهای نیترات و نیتریت در خاک و آبهای جاری و زیرزمینی، کاهش مزه و بوی طبیعی میوه، سفت و قلیایی شدن خاک و کاهش حاصلخیزی آن و طغیان علف هرز و آفات و بیماریهای گیاهی از پیامدهای عدم توجه به آثار مخرب کاربرد نامحدود این دسته از کودها میباشد. استفاده از کودهای سبز و آلی یکی از از راههای موثر در اصلاح و افزایش حاصلخیزی خاک میباشد. تغذیه صحیح گیاهان یکی از فاکتورهای اساسی در کیفیت محصول به شمار میآید و میتواند سود دهی یک محصول را تحت تاثیر قرار دهد. از طرفی تغذیه صحیح گیاهان تاثیر مستقیم بر روی سلامت انسان و دام دارد. از این رو در جهت تولید محصولات ارگانیک و سالم نیاز به خاک مناسب، مبارزه بیولوژیک و تغذیه پاک میباشد. به دنبال ضرورت توسعه و دستیابی به تولید انبوه کودهای آلی بیولوژیک تولید ورمیکمپوست به عنوان گزینه برتر میتواند تمام نیازهای گیاهان را برای رشد فراهم کند. ورمیکمپوست حاصل فعالیت بیولوژیک نوعی کرم خاکی با نام علمی آیزنیا فوتیدا (Eisenia fetida) میباشد که این کرمها با تغذیه از مواد آلی موجود در طبیعت، آنها را به کود آلی مغذی تبدیل نموده به گونهای که در حال حاضر این کود به عنوان یکی از غنیترین کودهای بیولوژیک در دنیا شناخته شده میباشد.
1-1 تاریخچه ورمیکمپوست
((اولین بار فرآیند تشکیل ورمیکمپوست از طریق مواد آلی با استفاده از کرم توسط داروین در سال 1881 انجام و کشف شد. در سال 1942 آقایان الیور و بارت پیشنهاد نمودند که از این کرم خاکی و موادی که آنها از آن تغذیه میکنند برای بهبود خاکهای کشاورزی استفاده شود. آغاز تولید ورمیکمپوست در سال 1970 در کشور کانادا با ظرفیت تولید هفتاد و پنج تن در هفته میباشد. شرکت کرم آمریکا (AEC) در سال 79-1978 با ظرفیت تولید 500 تن در ماه آغاز شد. طبق گزارشات موجود در کشور ژاپن تحقیقات گستردهای از دهه هفتاد بر روی کرمهای خاکی از جمله آیزنیا فوتیدا انجام شده و کاربردهای مختلف آن را بررسی نمودهاند. همچنین کتابهایی در مورد مطالعات مربوط به کرم خاکی توسط ساشل و مارتین و ارنس همولی (1981-1984-1985) انتشار یافته که مطالب مربوط به کشت کرم خاکی در آن ها به طور خلاصه ذکر شده است.)) (م زارعی، 1392)
در ایران کارهای متعددی در حد پایان نامه دانشجویی به انجام رسیده است اما تنها مرکزی که اقدام به پرورش کرمهای خاکی به صورت انبوه مینماید یکی از کارگاههای پرورش ماهی شهید بهشتی (سد سنگر) است که از سالیان قبل جهت تغذیه بچه ماهیان خاویار اقدام به پرورش نوعی کرم سفید رنگ کرده بودند. هم اکنون این فعالیت ادامه دارد و دیگری شرکت کشت و صنعت مغان است که جهت تبدیل زائدات کود گاوی خود با استفاده از کرم خاکی کار وسیعی شروع نمودهاند.
1-2 ورمیکمپوست چیست؟
ورمیکمپوست فناوری استفاده از انواع خاصی از کرمهای خانواده آیزنیا فوتیدا به منظور تجزیه مواد زائد آلی و زباله میباشد. این نوع کرم به دلیل توان رشد و تکثیر بسیار سریع و توانایی فوقالعاده جهت تجزیه مواد زائد آلی مورد توجه میباشند. ورمیکمپوست در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تاثیر به سزایی دارد. این کود اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک بوده و علاوه بر وزن مخصوص کم، فاقد هرگونه بو، میکرو ارگانیسمهای پاتوژن، باکتریهای غیر هوازی، قارچ و علف هرز میباشد. ورمیکمپوست علاوهبر قابلیت جذب آب با حجم بالا، شرایط مناسب جهت دانهبندی و قدرت نگهداری مواد غذایی مورد نیاز گیاهان را فراهم مینماید. ورمیکمپوست حاوی عناصر غذایی بسیار غنی به ویژه ازت بوده که به تدریج در اختیار گیاه قرار میدهد. این کود در مقایسه با سایر کودهای آلی میزان عناصر اصلی غذایی بالاتری را دارا میباشد. ورمی کمپوست علاوه بر عناصر ماکرو مانند ازت، فسفر و پتاسیم که در فعالیت گیاه نقش اساسی دارند حاوی عناصر میکرو مانند آهن، مس، روی و منگنز نیز میباشد. علاوه بر این با داشتن موادی مانند ویتامین ، اکسین و عامل محرک رشد گیاه را فراهم میآورند. (پی کی گوپتا 12013، تی وی ساتی 22006 ، م زارعی)
1-3 تفاوت میان کمپوست و ورمیکمپوست
مهدی زارعی در 1392، تبدیل باقیماندهی مواد آلی زباله به همراه با فضولات انسانی را کمپوست نامید. کمپوست به معنی مخلوط و یا مرکب است که از این رو به آن کود آمیخته نیز گفته میشود. در تولید کمپوست فرآیند تجزیه بیولوژیکی است در نتیجه مواد آلی در شرایط ویژهای به مواد پایداری مانند هوموس و غیره تبدیل میشود. ورمیکمپوست نتیجهی هضم طبیعی غذا سبک وزن، ترد، تمیز و بدون بوست و ظاهری کم و بیش شبیه به قهوهای گرانوله دارد و میتوان آن را در کیسه و یا در قوطیهایی به اندازههای مختلف بستهبندی نموده و به بازار عرضه کرد.
1-4 تشریح موضوع و بیان مساله
این تحقیق در رابطه با مکانیزه کردن بخشی از فرایند تولید ورمیکمپوست است که مربوط به جداسازی نهایی کود آماده شده از بسترهای اولیه است.
1-4-1 اهمیت ورمیکمپوست در کشاورزی
ورمیکمپوست در اصلاح بافت فیزیکی خاک، نقش به سزایی دارد و موجب سبک شدن آن میشود. بنابراین ضریب حفظ رطوبت در خاک افزایش مییابد و آب به مقدار بیشتری در بافت خاک نگهداری میشود. در این حالت ورمیکمپوست موجب رها شدن تدریجی آب از خاک شده است و از تبخیر سطحی و یا نفوذ سریع آب به داخل عمق خاک (عمق دور از دسترس گیاه) جلوگیری میکند. ورمیکمپوست به حل شدن مواد مغذی خاک نیز کمک میکند. ورمیکمپوست در ایجاد تعادل ما بین مواد معدنی به مواد مغذی در خاک نیز نقش مهمی را ایفا میکند و با داشتن ترکیباتی چون نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و غیره یک کود بسیار غنی به شمار می‌رود. در ترکیب شیمیایی ورمیکمپوست مقدار قابل توجهی چربی یافت میشود که آن را تبدیل به یک کود کامل میکند، به همین دلیل در غنیسازی گیاه از نظر مواد غذایی و احتیاجات متابولیکی، بسیار موثر است.
1 – p k gupta 2013
2 -t.v.sati 2006
به طور معمول، این مواد در سایر کودهای استاندارد تجاری یافت نمی‌شوند. زمانی که ورمیکمپوست با سایر کودها مخلوط شده و در زمین بهکار رود، حلالیت مواد مغذی کود به تاخیر می‌افتد و مدت زمان پایداری آن افزایش مییابد. در این حالت، ورمیکمپوست با رها کردن تدریجی مواد مغذی خود در خاک در تداوم طولانی مدت فعالیت کود، سهم به سزایی دارد. همین ویژگی موجب میشود که در طول دوران کاشت و داشت گیاه، هیچ‌گونه نیازی به افزودن مجدد کود به خاک نبوده و در این دوره فقط یک بار استفاده از کود در زمین کافی خواهد بود همچنین خواص فیزیکی و شیمیایی خاک هم زمان با هم بهبود مییابد، بنابراین این ترکیب در تشدید اثرهای مطلوب و عملکرد کود تاثیر می‌گذارد. ارزشمندترین ویژگی ورمیکمپوست در عملکرد آنزیم‌ها، میکرو ارگانیسم‌ها و هورمونهای مختلف موجود در آن است. ورمیکمپوست دارای آنزیم‌هایی نظیر پروتئاز، آمیلاز، لیپاز، سلولاز و کتیناز است که در تجزیه مواد آلی خاک و در نتیجه در دسترس قراردادن مواد مغذی مورد لزوم گیاهان نقش موثری دارد. ویژگی یاد شده موجب میشود تا ورمیکمپوست به عنوان بهترین و اساسیترین کود برای احیای زمین‌های بایر غیرقابل کشت به شمار رود. ورمیکمپوست، سرشار از عناصر پرمصرف و کم مصرف و به شکل قابل استفاده برای گیاه است. براساس گزارش‌های موجود، فضولات کرمهای خاکی از نظر عوامل شیمیایی دارای مقادیر زیادی مواد آلی و عناصر قلیایی قابل تبادل، شامل سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، فسفر و منگنز قابل استفاده برای گیاه نسبت به خاک اطراف است و همچنین مقدار محسوسی آهن و مس در ترکیبات خود دارد که در اسید هیومیک و منابع دیگر خاک، همانند آنها یافت میشود.
ورمیکمپوست یک کود %100 آلی است که به صورت مستقیم جذب ریشه گیاهان میشود. ورمیکمپوست، غنیترین محیط برای حیات موجودات ذره‌بینی خاک بوده، ولی با وجود این، بدون بو و عاری از آلودگی است. (گوپتا 2013، ویوکا و همکاران 12005 و هاشمی مجد، 1387)
1-4-2 مدیریت زباله با استفاده از تولید ورمیکمپوست
نقش مدیریت پسماندهای شهری به عنوان یکی از ارکان اصلی مدیریت شهری بر هیچکس پوشیده نیست. امروزه انسان قرن بیستویکم پسماندهایی کاملا متفاوت با پسماندهای انسان قرن هجده و قبل از آن تولید میکند و بدیهی است که در چنین شرایطی روشهای مدیریت پسماند شهری در قرن حاضر باید با روشهای معمول قرون
1 – Viveka et al 2005
گذشته که مشتمل بر جمعآوری و دور کردن آن از محل زندگی انسانها از طریق دپو کردن آن در گودالها و یا سوزاندن آن بوده است، تفاوت اساسی داشته باشد. مواد زائد آلی را میتوان با نوعی کرم خاکی مخلوط نموده که بعد از مدتی تبدیل به کودی غنی برای مصرف کشاورزی رساند. ( زارعی 1392)
مدیریت مطلوب زبالههای شهری و صنعتی با توجه به حجم بالای تولید روزانه آنها در تمامی کشورها از اهمیت ویژهای به خصوص از دیدگاه زیست محیطی و بهداشتی برخوردار است. با توجه به محدودیت مکانهای مناسب دفع انواع زبالهها و از سویی اثرات نامطلوب دفن زباله و سایر روشهای حذف و یا کنترل زبالهها بر سلامت عمومی و محیط زیست، حرکت در جهت مدیریت بهینه پسماندها با نگاهی به توسعه پایدار از اهداف اصلی جوامع توسعه یافته و در حال توسعه میباشد. در همین راستا بازیافت زبالهها در راس برنامههای مدیریت زیست محیطی، نقش مهمی در تولید مواد آلی و جایگزینی کودهای پر مخاطره شیمیایی و نیز رهایی اکوسیستمهای آبی و خاکی از آلودگی زبالههای تولیدی دارد. در این راستا با استفاده از کرم خاکی و ایجاد ورمیکمپوست تولید کمپوست به طریق بیوتکنولوژی از کلیه منابع آلی از جمله زبالههای خانگی، ضایعات کشاورزی، لجن تصفیه فاضلاب و غیره صورت میگیرد. در فرآیند تولید ورمیکمپوست از زبالهها، یک کود آلی بسیار مغذی تولید میگردد که علاوه بر نداشتن خطرات زیست محیطی آن، روند باز گردش آنها را به طبیعت به صورت کود مصرفی تسریع مینماید.
در فرآیند تولید ورمیکمپوست روزانه امکان تبدیل 500 کیلوگرم زباله در هر مترمربع با ضریب تبدیل 90 درصد به ورمی کمپوست وجود دارد. بنابراین از آنجا که بیش از 80 درصد از زبالههای تولید شده در شهرها، مواد آلی و قابل تبدیل به کمپوست است، اهمیت اقتصادی این فرایند بدیهی مینماید. (میشرا و همکاران 12014، سلیمانی ساردو 1391 و فاتحی 1389)
1-4-3 تاثیر ورمی کمپوست بر روی خاک
مواد حاصل از تغذیه کرم خاکی بعد از دفع، خاکدانههای مستحکمی را تشکیل میدهد که یکی از پایدارترین انواع خاکدانهها و همچنین بهترین نوع خاکدانه یعنی خاکدانه کروی را تشکیل میدهد. ورمیکمپوست کودی است که به عنوان اصلاحکننده خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی خاک به کار برده میشود.
1- Mishra et al,2014
علاوهبر این، وزن مخصوص کم، فاقد بو و میکرو ارگانیسمهای پاتوژن و باکتریهای غیر هوازی و قارچ و همچنین علف هرز میباشد. نکتهای که در مورد ورمیکمپوست بایستی به آن اشاره کرد قابلیت جذب آب با حجم بالا، شرایط مناسب جهت دانهبندی و قدرت نگهداری مواد غذایی مورد نیاز گیاه را فراهم میکند که باعث حاصلخیزی خاک میشود. ورمیکمپوست همچنین مواد غذایی و هورمونهای محرک رشد گیاهان را فراهم میکند. (زارعی 1392، گوپتا 2013)
1-4-4 مزایای ورمیکمپوست در یک نمای جامع
ورمیکمپوست یکی از غنیترین کودهای آلی و بیولوژیک شناخته شده در دنیا میباشد. ورمیکمپوست مزایای
بسیاری دارد که مهمترین موارد به شرح زیر میباشد.
1- سبک و فاقد هرگونه بو میباشد.
2- عاری از هرگونه علف هرز و یا بذر علف هرز میباشد.
3- حاوی میکرو ارگانیسمهای هوازی مفید مانند ازتوباکتر میباشد.
4- در این کود میزان عناصر اصلی غذایی و قابلیت جذب آن در مقایسه با سایر کودها بیشتر است.
اساتید مشاور:
دکتر فرشاد علیجانی
مهندس مهدی عباسی
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب:
فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه………………………………………………………….. 1
1-2- طرح مسئله……………………………………………………. 2
1-3- ضرورت انتقال آب به دریاچه ارومیه…………………………… 3
1-4- اهداف…………………………………………………………….4
1-5- روش تحقیق……………………………………………………. 5
1-6- پیشینه موضوع………………………………………………… 6
فصل دوم: زمینشناسی و هیدروژئولوژی
2-1- موقعیت منطقه مورد مطالعه………………………………….. 9
2-2- آب و هوا…………………………………………………………. 9
2-3- عوامل اقلیمی…………………………………………………. 11
2-3-1-درجه حرارت………………………………………………….. 11
2-3-2- ریزشهای جوی………………………………………………. 11
2-3-3- تبخیر………………………………………………………….. 12
2-4- رودخانه های منطقه……………………………………………. 12
2-5- زمینشناسی…………………………………………………… 13
2-5-1- سنگهای رسوبی……………………………………………. 15
2-5-1-1- نهشته های پالئوزوئیک……………………………………15
سازند باروت………………………………………………………….. 15
سازنده زاگون………………………………………………………… 15
سازند میلا……………………………………………………………. 15
سازند روته……………………………………………………………. 16
2-5-1-2- نهشته های مزوزوئیک…………………………………… 16
2-5-1-3- نهشته های سنوزوئیک…………………………………. 18
2-5-2- سنگهای آذرین منطقه……………………………………… 18
گرانیت ها (Gr)……………………………………………………….. 18
رگه ها و لنز های سیلیسی (Vs)…………………………………. 20
دایک های بازالتی (Db)…………………………………………….. 21
2-5-3- سنگهای دگرگونی مجاورتی………………………………. 21
2-5-4- موقعیت تکتونیکی محدوده مورد مطالعه…………………. 23
2-6- هیدروژئولوژی………………………………………………….. 25
2-6-1- بررسی سازندهای منطقه از دیدگاه منابع آب………….. 25
2-6-2- مشخصات چشمه های موجود در محدوده اطراف تونل….26
2-6-3- طبقه بندی چشمه های منطقه……………………………65
2-6-4-کیفیت منابع آب زیرزمینی…………………………………. 68
فصل سوم: مبانی نظری و روش تحقیق
3-1- مقدمه………………………………………………………….. 70
3-2-سیستمهای اطلاعات مكانی………………………………….70
3-2-1- تعریف GIS…………………………………………………….
3-2-2-توابع GIS……………………………………………………..
3-2-2-1- ورود داده ها………………………………………………. 71
3-2-2-2- ذخیره سازی و مدیریت داده ها…………………………. 71
3-2-2-3-پردازش و تحلیل داده……………………………………… 73
3-2-2-4- توابع مربوط به خروج داده………………………………… 73
3-2-3- تهیه نقشه های معیار……………………………………… 74
3-2-3-1- GIS و نقشه های معیار………………………………….. 74
3-2-3-2- نقشه های معیار و مقیاسهای اندازه گیری……………. 74
3-2-4- وزن دهی به نقشه های معیار…………………………….. 75
3-2-4-1- روشهای رده بندی………………………………………… 75
3-2-4-2- روشهای رتبه بندی……………………………………….. 76
3-2-5- تلفیق نقشه های معیار…………………………………… 76
3-2-5-1- روش بولین……………………………………………….. 77
3-2-5-2- روش همپوشانی شاخص………………………………. 77
3-2-6- روش AHP…………………………………………………….
3-3- تعریف نمایه خطر افت…………………………………………. 80
3-4- روش DHI……………………………………………………….
3-4- 1- معرفی پارامترهای DHI……………………………………
3-4-1-1- ویژگی ناپیوستگیها FF………………………………….
3-4-1-2- نفوذپذیری توده سنگ MK……………………………..
3-4-1-3- وزن روباره
OV…………………………………………….
3-4-1-4- زون پلاستیک PZ………………………………………..
3-4-1-5- پتانسیل جریان PI………………………………………
تقاطع گسل اصلی با چشمه IF…………………………………
نوع چشمه SP…………………………………………………….
فاصله بین چشمه و تونل DT…………………………………….
3-4-2- منابع داده ها………………………………………………. 86
3-4-3- آنالیز حساسیت روش DHI……………………………….
3-5- خطواره ها و نحوه استخراج آنها……………………………. 86
فیلترها………………………………………………………………. 87
فصل چهارم: تأثیر حفر تونل بر آبدهی چشمه های منطقه
4-1- روش تحقیق……………………………………………………89
4-1-1- تهیه نقشه های معیار……………………………………. 90
4-1-1-1- ویژگی شکستگیها (FF)……………………………….. 91
4-1-1-2- نفوذپذیری توده سنگ (MK) …………………………….95
4-1-1-3- وزن روباره (OV) ………………………………………….97
4-1-1-4- زون پلاستیک (PZ)……………………………………… 99
4-1-1-5- پتانسیل جریان (PI) ……………………………………..99
4-1-1-6- تقاطع گسل اصلی با چشمه (IF)………………………99
4-1-1-7- نوع چشمه (SP) …………………………………………99
4-1-1-8- فاصله بین چشمه تا تونل (DT)……………………….. 101
4-1-2- هممقیاسسازی…………………………………………… 103
4-2- وزندهی……………………………………………………….. 109
4-2-1- وزندهی دماتیس و همكاران……………………………… 110
4-2-1- استفاده از روش AHP جهت تعیین وزن بهینه…………… 110
4-3- تهیه نقشه نمایه خطر افت………………………………….. 111
4-4- تحلیل حساسیت………………………………………………117
فصل پنجم: نتایج و پیشنهادات
نتایج …………………………………………………………………….118
پیشنهادات ……………………………………………………………..119
منابع ……………………………………………………………………..120
چکیده:
پروژه تونل انتقال آب گلاس، آذربایجان غربی، كه همزمان با ساخت سد رودخانه لاوین در سنگ های رسوبی و آذرین حفر خواهد شد، نیازمند مطالعه دقیق هیدروژئولوژی به منظور پیش بینی اثرات حفاری بر جریان آب زیرزمینی می باشد. این تونل به طول 35 كیلومتر با روند جنوب غربی – شمال شرقی از پیرانشهر تا نقده امتداد خواهد داشت. این تونل سالانه 623 میلیون متر مكعب آب را از رودخانه لاوین به دریاچه ارومیه انتقال خواهد داد. در این تحقیق قابلیت كاربرد روش DHI (نمایه خطر افت) برای ارزیابی خطر افت آبدهی در 40 دهنه چشمه، ناشی از حفاری تونل مورد بررسی قرار گرفت. دادهها و اطلاعات لازم برای هر پارامتر از منابع و فرمتهای مختلف جمعآوری گردید. پردازش، تلفیق، و تحلیل داده ها برای روش DHI، همچنین نمایش نتایج، در مراحل مختلف کار، در محیط GIS انجام شد. پس از انجام انواع تبدیلات و تحلیل دادههای DHI محاسبه و نتایج بحث شد و چشمهها از لحاظ تأثیر تونل بر آبدهی آنها ردهبندی شدند. سپس با استفاده از روش AHP ضرائب معادله DHI تغییر کرده و بار دیگر DHI محاسبه شد. تحلیل حساسیت نقشه نهایی DHI به روش حذف تك پارامتری به منظور تعیین اهمیت آنها بر روی نمایه افت انجام گردید. نتایج نشان داد كه تونل گلاس دارای تاثیر منفی بر اکثریت چشمه ها می باشد و نمایه DHI از متوسط (در مناطق آبرفتی) تا زیاد (در سنگهای سخت) تغییر می نماید.
فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه
آب کالایی با ارزش و غیرقابل جایگزین در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهاست و نقش محوری آن را در آمایش سرزمین، توسعه زیر ساختها و حفظ، تعادل و پایداری اکوسیستم و محیط زیست، نمیتوان انکار کرد. کمبود آب در ایران، تأمین آن را در بسیاری از مناطق کشور مشکل ساخته و به تدریج بر ابعاد آن افزوده است.
در سالهای اخیر، تشدید خشکسالی و همچنین کاهش منابع آب ورودی به دریاچه ارومیه باعث افت شدید تراز آب آن دریاچه شده است. اهمیت اجرای پروژههای توسعه منابع آب در حوضه دریاچه ارومیه با توجه به پتانسیل مناسب آب و خاک منطقه و همچنین تراکم جمعیت در حاشیه آن شرایطی را ایجاد مینماید که جهت حفظ، بهبود و بهرهبرداری بهینه از این منابع؛ پروژههای آبی متعددی مورد مطالعه قرار گیرد. درجهت حفظ شرایط اکوسیستم منطقه و همچنین بهبود وضعیت دریاچه ارومیه، بررسیهای متعددی در طول سالهای اخیر بعمل آمده است، که یکی از آنها طرح انتقال آب مازاد رودخانه زاب (گلاس) می باشد. از سال 1390 طرح حفاری تونل انتقال آب گلاس و انتقال بخشی از آب رودخانه لاوین که سرشاخه اصلی رودخانه زاب میباشد به سمت حوضه آبریز دریاچه ارومیه و دشت نقده در دست مطالعه و اجرا قرار گرفته است. انتقال آب این رودخانه از طریق یک تونل به طول تقریبی 35 کیلومتر صورت خواهد گرفت. تونل گلاس به دو قطعه یک (جنوبی) از کیلومتراژ 000 تا 000+15و قطعه دو (شمالی) از کیلومتراژ 000+15 تا 661+35 تقسیم شده است (شکل 1-1). محدوده مورد مطالعه در این تحقیق شامل هر دو قطعه تونل میشود. دهانه ورودی این تونل از بالادست مخزن سد کانی سیب آبگیری میشود و دهانه خروجی آن در دامنه شمالی کوهستان بیگم قلعه قرار دارد و آب تونل را وارد دشت نقده و حوضه آبریز دریاچه ارومیه خواهد نمود. قطر پیشبینی شده این تونل 3/6 متر و میزان دبی آب انتقالی به حوضه دشت نقده و دریاچه ارومیه حدود 623 میلیون متر مکعب در سال در نظر گرفته شده است (مؤسسه مهندسین مشاور ایمنسازان، 1390).
2-1- طرح مسئله
طرح تونل انتقال آب گلاس با طول تقریبی7/35 کیلومتر جهت انتقال بخشی از آب رودخانه لاوین كه سرشاخه اصلی رودخانه زاب میباشد به سمت حوضه آبریز دریاچه ارومیه و دشت نقده در مرحله مطالعه و اجرا است.
دهانه ورودی تونل در عرض جغرافیای´45 °36 شمالی و طول جغرافیایی ´26 °45 شرقی قرار دارد و شهرستان پیرانشهر در10 كیلومتری غرب محدوده مورد مطالعه، نزدیكترین شهر به دهانه ورودی میباشد. دهانه خروجی تونل در عرض جغرافیایی ´09 °36 شمالی و طول جغرافیایی ´46 °45 شرقی و در 16 كیلومتری جنوب شرق شهرستان نقده واقع شده است (مؤسسه مهندسین مشاور ایمنسازان، 1390).
احداث سازه‌های زیرزمینی نظیر تونل‌ها معمولاً باعث تغییراتی در رژیم جریان آبهای زیرزمینی میشود. در هنگام اجرا و احداث سازه‌های زیرزمینی معمولاً مقادیر متنابهی آب زیرزمینی به داخل آنها وارد می شود و موجب كاهش بار هیدرولیكی منابع آبهای زیرزمینی، كاهش آبدهی چشمهها و چاههای منطقه میشود. با توجه به وجود چشمههای متعدد در اطراف مسیر تونل گلاس و تأمین آب شرب و کشاورزی روستاهای اطراف از آب این چشمه ها، این نکته که تأثیر حفر تونل گلاس بر روی آبدهی این چشمهها به چه میزان خواهد بود باید مورد توجه قرار گیرد.
3-1- ضرورت انتقال آب به دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه، بزرگترین دریاچه داخلی کشور و دومین دریاچه آب شور جهان است. تغییر شرایط اقلیمی وکاهش نزولات جوی، بهرهبرداری بیش از حد از رودخانه‌های جاری به دریاچه و پایین بودن بازده کشاورزی در حوضه سبب کاهش شدید سطح آب و افزایش شوری شده است. آورد متوسط سطحی حوضه در حدود 2/7 میلیارد مترمکعب در سال میباشد که حداقل نیاز اکولوژیکی دریاچه در حدود 1/3 میلیارد مترمکعب در سال، باید از آن تأمین گردد. بنابراین کنترل و تخصیص بهینه آب قابل برداشت، یعنی 1/4 میلیارد مترمکعب، مسئله مهمی به شمار میآید. حوضه آبریز دریاچه در شمالغرب ایران واقع شده است. مساحت این حوضه در سال 1389 در حدود ٥١٨7٦ کیلومتر مربع میباشد. این حوضه حدود نیمی از استان آذربایجان غربی، بخش وسیعی از استان آذربایحان شرقی و بخشی از کردستان را شامل میشود (بینام، 1389).
آمارها نشان میدهد که از سال 1374 تراز آب دریاچه ارومیه سیر نزولی داشته است به طوری که در اواخر سال 1388 به سطح 4/1271 متر از سطح آبهای آزاد رسیده است (Zarghami, 2010)، که این میزان 7/2 متر کمتر از سطح تراز اکولوژیک و3/4 متر کمتر از تراز متوسط درازمدت 40 ساله (1385-1345) آن میباشد. سطح تراز اکولوژیک، سطح آب اکولوژیکی با در نظر گرفتن نیازهای بیوشیمیایی برای رشد و حیات آرتمیا (نوعی سخت پوست که در آبهای شور زیست میکند) در نظر گرفته میشود. میانگین بارش بر روی سطح حوضه دریاچه ارومیه در دوره آماری 1375-1346 برابر 46/246 میلیمتر بوده است در شرایطی که در دوره 1386-1376 این مقدار به 68/204 میلیمتر کاهش یافته است (شکل 1-2). از طرف دیگر میانگین بلند مدت غلظت نمک این دریاچه 180 گرم بر لیتر و میانگین غلظت نمک طی 20 سال گذشته 210 گرم بر لیتر بوده است، این رقم در سال 1388 در بحرانیترین شرایط به 320 گرم بر لیتر که حد فوق اشباع است، رسیده است (بینام، 1389). بنابراین طرحهای توسعه منابع آب مانند طرح انتقال آب تونل گلاس در دست اجرا هستند تا از افزایش افت تراز در دریاچه ارومیه جلوگیری شود. اما باید به
پایان نامه درباره حقوق متهم// تحلیل فرض بی گناهی متهم
تحلیل فرض بی گناهی در فرایند دادرسی کیفری
حق های بنیادین انسان که ارتباطی وثیق با کرامت ذاتی و فاعلیت اخلاقی انسان دارند، از جهت نظری غیر قابل انکار وغیر قابل سلب اند وحکومت نمی تواند نسبت به آن ها دست اندازی کند. این حقوق را حکومت ایجاد نمی کند تا بتواند آن را سلب کند.نقش حکومت در این راستا صرفاً به رسمیت شناختن این حق ها در نظام حقوقی داخلی کشور است واز منظر فلسفۀ تشکیل دولت، حکومت ملزم به این کار است. به جز حق های وصف شده، آدمیان برای زندگی بهتر نیاز به برخی امتیاز ها و بهره های دیگر اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و…. نیز دارند که در قالب حق نمی گنجند، ولی بخشی از ضروریات زندگی انسانی محسوب می شوند وتأمین آنها امروزه یکی از وظایف ضروری حکومت ها تلقی می شود.
بهره مندی از حق ها وامتیاز ها البته مطلق نیست ومقید به شرایطی است. زیرا، گاهی در مرحلۀ عمل، حق ها در تعارض با یکدیگر قرار می گیرند وچه بسا اعمال یک حق از طرف دارندۀ حق، حق دیگری را محدود وتهدید کند یا بهره گرفتن از امتیازی خاص مستلزم سلب امتیازی دیگر از افراد باشد یا اعمال حق با مصلحت های جمعی دیگر همچون نظم وآسایش عمومی جامعه یا پیشرفت وتوسعه اجتماعی در تعارض قرار
گیرد. در اینجاست که بحث تعیین حد ومرز برای استفاده از حق مطرح می شود و آدمیان وفق قرارداد اجتماعی مسؤولیت تعیین این حد ومرز را بر عهدۀ دولت قرار داده وقدرت بازخواست از افراد خاطی را نیز به آن سپرده اند. بر همین اساس، در جامعۀ بشری، آزادی عمل فرد در اعمال حق وبهره بردن از امتیازها اصل بوده وتعیین حد و مرز امری استثنائی تلقی می شود. زیرا، حد ومرز محدود ومقید به تعارض حق ها با یکدیگر یا اصطکاک حق ها وامتیازها با مصلحت های جمعی همچون نظم وآسایش عمومی است وبه تبع آن، ادعای تعرض به محدودۀ ممنوع خلاف اصل وظاهر تلقی می شود و بنا براین، اثبات آن نیاز به دلیل دارد؛ بدین معنا که، مدعی باید مقام بی طرف وذی نفع درقضیه را به این اقناع وجدانی برساند که فرد به محدودۀ ممنوع شده تعرض کرده ومستوجب باز خواست است.با توجه به این تحلیل، شاید نتوان فرض بی گناهی را هم عرض سایرحق های بنیادین دانست. زیرا، فرض بی گناهی ترجمان آن معنایی است که حق ها در بطن خود دارند و نهاد حق که خود با کرامت ذاتی موجه ومعلل شده است، موجه سازی آزادی فرد در اعمال حق است وبدون آن محقق ومتجلی نمی شود. صرف ادعای اصطکاک حق با امری استثنائی قدرت معارضه با حق را ندارد و نمی تواند موجبات بازخواست یا سلب از حق صاحب حق را فراهم کند. بنابراین، می توان گفت که ذکر فرض بی گناهی در اسناد حقوق بشری به عنوان حق بنیادین صرفاً برای تأکید است، نه برای تأسیس. به بیان دیگر، اگر فرض بی گناهی در اسنادحقوق بشری ذکر نمی شد، باز هم می توانستیم از فلسفه حق وبه تعبیر بهتر از معنای حق مفهوم فرض بی گناهی را برداشت کنیم؛ بدین صورت که، فرد می تواند از حق ها بهره مند شود ونمی توان به علت بهره مندی از حق او را باز خواست کرد. بازخواست زمانی صورت می گیرد که اعمال حق در تعارض با حق های دیگران یا مصلحت های جمعی قرار گیرد. از آنجا که این موارد جزء استثنا ءها بوده واصل بر آزادی بهرهمندی از حق هاست، ادعای تعارض خلاف ظاهرواصل بوده وباید با دلایل متقن اثبات شود. با توجه به این تحلیل ،می توان گفت که وقتی حکومت مدعی است که صاحب حق در اعمال حق خویش حق ثالثی را پایمال کرده یا مصلحت جمعی را نقض کرده است، خلاف اصل وظاهر سخن می گوید وباید اقامۀ دلیل کند. از طرف دیگر، حکومت با این ادعا درصدد سلب حق از متهم یعنی اعمال مجازات است، مواردی همچون سلب حیات یا سلب آزادی رفت و آمد ،وسلب مالکیت (هر چند به نحو جزئی) هستۀ اصلی مجازات را تشکیل می دهند و همگی سلب حق های بنیادین محسوب می شوند . این ادعای کا ملاً خلاف اصل و ظاهر با وجود
